Eem boot, „die uit de lucht viel"
Joyce Pike from Glasgow
In het land van zoete droomen
Duizenden dankten hun leven
aan een geslaagd experiment
S.O.S. Hoe vaak zullen deze korte let
ters in morse-seinen door den aether ge
flitst zijn, gedurende den afgeloopen we
reldoorlog? Hoe vaak hebben menschen
tevergeefs gestreden met het water,
met een lek, met honger
Maar dat ééne, laatste S.O.S. van dien
'Amerikaanschen bommenwerper, 65 kilo
meter uit de Brïtscbe kust, dat door tien
mannen werd uitgezonden en dat maar
niet beantwoord werd, dit korte noodsein
zal blijven in de herinnering van vele
vliegers en schepelingen, omdat het ge
volgd werd door een experiment, later
uitgegroeid tot massaal redmiddel, waar
aan ontelbare jonge menschen hun leven
te danken hebben.
Een Vliegend Fort werd op de terugreis
naar zijn Engelsche basis aangeschoten en
stortte in zee. De tien leden van de be
manning hadden zich kunnen redden en
dreven nu, verloren in de oneindigheid
van lucht en water in rubberbootjes rond.
Noodseinen bleven onverhoord. Een stip
aan de horizon werd na uren martelende
onzekerheid weldra een vliegtuig en de
verongelukte mitrailleurschutter was de
eerste die iets bijzonders aan de reddende
machine zag. Onder den romp hing een
vreemd geval, dat veel leek op een boot.
En het w&s een boot.
SCHIJNBOMBARDEMENT.
In duikvlucht kwam de R.A.F.-machine
op de schipbbreukelingen af, maar de
bom of het ratelen van een mitrailleur
bleef achterwege- Wel viel er iets en dat
iets was een flink vaartuig. Zoodra de
last losgelaten werd ontplooiden zich drie
groote parachutes en rustig daalde het
scheepje op het water.
Automatisch schoot er een anker over
boord en met den kop in de golven dob
berde de boot stil op de deining van
de- Noordzee, weldra als bestormd door
een vijandelijke „kanovloot": de tien kop
pen van de neergeschoten Boeing peddel
den wat zij konden om aan boord te
komen.
VAN ALLE GEMAKKEN
VOORZIEN.
Dit was de eerste keer, dat er reddings
booten uit de lucht vielen en de proef is
nog duizenden malen herhaald, soms kon
den er 100 man per dag met dit feillooze
middel aan een wissen dood ontrukt
worden.
„Er was 'van alles aan boord", vertelde
de Amerikaan, die het eerst in het bootje
stapte, „op een vaasje bloemen na".
Twee buitenboord motoren zorgden voor
de voortbeweging, zeilen, een mast en'
complete tuigage zouden, wind en weder
dienende, een handje kunnen helpen.
Maar ook aan den inwendigen mensch
was gedacht: sigaretten, tabak, lucifers,
voedsel, vischtuig, messen, kortom een
heele kampeer-huishouding in den meest
uitgebreiden zin werd in het scheepje
aangetroffen.
Toen de R.A.F. bommenwerper had ge
zien, dat het tiental veilig aan boord was
geklommen, aanvaardde hij den terug-
Onveilig verkeer
Dringend beroep
op weggebruikers
In het begin van dit jaar leek het weg
verkeer in ons land relatief minder on
veilig te zijn geworden. Per maand wer
den gemiddeld 62 dooden en 364 ernstig
gewonden geteld tegenover 103 dooden en
386 zwaar gewonden in 1945, afgezien van
de zeer vele lichtere gewonden en de groo
te materieele schade. Het aantal en de
hevigheid van de ongelukken op den weg
zijn tijdens de laatste maanden zeer te
leurstellend. Het peil van het vorige jaar
nl.' ongeveer 500 dooden en zwaar gewon
den per maand, dat is 17 per dag is weer
bereikt, zij het dat het aantal fatale on
gevallen iets kleiner, het aantal ernstig
gewonden evenveel grooter is dan vorig
jaar.
