Een dictatuur
zonder einde
Verruiming der vrije
Kapitaals-sfeer
Stoops Bad bestaat een kwart eeuw
In 1944 was het fraaie gebouw
bijna aan de sloopwoede der Duitschers
ten offer gevallen
De mooiste bad- en zweminrichting in
ons land bestaat op 27 September vijf-en-
twintig jaar. Hei is Sloops Bad. zoo ge
noemd naar den stichter, ir. A. Stoop, een
bekend mijningenieur en geoloog, die ook
de grondlegger was van de petroleum
industrie op Java. De heer Stoop koester
de jarenlang plannen, om in Overveen een
bad- en zweminrichting te stichten,
geenszins uit commercieele, doch uitslui
tend uit ideëele overwegingen. In 1915
kon aan deze plannen vasteren vorm wor
den gegeven door de oprichting van een
naamlooze vennootschap, welke zich den
bouw en de exploitatie van de bad- en
zweminrichting ten doel stelde. De eerste
wereldoorlog vertraagde de uitvoering
der plannen aanmerkelijk en eerst nadat
het oorlogsrumoer was verstomd kon on
der leiding van den architect Eduard
Cuypers met den bouw worden begonnen,
welke in 1921 werd voltooid, zoodat op 27
September van dat jaar de officieele
opening kon geschieden. Bij deze gelegen
heid werd den heer Stoop door vele spre
kers hulde gebracht voor zijn initiatief,
de inwoners van Haarlem en Bloemen-
daal een inrichting te schenken, die in
den lande haar weerga niet had. De
Koningin benoemde den heer Stoop tot
Ridder in de Orde van den Nederland-
schen Leeuw.
Het was den heer Stoop gegeven nog
veertien jaren te ervaren hoe de inrich
ting in een groote behoefte bleek te voor
zien. Hij overleed op 7 September 1935.
Van de oprichting af tot Augustus 1931
is de heer Ch. de Roo van Alderwereit
directeur geweest. Deze werd opgevolgd
door den heer G. Vogel en op 1 Maart
1939 trad de tegenwoordige directeur, de
heer P. Schultink in functie, die dus alle
bezettingsmisère heeft meegemaakt. Ge
lukkig heeft de inrichting weinig van de
bezetting te lijden gehad. Helaas moet
echter geconstateerd worden, dat door
baldadigheid en vernielzucht van niet-
Duitsche bezoekers wel schade is aange
richt. Ook een belangrijk deel van den
textielvoorraad is in dien tijd verdwenen.
Het isr wel voorgekomen, dat de directie
door een wasscherij werd gewaarschuwd,
dat zij van particulieren handdoeken met
den ingeweven naam ''er inrichting ter
behandeling ontving.
In 1944 was er een hachelijk moment
toen een hooge Duïische officier op het
Adriaan Stoopplein uit zijn auto stapte
en mei een armzwaai te kennen gaf, dat
zoowel Sioops Bad als het nabijgelegen
gebouw van hei.Kennemer Lyceum moes-;
ten worden afgebroken! Toen hij de in
richting bezichtigd had, verklaarde hij
weliswaar, dat het de mooiste was welke
hij na Parijs gezien had, maar aan zijn
besluit viel niets te veranderen. Hij ver
trok met medeneming van de bouwteeke-
ningen en kwam na een week terug om
den directeur te feliciteeren. .,'t Is te
eolide gebouwdverklaarde hij. „Sloo-
pen duurt te lang en als we het gebouw
opblazen, gaat de heele omgeving mee de
lucht in!''
In September 1944, toen er geen brand
stoffen meer waren, moest de inrichting
gesloten worden, doch in Juli 1945 kon
reeds het fraaie buitenbad, dat in 1935 met
opoffering van twee van de vier tennis
banen was gebouwd, weer geopend wor
den en in September het binnenbad. Het
was een geluk, dat eenige der verwar
mingsketels voorzien waren van een olie-
stookinrichting, aangezien er kort na de
bevrijding wei olie, maar geen steenkool
beschikbaar was.
De drukte is den eersten tijd na de
heropening enorm geweest en eerst iets
verminderd, toen er weer gelegenheid
kwam, om in zee te baden. Momenteel
wordt ei ook een zeer druk gebruik ge
maakt van de kuipbaden, nu zeer velen
door de gas- en electriciteitsrants'oenee-
ririg niet in staat zijn, thuis een bad te
nemen.
De eigen wasscherij van de inrichting
wordt thans niet meer gebruikt. Over
wogen wordt de ruimte, welke nu nog
door deze wasscherij in beslag genomen
wordt, in de toekomst voor andere doel
einden te bezigen.
