Berucht misdadiger gegrepen
ging over een schoon land
Hef gebied van Heusden en Alfena herleeff
Avonturen van
g en
Vrijdag 31 Mei 1946
Na schietpartij op den Nieuwendijk
Badend in zijn bloed, met een door
enkele kogels versplinterd been, een arm
breuk en verscheidene andere kogels in
zijn lichaam, zeeg precies te middernacht
een 27-jarige beruchte Utrechtsche mis
dadiger, Gerrk genaamd, tot slot van
een sensationeele schietpartij op den
Nieuwendijk te Amsterdam tusschen de
in paniek uiteenstuivende voorbijgangers,
ineen. De politie gelooft een goeden slag
geslagen te hebben. De Haarlemsche re
cherche zocht den man reeds geruimen
tijd, omdat hij verdacht wordt van moord,
diefstal en braak. Zijn kameraad, Bertus
genaamd, en eveneens uit Utrecht af
komstig, zag kans door een regen van
kogels gelost uit revolvers door vier Am-
sterdamsche politieagenten, te ontkomen.
Een half uur van te voren kwam een
onbekende de politie in de Warmoes-
straat een tip geven. In een café op den
Nieuwendijk zouden twee misdadigers
aanwezig zijn, die door de Haarlemsche
recherche werden gezocht. Nadat
hulp was ingeroepen van rechercheurs
van het hoofdbureau, trokken vier agen
ten van bureau Warmoesstraat den Nieu
wendijk in en stelden zich op voor den
uitgang van het bewuste café. De recher
cheurs in burger stapten naar binnen en
namen plaats aan een tafeltje.
„Ik zag direct, dat het rechercheurs
waren", zoo zeide de eigenaar van het
café een uur later. „Wij voelen dat in
stinctmatig en die twee Utrechtenaren,
hadden dal overigens ook onmiddellijk
in de gaten. Ze stonden op en gingen naar
buiten. Maar nog voor ze de deur uit
kwamen, vlogen de rechercheurs ze ach
terna".
Naar ooggetuigen verklaarden zetten
de twee verdachten het daarop onmid
dellijk op een loopen. Ze trokken r zich
daarbij niets van de buiten het café ge
stationeerde politie-agenten aan, die hen
bevalen stil te staan. Een der misdadigers
greep naar zijn achterzak en daar den
agenten medegedeeld was. dat de man
nen waarschijnlijk gewapend waren, aar
zelden zij niet en schoten hun revolvers
op de mannen af. Dat dit een niet ge
ringe paniek in den ten gevolge van de
verkiezingen nog zeer drukken Nieuwen
dijk veroorzaakte, behoeft wel geen be
toog.
Gillend en schreeuwend vlogen de
menschen alle kanten uit en trachtten
voor zoover mogelijk dekking te zoeken.
Als geroutineerde strategen renden de
Haarlemsche Rechtbank
Verduistering.
De IJmuidensche verzekeringsagent, die
verdacht werd van verduistering van
9000, tegen wien 9 maanden was ge-
eischt, werd veroordeeld tot 6 maanden
gevangenisstraf. Hierbij werd in aanmer
king genomen, dat er door hem beloofd is
het geld te vergoeden.
Etalagedicfstal.
In Santpoort werd op een avond in Febr.
van dit jaar door een dief een straattegel
door de etalageruit van een juwelierswin
kel geworpen. Een standaard met ringen
ter waarde van 2000 werd meegenomen.
De eigenaar deed direct aangifte bij de po
litie en twee agenten gingen met den be
stolene mee op onderzoek. Zij zagen twee
personen, aan wie het te mefken was, dat
zij snel geloopen hadden. De politieman
verzocht de persoonsbewijzen te mogen
zien, doch nadat hem er een getoond was.
namen de beide mannen plotseling de
vlucht.
Op een avond in Maart reed een dezer
agenten met een collega .'s nachts door
IJmuiden. toen zij twee mannen met ver
dachte haast ici een zijstraat zagen ver
dwijnen. Zij gingen er achteraan en hiel
den hen aan. waarbij de agent de beide
jonge mannen herkende, die in Santpoort
ontvlucht waren.