Deze cijfers zijn verbijsterend en tra
gisch. Onzegbaar veel leed en rouw hou
den zij in. Zij zijn zelfs aanmerkelijk hoo-
ger dan voor den oorlog. Zij vormen een
aanklacht tegen allen, die de noodzake
lijke veilig verkeerspropaganda bagatellï-
seeren, het meest echter tegen de ver
keersdeelnemers zelf, die veelal tegen be
ter weten in de eenvoudige verkeersbe-
palingen dagelijks veelvuldig zich blijk
baar van geen doodsgevaar bewust, met
voeten treden.
Het kan ook anders! Het overgroote
Öeel der verkeersongevallen is vermijd
baar! Derhalve moet met goeden en vrijen
wil en met Hollandsche nuchterheid deze
droevige periodiciteit kunnen worden
doorbroken. Van alle verkeersdeelnemers
wordt daarom gevraagd: meer zin voor
werkelijkheid, geduld en verdraagzaam
heid en een nauwgezet en plichtsgetrouw
opvolgen van de verkeersbepalingen.
Voorts minder haast en lichtzinnigheid,
minder slordigheid, eigengereidheid en
egoïsme.
Het is dikwijls mogelijk rekening te
houden met vergissingen van anderen,
waardoor misverstand en calamiteiten
beperkt kunnen worden. I-Iet betrachten
van voorzichtigheid en wellevendheid in
het verkeer wordt voorts ook met klem
In de Engelsche wegcode verzocht.
Veel is beproefd, om het aantal
slachtoffers van den oorlog zoo ge
ring mogelijk te houden: niet altijd
met succes. Maar de boot, die als
redder in den nood uit den hemel
viel, heeft den dank van duizenden
geoogst. Daarom is het goed, deze
episode van stillen strij_d nog even
op te roepen.
tocht; eenige uren later gevolgd door de
tien geredden. - f
'Deze Air-Sea Rescue-Service (Lucht-
zee reddingsdienst) heeft sinds zijn op
richting ontelbaren geholpen. Gesecon
deerd door snelle motorbooten, die dag
en nacht vaarklaar lagen, zijn duizenden
slachtoffers van den luchtoorlog- door de
„vallende reddingbooten" behouden aan
den wal gekomen.
U.N.O.-Vergadering
in hef verschiet
De algemeene vergadering der U.N.O.
en haar commissies zullen zich gedurende
het tweede deel van haar eerste zitting;
dat 23 September in het nieuwe gebouw
te Flushing Meadows op Long Island zal
aanvangen, door 300 a 400 bijeenkomsten
heen werken. Deze zitting zal waarschijn
lijk zes tot zeven weken duren. Een spe
ciale commissie met Andrew Cordier, as
sistent van Trygve Lie, den secretaris
generaal der U.N.O. aan he: hoofc. heeft
thans een Werkprogramma voor de ver
gadering in voorbereiding. Men neemt een
werkweek van zes dagen zonder avond-
bijeenkomsten ais basis. Men verwacht,
dat deze speciale commissie zal voorstel
len alle bijeenkomsten der algemeene ver
gaderingen der commissies voor pers, ra
dio en publiek toegankelijk te stellen. Be
eerste week zal voornamelijk gewijd zijn
aan plenaire zittingen. Daarna zullen de
zes voornaamste commissies, een bestuurs
lichaam van 14 leden, dat naar men ver
wacht lederen werkdag bijeen zal komen,
de punten van de agenda zooals deze door
de algemeene commissie zijn aangegeven
bespreken. Tenslotte zullen de commissies
'naaT rapporten en resoluties ais een geheel
op een plenaire bijeenkomst aan de alge
meene vergadering voorleggen.
Raar hoor, alles van éen bord
99
Tegenover ons zit een hoogblond meiske. Joyce Pike uit Glasgow, geboren in de
schaduwen van de reusachtige scheepswerven aan de Clyde, waar onlangs nog het
enorme slagschip Vanguard te water gleed.
Getogen bij liet driftige geluid van den stoomhamer op metaal, oiigcvoed in de
rijze lauden van Xoord-Biitannic, in de bergen van de Grampians en de hoog-
aar liet licht immer door een filter van nevel lijkt te schemeren.
lauden, wa
Gesprekken
met Velsens
Gasten
Voor het eerst in haar zestienjarig leven
ls ze het domein -van mist, koele men
sehen en noesten arbeid uitgetrokken om
aan de hand van de World Friendship As
sociation in IJmuiden terecht te komen.
