Het badseizoen te Zandvoorf
Weensche opstand werd verraden
De Spoorwegen leggen in Drente
een
„olie-lijn'
aan.
Vrij gunstige uitkomsten
Zandvoort heeft, gezien de omstandig
heden, niet te klagen over het verloop van
dit badseizoen. De omstandigheden waren,
ieder begrijpt dit, niet gunstig, zoodat de
verwachtingen niet al te hoog gespannen
konden zijn. Alle hotels waren immers door
de Duitschers gesloopt, alsook zeer veel
pensions en particuliere woningen. Dat be-
teeker.de dus weinig onderdak voor bad
gasten! Maar het is op slot van zaken nog
meegevallen. De mensc'nen die naar Zand
voort wilden komen, hebben wat huisves
ting betreft, hun eischen lager willen stel
len.
Dit maakt, dat hoewel Zandvoort niet
meer dan 8000 inwoners telt, er nu nog
meer dan 8000 badgasten zijn bijgekomen!
Hoe dat mogelijk is, zal velen een raadsel
zijn, maar het feit is toch zoo. En dan kan
er ook bijgezegd worden, dat voor de be
schikbare ruimte in het algemeen zeer
goede prijzen zijn gemaakt. Er zijn, naar
verluidt, ook wel „zwarte" prijzen be
taald. maar de niet-zwarte waren zoo
verzekerde ons iemand die er over oor-
deelen kan ook nog behoorlijk.
Dank zij het feit, dat de electrische trei
nen weer in het begin van het seizoen zijn
gaan rijden en ook de tram al het beschik
bare materiaal op mooie dagen op de lijn
brengt, komen er veel dagjesmenschen
naar Zandvoort. Wel staat ook dit bezoek
nog achter bij de voor-oorlogsche jaren,
maar dit komt natuurlijk omdat er nog
minder fietsen in gebruik zijn en er ook
nog minder auto's rijden, vooral op Zon
dagen. De Zandvoortsche zaken die belang
hebben bij het bad- en strandleven hebben
zoo werd ons meegedeeld geen klagen
over het verloop van het seizoen. Het op
merkelijke is aldus deze zegsman, die
er uit kracht van zijn positie over kan
oordeelen dat er in dezen zomer ver
schillende menschen naar Zandvoort ge
komen zijn, die tot een categorie behooren
die vroeger niet tot de Zandvoortsche bad
gasten behoorden. Ik wil, zoo vervolgde
hij, niet zeggen, dat het zwarte handela
ren zijn. maar wel zijn er menschen onder
die blijkbaar te beschikken hebben over
veel geld. Hoe anders te verklai-en. dat
het voorkomt, dat iemand bij de politie
komt om te laten onderzoeken of een bank
biljet van 25 gulden echt was. omdat de
ontvanger vreesde voor valschheia. daar
het hem gegeven was als betaling voor
twee kopjes koffie! Het was echt. Ook
kellners en verschillende bedrijven maken
zeer goede zaken, 'k Weet (alweer onze
zegsman) dat er enkelen zijn die 500 in
de week niet eens bijzonder veel vinden!
Wel een bewijs, dat er bezoekers in Zand
voort komen die heel gemakkelijk veel
geld uitgeven.
Een andere zegsman, die er door zijn
ambt niet minder goed over kan oordee
len. schrikte er niet voor terug om te con-
6tateeren, dat er in Zandvoort veel „zwarte
Pieten" onder de badgasten zijn. Er wordt
door deze menschen veel geld stuk gesme
ten. Het bewijs daarvan werd o.a. geleverd
bij den inval die de politie in het speelhuis
deed. Daar rolde heel wat geld! In cafés
en restaurants gaat ook heel wat om. Hij
wist. dat kellners verdiensten van 50
a 60 per dag niet veel vinden.
Gelukkig hebben de winkels en bedrij
ven te Zandvoort van den DïstributLedienst
behoorlijke toewijzingen gekregen, zoo
dat het mogelijk is de gasten die komen te
ontvangen en ook iets aan te bieden. Na
tuurlijk blijven de Distributiebepalingen
van kracht, maar toch behoeft niemand
die komt honger of dorst te lijden.
Om te bewijzen dat er veel bezoekers in
Zandvoort komen, kan dienen, dat er bij
het vuurwerk dat dezer dagen gegeven
werd. niet minder dan 11.000 a 12.000 be
talende kijklustigen waren.
„Meer en Berg"
te Heemstede
Aankoop van een deel
door de gemeente?
