-wt-\
at - .-y-a.
Salomoagent.
Het sanatorium van het Roode Kruis
in Santpoort
Een uiteenzetting
van het Hoofdbestuur
In ons vorig nummer hebben wij mede
gedeeld dat de Alg. Vereeniging voor
Bloembollencultuur op 24 Juni te Haarlem
een buitengewone algemeene vergadering
houdt om te beslissen over het aanbod
van Hillegom om den zetel der vereeniging
van Haarlem te verplaatsen naar Hille
gom.
De gemeente Hillegorn biedt aan ƒ100.000
en den grond van Treslong aan de Weere-
steinstraat. Personen en organisaties uit
die omgeving zijn bereid een obligatie-
leening van 350.000 te geven tegen 2 °/o
rente op voorwaarde dat de Vereeniging
zelf 250.000 voor het te stichten gebouw
beschikbaar kan stellen. Er zou dus in
totaal 700.000 .beschikbaar komen, ver-
- minderd met 100.000 die aan Haarlem
teruggegeven zou moeten, worden als de
zetel uit Haarlem verdwijnt.
Het hoofdbestuur deelt mede dat die
250.000 beschikbaar gesteld kunnen wor
den. Een voorloopige schatting van een
deskundige heeft aangetoond, dat voor
4V2 ton een nieuw gebouw te zetten is,
zoodat 6 ton zeker voldoendeis. Er zou
dan komen een beursgebouw, met keu
ringszaal, restaurant, vergaderzalen en
kantoren. Het aangeboden terrein biedt
bovendien'ruimte voor een proef- en mon-
stertuin, terwijl bovendien nog een de-
monstratietuin zou kunnen worden inge
richt op een aangrenzend terrein, dat ge
kocht kan worden.
Het hoofdbestuur besloot de aanneming
van het voorstel Hillegom aan te bevelen.
In het advies wordt gezegd:
Het Haarlemsche gebouw aan de Leid-
schevaart voldeed maar matig"; nu het bij
na 7 jaar aan zijn bestemming onttrokken
is geweest (terwijl nog geen uitzicht be
staat dat het spoedig zal worden terugge
geven), zal het grondige Teparatïe noodig
hebben, welke, naar aller meening, ge
paard zal moeten gaan met aanmerkelijke
verbeteringen. De beurszaal heeft een
slecht dak en onvoldoende gelegenheid tot
ventilatie, de kantoorlokaliteiten zijn
slecht en onvoldoende wat de ruimte aan
gaat, de vergaderruimte is te beperkt, om
enkele hoofdgebreken te noemen. Deskun
dige globale ramingen toonen aan, dat te
samen voor reparatie en verbetering door
verbouw, gerekend moet worden met een
uitgave van 126.000.terwijl een groote
vergaderzaal met outillage daarvan dit
bedrag met 100.000 zou verhoogen (af
gezien van de kosten verbonden aan het
weer bruikbaar maken van het proeftuin-,
terrein). Hoewel een deel dezer uitgaven
van de vorderende overheid zal worden
terugontvangen, zal om het Haarlemsche
gebouw voor de huidige behoefte geschikt
te maken, een aanzienlijk bedrag moeten
worden uitgegeven.
2. Het Hillegomsche plan maakt het mo
gelijk een modern vereenigingsgebouw te
stichten in combinatie met een proef- en
monstertuin, welke aan hoogere eischen
voldoet dan waaraan te Haarlem ooit kan
worden voldaan, terwijl de combinatie met
den demonstratietuin aantrekkelijk is. De
Donderdagsche Hillegomsche Beurs zou
met de Maandagsche te Haarlem worden
gecombineerd, waarvoor de outillage voor
eerstgenoemde zeer zou worden verbeterd.
Het verschaffen van méér kantoorruimte
zou de concentratie van den arbeid van
het organisatiewezen in het vak in de
hand werken en een groot gemak betee-
kenen."
Het hoofdbestuur neemt aan dat uitga
ven aan bouw- en inrichtingskosten be
streden kunnen worden uit de beschikbaar
komende gelden. Als dat tegen de verwach
ting, niet kan, zou zij zich het recht wil
len voorbehouden op het besluit terug te
komen.
Tenslotte wordt nog gezegd:
„In 1927 is onder ongeveer gelijke om
standigheden uitgemaakt, dat Haarlem
Radio geeft
HILVERSUM I, 301.5 M.
