De les van Neurenberg
V ergeef sehe
terugkeer
Een groote Sterren-regen verwacht
Karakter ivas zeldzaam versehijnsel
Do commentaren van de internatio-I naai tegengesproken. Maar al die pers
unie pers zijn gedurende den voortgang I vertegenwoordigers konden zich dat
van het Neurenbergsehe proces niet talles plotseling niet meer herinneren,
vriendelijk geweest ten opzichte van de Zij voelden zich rijk met een. handtee-
een en twintig in de beklaagdenbank kening van Schacht en de foto van de
vooral niet toen bij de getuigenverkla- verbroedering zonden zij als een kost-
ringen de onmenschelijkheden die onder baar Neurenbergsch trophee naar hunne
het nazib.ev.-ind werden uitgevoerd onder i redactie. Als zij straks in hun land terug
toezicht en goedkeuring ol op instigatie I zijn gekeerd, zullen zij misschien met
van de beschuldigden, door woord, I trots vertellen, dat zij von Papen met
geschnit en film aan- het daglicht I zijn vrijspraak hebben gecomplimen-
kwamen. Die commentaren hielden in teevd en'dat zij zelfs een hand aan die
heftige, verontwaardigde afkeuring ge- drie beroemdheden hebben gegeven
lijken tred met de bittere redevoeringen I Een hoogtepunt in hun loopbaan, ja, in-
der aanklagers en.
niemand heeft kun
nen const ateeren
dat die aanklagers,
noch de pers, ver
goelijkende woor
den konden vinden
voor de drie, die
thans als vrije man
nen wachten op de
kansom ongemerkt
in de vergetelheid
onder te duiken.
De frontpagina's
spraken op den dag
dat Schacht in de
getuigenbank stond
om zijn schuld te
hooren en zijn ver
dediging te formu-
leercn, van den
„doodel ij ken revol
ver, door Schacht
in de handen der
nazi-militairen ge
drukt". Zij-spraken
van Vuti Papen als
de ..sluwe, gladde
verrader, die in
opperste baatzucht
met de wolven
heulde niet om
zijn huid, maar om
zijn belangen als
vooraanstaand po
liticus te redden".
Fritzsche werd des
tijds gebrandmerkt
als „Goebbels'
radio-koelie" en
..spreekbuis van de
terreur" dat
waren woorden
van dezelfde men
sehen, die de pers
tribune vulden op
den dag dat de
vrijspraak dezer
drie mannen werd
afgekondigd.
Over de beslissing
van het Tribunaal
valt moeilijk te
redetwisten.
De voor dit proces in het leven geroe
pen jurisdictie en jurisprudentie, hoe
uniek en hoe opportuun ook, waren ge
baseerd op de macht van het bewijs en
de onaantastbaarheid van de geformu
leerde aanklacht. Het mag worden ver
ondersteld dat de rechters naar eer en
geweten over de houdbaarheid dezer
aanklacht en het wezen der bewijsvoe
ring geoordeeld hebben en daaruit, hun
reeds bekende conclusie hebben getrok
ken. Doc-h over de houding van de in
Neurenberg aanwezige persmenschen
moet wel het een en ander worden ge
zegd; die houding heeft in Nederland-
sche en naar wij aannemen ook in bui-
tenlandsche perskringen wrevel en ver
ontwaardiging gewekt. De wijze waarop
dadelijk na de beslissing van het Hof
die persmenschen vertegenwoordi
gers van de openbare meening der ge
allieerde landen zich als hongerige
sensatiewolven op de vrij gesprokenen
hebben geworpen zonder er ook maar
een moment aan te denken, dat zij zich
nog steeds tegenover grootheden uit het
nazirijk bevonden, wekt herinneringen
aan de zwartste perioden uit de voor-
oorlogsche sensatie-„journalistiek",
Persmenschen, die kolommen vol
Een handdruk
uit Nederland
De eerste 30.000 kerslpakketjes
naar Indië
Het lijkt een volkomen Amerikaansch
bedrijf, dat zich thans afspeelt op een
étage van het groole gebouw van ,,Pak-
huismeesteren" te Rotterdam.
