Nederlandsche schepen
ter walvischvaart
Kans op revalorisatie
van den gulden niet groot
Maandag? 12 Augustus 1916
Personeelsvraagstuk nog niet opgelost
Nederlandsche schepen ter wal
In aansluiting op ons artikel over de
Nederlandsche walvischvaart kunnen
wij nog meiden, dat de „Willem Ba-
rendsz" een tot „ïactoryship" ver
bouwde tanker is, de ex-Pan GoiSiia,
die in de dertiger jaren onder de
Zweedsche vlag gebouwd werd. Het
schip is aangekocht door de Nederland
sche Maatschappij voor de Walvisch
vaart en de werkzaamheden, om het
schip tijdig reisvaardig te maken, wor
den uitgevoerd door de Nederlandsche
Dok- en Scheepsbouw Maatschappij en
door de Amsberdamsche Droogdok
Maatschappij, waarvan vooral de laatst
genoemde een rijke ervaring heeft op
het gebied van verbouw en reparatie
,van walvischvaarders.
Uiteraard zou liet in dezen tijd van
rnateriaalschaarsohte en overbezetting
der scheepswerven veel tijdroovender
geweest zijn ora een geheel nieuw
schip te bouwen, zoodat de huidige op
lossing de beste was.
Gezien het feit. dat de walvisch
vaart. gedurende den oorlog heeft stil
gelegen en dat tijdens de eerste Wal-
vischvaart-conferentie, die na den oorlog
gehouden'werd en die oc-k door een
Nederlandsche delegatie werd bijge
woond. beperkende bepalingen zijn
aangenomen terzake de soorten en de
aantallen walvisschen, die gevangen
mogen worden, behoeft men geen vrees
te koesteren, dat de aan de internatio
nale walvischvaart deelnemende landen
elkaar bepaald concurrentie zullen aan
doen.
Over het personeelsvraagstuk bij de
Nederlandsche Maatschappij voor de
Walvischvaart is nog geen beslissing
genomen. Het lag in de bedoeling,het.
grootste gedeelte der bemanning uit
Noren te doen bestaan; de Noorsche
Prins Bernhard vraagt:
Laat soldaten
meerijden
Het weekblad „Motor" publiceert een
brief van Prins Bernhard aan den
hoofdredacteur van het blad. Prins
Bernhard schrijft o.a.:
„Regelmatig bereiken mij min of meer
verbitterde klachten van militairen,
welke met verlof gezonden zijnde,
itraohten naar huis te liften, aangezien
de normale mogelijkheid van reizen ten
«enenmale zeer veel tijd in beslag
neemt. Algemeen wordt geklaagd over
het feit. dat burgennotorvoerfcuigen li en
voorbij rijden, hoewel daarin voldoen
de plaats aanwezig is.
Ik vraag mij af, of de Nederlandsche
automobilist zich niet realiseert, dat
deze mensdhen. of zich vrijwillig ge
meld hebben om het vaderland te die
nen. of als dienstplichtige opgeroepen
zijn in werkelijker, dienst en hoe kost
baar hen de korte tijd is. welken zij met
verlof in den familiekring kunnen door
brengen.
Ongetwijfeld zijn er ge%'allen. waarbij
de betrekken militair op gemakkelijke
wijze met de ter beschikking staande
openbare vervoermiddelen zijn tehuis
kan bereiken, doch legio zijn de-geval
len, dat zulks niet mogelijk is. Vaak
moeten deze soldaten naar alle moge
lijke uithoeken van het land en de
reisduur heen en terug naar hun haard
stede komt' in mindering van den toch
al zoo korten tijd, welken zij thuis kun
nen doorbrengen.
Laat toch iéder weldenkend mensch,
die het voorrecht heeft een motorvoer
tuig te kunnen besturen, beseffen, dat
het op zijn zachtst gesproken een eere
plicht is om degenen, die huis en haard
in den steek moesten laten om het va
derland te dienen en waarvan verreweg
het meerendeel over enkele maanden
voor langeren tijd naar Indië vertrekt,
de helpende hand te bieden om van
den korten beschikbaren tijd zooveel
mogelijk te profiteeren door den reis
duur te helpen bekorten.
