Moderniseering van de
Amsterdamsche Jodenbuurt
H
„Zwarte fortuin''
van ƒ20.000
Een sprookje
herleeft
3)
Een grootscheepsch plan, dat
zeven millioen zal kosten
Be Amsterdamselie Jodenbuurt, voor den oorlog een der meest typiselie en ka
rakteristieke plekjes van de oude binnenstad, de „Oosterscbe wijk" met zijn straat
handel en Zijn winkeltjes, waar van alles te koop was, een eeht brokje Amster-
damscli volksleven, gaat een nieuwe toekomst tegemoet. De afdceling Publieke
Werken van de gemeente Amsterdam heel't namelijk grootseheepsehe planhen ont
worpen, om dit vervallen stadsgedeelte in een moderne en frissche wijk te her
scheppen.
De typische sfeer, welke er altijd in
de Jodenbuurt heerschte, verdween tij
dens de bezetting volkomen*. De bewo
ners werden gedeporteerd en velen zijn
mi et teruggekeerd. Hun leegstaande wo
ningen zijn tijdens den hongerwinter
door de Amsterdammers gesloopt en
het hout is in de noodkacheitjes ver
dwenen. Van de ongeveer 1700 wonin
gen en de 730 bedrijven zijn er nog
respectievelijk 1100 en 370 over. Een
klein gedeelte is in het kader van de
saneeringsmaati-egelen. welke reeds
voor den oorlog voor deze buurt waren
ontworpen, omvergehaald.
Het project, dat deze wijk een ge
heel nieuw aanzien zal geven, vergt een
uitgaaf van ongeveer zeven millioen. Of
het geheel uitgevoerd zal kunnen wor
den, hangt af van zeer vele factoren.
Verkeersproblemen
Men heeft bij de plannen terdege re
kening gehouden met de eischen welke
het moderne verkeer stelt. Groote en
breede straten zijn geprojecteerd, en
ook de verbinding van Amsterdam met
het Gooi is in "net ontwerp verwerkt.
Het verkeer uit. het Gooi zal in de toe
komst langs de Weesperzijde, Wibaut-
straat, Weesperplein en Weesperstraat
geleid worden en vandaar over het ver-
breede Waterlooplein en de Blaauwbrug
naar het centrum.
Kotter opgepikt
De stoomtrawler Olympia IJm. Ill van
de reederij Weimar heel't binnengesleept
de KW 37, welke met een motordefect op
zee ronddreef. De kotter werd 170 mijl uit
de kust opgepikt.
Aanvoer pekelharing
Alhier kwamen binnen van de haring-
visscherij de KW 175 met 610 kantjes, de
KW 1G met 561 kantjes en 90 kisten ver-
sche, de KW 6 met 562 kantjes.
Om den Adrichem-beker
Voor haar vertrek naar Zwitserland
speelt VSV hedenavond nog een wedstrijd
om den Adrichembeker tegen DEM.
Stormvogels naar Katwijk
Een sterke Stormvogels-combinatie
speelt hedenavond te Katwijk tegen de
kampioenen der Zaterdagmiddag-compe
titie Quick Boys van Katwijk.
ZONDAGSDIENST ARTSEN.
De dienst der artsen wordt Zondag
waargenomen door de artsen A. A. Ooster-
wijk en R. Rutten.
Apotheken.
Zondag en de volgende week des nachts
is geopend de IJmuider Apotheek, Kenne-
merlaan.
Scheepvaart
16 Augustus. Aangekomen: ürmojo van
Rotterdam, Eemstroom van Bristol, Jans
van Londen, Durward van Grangemouth,
Confia van Par, Bele van Stockholm (Pa
pierfabriek), Corsica van Londen, Mr.
Linthorst Homan van Lissabon.
16 Augustus. Vertrokken: Ransdorp naar
Rotterdam, Visten naar Malmö, Tabinta
naar Hamburg, Clio naar Rotterdam, Iris
naar Kopenhagen.
In het plan heeft men getracht de ge
bouwen, welke nog in goeden staat ver-
keeren, te laten staan. Toch zullen on
geveer vierhonderd huizen afgebroken
moeten worden. De Muiderstraat en de
Jodenbreestraat, waar het grootste ge
deelte van de woningen reeds door de
bevolking is gesloopt, zullen een radi
cale verandering ondergaan. De restee-
rende huizen worden afgebroken, zoo
dat een breede straat kan worden aan
gelegd.
