Wederopbouw van Zandvoort
Hoe de Jap bedrogen werd
Ir. G. Frïedhoff.
Het is bekend, dat ir. G. Friedhoff, te
voren hoofdingenieur bij Openbare Wer
ken te Haarlem, met 1 Juni rijksbouw
meester geworden is. De heer Friedhoff
heeft evenwel toestemming ontvangen
zijn werk voor den Wederopbouw te
Zandvoort voort te zetten. Zooals men
weet is de heer Friedhoff de ontwerper
van het groote plan. voor Nieuw-Zand-
voort.
Een enquête.
Er wordt thans een enquête onder de
eigenaars van de door den oorlog ver
woeste panden gehouden, om te weten te
komen wie in aanmerking wil komen
voor het krijgen van grond en het bou
wen daarop. Tevens is het de bedoeling
te weten te komen welke wenschen de
belanghebbenden koesteren.
Aanstelling van een econoom.
Bij den Wederhouw te Zandvoort is als
econoom aangesteld Mr. Dr. A. W. Rom-
kes, wonende te Zandvoort. Het zal o.a.
zijn taak zijn de resultaten van bovenbe
doelde enquête uit te werken en advie
zen te geven bij het verkavelen van de
gronden.
Woningbouw.
Indertijd is gemeld, dat de heer B. J.
J. M. Stevens, architect te Haarlem, op
dracht gekregen heeft voor het maken
van de plannen voor den bouw van de
eerste 41 woningen die een onderdeel
vormen van den wederopbouw van Zand
voort. Dit zijn 29 woningen voor ouden
van dagen met een waschlokaal en 11
Woningwet-woningen met een woning en
werkplaats voor den opzichter. De plan
nen zijn gereed en door den Wederop
bouw aanvaard. Het is nu zeker, dat de
aanbesteding binnen een maand zal
plaats hebben.
De huur der perceelen is nog niet be
paald, maar het wordt aangenomen dat
zij normaal zal zijn, daar het rijk 90
zal bijdragen in het exploitatie-tekort.
Intusschen is door den heer Stevens al
weer begonnen met de voorbereiding van
plannen van een tweede complex Woning
wetwoningen, deze zullen ook zoo spoedig
mogelijk gebouwd worden.
Flatgebouwen als vacantie-
tehuizen?
Er wordt door het gemeentebestuur
onderhandeld met eenige groote in-
dustrieele ondernemingen om te onder
zoeken of het mogelijk zal zijn, dat zij te
Zandvoort groote flats zullen bouwen die
geëxploiteerd zullen worden als vacantie-
tehuizen voor het personeel dat in hun
dienst is. Men weet, dat in het ontwerp
van Ir. Friedhoff voor het groote bad-
centrum verschillende flatgebouwen zijn
aangegeven.
De andere plannen.
De Wederopbouw en het gemeentebe
stuur van Zandvoort doen alles wat mo-
De weg naar Zandvoort
Beperking der lintbebouwing.
In den loop der jaren is er veel ge
bouwd langs den weg naar Zandvoort.
Daardoor ontstond een zoogenaamde lint
bebouwing. In het algemeen wordt die
door gemeentebesturen niet op prijs ge
steld, omdat de bediening met extra kos
ten gepaard gaat. Dit geldt zoowel het
politietoezicht als de verstrekking van
gas, water en electriciteit, terwijl ook voor
den dienst der reiniging moeilijkheden
ontstaan.
In den oorlog hebben de Duitschers veel
huizen aan het landelijkste deel van den
weg naar Zandvoort gesloopt. Daardoor
is er een groote beperking aan de lint
bebouwing gekomen. Naar wij vernemen
is bij het gemeentebestuur van Zandvoort
de vraag in overweging of het: niet ge-
weruscht is maatregelen te nemen om te
bereiken, dat die afgebroken huizen niet
op dezelfde plaats herbouwd zullen wor
den.
Regeering helpt
vliegtuigindustrie
mit.s deze geconcentreerd wordt.