Tallooze meisjes werken daar in een
soort loopende-band-systeem om 150.000
Kerstpakketjes, bestemd voor militairen
en burgers in Oost-Indïë in zoo kort mo
gelijken tijd gereed te maken. Van dit
aantal gaan reeds 30.000 met de „Oranje"
weg. In Batavia worden ze overgeladen
om te worden vervoerd naar Ambon,
Nieuw-Guinea en nog verder weg. Opge
wekt en kwiek verrichten al deze meisjes
haar taak. De een neemt een mapje post
papier met enveloppen, de ander een pot
lood of een blikje taai-taai, de derde
zorgt voor een blikje biscuit of een dito
met stroopwafelen, weer een ander legt
drie reepen chocolade in de doozen of een
.boek. een rolletje pepermunt of drie pak
jes Engeische of Amerikaansche sigaret
ten. Zonder ophouden schuiven de doo
zen _in één lange rij door, van mdisje tot
meisje, tot de inhoud ten laatste compleet
is. De doozen worden «licht gemaakt, alles
wordt geadresseerd aan de coördinatie
commissie voor burgerlijke en militaire
„Welfare" in Ned.-Indië, die ervoor zorgt,
daL. ieder het zijne krijgt.
Het Nederlandsche Roode Kruis heeft
de organisatie van deze Kerstpakketten-
actie ter hand genomen en deze zal, dank
zij de volle medewerking van rijksbureaux
en industrieën, voortreffelijk slagen.
Als deze eerste 30.000 pakketjes weg zijn,
zal er in het groote gebouw aan de Wil-
helminakade een paar dagen rust heer-
schen. Het is immers ondoenlijk langer
dan een paar dagen achtereen in dit ge
weldige tempo door te gaan. Maar daarna
komen met bekwamen spoed de overige
de .kranten van haring en wittebrood
geschreven en Leiden schalt van de fees
ten. In sommige steden komen oud-studen
ten van de Leidsche Universiteit te samen
om terug te keeren naar de bronnen eener
goede jeugd. Maar ge zit er dikwijls te
midden van heeren en de terugkeer
is meestal illusoir en tevergeefsch. Wie er
komen zijn bereid tot zorgeloosheid, zij het
voor enkele uren en keurig geschaard aan
den disch. Maar leven en samenleving heb
ben het gemoed verhard tot zulke voor
treffelijke maatschappelijkheid en tot zulke
keurige routine dat het niet echt meer
is. Niet meer heelemaal echt. En wat niet
heelemaal echt is, is onecht. Niets wee
moediger dan onechte studentikositeit.
Oude vrienden terug te zien behoort tot
de grootste vreugden, den man beschoren.
Doch vrienden zijn zeldzaam en oude
vrienden zijn nóg schaarscher. En zoo zit
ge keurig achter uw bord soep met
een keurig heer te babbelen over de heden
daagsche zorgen méér dan over het oud
plezier.
Uw brave vriend Dirk, die zijn schitte
rende maatschappelijke beloften reeds
vroeg begon in te lossen, door ach zoo
jeugdig nog op een advocatenkantoor
van goeden'naam en faam te komen, moest,
de belofte vergeten. Hij zit er nóg. Welis
waar werd hij van junior senior en zelfs
is hij lid van den gemeenteraad en van
zeventien plaatselijke verenigingsbestu
ren, doch dezen gezetten en gezeten bur
ger kunt ge moeilijk een briljante figuur'
op het'Wereldtooneel noemen.
Die goede Hendrik was, is en bleef de
gezellige dorpsdokter, die zijn vader en
zijn grootpapa vóór hem waren. In het
zelfde breede huis aan hetzelfde markt
plein.
En ziet, daar komt notaris Willem.
„Mèöge Mööge; plezierig jullie weer
dr'is te zien"; ja, ja nog altijd vrijgezel
en nog steeds het hart verpand aan een
120.000 aan de beurt en er wordt gerekend goede bourgonje en aan de eendenjacht.
Schachtclie tijdens het proces zeker in den waan tnoet
~Ün gekomen dat hij voor de wereld verloren was,
constateert met voldoening dat hij een beroemd man is
geworden en dat zijn handteekening weer waarde heeft
gekregen. Hij geeft ze daarom ook niet voor niets, doch
verkoopt ze voor chocolade aan een groep opgetogen-
pe'rsmenschen
derdaad een hoogtepunt, maar een
hoogtepunt van laagbijdegrondsche sen-
satiejacht, die nog steeds niet het ge
ringste met journalistiek te maken heeft.
