Nieuwe kunststoffen
bieden ongekende mogelijkheden
Wij moeten meer exporteeren
Geregeld komen geroofde goederen
terug uit Duitschland
Zeer uiteenloopende resultaten van den arbeid
van het Commissariaat-Generaal
Voor een geschatte waarde van onge
veer 50 millioen gulden aan goederen, die
de Duitschers uit ons land geroofd nadden,
is reeds weer teruggebracht, en nog steeds
komen zendingen ons land binnen. In deze
50 millioen zijn kunstschatten en effecten
niet begrepen en bovendien zijn de taxaties
aan den lagen kant, zoodat wel zeker is,
dat dezelfde goederen op het oogenblik
niet voor dit bedrag zouden kunnen wor
den gekocht.
Kolonel R. L. F. Otto, commissaris-
generaal voor de Nederlandsche economi
sche belangen in Duitschland, heeft in een
radiocauserie over zijn werk gezegd, dat
voor restitutie slechts in aanmerking ko
men de in feite nog aanwezige goederen,
waarvan de herkomst uit Nederland kan
worden aangetoond. Het zijn dus alleen de
goederen, die een betrekkelijk lang leven
hebben, en die op de een of andere wijze
herkend kunnen worden en dus in de eer
ste plaats onze machines en technische
installaties.
Daar wij niet bij benadering aan kun
nen geven welk deel van den totalen roof
voor restitutie in aanmerking komt en het
toch prettig is om tenminste een indruk
te hebben of we met de behaalde resul
taten eenigszins tevreden kunnen zijn,
hebben we cijfers naast elkaar gezet van
het aantal gestolen en het aantal terug
gevoerde stuks van bepaalde categorieën
van goederen.
Bijvoorbeeld: draaibanken: geroofd 2213,
terug 473, dus ruim 21 pCt.; fraisbanken:
geroofd 604, terug 138, dus ruim 23 pCt.;
laschmachines: geroofd 2303, terug 428, dus
ruim lS'/s pCt.
We weten, dat een deel van het geroofde
goed verloren is gegaan door bombarde
menten Een ander deel is terecht gekomen
in de Russische zone van Duitschland, van
waaruit we nog pas één machine hebben
kunnen terugkrijgen, ondanks het feit, dat
de restitutie-procedure ook door de Rus
sen aanvaard is. Nemen we aan, dat deze
beide redenen tot gevolg hebben, dat
6lechts de helft van alle geroofde goede
ren in aanmerking komt voor restitutie
uit het Westelijk deel van Duitschland,
dan zien we, dat 40 a 45 pCt. van de terug
te voeren gereedschapswerktuigen al weer
binnen Nederland terug is. Het werk is
in de voor ons verreweg belangrijkste
zone, de Britsche, juist goed op gang en
van vele machines, wmrvan we de ver
blijfplaats te weten zijn gekomen, is de
vrijgave al weer aangevraagd. Het percen
tage zal dus nog snel oploopen.
De percentages teruggevoerde goederen
loopen sterk uiteen. Van de moeilijk te
herkennen schrijfmachines is nog niet 10
procent terug. Van de 464 geroofde loco
motieven zijn er 405 terug; van spoorwa
gons is ongeveer de helft terug, maar van
,-wisseihout" is maar 10 procent en van
de dwarsliggers niet meer dan 20 pCt.
gevonden. De geroofde tramwagens, 301 in
op 70. Ook op het gebied van geroofde
boeken zijn goede resultaten bereikt. Tot
dusver keerden 3000 kisten met boeken
terug, een 1000-tal wordt binnen afzien-
baren tijd verwacht. Daarmede zijn de be
langrijkste bibliotheken weer in Neder
land terug.
Het commissariaat-generaal werkt nu
met gemiddeld 80 a 90 officieren verspreid
over het geheele gebied.
Behalve het terugbrengen van geroofde
goederen is van het begin af een tweede
taak voor het C.G.R. geweest om eigenaren
van onroerende goederen in Duitschland,
van fabrieken, kantoren en huizen te on
dersteunen bij hun pogingen om weer zelf
deel te nemen aan het beheer over deze
goederen. Langen tijd is in deze richting
geen eigenlijk succes bereikt, maar geluk
kig is hierin eenige verandering gekomen.
