Vergoeding van oorlog
sschade aan schippers
Cellophaan
De aanslmen
Visscherij-Snufjes
Bijzonderheden
over de regeling
Hei is gebleken, dat niet alle schippers
bekend zijn met de wijze, waarop de oor
logsschade, toegebracht aan hun schip,
door de overheid wordt geregeld. ..Com
mentaar", het orgaan van den Regeerings-
voorlichting'Sdienst geeft daarom eenige
wenken inzake hetgeen gedupeerden moe
ten doen om de schade vergoed te krijgen.
Eerst dient te worden vastgesteld, of er
6prake is van materieele, dan wel van
niet-materieele schade. Materieele schade
kan ontstaan zijn, doordat het schip be
schoten, gebombardeerd, gestolen of tot
zinken gebracht is, ofwel door de Krié£s-
marine is gevorderd en beschadigd. In het
geval dat de Duitschers den schipper ver
boden, met zijn schip te varen, waardoor
dus inkomstenderving ontstond, kan men
van niet-materieele schade spreken.
Schippers, wier vaartuig door bombarde
ment, beschieting, explosie of door het tot
zinken brengen is beschadigd, moeten hier
van aangifte doen bij de regeeringsge-
machtigden, de firma J. ter Meulen en Co.,
Heerengracht 266, Amsterdam of de fa. R.
Mees en Zonen. Blaak 10. te Rotterdam.
Deze wijzen een expert aan, die een on
derzoek instelt naar de schade. Hij
taxeert de kosten der reparatie, waarbij
rekening wordt gehouden met den staat,
waarin het schip zich bevond ten tijde der
beschadiging, adviseert dus een aftrek
.nieuw voor oud". Het kan n.-l. voorkomen,
dat men een oud schuitje bezat en dat
eerlijk gezegd die beschieting of wat
dan ook een vernieuwing van het schip
noodzakelijk maakte, welke de betrokken
schipper óók al eens had overwogen, maai
bij gebrek aan contanten niet had laten
uitvoeren. In dit geval wordt een aantal
percenten van hel schadebedrag afgetrok
ken.
Het rapport van den expert wordt ver
volgens beoordeeld door de gemachtigden
en door de afdeeling Vaartuigen van het
College van Algemeene Commissarissen
voor den Wederopbouw te Rotterdam.
Laatstgenoemde instantie adviseert den
gemachtigden inzake het bedrag van
schadevergoeding.
Nadat het bedrag van de vergoeding be
kend is, kan de schipper de gemachtigden
verzoeken hem een voorschot op b.v. de
inboedelschade uit te keeren.
Voorschotten
Een voorschot, noodig voor het herstel
van het schip daarentegen, kan worden
aangevraagd door de werf, waar het schip
in reparatie ligt, of door den schipper zelf.
zulks na ruggespraak met de regeerings-
gemac'htigden. De afd. Vaartuigen consta
teert dan ter plaatse of een voorschot op
de Teeds uitgevoerde reparaties kan wor
den verleend en brengt hierover advies uit
aan de gemachtigden.
Opgemerkt dient, dat de reparatiekosten
nimmer volledig worden vergoed. De
schipper zal het verschil tusschen de her-
stelkosten en de»schadevergoeding dus zelf
moeten bijpassen. Is hij hiertoe niet in
staat, dan kan hij zich wendep tot een
scheeps-hypotheekbank of middenstands-
bank, voor het verkrijgen van een rente
dragend crediet.
Een schip wordt als „totaal verlies" be
schouwd als de reparatiekosten de waarde
van het schip op den dag van de Tamp.
verminderd met die van de restanten,
overtreffen. Alvorens toch tot herstel van
het schip over te gaan, zal de schipper
goed doen overleg te plegen met de ge
machtigden of de afd. Vaartuigen.
De „bezettingsschade", de vroegere term
voor plundering, diefstal en vernieling
ontstaan tengevolge van het gebruik van
het schip door de Duitschers evenals „Oor
logsschade" aan opgelegde schepen (plun
dering tijdens evacuatie en het verloren
gaan van scheepsinboedels, huisraad en
inventaris aan den wal), wordt volledig
Noordwijk aan Zee
heeft weer een
Boulevard
De Noord-boulevard te Noordwijk aan
Zee is met eenige plechtigheid en feeste
lijkheid heropend. Was de boulevard vóór
den oorlog zes meter breed, thans heeft
men hem, gebruikmakende van den ver-
eperringsmuur (welke men heeft laten
kantelen) en de betonnen versperringen,
een breedte kunnen geven van 21 Meter,
waarvan 9 Meter voor den rijweg.