Op de plaats van de vroegere Joden
Houttuinen komt een marktterrein,
waarheen de markt van het Waterloo
plein verplaatst zal worden. Ook hel
Waterlooplein ondergaat een groote
verandering. De gracht, welke destijds
in het leader der saneerihgsmaatregelen
was gedempt, wordt weer uitgegraven.
Er komt voorts een directe verbinding
met de Prins Hendrikkade.
Een „bedrijfseiland"
Op een terrein bij de Korte en Lange
Houtstraat zal een z.g. bedrijfseiland
komen. Hier wordt een groot industrie
gebouw opgetrokken, waarin de van
oudsher op en in de buurt van het Wa
terlooplein gevestigde groote en kleine
bedrijven zullen worden ondergebracht.
Het gelijkvloersche gedeelte is speciaal
voor de expeditie bestemd; op een rui
me binnenplaats zullen auto's kunnen
parkeer en. Een stichting, waarin de ge
meente en een aantal ondernemers ver-
eenigd zijn, zal den bouw moeten-be
kostigen. Het voordeel van dit industrie
gebouw is. dat de omwonenden geen
hinder ondervinden van versperde trot
toirs, lawaai enz.
Ruimte, licht en lucht liggen aan het
plan ten grondslag en maken dat deze
nieuwe wijk in het hart van de hoofd
stad een charme zal kunnen verkrijgen,
welke voor die der oude Jodenwijk niet
behoeft onder te doen.
VELSEN
AFHALEN DISTRIBUTIEBONNEN.
Voor het afhalen van distributiebonnen
in het Patronaatsgebouw aan den Zeeweg,
zijn aan de beurt Maandag 19 Augustus de
letters W tot en met Z Dinsdag 20 Augus
tus begint de uitreiking te Santpoort in
het Badhuis Wüstelaan. Aan de beurt zijn
dien dag de letters A tot en met G.
Particulier initiatief tegen
overheid
Het elftal der winkeliers, spelende als
Santhaezen, vertegenwoordigende het par
ticulier initiatief, speelt Maandagavond op
het terrein van „Velsen" aan de Kwee
kerslaan een wedstrijd tegen Overheids
personeel.
ebt U iets op te ruimen, te
vragen of te ruilen?
Een Luidspreker ïn de IJmuider
Courant is er niet alleen goed
voor, hij is er het best voor.
Uitbreidingen
groot- en kleinindustrie
Door burgemeester en wethouders der
gemeente Velsen zijn de navolgende ver
gunningen verleend:
aan M. Holleman, Rijksweg 525 te Sant
poort en zijn rechtverkrijgenden tot het
oprichten van een timmermanswerkplaats
in het perceel Hofgeesterweg 10 te Sant
poort; aan de N.V. Kon. Ned. Hoogovens
en Staalfabrieken te IJmuiden tot het uit
breiden van haar bedrijf door hei opstel
len van Stoomketel no. 8 op het fabrieks
terrein; aan de N.V. Kon. Ned. Hoogovens
en Staalfabrieken te IJmuiden tot het uit
breiden van de staalfabriek door het bij
plaatsen van een oliestookinrichting.
Verder zijn de navolgende voorwaarde
lijke vergunningen verleend: aan de N.V.
Reparatie-Inrichting Erenst en Weimar,
Trawlerkade 29 te IJmuiden, tot het op
richten van een smederij in het perceel
3e Havenstraat no. 2: aan de N.V. Electr.
Timmerfabriek „Vooruitgang", Stals en Co
te IJmuiden tot het oprichten van een
timmerfabriek in de perceeien IJmuider
straatweg 113115; aan A. Visser, Zeeweg
191 te IJmuiden-Oost. tot het oprichten
van een meubelmakerij in het perceel
Zuiderdorpstraat no. 3; aan de N.V. Alge-
meene Handelscentrale te IJmuiden tot
het uitbreiden en wijzigen van de chemi
sche fabriek in de perceeien Middenhaven
straat 20 en Reedersstraat 24 te IJmui
den.
