Tweede Kamer gaat accoord met
commissie-generaal
^Euwe en Botwinnik behouden de leiding
Empire-museum té
Haarlem
Nieuw terreinencomplex van „Haarlem
Zaterdag 17 Augustus 1916
(Van onzen parlementairen redacteur).
De Tweede Kamer heelt zieli gisteren vrijwel den geheelen dag bezig gehouden
met de behandeling van het wetsontwerp tot instelling van een commissie-generaal
tooi* N'ederlandsch-Indiö. Na nitvoerigc debatten is het ontwerp tenslotte aange
nomen met 51 tegen 28 stemmen.
de minister te kennen, dat feitelijk het
stemmen in zooverre geen beslissende be-
teekenis heeft, omdat elk op zijn beurt
(de luit.-G.G. of de minderheid der com
missie) eventueel bij de Kroon in beroep
kan gaan. Na korte re- en dupliek nam de
Kamer het wetsontwerp met 51 tegen 28
stemmen aan; Anti-revolutionairen, Chris-
telijk-Historische, Partij van de Vrijheid
en St. Geref. tegen.
De Haarlemsche feesten
Het financieele resultaat.
Het was reeds over zevenen, voordat
de minister van Overzeesche Gebiedsdee-
len, mr. J. A. Jonkman, aan het woord
kon komen, na een debat, dat niet bijster
opwindend was geweest.
Toen de heer Van Poll (K.V.P.) een
zeer meegaande redevoering hield, waarin
hij alleen bezwaar had tegen de positie,
welke de luitenant-gouverneur-generaal
dr. Van Mook in de commissie-generaal
zal innemen, verdween het laatste restje
van spanning. Toen was het reeds duide
lijk, dat het wetsontwerp in elk geval een
meerderheid zou halen.
Trouwens, de fractie van de Partij van
de Vrijheid sprak zich bij monde van mr.
Vonk ook uit voor het zenden van een
commissie-generaal, al ontbrak het daar
bij allerminst aan kritiek op het tot dus
verre in en ten opzichte van Indië ge
voerde beleid. Fel tegen waren de Anti
revolutionairen van wie de heeren Me y e-
rink en Schouten in het geweer
kwam. Eveneens tot de oppositie be
hoorde de C.H.-fractie, wier aanvoerder
de heer T i 1 a n u s geducht van leer trok
en ds. Zandt (St. Ger.). De communis
ten schenen eerst nog nader licht omtrent
de aan de commissie-generaal mee te
geven instructie te willen krijgen. En voor
de Partij van den Arbeid prezen prof.
Logemann en de heer P a 1 a r het
wetsontwerp warm aan.
Heel wac staatsrechtelijke en politieke
wijsheden zijn er in dit debat gedebiteerd,
maar na de uitvoerige schriftelijke ge-
dachtenwisseling viel er nauwelijks nog
iets nieuws te besluisteren. In elk geval
kan verder het beste een beeld gegeven
worden van datgene waarom het debat
zoo al draaide, door het voornaamste van'
de rede van minister Jonkman te laten
volgen.
Spoed is vereischt, zoo betoogde mr.
Jonkman, wegens de verhoudingen hier
te lande, tevens ook in verband met de
situatie in Indië en met den internationa
len kant van het Indonesisch probleem.
Tegen mr. Vonk in getuigde de minister
van goede en betrouwbare samenwerking
ten opzichte van dat vraagstuk met de
Britsche bondgenooten. Bij de bespreking
van het beleid, dat de regeering met oe-
trekking tot Indië wenscht te voeren,
plaatste de minister op den voorgrond het
streven om het staatsverband te behouden,
terwijl dan binnen dat verband de alge~
meene en bijzondere rechten van allen
hoog gehouden moeten worden. Intus-
schen beteekent dit geenszins, dat er
verder iets is vastgelegd omtrent de ver
houding tusschen de deelen. die elk een
eigen staatsvorm kunnen hebben, waarin
zij zich vrij zullen kunnen ontplooien,
noch zelfs wat het aantal dier deelen be
treft. Ondanks de pijnlijke herinneringen
aan de Japansche overheerscning die in
sterke mate eigen zijn aan de repuoliek
Indonesië is de regeering bereid, te trach
ten tevens met vertegenwoordigers dier
organisatie tot overeenstemming te ko
men. Tenslotte dient toegegeven te wor
den dat in die republiek tevens een stuk
Indonesisch nationalisme leeft, dat men
dient te erkennen.