De voorzitter van het comité tot .her
opening van den Noord-boulevard, de heer
Wenckebach, sprak de genoodigden en be
langstellenden toe. Vervolgens voerde mr.
C. Punt, waarnemend burgemeester van
de gemeente, het woord. Spr. schetste het
ontstaan van den boulevard in den huidi-
gen vorm en herdacht den omgekomen
medewerker aan den herstelarbeid, A. Sas
te Aerdenhout, die, bij de vervulling van
zijn plicht, werd gedood Het gemeentebe
stuur heeft besloten een comité in het
leven te roepen tot steun aan de hulpbe
hoevende weduwe van den omgekomene.
De Commissaris der Koningin in de pro
vincie Zuid-Holland, mr. L. A. Kesper.
hield eveneens een toespraak, waarin hij
er zijn vreugde over uitsprak, dat weder
om een deel van de wederopbouwwerk
zaamheden in Nederland met succes is
bekroond. Mevr. Kespor knapte vervolgens
een lint door, waarna het gezelschap, ge
volgd door muziekkorpsen, ruiters en een
wagen van den reddingsdienst, een wan
deling over den boulevard maakte.
behandeld door de afdeeling Vaartuigen
van den Dienst van hei College van Alge
meene Commissarissen voor den Weder
opbouw, Goudsche Rijweg 104, Rotterdam.
De aangiften moeten schriftelijk worden
gedaan en bovendien bij een schade-
enquête-commissie, liefst in de plaats
v/aar zij domicilie hebben.
Men diene voor oogen te houden, dat
Wederopbouw eveneens geen volledige
vergoeding' uitkeert. Deze schaden worden
bepaald op de prijsbasis van 9 Mei 1940
geregeld overeenkomstig het Besluit Ma
terieele Oorlogsschade.
Ook voor deze schaden kunnen voor
schotten worden verleend, waarvoor- men
zich wende tot de afd. Vaartuigen.
Toen het „Herrenvolk" nog in zijn „Wir
fahren gegen Engeland"-stemming leefde,
vorderde het vele binnenvaartschapen en
maakte er, door de koppen te verwijderen,
landingsvaartuigen van. De aldus „gekop
te" schepen zijn indertijd ingeschreven in
het Grootboek voor het Herstel van de
Rijn- en "oinnenvaartvloot. Ze worden ge
repareerd op initiatief en onder toezicht
van de Scheepsinspectie.
Niet-materieele schade
Voor de niet-materieele schade kan men
zich wenden tot het Commissariaat voor
Oorlogsschaden te 's-Gravenhage. Voorts
registreert het Bureau Oorlogsschade voor
de Binnenscheepvaart te Rotterdam, Spin
huisstraat, de vorderingen op Duitsche
firma's, aan welke de schepen gedwongen
werden verhuurd, vorderingen op de
Kriegsmarine' e.d., en tenslotte de schade
gevallen tengevolge van het gedwongen
stilliggen. Bovendien verstrekt het inlich
tingen aan schippers, die met hun schade-
zaken geen raad weten.
De Marine Commissie Teruggave Vaar
tuigen. aan den Pieter de Hooghweg te
Rotterdam zoekt in samenwerking met het
Commissariaat-generaal Recuperatie in
Duitschland zoowel als in Denemarken en
Noorwegen de NederlandsChe Rijn- en
Binnenvaartschepen op. die door de Duit
schers zijn weggevoerd.
voor Filmcopieën
Nieuw systeem van Philips
In een te Utrecht voor de Ned. Ver. van
Fotografie en Fotochemie gehouden ver
gadering. heeft dr. C."~J. Dippel van de
Philipslaboratoria te Eindhoven mededee-
lingen gedaan over een. nieuw fotoche-
misch systeem, dat daar is ontwikkeld, en
"dat in vele opzichten een groote verbete
ring zou beteekenen ten aanzien van het
oude.
Zoowel de lichtgevoeligheid en de ont
wikkelingsmethode als de film zelf ver
schillen principieel van de tot dusverre
gebruikelijke. Als drager der lichtgevoe
lige laag wordt gebruik gemaakt van cel
lophaan. Om van het cellophaan een licht
gevoelige film te maken, brengt men het
in een oplossing van diazoniumverbindin-
gen en kwikzoüten. Ondanks alle moeilijk
heden. welke men te overwinnen had, is
men er in geslaagd met dit materiaal een
uitstekende film samen te stellen voor
reproductiedoeleinden, die bovendien zeer
goedkoop is. De cellophaanfilm leent zich
daardoor uitstekend voor het maken van
een groot aantal copieën, o.a. bij school-
films.
Reclame- en ontspanningsfilms
voor het huisgezin.
