De Düitsche soldaat als arbeider
Voorloopig
geen Explosies
Piatzak op Reis
Stroo houdt de technici bezig
De hoed vervangt de veldmuts
Een speciale verslaggever van het ANP
Echnjf: uit Hamburg:
„Die hoed, dat is het ergste" zei een
der tientallen Dienstgruppemanaen, die
-wij dezer dagen in de Britsche zone van
Duitschland spraken. De hoed is wel het
voornaamste kenmerk van deze mannen,
die men in schier al!e hoeken der zóne
tegenkomt. Hij is rond met slappen rand
en geeft een min of meer komisch effect,
dat toeneemt wanneer deze voormalige
Düitsche soldaten hem volgens de regels
afnemen om te groeten. De hoed is een
symbool: hij ontneemt het militaire uiter
lijk aan den Dienstgruppe-man, die ook
overigens, naar de Britsche autoriteiten
ons verzekerden, verre gehouden wordt
van militaire training.
De Britten hebben van het personeel
der Düitsche strijdkrachten, dat in
aanmerking kwam om taar huis te
worden gestuurd, ongeveer 100.000
man gehouden om arbeidsdiensten
voor de bezetting te verrichten, daar
waar vrijwillige werkkrachten niet te
krijgen zijn. Een deel dezer mannen
is belast met gevaarlijk werk. zooals
het opruimen van mijnen en munitie.
Zij werken onder het bezettingsleger,
de R.A.F. of de Royal Navy in afzon
derlijke kleine groepen die onderling
geen verband hebben. Een speciale
plaats in deze groepen neemt de mijn-
veegorganj.sat.ie in, die .15,000 man om
vat en onder haar eigen officieren
werkt.
De meesten. die wij spraken, hadden
slechts één verlangen: naar huis Moeilijk
heid voor velen is daarbij echter, dat zij
geen huis meer hebben of geenerlei be
richt van hun familie hebben ontvangen.
Een zeer groot percentage van het perso
neel komt namelijk uit de Russische zóne
of uit het door Polen bezette deel van
Duitschland. Er zijn er die door den oor
log alleen op de wereld zijn komen te
staan en daarom geenerlei behoefte meer
voelen om terug te gaan. Anderen voelen
evenwel sterk den drang naar hüis en
er is dan ook een aanzienlijke desertie
onder de dienstmannen.
Verdwijningen.
Bij de voormalige Luftwaffe-mannen
verdwijnen er wekelijks een vijftigtal, in
andere groepen is het gemiddelde twintig-
weer elders stijgt het. naarmate do weers
omstandigheden beter worden. De man
nen passeeren illegaal de zónegrens en
als zij eenmaal in de Russische zóne zijn
komen zij niet meer terug. Veeleer wer
ken zij. zooals Britsche autoriteiten ons
mededeelden, ais trekpleisters. Zij geven
namelijk familieberichten door aan ka
meraden in het kamp- Zij sturen gunstige
en zeer geruststellende mede deelingen
over de toestanden in de Oostelijke zóne
en animeeren anderen daardoor eveneens
te ontsnappen. Dit laatste is al heel ge
makkelijk. doordat de Dienstgruppen na
hun arbeidstijd kunnen gaan en staan
waar zij willen. In Minden, waar zij dienst
doen als chauffeur, komt het nogal eens
IJMU1DEN
Artsen-Zondagsdienst
De Zondagsdienst der artsen wordt
waargenomen door de dokters C. H. de
Jonge en A. J. van Leusen.
Viscliprijzen sterk gedaald
Het warme weer heeft gisteren zijn in
vloed op de vischprijzen. doen gelden; bo
vendien was er een aanvoer van ongeveer
4000 kisten, hetgeen natuurlijk ook niet
zonder invloed is gebleven. Het gevolg
was, dat nagenoeg niets tegen de maxi
mumprijzen werd afgenomen en bijna
alles in de vrije markt werd verkocht:.
De prijzen voor tong en tarbot daalden
tot ongeveer f 0.60 tot f 1.10 per kilo en
de duurdere scholsoorten, die in het be
ging van de week f 35 per kist opbrachten,
liepen, nu terug tot f 20. Ook alle andere
vischsoorten. als kabeljauw en schelviseh.
gingen ver beneden de maximumprijzen
van de hand.
