Sigaretten
Nieuw Russisch voorstel
inzake Triëst
Molotof
over veto-recht
President Truman valt Wallace af
61e JaarKine N'o. 1S4S2 1 I yyk 1*4 I T V" V\ Maandag 16 Seidcmber 1646
Bureaux: Kennemerlaan 154, 1 J I 1 I Ijl I A L Uitgave van de Stichting
IJmuiden - Telefoon 5437 W Voorlichting te Haarlem.
Te Haarlem: Gr. Houtatr 93 Ketlliemer Editie Vatl Haarlems Dagblad Abonnementen: p.week 31 ct
Telefoon 10724 Directeur-Hoofdredacteur: Robert Pecreboom per kwartaal f 4.
DE Amsterdamsche labakswinkeliers, in
protestvergadering bijeen, hebben be
sloten voorloopig op Donderdag te sluiten,
ook zonder dat daartoe van het gemeente
bestuur vergunning is ontvangen. Zij
hebben zich bovendien geschaard achter
de Leidsche labakswinkeliers, die hebben
aangekondigd dat zij op 15 October zullen
gaan staken, als geen verbetering is ge
komen in de verbijsterend lage toewijzin
gen van sigaretten. Dit tweede kracht
dadige besluit is weliswaar beïnvloed door
kellners, die binnenkwamen met de mede-
deeling dat binnen een kwartier een an
dere vergadering in de zaal gehouden
moest worden (waardoor de oppositie in
haar welbespraaktheid gestuit werd) maar
dat vermindert de beteekenis van de geno
men beslissing niet. Sinds mensehenheu-
genis zijn kleine oorzaken noodig om
tot groote gevolgen te komen. En het is
niet aardig te beweren, dat de kellners
van plan zouden zijn den handel over te
nemen als de winkeliers eenmaal staken.
Veie sprekers hebben verklaard, dat als
er geen verandering in den toestand zou
komen Nederland's twintigduizend tabaks-
winkeliers binnenkort allemaal zenuw
patiënten zouden zijn, omdat het publiek
als één man beproeft, zijn bonnen op Don
derdag ingewisseld te krijgen. In Amster
dam hopen de winkeliers deze ramp nu te
verhoeden door de Donderdagsche sluiting,
die hun blijkbaar voldoende krachten zal
bezorgen om den Vrijdagschen stormloop
het hoofd te bieden. Een en ander bewijst
overigens wel, hoe ver het in ons land
gekomen is. Ei- zijn tijden geweest, waarin
het beroep van tabakswinkelier een waar-
lijk ideale gelegenheid tot behoud van
gemoedsrust scheen te bieden. Velerlei ge
plaagde en opgejaagde menschen plachten
hun leverancier van rookartikelen de rust,
den bedaarden glimlach en het luchtige
praatje te benijden, waarmee hij hen ont
ving. Ongetwijfeld waren er, die zich laaf
den aan de vredige en opgewekte sfeer
waarin deze man zijn levenstaak verricht
te en luchtige commentaren op de
beurtenissen van den dag ten beste gaf.
zijn medemensch intusschen soelaas bie
dend door den verkoop van zijn lichte
en wat de niet-rookers ook zeggen mogen:
onschuldige genotmiddelen. Ver liggen
die schoone dagen achter ons, waarin zoo-
velen dachten: als mijn levenstaak mij te
zwaar wordt, kan ik nog altijd sigaren
winkelier worden. Nu wordt ons medege
deeld dat de geheele bedrijfsgroep in
zenuwspanning verkeert en ik ben blij,
dat ik deze week pas op Vrijdag naar mijn
leverancier ben getrokken. Gelukkig zag
hij er goed uit.
Maar is dit wel een onderwerp om op
luchtigen toon te bespreken? Het sigaret-
ten-beleid der overheid verdient toch
waarlijk ernstige critiek. Het was al heel
zwak na de bevrijding, toen Den Haag een
merkwaardig gebrek aan psychologisch in
zicht toonde en niet begreep, dat rust en
tevredenheid in den lande het best ge
diend konden worden door sigaretten en
tabak. De jacht op Canadeesche sigaretten
bewees dit dagelijks. Maar de regeering
snapte het niet. Misschien kwam dit
doordat er teveel professoren in zaten, die
te klassiek dachten en meenden dat het
Romeinsche recept, Brood en Spelen, nog
altijd voldoende was om een twintigste
eeuwsch voik te bevredigen. Men moet
met zijn tijd meegaan. Sigaretten. Brood
en Spelen dat is nu de leus
Er is een nieuwe regéering gekomen en
zij heeft maar één der professoren be-
- houden. Men kon dus beter beleid ver
wachten. temeer omdat de naam van dien
eenen hooggeleerde onmiddellijk aan tabak
doet denken. Er was nog eens extra de
aandacht op gevestigd door den Rotter-
damschen tabakswinkelier, die in zijn
étalage een kaart zette met het opschrift:
Ik ken Lieftinck ik heb er tabak van.