Ook voor geluid alleen is de cellophaan
film een uitkomst. Een Tolletje cellophaan
film. met doorsnede van een kleine gra-
mofoonplaat, en slechts 7 m.m. dikte, kan
een uur lang muziek geven. Vóórts is het
nieuwe systeem van groote beteekenis, om
dat het thans mogelijk is, beeld en geluids
band op hetzelfde materiaal gelijktijdig af
te drukken, hetgeen tot dusverre nog nooit
gelukt was. De belichting en de- ontwik
keling van de film kan geschieden in het
volle en heldere licht van natriumlampen,
omdat de lichtgevoeligheid 3ér diazomum-
verbindingen nog al klein is en in het ge
bied van de violette en ultraviolette stra
len ligt. Deze eigenschappen brengen ech
ter het nadeel mede, dat het systeem niet
in aanmerking komt voor het rechtstreeks
fotografisch opnemen van beelden. Voor.
reproductiedoeleinden echter moet het
uitermate geschikt zijn. Men kan het pa
pier zelfs aan twee zijden gevoelig maken,
waardoor de toch al geringe kosten nog
verminderd worden. Het afdrukpapier. dat
op deze wijze worttt verkregen, is volko
men lichtbestendig en krult ook niet om.
Het zal vooral beteekenis hebben voor
het afdrukken van bibliotheek- en cor-
Tespondentieschrifturen. vliègpost en der
gelijke. terwijl de cellophaanfilm voor de
micro-documentatie ongekende mogelijk
heden Biedt. Met het nieuwe systeem kan
men naar willekeur verkleinen door de
fijnheid van korrel van he.t materiaal. De
details blijven goed van eikaar te onder
scheiden. Een encyclopedie van 20 deelen.
elk van 1000 bladzijden, zou met 't nieuwe
fotografische materiaal af te drukken zijn
in een klein boekje van het formaat en
de dikte van een zakagenda. 250 bladzijden
cellophaanmateriaal zijn niet dikker dan
1 cM. tezamen.
Deze nieuwe vinding, aldus dr. Dippel,
zal ongetwijfeld1 van groote beteekenis zijn
en liet is zelfs mogelijk, dat zy een om
wenteling teweeg zal brengen in de film
industrie, voor zoover, het het maken van
filmcopieën betreft.
op ons cultuurbezit
Veel schade en verwoesting
in de Musea
In de achter ons liggende oorlogs
jaren werd veel vernietigd en bescha
digd. Ook de Nederlandsche musea
zijn hier niet aan ontkomen.
Het volgende overzicht geefit ons
een beeld van de aangerichte ravage.
Zoo werd uit het museum Ferdinand
Domela Nieuwenhuis te Amsterdam
het brieven-arehief van Domela Nieu
wenhuis en een aantal kostbare boe
ken, ondergebracht in de brandkast
van het Internationaal Instituut voor
Sociale Geschiedenis door de Duit
schers weggevoerd.
De inventaris van het Joodsch-
historisch museum werd in 1943 door
den bezetter in beslag genomen, en
weggevoerd.
Het Rijksmuseum verloor 39 schil
derijen in bruikleen afgestaan aan
door het oorlogsgeweld vernielde in
stellingen. Hieronder waren doeken
van Keiler, Van Dijk, Van Loo.
Het gemeentemuseum te Arnhem heeft
tijdens de gevechtshandelingen zeer ge
leden, het grootste gedeelte van den in
ventaris was echter naar den Cannenburgh
te Vaassen overgebracht zoodat wemig
voorwerpen verlozen zijn gegaan Het ee-
gemeente museum te Den Haag heeft
zeer veel- schade opgeloopen. Na de eva
cuatie gebruikten de Duitschers het voor
opslagplaats van gestolen goederen En
kele mislukte V-bommoh, die in de
nabijheid werden afgeschoten, veroor
zaakten een ravage aan de glazen zolde
ringen en daken. Voor het herstel van
het gebouw heeft de gemeenteraad een
bedrag van f 500.000 oesohikbaar gesteld.
Het Mauritshuis verloor 18 schilderijen, in
bruikleen afgestaan aan door het oor
logsgeweld vernielde instellingen. De in
ventaris en de bibliotheek van het Spino
za Huis werd door de Duitscners gestolen.
De boekerij werd echter geheel te Frank
fort teruggevonden en bevindt zich alweer
op haar plaats. Te Groningen liep het
museum vart oudheden voor provincie en
stad Groningen aanzienlijke glasschade
op. Bij een bombardement werd de zich
in het Nederlandsch-historisch natuurwe
tenschappelijk museum te Leiden bevin
dende collectie Dubois (Indische fossielen)
grootendeels vernietigd. De in het stad
huis te Middelburg gehuisveste verzame
lingen zijn in 1940 geheel verloren gegaan,
evenals de inhoud van het verkeerslocaal.
