IJmuider Courant
Permanente samenwerking
De Troonrede
Palestijnsche Terroristen
geven communiqué
uit
„Revolutie geslaagd"
2000 Slachtoffers
«■1c Jaavgang No. 18387
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Woensdag 24 Juli 194J
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 et.
per kwartaal f 4.
TV E terugkeer tot normale grondwette-
lijke normen en stabiele staatkundige
verhoudingen zooals de Troonrede het
uitdrukt die gistermiddag in de Ridder
zaal is ingeluid met de plechtige opening
der eerste wettig gekozen Staten-Generaal
sinds de bevrijding, moge aan de verwach
tingen beantwoorden. Het ééne doel, waar
van het staatsstuk daarbij spreekt, is be
scheiden geformuleerd: het leggen van een
deugdelijken grondslag voor den geleide
lijken wederopbouw van onze geestelijke
en stoffelijke volkswelvaart. De geestelijke
welvaart is ditmaal vooropgesteld. Terecht.
Zij is in wezen van de hoogste waarde en
haar te bereiken zal de meeste zorgen
baren. De „schreden, in gestagen tred ge
zet". zijn in geestelijken zin tot dusver
wankeler en minder gestaag geweest dan
op stoffelijk gebied. Ons aller geestdrift
wordt gevraagd om de moeilijkheden te
overwinnen. Het valt niet te loochenen,
dat aan de geestdrift van velen kennelijk
nog veel mankeert.
Dit is een lange Troonrede, ongetwijfeld
de langste die ooit in de Ridderzaal is
voorgelezen. Zij somt een lange reeks
plannen en voorstellen op. De meeste zijn
niet scherp geformuleerd
Er is een hoopvolle toon over Indië. Ves
tiging van nieuwe rechtsorde in belang
rijke deelen der Buitengewesten geldt als
creditpost. Vertrouwen wordt uitgespro
ken over de vooruitzichten op Java en
Sumatra. Er komt een commissie-generaal,
onverwijld in te stellen bij wet.
Geen nieuwe beschouwingen doen zich
voor in de passages over internationale
verhoudingen. De regeering streeft naar
goede internationale verhoudingen op de
basis van het Handvest der Vereenigde
Volken, wenscht spoedige definitieve vre
desregelingen en wil de nauwe samenwer
king met België versterken. Daarop volgt
dan een mededeeling, dat Nederland zich
voorstelt aanspraken te doen gelden op
grensverbetering van beperkten omvang
langs onze Oostgrenzen. Zulke grenscor
recties heeft Frankrijk juist ten aanzien
van Italië bedongen en ze aanvaard weten
te krijgen op de conferentie van de minis
ters van Buitenlandsche Zaken van de
Groote Vier. Het is niet duidelijk gewor
den. welk Fransch levensbelang bij Tenda
en Briga gemoeid is. De woede, in Italië
ontstaan, verhoogt den twijfel aan de wijs
heid van dit Fransche beleid. Het is mij
niet mogelijk, er iets anders in te zien dan
een verouderde tactiek, die altijd tot
kwade gevolgen heeft geleid. Gaan wij nu
ook zooiets beginnen? Welk Nederlandsch
levensbelang zal ermee gediend worden?
Het verdere verloop zal duidelijk moeten
maken, welke grenscorrecties bedoeld zijn.
De regeering is van zins echtscheidingen
moeilijker te maken. Zij spreekt over „het
wegnemen van belemmeringen die de ver
nieuwing van het onderwijs in den weg
staan en het aanvullen van op dit gebied
bestaande tekorten". Dus kondigt zij maar
een bescheiden eerste stap aan.
Van directer beteekenis, met kans dus
op sneller verwezenlijking, lijkt de aan
kondiging van de schepping van een Na-
tionalen Omroep op publiekrechtelijke
leest, waarbij de verschillende levensbe
schouwingen. in organisch verband geno
men. zendtijd zullen krijgen voor het uit
dragen van eigen beginselen.
Na de aankondiging van concrete voor
stellen als vervolg op de jongste regee-
ringsverklaring, die zich tot beginselen
bepaalde, zulien velen een krachtiger toon
verwacht hebben dan in deze Troonrede
wordt gevoerd. Veel wordi herhaald. De
wettelijke regeling van een adviseerend
planbureau was bijv. al aangekondigd.
C red iet verleening voor den middenstand
met bescherming tegen onredelijke con
currentie van het grootbedrijf, uitbreiding
van den zoo noodzakelijken uitvoer, een
behoorlijk ïnkomstenpeil voor het kleine
boeren- en tuindersbedrijfdit zijn
alle bekende klanken. Evenmin vernemen
wij bijzonder nieuws ten aanzien van den
wederopbouw, het verkeerswezen en de
koopvaardijvloot.