Commandant van de brandweer
De burgemeester van Velsen heeft den
heer M. Kampman, directeur van Gas en
Water, benoemd tot commandant van de
brandweer en den heer J. J. Schlieken.
opzichter le klas van Gas en Water, tot
plaatsvervangend commandant
„Velsen" verloor in Volendam
Donderdag 6peelde „Velsen" zonder
haar crack Bakkum een vriendschappelij-
ken wedstrijd tegen „Volendam". De wijd-
broeken bleven met 52 in de meerder
heid.
Nieuws van T.V.S.
Naar wij vernemen zullen Maandag 19
Augustus de turnlessen van TVS worden
hervat. Het technische programma voor
het a.s. winterseizoen kan spoedig ver
wacht worden. Hiervoor komt het bestuur
van TSV spoedig bijeen. Het hoopt een
gevarieerd programma te kunnen samen
stellen.
Meer thee, suiker en melk
voor restaurants en cafés
Op 1 September zullen de toewij
zingen aan restaurants en cafés voor
thee, suiker en melk worden verhoogd.
Eveneens zullen restaurants van dien
datum af in beperkte mate toewijzingen
voor vleesch ontvangen.
Honderd vrijgelatenen
krijgen onderdak
Zooals wij reeds in een van onze vo
rige edities hebben gemeld, zal het vroe
gere hotel „Van Ouds het Raadhuis" te
Overveen worden ingericht als verblijf
plaats voor vrijgelaten politieke delin
quenten. die niet onmiddellijk in hun
eigen onderhoud, kunnen voorzien en
ook geen onderdak vinden bij familie
leden.
Hoewel het in de bedoeling had ge
legen om reeds Maandag het tehuis in
gebruik te nemen, is men met de res
tauratie niet op tijd klaar kunnen ko
men. Verwacht wordt, dat tegen het
eind van de maand alle moeilijkheden
overwonnen zullen zijn en dat de onge
veer 100 in aanmerking komende per
soen hier dan gedurende drie maanden
kunnen worden ondergebracht. Gedu
rende dien tijd krijgen zij de gelegen
heid om een werkkring te zoeken. Sla
gen zij hier niet in, dan worden zij weer
naar het kamp teruggebracht.
Aan het hoofd van de inrichting komt
een directrice, die in haar werkzaamhe
den wordt bijgestaan door een admini
strateur. Deze inrichting zal de eerste
op dat gebied zijn in Nederland.
„In de zwarte fortuin" noemde de po
litierechter voor economische zaken het
bedrijf van een Haarlemsch echtpaar, dat
in tweede-handsch goederen handelde. Bij
een onderzoek vond de recherche een aan
tal distributiebescheiden (tabaks- en tex-
tielkaarten. benevens een kolenkaart),
doch tijdens de zitting zeiden beiden niet
te weten, hoe zij aan de kaarten waren
gekomen. De recherche had echter getui
gen gehoord en die verklaarden, dat zij
schoenen, jurken, kleedingstukken e.d.
hadden kunnen koopen, als zij distributie
kaarten aanboden. De recherche had nog
verder gezocht en in eenige pakhuizen in
de stad kleedingstukken e.d. gevonden. De
belastingdienst stelde een onderzoek in en
was van meening, dat de waarde ongeveer
20.000 bedroeg.
Het echtpaar was ten laste gelegd, dat
het onbevoegd distributiekaarten in han
den had en de man had zich ook te ver
antwoorden voor het verkoopen van een
paar nieuwe schoenen zonder bon voor
J 45 De man deed een uitvoerig verhaal,
dat een ontkentenis inhield. De vrouw
had een kolenkaart in ontvangst genomen
van een klant, die bij den koop niet be
talen kon. Zij is naar den kolenhandelaar
gegaan, om de bennen in te leveren. Voor
den rechter verklaarde zij, de bonnen in
opdracht van den klant aan den kolen
handelaar aangeboden te hebben. De rech
ter zal hiernaar een onderzoek instellen en
ook zal hij laten nagaan of het waar is,
dat een invalide jongeman er wel eens op
uitgestuurd is, om het echtpaar bij den
zwarten handel te helpen. Daarom werd
de behandeling uitgesteld tot Vrijdag
6 September.
5de Zomerconcert der H.O.V.