18.00, 20.00. 23.00 Nieuws. VARA 16.15 Men
vraagt en wij draaien. 17.00 A. J*. C.-uitzen-
ding. 12.30 City-halfuur. 18.15 Jan Corduwe-
ner. RNIO 18.30 Strijdkrachten progr. 19.00
Orgelspel. VPRO 19.30 Ds. B. J. Aris. RNTO
19.15 Voor gerepatrieerden. VARA 20.13 Pro
menade-orkest. 21.00 Metropole orkest. 21.30
..Man over boord!" Groote luisterwedstrijd
ten bate van Volksherstel. VARA en KRO
22.00 Taptoe in Delft. 22.15 Gr.pl. 22.20 VARA
Radio-Revue.
Hl I. VER SUM II. 415.5 M.
KRO 17.15 Ballroom Melodians. 18.00 Diner-
muziek. KRO 17.25 Jonge kunstenaars stellen
zich voor. 20,05 Lichtbaken. 20.30 Operette
klanken. 21.30 Als Hilversum I. 22.15 Avond
gebed. 23.15 Gr.pl. 23.45 Salonmuziek.
ZONDAG
HILVERSUM I, 301.5 M.
8,00, 13.00, 18.00, 22,00, 23.00 Nieuws. VARA
8.15 Gram. muziek. 9.00 Tuinbouw. 9.15 Orgel.
10.00 Bach-cantale, 10.50 Arnhemsche Orkest
Ver. AVRO 12.00 The Romancers. 12.40 Man
nenkoor. 13,50 De Spoorwegen spreken, 14,00
Gr.pl, 14,05 Boekbespreking. 14.30 Orkest.
VARA 17.00 GG-Cabaret. 17.30 Oome Keesie
18.30 Voor de stxijdkr. TKOR 19.00 Studio-
dienst, AVRO 20.05 Promenadeconcert. 20,40
Nieuwe platen. 21.00 Hersengymnastiek. 21.30
Metropole-orkest. 22.30 Piano. 23.15 Dansmuz.
HILVERSUM II, 415.5 M.
8.00, 9.30. 13.00, 19.30. 22.00 Nieuws, KRO 8.30
I-Ioogmis, NCRV 9.45 Gr.pl. 1KOR 10.00'Kerk
dienst. NCRV 11.15 Gewijde muziek, 11.45
Fransche Orgeimuz. KRO 12.15 In 't Boeken-
huys 12.30 Lunchconcert. 13.40 Gemengd
koor. 14,00 Viool en clarinet. 14.15 Sehubert-
progr. 15.20 Iloorspelletje. 16.30 Ziekenlof.
IKOR 17.00 Prot. Kerkdienst. NCRV 18.15 Ge
wijde muziek. KRO 20.05 Hartveldkwartel.
20.35 Huzzlerubrsek. 20.50 Czardasfürstin. 22 30
Klaas van Beeck. 22.45 Rede. 23.00 Als 22.30.
23.15 „Slotaccoord".
geografisch de meest gewenschte plaats is
voor de vestiging van ons vereenigingsge
bouw. Dit feit ziet het hoofdbestuur niet
over het hoofd en het beseft dat dit nog
wel zoo is. Maar aan den anderen kant,
het Haarlemsche gebouw en de ligging er
van laten veel te wenschen over, terwijl
uit verkeersoogpunt, een nauwelijks 9 K.M.
van Haarlem verwijderd punt, (véél meer
dan Haarlem te midden der bloembollen
cultuur gelegen) evenmin als Haarlem
zelf, bezwaarlijk bereikbaar kan 'worden
beschouwd Vbor de verder-af wonende
vakgènooten. Binnen korten tijd zal zoo
staat wel vast het vervoer per auto en
autobus zóó toenemen, dat de reis vanuit
„de Noord" er zéér weinig door wordt
verlengd, mede omdat de tram- en hope
lijk ook de treinverbinding met Hillegom
het dezen reizigers zeer gemakkelijk zal
maken Hillegom in korten tijd te bereiken.
De tramverbinding van het station Haar
lem maakt de plaats van het Hillegomsche
beursgebouw in weinig meer dan een half
uur bereikbaar (met extra beurstrams in
nog korteren tijd).
