Het Oostenrijksche verzet
Geheimzinnige projectielen
boven Zweedsch gebied
Nederlands belang is
verdwijnen van het „ijzeren gordijn"
Vrijwel alle kopstukken
verloren het leven
ONMIDDELLIJK na den overval op
Oostenrijk op 11 Maart 1938 werden
alleen al in Weenen binnen 48 uur door
de Duitschers niet minder dan 76.000 per
sonen gearresteerd. Met deze inhechtenis
nemingen, die de elite van de Oostenrijk
sche intellectueelen en politici omvatten,
werd de onafzienbare stoet van millioe-
nen gearresteerden nit alle later bezette
landen van Europa, op weg naar de Duit-
sche concentratiekampen, geopend. Na
dien werd 't gefceele Oostenrijksche amb
tenaren- en politiecorps gezuiverd en door
Duitschers of door Oostenrijksche nazi's
vervangen. Dit beteekende het begin van
een meedoogenlooze onderdrukking der
Oostenrijkers door de Duitschers.
Na de arrestaties was de vorming van
nationaal verzet een schier onuitvoerbare
«aak, in tegenstelling met landen als Ne
derland en Frankrijk, waarmede door la
gere ambtenaren of politiemannen voor
treffelijk werk werd verricht bij opbouw
en organisatie van illegaal werk. Men
denke slechts aan de vervaardiging van
identiteitspapieren, of aan de verstrek
king van levensmiddelenkaarten aan ille
gale werkers en onderduikers.
Ondanks de bestaande moeilijkheden j
werd reeds op 24 April 1938 door dr.
Kastelic later door de Duitschers dood-
geschoten de grondslag gelegd tot de
vorming van georganiseerde verzetsgroe
pen.
CONTACT MET GEALLIEERDEN.
Toen de oorlog in September 1939 in
het Westen uitbrak zocht en vond de Oos
tenrijksche verzetsbeweging contact met
de geallieerden. De voornaamste taak
werd niet alleen gezien in het reduceeren
van het Duitsche oorlogspotentieel, maar
voornamelijk in het ondermijnen van het
Duitsche moreel ten aanzien van het
winnen van den oorlog. Een catastrophe
voor de Oostenrijksche verzetsbeweging
beteekende het vinden van lijsten en ge
heime documenten met alle gegevens, na
de capitulatie van Frankrijk, in een door
de Duitschers buitgemaakt en trein bij
Soissons. Vrijwel alle kopstukken van de
Oostenrijksche illegaliteit werden hier
door aan de Duitschers bekend. Zij wer
den terstond gearresteerd, waarbij vrijwel
allen het leven verloren. Deze ernstige
tegenslag had slechts een tijdelijke on
derbreking van net illegale werk in Oos
tenrijk tot gevolg. Reeds in den zomer van
3941 was het contact met de geallieerden
weer gevormd. In Mei 1941 werd te Wee
nen toen de Duitsche militaire succes
sen een hoogtepunt hadden bereikt het
operatiebureau van den Oostenrijkschen
gevechtsbond" opgericht. Spoedig waren
in alle belangrijke Oostenrijksche steden
onderafdeelingen van dezen bond geves
tigd. Door het meedoogenloos verwijderen
van alle goede Oostenrijkers uit het open
bare leven stimuleerden de Duitschers
onbewust het groeiende Oostenrijksche
verzet. Deze mensehen werden allen ille
gale werkers, en trokken als handelsrei
zigers en verzekeringsagenten door heel
Oostenrijk, propaganda voerende en plaat
selijk het verzet o-rganiseerende.
OOSTENRIJKERS VERTRAAG
DEN V-WAPENS.
Als gevolg van de toenemende verliezen
aan de oorlogsfronten gingen de Duit
schers over tot hei oproepen van Oosten
rijksche officieren in het leger, en het in-
Een der prominenten van 't Oosten
rijksche verzet, de heer M. von
Grimm, vertelde aan A.N.P. een en
ander over de praktijk der Oosten
rijksche illegalen.
schakelen van wetenschappelijk gevorm-
den in de Duitsche oorlogsindustrie. Een
nieuwe phase van de mogelijkheid tot
verzwakking van het Duitsche oorlogspa-
tentieel werd hiermede ingeluid. Weini
gen b.v. zal het bekend zijn, dat al6 ge
volg van de sabotage van Oostenrijksche
ingenieurs en professoren een belangrijke
vertraging van vele maanden in de pro
ductie van V.-wapenen kon worden be
reikt. Zoo slaagde de materiaalinkooper
van de V.-wapenfabriek te Pil6en, een
Oosienrijkseh ingenieur, er in tal van
maanden belangrijke grondstoffen, benoo-
digd voor de productie, eenvoudig „niet te
vinden". Toen zij eindelijk gevonden wa
ren wist men met succes aflevering en
transport der V.-wapenen te vertragen.