Indertijd hebben wij uitvoerige mede-
deelingen gedaan over het buiten „Meer
en Berg" te Heemstede. Men weet. dat het
huis en een deel van het terrein dat daar
bij aansluit gekocht is door een R.K. in
stelling te Delft, met het doel daar een
Internaat te stichten voor de opleiding
van verpleegsters Het overschietende ge
deelte, dat aansluit bij het wandelbosch
„Groenendaal", is aan de gemeente te
koop aangeboden. Deze zaak hangt al
eenige maanden. Er zijn verschillende
moeilijkheden die van gemeentewege eerst
geregeld moeten worden. Dit betreft o.a.
financieele medewerking van het rijk en
provincie. Er is evenwel reden om aan
te nemen, dat er in den nieuwen raad een
voorstel van B. en W. zal komen om tot
aankoop over te gaan. Er is zekerheid
verkregen, dat de gemeente eenigen tijd
het terrein „inhanden" heeft, zoodat op
de beslissing van den nieuwen raad ge
wacht kan worden. Het terrein, dat aan
de gemeente is aangeboden.'heeft eer. op
pervlakte van 16 bunder. 160.000 M2. De
gevraagde prijs bedraagt ongeveer f 2.
per M2. Het is een zeer mooi terrein, dat
een belangrijke aanwinst zou beteekenen
voor de vergrooting van „Groenendaal".
Veilingen
Bij de Donderdag- te Haarlem gehou
den veiling van perceelen in Bentveld, is
de helft van een dubbele villa. Zandvoor-
terweg 12, verkocht voor f 18.200 aan F.
Wildeboer te Aerdenhout. De helft van
een dubbele villa Zandvoorterweg 9b, is
verkocht voor f 12.900 aan D. Wildeboer
te Elburg en een landhuis. Teunisbloem
laan 8, voor f 14.500 aan W. L. Lefèvre q.q.
Er wordt door sommigen de indruk ge
geven, dat er wat het reglementeeren van
het badleven betreft, in Zandvoort veei
véranderd is. Voor de radio werd zelfs
gezegd, dat wie wil baden een bontjas
moet aantrekken. De burgemeester achtte
deze critiek ongegrond. Er is niets ver
anderd. Reeds in 1937 werden door den
raad bepalingen gemaakt, dat het verboden
was in badcostuum op het stoelengedeelte
van het strand te verblijven. Toen was
ieder het daarmee eens. De Duitschers
hebben evenwel veranderingen gebracht.
Nu kost het eenige moeite om het publiek
weer aan den ouden toestand te gewennen.
In Mei en Juni heeft de politie uitsluitend
gewaarschuwd. Trouwens ook daarna is
men meestal waarschuwend opgetreden.
Alleen onwilligen zijn geverbaliseerd. Dit
blijkt trouwens ook wel uit het feit, dat er
slechts enkele tientallen processen-verbaal
zijn opgemaakt *T"n neemt het ons zoo
vervolgde de bu neester kwalijk, dat
wij hulp hebban van de marechaussee,
maar vergeet men, dat deze hulp al van
1929 dateert? Het is voor de politie te
Zandvoort ondoenlijk alleen de 8 a 9 K M.
strand te bewaken. Bovendien moet men
daarvoor over paarden de beschikking
hebben.
Bij gelegenheid van de motorraces te Zand
voort op Zondag a.s. zullen er geen extra-
treinen rijden, doch wel zal de Ned. Spoor
wegen rekening houden mei groote drukte.
Op de stations in Amsterdam, Haarlem en
Zandvoort zullen treinstellen gereed staan,
welke bij vervoer van een groot aantal pas
sagiers gebruikt worden.
Een concurrent van de auto
Op Schiphol stond gisteren een klein
maar sierlijk vliegtuigje met op den
romp den naam Sokol, hetgeen adelaar
beteekent. Het steekt, wel sterk af tegen
de luchtreuzen die links en rechts van
dit kleine toestel geparkeerd waren en
onder wier vleugels het zonder moeite
door kon taxiën.
De Tsjechische fabriek Mraz uit
Chocen heeft dit vliegtuig geconstrueerd
voor particuliere doeleinden en poogt
thans .de interesse van het buitenland
voor dit product te wekken door het
maken van een Europa-vlucht. Voor dit
deel heeft de fabriek twee prominente
vliegers aangezocht of liever een vlie
ger en een vliegster. want de tweede
pilote is Luda Zaviskova. de eenige
Tsjechische pilote die op het oogemblik
dienst doet. De eerste piloot is Joseph
Bednar. die gedurende den geheelen
oorlog in dienst was bij de R.A.F.. 95
vluchten boven Duitschïand en de be
zette gebieden op zijn naam heeft staan
en bovendien steeds mee vloog in het
escorte van den Engelschen koning en
Churchill bij hun vluchten tijdens den
oorlog.