MARKTBERICHT VAK DONDERDAG
De trawlers besomden f 46.271.
verdere besommingen ziin: lcustvisschers
UK 7 f332. 66 f 358 141 f878. 215 f315, 126
f 1193, 52 f 961, 172 f 438, 119 f 443. 85 f 133, 93
1 235. 47 f298. 75 f313, 91 f706, 174 1 667. 194
f86, 16 f57: TJM 249 1476, 202 f149, 215 f168.
325 f 6 343 f 68. 251 15. 211 f47. 262 f924.
265 f86: BR 20 316: WR 116 1141: HA 4 f93.
96 f93: KW 125 f 106. 34 f 377 226 f50. 181 f 77.
32 1 91, 165 i 17: EH 4 i 61G; IJE 7 f 178; CG
115..
Zweeösche kotters GG 154 f 4383, GG 517
f 4«91
Prijzen in de vrije markt: gr. schol 119
110: md schol f 19—f9.10: zetsehol 121.50
nose: k:. schol rr fis—f 11.50; ki. schol m
1 12.501 8: kb schol 4 f 4.10f 1,70: schar II
1 8 50— f6.50; schar I 116,50—f 11; rog f4.40-
poontjes fSf7: gr. schelviseh f 16fll; ma.
schelviseh 118fll fc-.md. schelviseh f20
113: k!. schelviseh 118117; braadschelvisch
f 15. wijting 113—f 10; kabeljauw I f 18—f 16;
kaoelj. II f 15f 11: tongschar f 20; tarbot 11
f34—f29: tarbot UI 1 32—f 24:tarbot 4 f19:
Griet I f24 aiies per 50 K.G.; kabeljauw f48
f 38 per 125 K.G.; tabot f 0.88—10.68. gr. tong
fi.30—fi: md tong fi.03—fl; kJmd tong
1 1,06—1 1.04; kl. tong 10.78—1 0.66.
Hal E nagenoeg gereed
De nieuwe vischhal E is op wat schil
derwerk en het schoonmaken na gereed,
zoodat zij vermoedelijk de volgende week
ia gebruik kan worden genomen.
voor dat zij met auto en al verdwijnen.
Daar bovendien ook regelmatig ontsla
geen plaats vinden en er thans vrijwel
geen nieuwe groepen krijgsgevangenen
ter beschikking komen, vermindert het
aantal tot werken verplichte leden der
vroegere Wehrmacht aanzienlijk Hoelang
de zeer bijzondere figuur, die deze Dienst.
gTuppen innemen, zal blijven bestaan kon
men ons nog niet zeggen, Dit zou afhan
kelijk gesteld worden uiteraard voor
zoover het niet het werk van gespeciali
seerde troepen betreft van het beschik
baar komen van voldoende arbeidskrach
ten via de normale kanalen, de arbeids-
bureaux.
De opruiming der
Snelboothaven
Naar wij vernemen is een wijziging ge
komen in het plan tot het opruimen van
de snelboothaven. Dit houdt verband met
het gunstige resultaat, dat de eerste
explosie heefit opgeleverd. Uit de foto in
ons blad van Donderdag blijkt duidelijk,
welk een enorme verwoesting de eerste
lading van 450 kg heeft veroorzaakt. Dit
is meer dan men verwachtte. De deskun
digen zijn thans bezig met het ontwerpen
van een plan, waarbij niet met zulke
zware ladingen zal worden gewerkt als
oorspronkelijk de bedoeling was.
Voor wie de brokken?
Het lijdt geen twijfel of over eenige
weken zal er van de snelboothaven weinig
meer overgebleven zijn dan een massa
zware blokken gewapend beton. Feitelijk
was de haven reeds verdwenen voordat
de explosies begonnen, want men heeft
deze eerst met zand gevuld, vermoedelijk
om te voorkomen, dat de betonblokken
„Het vinden van nieuwe toepassingen
voor de enorme hoeveelheid stroo, die
bij eiken graanoogst vrij komt. is een
probleem van geen gcringen omvang.
De arbeid, die aan het graan verricht
wordt van het maaien af tot het opge
laden is in het „gouw", is gecompli
ceerd en wordt vrijwel geheel met de
handen verricht. Dan volgt het dorschen,
waarna het stroo in pakken wordt sa
mengeperst. Wanneer men bedenkt, dat
na het oogsten het gewicht van het stroo
brina het dubbele bedraagt van de kor
rels, dus per H.A. 3 a 4 ton stroo tegen
over 2 ton korrels, kan men zich ook
voorstellen, dat stroG een dure post is
op het budget van den landbouwer, ge
zien den arbeid, die dit product vergt".