Uit de instructie zal wel blijken, dat in
dien de commissie-generaal binnen de
grenzen, die hier aangaande het behoud
van het staatsverband zijn aangegeven,
een overeenkomst in Indië aangaat, ei
op gerekend kan worden, dat het bewind
hier er voor zal instaan, dat langs aen
weg der rijksconferentie en het const p.u-
tioneele Dad want de regeering stelt
zich niet op de con6titutioneele basis
die overeenkomst verwezenlijkt word-.
Niet geweld, maar overreding is de
methode welke dit kabinet voorstaat,
maar dan moet zij ook tot toepassing dier
methode in staat worden gesteld. Voor
waarde daarvoor is, dat het kome tot her
stel van veiligheid en recht en dus kan
er geen sprake wezen om thans Set'J
van communistische zijde was gevraag
het zenden van troepen thans te sta-
"^Aangaande de positie van den luitenant-
gouverneur-generaal en de commissie gat
De Haarlemsche feesten zijn achter den
rug. Zij zijn geslaagd, zeer goed zelfs. Al
leen is nog niet bekend hoe het financieele
resultaat is. Wij hebben er bij de commis
sie naar gevraagd, maar ons werd ver
zekerd, dat, hoewel men gunstige ver
wachtingen heeft alle voorstellingen
waren immers uitverkocht er toch nog
niets met zekerheid te zeggen is. De reke
ning loopt over een zeer groot bedrag en
vele opgaven moeten nog binnen komen.
Thans zijn, na den drukken tijd dien men
achter zich heeft, verschillende heeren
met vacantie. Het za! dus nog wel eenigen
tijd duren voor de eindrekening kan wor
den afgesloten.
De vroegrere ambtswoning van den
Commissaris, Nieuwe Gracht 7.
Staunton-schaaktournooi
.ral
De uitslagen van de vierde ronde in het
schaaktournooi te Groningen luiden: Vidrnar
Kotov YanofskyTartakower
Kottnauer—Flohr Yi—ViChristoffel—Stoltz
0l; Guimard—Euwe 01Najdorf—Bern
stein Vi— 'i: SzaboO' Kelly l—0; Lundin—
Boleslafskiej 01Smislof—Denker V-V-:
Steiner—Botwinnik 0—1.
De Dinsdag afgebroken partij Stolz—Kotov
is zonder spelen remise gegeven.
De stand na de vierde ronde is als volgt:
Euwe en Botwinnik ieder 4 punten; Denker
en Stoltz ieder 3 punten; Najdorf, Smislof en
Kotov ieder 23,ê punt; Tartakower 2 punten
en 1 afgebroken partij: O'Kelly en Szabo
ieder 2 punten; Flohr lMi punt plus 1 afge
broken partij; Boleslafskiej VA punt; Gui
mard 1 punt plus 1 afgebroken partij; Chris-
Ddl— d2 DdO—h4.' 20. g2—g3 Ph5xg3! 21.
h2xg3 Dh4xg3t 22. Lfl—g2op 22. Khl
wint b.v. 22.c5; 22.Lc8—h3.
Wil gaf op.
Ondanks de verschillende "foutjes van wit
een aardige partij. Men kan nu eenmaal niet
winnen, notabene vlug winnen en met zwart,
als de tegenstander geen fouten maakt.
De slotstand was:
Wit: Kgl, Dd2, Tal. Tel. T.g2. Pc3, Pd4.
pionnen: a2. b5. c4, e4. i3 (!2 stukken).
Zwart: Kg8. Dg3. Ta8. Te8. LeS, Lh3. pion
nen: aa, b7, e6, d6. f7, gG. hG (13 stukken).
Najdorf is de vijfde tegenstander van Euwe.
De 3G-jarige Argentijn. Pool van origine, is
klein van stuk, maar in tegenstelling met de
Russen Kotov en Flohr, die ook klein zijn,
doch weinig spreken, is hij levendig, slaat
toffel, Lundin, Yanofsky en Vidmar ieder 1 elk oogenblik van zijn stoel op. maakt met
CHARLES BRAAKENSIEK 50 JAAR
AAN HET TOONEEL.
Op 2 September zal het vijftig jaar ge
leden zijn dat de acteur Charles Broaken-
siek aan het tooneel kwam. Hij debuteerde
als jongen van vijf jaar in „De Negerhut
van Oom Tom" bij de gebroeders Van
Lier in het Grand Theater te Amsterdam.
Zijn loopbaan was aanvankelijk zeer veel
zijdig, want behalve als tooneelspeler trad
hij op als explicateur bij filmvertooningen
en vervulde hij Tollen in revues en operet
tes. Later had hij een eigen theater in den
Plantage Schouwburg te Amsterdam, waar
stukken als „De twee Weezen" en „Henri
de Lagardere" ten tooneele werden ge
bracht.