Anders dan in 1927, toen de beslissing
ten gunste van in Haarlem blijven viel, is
er nu een uit verschillende deelen der
streek blijkende gunstige meenïng omtrent
dit plan-Hillegom, dat door het royale
gebaar van de gemeente Hillegom en de
obligatiehouders mogelijk wordt gemaakt.
Van hen die aan Haarlem zouden willen
vasthouden, wordt misschien een offer ge
vraagd, maar een gelegenheid komt niet
dagelijks voor om aan het vereenigings-
leven, dat immers veel voor de economi
sche ontwikkeling van het vak beteekent,
een goede, naar de eischen des tijds inge
richte huisvesting te geven."
Maandag 3 Juni vergadert het hoofdbe
stuur met de voorzitters (of een ander be
stuurslid) der afdeelingen te Haarlem ter
bespreking van de plannen.
heeft secondanten noodic
Franschen noemen
berichten overdreven
De secretaris-generaal van de UNO.
Trygve Lie, heeft aan de regeeringvan
Siam in antwoord op haar beroep op den
Veiligheidsraad geantwoord dat hij de
Siameesche klacht niet aan den Veilig
heidsraad kan voorleggen, indien niet
andere landen, die lid zijn van den Vei
ligheidsraad, daartoe een naar het hand
vest verwijzend verzoek doen.
De minister-president van Siam had
geen beroep gedaan op het Handvest en
den secretaris-generaal niet speciaal ver
zocht de zaak aan den Veiligheidsraad
voor te leggen, doch slechts gevraagd om
sympathie, hulp en medewerking. Trygve
Lie besloot daarom te wachten tot een
lid van den Veiligheidsraad de zaak Siam
eventueel naar voren wenscht te bren
gen.
Intusschen verluidt uit Fransche bron
dat de berichten over de Fransche mili
taire actie tegen Siam schromelijk over
dreven zijn en feitelijk een geheel ver
wrongen, tendentieus beeld van de wer
kelijke gebeurtenissen geven. Het Fran
sche Hooge Qommissariaat te Saigon be
stempelt de voorvallen als van geringe
beteekenis, ontstaan tijdens het terug
halen van door bandieten gestolen mate
rialen, dat op Siameesch gebied was
verborgen. „Indien men al van inciden
ten kan spreken, aldus de Hooge Com
missaris, dan zijn de berichten hierover
sterk overdreven".
De autoriteiten van Azerbeidsjan heb
ben geprotesteerd tegen het feit dat de
Engelschen Boesjir in Perzië aan de Perzi
sche Golf nog niet hebben ontruimd.
Het geëlectriflceerde baanvak AmsterdamAmersfoort is officieel geopend. De
eerste trein, die uit Amersfoort vertrok, was feestelijk versierd.
Hoog tegen een bankgebouw stond een
verlaten ladder en halverwege die lad
der zwaaide een eenzame emmer heen en
weer in de zon.
Op het plaveisel, dicht bij den voet
van de ladder, heftig gebarend: twintig
dertig menschen, met in hun midden een
hond: één oor op en één oor neer. Even
dacht ik door te loopen, want stel je
voor, dat er een glazenwasscherMaar
men moet flink zijn en een mensch in
nood kan ook m ij n hulp noodig hebben.
Geen bloed en geen tranen waren ech
ter de aanleiding tot de samenscholing:
slechts de op-en-neer-geoorde viervoeter,
die met een natten neus en een touw om
zijn nek het witte middelpunt vormde,
was het onderwerp van het luidruchtige
straat-debat.
„Jij ben' een idioot. Die hond is van
mijn, kaak moar: hij luistert noar se
naam". En waarachtig, bij den uitroep
„Tommie" ging ook het andere oor
hemelwaarts.
„Luister nou es effe juf, voor dat je
gaat schelde", kwam een doffe mannen
stem. „Dat beessie heb ik gekocht in een
pepiere sakkie en toen was-tie zes weke
oud. En as ik roep „Reksie" dan luistert-ie
ook".
Tommie-Reksie verhief ten tweeden
male zijn gevlekt oor bij het noemen van
zijn tweeden naam.
„As je me nou", moest de juffrouw toe
geven.
