De Indische gerepatrieerden
Arthur van Schendel overleden
Sport in het Kort
Zaterdag 14 September 1946
Haarlem en omgeving zwaar belast
Op den Repatrieeringsdienst in Den
Haag vernamen wij dat er thans in ons
land 55.000 a 60.000 gerepatrieerden uit
Indië zijn aangekomen. Er zijn er nog
10.000 a 15.000 te verwachten. Het to
taal wordt dus een kleine 75.000.
Het overgroote deel van de gerepa-
ftrieerden gaat naar het Westen des
lands. Vooral den Haag en Haarlem met
Ihun omgevingen zijn in verhouding
met de andere deelen van het land
zwaar belast.
In Haarlem en omgeving werd het
aantal gerepatrieerden op 20.000 a
25.000 geschat.
Die overbelasting van het Westen des
lands werd een nadeel geacht. Zoowel
voor de bewoners van die gebieden als
voor de gerepatrieerden. Er wordt dan
ook naar gestreefd een deel naar ande
re streken van het land over te brengen.
In Friesland is de Repatrieerings
dienst er boe overgegaan om niet al-
•leen woonruimte, maar ook de meubels
'die zich daarin bevonden, te vorderen
ten behoeve van de gerepatrieerden.
Het huisvestingsprobleem stelt den
dienst voor sohier onoplosbare moeilijk
heden. In het algemeen beperkt de Re
patrieeringsdienst zich tot de zorg voor
de gerepatrieerden tot de deur van hun
onderdak. Op de boot wordt vanwege
den dienst dadelijk geïnformeerd of zij
een adres kunnen opgeven waar zij
vermoedelijk terecht kunnen. Meestal
zijn het familieleden, vrienden of
kennissen. De dienst in Nederland
krijgt opgaaf van die adressen, contro
leert de juistheid en stelt de gerepa
trieerden in kennis van het resultaat.
Nadat Vrijdagmiddag de internationale
dahliatentoonstelling was geopend,
maakten de heeren M. A. Reinalda,
burgemeester en D. J. .4. Geluk, wet
houder, een rondwandeling onder lei
ding van dr. A. J. Verhage (rechts).
Mislukte overval
op Postkantoor
Een der daders had tevoren
de politie gewaarschuwd
Te Vriezenveen vervoegden zich 's avonds
aan het postkantoor drie personen, waar
van een in een Canadeesch uniform ge
sloken was. Deze man wenschte, hoewel
het kantoor reeds gesloten was, een pakje
af te geven. Toen de kantoorhouder zich
(bereid verklaarde om te helpen, trok een
der lieden plotseling een revolver en
dwong den ambtenaar de kluis aan te
wijzen. Dit geschiedde, maar de kluis was
niet te openen, aangezien de sleutel zich in
het bezit bevond van een anderen ambte
naar. die niet aanwezig was. Daarop dwon
gen de overvallers den kantoorhouder hun
een werktuig te verschaffen om de kluis
te forceeren. Men opende een der kasten,
waarin hamers bewaard werden en het
merkwaardige geval deed zich nu voor,
dateenige politiemannen uit deze
kast te voorschijn kwamen. Een der over
vallers. die een dubbele rol speelde, had
namelijk de politie vooraf een tip gegeven,
derhalve waren twee politiemannen in de
kast verborgen met de bedoeling de daders
op heeterdaad te betrappen, terwijl boven
dien nog twee politiemannen in een sme
derij naast het postkantoor o.p post ston
den
Niettegenstaande deze voorzorgsmaat
regelen is het twee der overvallers gelukt
te vluchten. Toen zij de politiemannen za
gen, gingen zij er ijlings vandoor. De
politiemannen durfden niet te schieten,
omdat zich tusschen hen en de overvallers
de kantoorhouder en nog een juffrouw be
vonden. De naam van een der schuldigen
is evenwei bekend.
Een der mannen werd gearresteerd.
Deze arrestant was echter de persoon, die
de poiitie inlichtingen gegeven had en die
«naar voor de aardigheid meedeed.
Vaak blijkt evenwel, dat de personen
op wier gastvrijheid een beroep gedaan
wordt, gemeend hebben, dat het slechts
de bedoeling was om de gasten voor en
kele weken te helpen. Dan komen na
dien tijd de moeilijkheden, want dan is
het vaak niet gemakkelijk om ergens
anders huisvesting te vinden.
