IJmuider Courant
Een Hoog Doel
De Groote Vijf bijeen
Nederland eischt 100 Millioen Gulden
herstelbetaling van Italië
•fe Jaargang No. 18425
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtetr. 93
Telefoon 10724
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Katerdng 7 SciHemliw tftlrt
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem
Abonnementen: p. week 31 et
per kwartaal f 4
ONLANGS heb ik een merkwaardig stuk
over Muziek en Politiek gelezen in het
tijdschrift De Vrije Katheder. De schrijf
ster, mr. Petra E. Eldering, haalde de
herinnering op aan concerten, waarbij zij
door de muziek tot zoo gelukkige belevenis
werd verheven, dat zij de zorgen van het
alledaagsche 'volkomen vergat. Zulk een
ontstijging aan de werkelijkheid gewerd
haar nu niet meer, als zij muziek hoorde.
Zij had dat opnieuw ervaren tijdens het
spel van een groot kunstenaar, een pianist.
En later had zij gelezen, dat deze zelfde
kunstenaar zich geschaard had bij men-
schen, die de schepping van een Wereld-
parlement nastreefden. Zij had „geamu
seerd en met een vergoelijkend lachje" dit
betoog gelezen en was daarna gaan pein
zen over haar verloren muzikaal geluk.
Nu kwam zij tot de slotsom, dat zij dit
verlies aanvaarden moest en zich met
ijzeren plichtsbetrachting aan haar poli
tieke taak wijden. De groote kunstenaar
moest zich maar liever bij zijn kunst hou
den; zij zou de politiek bedrijven, die blijk
baar niet met kunstzinnige extase ver-
eenigbaar is.
Dit betoog heeft mij getroffen, niet al
leen omdat het tot een verkeerde slotsom
komt, maar ook omdat het zelden gebeurt,
dat menschen zulk een innerlijke beleve
nis zoo openhartig tot uiting brengen. Het
ware te wenschen dat het vaker geschied
de; dat zou de openbare gedachtenwisse-
ling verrijken en ons gelegenheid geven,
eikaars beweegredenen en moeilijkheden
beter te begrijpen.
Mevrouw Eldering's gedachtengang is
kenmerkend voor dezen tijd met zijn be
klemming en ontwrichting, zijn gew.roet
in tegenstellingen en gebrek aan een hoog
doel, dat boven de materieele werkelijk
heid uitrijst. Men kan niet zeggen dat haar
betoog zich tot eenige bepaalde politieke
richting beperkt, want ongetwijfeld zijn
er menschen van verschillende politieke
koers, die dezelfde nederlaag hebben
geleden en aanvaard als mr. Petra E. El
dering. Het is immers een nederlaag als
men de ontstijging aan de dagelijksche
realiteit, die de kunst brengt die men ver
staan heeft muziek of een andere
niet meer beleven kan en zich daarbij
neerlegt. Sommigen, die zich van zulk ver
lies bewust werden, zouden ontstellen en
met zichzelf te rade gaan Zij zouden zich
afvragen: hoe moet ik mijn levensopvat
tingen herzien? En als zij zich aan de
politiek wijdden, zooals mr. Petra E. El
dering dat doet, zouden zij dan niet be
vroeden dat in hun opvatting van die
levenstaak een tekort, een beperking
moest bestaan?
De groote kunstenaar, door haar be
doeld. is natuurlijk geen ervaren politicus.
Maar hij is ontsteld, zooals velen van ons,
door de armoede aan groote gedachten van
dezen tijd Hij wil, zooals helaas slechts
weinigen dien wil hebben, ertoe meewer
ken dat daarin verandering komt. Hij toont
zich daarmee een man, die zich ook buiten
zijn muziek boven de alledaagsche werke
lijkheid weet te verheffen.
Van zulke menschen alleen kan de hui
dige wereld haar redding verwachten. Zij
komen niet alleen onder de kunstenaars
voor en er zijn anderen dan kunstenaars
noodig om de practische verwezenlijking
van groote gedachten op staatkundig ge
bied te verwerkelijken. Maar dat kunste
naars die anderen den weg helpen wijzen
is goed en geenszins nieuw in de historie
der menschheid.