Na de bevrijding van Frankrijk kregen
de geallieerden door de verkorting van
den afstand, de mogelijkheid, om door
middel van het afwerpen van parachu
tisten, wapenen en radiozenders het Oos
tenrijksche verzet beter en doeltreffender
te maken. Hiermede brak ook voor de
Oostenrijksche voorvechters voor de vrij
heid, evenals in andere West-Europee-
sche landen, 't uur aan van daadwerkelijk
actief optreden op groote schaal tegen de
Duitschers.
Een onderscheiding.
Dezer dagen werd de oud-districts-com-
mandant der Binnenlandsche Strijdkrach
ten, district Haarlemmermeer en omstre
ken, notaris jhr. T. W. M. van Grotenhuis
van Onstein te Hoofddorp, door de Ko
ningin onderscheiden met de op één na
hoogste Nederlandsche militaire onder
scheiding, den Bronzen Leeuw.
De plechtigheid vond plaats te 's-Her-
togenbosch. De Koningin reikte de onder
scheiding persoonlijk uit aan den thans als
zoodanig tijdelijk benoemden reserve-luit-
kolonel van het wapen der infanterie.
Blijkens den tekst van het Kon. Besluit,
dat H. M. tevens aan Overste van Groten
huis van Onstein overhandigde, berust
deze onderscheiding op de volgende feiten,
in dat besluit als volgt omschreven:
„Heeft zich door het bedrijven van bij
zonder moedige en beleidvolle daden in
den strijd tegenover den vijand onderschei
den, bij het aanvoeren van zijn bataljon
in de periode van 10 t.m. 14 Mei 1940 in de
gevechten bij het vliegveld Ypenburg en
in de omgeving van Overschie. Herhaal
delijk door zijn persoonlijk voorbeeld zijn
troepen tot opnieuw voorwaarts gaan be
zield."
Wereldscbaaktournsssï
te Groningen
Duitsche boter naar Rusland
Volgens een beambte van het Schle-
sischer Bahnhof te Berlijn vertrekt
sinds begin Juli iedere week een goede
rentrein met de eerste oogst producten
uit de Sovjet-Russische zone van
Duitschland naar de Sovjet-Unie. Ver
leden week heeft een trein van 20 koel
wagens vol met boter het station met
Sovjet-Rusland als bestemming ver
laten.
Raketten die de VI en V2 reeds verre schijnen te overtreffen
De laatste weken houdt de openbare be- heden over de vluchten der projectielen,
Normaler handelsverkeer
met Joegoslavië
Te Belgrado is de op 20 Juli geparafeer
de handels- en betalmgsovereenkomst ge-
1 eekend. Terwijl tot dusverre goederenruii
slechts op basis van betaling in dc-viezen
©f door middel van particuliere compen
satietransacties mogelijk was, kan het
handelsverkeer tusschen beide landen
thans op normaler wijze plaatshebben.
Daartoe zijn van weerszijden goederencon-"
tingenten vastgesteld, waarbij rekening is
gehouden met een zéker evenwicht tus
schen den totaien Nederlandschen en Joe-
gosiavischen export.
Wat de producten betreft, is een groote
plaats ingeruimd voor Joegoslavisch hout,
terwijl daarnaast invoer in Nederland mo
gelijk is van magnesiet, ertsen, hop, looi-
extractpn e.a.
De Nederlandsche export naar Joegosla
vië is meer gevarieerd. Hieronder vallen
'diverse' electro-technische producten, ma
chines en gereedschappen, kunstzijden ga
rens, aniline-kleurstoffen, lompen en che
mische producten.
Het betalingsverkeer is geregeld in een
monetair aceoord, waarbij alle betalingen
zullen loopen over een bij de Nederland
sche Bank te openen guldens-rekening. De
omrekeningskoers tusschen dinar en gul
den is vastgesteld op 18 8678.
Aanvragen voor in- en uitvoervergun
ningen dienen op de gebruikelijke wijze
te worden ingediend bij de betrokken
rijhsbureaux of bedrijfsschappen.