Zijn successtukken waren „Suiker.reule
„Tropenadel", „De pastoor van Neuvil-
lette", „Hittepetit" en „De Spaansohc
Vlieg".
Voor zijn jubileumstuk heeft Braaken-
siek de keuze laten vallen op het Vlaam-
sche blijspel „Waarheen als men oud
wordt?" van H. van Daelen. welk stuk hij
bewerkt en aan het Nederlandsche milieu
aangepast heeft. De première wordt op 2
September in den Koninklijken Schouw
burg in Den Haag gegeven.
punt; Bernstein *A punt plus 2 afgebroken
partijen; Kotlnauer punt plus 1 afgebro
ken partij: Steiner 'A punt.
De vierde ronde muntte uit door korte par
tijen waaronder zelfs een z.g. „kortsluiting"
van slechts 16 zetten. Na afloop van de eerste
zitting (27 uur) was er slechts nog een partij
aan den gang, en ook die had toen geëin
digd kunnen zijn indien Yanofsky het remise-
voorstel van zijn tegenstander had aange
nomen-
De leiding berust na deze ronde nog bij
Botwinnik en Euwe. De prestaties van deze
twee grootmeesters beantwoorden tot nog toe
ten volle aan hetgeen de schaakwereld heeft
verwacht. Beiden hebben Vrijdag op vlotte
manier gewonnen. Wat men niet kon ver
wachten is, dat Denker zich In dit gezelschap
als een van de besten zou toonen. De Ameri-
kaansche kampioen speelt hier werkelijk
uitstekend en heeft zijn mooien stand (2e
plaats) alleszins verdiend.
Guimard—Euwe, koningslndiseh gepaard
met dame-indisch. Een ongewone opening.
Euwe manoeuvreerde zijn f-lijn, hield de
stelling langen tijd gesloten, bezorgde echter
zijn tegenstander enkele kleine verzwakkin
gen. Tenslotte brak hij op de h-lijn door.
offerde de kwaliteit en verkreeg een onweer-
staanbaren aanval. Na 35 zetten was het pleit
beslecht. Een mooie partij.
Partü Lundin—Boleslafskiej.
Hieronder volgt de aardige combinatie
partij. die Boleslafskiej van den kampioen
van Zweden heeft gewonnen.
E; Lundin (wit). Boleslasfkiej (zwart).
Konings-Indisch.
1. d2d4 Dg8—fff-; 2. c2—c4 d7—dG; 3.
Pblc3 e"e5.
Met deze opening heeft Boleslafskiej in de
iedereen die hij tegenkomt een grapje
keert dan. volkomen geconcentreerd, naar
het schaakbord terug. In de oorlogsjaren
heeft hij aan zeventien tournoolen in Zuid-
Amerika deelgenomen, hij won erzes
tien. en weid een keer tweede. Wederom
een debutant voor Euwe. ditmaal met zwart.
De partij Euwe—Najdorf wordt beschouwd
als de eerste groote krachtproef van onzen
landgenoot in dit tournooi.
DISTRIBUTIEAMBTENAREN"
FRAUDEERDEN.
Vier ambtenaren van het distributie
kantoor te Helden in Limburg zijn gear
resteerd. omdat zij sinds 1945 talrijke bon
kaarten hebben verduisterd. Een deel van
de kaarten verkochten zij tegen f 20 per
stuk aan zwarte handelaren uit Venlo en
Amsterdam.
Bijzon derh eden
over de plannen
Indertijd hebben \vïj reeds medegedeeld*
dat het plan bestaat in het huis Nieuwes
Gracht 7 (de vroegere ambtswoning van
den Commissaris der Koningin) een Em
pire-museum te vestigen.
Dit in het begin van de vorige eeuw ira
empire-stijl gebouwde huis, dat met een
zelfs voor dien tijd buitengewone royali
teit is opgezet en dan ook frappeert door,
zijn monumentaal uiterlijk, is in de tegen
woordige omstandigheden niet meer als
woning te bezigen, zoodat zoo schrijven
B. en W. aan den Raad het niet onaan
nemelijk is, dat dit perceel, eenmaal vrij
gegeven evenals zijn belendingen aia
kantoorgebouw of zakenpar.d zal worden
ingericht. Een dergelijke bestemming van
dit fraaie gebouw zou als een degradatie
moeten worden beschouwd. Daarom diént;
te worden gestreefd naar een oplossing,
waarbij ae instandhouding van het ge
bouw in zijn origineelen staat zooveel mo
gelijk is verzekerd. Die oplossing zou dart
hierin gevonden kunnen worden, dat hetf
gebouw wordt ingericht als museum, het
welk een beeld geeft van een patriciërs
huis uit de dagen van het Koninkrijk HoU-
land, den Keizertijd en de eerste dagen/
van de Restauratie. De op de hoofdverdie
ping gelegen vertrekken, in enkele waar
van de oorspronkelijke wand'belcleeding
nog aanwezig is, zouden kunnen worden
gestoffeerd en gemeubileerd in den stijL
van den tijd, waarin het pand werd ge
bouwd. Voorts zou de bovenverdieping
kunnen worden gebruikt voor het demon-
streeren van den slaapkamerstijl van dia
dagen waarvoor de inventaris van des
z.g. historische vertrekken uit het Pavil
joen zou kunnen worden gebruikt en.'