Het vliegtuig, dat slechts 11 liter ben
zine op 100 K.M. verbruikt, practisch
geheel van hout is en een maximum
snelheid van 150 K.M. per uur heeft
kan 120 liter benzine meenemen en
kost veertien duizend gulden. In Frank
rijk en België zijn reeds eenige orders
geplaatst en wanneer ook in andere
landen het resultaat bevredigend zal
zijn, zullen deze miniatuurvliegtuigen
in serie worden vervaardigd.
Na een kort bezoek is de Sokol weer
van Schiphol vertrokken met bestem
ming Malmö. Vandaar gaat de reis naar
Stockholm. Oslo, Kopenhagen, waarna
de terugreis via Frankrijk en Zwitser
land zal worden aanvaard. Na veertig
meter was het toestel reeds los en het
landingsgestel ingetrokken. Binnen en-
kefle oogenblikken was het uit het ge
zicht verdwenen.
Goerïng's fantastisch i<Iee
redt melkrijder van de gevangenis
Goering's indertijd gekoesterde wensch,
een zwembad in zijn particulieren trein
te hebben, heeft bijgedragen tot vrij
spraak van een melkrijder, die te Os-
nabrück terecht stond wegens veroor
zaken van doodelijk letsel door nalatig
heid. De ingenieurs, die zich destijds
met het bestudeeren van de mogelijk
heid van uitvoering van Goering's
wensch bezig hielden, hadden namelijk
moeten concludeeren, dat het maken
van een zwembad in Goerïng's trein
niet mogelijk was ter zake van de
middelpuntvliedende kracht, welke de
wagons bij een snelheid van meer dan
25 kilometer per uur in eiken bocht uit
de rails bleek te lichten. De verdediger
van den melkrijder in kwestie voerde
dit voorbeeld aan ten gunste van zijn
cliënt. Deze had namelijk op zijn vracht
auto r--* aanhangwagen een groote
tank, welke slechts voor de helft gevuld
was geweest, vervoerd. Bij het nemen
van een bocht was de tank omgekiept
en had den aanhangwagen met den
trekker meegesleurd, waardoor eenige
inzittenden om het leven kwamen. Het
gerecht concludeerde, dat heit ongeluk
inderdaad door de middelpuntvlieden
de kracht, die op de melk had gewerkt,
veroorzaakt was en sprak den melkrij
der vrij. aldus meldt de a Duitsche
nieuwsdienst in de Britsche zóne.
Old Clothes New
KOXIXGSPIJEIX 10 - TED. 4886
Uw goederen binnen
enkele dagen gereed
Dahlia-tentooiistelliug
te Haarlem
1313 September
Op *3, 14 en 15 September zal in de
zalen van het gemeentelijk concertgebouw
te Haarlem de 1ste internationale dahlia
tentoonstelling worden gehouden. B. en
W. van Haarlem stellen aan den raad
voor van gemeentewege deel te nemen in
het te stichten waarborgfonds tot een be
drag van 1000.
Radio geeft
ZATERDAG
HILVERSUM I, 301.5 M.
19.00. 20.00 en 22.00 Nieuws. KRO 19.20 Klaas
van Beek en zijn orkest. 20.30 Gramofoon-
muziek. 20.10 Vroolijk Scandinavisch pro
gramma. 22.40 Gramofoonmuziek. 23.00 Orkest
Jaap Meijer. 23.30 Vervolg.
HILVERSUM II, 415.5 M.
18.00, 20.00 en 23.00 Nieuws. VARA 20.05 En
r*iOké. 21.45 Hoorspel. 22.15 Metropole
orkest. 23.45 Gramofoonmuziek.
ZONDAG
HILVERSUM I, 301.5 M.
<19.30. 22.00 Nieuwsberichten. KRO 20.15
Opera „Paljas". 21.30 Cabaretprogramma.
22.35 Alexander Braiiofski speelt (gr.). 22.45
Ensemble Ormenda. 23,15 Zondagavondcon
cert (gr.).
HILVERSUM II, 415.5 M.
20.00, 23.00 Nieuwsberichten. AVRO 20.15
Residentie-orkest. 21.15 Weensch Philharmo-
niseh Orkest (gr.). 21.35 Hoorspel. 22.00 „Just
a memory"; 22.15 „Liefdesdroomen". 23.15
The Skymasters. 23.45 Tossi Spiwakowskt
(gramof.pl.)