Het museum aan het Zeeuwsch-genoot-
schap der wetenschappen leed geen scha
de, maar een aantal voorwerpen onder
gebracht in de provinciale bibliotheek is
met dit pand verloren gegaan. De collec
ties, welke te Nijmegen in het museum
CanasiuscoLlege, het gemeentemuseum en
het Rijksmuseum Kam waren onderge
bracht, hebben minder geleden dan de
desbetreffende panden. De inhoud van de
oudheidkamer te Oostburg is geheel ver
loren gegaan.
Het bezit van het Geldersch historisch
museum, kasteel de Doorwcrth, is even
eens geheel vernietigd. De verzamelingen
van het, in de Doorwerth ondergebrachte
legermuseum hebben zeer ernstig geleden.
Door oorlogshandelingen gingen in de
Oudheidkamer voor Rhenen en omstre
ken de collectie munten en zilveren schil
den van het gilde verloren. Op het mu
seum Boymans te Rotterdam zijn bij een
luchtaanval in 1941 26 brandbommen ge
vallen, waardoor het gebouw nogal scha
de opliep. Het instituut voor Scheepvaart
en Luchtvaart werd bij het Duitsche bom
bardement in 1940 geheel vernield, even
als de verzameling van Wijngaarder.-
Both. Te Rijnsberg stalen de Duitschers
de boekerij van het Spinozahuis, welke
thans echter weer naar Nederland is te
ruggebracht. De inventaris der oudheid
kamer te Sluis is totaal ten gronde ge
gaan. In Sneek verbrandden de Nazi's
de paedagogische boekerij en het school
museum. De inhoud was echter te voren
in veiligheid gebracht. Te Tiel heeft de
oudheidkamer voor Tiel en omstreken
schade geleden.
Door schoorsteenbrand op 5 October
1914, is het Natuurhistorisch cu Oudheid
kundig Museum voor den Veluwezoom te
Yelp geheel vernietigd.
Groote schade beliep het Stedelijk Mu
seum te Zutphen dat door vlammenwer
pers in Ap^-il 1945 in de asch werd gelegd,
waarbij de inventaris grootendeels ver
loren ging.
Britsche problemen
in Duitschland
Groote woningnood
in Britsche zone
Naar verluidt heeft het Britsche kabi
net de overweging van de voorstellen
inzake economische eenheid van
Duitschland uitgesteld, totdat Rusland
zijn standpunt ten aanzien van deze
kwestie zal hebben bekend gemaakt, al
dus United Press.
De lcabinets7.itting werd bijgewoond
door den minister van Buitenlandsche
Zaken Ernest Bevin en in Britsche poli
tieke kringen verluidt dat Bevin de
kwestie Duitschland verder, met den
Amerikaanschen staatssecretaris Byrnes
in Parijs, waar Maandag de Vredes
conferentie zal beginnen, zal voort
zetten.
BEZETTING KOST VEEL GELD.
Een speciale commissie uit het Lager
huis heeft de schatting opgesteld dat de
controle in Duitschland. en Oostenrijk
XDIV
Zoo'n weekje rust <|pet den menseh
goed, zelfs al houden regenvlagen je in
huis en wanneer je dan na afloop van
je vancantiedagen met je neus in de
boter valt heb 'je ook geen reden tot
mopperen als je weer voor de schrijf
machine zit om een Visscherij 7Snufje
in elkaar te flansen.
Inderdaad ik viel met mijn neus in
de boter, want nauwelijks was ik thuis
of daar kwamen, gesleept door. de
sleepboot Amsterdam twee Engelsche
trawlers de haven binnenvaren, die
beide bestemd zijn om de vloot van.
IJmuiden te versterken, evenals het
tweetal dat eveneens spoedig verwacht
kan worden.
Het is een rare tijd tegenwoordig, een
heel rare tijd. Om dit aan te toonen.
ga ik eens aan het vergelijken. In de
Visschershaven arriveerde dezer dagen
versch van de werf een mooi motor-
kottertje, modern ingericht met een
flinsen motor. Niets dan lof, maar
het was toch maar een kotter van iets
meer dan 20 M. .lengte.