Kees Hartvelt doet zieh hoe langer hoe
meer kennen als een orkestleider, die niet
alleen temperament en partiturenkennis be
zit. maar ook den wil en de kunde om het
orkest te scholen. Alles wat hij ten gehoore
laat brengen zit goed in elkaar. De onslui
migheid in „Le Carneval romain" geeft geen
vertroebeling: de contrasten zijn scherp ge
houden. De knallende rythmus in de „Mar-
che de Turenne", de voorname gereserveerd
heid in het vaak te snel en te onverschillig
gespeelde Menuetto, de teere klank in het
Adagietto uit Bizet's Eerste Ailésienne"-
Suite gaven even aangename indrukken als
de vaart in de Farandole der Tweede, die
het ..Carillon" ais slotstuk verving. Met het
Intermezzo uit Mascagrti's „L* Amieo Fritz"
kregen we een minder algemeen bekend stuk
muziek van Itaiiaanschen oorsprong doch
van Hon.gaarsch karakter.
Het programma was half Fransch. half
Itaiiaansch. De soliste Marisa Mari wier zang
uitstekende indrukken naliet toen zij verle
den jaar als invalster bij een operaconcert
optrad zong.het Air de Lia uit Debussy's
..L' Enfant prodigue" en een fragment uit
Mascagni's „Cavalleria" als lyrische sopraan
met groote uitdrukkingskracht, maar de lich
tere coloratuur in het ..Air des Bijoux" uit
„Fnust" en in de Scène en Aria „F. strano"
uit „La Traviata" beheerschte zij even goed.
Een uitgesproken dramatische zangeres met
krachtige steni en onberispelijke zuiverheid
van intonaties. De begeleiding was vooral in
Debussy's werk bijzonder mooi
Als slotnummer van het concert kregen we
Beethoven's „Prometheus" ouverture in
plaats van Rossini's Ouverture „L" Italiana
in Algeri", waarvan het orkestmateriaal ont
brak.
De saxofone stemde in Bizet's Sin te niet
precies met de rest van 't orkest. Ir. 't pro
gramma was niet vermeld dat de „Faran
dole" uit de Tweede Suite genomen was. en
de toelichting van het Adagietto vermeldde
datgene, wat Kretschmar ais verklaring van
het Intermezzo van het Carillon geeft. Een
van beiden heeft het dus mis, maar Kretsch
mar is doorgaans nogal vertrouwbaar.
K. DE JONG
GEDROOGDE ZUIDVRUCHTEN.
In September zal weer een bon wor
den aangewezen voor 100 gram gedroog
de zuidvruchten.
AGENDA
ZATERDAG, ZONDAG EN MAANDAG
Rembrandt: Regenboog. Palace: Jan Onge
luk. Luxor: De Zigeunerprinses. Alle drie 2,
4.15, 7 en S-25 uur. Frans Hals: Drie rare
snuiters, 2, 4,30, 7 en 3.15 uur. C.'ty: Een
vrouw wist te veel, 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur.
FEUILLETON
Anne als Asschepoes
van MARIA SAWERSKY
Ook ik hoop, dat mama's liefste
wensch spoedig in vervulling zal gaan,
zei Anne rustig.
Vera keerde zich met een ruk om en
..staarde haar zuster aan.
Nou, of je hebt visschenbloed in je
aderen, of je bent een schaap van goed
heid en bescheidenheid. Vermoedelijk
beide. Uit jou kan men nu eenmaal toch
nooit wijs worden. Als het werkelijk zoo
ver komt, stapt mama op een goeien dag
bij je binnen en zegt kortweg: Eschen-
tal heeft me na de vele attenties, die hij
me bewezen heeft, eindelijk ten huwelijk
gevraagd. Ik zal dit aanzoek natuurlijk
aannemen. De consul kent me alleen als
de weduwe Staniecki. Ik voel er niets
voor om hem te vertellen, dat ik voor
het huwelijk met Staniecki al eens ge
trouwd ben geweest en ook uit dat huwe
lijk een dochter is geboren. Het is vol-
doende, dat hij Vera kent. Geen man is er
trotsch op echtgenoot nummer drie- te
worden. Ik heb het daarom doen voor
komen, alsof je hulp in de huishouding
bent. Ik hoop dat je daar geen bezwaar
tegen zult hebben, aannemende, dat mijn
geluk op het spel staat.
Ik zou er ook geen bezwaar tegen
hebben, antwoordde Anne gelaten.
Sinds we hier wonen, vervul ik toch al
de rol van hulp in de huishouding.