Buurtvereenigingen
organiseeren boottochten
De Buurtvereeniging ..Watervliet" orga
niseert Woensdag een boottocht voor kin
deren van haar leden naar Amsterdam,
waarbij een bezoek zal worden gebracht
aan Art is.
Eenzelfde tocht, eveneens met bezoek
can Artis, wordt Donderdag gehouden door
de Buurtvereeniging „Wijkeroog". Hieraan
kan ook door ouderen deelgenomen wor
den.
langstelling in Zweden zich bezig met ge
heimzinnige projectielen bommen zegt
men die verscheidene keeren in de lucht
boven - Zweedsch gebied zijn opgemerkt.
Hun verschijnen herinnert het meeste aan
de V 1 en V 2 raketten, die de Duitschers
gedurende den oorlog hebben gebruikt.
Aanvankelijk hebben zij tot allerlei gissin
gen aanleiding gegeven en er werd zelfs
geruststellend verklaard, dat het meteoren
waren.
Nu heeft een officier van het departe
ment van luchtverdediging, een bij uit
stek deskundige dus, een van die geheim
zinnige projectielen gezien. Het zag er uit,
zoo zegt hij, als een vurige bal, met een
helder gele vlam, die op een hoogte van
500 of 1000 Meter passeerde, met een aan
zienlijke snelheid.
Deze deskundige verklaring schijnt wel
den iaatsten twijfel weg te nemen, dat
hier sprake is van projectielen, of raket
ten. Er zijn echter nog geen exemplaren
van op den grond terecht gekomen, hoewel
betrouwbare getuigen verteld hebben, dat
er ergens, hoog in het noorden, een in een
meer terecht is gekomen Er wordt nu
naarstig gezocht in den modderigen bodem
om het projectiel te vinden.
Er komen, nu de belangstelling eenmaal
gewekt is, intusschen honderden rapporten
binnen van mensehen, die ook dergelijke
projectielen gezien hebben. Aangezien ver
scheidene van die mededeelingen kennelijk
betrekking hebben op eenzelfde projectiel,
is het mogelijk geweest ongeveer vast te
stellen, welke route zij nemen.
De meeste projectielen komen van het
Zuiden, volgen de Oostkust en verdwijnen
dan weer. De afstand, dien zij afleggen is
veel grooter dan die van de V-raketten,
die de Duitschers ook over Zweden lieten
vliegen, eer zij ze tegen Engeland ge
bruikten.
Er is ook gebleken, dat zij niet steeds
denzelfden koers volgen. Sommige projec
tielen veranderen van richting, hetzij lang
zaam, zoodat ze een wijde bocht beschrij
ven, hetzij zeer snel. Er wordt daarom
verondersteld, dat zij draadloos bestuurd
worden. De meesten draaien, wanneer ze
de Zweedsche kust hebben gevolgd, af
naar het Noordoosten, dat wil zeggen in
de richting van het uiterste noordelijke
deel van Rusland. Enkele keeren is het
mogelijk geweest hun koers met een radar
installatie te volgen.
De Zweedsche pers heeft een einde ge
maakt aan het publiceefen van bijzonder-
teneinde geen inlichtingen te verstrekken
aan degenen, die ze afschieten. Schade is
er tot nu toe niet aangericht, maar men
is ervan overtuigd, dat de projectielen niet
heelemaal ongevaarlijk zijn, omdat er
waarschijnlijk een kleine springlading in
is aangebracht, die het voorwerp vernielt,
zoodra het is neergekomen.
Hoe ze voortbewogen worden is nog niet
geheel duidelijk. Maar wel is gebleken,
dat zij veel verder komen dan de Duitsche
raketten; de langste afstand, die de Zweed
sche militaire autoriteiten tot nu toe in
kaart hebben gebracht, is ongeveer 400
kilometer, hetgeen drie keer zoo ver
schijnt te zijn als de baan, die een V-raket
kon afleggen
Teheran
eischt ontruiming
van Basra
Gedeiikteeken voor
zwarte Amerikaan
President Truman heeft een wets
ontwerp geteekend waarbij de Ameri-
kaansche Munt gemachtigd wordt
5.000.000 halve Dollar-stukken aan te
maken die verkocht zullen worden voor
1,dollar, teneinde bij te dragen aan
de stichting van een gedenkteekeft voor
Booker T. Washington.
Washington was een neger-onderwijs
man, die het Tuskegee Institute in Ala
bama stichtte.