N.A.D. geen
N. SB-organisatie
Voor het Haagsche tribunaal heeft de
voormalige „hoofdarbeidsleider" D. van den
Nederlandschen Arbeidsdienst terecht ge
staan.
Als getuige a décharge en als deskundige
werd gehoord majoor V., hoofd van de af-
deellng politieke zaken van het bureau af
wikkeling Nederlandsche Arbeidsdienst, die
mededeelde, dat talrijke voormalige N. A.
D.-officieren thans weer. na gezuiverd te
zijn, in werkelijken dienst zijn.
De verdediger van den beklaagde meende
te kunnen bewijzen, dat de N. A. D. geen na
tionaal-socialistische organisatie was. De
N. A. D. immers, zoo concludeerde hij. is
opgeheven bij Kon. Besluit, hetgeen be
wijst. dat de N. A. D. gezien wordt als een
officieele instantie en niet als een mantel
organisatie van de N. S. B. Ook het feit,
dat er een speciale zuiveringscommissie
voor den N. A D. benoemd is, bewijst dit
volgens den verdediger. De verdediger zeide
voorts, dat diverse arbeids- en hoofdarbeids
leiders die tot September 1944 in dienst
waren, thans weer een leidende functie bij
verschillende overheidsinstanties beklee-
ken. Zelfs de huidige minister van oorlog
is geruimen tijd bij den N. A. D. werkzaam
geweest volgens den verdediger.
Het tribunaal zal 28 Augustus uitspraak
doen.
Oostenrijksche patriotten liepen in de val
Aan mededeelingen van een der voor
aanstaande Oostenrijksche verzetsleiders,
den heer Von Griinn, die onlangs in ons
land arriveerde, over den gang van zaken
in de Oostenrijksche illegaliteit, ontleenen
wij het volgende:
Niet alleen in de West-Europeesche lan
den, maar ook in Oostenrijk was van een
gewapende opstand, zoolang de geallieerde
legers nog ver van de grenzen verwijderd
waren, geen sprake. Het ontbreken van
zuiver Oostenrijksche militaire formaties
binnen het kader van het Duitsche leger
bemoeilijkte de voorbereidingen van ac
tief militair verzet. De Duitschers volgden
n.l. de tactiek om de Oostenrijksche sol
daten zooveel mogelijk over verschillende
legereenheden te verdeelen.
In den zomer 1942 gelukte het aan
Oostenrijksche vertrouwensmannen om
vasten voet te verkrijgen in den generalen
staf van het 17e Duitsche legercorps in
Weenen, en hierin een Oostenrijksche staf
te vormen. Hoofddoel van deze instantie
was het concentreeren van Oostenrijksche
soldaten en officieren in Oostenrijk zelf,
alsmede alle belangrijke militaire posten
in vertrouwde Oostenrijksche handen te
krijgen. Contact -werd met de geallieerden
gezocht teneinde straks schouder aan
Er is een overeenkomst tot stand ge
komen tusschen de Bataafsche Petro
leum Maatschappij en de Nederlandsche
Spoorwegen, waarvan het resultaat is,
dat de spoorwegen de geheele produc
tie van de olievelden in Drente zullen
vervoeren. Van het spoorwegemplace
ment te Nieuw Amsterdam zal een aan
sluiting van ongeveer zes Kilometer
lengte worden gemaakt aan een empla
cement van vul-sporen tusschen Oud-
Schoonebeek en Erica. De B. P. M-
bouwt tusschen dit vul-emplacement en
het olie-veld een pompstation, dat de
gewonnen ruwe olie zal opstuwen naar
de voorraadtanks op het emplacement
Uit dezen voorraad wordt de olie direct
in de tankwagons gepompt.
Er zullen treinen gevormd worden,
bestaande uit 20 wagens van 48 kubieke
meter, zoodat elke trein ongeveer 800
ton olie kan bergen. De treinen rijden
rechtstreeks als „snelgoederentremen"
naar Pernïs bij Rotterdam. Aanvanke
lijk is overwogen een pijpleiding naar
Rotterdam te leggen, maar dit plan
wordt niet uitgevoerd.
Om het vervoer zonder onderbreking
te laten geschieden, zullen er enkele van
deze treinen women gevormd. Hoeveel
hangt van de dagproductie van het
olieveld af. Deze kan nog niet worden
bepaald.
De Drentsche olie is sterk paraffme-
houdend. zoodat de olie bii normale
temperatuur te dik is om te worden
verpompt. Het vullen en ledigen van
de wagens moet dus gebeuren terwijl
de olie warm is, dat wil zeggen dat de
wagens na de aankomst te Pemis zullen
moeten worden voorgewarmd.