Op 27 September zal het zilveren jubi
leum feestelijk worden gevierd, des
morgens door de vaste bezoekers, des
middags door de schoolkinderen, voor wie
wedstrijden zijn georganiseerd. Van drie
uur tot halfvijf houdt het bestuur een
receptie en des avonds deelen de ver-
eenigingen, die 'geregeld bij Stoop komen
zwemmen, in de feestvreugde. Het ge
bouw zal op den jubileumdag inwendig
versierd worden. Des avonds wordt de
gevel met schijnwerpers verlicht
Agenda voor Haarlem
ZATERDAG 21 SEPTEMBER
Stadsschouwburg: „Arsenicum en oude
kant" (Het Vrije Tooneel), 20 uur. Kinder
huissingel: Circus Saltarino, 20 uur. Rem
brandt: Theater Plezier: „Dat is het top
punt", 14.30 en 20 uur. Palace: „De twee
zusters Kleh" (18 j.); Luxor: „Het intieme
leven van Hendrik VIII (18 j.); deze twee
14.00, 16.15. 19.00 en 21.15 uur; Frans Hals:
„Kampioen op sokken" (14 j.) 14.00, 16.30
19.00 en 21.15 uur; City Theater: „Variété"
(18 j.) 14.15, 16.30, 19.00 en 21.15 uur.
ZONDAG 22 SEPTEMBER.
Frans Hals: Jan Strijbos over „Antarc-
tis' 11.30 uur. Circus: 14.30 en 20 uur.
Schouwburg: Ais Zaterdag 14 en 20 uur.
Rembrandt en bioscopen: Als Zaterdag.
MAANDAG 23 SEPTEMBER.
Groote Kerk: Kerkconcert, 20 uur. Cir
cus. Rembrandt en bioscopen: als Zater
dag.
De geallieerden hebben in Dnitschland het ontwerp gevonden van een soort
raket-projectiel, dat bestemd was om tot ontploffing te worden gebracht tus-
schen formaties aanvallende vliegtuigen. Het toestel, dat onder den naam
Schmetterlingvlinder bekend stotid, zou met behulp van radio be
stuurd en tot ontploffing gebracht worden.
Effecten- en
Geldmarkt
De Nederlandsche staatsbegrooting voor
1947 is er ditmaal op de Amslerdamsche beurs
maar wat kaal afgekomen, indirect is het
financieel beleid dei- regeering ongetwijfeld
ook voor den fondsenhandel van de grootste
beteekenis, er waren deze week echter fac
toren van meer rechtstreekseh belang, waar
mede men zich bezig hield Daar was in de
eerste plaats de vereenvoudiging van het ka
pitaalverkeer. welke tegen het einde der
vorige week is afgekomen en waarover het
discours nog niet is geëindigd. Zoo zijn thans
de den handel in vaste goederen en liet liypo-
theekbedrijf verlammende bepalingen, vol
gens welke hypotheken, uit vrij geld ver
strekt bij den debiteur geblokkeerd werden,
terwijl ook de uit vrij geld gedane aflos
singen eenzelfde lot ondergingen, opgeheven.
De hypotheekgever (debiteur) krijgt thans
zijn uit vrij geld verstrekte hypotheek in
vrij geld te zijner beschikking en ook de
aflossingen worden in vrij geld uitbetaald,
waardoor uiteraard de vrije kapitaaisfeer
aanmerkelijk uitgebreid en de handel in
onroerende goederen wordt vergemakkelijkt.
Alleen de aflossingen, welke betrekking
hebben op hypotheken tusschen 1 .Tan. 1942
en 2 Oct. 1945 verstrekt en die, welke na 2
October 1945 uit geblokkeerd tegoed zijn
verstrekt, zijn slechts voor 10 van de
hoofdsom vrij; grootere aflossingen blijven
geblokkeerd.
De fondsenhouder is door de opheffing der
betrokken maatregelen in zooverre gebaat
dal de z.g. lossingsrekening thans geheel
naar de vrije kapitaalssfeer wordt overge
bracht. Tot dusver kon voor de opbrengst
van aflosbaar gestelde obligaties alleen een
Emir Feisal van Soedi-Arabië hield tijdens de conferentie over Palestina te
Londen een receptie, waar alle delegaties aan deelnamen. Ernest Bevin de
minister van Buitenlandsche Zaken van Groot-Brittannië, was eveneens aan-
ivezig. Hierboven de hartelijke begroeting.
nieuw fonds worden ieiuggekocht en eerst
door dit weer te verkoopen. kreeg men over
de helft van die opbrengst de vrije beschik
king. Thans echter komt deze opbrengst door
storting van !<-i "o in het Waarborgfonds
voor Rechtsherstel vrij. terwijl ook de op
brengst van achterstallige binnen- en buiten
landsche coupons en dividenden op deze
wijze naar de vrije sfeer kan worden over
gebracht, hetgeen ook geldt voor de beta
lingen. welke uit dien hoofde na 15 April
194G hebben plaatst gehad en waaronder ook
de opbrengst van stock-dividenden en claims
is begrepen.