Een vijftal Nederlandsche officieren is toe
gevoegd aan de afdeeling beheer van het
Engelsche bezettingsbestuur en zij zullen
niet alleen inlichtingen kunnen geven aan
de Nederlandsche eigenaren, maar zij zul
len ook bemiddelen om zooveel mogelijk
eigenaren in staat te stellen zelf hun eigen
dom te bezoeken.
Joodse!» terrorisme
veroordeeld door Joden zelf
Het Jewish Agency heeft in een verkla
ring „in de sterkst mogelijke bewoordin
gen" de jongste gewelddaden in Palestina,
die deze instantie „een vorm van gangsters
actie" noemt, veroordeeld. Volgens deze
verklaring zijn de gewelddaden het „werk
van elementen, die de tucht van de geor
ganiseerde Jcodsche gemeenschap niet
aanvaarden en niet schijnen te begrijpen,
dat. hun daden neerkomen op de hoofden
van de leden der JoodSche gemeenschap,
die deze daden verafschuwt". In de ver
klaring wordt het feit betreurd dat bij de
jongste gewelddaden „onschuldige Arabie
ren met hun leven den tol hebben betaald".
In het bijzonder, daar zelfs in dagen, dat
de verhoudingen gespannen zijn, altijd
iedere poging werd gedaan van de zijde
der Joden om menschen, met wie niet
getwist wordt, geen letsel of lijden te be
zorgen. De Jcodsche Nationale Raad en
de geheele Jcodsche gemeenschap heeft
zich volgens deze verklaring achter het
Jewish Agency geschaard in de veroor
deeling van de „bedrijvers van deze zin-
nelooze en schadebrengende gewelddaden."
De „Oranje"
naar Rotterdam
Daar de repatrieeringssehepen „Oranje" en
„Indrapoera" beide morgen. Donderdag, in
Nederland aankomen, is besloten, dat de
„Oranje" niet te Amsterdam, doch evenals
de „Indrapoera" te Rotterdam zal worden
gedebarkeerd. De debarkatie van de „Oranje"
geschiedt Vrijdagmorgen en van de „Indra
poera" Vrijdagmiddag.
Eenigen tijd geleden heeft een commis
sie van drie, bestaande uit dr. J. C. Derk-
sen van Philips, dr. ir. Houwink van het
Kunststoffenïnstïtuut te Delft en de heer
Frank van het Rijksbureau voor Chemi
sche Producten, in opdracht van den mi
nister van economische zaken een studie
reis door de Vereenigde Staten gemaakt.
Het doel van deze reis was het bestudee-
ren van de ontwikkeling van de moderne
kunststoffenindustrie. Een van de leden
van de commissie, de heer Frank, heeft
in een vraaggesprek voor de radio een en
ander verteld over -de „plastics".
Men spreekt in Nederland van „kunst
stoffen" doch deze benaming is niet ge
heel bevredigend want het begrip doet
nog te veel denken aan surrogaatproduc
ten. Dit is echter zeker niet het geval
want de „plastics" hebben een geheel
eigen terrein veroverd en hebben in vele
gevallen vroeger gebruikte materialen
vervangen. Het vinden van een nieuwe
Nederlandsche benaming is niet zoo een
voudig vooral omdat de begrippen „plas
tics" en „kunststoffen" een zeker burger
recht hebben verkregen. Het ligt echter in
de bedoeling var. de Nederlandsche Ver-
eeniging van Fabrikanten van Kunsthars-
producten om binnenkort een prijsvraag
voor een nieuwen naam uit te schrijven.
Er zijn in Nederland namelijk reeds
verscheidene fabrieken, die zich met het
getal, zijn alle terug, hoewel er 20 on- vervaardigen van kunststoffen bezig hou-
bruikbaar zijn. De geroofde auto's zijn den. Jong is de industrie trouwens al niet
noemt massa's. Uit deze massa's kan door
persen, spuiten of walsen de vormgeving
plaats vinden. Verschillende van die
grondstoffen zijn in ons la.nd aanwezig
doch het is de vraag of het loonend zal
zijn om alle kunststoffen zelf te gaan
produceeren: ons land heeft nu eenmaal
een betrekkelijk laag afzetgebied.