Op de vraag van den heer Kortenhorst
'betreffende de instandhouding van een
Nederlandsche vliegtuigindustrie: Achten
de ministers het niet van een groot lands
belang, dat de liquidatie der Nederland
sche vliegtuigindustrie worde voorkomen?
heeft de minister van Verkeer en Ener
gie geantwoord:
Op 14 Mei 1946 werd besloten, dat de
regeering bereid is te bevorderen, dat
door kapitaaldeelneming en, zoo noodig.
financiering van ontwikkelingskosten van
nieuwe vliegtuigtypen onder passende
voorwaarden medewerking wordt ver
leend aan den opbouw van deze industrie
Deze medewerking zal alleen verleend
worden aan cén enkele nieuw te stich
ten N.V., waarin de bestaande onderne
mingen geconcentreerd dienen te worden.
De regeering zal bji de uitvoering van
dit besluit worden bijgestaan door een
vertrouwensman. De heer ir. Th. P
Tromp, voorzitter van de vliegtuigindus
trie-commissie. werd bereid gevonden
deze (aak te aanvaarden.
De doodstraf geëischt
Voor het Bijzonder Gerechtshof te Am
sterdam is door den procureur-fiscaal de
doodstraf geëischt tegen den Zandvoorter
J. P.. omdat hij uit beginsel in vreemden
staatsdienst is sesaan. nameliik bij de
Kriegsmarine. Dezelfde straf eischte de
procureur-fiscaal tegen den Haarlemmer
D. v. d K., die 4 jaar in de Waffen SS.
heeft gestreden.
gelijk is om den bouw van dit groote bad-
centrum te bespoedigen. Eerst als dit er
is, zal Zandvoort weer haar oude roem
als badplaats kunnen herkrijgen. Het
nieuwe Zuiderbad wordt, naar wij reeds
eerder mededeelden, in het komende na
jaar aanbesteed. Als geen ernstige vertra
gingen komen, die nu nog niet te voorzien
zijn, zal het bij den aanvang van het sei
zoen 1947 klaar zijn. Dan hoopt men ook
klaar te zijn met den bouw van een groot
restaurant dat komt op de plaats van het
vroegere „Seinpost".
De brandweer.
Zandvoort had vóór den oorlog een wa
tertoren. De Duitschers hebben die afge
broken. Gelukkig is dit geen beletsel voor
de watervoorziening te Zandvoort. Het
nadeel is evenwel, dat bij groote branden
gevreesd moet worden, dat de druk op de
waterleiding niet voldoende is. Het is de
bedoeling als de groote flatgebouwen in
het badcentrum gebouwd worden, daarin
op de bovenverdieping een groot water
reservoir te maken. Maar die flatgebou
wen staan er nog niet. De rijksinspectie
der Brandweer heeft thans plannen uitge
werkt om in de tegenwoordige leemte ie
voorzien door het graven van een groot
aantal groote brandputten. Daarmee zou
den evenwel groote kosten gepaard gaan.
Pasklare huizen
door schokbeton
De directeur van „Schokbeton" deelde
te New-York aan een vertegenwoordiger
van Aneta mede, dat hij de V. S. bezocht
wegens den aankoop van nieuwe machines
voor de inrichting van een moderne fa
briek te Kampen, waar slechts pasklare
huizen zullen worden gemaakt. De plan
nen van de Rotterdamsche architecten
Wijmer en Breukelman zullen als grond
slag dienen. Verder deelde hij mede, dat
er overwogen wordt om een dochteronder
neming op te richten in de nabijheid van
New-York, aangezien pasklare huizen ge
bouwd met schokbeton onbekend zijn in
de V. S. De maatschappij is in'staat pas
klare huizen te bouwen met enkele ver
diepingen. Zwijndrecht is op het oogenblik
reeds bezig met het produceeren van pas
klare huizen.