Leerlinge van een Secondary School (een
soort middelbaar onderwijs-instituut) is
deze kordate vertegenwoordigster van een
Icordaat ras, naar ons land gekomen en
het bevalt haar, evenals haar zeventig lot-
genooten, opperbest.
„Wat viel je het meest op in Holland?"
„De geitenDan zit je als onder
vrager even met de handen in 't haar,
want de molens, de wijde horizon of
het vele water, ze werden alle ver
wacht; dat de zonen en dochters van
een gewone plattelandsgeit naar het
eerste plan van de bezienswaardigheid
worden geplaatst, is echter een onver
wachte ontboezeming.
Maar er komen nog meer: ook de ski
sokjes van onze vrouwelijke jeugd vond
Joyce er.g vreemd, de mode werd door
haar, kousen-gewende Noordelinge, even
wel vlot overgenomen.
Dan vertelt Joyce, dat
het percentage rood-
harigen in Schotland
heusch niet hooger is
dan hier, zoodat alleen
de Schotsche whiskey
als punt van bespre-
kUng overblijft. Maar
daar is een jongedame
van 16 gauw over uitgepraat en dus komt
de conversatie, die hier en daar hokt, (om
dat die Noordelijke A voor een den on-
dervragenden school-Engelschman niet
erg ligt) op het voedsel.
„Raar. hoor, zooals jullie het hier
doen, alles van één en hetzelfde bord".
Met een blos voegt de gast er echter
aan toe, dat deze critiek vooral niet in
de krant mag, maar als we haar uit
gelegd hebben, dat één der oorzaken
hiervan gevormd wordt door de vele
gesneuvelde en nog niet vervangen
oorlogsborden, dan begrijpt ze de één-
bords-ge wo on t e direct.
Schotland, de eerepiaats
Ze zou. hier toch niet willen wonen, hoe
fijn de veertien dagen „holiday" ook ge
vonden worden. Want Schotland is num
mer één in haar hart en de klare verten
van het polderland moeten het bij Joyce
afleggen tegen het verdoezelde landschap
met den Ben Nevis op den achtergrond.
Maar Holland is prachtig, en er komt een
blije toon in haar stem over het meeval
lertje van twee weken buitenlandsche
vacantie.
Natuurlijk schiet het bijna vastloopende
gesprek verder als het woordje „kilt" ter
sprake komt. De „kilt" van de Schotten,
zoo'n beetje het nationale symbool, wordt
daar niet altijd gedragen, hooren wij van
Joyce, dus het verhaal van den eeuwig-
gerokten Schot is.al even onwaar als dat
van den immer op klompen loopenden
Nederlander. De oorlog heeft trouwens de
rokjes geen goed gedaan, want er waren
nog al wat punten voor noodig.
Maar de Tarten-kilts (dracht van een
speciale Schotsche clan) zie je toch nog
vrij veel. Bij een Schotsch rokje hoort vol
gens ons een doedelzak. En de Schotsche
jongedoebter vertelt trots, dat genoemd
instrument al héél, héél oud is, zoo oud.
daf Adam Eva er nog een serenade mee
moet hebben gebracht
Geen uitbundigheid
Bij een ingetogen, omneveld land hoo
ren geen uitbundige menschen. Een beter
bewijs dan dit meisje voor deze stelling is
moeilijk te vinden en onze vraag, of alle
menschen in haar geboorteland dat waas
van gereserveerdheid hebben, wordt be
vestigend beantwoord: „They are all doux".
Dit „dour" staat niet in het Engelsche
woordenboek, maar komt overeen met ons
„teruggetrokken, gereserveerd".
En dan komt er in eens een opmerking,
die al vele malen door vele duizenden toe
risten gemaakt is, maar die altijd weer
teekenend is voor ons propere landje:
„De schoone, roode huizen met hun een
vormige gordijnen zijn zoo heel anders dan
bij ons, waar de natuursteen een sombere
bouwtrant veroorzaakt heeft." Waar Ne
derland het weer heel goed mee doen kan.
Toch geeft dit eenvoudige Schotsche kind
ons land op haar beurt een lesje in tou-
risme. Waar een vaderlander graag in het
buitenland de minst blinkende facetten
van zyn Nederlanderschap toont, daar zijn
Joyce en met haar alle Britsche gasten
toonbeelden van beschaving.