De wetsontwerpen voor de aanmun
ting van deze halve dollar-stukken „om
zijn leven te gedenken en zijn idealen
en leeringen te bestendigen" werden bij
het Huis van Afgevaardigden en den
Senaat op 23 Mei ingediend, den datum
van de onthulling van het borstbeeld
van Washington in de HalL of Fame
Eere-galerijZij werden met alge-
meene stemmen door beide Huizen
goedgekeurd.
De Perzische regeering heeft gcëischt
dat de Britsch-Indische troepen onmiddel
lijk uit Basra zullen worden teruggetrok
ken, aldus een officieele mededeeling te
Teheran.
Nader wordt gemeld:
Naar officieel te Teheran wordt mede
gedeeld, heeft de Perzische regeering bij
de Britsche ambassade te Teheran een pro
test ingediend tegen de aanwezigheid "van
Britsch-Indische troepen te Basra, een
haven aan de Perzische Golf in Irak, waar
in met onmiddellijk terugtrekken der troe
pen wordt geëischt. De nota haalt uitzen
dingen van de BBC en radio New Delhi
aan, waarin melding wordt gemaakt van
het sturen der troepen naar Basra ter
verdediging van de Britsche belangen in
Perzië, indien dit noodzakelijk mocht
blijken.
Hans Kmoch schrijft: Op 13 Augustus
gaat Groningen beginnen. Het zal werke
lijk een werel d-schaaktournooi worden,
want alle verwachtingen omtrent de deel
neming van de bekendste internationale
grootheden zijn in vervulling gegaan. Der
tien landen hebben hun beste vertegen
woordigers gestuurd Bovenaan staat de
Sovjet-Unie met de vijf grootmeesters:
Boleslafskiej, M. Botwinnik, S. Flohr. A.
Kotof en W. Smislof. Vier landen zijn
door elk twee spelers vertegenwoordigd:
de Vereenigde Staten door A. Denker en
H. Steiner, Zweden door E. Lundin en
G. Stoltz, Frankrijk door dr. O Bernstein
en dr. X, Tartakower, en Nederland door
dr. M. Euwe en L. Prins. Uit de overige
acht landen komen acht spelers: A. Ya
nofsky (Canada), C. Guimar (Argentinië),
C. Kottnauer (Tsjechoslowakije), L.
Szabo (Hongarije), dr. M. Vidmar (Joego
slavië), M. Christoffel (Zwitserland), A.
O'Kelly de Galway (België), en tenslotte
M. Najdorf uit Argentinië, die echter voor
Polen speelt.
„Groningen" zal een wedstrijd worden
van zeer bijzondere 60ort. Geen onder
onsje van grootmeesters of overgroot-
meesters, geen match tusschen binnenlan-
ders en buitenlanders, ook geen „vlugger
tje" van slechts ongeveer tien ronden,
maar een zware, vier weken durende
krachtmeting, waarin speciaal vele jonge
talenten van internationale befaamdheid
hun groote kans zullen krijgen. Natuur
lijk heeft Botwinnik de beste papieren,
natuurlijk mag men van Euwe en Flohr
groote dingen verwachten, maar wat zui
len Boleslafskiej, Kotof, Smislof prestee-
ren? Wat Kottnauer, Lundin, Najdorf,
Szabo, Yanofsky? Geen van deze spelers
heeft ooit gelegenheid gehad aan zoo'n
wereLdschaaktournooi deel te nemen. Het
zou best kunnen, dat een van hun de
schaakwereld op soortgelijke manier ver
raste als b.v. Pillsbury in Hastings 1895
of Marshall in Cambridge Springs 1904.
Het is nagenoeg angstwekkend wanneer
we b.v. hoeren dat Najdorf sinds 1939 aan
17 sterke Zuid-Amerikaansche tournooien
heeft deelgenomen en zestienmaal den
eersten prijs heeft behaald, dat hij 40 par
tijen tegelijk heeft blind gespeeld en be
reid is in Nederland 45 partijpn te spelen
als de zaak georganiseerd wordt. In de
radiomatch USA—USSR heeft Smislof
met 20 van Reshevsky gewonnen, en
Boleslafskiej met iy2\'2 van Fine. Den
ker is kampioen van de Vereenigde Sta
ten hoewel dit land over Fine en
Reshevsky beschikt. Yanofsky was nog
geen 15 jaar oud toen hij in den landen-
wedstrijd te Buenos Aires 1939, op het
tweede bord spelend voor Canada, 14^5»
punt behaalde uit 16 partijen. Dit zijn
wel zeer veelbelovende visitekaartjes.