De enkele reporters in Neurenberg die
hun waardigheid hebben weten te be
waren en daarbij behooren, te oor-
deelen naar de sobere berichtgeving,
zeker de Nederlandsche zullen be
halve de rijke ervaring van de unieke
gebeurtenis der berechting, ongetwijfeld
met een andere niet minder nuttige les
naar hier teruggekeerd zijn. De les. die
leert dat in Neurenberg „karakter" een
zeldzaam verschijnsel was, zoowel in de
beklaagdenbank als op de perstribune.
Het Japansche
Neuren berg
Te Tokio is o.m. de voorbereiding tot
het Japansche offensief tegen Ned.-Indië
behandeld. Voorloopig betreft het be
wijsmateriaal in verband met allerlei
politieke en militaire verwikkelingen.
Zoo blijken de Duitschers er nog in 1941
van overtuigd te zijn geweest, dat de
Japanneezen operaties tegen Sachaiin
en Wladiwostok zouden ondernemen al-
schreven aver de ten hemel schreiende v.orens hun offensief in zuidelijke rich-
gruwelen der Duitschers. over de sta- tin2 voort te zetten.
Eels lijken in Auschwitz en Oranien-
urg. över de inundatie van vruchtbaar
Holland, over de executie van krijgs
gevangenen, over het vermoorden van
schipbreukelingen, over de deportatie
van arbeiders, over de uitroeiing van
geheele volken, over de pauperiseering
van welvarende landen die zelfde
persmenschen herinnerden zich plotse
ling niet meer dat Von Papen. Fntzsehe
.en Schacht op hetzelfde oogenblik dat
dit alles plaats greep achter het ijzeren
scherm van den .Atlantikwall, vol ijver
hun taak in dat bestiale regiem vervul
den en zij realiseerden zich evenmin, dat
deze mannen slechts vrijgesproken wer-
den omdat het formeele bewijs ontoerei
kend was. Zij omzwermden den hautaï-
nen Schacht en smeekten hem om een
handteekening .Schacht, de beroemde.
3iu niet meer de beruchte. In een krank
zinnige roes van sensatielust brulden zij
den fotografen toe, om toch een foto té
maken van het moment, waarop de
propagandist Fritzsche den Engelschen
ïadiocommentator de hand schudde, die-
zijn bekende radïoleugens indertijd zoo
vlot en welsprekend weerlegde voor de
BBC. Dat het inderdaad leugens waren
die Fritzsche ten beste gaf, behoeft geen
uitspraak van het Tribunaal; dat be
wijst alles wat gedurende en na den
oorlog in onweerstaanbare duidelijkheid
aan het licht kwam. En dat die leugens
misschien de oorzaak waren dat honder
den jongemannen in fanatieke SSers
werden herschapen SSers die thans
hun waanzin boeten in strengbewaakie
•kampen is ook niet door het Tribu-
dat iedereen die ervoor in aanmerking
komt, vóór de Kerstdagen dezen „hand
druk" uit Nederland, zooals minister Beel
het noemde, in ontvangst zal kunnen
nemen. V
Speciale textielpunten
Dezer dagen is een nieuw model speciale
textielpunten in gebruik genomen, ter ver
vanging van de speciale punten, die met in-
ganag van 25 September ongeldig waren ver
klaard. Geruchten deden de ronde, dat deze
vervanging haar ooi-zaak zou vinden in een
massale circulatie van valsche textielpunten.
De reden echter waarom de speciale textiel
punten (dat zijn de textielpunten, die buiten
de kaarten om voor costuums. jassen, e. d.
worden beschikbaar'gesteld) werden vervan
gen, is de noodzakelijkheid om het aantal
in circulatie zijnde speciale punten te kunnen
conlroleeren. Geconstateerd is, dat de uit
gegeven speciale punten niet steeds direct
besteed worden, maar dikwijls maandenlang
worden vastgehouden, Deze „boven de markt
zwevende punten" vormen een onzekere fac
tor in de mogelijkheden van de textieldistri
butie, daarom acht men het. noodig van tijd
tol tijd schoon schip te maken door de loo-
pende speciale punten op korten termijn
ongeldig te verklaren en door nieuwe te ver--
vangen.
Een waardig bankier.
En een geëerd hoogleeraar.
Een brave dominee.
En een wei-gezien ambtenaar.
En „jammer toch van Kees, dat die zoo
jong moest sterven."
En „érg van Piet, dat die heelemaal is
mis-gegaan."