Maar het klaarblijkelijk reeds langdurige
dispuut werd onderbroken door een mar-
tialen agent (er zijn nog martiale agen-
ten in Haarlem) die met ijverige elle-"'
bogen een bres in de omstanders werkte.111
Het heele verhaal werd aan den dienaar
der veiligheid opgedischt en deze moest
hooren, dat „Tommy, of hoe-d-ie dan
heete mag" in den oorlog van zijn baas
was weggeloopen. Drie jaren dook hij
onder om daarna terug te komen. En de
man had den hond eveneens drie jaar
in huis gehad. Zoodat de conclusie van
den agemt was dat het hondje, dat inmid
dels zijn gevlekte lijf op de koele straat-
steenen had uitgestrekt en zoo nu en
dan een bruin oog lang6 de omstanders
liet dwalen, zoowel de vrouw als den
man toebehoorde.
Dit. Salomo's oordeel had een ave-'
rechtsch effect want er zou een handge
meen ontstaan zijn. ware de agent niet
met de koelbloedigheid zijns ambts tus-
schenbeide gekomen. Of de zaak op het
bureau tot wederzijdsch genoegen is uit
gezocht vermeldt de historie niet. Af
wachten, of wij binnenkort een halven
hond door Haarlems straten zien mar-
cheeren. J. F.
Slettinius trekt zich terug
Radio New-York heeft Donderdagavond
medegedeeld dat Slettinius is afgetreden
als Amerikaanseh vertegenwoordiger 'bij
de Vereenigde Volken. Slettinius was niet
(evreden over zijn betrekkingen met het
departement van buitenlandsche zaken
en voelde zich behandeld als „boodschap
penjongen".
Het Witté Huis bewaart het stilzwijgen
over zijn aftreden. Ook door het departe
ment van buitenlandsche zaken wordt dit
bericht niet bevestigd of tegengesproken.
Een tegenstelling tusschen hulp aan tuberculose-lijders
en krankzinnigen-verpleging
In onze artikelen over de krankzinnigen
verpleging hebben wij er op gewezen dat
er een ernstig tekort aan verpleegruimte
is. Vooral in de provincie Noord-Holland,
maar trouwens in het geheele land. Zoo
ernstig is de toestand, dat dr. J. H. Pa-
meijer te 's-Gravenhage, inspecteur van
het Staatstoezicht, voor de naaste toe
komst zelfs catastrophale gevolgen vrees
de. Dit zei hij in verband met het voor
nemen van Justitie, om het Provinciaal
Ziekenhuis te Castricum bijna geheel te
vorderen voor de verpleging van gedeti
neerde N.S.B.'ers die geestesafwijkingen
hebben. Daar dr. Pameijer tevens herin
nerde aan het feit, dat de verpleegruimte
voor krankzinnigen in het Provinciaal
Ziekenhuis te Santpoort verminderd is
door het feit, dat daarvan een paviljoen
in gebruik is genomen door het Roode
Kruis, dat er een sanatorium voor tuber
culose-lijders onder de oorlogsslachtoffers
heeft gevestigd, kon daarin ook een critiek
op dit feit gelezen worden.
Het is te verklaren dat dit in leringen
van het Roode Kruis een nuttige in
stelling die mooi werk verricht in het
belang der samenleving betreurd wordt,
een feit, dat te gemakkelijker te verkla
ren is als men .nader kennis neemt van
hetgeen zich in deze aangelegenheid reeds
heeft afgespeeld.
Wij moeten daarvoor teruggaan tot het
tijdstip kort na de bevrijding. Het Roode
Kruis kreeè toen de beschikking over het
bedoelde paviljoen te Santpoort, om er
een nood-ziekenhuis voor oorlogsslacht
offers te vestigen. Later bleek even
wel dat er in het bijzonder behoefte was
aan een sanatorium voor lijders aan tu
berculose onder de oorlogsslachtoffers.
1-Iet werd volledig daarvoor ingericht met
een capaciteit voor 200 patiënten. Als
zoodanig voorziet het in een zeer nijpen
de behoefte. Er zijn uitsluitend patiënten
opgenomen, die ziek uit Duitschland of
Indië kwamen. Alle bedden zijn bezet. Zoo
zal het ook in dé naaste toekomst
blijven. En die naaste toekomst is nog al
rekbaar te nemen. Deskundigen op het
gebied der gezondheidszorg nemen aan,
dat er wel een termijn van 10 jaar ge
steld zal moeten worden voor de tuber
culose, die in de oorlogsjaren zoo enorm'
is toegenomen, weer tot normale afme
ting is teruggebracht. Het zal alleen mo->
gelijk zijn dit succes in 10 jaar te be
reiken als.de bestrijding intensief gevoerd
wordt.