Mr. Petra E. Eldering heeft geamuseerd
en met een vergoelijkend lachje gelezen,
hoe de groote kunstenaar een Wereldpar-
lement voorstond. Verklaren wellicht dat
.amusement en dat vergoelijkende lachje,
waarom zij niet meer van kunst genieten
kan. zooals vroeger? Als zij het stuk had
kunnen lezen met het begrip en den ernst,
die ieder menschelijk streven verdient dat
uit diepe overtuiging voortkomt, zou zij
dus haar hooge belevenis der muziek nog
deelachtig worden. Deze genade zou haar
niet ontvallen zijn. Want het is een gena
de. Zooals zonder het besef der Godde
lijke genade wij menschen ook niet be
grijpen kunnen. waarheen ons streven
moet gaan.
Tot diegenen, die moedeloos worden door
de gebeurtenissen van dezen tijd en door
de schijnbaar onoverkomelïike hindernis
sen, die zich in het conflict der groote
mogendheden en in de tegenstelling tus-
schen Oost en West voordoen, zou .men
moeten zeggen: staar u niet blind op de
huidige gebeurtenissen en hecht evenmin
te groote beteekenis aan de personen van
het oogenblik. Andere gebeurtenissen en
andere personen zullen hen opvolgen. Het
is waar dat menschen alleen slagen zul
len. als zij hun heil verstaan. Maar mag
men de hoop daarop prijsgeven?
Dit zijn ernstige woorden, geuit in een
bitter-ernstigen tijd. Moge ook voor me
vrouw Eidering de dag komen, waarop zij
de kunst weer verstaat als voorheen en
niet vergoelijkend glimlacht om hen. die
een hoog doel nastreven.
R. P.
Lijst van geïnterneerden
Op onze bureaux te Haarlem en IJmui
den is lijst g 11 aangekomen, vermeldende
de namen van geïnterneerden, op Java ge-
evacueerd naar geallieerd gebied. Er
komen namen op voor van personen, die
te Semarang en te Batavia verblijven,
waarheen zij uit Midden-Java geëvacueerd
zijn. Voor belanghebbenden ligt de lijst
ter inzage.
Geen overeenstemming over uitstel
van de algemeene vergadering der V.N.
De ministers van buitenlandsche za
ken van de Groote Vijf hebben gister
middag vergaderd op het Fransche mi
nisterie van buitenlandsche zaken. De
kwestie van het al of niet uitstellen
van de algemeene vergadering van de
Vereenigde Naties is besproken. De ver
tegenwoordiger van China was dr.
Wang Tsjieh Sji, minister van buiten
landsche zaken.
De Groote Vijf kwamen niet tot over
eenstemming wat betreft het uitstellen
van de algemeene vergadering van de
Vereenigde Naties. Het eenige nieuwe
voorstel werd door China gedaan: uit
stel tot 11 November. Dr. wang zeide
dat het wenschelijk zou kunnen zijn
over de kwestie te laten stemmen.
Bidault vond het zeer ongewenscht
de vredesconferentie te onderbreken.
Bevin was bereid een uitstel te over
wegen, mits het niet van cl te langen
duur was en de voorgestelde conferen
tie van de ministers van buitenlandsche
zaken over Duitschland niet in de war
zou brengen. Hij zeide, dat naar de
meening van Engeland de algemeene
vergadering van de V. N. op 23 Septem
ber of daaromtrent zou dienen te wor
den gehouden en dan met een beperkte
agenda, daar anders deze vergadering
en de vredesconferentie onmogelijk ge
lijktijdig zouden kunnen worden ge
houden.
Molotof steunde het voorstel van
dr. Wang. Hij was tegen een beperkte
agenda en vond het niet noodig dat de
vredesverdragen zouden worden getee-
kend alvorens de algemeene vergade
ring van de V. N. zou worden gehouden,
ofschoon het wel wenschelijk zou zijn.
Molotof stelde voor Trygve Lie, den se-
Zondag is het tien jaar geledendat
de verloving van Prinses Juliana
met Prins Bernhard van Lippe-
Biesterfeld werd bekend gemaakt.
De achtste September 1936 lijkt, na
de bewogen jaren, die achter ons lig
gen. zeer i?er weg, maar de belang
stelling, waarmee óns volk loen mee
leefde met het Prinselijk paaris
sindsdien slechts gegroeid en verdiept.
Een „tweede man"
voor Dr. van Mook
Officieel wordt gemeld, dat dr. P. J.
A. Idenburg, vroeger directeur van het
kabinet van den Gouverneur-generaal,
benoemd is lot directeur-generaal voor
algemeene zaken te Batavia. De bedoe
ling van deze benoeming is. den lt.-gou-
verneur-generaal een „tweeden man''
ter beschikking te stellen ter verster
king van de Nederlandsch-Indische re
geering. De nieuwe functionaris zal een
positie innemen boven die van de de
partementshoofden, doch uiteraard on
der den gouverneur-generaal. In ver
band hiermede is hem de rang toege
kend. toekomende aan den vice-presi
dent van den Raad van Nederlandsch-
Indië. welk college op het oogenblik
niet functionneert.