De beste vooruitzichten voor ons land
liggen op het gebied van de vormgeving,
dus het spuiten, walsen en persen. De
ruwe grondstoffen zouden, voor zoover
niet hier gefabriceerd, moeten worden
ingevoerd doch onze deviezen-positie is
daarbij de belangrijke factor. Aangezien
ons slechts weinig grondstoffen ter be
schikking staan dienen deze te worden
gebruikt voor vitale doeleinden. Daarom
worden ze in de eerste plaats voor ïn-
dustrieele toepassingen beschikbaar ge
steld zooal6 voor de fabricage van radio-
en telefoontoestellen en schroefdoppen
voor de levensmiddelenindustrie. De fa
bricage van verbruiksvoorwerpen en huis
houdelijke artikelen zal nog wel even op
zich laten wachten, maar het zal, om een
voorbeeld te noemen, begin 1947 mogelijk
zijn om de Nederlandsche markt vol
doende te voorzien van goéde haarkam
men tegen redelijke prijzen.
Hard tegen hard
in Palestina
Een Joodsch extremistische Stemgroep
heeft in geheel Jeruzalem een pamflet
verspreid, waarin wordt gezegd, dat het
Jewish Agency niet in staat zal zijn het
Joodsche verzet te breken, dat zal wor
den voortgezet tot de Joden „volledige
vrijheid en onafhankelijkheid in Palesti
na" zullen hebben verkregen.
Vijf afgevaardigden van Jamal Hoes
seini's Arabische Partij in Palestina, de
grootste Arabische politieke partij aldaar,
hebben heden tot den districtscommissaris
van Jaffa een verzoek gericht om oprich
ting van een „Arabische defensieve orga
nisatie" om het leven en bezit van
Arabieren tegen Joodsche extremistische
activiteit te beschermen. Naar aanleiding
van de verleden week Vrijdag door Joden
verrichte aanvallen op banken te Jaffa
deelde de delegatie aan den commissaris
mee, dat de polilietroepen te Jaffa „niet
genoeg effect sorteerden".
Film-festival 1947
te Brussel
Naar „La Derniere Heure" bericht, zal
het wereld film-festival in Juni 1947 te
Brussel plaats hebben.
Onder leiding van Herman Vos, minister
van openbaar onderwijs, kunsten en we
tenschappen, had Vrijdagmorgen een con
ferentie plaats, waarbij besloten werd tot
de oprichting van een vereeniging, die
ten doel heeft het wereld film-festival
te Brussel te organiseeren.
Een voorloopige commissie werd samen
gesteld, die op den steun der regeering
kan rekenen.
Nieuws uit het buitenland
De Zwitsersche ministerraad heeft beslo
ten steun te verleenen aan onderzoekingen
op het gebied van de atoomenergie, aldus
heeft de Zwitsersche radio medegedeeld.
Agence France Press deelt onder voor
behoud mee, dat Uruguay de diplomatieke
betrekkingen met het regiem Franco gaat
verbreken.
De Dominicaansche republiek is toege
voegd aan de lijst van landen, welke aan
spraak maken op schadevergoeding door
Italië. In totaal dertien landen hebben thans
schadevergoedingseisehen tegen Italië inge
diend.
De Deensche premier, Knud Rasmussen,
heeft verklaard, dat de Deensche regeering
zich zal neerleggen bij het resultaat van het
op de Faröer gehouden plebisciet. De bevol
king heeft zich voor de afscheiding van De
nemarken verklaard met een meerderheid
van75 stemmen.
De Hongaarsclie autoriteiten zijn begon
nen met de registratie van de eisehen der
geallieerden jegens Hongarije. Men schat op
basis van de reeds geregistreerde eisehen,
dat het totaal wellicht 250 millioen dollar
bedraagt.