Aldus ir. E. L. Hitman, directeur van
het Nederlandsch proefstation voor
strooverwerking t.n.o. te Groningen, tij
dens een gesprek met het A.N.P. „Het
probleem", aldus ir. Ritman, „werd zoo
zoo urgent, dat in 1939 op initiatief van
die „Gronipgsehe Maatschappij van den
Landbouw" een proefstation werd opge
richt, belast met het experimenteeren
ten behoeve van de stroo verwerkend-e
industrie eenerzijds en den landbouw
anderzijds. Voor den oorlog was er een
belangrijke uitvoer van strooprod-uoten,
met name naar Engeland, maar met den
opkomst van een iuiensieverem land
bouw in Engeland gedurende de oor
logsjaren, heeft zich daar het streven
geopenbaard een eigen strooverwerken-
de industrie te beginnen. Weldra zal zij
op gang zijn waardoor Nederland een
belangrijken afnemer van zijn stroopro-
ducten zal moeten missen.
De afnemers.
Ook Amerika is altijd een gr00te af
nemer geweest. Evenals in Rusland (en
ook een.igermate in Engeland) geschiedt
het oogsten met z.g. „combines", groote
maai- en dorschmachines, die de onme
telijke graanvelden afrijden en het ko-
i-en maaien en dorschen. Gewoonlijk
wordt aan de eene zijde van de machine
het gedorschte graan verpakt en wel op
het veld gedeponeerd, terwijl aan de
andere zijde stroo en kaf door elkaar
wordt uitgeworpen. Het stroo blijft ge
woon op het veld liggen en wordt door
het rotten in den grond opgenomen. Dit
is echter in Nederland ondenkbaar, om
dat de kwaliteit van den grond zeer lijdt
onder den invloed van het stroo. dat
groote hoeveelheden stikstof absorbeert.
Het kleine Nederland moet zuinig zijn
op zijn grond en de landbouwers waken
er angstvallig voor dat de vruchtbaar
heid van den bodem niet vermindert
door stroo en kaf te laten liggen. De
Amerifcaansche ondernemingen, die het.
stroo niet op het veld laten liggen, maar
het op de markt brengen, doen niet de
moeite 9troo en kaf te scheiden. Dit is
wel voordeelig voor het gewicht van de
stroobalen, maar zeker niet voor de
kwaliteit. In Amerika stijgt de behoefte
aan stroo en Nederland heeft met zijn
product van goede kwaliteit zeker een
SANTPOORT
Terras vogels moet beslis-
singswedstrijden spelen
Doordat DTS een door haar tegen ADO
ingediend protest gewonnen heeft, eindig
den de Noord-Hollanders hun competitie
seizoen niet met 13, doch met 14 punten.
Dit aantal behaalde TYBB en Terrasvo
gels ook, zoodat het winnen van boven
genoemd protest door DTS voor laatstge
noemde twee clubs het nog onverwachts
spelen van beslissingswedstrijden met D
TS als derde belanghebbende betee-
kent. Er wordt een halve competitie op
neutrale terreinen gespeeld. Voor Zondag
a.s. om 6.45 uur is te Alkmaar vastge
steld de ontmoeting DTSTerrasvogels.
De club, welke in deze halve competitie
op de onderste plaats eindigt, krijgt haar
derde-klasseschap te verded:gen tegen
VVB en ETO.
in het water terecht zouden komen, in
welk geval het opruimen der blokken een
lastig karwei geworden zou zijn.
Het werk van de Engelsche „dynamiet-
ploeg" beperkt zich natuurlijk tot het ver
nietigen van den over de haven gebouw
den bunker. Wanneer dit werk af is, blijft
IJmuiden dan met de brokken zitten? Het
zal ongetwijfeld in de bedoeling liggen
dat ook deze verdwijnen, maar voordat
het laatste brokje beton verdwenen is,
zal er nog heel wat moeten gebeuren, We
hebben gezien hoe veel tijd het vergt, de
kleine bunkers, die de Duitschers hier en
daar in een huis of op een erf hadden ge
bouwd, op te ruimen en dit waren klein
Duimpjes, vergeleken bij den bunker
reus. Ook het opruimen van de brokken
zal wel met behulp van springstoffen ge
beuren en zoo zal er nog menig pondje
tot ontploffing gebracht moeten worden
en zal het nog wel geruïmen tijd duren,
voordat het weer rustig is in IJmuiden
kans voor export daarheen. Hier wordt
bij de stroofabricage zorgvuldig hei kaf
van het stroo gescheiden, een methode,
die de kwaliteit ten goede komt, maar
toch een grootere arbeidsprestatie ver-
eischt".