Belangrijker zijn de mededeelingen.vast-
gekoppeld aan de aankondiging van in
stelling van een sociaal-economischen
raad. met de bedoeling dat in de toekomst
alle bedrijfsgenooten in het overleg niet
alleen over sociale, maar ook over econo
mische vraagstukken zullen worden be
trokken. Voorzoover publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie geen genoegzame waar
borgen biedt zal socialisatie worden over
wogen van openbare nutsbedrijven en van
die andere, waarbij het algemeen belang
sterk gemoeid is. Dit zal gelden ten aan
zien van het mijnbedrijf, als een commis
sie van onderzoek de wenschelijkheid van
ingrijpen bevestigt.
De financieele paragraaf geeft uiting
aan een bezorgdheid over den toestand
van 's lands financiën, die in zeer breeden
kring in den lande gevoeld wordt. Ver
zekerd wordt, dat met kracht zal worden
gestreefd naar inkrimping van het over
heidsapparaat. met bijzondere aandacht
voor de rijksbureaux. Van de gedeeltelijke
verbeteringen in de gemeente-financiën,
in afwachting van het rapport der com
missie-Oud. is eenige dagen geleden al
melding gemaakt. Moge dat rapport spoe
dig gereed zijn; de positie van vele ge
meenten is nauwelijks houdbaar te
noemen.
Ten aanzien van de afhandeling der zui
veringsprocedures wordt naar snelheid
gestreefd; uitvoeriger mededeelingen om
trent aangelegenheden, die het herstel van
Erkenning nan de verantwoordelijkheid
voor bomaanslag
Bijna honderd slachtoffers
De Joodsche ondergrondsche terroristen
organisatie in Palestina, de Irgoen Zwai
Levoemï, heeft een „communiqué" gezon
den aan de pers, waarin zjj hare verant
woordelijkheid voor den catastrophalen
bomaanslag op het Koning Davidhotel te
Jeruzalem erkent.
Deze verklaring zegt o.a., dat de Britten
zelf schuldig zijn aan het tragische voor
val, doordat zij de van te voren gegeven
waarschuwing in den wind sloegen.
De Palestijnsche regeering heeft ten
stelligste ontkend, dat zij vóór den aanval
op het hotel is gewaarschuwd.
Er is komen vast te staan dat de aanslag
is uitgevoerd door jongemannen en meis
jes, die als Arabische melkleveranciers
vermomd, het hotel binnendrongen. Er
zijn reeds verschillende arrestaties ver
richt.
Intusschen is voor de tweede maal in
deze maand en wel gistermiddag om vier
uur het gebouw van het Jewish Agency
bezet, terwijl de politie en de troepen zich
naar de huizen der Joodsche leiders bega
ven. die in arrest werden gesteld.
De Britsche eerste-minister, Clement
Attlee, heeft gisteren in het Lagerhuis een
verklaring afgelegd over de „afschuwe
lijke misdaad welke gisteren te Jeruzalem
is bedreven". Door deze ..onverstandige
daad van terrorisme" zijn 93 onschuldige
menschen tot slachtoffer gemaakt. Volgens
de laatst bekend geworden cijfers, aldus
zeide Attlee, zijn 41 menschen gedood,wor
den er nog 52 vermist en werden er 53 ge
wond.
Gistermiddag werden nog een Britsch
functionaris en een Arabisch politieagent
levend onder de ruïnes van den verwoes
ten hotelvleugel gevonden
Joodsche afkeuring.
Door het Jewish Agency is medegedeeld,
dat zich onder de joodsche slachtoffers be
vinden: Julius Jacobs, de oudste Joodsche
functionaris van het Palestijnsche bestuur;
Victor Levi, assistent-secretaris van finan
ciën en Leo Baun, assistent van den post
master-generUl.
Het uiterst linksche Hebreeuwsche dag
blad „MishVnar" dringt er bij de Palestijn
sche Joden op aan, een actie te onderne
men tot uitroeiing van de terroristenben
den.
Gistermiddag waren alle Arabische win
kels gesloten en het verkeer werd stop
gezet als protest tegen den aanslag.
Een woordvoerder van het Britsche mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken heeft
medegedeeld, dat een voorloopig rapport
over den aanslag uit Londen naar Washing
ton is gestuurd.
De Jewish Agency heeft l>3ar afkeer uit
gesproken over deze „lafhartige misdaad",
uitgevoerd door een „bende desperados,
die de regeeringsgebouwen heeft aange
vallen en onschuldig bloed van officieren
en burgers heeft vergoten". De Jewissh
Agency spreekt haar diepe sympathie uit
jegens de betrekkingen van de vermoorden
en dringt er op aan dat de Joodsche ge
meenschap in Palestina als één man zal
opstaan tegen deze „verschrikkelijke ex
cessen".