De Fransche nationale vergadering heeft
besioien, dat de president van de Fransche
republiek niet langer als eenige zeggenschap
zal hebben over het a! of niet verstrekken
van gratie aan ter dood veroordeelden,. De
macht om gratie te verleenen werd in han
den gelegd van een onder voorzitterschap
van den president var. Frankrijk staanden
hoogen raad van magistraten.
echter voor nog niet eens één tiende
procent terug.
Voor paarden en vee zijn geen optimis
tische verwachtingen. Wel wordt op het
oogenbiik nauwkeurig nagegaan, wat er
nog terug te vinden is van de meer dan
300.000 uit Nederland weggevoerde koeien,
maar wij zullen tevreden moeten zijn, als
we enkele duizenden terugkrijgen.
In de afdeeling kunst is op het oogenblik
omstreeks 20 van het aantal weggevoer
de objecten naar ons land teruggekeerd.
Meten wij het teruggekomene af naar de
kunstwaarde, dat wil dus zeggen naar de
kwaliteit, dan ligt het percentage oneindig
veel hooger en wel op zijn minst genomen
Kleurlingen-stad in Zuid-Afrika
De gemeenteraad van Johannesburg
behandelt op het oogenblik voorstellen
betreffende den bouw van een stad voor
de Inheemsche bevolking, waar 43,000
personen zullen kunnen wonen. Volgens
de plannen strekt de stad zich uit over
een oppervlakte van 6.000 acres en zal
8.000.000 pond kosten. Er komt een
universiteit, voorts zullen er 30 regee-
ringsscholen zijn, eenige spoorwegsta
tions. markten, klinieken, wassdheriien,
een sportstadion en een zwembad. Aan
den rand van de stad zal een zieken
huis worden neergezet.
meer want al omstreeks 1875 begon men
met de fabricage van celluloid en in den
loop van den tijd is deze gevolgd door
een heele reeks andere kunststoffen, doch
eerst in de laatste jaren heeft de ont
wikkeling een groote vlucht genomen.
Het Amerikaansche publiek heeft groote
belangstelling voor de producten van
kunststof door de geweldige reclame, die
er voor is gemaakt en doordat het de
goede kwaliteiten van de legeruitrusiings-
stukken, die van kunststoffen zijn ver
vaardigd, heeft leeren kennen. Deze ten
dens is zoo sterk, dat de industrie min
of meer wordt gedwongen huishoudelijke
voorwerpen van plastics te, vervaardigen.
Speciaal op het gebied van de electrotech-
niek en den vliegtuigbouw zijn de kunst
stoffen ook op groote schaal toegepast.
Men kent deze stoffen in zeer veel ver
schillende soorten en ze worden gebruikt
als lijm zoowel als voor kunstglas, tan
denborstels, nylon-kousen en kunstleer.
De belangrijkste eigenschappen van de
nieuwe kunststoffen zijn een grootere be
stendigheid tegen roestvorming en tegen
diverse chemicaliën; ze zijn geschikt om
plotselinge verandering in temperatuur
goed te doorstaan, ze hebben een lage
vochtopname en ze zijn doorzichtig, buig
zaam en hard.
De grondstoffen voor plastics worden
gehaald uit steenkool, petroleum, lucht
en uit hout. Door diverse bewerkingen
wordt de „oerstof" omgezet tot wat men
Misschien nog veeF vroeger dan men
liet verwacht had is er een wel zeer be
langrijke verandering op de haring-
markt ingetreden. Bestond er in de eer
ste maanden van dit seizoen bij sommi
gen ontevredenheid over de naar hunne
meening te kleine toewijzing, thans kan
men practisch zooveel haring krijgen
als men hebben wil en worden de aan
voeren door den handel niet eens opge
nomen. aldus lezen we in „De Vissche-
riiwereld".
Visch en wel zeer in het bijzonder
haring, is altijd bii uitstek een export
artikel geweest. Dat het groote publiek
meer weet van den export van bloem
bollen en van groenten, dat onlangs
door de radio een grappenmaker het
had over ,jhet zien groeien van onze
deviezen" naar aanleiding van een
vliegtocht over de streek rondom Haar
lem en dat ook in Economische Voor
lichting 'van 7 Sept. j.l. in een artikel
van Prof. Dr. Kuin, secretaris-generaal
van het ministerie van Economische
Zaken, pootaardappelen en bloembollen
worden genoemd „onze traditioneele
exportartikelen" terwijl het artikel visch
zelden of nooit wordt genoemd, kan al
leen worden toegeschreven aan de on
bekendheid van ihet artikel, althans van
de exportmogelijkheden er van.
