Prijzen en
Verjaardagsfuif met onaangenaam staartje
Hitler's bondgenoot
gast
mi en in de toekomst
Prof. G. Brouwers, directeur-gene
raal van de prijzen in Nederland heeft
te Brussel, op uit/noodiging van de Ne-
derlandsche Kamer van Koophandel
voor België en Luxemburg, een rede
gehouden over de Nederlandsche prijs-
en loonpolitiek. Aan zijn rede is het
volgende ontleend:
Op het moment der bevrijding
bevonden prijzen en Ioonen in Ne
derland zich in een chaotischen
toestand. Het zwarte prijsindexcij
fer kon ruwweg op circa 10.000
worden gesteld. De gegevens, waar
uit het nieuwe prijsniveau moest
worden opgebouwd, (valutakoers,
prijzen op de buitenlandsehe mark
ten en arbeidsloonen) stonden niet
vast. Tastenderwijs werd een prijs
niveau geconstrueerd. Eerste doel
daarbij was er voor te zorgen dat
uit het arbeidsloon het levensmid
delenpakket en enkcle'andere nood
zakelijke uitgaven konden, worden
betaald. Spoedig bleken de invoer
prijzen zeer hoog, mede door den
nieuwen guldenkoers, die tenslotte
definitief werd vastgesteld.
Engeland: de leiddraad.
Betrekkelijk onafhankelijk daarvan
bleven echter ook de arbeidsloonen
aanvankelijk door verschillende oor
zaken stijgen, de vaak op den nieuwen
guldenkoers geoefende kritiek is daar
om in belangrijke mate onjuist. Zij mis
kent den feitelijken en aanvankelijk
moeilijk te stuiten ontwikkelingsgang
der arbeidsloonen. Deze zijn tenslotte
beland op c.a. 165 van het peil van
1939 (c.a. 150 voor de industrie en
c.a. 240 voor den landbouw).
Zoodra de situatie eenigermate over
zichtelijker werd ongeveter Septem
ber 1945 werd de prijs- en loonpoli
tiek gebaseerd op dit algemeene prin
cipe: de onvermijdelijke prijs- en 16on-
stijging op zoodanige wijze te doen ver-
loopen, dat onze productiekosten niet
hooger kwamen te liggen dan die van
het in West-Europa toonaangevende
land, nl. Engeland. Dit is over het ge
heel vrij goed gelukt, al is met een loon
index van 165 dit niveau regds eeni
germate overschreden. De kosten van
levensonderhoud liggen in de buurt van
180. een. vergeleken met den loonindex,
niet ongunstig cijfer.
Deze politiek berust op de overwe
ging, dat herstel van onzen export een
levensbelang is voor Nederland, dat,
gegeven den algemeenen exportdran-g,
de concurrentie op de internationale
markten spoedig zeer ernstig zal zijn en
dat onze eenige redding dus is gelegen
in onze efficiency en in relatief lage
productiekosten.
Het „verwijt" dat wij aldus een goed
koop te-ei land in de wereld zouden vor
men. berust op onvoldoende feitenken
nis. Wij liggen niet lager dan Engeland.
Geen inflatie-politiek.
Evenzeer op een miskenning dei-
feiten gebaseerd en dus onder de
huidige omstandigheden gevaarlijk
is de critiek. die dezer dagen tegen
de financieele- en de daarmede ver
bonden prijs- en loonpolitiek tot
uitdrukking is gebracht. Deze cri
tiek, die zich anti-inflatïonistisch
voordoet, adviseert tot een alge
meen prijsniveau van 200 te komen
en raadt daarnaast aan op een al
lerminst gemotiveerde wiize het
loonpeil te doen oploopen tot 180.
Een prijsniveau voor alle goederen
en diensten tezamen van 200 is
reeds bereikt. Een algemeene ver
hooging van 't huidige loonpeil zou
een regelrechte verhooging der prij
zen beteekenen en daarom -direct
inflationistisch werken.