Natuurlijk schuilt hierin een onbillijkheid
voor hen. die vóór dien datum lossingen heb
ben ontvangen en reeds tot herbelegging zijn
overgegaan. Want de bepaling blijft be
staan. dat bij verkoop van effecten de helft
van de opbrengst wordt geblokkeerd. Het
beursbestuur heeft er bij den Minister met
klem op aangedrongen, dat ook deze beper
king zou worden opgeheven, hetgeen ook
billijk zou zijn omdat de nieuwe kooper
van effecten in vrij geld moeten betalen ei
verkoop van effecten derhalve een verkapte
geldblokkeering is. Op dn punt was de
Minister echter niet te vermurwen en zal het
beursbestuur haar actie voor een verdere
vergemakkelijking van den fondsenhandel
moeten voortzetten, hetgeen zeker niet zal
worden nagelaten.
De voordeelen van deze .nieuwe bepaling
springen in het oog. Zij, die aflossing uit
hypotheek of uit fondsen ontvangen, kun
nen de opbrengst daarvan vrijelijk gebrui
ken zoowel voor den aankoop van andere
fondsen, welker opbrengst bij verkoop dan
Uiteraard ook weer vrij zal zijn, als voor den
aankoop van andere 'vermogensobjecten of
voor eenig ander doel.
lien tweede lichtpunt voor den fondsen
handel was deze week de publicatie van de
bepalingen, welke voor de certificeering» van
Amerikaansclie waarden noodig zijn. zoodat
straks tot de hervatting van den handel in
die fondsen kan worden overgegaan, dat wil
zeggen, tot den verkoop, want voor zoover
thans "bekend, zal van een vrijen handel geen
sprake zijn, maar zal men slechts Amerika
nen kunnen verkoopen, welke dan via ar-
britage naar New-York worden verkocht.
Eenrichtingsverkeer dus. Dat men hiervoor
slecht te spreken is. kan niet verwonderen.
Het zal onmogelijk zijn Amerikaansche
shares tegen andere te verruilen, men zal er
slechts binnenlandscne fondsen voor kun
nen terugkoopen, terwijl men anders met
blokkeering van 40 "/o van de opbrengst ge
noegen zal moeten nemen. Mogelijk is van
dezen maatregel een grootere vraag naar
binnenlandsche en Indische waarden te
wachten, waarvoor deze week reeds meer
belangstelling aan den dag werd gelegd. In-
tussehen is het wel zeer te betreuren, dat.
gelijk ook in de Eerste Kamer opgemerkt is.
door de koersdaling te New-York. voor ons
land een bedrag van 160 millioen is verloren
gegaan. Een groot deel der door de regeering
verkregen bezuiniging op de staatsuitgaven
is hierdoor verdwenen.
Storm helpt wederopbouw
Ter hoogte van Texel is door den
storm de deklast van een houtboot af
geslagen. Het hout is op de kust van
Texel.'gedreven. De strandvonderij is
onmiddellijk begonnen met de berging
van het hout. dat op sommige plaatsen
huizenhoog ligt opgehoopt.
-De dienst voor den wederopbouw
heeft reeds stappen gedaan om de be
schikking te krijgen over dit hout.
In Rue de la Paix
decreteert de mode
MERIKA. dat vastberaden ten strij-
de trok tegen den dictator en niet
rustte voor dat diens rijk ten einde was,
vergat helaas zijn soldaten opdracht te
geven, bij hun tocht van Tunis naar
Berlijn even in Parijs aan te gaan om
een andere dictatuur onrver te werpen
met het gevolg dat thans de Ameri
kanen en vooral de Amerikaansche
vrouwen zich gewillig en slafeliik bui
gen onder de nieuwe decreten uit de
Rue de la Paix, waar de vrouwelijke
dictator „Mode" zetelt.