Tweede-Kamerfracties
De A. R. Tweede-Kamerfractie heeft tot
haar voorzitter gekozen den heer Schou
ten en tot haar secretaris den heer Terp
stra,
De C. H. Tweede-Kamerfractie wees als
haar voorzitter aan den heer Tilanus, als
secretaresse frl. Wttewaal v. Stoetwegen.
In liet aan de Sumatra kade te Amsterdam liggende turbinesehip ..Aalsum", dat
met kunstmest geladen was, brak brand uit. Drie personen werden ernstig ge
wond. De toto toont het brandende schip terwijl de brandweer met het blus-
sehingswerk bezig is. (P)
Krijgslist kostte Nederlander zijn hoofd
Hef „Circus Overakker"
Dit is het simpele verhaal van de
krijgslist van een Nederlandsohen
generaal, die de destijds overmach
tige Japanners zoo schitterend bij
den neus heeft gehad, dat sommi
gen van hen uit woede harikiri zou
den hebben gepleegd, als zij niet ge
meend hadden beter in leven te
kunnen blijven om zich op de Ne
derlanders te wreken. Maar wat
meer zegt, de veronderstelling is ge
wettigd, dat door het optreden van
generaal Overakker het toenmalige
gevaar van een onmiddellijken Ja-
panschen inval in Australië is af
gewend. Overakker, die ha zijn ge
vangenneming geboeid door Medan
werd gevoerd, is na een jarenlangen
lijdensweg aan de Japansche wraak
zucht ten offer gevallen en door
zijn beulen onthoofd.
Zooals men zich zal herinneren, richt
te de Japansche aanval op Insulinde
zich in de eerste plaats tegen Java, het
voornaamste verdedigingsgebied van
den Archipel. Aan Sumatra werd min
der aandacht geschonken: slechts de
petroleumgebieden om Palembang kon
den op een onmiddellijke belangstelling
van de invallers bogen. Op Noord-Su
matra hadden wij maar anderhalve man
en een paardekop en de Japanners
meenden dit ook te weten, reden waar
om zij dit gedeelte van het eiland links,
of liever rechts lieten liggen. De Japan
sche leiding moet dan ook wel zeer ver
baasd zijn geweest, toen zij van haar
verkenners de inlichting kreeg, dat de
Nederlanders op Noord-Sumatra een
geweldige troepenmacht bezaten.
De Japansche luc-htverkenners vergis
ten zich. Want de Nedei-landsche en Ne-
derlandsch-Indische troepen, die zij over
den geheelen kop van Sumatra op on
telbare plaatsen signaleerden, zoodat
zij den indruk van een enorme troepen
macht moesten krijgen, waren er in wer
kelijkheid niet meer dan een flink hand
jevol. Generaal Overakker had grroote
aantallen auto's gevorderd, die hij, vol
geladen met soldaten, kris en kras over
Noord-Sumatra liet toeren. Zijn man
nen doken nu eens hier. dan weer daar
op, zij renden van Noord naar Zuid en
van Oost naar West. Aan deze manipu
latie danken de troepen onder zijn hevel
den naam, die den tijd zal overleven:
„liet Circus Overakker",
r
Uit den mond van een der mannen
die ten tijde van de Japansche inva
sie op Noord-Sumatra onder het
commando van den generaal Over
akker hebben gevochten, teekenden
wij het volgende relaas op, dat niet
alleen voor de krijgsgeschiedenis van
belang is, maar tevens door zijn
sensationeelen inhoud in grooteren
kring, nu en later, bekendheid
verdient.
De Japanners voelden zich door de
„ongehoorde sterkte" van de Nederland
sche troepen op Noord-Sumatra in den
flank bedreigd en besloten tot een
grootscheepsche operatie om deze be
dreiging uit te schakelen. Zij landden op
drie plaatsen, Padang in het Westen,
Sabang in het Noorden en Medan in
het Oosten met een leger van 30 a 35000
man, goed uitgeruste aanvalstroepen die
eigenlijk gereed werden gehouden voor
den aanval naar het Zuiden. Overakker
met zijn schamele 5000 man, waarvan
de helft uit Inlandsche troepen bestond
die bij het naderen der Japanners allen
de wijk namen, trok op Atjeh terug.