De taak van den directeur-generaal
voor algemeene zaken zal zijn onder de
bevelen en het oppertoezicht van den
gouverneur-generaal allé werkzaam
heden te verrichten, welke hem door
dezen zullen worden opgedragen.
Hij kan ook belast worden mei bij
zondere commissiën en zendingen bin
nen en buiten Nederlandsch-Indië vol
gens dezelfde regelen, welke vroeger
voor de leden van den Raad van Ne
derlandsch-Indië golden Voorts zal de
directeur-generaal voor algemeene za-
kèn ambtshalve de functie bekleed en
van vice-voorzitter van den raad van
depa rtemen tshoofden.
cretaris-generaal van de V. N. op de
volgende vergadering uit te noodigen.
Engeland en Amerika waren daar
tegen. Zij vonden, dat het initiatief
daartoe moest uitgaan van Spaak als
voorzitter van de algemeene vergade
ring.
Besloten werd niet te vergaderen voor
Byrnes in Parijs terug is en dan Spaak,
den voorzitter van de algemeene verga
dering dan ook voor de bespreking uit
te noodigen.
Nederlandsche schepen
kunnen niet uitvaren
De staking van de Amerikaansche zee
lieden brengt ook moeilijkheden met zich
mee voor Nederlandsche schepen, die zich
bevinden onder de 343 booten in de haven
van New-York.
Het K.N.S.M.-schip ..Bacchus" lieeft kort
nadat de zeeliedenstaking uitbrak. de
haven van New-York nog verlaten.
De commissie voor de scheepvaart te
New-York is van meening, dat alle sche
pen. ook buitenlandsche. ip. de haven van
New-York zullen moeten blijven liggen.
De ..Delftdijk" van de HollandAmerika
lijn, die volgende week uit New-York
moet vertrekken, zal vermoedelijk opge
houden worden. Andere Nederlandsche
schepen, die door de staking getroffen
worden, zijn de „Limburg" van de Rott.
Lloyd, de „Poeloe Laut" en de „Tawali"
van de Mij. Nederland, alle te Los Angeles
en de „Drenthe" te Texas.
Joegoslaven beschieten
Griekscli vliegtuig
Een vliegtuig van de Grieksche lucht
macht is gisteren door Joegosiavisch af
weergeschut neergeschoten bij het plaats
je Gaavgili.
In een uiteenzetting van het Grieksche
leger wordt gezegd, dat het vliegtuig uit
zijn koers was geraakt en boven Joego
siavisch gebied terecht gekomen was. Het
werd door luchtdoelgeschut beschoten en
in den motor getroffen. Het was daardoor
verplicht op Joegosiavisch gebied te lan
den De Grieksche regeering heeft deze
verklaring ook aan de Joegoslavische
autoriteiten doen toekomen. Zij beschouwt
het incident overigens als onbelangrijk.
Het woord is aan.
Michel Angelo:
De volmaaktheid is saynen-
gesteld uit kleinigheden,
maar is geen kleinigheid.
De eerste Divisie
paradeerde ten afscheid
De Utrechtsche Maliebaan was gisteren
getuige van een indrukwekkend schouw
spel: de eerste divisie, die voor haar ver
trek naar Indië van H. M. de Koningin
den naam van 7 December-divisie ontving,
hield te Utrecht haar afscheidsparade,
waaraan vele belangrijke onderdeden
medewerkten.
Aangekondigd met hoorngeschal, kwam
de auto van Z.K H Prins Bernhard precies
om half elf voorrijden. De Prins, in gene
raalsuniform, was in gezelschap van der
Sultan van Pontianak, Hamid II. in groot
tenue. Z.K.H. onderhield zich eenige
oogenbhkken met een oorlogsinvalide. Di-
reet daarop arriveerde, voorafgegaan door
een escorte motorrijders, generaal J. J. M.
G. de Lattre de Tassigny. de chef van den
Franschen generalen staf. die een bezoek
aan ons land brengt en als eeregast het
défilé zou bijwonen
Naast de vele militaire autoriteiten wa
ren tal van burgerlijke hoogwaardigheids-
bekleeders aanwezig, zooals de minister
president, dr. L. J M. Beel: ce minister
van Oorlog, luit -kol. A. H. J. L. Fiévez;
de wnd. Commissaris der Koningin in de
provincie Utrecht, mr. G A. var. Diepen
horst; de burgemeester van Utrecht, mr.
dr. G A. W. ter Pelkwijk.