Tijdens de oorlogsjaren hield zij zich
voorbeeldig koest, zonder zelfs een aan
merking te maken op de battle-dress
der Afnerikaansche meisjes, die den
Oceaan over staken. Zii protesteerde
zelfs niet toen een gigantische lading f
tamelijk verouderde garderobe-stukken
van Amerika naar het vasteland kwam
om via de UNRRA in de dringendste
nooden der bevrijde Europeanen te
voorzien.
Thans is het echter plotseling uit met
haar zwijgen. Zii heeft in een opwelling
die blijkbaar weinig rekening hield met
de praktische moeilijkheden, een de
creet uitgevaardigd, waarin bevolen
wordt dat de rokken dezen herfst, vijf
a tien centimeter langer zullen .zijn.
Niet uitdrukkelijk zijn van dit gebod
de mannelijke rokken der Highland-
division uitgezonderd, doch het mag
worden aangenomen, dat de Mode 't nog
niet gewaagd heeft, drastisch in te grij
pen ten aanzien van de militaire klee
ding der geallieerde legers, zoodat het
niet te verwachten is dat er bij de
Schotten een ruit bij moet.
Intusschen de Amerikaansche
vrouw, anders zoo geëmancipeerd en
zelfstandig, geeft geen enkel teeken van
illegaal verzet tegen de Parijsche dic
tatuur. Zii blijkt zich onderdanig te
willen schikken in de vijf a tien centi
meter en het is te begrijpen dat de
vrijheid-bevende mannelijke bevolking
van de States hierdoor zeer teleurge
steld is.
Overigens niet alleen teleurgesteld,
want de langere rokken, hoe elegant en
gedistingeerd zii ook zullen zijn, eischen
30 tot 40 millioen meter stof méér van
de Amerikaansche productie en deze
hoeveelheid zou precies voldoende zijn
om een tien millioen heerencostuums
te vervaardigen.
Het is duidelijk dat deze berekening
olie op het. vuur der anti-langere-rok-
ken-stemming is geweest en thans is er
dan ook een complete verzetsgroep op
gestaan. onder aanvoering van het hoofd
van het bureau der burgerlijke produc
tie. John Small, die mei paardemidde-
len aan het saboteeren is geslagen. Hij
werkt daarbij met eenigszins ingewik
kelde en omslachtige middelen, getuige
zijn circulaire, waarin hij betoogt dat
de nieuwe rekkenmode ook weer nieuwe
schoen en ontwerpen zal eischen en dat
deze schoenen moeten worden gemaakt
van leer. dat moet worden onttrokken
aan d&n huizenbouw van woningen voor
oud-frontstrijders. Het is niet duidelijk,
wat dat leer met huizen te maken heeft
of zou Small hier partij trekken van
het feit dat een „leer" ook wel eens
ladder heet? Dat er in Amerika pre
fabricated huizen van leer worden ge
maakt. is onwaarschijnlijk, ofschoon
men niet altijd kan zeggen wat in Ame
rika waarschijnlijk en wat onwaar
schijnlijk is. Een leeren huis zou
eigenlijk pas mogelijk zijn wanneer zij
zoo klein zouden moeten worden dat
zij naar maat van den toekomstigen be
woner zouden moeten worden gemaakt.
Maar dat. alles is onzin. Small heeft na
tuurlijk alleen een argument voor het
behoud der korte rokken willen con-
strueeren en aangezien hij het voor de
hand liggende argument dat hij het
zoo veel mooier vindt niet in over
eenstemming vond met den ernst van,
het probleem, is hij in het. sociale ge
doken en heeft hij dé frontstrijders er
bij gehaald.
Frontstrijders in actie tegen langere
rokken het is eigenlijk zeer logisch,
wanneer men zich herinnert dat tijdens
den oorlog de pin-up girls een groote
troost voor deze strijders zijn geweest.
En de rokken der pin-irp girls plach
ten van dergelijke afmetingen te zijn,
dat de stof, die bespaard zou worden
door de pin-up mode voor alle vrouwen
in te voeren, ruim voldoende zou zijn
om de geheele mannelijke bevolking
der wereld aan een paar costimms te
helpen. Die John Small is een gewiekst
psycholoog.
Het is overigens toch allemaal over
bodig en vruchteloos. Die actie zal niets
uithalen want een bevrijding van de
dictatuur der Mode is een fata morgana,
zoo fantastisch en onmogelijk, dat zelfs
de onderdrukten er niet aan denken,
naar die bevrijding te verlangen. John
Small zal den strijd verliezen hij zal
het moede hoofd neerleggen op het mo
ment. dat zijn vrouw haar modiste op
dracht geeft ..om toch maar die bestel
de jurk met een rok van vijf a tien
centimeter langer af te maken, want
dat mijnheer er nu niets meer op tegen
heeft".