Met gemengde gevoelens van erger
nis en teleurstelling constateer ik re
gelmatig. dat onze militairen, welke
om een lift verzoeken, gewoon worden
genegeerd Persoonlijk begrijp ik dit
niet.
Ik ben overtuigd, dat ieder welmee-
nend Nederlander, na zich het boven
staande te hebben gerealiseerd, in den
vervolge kameraadschappelijker zal
handelen en nimmer een militair, welke
om transport verzoekt, dit zal weige
ren".
Bruinkool uit Duitschlaud
Binnenkort zullen maandelijks uit
Duitschland ongeveer 35.000 ton bruin
koolbriketten per schip te Nijmegen wor
den aangevoerd. Deze bruinkool is voor
namelijk bestemd voor eleetrische cen
trales. De betaling van deze kolen ge
schiedt in Engelsche ponden, welke be-
'dragen worden verkregen uit export van
Nederlandsche producten (voornamelijk
groenten) r.aar de Britsche zóne in
Duitschland.
regeering vaardigde echter destijds een
verordening uit. waarbij het den Noren
verboden werd, om bij buitenlandsche
walvischvaart maatschappij cn te varen.
Deze verordening is echter nog niet tot
wet verheven en zoodoende is nog niet
te zeggen, cp welke wijze deze kwestie
zal worden opgelost. Wel kan worden
vastgesteld, dat in ieder geval de Ne
derlandsche expeditie vertrekt en op
tijd!
Zij zal bestaan uit het moederschip,
de „Willem Barendsz", circa 16000 ton
en acht z.g. „jagers", schepen van c.a.
400 ton, die eenïgszins op 'trawlers
lijken. Deze jagers dateeren van voor
den oorlog, werden in den oorlog dooi
de Engelsche marine verbouwd tot mij
nenvegers en worden thans weer in
hun oorspronkelijken staat terugge
bracht.
Bootje iti de lucht gevlogen1
In het z.g. Bccrengat van de Oude Maas
onder Oud-Beyerland is Zondagmiddag een
zeilbootje, waarin zich twee mannen en
twee vrouwen bevonden, in de lucht ge
vlogen. Een van de opvarenden werd vrij
ernstig gewond, (wee anderen kwamen er
met lichte kwetsuren af en de vierde kreeg
slechts een nat pak.
Over het ongeluk deden aanvankelijk de
wildste geruchten de ronde Men vertelde
o.a. dat een zeiljacht op een mijn was ge-
loopen. Dit bieek gelukkig niet het geval
te zijn. Een van de mannen in het bootje
had pogingen in het wérk gesteld om den
motor, waarmede het zeilvaartuigje was
uitgerust, op gang te brengen. Juist op het
moment, dat dit scheen te gelukken, volg
de er een hevige knal. waardoor het bootje
met bemanning en al in de lucht vloog. De
motor was waarschijnlijk ontploft.
Het bootje zonk onmiddellijk en de in
zittenden kwamen in het water terecht. Er
bevond zich een motorjacht in de nabij
heid, dat het viertal aan boord nam. Het
bleek, dat eén van de mannen er vrij ern
stig aan toe was. Twee andere inzittenden
hadden kwetsuren van lichteren aard op-
geloopen. Zij konden, na door een arts
verbonden te zijn, per auto naar hun
woonplaatsen worden vervoerd. Een der
vrouwen en de beide mannen bleken uit
Vlaardingen afkomstig te zijn, de andere
vrouw woonde in Dordrecht.
Hel kasteel Nijen-
rode aan de' Vecht
heeft thans 'n nieu
we bestemming ge
kregen. Tijdelijk zal
hier 't Nederl. Op-
lcidings-Instituut
voor den 6ui ten
iae dschen Dienst
worden, gehuisvest.
In verband met
het te verwachten
krachtig herstel van
de internationale be
trekkingen en de
opbloei van de Ne
derlandsche export
markt. is het ge-
wenscht dat Neder
land in het buiten
land op waardige
wijze vertegenwoor
digd wordt door re
presentatieve figu
ren. Deze gedachte
heeft 'n aantal van
de voornaamste Nederlandsche bedrijven en ondernemingen ej toe gebracht het
Instituut op te richten.