Ondanks alle propaganda en het daar-
57. In zijn vreugd over het terugvin
den van zijn wonderbril was Sultan Sar
op zijn boomstam geklommen alsof hij
een slanke jonge man was. Fier zat hij
als een ruiter te paard. „Verzamelen
mannen", riep de Sultan. ..Joessoef
moet er ditmaal aan gelooveti". Ook
Tips en Tops zaten weer boven op hun
boomstam. „Hoe kunnen wij mi aanval
len zonder bestuurbare booten tegen
zulk een overmacht", zei Tops mismoe
dig. Maar Tips dacht na. Het is bijzon
der prettig om na te denken op een
boomstam tn een Perzisch meer geze
tenvooral als je door roovers wordt
beschoten. Tips dacht dus na. „Ik heb
het", schreeuwde hij plotseling. „Wat
heb je", vroeg Tops ongerust. ..Het
idee", zei Tips raadselachtig. „Zie jé die
bamboestengels uit het water steken.
Tops?" „Ja", zei Tops, „ik ben niet
blind.' En wat zou dat?" „Ieder van ons
krijgt zoo bamboebuis, neemt het uit
einde in den mond en kan dan onder
water ademen!" zei Tips. Dat was de
oplossing.
door ongetwijfeld sterk gestegen ver
bruik door ons eigen volk is de export
toch altijd de kurk geweest waarop het
geheele visscheriibedrijf dreef. Het op
schrift van hei genoemde artikel in
Economische Voorlichting „wij moeten
MEER exporteeren" moge in het alge
meen voor ons geheele land gelden, nog
veel klemmender geldt het voor de
visch en wel speciaal voor de haring.
De export is tot nu toe wel heel erg
tegengevallen. Sommige landen zijn
door verschillende oorzaken geheel uit
gevallen, ons natuurlijke achterland
Duitschland zijn wij kwijt. Polen even
eens, andere landen beperken hun in
voer, allemaal ooi-zaken dat reeds ver
leden week de haring met moeite door
den handel werd opgenomen en de ree-
dersvereeniging zich genoodzaakt zag
een opvangapparaat in het leven te roe
pen, dat alle goed houdbare haring, die
de handel niet opneemt, uit de markt
neemt, en opslaat. De maximumprijzen
zijin voor het overgroote deelvan de
aanvoeren niet meer te maken, zoodat
men feitelijk bijna al weer van een vrije
markt kan spreken. Uit dien hoofde
heeft de Dienst dei' Nederlandsche Ha
ringcontrole ziin werk. om in opdracht
van het Bedrijfschap alle haring te
waardeeren dan ook reeds gestaakt. Dè
normale toestand you zijn dat er nu af
slag zou worden gehouden, maar han
del en reederii zijn het er over eens,
dat het in het. belang van het geheele
bedrijf is. de prijzen zoolang mogelijk
op peil te houden.
Er moet echter spoedig een belang
rijke verruiming van den export komen,
want een dertig millioen gulden devie
zen, alleen uit de gezouten haring, plus
nog een tien a twintig millioen gulden
uit de versche haring zijn voor ons land
toch niet te versmaden. Het is te hopen
dat de autoriteiten alles in het werk
zullen stellen dezen export mogelijk te
maken. Een beperking van de vissche
rii zou in dezen tijd zeer te betreuren
ziin. Er is in een groot deel van de we
reld nog honger en wii moeten de pro
ductie van een zoo hoogwaardig voed
sel juist nog met alle middelen kunnen
opvoeren. En dit kan als onze regeering
helpt; wii kunnen dus nog wel twee
maal zooveel haring kwijt naar de ons
omringende landen.
(Onze lezers zullen hebben begrepen,
iat het. bovenstaande alleen betrekking
heeft op de pekelharing. Red. IJ. Crt.)