Men moet bü de beoordeeling van het
huidige loonniveau met nog een drietal
factoren rekening houden. In de eerste
plaats komen in den loop van dit jaar
een aantal gebruiksgoederen van ver
schillenden aard aan de markt, waar
aan de behoefte zeer groot is. Al wordt
deze vraag voor een deel gefinancieerd
uit consumptiecredieten. zoo moet de in
vloed er van op het loon niet worden
onderschat. Deze invloed kan in be
langrijke mate worden gecompenseerd
door een politiek van prijsverlaging
voor deze goederen. Vele prijsvoor-
schriften 'zijn met het oog hierop reeds
gewijzigd. Zij dienen echter te worden
aangevuld en versterkt door productie
voorschriften. die de productie voor bij
voorbeeld het eerste jaar primair rich
ten op de voorziening in de behoeften
van de massa des volles. Op het oogen-
blik worden naar verhouding veel te
veel dure goederen gemaakt (b.v. tex
tiel).
Huur-stijging onvermijdelijk.
Dat dit systeem kan functionneeren
zonder al te groote beperking van de
kwaliteitsvariatie, bewijst de practijk
in Engeland.
In de tweede plaats zal op den duur
een correctie van het huurpeil niet te
ontgaan zijn. Zoodra de reparatie en de
wederopbouw echter van beteeken is
woftsen, zullen deze gefinancieerd moe
ten worden uit een matige huurverhoo-
ging annex huurbelasting.
In de deinde plaats maakt de precaire
situatie onzer staatsfinanciën het noodig
op den duur de subsidies af te schaf
fen, Voor kolen geschiedt dit reeds, het
geen mogelijk is. omdat onze kostprijs,
internationaal bekeken, relatief laag is.
Ook echter de subsidies op levensmid
delen zullen tenslotte moeten volgen.
Wanneer de arbeidsproductiviteit
stijgt, kunnen zoowel de huurverhoo-
ging als de afschaffing der subsidies
worden verwezenlijkt, zonder dat de
kosten onze productie dientengevolge
worden verhoogd.
Een prijspolitiek, gericht op een al
gemeen indexcijfer, is, zooals gezegd,
een onding. De prijzen van de goederen
voor de massa van het volk moeten laag
worden gehouden. In dit verband zijn
wij reeds doende een politiek van prijs
differentiatie toe te passen. Dat wil zeg
gen: liet zooveel mogelijk laag houden
van de prijzen voor normale goederen
en kwaliteiten tegenover hoogere prij
zen voor speciale kwaliteiten en luxe
goederen en diensten, respectievelijk het
vrijlaten van de prijzen hiervan. Daar
mede komen wij tegemoet, aan de be
hoeften van het bedrijfsleven en steu
nen wij de schatkist.
Wanneer men echter meent, dat voor
eind 1947 vele prijsvoorschriften kun
nen worden afgeschaft, dan vergist men
zich. De schaarsohte zal nog geruime»
tijd aanhouden. Zelfs de vrijlating der
groentenprijzen is. ondanks alle rumoer,
tot dusver sleehts een zeer matig succes
geweest.
Kan met erkenning van de beteekenis
dezer politiek op langen termijn gesteld
worden dat zij de winstmogelijkheden
van het bedrijfsleven zoodanig beknot,
dat de productie daardoor eventueel
zou worden geremd? Deze vraag moet
ontkennend worden beantwoord.
Uit verantwoordelijke kringen van
het' bedrijfsleven zijn dan ook tot dus
ver geen adviezen gak omen, die op een
principieele verandering dezer politiek
waren gericht.
Geen kunstmatige prijzen.
De soms gemaakte opmerking, dat de
prijzen door de prijsbeheersching kunst
matig worden vastgesteld en dus zoo
snel mogelijk voor vrije prijzen moeten
plaats maken, berust op een gebrek
zen zouden daar op het oogenblik, in-
feite gebeurt. De prijspolitiek streeft
naar de totstandkoming van prijzen, die
met normale concurrentieverhoudingen
in overeenstemming zijn. De vrije prij
zen zouden daarop het oogenblik, in
dien men het spel van vraag en aanbod
zijn gang liet gaan, op exhorbitante
wijze van afwijken.
Een nog zoo goede prijspolitiek is
tot mislukking gedoemd zonder
goede controle, goede berechting
en zonder medewerking van het
volk. De rechterlijke macht legt
over het algemeen veel te lage straf
fen op om voldoende preventief te
werken,
Het publiek moet beseffen, dat
indien het niet medewerkt, de over
heid het niet kan beschermen.