Het doel is aan die, jonge menschen welke in de toekomst Nederland in het
buitenland in verschillende functies zullen vertegenwoordigen, een zoo breed moge
lijke opleiding te geven.
Effecten- en
Geldmarkt
sche beurs weer ruimschoots tijd voor
andere dingen dan het doen van effecten-
zaken, die weinig te beteekenen hadden
en ook geen noemenswaardige koersfluc
tuaties opleverden. De beweging in aan-
deelen en „claims" Koninklijke was heel
wat geringer dan de vorige week, maar
het toen behaalde Icoersavans kon toch
grootendeels behouden blijven. Over het
algemeen was de stemming op de meeste
afdeelingen niet ongunstig, maar van een
normale deelneming aan den handel door
het publiek is geen sprake. Af en toe trekt
een enkel fonds soms even de bijzondere
belangstelling. Aandeelen Billiton bijv. in
verband met de toenemende tinproductie
op het eiland van dien naam, aandeelen
Hoüanösche Bank Unie. die reeds een be
langrijke koersstijging achter den rug heb
ben. als een gevolg van het thans gepubli
ceerde jaarverslag over zes jaren en de
aankondiging van 20% dividend. Het blijkt
dat de instelling zich de laatste jaren
krachtig heeft ontwikkeld en belangrijke
winsten heeft kunnen behalen, waartegen
over echter ook de onkosten aanzienlijk
zijn gestegen.
Ook een verslag als dat van de Nieuwe
Neder landsch-Amerikaansche Hypotheek
bank heeft groote belangstelling getrok
ken. omdat men op grond van de verstrek
te cijfers tot de gevolgtrekking kan komen
dat aan de algeheele afbetaling van hoofd
som en achterstallige rente der pandbrie
ven niet behoeft te worden getwijfeld, ook
al kan het nog wel eenigen lijd duren al
vorens daartoe zal worden overgegaan
Het is intüssehen begrijpelijk dat vele hou
ders van pandbrieven met de verzilvering
hunner stukken geen haast hebben en
zelfs aan de directie hebben voorgesteld
de pandbrieven; welke thans in guldens
luiden, tegen dollarpandbrieven om te
wisselen, waardoor de houders tegen het
risico eener guldendepreciatie zouden zijn
gewaarborgd. De kans dat de gulden zal
worden gerevaloriseerd, dat wil zeggen, in
omrekeningswaarde verhoogd, wordt door
dezulken blijkbaar niet groot geacht. Het
is trouwens ook op de beurs niet te mer
ken dal men bij de waardeering van obli
gaties en aandeelen met dezen factor reke
ning houdt en ook in regeerinpkringen
wordt daaraan blijkbaar niet gedacht, an
ders had men er in de financieele beschou
wingen. welke in de Kamer gehouden zijn,
wel iets van gehoord. Minister Lieftir.ck
heeft daarbij de opmerking gemaakt dat
men de subsidiemaatregelen moe: z:en in
het verband met de bijzondere omstan
digheden. waarin de wereldeconomie ver
keert en dat naar alle waarschijnlijkheid
de abnormale buitenlandsche prijzen van
tijde!ijken aard zijn.