Daarbij komt - zoo deelde men
ons verder mede - dat herhaaldelijk
blijkt, dat onder de gerepatrieerden ve
len zijn, die ..totaal uit het lood gesla-.
gen zijn" en zich zeer moeilijk kunnen
aanpassen aan de tegenwoordige toe
standen In Nederland. Zij hebben on
der de Japansche bezetting v-reeselijke
dingen meegemaakt, velen hebben in
de gevangenkampen ontzettend gele
den. Daarop kwamen zij naar Neder
land en schenen blijkbaar te verwach
ten. dat het hier nog was zooals vóór
den oorlog. Het begon al op de boot.
Hun klacht is, dat zij niet ruim genoeg
•gehuisvest waren aan boord. In feite
hebben zij wel gelijk, maar, om een
voorbeeld te nemen, de „Tegelberg",
die normaal berekend is op 130 passa
giers, moest 1600 gerepatrieerden mee
nemen. Bij troepentransporten werden
evenwel met ditzelfde schip 2000 man
schappen overgevaren. Er zijn niet meer
schepen beschikbaar en als men op de
oude normale wijze het vervoer gere
geld had. was er geen denken aan ge
weest zooveel menschen in betrekkelijk
korten tijd over te brengen. De regee
ring doet voor de gerepatrieerden wat
mogelijk is. maar er moet met de om
standigheden rekening gehouden wor
den.
Toen kwam voor de gerepatrieerden
in ons land ook de teleurstelling van de
huisvesting. Zij waren in Indië gewoon
aan een ruime behuizing. Nu moeten
zij zich behelpen met enkele kamers,
omdat wij. die zelf al worstelden met
het woningvraagstuk, hun niet meer
kunnen aanbieden.
Daarbij komt nog dat vele gerepa
trieerden hun dagen in ledigheid door
brengen. Er zou - zoo werd ons gezegd
- veel voor te zeggen zii-n als er maat
regelen genomen werden om te berei
ken dat althans een deel van de gere
patrieerden in het arbeidsproces wer
den opgenomen. Voor velen is er im
mers voorloopig geen kans om naar In
dië terug te gaan. Het is de bedoeling
dat de financieele steun van regeerings-
wege na 6 maanden wordt stopgezet,
zoodat ook dat feit voor velen een prik
kel moet zijn om zichzelf meer inkom
sten te verzekeren. Bovendien zal het
wel noodig zijn om als de tijd komt dat
velen den weg naar Indië terug kunnen
gaan, er een instantie komt die zich
daar in het bijzonder mee bezig houdt.
Op dit oogenblik gaan er al naar Indië
terug, maar dit aantal is nog zeer klein.
N.V.V. en E.V.C.
Overeenstemming
over fasievoorwaarden
In een bijeenkomst van vertegenwoordigers
van N. V. V. en E. V. c. is volledige over
eenstemming verkregen over de voorwaar
den, waarop de fusie tusschen N. V. V. en
E. V. C. tot stand kan worden gebracht.
Overeengekomen werd. het fusierapport
thans ter definitieve goedkeuring aan de or
ganisatie-instanties van N. V. V. en E. V. C.
voor ie leggen. Na bekrachtiging van dit fu
sierapport zullen de besprekingen over sa
mensmelting van de afzonderlijke bonden van
N. V. V. en E. V. C. beginnen. Daarna ral
een gemeenschappelijk N. V. V.—E. V. C.-
fusieeongres gehouden worden, teneinde de
nieuwe centrale, het Algemeen Nederlandsch
Verbond van Bedrijfsbonden, te stichten.
Radio geeft
ZATERDAG
HILVERSUM I, 301.5 M.
19.00. 20.00 en 22.00 nieuws. 15.15, 15.45, 17.00
Reportage van de motorkampioensehappen
te Assen. 17.15 Jonge kunstenaars stellen
zich voor. 17.45 De vliegende Hollander. 18.00
en 19.15 Orkest Jaap Meijer. 18.15 Paul de
Waart. 18.30 Ned. Strijdkrachten. 19.45 Depar
tementale uitzending. 20.08 Pater Henri de
Greeve. 20.30 Gramofoon (Rich. Tauber) 20.40
Avonturen Pa Pinkelman. 21.00 Bavo-koor
o.l.v. dr. Kat 22.45 Klaas van Beek met orkest.
23.15 ,.Slot-accoord", gramofoon.
HILVERSUM II, 415.5 M.