De geleide economie zal er m.i. in de
toekomst heel anders uit moeten zien.
dan wat op het oogenblik gebeurt. Mei
name zal de concurrentie er een veel
grootere plaats in moeten hebben. In
den huidigen overgangstijd is deze prijs-
en loonpolitiek echter onontbeerlijk om
ons concurrentievermogen in stand te
houden en het aldus voor onze volles-
welvaart noodzakelijke herstel van onze
betalingsbalans te bewerkstelligenVer
schillende gevaren bedreigen deze poli
tiële van prijs- en loonstabilisatie nog.
Allereerst de tendenz tot prijsstijging
op de grondstoffenmarleten. Doch dat is
een internationaal probleem. In de twee
de plaats onze precaire financieele toe
stand. Alleen met de huidige politiek
zal 'echter zooals gezegd, de beta
lingsbalans kunnen worden hersteld,
daardoor onze productie worden opge
voerd. de inkomsten van den staat ver
beterd en ons internationaal crediet
worden herwonnen.
Het kernpunt bij dit alles vormt
intüsschen de ontwikkeling onzer
arbeidsproductiviteit. Hard werken
en eendracht moeten daarom ons
devies zijn, zoo besloot de heer
Brouwers zijn rede.
,Infectie wapen'
der Amerikanen
Volgens Un. Press hebben Engelsche
onderzoekers, die in nauw contact staan
met den Amerikaanschen dienst voor
chemische oorlogvoering, onthuld, dat
Amerika beschikt over een wapen, dat
nog verschrikkelijker is dan de atoom
bom. De „Daily Express", die dit be
richt publiceert, zegt dat een milliard-
ste deel van een ons van het desbetref
fende poeder, dat thans in fabrieken in
Indiana blijkbaar in massaproductie
wordt vervaardigd, voldoende is om de
longen te infecteeren. Eenmaal in het
lichaam werkt de stof verder en ver
oorzaakt binnen enkele dagen een al-
geheele verlamming van het zenuw
stelsel. Volgens de „Daily Express" zou
dit poeder boven vijandelijk gebied in
den vorm van bommen kunnen worden
uitgeworpen. Na de ontploffing ver
spreidt het zich als een onzichtbare mist
over het land.
Wordt Pruisen
in drie deelen gesplitst?
Het Zwitsersche blad „Die Tal" pu
bliceert een telegram van zijn corres
pondent te Frankfort, volgens hetwelk
een plan tot verdeeling van Pruisen in
studie zou zijn genomen. Volgens de
inlichtingen van den correspondent zou
het plan voorzien in de vorming van
drie landen, elk met een inwonertal
van zes tot acht millioen. Dit zouden
dan zijn: Sleeswijk-Holstein met Ham
burg, Lubeck en het achterland van die
steden, vervolgens Groot-Hannover,
Brunswijk en Lippe-Detmolt, en ten
derde West-Duitschland met het Ruhr-
gebied, een gedeelte van Westfalen en
een gedeelte van het niet door Frank
rijk bezette Rijnland.
Veertien beulen gehangen
Woensdag zijn veertien nationaal so
cialisten, die hebben deelgenomen aan
de vernietiging van driehonderdduizend
personen in het kamp van Dachau, vlak
bij de cel waar Hitier zijn boek „Mein
Kampf" schreef, opgehangen. De eer
ste, die het schavot betrad, was de ma
laria-specialist dr. Klaus Karl Schil
ling, die in het kamp medische experi
menten op levende personen had uit
gevoerd. Toen hij het schavot betrad
zei hij tot den beul: „maak een beetje
voort asjeblieft".
Alle ter dood veroordeelden waren
schuldig bevonden aan verkrachting dei-
wetten, uithongering en mishandeling
van niet-Duitschers in het kamp van
Dachau tusschen Januari 1942 en April
1945. (United Press)
De raadsverkiezingen
te Haarlem
Candida ten der Katholieke Volkspartij
De Kath. Volkspartij heeft de vol
gende candidaienlijst voor den Haar-
lemschen gemeenteraad opgesteld:
1 A. J. M. Angenent; 2 A. v. d. Veldt;
3 Dr. J. G. Hoge: A Ir. P. C. v. d. Hey-
den; 5 J. Nooy: 6 Th. S. J. Hooy: 7 _J.
A. Schippers; 8 J. H. Loerakker: 9 H.
J. L. Klein Schiphorst; 10 mej. A. W.
M. Bolsius; 11 A. J. Frenay; 12 Mr. J.
Th. M. v. d. Vaart; 13 mr. dr. A. F.