En in de Rue de la Paix klinkt ba
zuingeschal. dat aan een Sondermeklung
herinnertL.
Aan de noordkust van het Deensche
eiland Seeland. waar Kopenhagen op gelegen
is. is gistermorgen een hevige aardschok ge
voeld, die 30 seconden duurde.
BINNENLAND
Een Argenlijnsche
regeeringscommissie be
zoekt momenteel Fries
land om de mogelijkhe
den van den export van.
fokvee te onderzoeken.
Ook worden zuivelfa
brieken bezichtigd.
De onlangs opge
richte Buurtvereeniging
..Stationskwartier" te
Haarlem geeft Woensdag
25 September haar
eersten vroolijken mid
dag voor de kinderen
van hare leden.
Te Delft is 's nachts
een groote spiegelruit
van een juwelierszaak
met een keisteen ver
brijzeld. De dader nam
een schaal met ongeveer
60 gouden ringen mee.
Prof. ntr. J. A. van
Hamel is toegevoegd aan
de Nederlandsche dele
gatie ter vredesconferen
tie te Parijs wegens.af
wezigheid van de hee-
ren Kortenhorst en
Kupers.
De burgemeester van
Enkhuizen maakt be
kend, dat de in Januari
1945 op het IJsselmeer
verongelukte „Gronin
gen 4" is gelicht en ver
zoekt verwanten van
slachtoffers hem zoo
spoedig mogelijk schrif
telijk op te geven een
zoo volledig mogelijk
signalement en een be
schrijving van de klee
ding. welke de slacht
offers ten tijde van het
ongeluk droegen. Er zijn
reeds elf lijken ge
borgen.
Vijftien Duitsche
oorlogsmisdadigers zijn
dezer dagen naar Neder
land overgebracht. Al
len worden verdacht
van moord en mishan
deling. tijdens de bezet
ting in Nederland ge
pleegd.
Minister Drees heeft
te Amsterdam het acht
ste nationale veiligheids
congres geopend.
Begin October zal
het bureau geschied
schrijving van het M. G.
worden geliquideerd.
Dan zal het Witboek Mi
litair Gezag. dat door
dit bureau bewerkt is,
vrijwel gereed zijn.
Haarlem en Omgeving
De heer A. C.
Schaap te Haarlem
slaagde aan de Vrije
Universiteit te Amster
dam voor het propae
deuttsch examen theo
logie.
joodsclie ingezete
nen, die na 1 Februari
1933 naar Nederland zijn
gekomen en die bij het
Beheersinstituut een
„non-enemy"-verkla
ring hebben aange
vraagd. dienen zich in
verbinding te stellen
met de plaatselijke Jood-
sche Coördinatie-com
missie.
Zondag 22 September
van 2—4 uur geeft hst
Spaarndamseh fanfare
corps „Crescendo", dir.
de heer F. A. Dekker,
een concert op de West
Kolk.
De heer Pescliar die
meer dan tien jaar kos
ter is geweest in het
kerkgebouw der Ned.
Herv. Gemeente te Over
veen en ongeveer zes
jaar concierge van het
wijkgebouw aldaar heeft
ontslag genomen. In
zijn plaats is benoemd
de heer J. de Kok.
De heer II. M. Stra-
ting, Theologisch Candi
da at te IJmuiden Oost,
is beroepen als prëdi-
kant bij de Ned. Herv.
Gemeente te 's Heer
Abtskerke.
De tentooonstelling
„Haarlemsche meesters
uit de eeuw van Frans
Hals in het Frans
Halsmuseum- gehouden
werd bezocht door
18.739 personen. Een
succes!
In de Meer en Bosch
laan te Heemstede zijn
gedurende den nacht
niet minder dan vier in-
oraken gepleegd. Er wei
den vier rijwielen, een
flinke hoeveelheid tafel
zilver. Perzische klee-
den, geld, distributiebe
scheiden en een gouden
horloge ontvreemd.
Dienzelfden nacht werd
ingebroken ln een per
ceel aan de Adriaan
Pauwlaan te Heemstede,
waar sigaren, sigaretten
en tabak werden ge
stolen.
Tegen de 23-jarige
dienstbode H. J. te
Heemstede oorspronke
lijk afkomstig uit Hen-
geio, is proces-verbaal
opgemaakt wegens het
bestelen van twee werk
geefsters. Kleedingstuk-
ken en zilveren tafel-
voorwerpen vormden de
buit.