Zij stonden thans in Haarlem terecht,
maar ontkenden stijf en strak, iets met de
zaak uitstaand te hebben. De Officier vor
derde. de herkenning in aanmerking geno
men. tegen ieder der verdachten 1 jaar.
Mr. S. C. van der Wall bepleitte vrijspraak
wegens gebrek aan bewijs.
Uitspraak 11 Juni. i
Diefstal uit nood.
Een militair stond terecht voor diefstal
van een motorwiel met band uit een
garage. De Officier eischte tegen hem 8
maanden. De verdediger, mr. Polanen.
wees on de bijzondere omstandigheden
waaronder dit feit gepleegd was. Verd.
stak in 1940 naar Engeland over, b:j welke
gelegenheid hij vele anderen eveneens
naar de overzijde hielp. Vervolgens nam
hij dienst, vocht in Indië met waren hel
denmoed, raakte gewond en dientenge
volge invalide, doorstond de Japansche
krijgsgevangenschap en kwam in Augus
tus j.l. in het vaderland terug, waar hem
het Kruis van Verdienste wegens zijn uit
zonderlijken moed in den oorlog werd
toegekend. Het oorlogspensioen, dat aan
dezen man behoorde te worden uitbetaald
en dat slechts 4.25 per weck bedroeg,
werd door een administratieve fout niet
uitgekeerd, waardoor hij in behoeftige
omstandigheden kwam le verkeeren en
aldus tot dezen diefstal kwam.
De Rechtbank wees de zaak terug voor
het inwinnen vaa een rapport.
twee Utrechtenaren zigzag de straat over,
ieder een kant uit. Bertus werd blijk
baar niet getroffen en wist te ontkomen
Gerrit zakte daarentegen op den hoek
van de Nieuwe Niéuw-straat ineen. „Schie
ten jullie me maar dood", was het eerste
dat hij de op hem toesnellende agenten
toeriep. Tijdens het wachten op den zie
kenwagen zeide hij voorts nog: „Ik heb
dien moord niet begaan". De politie
autoriteiten wenschen op dit moment nog
niet mede te deelen van welken moord
zij hun arrestant verdenken. Ernstig ge
wond is hij een half uur later naar het
Binnengasthuis vervoerd.
Het mag een wonder heeten, dat deze
felle schietpartij nog betrekkelijk gunstig
is verloopen. Vier andere menschen zijn
echter door kogels getroffen, waaronder
een der agenten. Geen van hen is echter
ernstig gewond geraakt en allen konden
na verbonden te zijn huiswaarts keeren.
Nog denzelfden nacht is rechercheur
Sieffer uit Haarlem met een collega
naar Amsterdam getogen om het onder
zoek te leiden.
Verhooging
kolenprijzen
Ook hoogere Gas- en
Electriciteitstarieven
Na de bevrijding werd een deel van de
kostprijsstijging van de kolen voor reke
ning van het Rijk genomen, teneinde de
kolenprijzen en daarmede het algemeen
prijsniveau niet al te zeer te doen stijgen.
Een bedrag aan subsidies van ruim 80 mil-
lioen gulden per jaar was daarmede ge
moeid. Door dezen maatregel bleef de Ne-
derlandsche kolenprijs aanzienlijk beneden
den Engelsehen en den Belgischen prijs,
hoewel deze laatste ook in belangrijke
mate wordt gesubsidieerd. Behalve dat het
prijsniveau in het binnenland hierdoor
kunstmatig laag werd gehouden, profiteer
de ook het buitenland hiervan bij export
an Nederlandsche artikelen.
Thans heeft de regeering besloten de
subsidie, welke 6.20 per ton bedroeg, te
verlagen tot 1-70 per ton. Gehoopt wordt
dat wanneer de mijnen weer onder betere
voorwaarden zullen kunnen produceeren.
de kostprijs van de kolen zal dalen en de
resteerende subsidie kan vervallen.
Ook de nieuwe kolenprijzen liggen nog
beneden de in het buitenland geldende
prijzen. De besparing voor de schatkist, die
het gevolg is van dezen maatregel, zal on
geveer 30 millioen gulden voor de restee
rende maanden 1946 bedragen.