„Karei is onherkenbaar-verouderd uit
Indië teruggekomen; hij had geen lust om
vandaag hier te zijn."
De wereld en de menschen hebben de
goedmoedigheid wel veranderd. Er was
leed in zaken en gezin. Maar hier zijn zij
dan. De jonkjes van vroeger. De heeren
van vandaag.
Vroeger: de vreugde van den derden
October op Breestraat en Schuttersveld.
Heden: de terugkeer naar de herinnering.
Vergeefsche terugkeer.
„Ik kan het niet te laat maken." zegt
notaris Willem, „ik heb vergadering van
commissarissen."
„Voor mij geen hutspot", zegt Hendrik,
„heb een beetje last van mijn maag."
Het noenmaal was héél gezellig.
Doch" de terugkeer was vergeefsch.
Het is goed oude vrienden terug te zien.
Maar wij zijn nu hééren geworden.
ELIAS.
Midden volgende week:
In den nacht van 9 op 10 October
mogelijk ook in den voorafgaanden of
den volgenden nacht kan een heftige
sterrenregen worden verwacht. Het uit
stralingsgebied. waar alle tot deze ster
renregen behoorende meteoren of vallen
de sterren vandaan schijnen te komen,
ligt in den kop van het sterrenbeeld
Draak. Dit gebied bevindt zich Sn den
avond hoog boven den Noordwestelijken
horizon.
De nieuwe Lord-Mayor van Londensir Bracewell Smith, is in de eeuwenoude
Lonaensche Guild-hall met het gebruikelijke ceremonieel geïnstalleerd. Zijn
voorganger, sir Charles Davis, poseerde met hem na afloop der plechtigheid.
Rechts de nieuwe magistraat.
Op den avond van 9 October 1933 was even
eens een prachtige sten-en regen te zien. Het
aantal bedroeg toen enkele honderden per
minuut. Uit onderzoekingen is gebleken, dat
de sterrenregen in relatie staat met een ko
meet, de komeet Giacobini-Zinner. De mate
riedeeltjes, stukjes metaal en steen, die het
ais „vallende ster" bekend staande lichtver
schijnsel in onzen dampkring teweeg,
brengen, bewegen zich vóór hun ontmoeting
met de aarde in een gesloten baan om de
zon en wel in nagenoeg dezelfde baan als
de komeet. Omdat de komeet eens in de ruim
6*2 jaar een omloop Qm de zon voltooit,
mogen we verwachten, dat de genoemde ma
teriedeeltjes meteorieten genaamd dit
ook doen. Na 13 jaar hebben zij dus tweemaal
rondom de zon gewenteld, "Zoodat een nieuwe
ontmoeting met de aarde waarschijnlijk is.
Er zijn verschillende feiten, welke doen ver
wachten, dat de waar te nemen aantallen nu
wellicht nog grooter zullen zijn dan in 1933.
Het tijdstip van de sterrenregen is niet pre
cies te voorspellen. Het zal waarschijnlijk
in den nacht van 9 op 10 October vallen,
maar het is evenmin uitgesloten, dat het een.
dag vroeger of later valt.. Een derde moge
lijkheid is, dat de sterrenregen overdag
plaats heeft. In dat geval zal men er niets
van merken. Het geheele verschijnsel duurt
slechts enkele uren, misschien langer.
Een ieder lean waardevolle waarnemingen,
van dezen regen doen.. Men behoeft slechts
de aantallen vallende sterren per minuut te
tellen en te noteeren. Dit aantal verandert
voortdurend. De tellingen leveren dus iedere
minuut eei) afzonderlijk resultaat. Het
spreekt vanzelf., dal ook meer volledige
waarnemingen (b.v, helderheidsschattingen)
groote waarde hebben. De aandacht zij er
echter op gevestigd, dat. de eenvoudigste
waarnemingen van belang zijn. Hei zal op
hoogen prijs gesteld worden, als men zijn
waarnemingen opzendt naar net «adres:
Werkgroep Meteoren. Leiden, Sterrenwacht.
Bij de inzending moeten worden vermeld:
naam van den waarnemer, woonplaats, cor
respondentie-adres en plaats van waarne
ming. Bij elk onderdeel Van de waarnemin
gen moet het tijdstip duidelijk zijn opgege
ven. Het daarbij gebruikte horloge moet zoo
goed mogelijk gelijk loopen.