Toen de van drie kanten met enorme
strijdkrachten aanstormende Japanners
tenslotte de hoogvlakte van Blangkedje-
ren omsingeld hadden, waar Overakker
het restant van zijn mannen had gecon
centreerd. besloot de generaal tot over
gave. Er is vrijwel niet gevochten en
verdere tegenstand zou zelfmoord heb
ben beteekend. Vóór de overgave liet
hij alle zware en automatische wapenen
vernietigen en toen op 28 Maart 1942
de „overwinnaars" kwamen, vonden zij
dikke tweeduizend Nederlanders en een
stapel geweren.
De Japanners, die heel Noord-
Sumatra hadden doorzocht, begre
pen er niets van en vroegen aan
Overakker, waar al zijn troepen wa
ren. „Die zijn hier", antwoordde de
generaal, fijntjes glimlachend. Waar
op den Jap iets begon te schemeren.
Daar stonden de meer dan dertig
duizend dappere krijgers van Nip
pon. in volle wapenrusting. En te
gelijk stonden zij in het kleeding-
stuk. dat nog altijd nader is dan de
wapenrok. De krijgslist was een
volkomen succes geworden.
De Haarlemsche
subsidies
Het nieuwe stelsel
Wij hebben al gemeld, dat B. en W. van
Haarlem een nieuw systeem willen in
voeren voor het subsidieeren van ver
schillende vereenigingen. Daarover ver-
schijnt dezer dagen een uitvoerig raads
stuk De nieuwe opzet wordt her geven
van een gemeentelijken toeslag, gebaseerd
op het aantal kinderen dat wordt uitge
zonden of patiënten die verpleegd of ge
holpen worden. Het resultaat zal zijn dat
de gemeente ongeveer f 32.000 meer zal
uitkeeren.
De vereenigingen die kinderen uitzen
den zullen f 6100 subsidie krijgen (in vroe
ger jaren f 5000). Grondslag wordt 65 cent
toeslag voor kinderen die in koloniehuizen
worden opgenomen en 45 cent voor ver
pleging in gezinnen. Gesteund zullen wor
den de Centrale commissie voor uitzen
ding van Nederlandsche kinderen naar
buiten, het Centraal genootschap voor
kinderherstellings- en vacantïekolonies,
de Katholieke kinderuitzending, de ver-
eeniging vacantiekolonïe „Naar buiten"
en de vereeniging herstellingsoord „Vil-
landry".
De subsidies aan de wijkvereenigingen
zijn van f 10.000 op f 13.750 gebracht. De
gemeente zal f 625 per zuster betalen. De
Centrale commissie voor diaconessen-
wijkarbeid krijgt dan f 6875, het Wit-Gele
kruis f 3125, het Witte Kruis f 2812.50, de
Wijkverpleging van den Ned. Protestan
tenbond f 625 en de Vereeniging voor
wijkverpleging te Spaarndam f 312.50.
Voor het speeltuinwerk en de onschool-
sche samenkomsten van de Haarlemsche
speeltuinvereenigingen en andere com
missies willen B. en W. nu f 12.075 sub
sidie geven, tegen f 5150 in 1945. Daar
onder is f 6000 voor het onderhoud van
terreinen en afscheidingen.
Aan kinderbewaarplaatsen willen B. en
W. f 9100 subsidie geven. Deze wordt uit
gekeerd per verzorgingsdag. Over 1943
werd f 7200 uitgekeerd.
Nu stellen B. en W. f 12.000 subsidie
voor aan de vereeniging „Maatschappe
lijke zorg voor zieken" tegen f 6000 in
vorige jaren.