voor het tentoonstellen van voorwerpen,;
afbeeldingen, enz., welke een voor de be
doelde periode representatief karakter)
dragen.
Ged Staten van Noordholland hebben!
de medewerking van de gemeente Haar
lem ingeroepen. De kosten van de restau
ratie van het gebouw 20.000) komen'
voor rekening der provincie. Verder it*
evenwel nog 15.000 noodig voor de in
richting van het museum B. en W. stellen'
aan den raad voor 5000 daarvan voor
rekening der gemeente Haarlem te nemen.
Verder zullen verschillende voorwerpen'
uit het Frans Halsmuseum voor het Em
pire museum, worden afgestaan. De direc
teur van het Frans Halsmuseum zal teven.?
directeur worden van het Empire-museuan
tegen een vergoeding die voor rekening
van dat museum komt.
Moordaanslag op Soèkarno
Het Fransche persbureau A.F.P. bericht,
dat volgens berichten uit geloofwaardige
Nederlandsche particuliere bron twee we
ken geleden een moordaanslag op ir.
Soekarno zou gepleegd zijn. De aanslag
zou gepleegd zijn door een groen var.
onbekend gebleven Indonesiërs. Republi-
keinsche kringen bewaren hierover het
diepste stilzwijgen.
De secretaris-generaal van net JoegcsU-.
vische kabinet. Bakic. heelt zich erover be
klaagd dat de geallieerden zoo onwillig bin
ken om Duiische, Haliaansche en JoegosioH
vische oorlogsmisdadigers aar. Joegoslavië uit.
tc leveren. Zoo bevind: de Kroatische Quis
ling. Ante Pa veile, zich nog altijd veilig ert
wel in de Britsche zone van Oostenrijk.
tweede ror.de schipbreuk
Najdorf. Hij is echter blijkbaar geenszins
overtuigd, dat dit te wijten zou zijn aan den
tekstzet. 4. Pgl—f3 Najdorf speelde
4. de5:. maar Lundin voelt er niets voor om
zoo vroeg tot het eindspel over te gaan.
4.Pb8Q75. e2e4 g7—g6: 6. Lfl—e2
Lf8g7; 7. 0—0 0—0. Hiermee is de hoofd
variant van het konings-indisch bereikt.
8. Tfl—elHet gebruikelijkst is hier
G. d5. 8.Tf8e8: 9. Le2—fl
om pion e4 nogmaals te dekken. Er dreigde
9 ,ed4:. 9.e5xd4; 10. Pf3xdl
c7cG. De twee laatste zetten van zwart vor
men een systeem dat in den laatsten tijd in
Russische schaakkringen opgang heeft ge
maakt. Het kan ons niet bekoren, want pion
d6 vormt een zwakte en het doorzetten van
d6do is niet gewaarborgd. 11. Lel—gó
veel beter was 11. Pc2 geweest. 11.
h7—hG; 12. Lg5—f4 DdS—bG valt b2 aan en
dreigt ook 13.Pe4:. 13. Pc3—a4 erg
gekunsteld. De tekstzet beteekent geen tem
powinst. omdat wit de dekking van pion e4
opgeeft. Juist was 13. Pb3. 13.
Db6—a5; 14. b2—b4? Slechts een leelijké ver
zwakking. Boleslafskiej heeft weliswaar in
de tweede ronde zijn dame ingezet tegen
Szabo. maar dat doet hij niet eiken dag. Wit
had niet mogen hopen, dat zwart den pion
zou nemen. Hij had 14. Pc3 moeten spelen.
14.Da5—dB! Na 14.db4: zou
zwart de dame verliezen: 15. Ld2'da3 16. Te3
enz. 15. Pa4c3 Pd7—ea; 16. f2—f3 a7—a5! De
kwade gevolgen van 14. b4? doen zich gelden:
wit moet zijn stelling verder verzwakken.