President Truman verklaarde gister
avond dat hij den bomaanslag op het Brit
sche militaire hoofdkwartier in Jeruzalem
veroordeelde als een „moedwillig afslach
ten van menschenlevens". Het zou zeer
wel mogelijk zijn aldus Truman, dat daden
als deze de pogingen, die thans worden
gedaan om het Palestijnsche vraagstuk op
te lossen, zouden kunnen vertragen."
Hel woord is aan.
Emerson:
De eenige wijze om een
vriend te hebben is, er een
te zijn.
(Uit: Essay on
Friendship).
Heden atoombomproef
De tweede atoombomproef, waarbij een
bom onder de oppervlakte van het water
tot ontploffing zal worden gebracht, zal
heden plaats hebben om 22.35 uur Ned. tijd.
Typhus-epidemic te
Gorinchein
In Gorinchem heerscht een epidemie van
buik-typhus en paratyp'hus. Het aantal
zieken bedraagt ruim tweehonderdvijftig.
Naar de N. R, Ct. meldt, moet de oorzaak
van de ziekte gezocht worden in het
zwemmen in de Linge of in het nuttigen
van gebak, waarin eendeneieren
verwerkt.
Bolivia's bloedige bladzijde
Un. Press geeft het volgend relaas van
de Boliviaansche revolutie, zooals deze
zich volgens Zuid-Amerikaansch recept
heeft voltrokken.
De situatie in het land, die in den laat-
sten tijd reeds gespannen was geweest,
leek Zaterdagavond gekalmeerd, toen de
regeering was afgetreden en een nieuw
kabinet was samengesteld, waarvan negen
militairen deel uit maakten, en Villaroel
als president in functie was getreden.
Zondagmorgen echter kwam vrij onver
wacht een groot aantal revolutionnairen in
de hoofdstad in beweging. Zij maakten
zich in het stadhuis van wapens meester
en begonnen een aanval op het paleis van
den president. Studenten, poli tietroepen
en militairen voegden zich bij de insur-
genten en in den aether kondigde zich de
clandestiene radiozender „Radio Libertad"
aan, die aan de revolutionnairen instruc
ties gaf. De verdedigers van het paleis,
dat met handgranaten werd bestookt, na-
Speciaal nummer
Het 70-jarig bestaan van het Noord
zeekanaal, en de heropening van de
Noordersluis meende de redactie van
de IJmuider Courant" niet onopge
merkt voorbij te mogen laten gaan. In
het nummer, dat thans voor U ligt, zijn
verschillende industrieën en instel
lingen, die onze plaats en omgeving
bekendheid hebben gegeven, onder het
vergrootglas doorgetrokken.
Malino
wenschelijk tusschen Nederland en Indonesië
Zes resoluties
Zes resoluties heeft de Malino-confe-
renitie, die Vrijdag a.s. zal eindigen, giste
ren aangenomen:
1. Een nauwkeurig omschreven voort
duren van de samenwerking binnen het
kader van het Koninkrijk is noodzakelijk,
om de Vereenigde Staten van Indonesië in
staat te stellen in volledige vrijheid een
onafhankelijke beslissing te nemen ten
aanzien van het in stand houden van de
betrekkingen met Nederland.
2. Drie meeningen gelden over den
duur van deze voorbereidingsperiode: 5
jaar. 10 jaar en bepaling van dezen tijds
duur door de Rijksconferenitie.
3. Neerlegging van de onderlinge be
trekkingen tusschen Nederland en de Ver.
Staten van Indonesië op de Rijksconfe
rentie in een statuut, dat gedurende de
voorbereidingsperiode van kracht zal zijn
den rechtsstaat raken, ontbreken helaas-
Wei wordt gezegd dat met voortvarend
heid oplossing der kwesties inzake de
politieke delinquenten wordt gezocht.
In het algemeen beschouwd maakt dit
staatsstuk geen zeer bezielden indruk: wij
wachten de daden der regeering. die zon
der twijfel evenals haar voorgangster voor
een zware taak is gesteld, met groote be
langstelling af. R- R-
en waarin moet worden vastgelegd, dat
Nederland en Indonesië elk een eigen
grondwet zullen hebben.
4. Ook aan het einde van de voorbe
reidingsperiode is een permanente en
vrijwillige samenwerking tusschen Neder
land en Indonesië wenscheiyk.
5. Twee meeningen over den status van
deze samenwerking: Indonesië gelijkwaar
dig deelgenoot in het Koninkrijk, en slui
ting van een tweezijdig verdrag.