Het is prachtig, hoe een «feer van gees
telijken adeldom de jeugd van Albion door
trokken heeft. Maar allerminst om van die
jonge menschen saaie zuurpruimen ie ma
ken, want me; een „Cheeriowaarin alle
vormelijkheid zoek is, nemen we afscheid
van Joyce Pike uit Glasgow, de frissche
telg van een sterk volk, het nuchtere lid
van een jeugd, die World-Friendship'' als
basis van een durenden wereldvrede durft
te beschouwen.
Kunnen films
de jury vervangen?
Vijf a zes meter film, die deel uiunaken
van het journaal „Nederlandsch Nieuws"
houden de aandacht van verscheidene
sportliefhebbers bezig, omdat zij ongewild
een aandeel hebben in de beslissing van
een der spannendste nummers van de"
athietiekkampioenschappen. die Zondag in
het Amsterdamsche Stadion zijr, gehou
den, Bij de 100 meter gingen Schol:en,
van Qsta, Lammers, Zwaan en Nusse met
zulke geringe onderlinge verschillen over
de streep, dat de jury niet meer dan een
voorloopige uitspraak durfde te doen.
Deze was, dat Scholten het meest in de
termen viel om als nummer één te wor
den gekwalificeerd.
In de showroom van Poljrgoon is dit
kleine stukje film, dat maar enkele hon
derden beeldjes bevat, talrijke keeren af
gedraaid om de zaak te verduidelijken.
Toevallig heeft de camera-man juist van
het belangrijkste gedeelte van den loop
een vertraagde opname gemaakt, wat de
zichtbaarheid aanzienlijk ten goede komt,
maar volkomen is de beslissing, die op
deze filmbeelden gebaseerd kan worden
niet. Wel is het, na herhaald zien van de
opname, duidelijk, dat in geen geval alle
loopers tegelijk over de lijn gingen en dat
óf Lammers, óf Scholten de eerste moet
zijn. De film laat zien, dat Lammers zijn
borst opvallend ver vooruit steekt, maar
Scholten is niet volkomen duidelijk te
zien. Er zal nu nog een vergrooting van
het beslissende beeld worden gemaakt,
misschien levert dal nog een nieuw ge
zichtspunt op.
Het is niet de eerste keer, dat een film
moet beslissen over een dergelijke vraag.
Uiteraard is een filmcamera het meest
objectieve jurylid met het groote voor
deel, dat zijn geheugenbeelden onweer
legbaar zijn. Maar dan moet de filmop
name er special bp gericht zijn en ge
maakt met een camera, die wiskundig juist
op de eindstreep staat ingesteld. Dat is
voor deze reeks beelden niet gebeurd. De
cameraman heeft niet van tevoren reke
ning gehouden met de beieekenis, die zijn
werk zou krijgen en er kan dan ook moei
lijk worden aangenomen, dat zijn toestel
precies goed stond; deze opname is min
of meer toevallig.
Zeer doelbewuste finish-films zijn A'oor
het eerst officieel en op groote schaal ge
bruikt bij de Olympische spelen in Ber
lijn. Daarvoor is natuurlijk eer. groote
organisatie noodig. Polygoon heeft echter
toegezegd, dat haar camera-lieden in het
vervolg meer aandacht aan dergelijke geval
len zullen besteden en, wanneer de
omstandigheden er toe leiden, zullen
trachten een zoo correct mogelijke finish-
opname te maken.
Een boterham met niets er bij is al
heel gewoon gewordenMaar als er
een bij bij komt. wordt, het bijzaak,
of er iéts of niets bij is. want dan
maakt de bij er honing bij. De bij
vindt de honing echter op haar betirt
bijzaak, v:ant suiker is in een bijen
leven het voornaamste. En bij suiker
hooren deviezen, waar nog bijkomt,
dat bijen er mooi weer bij moeten
hebben, om die honing te kunnen
garen. Daarom hebben ive geen
bijenhoning bij het ontbijt. Als u dit
niet kunt bijhoudendan zit er niets
anders op dan zelf bijen te gaan
houden, of u te troosten met bijgaand
bijen praatje.
Waarom geen honing te koop?
Suiker op de boterham smaakt goed,
kunsthemng is lekkerder, maar échte
honing: hmmm
De vraag, waarom Nederland na 1940
zoo zelden meer hmmmmheeft kunnen
zeggen, was aanleiding tot een bezoek aan
de grootste bijenfarm in ons land, die in
Santpoort gedreven wordt.