17 b4b.ï Pf6h5! 18. Lf4xe5ook
slecht. Wit had 18. Le3 moeten spelen. Na
den tekstzet verkrijgt zwart een snel beslis
sender. aanval. 18.Lg7xe51 19.
Voor aanleg van velden vragen
B. en W. een crediet
van f273.000
In de vergadering van den noodraad van
Haarlem zal een voorstel van B. en W.
aan de orde komen, om voor tien aanleg
van één hoofdvcld en drie oefenveldcn,
met inbegrip van dc omrastering, docii niet
uitzondering van de opstallen, ten Zuiden
van de Jan Gijzenvaart, ten behoeve
esiaisKiej u: ue -•* -v
geleden tegen de Haarlemsche Foolballclub „Haarlem"
een bedrag van 273.000 beschikbaar te
stellen.
De plannen voor het nieuwe „tehuis"
van de H-F.C. „Haarlem" hebben een dus-
danlgen definitieven vorm verkregen, dat
spoedig met de uitvoering daarvan een
aanvang kan worden gemaakt, aldus dee
len B. en W. aan den noodraad mee. Deze
plannen zijn geheel aangepast aan het ter
plaatse geldende uitbreidingsplan. Dat wil
dus zeggen, dat het nieuwe terreinencom
plex van „Haarlem" op een in Noord-
Westelijke richting gelegen punt zal ver
rijzen. Door de opschuiving is het noodig,
dat de gemeente nog aan derden toebe
hoorenden grond in eigendom verkrijgt.
De in verband hiermede ontstane moeilijk
heden zijn opgelost door de van den Mi
nister van Openbare Werken en Weder
opbouw verkregen machtiging tot vorde
ring van de benoodigde gronden. Zoodra
deze gronden eigendom zullen zijn gewor
den van de gemeente, zal daarvan het deel
aan de H.F.C. „Haarlem" in eigendom
worden overgedragen, in ruil voor den
aan ..Haarlem" toebehoorenden grond na
bij de Jan Gijzenbrug. De bij deze ruiling
betrokken perceelen grond zijn van ge
lijke oppervlakte. Een stuk grond, ter
grootte van pl.rn. 1.9 H.A. zal verder aan
de H.F.C. „Haarlem" in huur worden ge
geven voor een tijdvak van 25 jaar en
teger. een huurprijs van 2000.per jaar-
De uit de uitvoering van deze plannen
voortvloeiende kosten hebben een belang
rijk punt uitgemaakt in de vele met het
bestuur van de H.F.C „Haarlem" gevoe -
de besprekingen. Het resultaat is gewe
dat de gemeente voor haar rekening /.al
nemen alle kosten van aankoop, eventueeie
vordering, van den nog aan derden toebe
hoorenden grond, van de hiervoor om
schreven ruiling en van het speelklaacl
opleveren van één hoofdveld cn dt'fö
oefenvelden. inclusief de daarom te plaat
sen afrastering. De H.F.C. „Haarlem" zal
voor haar rekening nemen den bouw van.'
de tribunes, kleedlokalen en andere op
stallen „Haarlem" zal de eventueel vaa"
het Rijk als „oorlogsschade" te ontvangen
vergoeding wegens de aan de terreinen
toegebrachte schade, aan de gemeente te
rugbetalen. In onderling overleg is het be
drag dezer uitkcering voorloopig gestel*!
op 40.000.—. Eveneens in gemeen overleg
is overeengekomen, dat. mocht de uitkee-
ring t.z.t. minder dan f 40 000blijken
te bedragen, over het verschil nader over
leg zal worden gepleegd.
De kosten van de werken ramen B en:
W. op 273.000.—, waarin dan tevens zijn
begrepen de kosten van aanleg van de
aangrenzende wegen. Daar het werk voor
een belangrijk deel betreft het herstellen
van als gevolg van den oorlog ontstane
schade, meenen B. en W dit het bes-Ie als
z.g. „D.U.W-werk" te kunnen uitvoeren.-
Reeds is overleg gepleegd met da Inspec
tie Noordholland van den Dienst voor de
Uitvoering van Werken. Verzocht is aan.
de gemeente een subsidie toe te kennen!
van 153.350.—.
Gezien het groote belang, dat ook dc ge
meente heeft bij het voortbestaan en da
voortzetting van het zoo belangrijke op
voedkundige werk van de H.F.C. „Haar
lem". welke onlangs op zoo kranige wijze
het zwaar omstreden nationale kampioen
schap wist te verwerven, stellen B. en W.
den noodraad voor eer. bedrag van ƒ273.QQU
ter beschikking te stellen.