Nu is van de zijde der belanghebbenden
bij de Krankzinnigenverpleging er bij het
Roode Kruis met klem op aangedrongen,
het paviljoen te Santpoort zoo spoedig
mogelijk te ontruimen, omdat men dit
noodig heeft voor de eigen patiënten. Er
ïs zelfs de eisch gesteld het tegen 1
Januari 1947 te ontruimen.
Geen wonder dat dit feil bij het Roode
Kruis teleurstelling gewekt heeft. Er is
geen mogelijkheid het paviljoen op zoo'n
korten termijn te ontruimen, tenzij men
het pas aangevangen werk de verple
ging van de tuberculoselijders onder de
oorlogsslachtoffers zou afbreken, Dit
is gezien den ernst van den toestand niet
verantwoord.
Nu de zaken helaas zoq scherp zijn ge
steld, is het van belang te herinneren aan
wat de heer Ch. E. Visser, voorzitter der
afdeeling Haarlem van. het; Roode Kruis
het hoofdbestuur heeft het beheer van
het sanatorium in handen van het hf-
deelingsbestuur gelegd bij de opening
van het sanatorium, die geschiedde door
H.K.H. Prinses Juliana, als voorzitster
van liet hoofdbestuur van het Roode
Kruis, heeft gezegd. Hij wees er op, dat
het gebouw waarin het sanatorium is
ondergebracht, niet het eigendom van
het Roode Kruis is, doch van het Provin
ciaal Ziekenhuis.
Deze verhouding vraagt de aandacht
voor de mogelijkheid, dat het Provinciaal
Ziekenhuis de ter beschikking van het
Sanatorium gekomen ruimte in de toer
komst zelf noodig heeft en dat van
het Sanatorium niet anders dan
tot schade van de volksgezondheid zou
worden verlangd dat het zijn taak on-,
tijdig beëindigt of althans dat het Sana-,
torium naar elders wordt verplaatst.
Spreker zei evenwel vertrouwen te
hebben in de wijsheid van de autoritei
ten in wier handen de beslissing zal
worden gelegd, welke belangen moeten
prevaleeren. t
Tot zoover deze herinnering. u
Naar wij vernemen heeft het Roode
Kruis zich bij d.e onderhandelingen bereid
verklaard om het paviljoen te Santpoort
te ontruimen uiterlijk na 6 jaar, tenzij
eerder een passende behuizing elders
wordt gevonden. Gehoopt wordt dat
de tuberculosebestrijding in dien tijd
zooveel gevorderd zal zijn, dat dit bij
zondere sanatorium gemist kan worden
zonder de volksgezondheid al te veel te
schaden. Thans is geen ander onderdak
voor dit sanatorium te vinden. Het bou-,
wen van een nieuw sanatorium zou mil-
lioenen kosten, terwijl er bovendien wei
nig uitzicht bestaat dat zulke bouwplannen
in de naaste toekomst uitgevoerd kunnen
worden.
De autoriteiten die de beslissing in deze
aangelegenheid in handen hebben kun
nen,, nu de zaken zoo geloopen zijn, in
derdaad voor de vraag gesteld worden,
waarop de heer Visser in zijn openings-
rede zinspeelde: wat moet prevaleeten
de tuberculosebestrijding of de krank
zinnigenverpleging?
Het komt ons evenwel voor dat er
een weg is om een antwoord op die
vraag voorlooplg en misschien zelfs voor
de toekomst overbodig te maken.
Als de provincie Noord-Holland
weer de volledige beschikking krijgt
over het ziekenhuis te Castricum voor
de verpleging van haar patiënten dan
wordt daarmee een ruimte van niet
minder dan 700 bedden gewonnen.
Dan vervalt althans voor den eersten
tijd de noodzaak om ook de beschik
king terug te krijgen over het pavil
joen te Santpoort. Maar dan zal het
natuurlijk noodig zjjn een andere
gelegenheid te vinden voor de huis
vesting der geesteszieken onder de
N.S.B.'ers.