18.00, 20.00 en 23.00 uur nieuws. 17.30 Film-
praatje. 18.15 Kinderkoor 18.45 Scholendlenst
Inst. v! Arb. ontw. 19.00 Cooncert Max Rodri
guez. cello en Felix de Nobel, piano. 19.30
VPRO Ds. Arls. 20.05 ,,De kleine boer na ae
bevrijding". 20-15 ,,En nuOké". 21.30 Bin-
nenlandsch overzicht. 21.45 Boyd Bachman er
orkest. 22.15 Brieven voor iedereen, afzen
der Wim lbo. 22.45 Sweetness and Rhythm.
23.15 Oude en nieuwe schlagers.
ZONDAG 15 SEPTEMBER.
Hilversum I. 301.5 M.: 8.00 9 30, 13.00, 19.30
en 22.00 Nieuws: 8.30 Protestantsche Studio-
dienst; 10.15 Hoogmis; 1.30 Piano, viool
cello; 12.30 Vaudeville-orkest; 13.15 Gramo-
l'oonmuziek; 14.00 Kamerkoor; 14.30 Scala-or
kest te Milaan; 1G.30 Ziekenlof; 17.00 Kerk
dienst Chr. Geref. Kerk; 19,00 Orgelmuziek;
20.15 Luisterspel; 21,15 Opera „Der Schau-
spleldirektor"; 22.40 Pianomuziek; 22.45 Klaas
van Beek.
Hilversum II 415.5 M.: 8.00. 13.00, 18.00 20.00
en 23.00 Nieuws; 8.30 Gramofoonmuziek; 9.15
Omroepkoor; 10 00 Zondagshalfuur; 10.30 Pro-
tcstantsche Kerkdienst; 12.00 Walsmelodieën;
12.40 Bergen's mannenkoor; 13.15 Orkest Ma-
lando; 14.30 Concert; 1G.00 The Skymasters;
17.30 Avonturen van Oome Keesje; 18.15 Me-
tropole-orkest; 19.00 Populaire potpourri var.
radio-successen; 20.15 Oratorium-sollstencon-
cert; 21.20 Luisterspel; 21.45 Orgel en zang;
22.15 Muzikaal luisterspel; 23.15 Orkest Joe
Andy.
Agenda voor Haarlem
ZATERDAG 14 SEPTEMBER.
Stadsschouwburg: Rosmersholm, 20 uur.
Gem. Concertzaal: Dahlia-tentoonstelling.
Bioscopen: Rembrandt: Liefdesserenade
(a. 1.): Palace: Gestolen leven (18 j.); Luxor:
De Koning der klaploopers (a. I.). Deze drie.
14.00, 16.15, 19.00 en 21.15 uur, Frans Hals:
Kampioen op sokken (14 j.). 14.00, 16.30. 19.00
en 21.15 uur. Cit^É-Theater: Complot der
stappen (14 j.). 14.15, 16.30. 19.00 en 21.15 i
ZONDAG 15 SEPTEMBER.
Zie Zaterdag.
Wat wel, wat niet
exporteeren
De meening van hcï
publiek
Midden Augustus vroeg het Nederlandsch
Instituut voor de Publieke Opinie aaa
mannen en vrouwen uit alle lagen der be
volking:
„Om voedsel, grondstoffen, auto's
enz. in het buitenland te kunnen koo-
pen moet Nederland zoo veel mogelijk
exporteeren, dus aan andere landen
verlcoopen.
Daardoor houden wij weinig van
onze Nederlandsche producten voor
ons eigen gebruik over. Welke arti
kelen vindt u, dat wij best kunnen
missen voor uitvoer naar het buil en-
land en welke moeten wij in Neder
land beslist eerst zelf voldoende krij
gen?"
En het antwoord: Textiel, fietsbanden,
schoenen en huishoudelijke artikelen zijn
onmisbaar. Daar moeten wij eerst zelf
voldoende van krijgen, zeg-l resp. 92%,
86%, 84"/o en 74% van het publiek
Bloembollen, gloeilampen, stofzuigers
en radios kunnen gerust geëxporteerd
worden. Dat is n.l. de meening van 98%
(bloembollen), 63"/» (gloeilampen), 61%
(stofzuigers) en 57®/o (radio's) van het
heele publiek.
Over strijkijzers zijn de meeningen ver
deeld. Van de mannen vindt slechts 30
van de vrouwen echter 40°/o ze onmisbaar,
maar de percentages, die ze wel voor ex
port willen bestemmen zijn ongeveer even
groot.