Overeenstemming over
Zuid Tirol
Volgens berichten uit Parijs die Wee-
nen bereikten, zijn de Oostenri.jk.'-che
minister van buitenlandsche zaken,
dr. Karl Gruber en de Italiaansche mi
nister-president de Gasperi tot over
eenstemming gekomen over de toe
komst van Zuid-Tirol. Volgens deze be
richten zou Zuid-Tirol. dat Italiaansch
blijft, in hooge mate autonoom worden.
Weerbericht
WEINIG VERANDERING
wisselend bewoikt. verspreide buie
zelfde temperatuur, zwakke tot mal.:
Zuidelijke wind.
Ook Nederland heeft thans zijn reke
ning aan Italië ingediend bij de Parij-
sche vredesconferentie. Ons land vraagt
herstelbetaling ten bedrage van
10.834.256 pond sterling (ruim 100 mil
lioen gulden), waarvan ongeveer 10
millioen pond wegens verliezen, ver
oorzaakt door oorlogsgeweld met inbe
grip van de verliezen van de marine, de
koopvaardij, van pensioenen en oorlcgs-
uitgaven, en ongeveer een bedrag van
834.256 pond wegens verliezen uit an
deren hoofde, zooals in beslag genomen
en gestrande ladingen en de verliezen
geleden door gearresteerde en in Italië
geïnterneerde Nederlanders.
De Nederlandsche delegatie op de
Vredesconferentie heeft meegedeeld,
dat zij rekening wenscht te houden met
Sir John Boyd Orr. de directeur-gene
raal van de F.A.O... het onderdeel van de
Vereenigde Naties, dat zich met vraag
stukken betreffende voeding en land
bouw bezig houdt, heeft op een
vergadering der F.A.O. te Parijs de
vorming van een wereldvoedselraad
bepleit.
de economische positie van Italië en
geen eischen wil steilen, die de econo
mische stabiliteit van Italië in gevaar
zouden kunnen brengen of het herstel
van ziin handel en industrie zouden
kunnen vertragen.
Teneinde Italië in staat te stellen aan
zijn verplichtingen ten opzichte van Ne
derland te voldoen, is de Nederlandsche
regeering bereid een deel van het over
schot aan Italiaansch oorlogsmateriaal,
dat ter beschikking van de Sovjet-Unie.
Engeland, de Vereenigde Staten en
Frankrijk zal worden gesteld, als ge
deeltelijke betaling te aanvaarden.
Hierbij wordt in net bijzonder gedad.it
aan eenheden van de Italiaansche ma
rine. machinerieën en werktuigen. De
door de Nederlandsche regeering gele
don verliezen door oorzaken anders dan
oorlogsgeweld moeten volgens den eisoh.
evenwel ten volle worden vergoed.
Het ligt niet in de bedoeling van de
Nederlandsche regeering Italiaansch
bezit uit hoofde van de bepalingen be
treffende vijandelijk vermogen tot dat
doel te liquideeren. Wel zullen deze ac
tiva worden beheerd tot een bevredi
gende regeling tot stand is gekomen.
Hieronder valt het motorschip Ja.-.on,
dat voor rekening v3n de Nederland
sche Stoomvaartmaatschappij .Oceaan"
door een Italiaansche maatschappij te
Venetië werd gebouwd en dat door de
Italiaansche autoriteiten is vastgehou
den, aangezien een dag voor het schip
naar Nederland zou vertrekken de Duit-
schers dat land binnenvielen. De hier
uit voortvloeiende kosten bedragen on
geveer 41.250 pond sterling, waaraan
nog dient te worden toegevoegd een be
drag van ongeveer 481.2o0 pond ster
ling. ziinde het verschil tusschen den
kostprijs in 1940 en' thans.
Andere Nederlandsche vorderingen
die ten volle dienen te worden betaald
tot een bedrag van ongeveer 184.937
pond sterling) zijn die, welke betrek
king hebben op Nederlandsche ladingen
die aan boord van Duitsche schenen
door de Italiaansche autoriteiten in be
slag zi,in genomen in Eritrea en Ita
liaansch Somaliland en diverse andere
ladingen, door Italië in beslag genomen.
De vordering wegens verliezen door
in Italië gearresteerde of geïnterneerde
Nederlanders geleden bedraagt onge
veer 125.000 pond sterling.