De subsidie voor kraamhulp wordt van
f 3700 op f 9000 gebracht. Deze subsidie
wordt verdeeld over het Fonds ter be
hartiging van de belangen van hulpbe
hoevende kraamvrouwen en het Wit-Gele
Kruis van de R.K. Kraamverzorging.
f 1000 is uitgetrokken (evenals voor 1945)
voor de instellingen voor de verzorging
van kinderen in babytehuizen-
Voor het eerst krijgt, als de raad zich
daarmee vereenigt, de Onderwijs-ver-
keerscommissie een subsidie van f 200.
Ook is nieuw de subsidie van f 100 aan de
afd. Haarlem van de Vereeniging van
leeraren en onderwijzers in de lichame
lijke opvoeding voor de organisatie van
de vaardigheidsproeven en zwemwed
strijden.
Dat B. en W. voorstellen de subsidie
aan Haarlems Bloei van f 2500 op f 5000
te brengen hebben wij al gemeld. Even
zoo dat de raad reeds besloot voor het
eerst f 5000 subsidie te geven aan de club-
en buurthuizen.
Voor het eerst wordt ook voorgesteld
f 500 subsidie te geven aan de commissie
voor huishoudelijke voorlichting.
De subsidie voor Zuigelingenzorg wordt
van f 5000 op f 7200 gebracht.
De gemeenteinstelling voor kinderver
zorging zal f 57.250 subsidie krijgen tegen
f 22.000 over 1945.
Verder is f 8000 uitgetrokken voor ver
strekking van voeding en schoenen (klom
pen) aan schoolkinderen. B. en W. ver
wachten dat in den winter 1946/1947 de
verstrekking weer zal kunnen aanvangen.
In 1944 werd voor dit doel niet minder
dan f 56.385 uitgegeven, maar dat was
abnormaal.
Scheepsbrand in Amsterdam
Vrijdagmiddag brak een felle brand uit
aan boord van het vrachtschip „Aalsum",
dat reeds eenige weken ter lossing aan
de Sumatrakade in Amsterdam ligt. Nog
pl.m. 3 ton Chilisalpeter (in baalzakken)
moest worden gelost.
Omtrent de oorzaak van den brand in
de laadruimen 2 en 3 later brandde ook
de brug tast men nog La het duister.
De medische dienst van het interneer
-ingskamp Levantkade. bood hulp aan drie
gewonden, waarvan een zeer ernstig, en
vervoerde dezen naar het ziekenhuis. Na
een uur was men den brand meester.
Begrafenis J. A. A. Hoeben
Onder zeer groote belangstelling had op
de begraafplaats aan de Kleverlaan de ter
aardebestelling plaats van het stoffelijk
overschot van den res. len luitenant der
Militaire Administratie J. A. A. Hoeben. die
bij een motorongeval om het leven kwam.
Vele militairen, doch ook vrienden uit de
sportwereld, met name van de voetbalclub
„Haarlem" en uit Schaakkringen gaven van
hun medeleven blijk.
Voorafgegaan door een militaire kapel uit
den Haag en gevolgd door officieren en een
wetachement soldaten vond de begrafenis
plaats van „Wildhoef" te Bloemendaal uit.
Op de begraafplaats werd het woord ge
voerd door den Commandant van de Storrn-
school kapitein H. A. K. Gualtherie van
Weezei, die den heer Hoeben prees als een
ijverig en bekwaam administrateur en het
betreurde dat hij zyn beëediging, die bin
nenkort zou plaats hebben niet heeft mogen
beleven. Hij herinnerde aan Hoeben's trouw
in den 'bezettingstijd in het illegalewerk.
Verder spraken nog een afgevaardigde
van de directie van Van Gend en Loos, waar
Hoeben in betrekking was. Kolonel Joh. Sit-
ses van de Onderwijsinrichting van de Kon.
Landmacht, en de heer Bauër namens d*
Haarl. Schaakclub.
Over de groeve loste het vuurpeloton een
eere-salvo. waarna een broer van den over
ledene dankte voor de betoonde belang*
stelling.