De prijsverhooging van 4.50 per ton
die per 1 Juni a.s. ingaat, beteekent een
verhoogïng van den prijs voor anthracïet
met 0.35 per hectoliter en van cokes met
0.22'/a per hectoliter. Als gevolg hiervan
zullen de gastarieven met 0.01 per M3
en de electriciteitstarieven met een l/a cent
per KHW. worden verhoogd.
De Radio geeft vanavond:
HILVERSUM I, 301.5 M.
18.00, 20.00 23.00 Nieuws. VARA 18.15 The
Sunny Sisters. RNIO 18.30 Strijdkr. progr.
VARA Pianorecital. 19,15 NVV kwartier.
VPRO 19.30 Prof. Dr. W. Banning. RNIO 20.08
Cantate no. 4*1 Bach. VPRO 20.30 Dr, J. Knut
tel over „Kunst" RNIO 21.00 „Op de brug".
VARA 21.15 Rina Hetty. 21.30 Verzoekpro
gramma. 22.15 „The Ramblers". VARA 22.40
Avondwijding Ds. Spelberg. VARA 23.15
Gram .platen.
HILVERSUM II. 415.5 M.
„.00, 20.00, 22.00 Nieuws. KRO 18.30 Metodia
kwintet. 19.15 Departementale uitz. 19.30 Lof.
20.05 Victor Sylvester. 20.10 Orkest Sawa.
21.00 Als Hilversum I. 21.20 Een literaire
grap voor fijnproevers. 22.15 Avondgebed.
--.00 Orkest. 23-45 Gram.platen.
Oproeping
aan vreemdelingen
Het hoofd van de plaatselijke politie te
Haarlem maakt bekend, dat alle in de ge
meente Haarlem wonende en verblijfhouden-
de vreemdelingen zonder nationaliteit, dus de
z.g. staatloozen, zich moeten melden aan het
bureau van politie, Smedestraat 9 te Haar
lem. afd. Vreemdelingendienst, kamer 7 op
de hierna volgende data.
Maandag 3 Juni, zij wier familienaam be
gint met de letter A; 4 Juni B: 5 Juni C en
D; 6 Juni E, F en G; 7 Juni H; 8 Juni I en J:
11 Juni K; 12 Juni L en M: 13 Juni N. en O:
14 Juni P en Q: 15 Juni R: 17 Juni S: 18 Juni
T, U en V; 19 Juni W; 20 Juni X. Y en Z.
Petroleum voor kook- en
verlichtingsdoeleinden
Gedurende de maand Juni wordt op bon
37 t.m. 40 der petroleumkaart UA 510 4 L
bon 37, en 39 der petroleumkaart UB 510
4 L., bon 70 der petroleumkaart UC 510
4 L., bon 125 der petroleumkaart UD 510
2 L. petroleum beschikbaar gesteld.
De inkoopvereenigingen
voor rijkspersoneel
De minister van binnenlandsc'ne zakert
heeft aan de verschillende departementen
van algemeen bestuur wegens de deelne
ming van rijkspersoneel aan door en voor
ben gestichte inkoopvereenigingen, een
brief gezonden, waarin het gevoelen van
den raad van ministers ten aanzien van
deze materie wordt tot uiting gebracht.
Het behoeft geen nader betoog, aidus
heet het, dat bedoelde inkooporganen uit
een oogpunt van algemeen belang hoogst
ongewenscht zijn.
De vraag is derhalve gerezen hoe dient
te worden opgetreden tegen personen in
overheidsdienst, die ondanks den uitdruk-
kelijken wensc'n van den ministerraad toch
deelnemen aan de oprichting en het furic-
tionneeren van door en voor overheidsper
soneel opgerichte inkooporganen.
De ministerraad is van oordeel, dat
handelen in strijd met den uitdrukkelijken
wensch der regeering te dezer zake als
plichtsverzuim moet worden beschouwd
en disciplinair behoort te worden gestraft.
9
Zeven maanden lang. van September
1944 tot Mei 1945, lag het land van Heus
den en Altena onder moordend granaat-
vuur, voordat deze streek bevrijd werd,
Toen de oorlog dan ook afgeloopen was
de geëvacueerde bewoners terugkeer
den, heerschte onder hen, naast de vreug-
de om de herkregen vrijheid, diepe droef
heid om alles wat vernield was.