Normaal produceerden wij, of liever on
ze bijen, VA millioen kilo honing, welke
hoeveelheid eiken Nederlander per jaar
ongeveer 1/10 kilo van deze zoetigheid
„van eigen bodem" garandeerde. Dat we
vroeger toch zooveel honing konden koo-
pen als we wilden, "werd veroorzaakt door
den enormen invoer, die thans nog op
geen stukken na hersteld is: andere pro
ducten gaan begrijpelijker wijze voor.
De V'A millioen kilo wordt vervaardigd
door 57.000 Nederlandsche bijenvolken; die
voor den handel ..werken". De resteerende
128.000 volken zijn het eigendom van ama-
tcur-ymkers en de aldus verkregen honing
wordt voornamelijk voor eigen gebruik
bestemd. De kleine opbrengst van de Ne
derlandsche bijenteelt gaat in haar geheel
naar ziekenhuizen en sanatoria. We zou
den natuurlijk onze „bijenstapel" wel kun
nen uitbreiden, maar een bij heeft 's win
ters en soms ook 's zomers, suiker noodig.
•wil zij niet haar eigen honing consumee-
ren. Hier sluit de vicieuze kring zich, want
suiker kost deviezen. Ergo: de honing blijft
een zoet droombeeld zonder in den komen
den tijd tastbaar en vooral proefbaar te
kunnen worden.
Een slecht honingjaar
Tot overmaat van ramp is 1946 tot nog
toe geen gunstig honingjaar geweest. Het
uiterst grillige bedrijf van den ymker
wordt beheerscht door allerlei onbereken
bare invloeden: Mei moet mooi weer bren
gen tijdens de bloeiperiode van de vrucht-
boomen, de tweede helft van Juni even
eens tijdens den koolzaadbloci en ook de
bloesemende heide geeft in Augustus geen
honing dan onder gunstig weer.
Een wisselvallig bedrijf, ja. Maar ook
een mooi bedTyf. Als ge ziet, hoe de „bijen-
baas" zijn volken kent, boe hij aan <Je
A-lucht van een insect Aveet, of het honing
heeft gepuurd ja of neen, als ge ziet. hoe
de kostbare koninginnen in kleine kooitjes,
begeleid door een paar werkbijen, worden
verstuurd, dan beseft ge, dat de heer De
Meza als amateur begon en er niet mec-r
mee kon ophouden, zoodat hij thans de
grootste bijenkweékerij van ons land bezit.
Niet alleen bijen
Het zijn echter niet slechts de zoemende
stekertjes, die met hun zoete voortbreng
sel in dit vak den toon aangeven: ook ac
cessoires worden vervaardigd zooals een
listig bedachte machine, om de honing uit
de raten te slingeren, bijenwas in groote
..kazen" en in dezen tijd van honing-
absentie: kunsthoning. welk laatste fabri
kaat zijn geuren reeds vooruit zendt, als
ge de kleine fabriek betreedt, maar deze
zoetigheid is natuurlijk gerantsoeneerd.
De oorlog heeft ook deze bedrijfstak
spitsvondig gemaakt. Zoo verlaten dage
lijks vernuftige „uitrookers" de fabriek:
kleine apparaatjes in den vorm van een
blaasbalg, die de bijen-verdoovende ymker
pijp moeten vervangen en die gestookt
worden met smeulend carton.
Een bijentongenmeter
Ook curiosa kwamen voor den dag. o.m.
in den vorm van een simpel plankje met
graad-verdeeling. waarvan een spleet met
va6te honing door een bij moet worden
leeggegeten. „Wie de langste tong heeft,
likt het verst" is het devies in de bijen
wereld en wie de langste tong "heeft, kan
de meeste honing uit de bloemen puren
en is dus het meeste waard voor haar
exploitant.
Zoo verbergt de bunder grond, waarop
honing wordt vergaard, vele bezienswaar
digheden. Onze hoop, dat we den lezers de
toezegging van een spoedigen honing-vloed
hadden kunnen doen. is niet in vervulling
gegaan. Wel een beetje zuurmaar
als er meer suiker, dus meer deviezen
komen, dan leven we weer in een land van
melk en honing.