Helaas, het beleid blijft tekortschieten.
Het geeft ons niet alleen te weinig te
rooken. maar is bovendien in nevelen ge
huld. Niemand begrijpt er meer iets van.
Waren de nevelen maar rookwolken! Zij
zijn slechts een grauwe mist.
De directeur van het Rijksbureau voor
Tabak en Tabaksproducten is eruit opge
doemd. heeft moedig plaatsgenomen te
midden der gekweide en protesteerende
Amsterdamsche winkeliers en vele vragen
beantwoord, maar het heeft niet gebaat,
Volgens hem worden er evenveel sigaret
ten gefabriceerd als twee maanden ge
leden. alleen met eenige vertraging door
de vaeanties Er móeten sigaretten zijn,
zegt de directeur. Maar waar zijn ze dan?
Hij kan niet aannemen, dat de industrie ze
op de. zwarte markt brengt. Hij ontkent,
dat ze uitgevoerd worden. Hij heeft maar
één troost aan te bieden: in October zul
len wij verblijd worden met sigaretten
vervaardigd uit Zuid-Amerikaansche
tabak. Een deel van het publiek (zegt de
directeur voorzichtig) zal daar wel mee
ingenomen zijn. Bedoelt hij misschien het
deel. dat nu niets krijgt?
De vraag doet zich trouwens voor: wat
zal er. na die nieuwigheid in October, in
November gebeuren? En in December? En
daarna? Want ik schrijf namens duizenden
rookers als ik verklaar dat wij weinig
vertrouwen meer in dit weifelende beleid
hebben, dat telkens beloften doet en tel
kens teleurstellingen baart. Weet men nu
nog niet hoeveel sigaretten er gerookt u
den en kan men niet eens voor een gere
gelde voorziening zorgen? Dat er vaeanties
geweest zijn en dat de vrouw meer rookt
Nadat de Australische delegatie in de
politieke en territoriale commissie voor
Italië ter Vredesconferentie een uitge
breid amendement had ingediend inza
ke Triëst. waarin stelling werd genomen
tegen het voorleggen van de oplossing
voor Triëst aan den Veiligheidsraad,
daar er in dien raad het vetorecht op
onverantwoordelijke wijze wordt ge
hanteerd, hield Molotof een rede van
ruim een uur, waarin hij zeide: „Indien
het vetorecht aan den kant wordt ge
zet, zal dit de kans geven aan degenen
die erop uit zijn een nieuwe groepee
ring van staten te vormen om in slaat
te zijn de belangen van andere vrede
lievende landen te ignoreeren".
Molotof kwam vervolgens met een
gedetailleerd voorstel, voor de regeling
van de kwestie-Triest, nadat hij nog had
opgemerkt dat Australië probeert ..ons
terug te trekken naar den bankroeten
Volkenbond".
Molotof bracht dan zijn voorstellen
voor het statuut van Triëst ter tafel:
1. De vrijstaat Triëst zal neutraal zijn
en gedemilitariseerd.
2. Alle vreemde troepen, welke xn
den vrijstaat Triëst gelegerd zijn, moe
ten binnen dertig dagen vanaf den da
tum van inwerking treden van het vre
desverdrag met Italië worden terugge
trokken.
3. Ter verzekering van gunstige voor
waarden voor de economische ontwik
keling van den vrijstaat Triëst moet
economische samenwerking tusschen
den vrijstaat en Joego-Slavië tot stand
gebracht worden.
4. Het internationaal bestuur van de
haven van Triëst moet er zorg voor dra
gen. dat de haven- en transito-facili
teiten van Triëst gelijkelijk door den
heelen internationalen handel genoten
worden, terwijl de nabuurstaten ".Jo®~
go-Slavië en Italië - vrije zones in de
•haven moeten toegewezen kriigen.
5. De gouverneur zal er voor moeten
zorgen, dat het statuut wordt nage
leefd.
6. De wetgevende macht zal worden
uitgeoefend door een volksvergadering,
gekozen bii algemeene. directe en ge
heime verkiezingen.
7 De uitvoerende macht zal komen
bii het bestuur van den vrijstaat, dat
gekozen moet worden door de volksver
gadering en dat aan dezen verantwoor
delijk zal ziin voor zijn daden.