Vooral de gemeenten Eethen, met vüf
dorpen en de gemeente Dussen, bestaande
uit twee dorpen,, waren zwaar getroffen,
terwijl ook In de meer Noordelijk gelegen
gemeenten, zooals Werkendam, De Wer
ken. Rijswijk en Giessen aanzienlijke ver
woestingen waren aangericht. Vrijwel alle
berken aan de Zuidzijde varl het land van
Heusden en Altena waren vernield. In to
taal waren 584 panden totaal verwoest,
waartoe mede gerekend worden: 21 kerken
pastorieën en torens. 317 panden waren
zwaar beschadigd, 1447 licht en 1145 wonin
gen hadden glas- en dakschade. Daar ook
de papierfabriek bij Hank, waar vrijwel
het geheele dorp zyn bestaan van had. In
een puinhoop herschapen was, lag hel
leven in het eens zoo vruchtbare en nij
vere land volkomen stil.
Daarbij kwam nog, dat het land van
Heusden en Altena. door de vernielde
bruggen bij Nederhemert, Keizersveer en
Hedel practisch een eiland geworden was.
Enthousiasme voor noodwoningen
Ruim een jaar na de bevrijding is de
toestand er al heel wat verbeterd. De
noodwoningbouw is vrijwel klaar en de
herstellingen vorderen goed. Zelfs hoopt
men dit jaar nog 62 nieuwe permanente
woningen te bouwen. De noodwoningen
zijn van verschillende typen. Er slaan 50
z.g. „Dr. Datz-woningen", ongeveer 30
Zweedsche woningen en 40 z.g. „snclbouw-
woningen". De eerstgenoemde zijn opge
bouwd uit betonelementen. Het zijn nood
woningen, die in Nederlandsche fabrieken
gemaakt zijn en bestemd waren voor
Duitschland. De capitulatie verhinderde
echter den afvoer en zoo kwamen zij aai
eigen wederopbouw lep goede. In afwij
king met het Duitsche type zijn er kleine
veranderingen in aangebracht, met dien
verstande, dat een woning voor twee ge
zinnen" veranderd is in een eengezinswo
ning. Zoodoende beschikken de „Datz-wo
ningen thans over een woonkeuken,
slaapkamers, een bijkeuken, W.C. en een
bergruimte.
De Zweedsche woningen zijn het ruim
ste. Deze zijn geheel van hout opgetrok
ken en varieeren naar de grootte van de
gezinnen. De snelbouwwoning is het minst
gelukkige type van de drie. Deze wonin
gen zijn vervaardigd uit dubbel triplex en
zijn dus van lichte constructie. De inrich
ting bestaat uit een woonkamer, een keu
ken, drie slaapkamers, bergruimte en W.C.-
Zij hebben echter als nadeel, dat zij des
winters kouder en des zomers warmer zijn
dan de andere woningen, terwijl tenge
volge van de weersinvloeden het triplex
voortdurend „werkt", waardoor kieren
van deuren en ramen min o£ meer ont
zetten. Bij de bevolking heerschte ten aan
zien van de snelbouwwoningen dan ook
eenige ontevredenheid, die echter thans
overwonnen is.
De toestand is thans zoo. dat er om
de toewijzing van een noodwoning „ge
vochten" wordt. De aanvankelijke
tegenzin is omgeslagen in een groot
enthousiasme, dat overigens geheel
verklaarbaar is. De noodwoningen
hebben b.v. electrisch licht en water
spoeling, hetgeen in de vroegere hui
zen maar al te vaak ontbrak. Binnen
kort zal iedere noodwoning nog be
schikken over een eigen schuurtje.