Geen wonder dat de geheele schaakwe
reld groote belangstelling toornt voor dit
tournooi. Het zegt wel iets wanneer b.v.
Yanofsky opdracht heeft om duizend
woorden per dag naar Canada te tele-
grafeeren. En het versterkt natuurlijk de
belangstelling, dat de be6t-uitkomende
van hen die niet reeds candidaten zijn
voor het wereldkampioenschap voortaan
als nummer zeven zal worden beschouwd.
Nederland is sinds 1935 ten nauwste ver
bonden met alle vragen betreffende het
wereldkampioenschap schaken; het heeft
dienaangaande in vele opzichten telkens
weer het initiatief genomen, maar een
tournooi als dit werd hier nog nooit ge
houden.
De Radio geeft vanavond;
HILVERSUM I, 301.5 M.
19.00, 20.00, 22.00 uur Nieuws. NCRV 17.30
Ensemble Gregor Douwinsky. RNIO 18.30 „De
Woestijnral", de geschiedenis van den veld
tocht in N. Afrika. NCRV 20.08 Jn vacantïe-
stemming. 21.00 „30 minuten in Afrika".
23.15 Schaakreporlage.
HILVERSUM II, 415.5 M.
18.00, 20.00, 23.00 uur Nieuws. VARA 17.38
Eddy Walis. 18.15 The Ramblers. 18.45 Syl-
vestre-trio. 1S.30 A'damscb strijkkwartet.
20.15 Residentie-ork. 21.00 GG-cabaret. 21.30
Hoorspel. 22.20 Jan Corduwener.
Een woordvoerder van de Neder
landsche delegatie bij de conferentie
te Parijs verklaarde aan een vertegen
woordiger van Reuter dat Nederland
vitaal belang heeft bij de verschillende
aspecten der vredesverdragen, die in
de nu volgende fase van de conferentie
in behandeling zullen komen, hoeveel
Nederland slechts in feite met Italië,
en niet met Hongarije, Bulgarije, Roe
menië en Finland in oorlog is geweest.
Daarenboven is het een voornaam be
lang van Nederland, dat er een duur
zame vrede zal worden bereikt, een
vrede gebaseerd op recht en recht
vaardigheid.
De belangrijke economische belangen
van Nederland draaien om twee vraag
stukken: de herstelbetalingen en het
instellen van vrijheid van scheepvaart
op de groote rivieren van Europa en
voorzoover het om de problemen gaan.
die thans behandeld zullen worden, in
het bijzonder om de Donau. Nederland
heeft gedurende den oorlog een groot
aantal schepen verloren: het wil nu be
taling of vervanging van deze sche
pen om zijn handelsscheepvaart zoo
spoedig mogelijk te herstellen.
Behalve handel overzee had Neder
land voor den oorlog een groot aandeel
in de Europeesche binnénvaart. Neder
landsche schepen bevoeren alle groote
Europeesche waterwegen. Deze han
delsvaart is nog niet hervat: deels door
zuiver zakelijke omstandigheden, zoo
als nog niet herstelde haveninstallaties,
en deels door het zoogenaamde „ijzeren
gordijn", dat de gebieden in de Sowjet-
invloedsfeer afsluit van die van West-
Europa.
Het grootste belang voor Nederland
bij de besprekingen in de komende we
ken is het neerhalen van dit ijzeren
gordijn, zoodat de grootst mogelijke
vrijheid van scheepvaart op de I-onau
wordt hersteld. Hoewel Nederland, niet
vertegenwoordigd is in de commissie,
die zich met dit vraagstuk zal bezig
houden de scheepvaart op de Donau
valt binnen de verdragen met Roemenië
en Bulgarije, waarmee Nederland niet
in oorlog was hopen de Nederland
sche vertegenwoordigers toch in de eco
nomische commissie de gelegenheid te
vinden hun standpunt in dezen tot uit
drukking te brengen.
Bovendien wil de Nederlandsche de
legatie bij de bespreking van deze vre
desverdragen aanwezig zijn om de stem
der kleine naties te doen hooren. „Op
deze wijze tracht men tevens te voor
komen. dat, wanneer in de toekomst
de vredesverdragen met Duitschland en
Japan ter sprake zullen komen, er pre
cedenten geschapen zullen zijn.