De aanleg van het lijntje, hoe kort
het ook is. levert groote moeilijkheden
op, daar de bodem ter plaatse voorna
melijk uit veen bestaat. Op eenige
plaatsen moet dus het veen worden
wegaegraven en vervangen door een
zandlichaam, waarvoor het zand uit den
bodem in de omgeving zal worden ver
kregen. Er komen twee beweegbare
bruggen, namelijk een hefbrug over de
Hoofdwijk in het Ermerveen. en een
ophaalbrug over het Stieltjeskanaal.
Even voor het vulemplacement komt
een „omrijdspoor". Wegens het brand
gevaar mogen namelijk geen locomotie
ven op het emplacement worden toege
laten. Dit wordt voorkomen door den
trein bij het einde van het omrijdspoor
te doen stoppen, de locomotief om te
rangeeren tot achter aan den trein, en
den trein dan met de machine achter
aan naar het emplacement te drukken.
Voorbij dit emplacement zal nog een
tweede gebouwd worden voor den aan
voer van bouwstoffen en werktuigen.
Het olievervoer zal reeds op 15 Augus
tus beginnen van het emplacement
Nieuw-Amsterdam af. voorloopig nog
op bescheiden schaal. De N. S. hopen
echter de aansluiting in November van
dit jaar klaar te hebben.
schouder met de bevrijdingslegers te
kunnen strijden.
De voorbereidingen waren nog niet ge
heel en al beëindigd toen het Russische
leger eind Maart 1945 de Oostenrijksche
grens naderde. Verbinding met het hoofd
kwartier van generaal Tolbuchin werd
gezocht en tot stand gebracht Met de
Russen werd afgesproken dat zij zich met
de ten westen van Weenen staande Oos
tenrijksche formaties zouden vereenigen,
teneinde de ten Oosten en ten Zuid-
Oosten van de stad staande SS-formaties
aan te vallen, om deze te beletten Weenen
binnen te dringen. Afgesproken werd. dat
op 5 Apr;! om acht uur 's avonds de
Oostenrijksche patriotten in Weenen in
opstand zouden komen. Alles was tot in
de perfectie geregeld met het doei, de
stad bij verrassing zonder veel schade en
bloedvergieten in handen te krijgen. Te
gelijkertijd ontketenden de geallieerde
zenders een hevige radiocampagne tegen
de. Duitschers» in Oostenrijk, hetgeen tot
gevolg had. dat de bevelvoerende Duit-
ische verdediger van. Weenen, de SS-
generaal Sepp Dietrich, c'e beenen nam,
waardoor de tegen hem voorbereide aan
slag mislukte.
Helaas werden de plannen van het
Weensche verzet in den avond van den
vierden April aan de SS verraden,
die onmiddellijk ingreep. De leiders
van het „operaliebureau" werden in
het ministerie van oorlog gearresteerd
en onmiddellijk doodgeschoten. Door de
uitschakeling van vrijwel alle com
mandoposten werd de tenuitvoerleg
ging van de zoo zorgvuldig gemaakt©
plannen op het laatste oogenblik ver
ijdeld.
Ondanks de genomen tegenmaat
regelen slaagden de verzetslieden er
in de telefooncentrales van Weenen
te vernietigen, waardoor de Duitsche
verdediging volkomen werd gedesor
ganiseerd. In tal van Weensche wijken
brak het gewapende verzet tegen de
Duitschers los, zoodat de bevelvoe
rende generaal van de SS in den avond
van 5 April aan het Duitsche hoofd
kwartier verklaarde, dat Weenen niet
kon worden gehouden, aangezien de
tegenstand te omvangrijk was.
Ter versterking werden twee Duitsche
pantserdivisies uit het Noorden naar
Weenen gezonden. Deze formaties konden
evenwel op het laatste oogenblik door een
gefingeerde Oostenrijksche tegenorder
worden opgehouden, en vervolgens door
Russische vliegtuigen tot 6taan worden
gebracht. Door de snel oprukkende Rus
sen werd Weenen tenslotte volledig be
vrijd Op bevel van Hitier beschoot SS-
artitlerie de bevrijde stad met brandgra-
naten. waardoor vooral in de binnenstad
tal van branden uitbraken. Helaas werd
waarbij de eeuwenoude Stephansdom ern
stig beschadigd.
Niet alleen in Weenen. maar ook in de
provincie had de illegaliteit een belang
rijk aandeel in de bevrijding van Oosten
rijk. In Tirol noodzaakten verzetslieden
een Duitsche legergroep tot capitulatie,
waardoor het Duitsche plan, om hier een
verdedigingslijn te organiseeren, teniet
werd gedaan.