6. Een aantal conferentie-leden wenscht
met nadruk op te merken, dat hun be
reidheid om bij de Vereenigde Staten van
Indonesië te blijven, wat hun betreft, ge
heel afhangt van de handhaving van het
Rijksverband.
Borneo en de Groote Oost.
Over de taak van den algemeenen re-
geeringscommissaris voor Borneo en de
Groote Oost heeft dr. Van Mook Maandag
gezegd, dat deze o.a. tijdelijk zou optreden
als voorzitter van de bijeenkomsten van
het Indonesische comité van 7 leden, dat
op de conferentie gekozen is om de con-
stituiioneele hervorming van Borneo en
de Groote Oost voor te bereiden. Hij zou
echter geen hoofd van het comité zijn. De
sultan van Ternate heeft verklaard niet
ïn staat te zijn het lidmaatschap van dit
comité ie aanvaarden en stelde voor, den
vertegenwoordiger van Bali in zijn plaats
te benoemen. Dit voorstel werd zonder
debat aanvaard.
dat eerst de omliggende gebouwen in bezit
waren genomen, leverden een hardnekki-
gen strijd. Het gevecht duurde voort, tot
dat het laatste geweer in het paleis tot
zwijgen was gebracht.
Barbaarsche methodes.
De rebellen troffen president Villaroel
in zwaargewonden toestand en gooiden
hem van het balcon op straat, waar hij
vrijwel onmiddellijk overleed. Zijn lichaam
werd aan een lantaarnpaal opgehangen op
het plein tegenover het paleis. Naar ver
nomen wordt, zijn allen, die zich met den
president in het paleis bevonden, om het
leven gekomen. Onder hen bevonden zich
eenige hooge militaire autoriteiten. Ver
nomen wordt, dat Villaroel nog een po
ging heeft godaan om zich per vliegtuig
naar Chili te begeven. Het was hem echter
niet mogelijk te vluchten, doordat de re
bellen ter elfder ure om' het paleis bar
ricades hadden opgeworpen.
Dadelijk nadat de bestorming zich had
voltrokken, werd een voorloopige regee
ring gevormd, bestaande uit een lid van
het opperste gerechtshof, Guillen, en ver
tegenwoordigers der universiteiten, scho
len en* arbeidersorganisaties. Aangekon
digd werd dat spoedig algemeene verkie
zingen zullen worden uitgeschreven.
Een der eerste daden van de revolution
nairen was de bestorming van de gevan
genis en de vrijlating van alle politieke
gevangenen. Naar nog vernomen wordt,
had Villaroel tijdens het beleg van het
paleis aangekondigd, dat hij de macht had
overgedragen aan den opperbevelhebber
van het leger, generaal Arena.
Linksche regeering.
De voorloopige president van Bolivia,
Guillen, heeft bekend gemaakt dat de re
volutionnairen over het geheele land heb
ben gezegevierd Hij heeft vrije democra
tische verkiezingen beloofd, herstel der
burgerlijke vrijheden, vrijheid van pers,
vrijlating van alle politieke gevangenen
en de politieke bannelingen uitgenoodigd
terug te kceren en deel te nemen aan de
regeering. Verwacht wordt, dat de nieuwe
regeering een democratische en vermoe
delijk linksche politiek zal volgen.
Het aantal slachtoffers bij de omwente
ling wordt op tweeduizend dooden en ge
wonden geschat. Volgens onbevestigde be
richten is de familie van den vermoorden
president Villaroel, in Cordoba in Argen
tinië aangekomen.
Nieuwe voorzitter
der Eerste Kamer
Prof. nir. R. Kranenburg aan
vaardt zijn functie.
De nieuwe voorzitter der Eerste Kamer,
prof. mr. R. Kranenburg heeft gistermiddag
zijn functie aanvaard. In een toespraak zei-
de hij o.a.. dat het werk dat hem wacht, niet
gering zal zijn. Het volksleven is ontwricht
ir. al zijn geledingen. Wel nimmer heeft de
wetgevende macht voor problemen gestaan
als thans. De Kamer moge bedenken, dat elk
staatsrechterlijk orgaan slechts waarde
heeft naar dc mate. waarin het zijn funct:e
uitoefent. Spr. wees er op. dat de Eerste
Kamer is eer. Katner van revisie. Dat brengt
zhn beperkingen mede. Wij zullen de eischen
van den tijd moeten begrijpen en or.s heb
ben aan te passen. Dat oeteekent bondigheid
en zelfbeperking. Tenslotte uitte de voorzit
ter den wenseh. dat het werk der Eerste
Kamer ons zwaarbeproefde volk tot zegen zal
mogen 2ijn.