8 Het burgerschap van den vrnstaat
worde verleend aan de voormalige It.a:
liaansche burgers, die er op 10 Juni
1940 woonden en die er nog steeds wo
nen op den datum van inwerking tre
den van het vredesverdrag met Italië.
Actieve aanhangers van het fascisti
sche regiem in Italië en dergelijke per
sonen worden uitgesloten.
9. Er worde ingesteld een intergeal-
lieerde commissie bestaande uit ver
tegenwoordigers van Groot-Brittannië,
de Vereenigde Staten, de Sovjet-Unie
en Frankrijk, welke een voorloopig be
stuur van den vrijstaat zal vormen.
10. Speciale taak van het voorloopig
bestuur zal zijn het vaststellen van ver
kiezingen. binnen drie maanden, voor
de volksvergadering.
Debatten over de kwestie Triëst wor
den voortgezet.
Terugkomt van
de Gaulle verwacht
Men verwacht dat generaal De Gaulle
een belangrijke rede zal houden, die zijn
definitieve terugkeer in de politieke arena
zal beteekenen, bij gelegenheid van de 29
September aanslaande te houden bevrij
dingsherdenkingsfeesten in het stadje
Epinal in Oost-Frankrijk.
Weerbericht
WETNIG VF.RAN'DEP'NG
Verwachting geldig van Maandagavond
tot Dinsdagavond: In de nnacht opklarend
met later hier en daar rnistvorming. Mor
gen overdag gedeeltelijk bewolkt, droog
en ongeveer dezelfde temperatuur als
vandaag. Zwakke tot matige wind tus
schen Zuid-West en Zuid.
„Voorloopig accoord"
te Fontainebleau
De president van de Indo-Chineesche
republiek Vietnam, Ho Chi Minh, en de
Fransche minister van koloniën, Marius
Moutet. hebben Zondag een voorloopig
accoord gesloten, waarmede dus de on
derhandelingen te Fontainebleau, die
anderhalve maand geduurd hebben, be
ëindigd zijn.
De inhoud van deze overeenkomst is
niet bekend gemaakt, doch men verwacht,
dat in de eerstkomende dagen een ge
zamenlijk communiuqé zal worden uitge
geven.
Fransche koloniale deskundigen hebben
evenwel verklaard, dat de overeenkomst
de belangrijke kwesties betreffende de
positie van Vietnam in de Indo-Chïnee-
sche federatie onopgelost heeft gelaten
en dat in Januari opnieuw conferenties
zullen worden gehouden om tot een meer
volledige overeenstemming te komen.
Squatter-leiders in arrest
Te Londen zijn vii'f leiders van de
„squatters", namelijk vier mannen en
een vrouw gearresteerd. Drie van ihen
ziin prominente communisten. Zij zul
len heden terecht staan.
Tot de gearresteerden behooren Ed
ward F. Bramley. districtssecretaris van
de communistische partij te Londen.
Hii is een van de twee communisten
die in 1939 tijdens een diner van Ne
ville Chamberlain in Downingstreet 10
aan het Engelsc'ne koningspaar een pe-
titionnement aanboden, waarin wend
geprotesteerd tegen de aanpassingspo
litiek van de regeering. Een andere ge
arresteerde is Gabriel Caritt, commu
nistisch raadslid van Westminster, zoon
van den hoogleeraar in de philosofic
aan de Dxfordsche universiteit.
„Geen verandering in buitenlandsche politiek
Zaterdag heeft President Truman on een persconferentie voor een nieuwe sensatie
gezorgd door zijn instemming met «te opzienbarende rede van den Aincrikaanseheu
minister van Handel, Wallace, in te trekken en te verklaren, dat lilj slechts bedoelt!
had het recht van Wallace tot hel uitspreken dezer rede te erkennen. „Ik bedoelde
niet aan te geven dat ik instemde met de rede als zijnde een verklaring over do
buitenlandsche politiek van dit land", aldus zeide Truman thans.
Hierbij dient te worden opgemerkt
dat een der journalisten 5.1. Donderdag
in het bijzijn van Truman de woorden
van Wallace voorlas: „Toen de presi
dent deze woorden las, zeide hii. dat zij
de politiek van ziin regeering weerga
ven". Hii vroeg daarop Truman of dat
sloeg op de geheele rede. waarop de
president bevestigend antwoordde.