Waarmede je volkomen tevreden
schijnt te zijn. Je onderdanige' houding
tegenover mama heeft in ieder geval tot
gevolg gehad, dat je nergens wordt ge
vraagd. Met mij moesten ze zooiets niet.
prohgeren, m'n waarde. Ik zou een ge
legenheid om te dansen niet ter wille van
mama voorbij laten gaan.
Ik geef daar nu eenmaal niets om.
Dat schijnt zoo! Ik ga eens zien of
mama eindelijk klaar is.
Vera trok de deur open en botste daar
bij tegen een forsche, maar, ondanks
haar leeftijd, nog knap en interessant
uitziende vrouw op. in wie men onmiddel
lijk de moeder van Vera herkende. Zij had
hetzelfde Slavische gezicht en de donkere
onrustige oogen. De trekken van Anne
zocht men in dit opzicht echter tever
geefs.
Mevrouw Olga Staniecki droeg een rood.
laag uitgesneden fantasiecostuum. Ze had
zich gelooid met alle. sieraden, die ze be
zat en wuifde zich met een omvangrijken
waaier op gracieuze wijze koelte toe.
Wel, kinderen, hoe vinden jullie me?
Anne zei niets, maar Vera wist geen
woorden genoeg te vinden om haar be
wondering te uiten. Zij wist, dat haar
moeder complimenten bij het pond kon
verdragen. De zeldzaam ijdele vrouw
schreed als een pauw op en neer. Daarbij
kwam ze bijna in botsing met Senta Brat:,
die beladen met haar schildersgereed
schappen de trap opkwam.
Beval ik u, juffrouw Bratt? Een lof
tuiting uit den mond van een kunstenares
zou ik bijzonder op prijs stellen. Zie ik er
goed uit?
U fonkelt als een kerstboom op 25
December, bromde de schilderes.
Mevrouw Staniecki liet den spot ge
nadiglijk over zich heen gaan, maar
luchtte haar verborgen ergenis op Anne.
Alleen m'n lieve Annetje heeft geen
woord van lof voor haar moeder, zei ze
hatelijk. Vermoedelijk kan ik haar even
eenvoudigen ais verfijnden aristocratï-
schen.smaak niet bevredigen.
Vermoedelijk is Anne te moe om zich
aan bijvalsbetuigingen te buiten te gaar.,
viel Senta Bratt haar scherp in de rede.
Ze heeft den heelen dag gewerkt.
Mevrouw Staniecki maakte een groot
moedig gebaar.
Daarvoor kan ze dan nu ook uit
rusten. Anne, je hebt den geheelen avond
voor jezelf. Alleen moet je nog ev$n mijn
slaapkamer opruimen en kijk dan meteen
even mijn zijden kousen na. Er zijn er
een paar bij met een laddertje. Misschien
vind je ook nog even tijd om het menu
voor.morgen samen te stellen: ik ben van
plan den consul ie eten te vragen. Ver
geet niet met Ursei het zilver te poetsen.
Wat zullen we voor bijzonder schoteltje
geven? Eiercrême? Of Californische sa
lade? Enfin, overleg dat maar met Ursel,
maar denk er aan, dat het iets bijzonders
moet zijn. De consul wee: een goeden
maaltijd te waardeeren. En bij de koffie
wat klein gebak. Dat kan je vandaag al
vast maken. De consul is dol op zoetig
heden o daar klapt de koetsier alweer
met zijn zweep. Vlug Vera, vlug. Ja Anne,
je moet dat mooie laken voor de koffie
tafel nog even wasschen en spannen. En
zorg dan meteen voor sigaren en siga
retten. De consul rookt bij voorkeur ge-
importeerde Egyptische, die in die blauwe
doosjes en als je straks naar de eetkamer
Anne?
Ik heb Vera beloofd, dat ik haar zou
Vera had haar moeder bij haar pols ge
pakt en rende nu met haar de trap af.
Een minuut later hoorde men het rijtuig
wegrijden
Senta Bratt leunde lachend tegen de
post van de deur.
Het programma voor den ..rustigen'
avond lijkt me min of meer overladen, m'ri
beste Anne.
Jk vrees, dat er niet veel tijd zal
overblijven om bij u te komen, juffrouw
Bratt. Misschien een anderen keer.
(Wordt vervolgd)