Voor kimstzijdefaörïcage
ongeschikt.
Ir. RLiman vertelde hoe de toepassing
van stroo voor de kunstzijdef abri cage
naar zijn meening niet zal voldoen om
dat de uit stroo verkregen cellulose zeer
ongelijkmatig van samenstelling is. Dit
vindt zijn oorzaak in het feit, dat er
zooveel verschillende soorten stroo zijn.-
De hoedanigheid van winterstroo ver
schilt aanzienlijk van die van zomer-
stroo. Zoo is er ook verschil tusschen
stroo dat op zwaren of lichten grond is
gegroeid, terwijl tenslotte natuurlijk de
meest opvallende verschillen te vinden
zijn tusscihen haver- tarwe en roggestroo.
Gevoegd hierbij de omstandigheid, dat
het stroo van eiken oogst op denzelfden
bodem geteeld, elk jaar weer anders van
kwaliteit is (o.a. door de veranderende
weersomstandigheden), dan spreekt het
vanzelf, dat het groote raoeilijlebeden
oplevert als men voor de kunstzijdefa-
bricage stroosoorten van ©enigszins ge
lijksoortige kwaliteit wil sorteeren. Voor
de kunstzijdebereiding uit houtcellulose
is dit geen probleem, aangezien de
daarvoor in aanmerking komende boo-
men op zijn minst tientallen jaren oud
zijn, in welken tijd de klimatologische
invloeden zich als het ware kunnen n.i-
velleeren, zoodat er een gelijkmatig
product ontstaat.
„Ei- is echter, behalve de toepassing
voor de pakpapier- en veevoederin
dustrie nog een nieuwe mogelijkheid,
waarmede wij op het oogenblik ijverig
experimenteeren", zoo besloot ir. Rit
man het onderhoud. „Wij hebben na
melijk een procédé uitgewerkt, volgens
hetwelk wij een soort krantenpapier
vervaardigen, dat misschien aan de te
stellen eischen zal kunnen voldoen. Wij
zijn nog niet klaar met de proefnemin
gen, het papier is iets dikker dan het
gewone krantenpapier. Dit is echter ge
makkelijk te verhelpen."
Op de vraag of wij van deze methode
weldra de resultaten zullen zien ant
woordde ir. Ritman, dat hij nog op be
scheiden schaal in ziin proeffabriek je
onderzoekingen doet en dat de resulta
ten geheel afhangen van de middelen
waarmede hij zijn proefnemingen kan
voortzetten.
Oorlogsvrijwilligers
Ingevolge beslissing van den minister
van Oorlog kunnen personen, geboren na
31 December 1924 niet meer worden aan
genomen als oorlogsvrijwilliger voor dc
Koninklijke Landmacht en de luchtstrijd
krachten van de Koninklijke Landmacht.
Zij zullen als gewoon dienstplichtige
worden ingelijfd bij de lichting 1946. voor
zoover zij zijn geboren in 1925 of 1926. De
genen, die geboren zijn in 1927, kunnen
vervroegd worden ingelijfd b|j de lichting
1946.
Via het Avontuur
naar het goede doel
Woensdag juist een maand gele
den vertrokken vier leden van het
Residentie-tooneel naar Zwitser
land. waar het einddoel was het
herstellingsoord voor Nederlandsche
oud-illegale wei-kers te Davos. Pre
cies op den voorgenomen tijd arri
veerden zij gistermiddag n het her
stellingsoord Het Loo te Apeldoorn,
gebruind, in opgewekte stemming
en vol verhalen over de lotgevallen
op hun avontuurlijken tocht.
Gedeeltelijk te voet, maar in hoofd
zaak in allerlei vervoersmiddelen, zoo
als treinen, auto's, trams hebben zij de
lange reis afgelegd.
Al spelende en zingende moesten zij
daarbij in den meest letterlijken zin
aan den kost zien te komen en daarbij
neg zooveel mogelijk het reisgeld trach
ten te verdienen.
Dit nu is hun wonderwel gelukt;
overal, zoowel in België, Luxemburg,
Frankrijk, als Zwitserland, viel den
Nederlanders veel belangstelling ten
deel en ook de plaatselijke autoriteiten
verleenden alom alle medewerking.