Het is te hopen dat dit optimisme spoe- -
dig moge worden bewaarheid, maar tot provincie bezoeken,
i dusver is van een prijsdaling in de V. S,
en andere toonaangevende landen geen
sprake. Men acht in de V. S. hier en daar
zelfs verschijnselen van een .boomperiode'
aanwezig en meent dat het algemeene
goederen-indexcijfer in 1947 nog 15 hoo-
ger zal liggen dan thans. Nu hebben der
gelijke verwachtingen weinig waarde, om
dat ondanks de „verwetenschappelijking'
van den wereldhandel, het verzadigings
punt van de vraag naar goederen ook nu
wel eens eerder zou kunnen komen dan
men meent. Wanneer sommige Amerikaan-
sche bladen thans reeds van koopersstakin-
gen spreken, wil dit vermoedelijk zeggen
dat de vraag naar sommige artikelen klei
ner wordt naarmate ze gemakkelijker te
bevredigen is, een verschijnsel dat aan de
menschelijke natuur eigen schijnt te zijn-
Op grond van deze min of meer psycho
logische overweging zou de minister dus
toch nog wel eens gelijk kunnen krijgen,
afgezien van het feit dat er tot dusver op
elke prijsstijging altijd weer een prijs
daling is gevolgd
De belangstelling, welke men deze week
ter beurze voor Amerika had, gold in
hoofdzaak de mededeelingen van den heer
Overhoff, die vandaar teruggekeerd is,
over de hervatting van den handel in
Amerikaansche waarden. Het optimisme te
dien aanzien was niet zoo groot als uit
vroegere uitlatingen scheen te mogen
den afgeleid, ook al heeft de heer Over
hoff de Amerikaansche instanties tot mede
werking bereid gevonden.
Koniiigin woont Passiespel
te Tegelen bij
Zondagmiddag heeft de Koningin onver
wacht een bezoek gébracht aan de passie
spelen te Tegelen. Tegen half twaalf arri
veerde Zij per auto in Tegelen. Nadat Zij
de lunch in den Koninklijken trein had
gebruikt, begag Zij zich door het vlaggende
dorpje naar het terrein van de passie
spelen. waar de bisschop van Roermond,
mgr. dr. J. H. G, Lemmens aanwezig was
om Haar te verwelkomen.
Met groote belangstelling volgde de Ko
ningin het spel. In ae pauze begaf Zij zich
achter de coulissen, waar alle medespe
lenden stonden en I-Iaar met het Wilhelmus
een welkom toezongen. In de vertrekken
achter het tooneel gebruikte H. M. de thee
en na afloop van de pauze nam zij Haar
plaats weer in, om tot het einde toe het
spel te blijven volgen.
De Koningin heef: den nacht doorge
bracht in den koninklijken trein, waarmee
Zij vandaag een bezoek aan de getroffen
gebieden in Noord-Limburg brengt. Mor
gen zal Zij het Zindelijk deel van deze
Prinses Juliana opende
den Roode Kruisdag 1946
Prinses Juliana heeft Zaterdagmiddag op
het landgoed Groot Engelenburg te Brum-
men den landdag van het Nederlandsche
Roode Kruis in haar functie van voorzit
ster geopend. De Prinses zeide verheugd te
zijn, dat zij voor de eerste maal na de
bevrijding het woord mocht richten tot de
afgevaardigden van het Roode Kruis. In
het bijzonder begroette zij den minister
president, dr. L. J. M. Beel, als vertegen
woordiger van den ministerraad, en de
vertegenwoordigers van het Amerikaan
sche Roode Kruis. Vervolgens bracht de
Prinses hulde aan het Comité Internatio
nale la Croux Rouge voorden velen arbeid,
ten behoeve van ons land verricht. Nadat
zij gewezen had op de propagandaweoK:
van het Ned. Roode Kruis, bracht zij' dank
aan allen, die aan het welslagen hiervan
hun krachten zullen geven. Namens het
hoofdbestuur dankte zij alle Roode Kruis
medewerkers, die in de afgeloopen jaren
bezield door den waren Roode Kruis-geesC
•hun krachten gegeven hebben aan het veel
omvattende werk. Met enkele woorden
herdacht Prinses Juliana den onlangs over
leden eerste onder-voorzitter J. C. E. baron
Van Lynden en de 24 mannen en vrouwen,
die in de oorlogsjaren hun leven lieten
voor de idealen van het Roode Kruis.
Vervolgens nam de minister-president
het woord, die namens de regeering zijn
waardeering voor den arbeid van het
Roode Kruis tot uitdrukking bracht en in
het bijzonder alle medewerkers dankte
voor hetgeen zij voor het vaderland ver
richt hebben.
Na de pauze voerde het woord de direc
teur-generaal van het Roode Kruis, de
heer H. P. J. van Ketwich Verschuur, die
den nadruk legde op de grootsche taak,
die nog verricht wordt in onze overzee-
sche gebiedsdeelen.