H. Schreurs; 14 A. A. Peterse; 15 F.
W. Knape; 16 J. A. van Son: 17 J, G.
Spruyt; 18 J. M. Bonfrer; 19 R. War-
nars; 20 P. G. M. Ottolini.
Er hing een gespannen sfeer in het
huis van mej. C. van Baarlen. te Am
sterdam, toen deze op een avond in 1944
haar 47sten verjaardag vierde temid
den van een groot aantal meisjes er
vrouwen, die zij tot. haar kennissen re
kende eri met een deel waarvan zij bij
zonder intiem omging. Er werd gemom
peld. dat een van Hen een S.D.-spion
ne was geworden: anderen ontken
den dit/maar nie'mand wist het destijds
zeker. Het was toen, dat Ans van Dijk
over wie het gerucht de ronde deed
er geleidelijk toe overging haar ver
rad erspraetij ken niet langer onder de
geheimzinnigheid van illegale activiteit
te camoufïeeren. Sedert dien ging haar
naam als S.D.-spionne, die 'alle Joden
aangaf, van wie zij het adres te pakken
CDe Groot-Moefti, een lastige logé
United Press meldt uit Parijs: Ergens
op de beboschte heuvels die uitzicht bie
den op de vreedzame voorsteden van Pa
rijs woont de man die, wellicht meer dan
eenig ander, den vrede in het Oosten be-
heerscht: Amin el Husseini, afstammeling
van den Profeet, ex-Groot-Moefti van
Jeruzalem, en een vluchteling voor den
Britschen rechter.
Op last van den Franschen minister van
buitenlandsehe zaken Bidault is hij de gast
van Frankrijk, zoogenaamd in afwachting
van een Engelsch visum voor zijn terug
keer -naar Palestina. Zoo woont dan de
ex-groot-Moefti in een der fraaie villa's
aan den buitenkant van Parijs, maar in
welke villa wil geen enkele autoriteit zeg
gen. zoogenaamd met het oog op de vele
inbrekersWel is het bekend, dat het
Fransche ministerie van oorlog hem, daar
hij zooveel- „politieke vijanden" heeft, vier
machinegeweren heeft geleend, die keurig
in den tuin van de villa verdekt zijn op
gesteld. Bovendien heeft de potentaat een
aanzienlijke lijfwacht van Arabische ge
trouwen om zich verzameld.
Welke reden heeft Frankrijk om gast
vrijheid te verleenen aan den man, die
Hitler's bondgenoot was tijdens den oor
log en die regelmatig predikte voor een
Mohammedaanschen opstand tegen de ge
allieerde overheersching in het Oosten?
Het lijkt inderdaad vreemd, ook als men
bedenkt dat de Groot-Moefti eigenlijk op
den achtergrond stond van de nationalisti
sche beweging die uiteindelijk leidde tot
de Fransche terugtrekking uit de com
mercieel voordeelige protectoraten Syrië
en den Libanon.
De kwestie is namelijk zoo dat de En-
gelschen Husseini eigenlijk niet zoo graag
in handen zouden krijgen, hoewel Bevin
eenige malen in het Lagerhuis de verzeke
ring heeft gegeven dat hij den Franschen
zijn uitlevering had gevraagd. Kwam de
Moefti immers in Engeland dan zou hij
terecht moeten staan voor zijn vel.e en
onweerlegbare daden van hoogverraad.
En de Engelsc'nen zouden niet graag de
reeds zoo ontstemde Arabische wereld
verder irriteeren.
De Franschen hielden Husseini aan
vankelijk gevangen, maar kwamen op- een
gegeven oogenblik tot de ontdekking dat
deze handelwijze hun slechten naam in de
Mohammedaansche wereld nog slechter
maakte. Zij zagen een kans de sympathie
van de Mohammedanen in hun koloniën
en van de Arabische Liga te winnen en
proclameerden Husseini tot hun gast.
De reactie der Arabieren was zooals men
verwachtte. Frankrijk was in langen lijd
niet zoo populair geweest. Diplomaten van
bijna alle Arabische staten betuigden hun
dank en de Sultan van Marokko toonde
zich hoogst tevreden.
Maar de Franschen kregen spoedig min
der aangename ervaringen. In minder
dan geen tijd was de Moefti weer betrok
ken in een net van politieke intrigues. Hij
vroeg zelfs Bidault te spreken. De minis
ter kwam om een vriendschappelijk voor
stel te hooren tot ontruiming van geheel
Noord-Afrika. Frankrijk zou de meest be
gunstigde staat blijven, economisch en mi
litair -en het was beter vrijwillig te geven,
wat misschien later afgedwongen zou
worden.