Een van de aardigste ervaringen de
den de vier tooneelspelers Hans
Kaart, Ton Lutz, Piet van der Meulen
en Wim Hart op in de tram Berin
gen-Hasselt-Tongeren-Luik, waar tij
dens den rit de reiskosten bij elkaar ge
concerteerd moesten worden.
Vooral in Luxemburg was de begroe
ting overal uiterst hartelijk en de doua
ne bleek meer belangstelling voor een
..nummertje" dan voor de passen te
hebben.
Zeer sympathiek was ook de houding
van den burgemeester van een klein
Fransch plaatsje, waar het gezelschap
tegen de gewoonte in was opgetreden
zonder zich vooraf van een vergunning
te hebben voorzien. De vergunning werd
achteraf nog gaarne verleend, maar.
zeer tot zijn spijt moest de burgerva
der toch een boete van duizend francs
opleggen. Intusschen droeg hij reeds 50
francs uit eigen zak bij. Welnu, ook de
resteerende 950 francs waren spoedig
bijeen.
De Zwitsersche spoorwegen waren
den Nederlanders eveneens zeer ter
wille. Voor het laatste traject naar
Davos een bedrag van 52 francs en
ditmaal Zwitsersche was geen geld
meer over en de tijd drong, wilde men
daar op tiid aankomen. Geen nood. Op
eerewoord werden de kaartjes afgege
ven en reeds een dag later konden de
globetrotters hun ..eereschuld" dank
baar afdoen.
De drie dagen in Davos waren zoo-
voor de vier trekkers als voor de
4G0 Nederlandsche patiënten onvergete
lijk.
..Als je zoo door andere landen gaat",
besloot de heer Kaart, die als reisleider
was opgetreden. ..krijg je respect voor
je eigen land. Dan zie ie pas. dat. wat
energiek werken aan den wederopbouw
betreft. Nederland bovenaan staat".
Woensdagavond is het gezelschap op
getreden voor verpleegden van het
hers'ellingsoord Het Loo, waar, evenals
in Davos, driemaal was gebeurd, een.
gevarieerd programma voor het voet
licht werd gebracht. Een collecte heeft
den grondslag gelegd van een fonds, dat
zal worden bestemd voor reis- en ver
blijfkosten van Nederlandsche artisten,
die zich belangeloos beschikbaar stellen
voor optreden in onze sanatoria te
Davos.
Dood door schuld?
De Hilversumsclie automobilist R. had
op 8 Mei van dit jaar. toen hij met een
snelheid van 80 a 90 K.M. oer uur den
Cruquiusweg afreed in de richting Heem
stede, kort voorbij de brug over de Ring
vaart een fi-jarig kind aangereden. De
schok van de aanrijding was zoo hevig,
dat het slachtoffer den nek brak. De Offi
cier van Justitie van de Haarlemsche
Rechtbank eischte thans een boete van
f 100 tegen den automobilist, daar hij hier
sorake achtte van grove schuld Verd. had
ziins inziens tijdig vaart moeten minderen.
R. verklaarde, dat hij pas 00 een afstand
van 80 a 75 Meter een groep kinderen
rechts van den weg in den berm had ont
waard Een van de kinderen stak plotse
ling den weg over, waaroo hij terstond
ziin snelheid minderde. Toen het Vind aan
den overkant was gekomen had hij weer
vol gas gegeven, nirt vermoedende, dat
het kind even p'otseling weer terug zou
rennen. Hij remde krachtig en wek naar
links uit. maar had een aanriïding niet
meer kunnen vermiiden Verdc-hte's broer
die mede in den auto zat. bevestigde deze
verklarin gen.
R. zeide nog na het reauisitoir van den
Officier, dat hij de kindeken 00 den berm
na het ongeval gevraagd had. waarom het
slachtoffertje zoo -roekeloos den wee was
overgestoken. Het antwoord 'uidde dat dit
een soelletie was. waarWi elk om de beurt
moest toonen. boe vlug hii of zij vlak voor
een aansnellende auto heen en terug kon
loopen. De rechtbank zal 18 Juli uitspraak
doen.
De brandstoffen
Ieder een eenheid bruinkool
briketten.
Het Rijkskolenbureau heeft den brand-
stoffenhandel opgedragen op elk der
brandstoffenbonnen 60 en 61 V2 eenheid
(dus totaal één eenheid 110 kilo) bruin
koolbriketten ai te leveren.
Ir. Ritman vertelt over zijn proefnemingen