En nu de vier in Engeland gekochte
trawlers; nuttig effect ongeveer drie-
of viermaal dat van den kotter. Ze zijn
niet nieuw meer, maar ze zullen nog
best een jaar of twintig mee kunnen en
dan is die Urker kotter ook al op z'n
end. Die trawlers kosten, zooals ze daar
liggen ongeveer ƒ40.000 a ƒ50.000 min
der (per stuk natuurlijk!) dan de kot
ter. Laat het klaarmaken van deze boo
ten voor de visscherij dit prijsverschil
hosten, dan komen we tot de slotsom,
dat zoo'n trawler niet duurder komt
dan dat kleine kottertje. En al zouden
de reparatiekosten tegenvallen (dat
doen reparatiekosten bijna altijd) dan
zal men nog moeten toegeven," dat we
deze trawlers voor een koopje hebben.
En dan te denkerr, dat men in den
Haag hemel en waarde bewogen heeft,
om deze transactie" tegen te gaan: en
dan te denken, dat we niet- vier, maar
"minstens tien of twaalf van deze traw
lers hadden kunnen koopen. Men heeft
hier door de tegenwerking vooral van
het Bedrijfschap voor Visscherijproduc-
ten een kans voorbij laten gaan, die
nooit meer terugkomt. Met een tiental
van deze booten, die geschikt zijn voor
de verre visscherij, was IJmuiden uit
de grootste zorg, want met de groote
booten, die nog van de oude vloot over
zijn. zou de vloot een capaciteit ver
kregen hebben, voldoende om in den
overgangstijd de visscherij gaande te
houden en het bedrijf voor te bereiden
op de zoo noodige moderniseering.
De lucht boven IJmuiden is zwanger
van allerlei plannen en eens zullen die
wellicht verwezenlijkt worden, maar
voordat we zoover zijn moeten we sche
pen hebben om in de komende jaren
den aanvoer te verzorgen en daarvoor
waren de trawlers, die de Britsche Ad
miraliteit ter beschikking stelde, aan
geboden als een broodje-zalm op een
presenteerblaadje.
Nu heeft de' regeering 400.000 pond
sterling voor den aankoop van trawlers
in Engeland beschikbaar gesteld. Het
is te laat, mijne heeren.
PIETERMAN
den Britsehen belastingbetaler gedu
rende jiet fiscale jaar 46-47 80.554.000
pond zal kosten. De commissie zegt dat
deze hulp aan den vijand twaalf maan
den na de overwinning zonder prece
dent in de geschiedenis is. De commis
sie trekt de conclusie dat de Britsche
belastingbetaler niet van de Duitsche
lasten ontheven kan worden voordat de
volgende drie problemen zijn opgelost:
Economische eenheid van alle zones,
instelling van een al-Duitsche politiek
voor langen termijn, of bij gebrek hier
aan samenwerking tusschen de zones
die hiertoe bereid zijn, en het doorbre
ken van de vicieuse cirkel van tekort
aan voedsel, kolen en consumptie
goederen. Inzake de economische toe
stand in cte Britsche zone zegt de com
missie dat van de vijf en een half mil
lioen huizen die er in 1939 waren op
V.E. dag nog slechts twee millioen be
woonbaar waren. In Hamburg wonen,
thans bijvoorbeeld nog altijd twintig
duizend menschen in kelders. Sedert
den oorlog zijn in de Britsche zone
een half millioen woningen gerepa
reerd. De- daling van de Roerkolen-
productie schrijft de commissie aan de
beperkte rantsoenen der mijnwerkers
toe. De commissie is verder ontevreden
over het feit dat zich nog altijd 40.000
personen in de interneeringskampen
bevinden.
Op een stoel door het luchtruim
Voor" de eerste maal in de geschiedenis
is met gunstig resultaat een mensch uit
het door „Jet Propulsion" gedreven vlieg
tuig „Meteor" geschoten, nadat een hef
boom de lading onder zijn zitplaats tot
ontploffing had gebracht, aldus meldt de
„Daily Mail". De man, Bernard Lynch ge
naamd, werd uit het vliegtuig geschoten,
toen het een snelheid van meer dar. 480
KM per uur had en zich op 2.4 KM hoogde
boven het te Chalgrave gelegen vliegtuig
van de RAF bevond. Hij landde onge
deerd op den rand van het vliegveld tus
schen twee gebouwen in. Bij deze nieuwe
uitvinding van Maivtin, een lid van de
Martin Baker luchtvaartmaatschappij,
worden zoowel de stoel als de passagier
uitgeworpen. Door een hefboom over te
halen brengt de passagier twee parachu
tes tot ontplooiing; één voor hemzelf en
een voor zijn .stoel. Piloot van dé „Me
teor" was kapitein Scott. Waarnemers van
leger en vloot van Amerika en chefs van
het Engelsche Ministerie van Luchtvaart
waren bij deze proef aanwezig.