Zaterdag j.l. voegde de president aan
ziin verklaring, dat ihij niet bedoeld
had in te stemmen met de rede van
Wallace, nog het het volgende toe: „Er
is geen verandering gekomen in de
aangenomen buitenlandsche politiek
De slag om
Arnhem
wordt
herdacht
Steenhouwers
leggen de laatste
hand aan een mo
nument, dat H. M.
de Koningin mor
gen zal overdragen
aan qeneraal-ma-
joor R. E. Urquart
den commandant,
die tijdens den
slag om Arnhem
de gevechten leid
de. Het monument,
dat ontworpen is
door den Nijmeeg-
schen beeldhou
wer Maris, siaat
tegenover hotel
Hartesteinwaar
de First Airborne
Division haar
hoofdkwartier had
rt»
dar», vroeger heeft daar niets mee te
maken.
Ik heb maar één optimistische voorspel
ling gehoord. Die v»as van den man die
tegen den winkelier zei dat hij het vol
komen door had. De regeering hoopt voor
raden op en is var. zins. plotseling den
verkoop van sigaretten vrij te geven. Dan
blijft de zwarte handel met haar voor
raden zitten en moet ze voor zestig cent
per pakje op de markt gooien. Wij zuilen
de zuiverste tabaksgeur gaan ademen, De
professor zit te saneeren op een nieuwe
manier.
Laat ons hopen dat 'net waar is. De mo
gelijkheid bestaat inderdaad. Dit met na
druk zeggend, hoop ik er den zwarten prijs
alvast mee te schokken. R- P-
Extra rantsoen vleesch
Het Centraal Distributiekantoor deelt
mede, dat gedurende de periode van 15
t.m. 21 September de bon 523 vleesch recht
geeft op een extra rantsoen van 100 gram
vleesch.
m.s. „Oranje
De lijst met namen der passagiers van
het m.s. „Oranje" ligt op onze bureaux
ter inzage.
De vermoedelijke aankomst van het
schip is 19 September te Amsterdam.
van onze regeering. Er zal in die poli
tiek geen wijziging van beteekenis wor
den gebracht zonder bespreking en con
ferentie van den president met den mi
nister van buitenlandsche zaken en de
leiders van het congres".
Te Washington acht men de nieuwste
manoeuvre van Truman een groote
overwinning van Byrnes op Wallace en
een diplomatieke triomf van zijn buiten
landsche politiek, welke thans door den
president is erkend als de aanvaarde
buitenlandsche politiek der Vereenigde
Staten.
De New-Yorksche correspondent
van de Daily Mail deelt mede. dat
aldaar een door de dagbladen on
dersteunde actie is begonnen voor
liet ontslag van Wallace, daar men
van mcening is dat deze ..hopeloos
gecompromitteerd is" door de
„bruuske verklaring van Truman".
Wallace heeft den steun van al zijn
collega-ministers verloren: zij 11e-
het hem kwalijk dat hij geprobeerd
heeft de regeering naar links te
sturen en zij gelooven dat thans hun
kans gekomen is om hem „politirk
te scalpeeren". Uit welingelichte
bron verneemt Reuter echter, da
Henry Wallace vastbesloten is zijn
strijd voor een gematigder politiek
der regecring ten opzichte van de
Sovjet-Unie voort te zetten, tenzij
Truman hem dit uitdrukkelijk zou
verbieden.
Vandenberg steunt Byrnes
De Amerikaansche senator Arthur PL
Vandenberg. voorzitter van de commis
sie voor buitenlandsche zaken van de
senaat en een der adviseurs van Byr
nes. heeft zich heden in liet openbaar
gedistancieerd van de rede van Wal
lace, den Amerikaanschen minister van
handel. Vandenberg wiist er op, dat de
buitenlandsche politiek van Byrnes ge
lijkelijk den steun heeft van republi
keinen en democraten in Amerika. Dit
is ook de eenige weg om een georgani
seerd en vrede en collectieve veiligheid
te verkrijgen. Zij. die hier van afwij
ken, brengen deze doelst-rm^n in ge
vaar. „Ik ben er zeker van", aldus Van
denberg. ..dat de meeste republikeinen,
ondanks onvermijdelijke verschillen in
sommige opzichten, ook verder steun
zullen willen verleenen aan de regee
ring voor een buitenlandsche politiek,
die gebaseerd is op de twee partijen, en
op een gezonde Amerikaansche basis,
die een dictatuur van wie dan ook ver
werpt, die niet vijandig noch onderge
schikt is aan eenige andere macht op
aarde en die de rechten van den menscr
en de fundamenteels vrijheid verdedigt.-
De toestand eisoht eenheid binnen da
regeering zelf. Wii kunnen slechts sa
menwerken met één minister van bui
tenlandsche zaken tegelijk".