1*12. Groote golven aan weerszijden
van „de Snelle Vier" en zoo nu en dan
een overslaande regen van buiswater
maakten het de twee zeelieden duidelijk
dat hun vaartuig niet alleen op wielen
maar ook met een schroef aardig met
de snelheid overweg kon. Maar een
sluipwesp niet minder! Dat moest ons
tweetal ervaren, toen ze een half uur
voortgestoven waren over de vrij kalme
zee. Boven het ronken van de vier bus-
motoren klonk een zoemeneen zucht,
langzaam toenemend geruisch van dui
zenden vleugels. De sluipwesp, die Wag
en Warrel dan jammer genoeg hadden
laten ontsnappen, was teruggesneld
naar zijn vrienden op den wal en had
hun aangeduid, waar de twee zwer
vers ongeveer moesten zijn. Het leger
was direct opgestegen en had het voort-
stuivende scheepje in het vizier gekre
gen. De aanvoerder, die we al eerder
ontmoet hebben in de Verloren Velden
gaf zijn mannen een teeken en de hor
den storten zich op het weerlooze twee
tal. Wag zag het gevaar aankomen en
gooide direct het stuur om, zoodat de
eerste aanval eindigde in een frisch bad
voor een paar honderd wespen. Maar
dat was slechts een korte redding.
Noodboerderijen verrezen.
Behalve de noodwoningen zijn door den
dienst „wederopbouw boerderijen" ook
talrijke noodboerderijen geplaatst. Deze
maken een bijzonder goeden indruk. Zij
zijn over het algemeen gebouwd met afge-
bikte steenen. terwijl de daken met riet
en stroo gedekt zijn. Zij zijn meestal groo-
ter dan de noodwoningen en beschikken
over meer kamers doch het comfort staat
meestal toch ten achter bij de noodwonin
gen.
Ook de herstelde woningen geven reedr
weer een aardig beeld te zien. In veie ge
vallen worden de gevels geheel opnieuw
opgetrokken. Waardoor zij in het land
schap aesthetisch meer verantwoord zijn.
Ook in andere opzichten worden, in over
leg met den wederopbouw en den „super
visor" van de gecombineerde technische
gemeentediensten, wijzigingen aange
bracht.
Voor de vernielde kerken zijn noodker
ken verrezen, waarvan vooral de R.K
kerk te Dussen en de Hervormde kerk te
Werkendam mooie voorbeelden zijn. De
kerk te Dussen is een voormalige militaire
barak, die te Sleeuwijk stond en die In
eep kerkgebouw veranderd is. De inrich
ting, zooals preekstoel, heiligenbeelden e:i
biechtstoelen, is afkomstig uit de verniel
de R.K. kerk. De kerk te Werkendam is
eveneens zeer sober, doch smaakvol inge
richt. Ruim 750 kerkgangers kunnen hier
iederen Zondag een plaats vinden. Men
kan thans zeggen, dat alle kerkgenoot
schappen in dit getroffen gebied weer over
een kerk beschikken.
Zoo staat het geheele land van Heusden
en Altena in het teeken van den weder
opbouw. Wel kan men nog steeds zien. dat
dit land zwaar geleden heeft, maar tevens
valt het vlotte herstel op. De streek Ls
min of meer een oorlogsmuseum gewor
den:, want de bewoners laten de Duitsche
spreuken, die de fanatieke SS-troepen. die
in deze uiterste punt van Noord-Bra
bant gelegerd waren, op huizen en schu
ren schilderden, rustig staan. In totaal zijn
er nog een kleine 60 van dergelijke spreu
ken te vinden, die varieeren van „Es lebe
unser Führer". tot „England muss fallen"
Eé.i spreuk is er echter, die nog zijn.
kracht niet verloren heeft, de spreuk, die
voorkomt op het streekkantoor van den
wederopbouw te Dussen: „Unser der
Sieg". Aan ons de overwinning'. Kan het
symbolischer, dit opschrift op het streek-
bureau van den wederopbouw? Inderdaad
de overwinning is aan ons. De gevolgen
van den oorlog zullen overwonnen wor
den. Als een Phoenix uit haar asch verrijst
het land van Heusden en Alter.a. Dit land.
dat zoo vaak vergeten wordt, als men over
de getroffen deelen van Nederland spreekt
legt thans een energie aan den dag. zooals
nimmer te voren. In het land van Heus
den en Altena woonden de kerels, die in
den zwaren bezettingstijd tientallen malen
de rivier overstaken naar het bevrijde
zuiden. Dezelfde kerels zijn het. die thans
aan den wederopbouw werken en hun
reputatie is dan ook de beste garantie voor
een spoedig herstel en een nieuwen bloei
van het oude stoere land van Heusden en
Altena.