Behalve de sexe heeft ook de welstand
der ondervraagden eenigen invloed op het
oordeel.
Radio's b.v. vindt 24°/o der beter ge
situeerden. maar 29% der arbeiders on
misbaar. Stofzuigers wil 32#/o der beter
gesitueerden eerst aan eigen land ten
goede laten komen, maar van de minder
gesitueerden is er maar 23' die bezwaar
tegen uitvoer naar het buitenland heeft..
Hieronder tenslotte en staatje waar de
meeningen over tien artikelen in pro
centen zijn weergegeven:
Onmisbaar Exporteeren Geen
zegt;
meent
meening;
7%)
Textiel
92%
1%
Fietsbanden
86"/»
5%
9%)
Schoenen
84%
2%
(14%)
Huish. art,
74%
11%
(15%)
Meubilair
68%
15%
(17%)
Strijkijzers
36%
44%
(20%)
Radio's
27%
57"/»
(16"''»)
Stofzuigers
26%
61%
(13%)
Gloeilampen
23%
63%
(14%)
Bloembollen
1%
98%
1%)
In zijn woning te Amsterdam is op 72-
jarigen leeftijd, na een langdurig ziekbed,
overleden de bekende Nederlandsche
schrijver Arthur van Schendel.
Arthur van Schendel werd op 5 Maart
1874 te Batavia geboren. Nadat hij de acte
M.O. Engelsch had behaald, werkte hij aan
onderwijsinrichtingen in Engeland. Later
was hij leeraar in Haarlem. Spoedig wijd
de hij zich geheel aan de literatuur. Sinds
1921 woonde Van Schendel in Sestri Le-
vante aan de Italiaansche Rivièra. Ieder
jaar bezocht hij zijn vaderland. Ook tijdens
den oorlog is Van Schendel in Italië ge
bleven, waar hij tot 1944 rustig kon blij
ven werken. In November van het vorige
jaar is hij weer naar Amsterdam terugge
keerd.
Van Schendel's oeuvre neemt in de
Nederlandsche letterkunde een geheel
eigen plaats in, omdat het sterk verschilt
van dat van zijn tijdgenooten uit de natu
ralistische school. Zijn verhalen want
Van Schendel was een verteller en geen
romancier, al schreef hij romans zijn
verhalen dan. ontieenen hun onderwerp
niet aan het dagelijksche leven en de om
ringende werkelijkheid. Dat geldt vooral
in de tweede periode van zijn schrijver
schap, na de Zwerververhalen, die zijn
naam vestigden.
Er spelen verschijningen in, die aan zijn
fantasie ontsproten, ze zijn personificaties
van een elementair verlangen naar schoon
heid. liefde en wijsheid, dat zijn heele
schrijversloopbaan heeft gekenmerkt.
Na „Drogon" zijn debuut in 1896, een
middeleeuwsch verhaal, en een klein
werkje „De schoone jacht", volgen „een
Zwerver verliefd" en de andere „zwerver"-
boeken. Daarna steeg Van Schendel's werk
steeds verder in een ijle, geïdealiseerde
wereld, waarin de gestalten blank en on
werkelijk schenen te zijn.
„Rose angelique" is een over-verfijnde
droom. „Blanke gestalten" en „Pandora"
vertoonen hetzelfde karakter.
Maar in 1930 verschijnt een geheel nieu
we, onverwachte Van Schendel. „Het fre
gatschip Johanna Maria" is helder en
grijpbaar. Een kloek en kernachtig werk
is dit, vervuld van het zilt der zeeën en
alles anders dan irreëel. Zijn boek is niet
alleen klaar en stoer, maar deskundig tot
in finesses. Het kan den toets der deskun
digheid doorstaan en is een van de indruk
wekkendste voorbeelden van de uiterste
conscientieusheid, waarmee Van Schendel
werkte,
Er volgen dan verscheidene verhalen in
denzelfden trant, waarin de Hollandsche
atmosfeer leeft: „Jan Compagnie", „De
Waterman", „Een eiland in de Zuidzee".
Op den duur werd het beeld van den
veranderden Van Schendel duidelijker.
Wel vertoefde hij opnieuw buiten de
grenzen van de werkelijkheid zooals
in „De fat. de nymph en de nuf', maar
zijn vertoef op dit plan was geen ijle
droom meer, maar had eer het karakter
van een sprookje, een parabel, vervuld
van den glimlachenden humor van den
ouderdom.