Sindsdien heeft de Moefti het geduld der
Franschen en de ongedurigheid der Engel-
schen, nog verder op de proef gesteld, door
het verleenen van verschillende audiënties
aan den Sovjet-ambassadeur in Frankrijk.
Bogomolow. Dit achten Engelschen e^
Franschen bedenkelijk, in verband met d
Russische politiek van critiek op de Pale-
stijnsche kwestie en op de neiging van
Moskou om als sympathiek-gezinde „groo
te broer" van de Arabieren op te treden.
Maarde Franschen hebben nu den
tijger bij den staart en zullen moeten vast
houden!
kon krijgen, als een loopend vuurtje
door de kanalen der ondergrondsche
beweging. De verjaardagsavond had
voor mej. van Baarlen een zeer onaan
genaam staartje. Op geraffineerde wijze
wist Ans van Dijk dien avond het adres
te pakken te krijgen van één der den
verjaardag eveneens meevierende meis
jes, mej. A. Kortoef, die van Joodsche
'afkomst was. Dit meisje was voor de
practijken van Ans van Dijk gewaar
schuwd. maar heeft er helaas geen ge
loof aan willen hechten. Het résultaat
was, dat zij door toedoen van de spion
ne werd gearresteerd en nooit uit
Duitschland is teruggekeerd.
Vrijdag gaven verschillende der
vriendinnen voor het Bijzonder Ge
rechtshof te Amsterdam een beeld van
de gebeurtenissen op den fa-talen avond.
Te recht stond niet Ans van Dijk. maar
de door haar na de bevrijding (en zelfs
na haar eigen gevangenneming door
den P.O.D.) aangegeven mej. C. van
Baarlen. die zij er van betichtte haar
het adres van mej. Kortoef te hebben
gegeven uit jalouzie, terwijl ze geweten
zou hebben welke gevolgen dit met zich
meebracht. Een andere vriendin, mej.
J. M. de Regt. die eveneens gedetineerd
is en bij wie Ans van Dijk gedurende
den oorlog heeft ingewoond, kwam ech
ter volkomen terug op verklaringen,
die zij eerder voor de politie heeft af
gelegd. Thans was zij er in het geheel
niet zeker van. dat haar vroegere harts
vriendin (Ans van Dijk) het bewuste
adres te weten was gékomen uit den
mond van de verdachte. Bovendien wees
zij er op, dat het de verdachte zelf is
geweest, die er in Rotterdam na de be
vrijding slechts na de grootste moeite in
is geslaagd de S.D.-spionne Ans van
Dijk te laten arresteeren. „Zij zou hier
toch nooit aan medegewerkt hebben,
indien zij werkelijk zelf het risico liep
als handlangster bij het verraad te wor
den gearresteerd", voegde deze getuige
hieraan toe.
Een derde getuige was mej. G. Pauw,
die met het overleden Joodsche meisje
samenwoonde, en eveneens op den avond
aanwezig was geweest.
Een tweede aan mej. van Baarlen ten
laste gelegd feit, het verstrekken van
het adres van den ondergedoken A.
Venetiane aan Ans van Dijk, bleek al
evenmin steekhoudend te zijn. Het stond
zelfs niet vast, dat Venetiane niet te
voren reeds door derden was verraden di
rect bij den S.D. Ook hij is nooit terug
gekeerd.
Verdachte zelf. die zeer nerveus was,
en met groote stelligheid ieder verraad
ontkende, vertelde uitvoerig hoe Ans
van Dijk er in geslaagd was de adressen
te pakken te krijgen. Zij verweet zich
zelf heftig, dat zij er niet eerder aan'
gedacht had de relatie met Ans van
Dijk te verbreken.
De advocaat-fiscaal zeide in geen en
kel opzicht van de schuld van verdachte
-.vertuigd te zijn, integendeel èn vroeg
vrijspraak, waarop de president den
verdediger verzocht kort te zijn met zijn
requisitoir. Hij sloot de zitting met de
verrassende woorden: ..Het Hof zal over
14 dagen uitspraak doen. maar gelast
thans reeds uw onmiddellijke invrij-
heidsstelling".