Namens de echlgenooten van de kring-
commissarissen bood mevr. Van der Does
aan de Prinses een vaandel aan, dat H.K.H.
aanvaardde en vervolgens overdroeg aan
de vaandelwacht.
ir. F. C. C. baron van Tuyll van Seroos-
kerken van Zuylen, lid van het dagelïjksch
bestuur, sprak een kort slotwoord. De
Roode Kruisdag 1946 werd hierop door het
Haarlemsche Kamerorkest, onder leiding
van Wim Gaffel, dat voor de muzikale om
lijsting van het geheele programma had
zorg gedragen, gesloten met het „Wilt
heden nu treden".
Recht en veiligheid
voor Indië
Generaal Spoor over zijn taak
Lt.-gen. mr. H. J. Kruis heeft in het
radio-programma van de Nederlandsche
Strijdkrachten een vraaggesprek gehouden
met den Indischen legercommandant, lt.-
gen. S. H. Spoor, Generaal Spoor gaf in
den loop van dit interview antwoord op
drie vragen: wat gaan wij in Indië doen;
waaróm gaan wij dat doen en hóe gaan.
wij dat doen?
Wat wij in Indië gaan doen omschreef
generaal Spoor als „recht en veiligheid
brengen aan alle bewoners van de archi
pel", dus geen „orde en rust", die .be
schouwd zouden kunnen worden als opge
legde orde en teruggang naar het oude. Et-
is veel gebrek aan kennis van Indische
zaken en ongerechtvaardigd wantrouwen
in de volstrekte oprechtheid van onze Re
geering wat betreft de uilvoering van de
beloften, die Ilare Majesteit in 1942 aan
Indië deed. Het is voor de militairen pijn-
lijk, wanneer zij beschouwd worden als
degenen, die de nieuwe dingen, die in In
dië moeten komen, willen tegenhouden.
Waarom willen wij recht en veilig
heid in Indië brengen? Omdat Indië het
van ons verwacht. Het is zeker, zoo zet
generaal Spoor, dat zelfs zij, die zich onze
felste tegenstanders noemen, den band
met Nederland en de Nederlanders erken
nen. Onze eenige vijanden daarginds zijn
de door Japanners opgezweepte groepen,
die zullen blijken slechts enkele tïendui
zenden op de tientallen millioenen te zijn.
We mogen dc moeilijkheden echter niet
onderschatten. Er zijn ook nu buiten het
handjevol terroristen aanzienlijke groepen,
die zich onze vijanden wanen tot zij omtj
opnieuw leeren kennen.
H o e moeten wij deze taak volbrengen?
Op de ons eigen wijze, met matiging, jnen-
schelijkheid en humor. Kortom, zooaLs
onze troepen dat thans reeds doen. Waar
onze mannen komen, ziet men de ierug-
stroomende bevolking ontwaken uit de
betoovering van het Japansche gif.
Ruimer distributie
van fietsbanden gevraagd
De Kon. Ned. Toeristenbond A.N.W.B.
heeft zich tot den minister van Handel
en Nijverheid gewend met het verzoek
over te willen gaan tot een ruimere en
meer algemeene distributie van rijwiel
banden Nu de productie van fietsbanden
thans aanzienlijk is gestegen, meent de
A.N.W.B., dat het niet langer noodig is
de volle productie van rijwielbanden ter
beschikking te blijven stellen van enkele"
bevoorrechte groepen.
In de meeste gezinnen levert het ont
breken van eer. hruikbare fiets, vooral bij
het onvolkomen tram- en busverkeer van
het oogenblik, zeer groote moeilijkheden
op en het moet dan ook redelijk
worden geacht, dat thans ook de gewone
burger een beurt kar. krijgen. Op deze
gronden heeft de A.N.W.B. den minister
verzocht per maand 200.000 stuks banden
te bestemmen voor het publiek en te
doen distribueeren volgens het voor de
schoenen gevolgde systeem, waarbij men
voorloopig alleen de gezinshoofden voor
een band in aanmerking wil laten komen.