Weinig schrijvers hebben zoo veel en zoo
regelmatig gepubliceerd als Van Schendel.
Zijn bibliografie is zeker een der indruk
wekkendste van onze literatuur en ner
gens is een werk aan te wijzen dat het
kenmerk van haast of oppervlakkigheid
draagt. Al zijn werk is gaaf en evenwich
tig en typisch Hollandsch Want het
schijnt dat zijn verblijf in het buitenland
zijn gevoel voor de schoonheid en den
eigen aard van ons land verdiepte en ver
scherpte.
Vijfhonderd biljarters zijn bij
den bond aangesloten
Op de jaarvergadering var. het district
Haarlem van den Nedcrlandschen Biljart
bond werd meegedeeld, dat in Haarlem ruim
500 biljarters zijn aangesloten bij den Neder-
landschen Biljartbond. Voor de landscompe-
titte hebben zich circa 300 leden als deelne
mers opgegeven. Met algemeene stemmen
werd besloten zes kampioenswedstrijden te
organiseeren: 5e klasse tot een gemiddelde
van 2. 4e klasse van 2 tot 3. 3e klasse van 3
tot W>, 2e kiasse van 4,25 tot 6 kader. Ib
klasse van 6 tot 9 kader, en la klasse van 9
tot 13 kader. De biljartvereeniglng B. C. T£.
is reeds begonnen met een Jubileum wedstrijd
ter viering van haar 3S-jar:g bestaan. De
vereeniging ,.D. E. S." zal van 16 tot 22 Sep
tember een wedstrijd houden om de ..Scan
dia Coupe", een wisselprijs, welke thans ;n
het bezit is van den heer Sleffers te Haarlem.
Eindstrijd om de Davis Cup
Met een klinkende overwinning van deti
Amerikaansohen kampioen Jack Kramer op
den Zweed Johansson zijn Vrijdag de wed
strijden in de interzone finale om de Davi»
Cup tusschen Amerika en Zweden begonnen.
In een partij, welke slechts 50 minuten duur
de, versloeg Kramer zijn Zweedschen tegen
stander met 6—2, 6—2, 6—2.
Kano-wedstrijden op het Spaarne
Zondag worden op het Noorder-Spaarne
kanowedstrijden gehouden, waaraan alie
kampioenen van Nederland deelnemen. De
Haarlemmers mej. A. de Waal Malefijt, W.
F. v. d. Kroft, A. J. A. Bosse en Tj. Kuperus
komen uit, waardoor de strijd bijzonder
spannend belooft te worden. De wedstrljde-i
beginnen om tl uur en worden gehouden
tusschen de Zaanenstrant en Paul Kruger-
kade. De K.V. Trekvogels en de Haarlemsche
Kanovereenlging hebben dc organisatie op
zich genomen.
SCHERMKAMPIOENSCHAPPEN VOOR DE
POLITIE. Bij de nationale schermkam-
pioenschappen voor de politie, weike te Lei
don zijn gehouden eindigden in de tweede
afdeeling Guiran (Den Bosch), inspecteur
Endlich (Haarlem) en Vermeer (tuiden) gelijk:
met zes gewonnen partijen van de acht. Een.
verschil van slechts één treffer bracht het
kampioenschap aan Guiran; tweede werd
Endlich. Beiden promoveeren naar de eerste
afdeeling.
DAMWEDSTRIJD HA ARLEM—HEEMSTE
DE. De tweede ontmoeting tusschen dam
mers uit Haarlem en Heemstede hebben de
Haariemmers met 123 gewonnen, waardoor
de eindstand 23—17 voor Haarlem ls gewor
den.
KAMPIOENSCHAP VAN KENNEMKRLAN»
DAMMEN. Aan den eindstrijd orn 't dam
kampioenschap van Kennemerland eerste
klas, welke Maandag in het clubiolcaal van
„Het Noorden" begint, nemen deel P. Hot-
lenberg, H. G Rump G. Bakker. .J. Boer-
koel, A. F. Leuffen. A. P. Wassenaar. M.
Herben, H Wiilemse. H Berk en W. Dijkhof,
H. R. C. „EXCELSIOR" hield Donderdag
avond een klassement wedstrijd over 20 K.M.
De uitslag luidt: 1 J. v. Maris 9 punten; 2
L. Kiekens 12 punten; 3 B. Schelle Jr. 21
punten.