De Spaansche politie heeft de arres
tatie van 85 personen bekend gemaakt,
die naar zij beweert communistische lei
ders van den guerillastrijd zijn. Een be
langrijke organisatie zou opgerold zijn. -
BUITENLAND
Heinrich Schultz,
een der twee moorde
naars van den oud-mi
nister van het Duitsche
rijk, Mathias Erzberger,
is door de Amerikaan-
sche autoriteiten gear
resteerd. Hij bevond zich
in een krijgsgevangen
kamp nabij Frankfurt.
De Amerikaansche
nieuwsdienst in Duitsch-
land meldt, dat de Ame
rikaansche en Bntsche
sectoren van Berlijn
500.000 kubl meter hout
en 330.000 ton bruinkool
uit de Sovjet-bezettings
zone zullen ontvangen
in ruil voor ijzer en
staal uit de Britsche
zone
De Chr. Nat. Werk
mansbond heeft het be
stuur opdracht gegeven
te komen tot een orga-
nisatie Hervormde Man-
nenvereeniging. Dit zal
leiden tot een ontbin
ding van den sinds vele
jaren bestaanden bond,
die ook te Haarlem een
afdeeling hadv
In het Stedelijk Mu
seum te Amsterdam is
een tentoonstelling ge
opend van het werk van
de schilderes Coba
Ritsema, die in Haarlem
haar eerste opleiding
kreeg en daarna op de
rijksacademie stu
deerde.
BUITENLAND
De Fransclie nat. ver
gadering heeft een kies
wet goedgekeurd, waar
bij gedeeltelijke even
redige vertegenwoordi
ging wordt ingesteld. Er
werden 295 stemmen voor
en 245 tegen het ontwerp
uitgebracht,
De geallieerde be
velhebbers hebben de
gevangenis gekozen,
waarin de vijf tot ge
vangenisstraf verobr-
deelde NAZI-leiders
worden ondergebracht.
De naam der gevange
nis is nog niet bekend
gemaakt.
De echtgenoote van
generaal Alfred Jodl,
die te Neurenberg lot
den strop is veroor
deeld, heeft in een brief
aan president Truman
en Churchill om clemen
tie ten behoeve van haar
echtgenoot verzocht.
Haarlem en Omgeving
Nadat de ledenver
gadering van de Kennc-
mer Persvereeniging
had besloten een defini
tief bestuur te benoe
men, is het als volgt sa
mengesteld: J. H. Hart
man, voorzitter: A.
0 vermeer^ secretaris, D.
Koning, penningmees
ter. S. Baarda, tweede
voorzitter en mevrouw
Ch. Blaauw—De Ridder,
tweede secretaresse-pen.
ningmeesteresse.
Ds. L. Wr. Erdman,
emeritus predikant van
IJmuiden, is aangesfeld
tot hulpprediker in de
wijken l en 2 der Ned.
Herv. Gemeente van
Haarlem.
De kerkcraad en
kerkvoogdij te Bloemen-
riaal hebben besloten tot
de vestiging van een
derde gewone predi
kantsplaats in de Ned.
Herv. Gemeente van
Bloemendaal en over te
gaan tot de beroeping
van een derden predi
kant.
Ds. J. G. Lekker-
kerkcr van Bennebroek
heeft bedankt als
quaestor van den ring
Haarlem der Ned. Herv.
v--v m zijn plaats is
benoemd Ds. G H. van
1 jnovd uil Spaarn-
is. j. A. Peters te
Beverwijk is bero.,.
a.s predikant bi? de
Ned. Herv. Gemeente te
Den Haag <3l« p.vch-
kantsplaats).
Mej. 3. v. d. Wijst
t;e Haarlem slaagde aan
de Leidsche Universi
teit voor het candidaats-
examen lsle gedeelte
Geneeskunde.
De heer J. van den
Berg, secretaris van
Doopsgezind Zangkoor,
is plotseling overleden.
In hem verliest deze
vereeniging een harer
beste krachten. Meer
dan een kwart eeuw
heeft hij zijn bestuurs
functie vervuild.
De Democr. Social.
Jongeren Vereeniging
„Nieuwe Koers" te Haar
lem koos het volgende
afdeelingsbestuur: W. P.
Pruschen, voorz.: J.
Brouwer, vice-voorz.;
Tlny v. Vliet, secreta
resse; Wenda van Pelle-
com, 2de secretaresse;
J. Hijmans. penning-
meester: Drs. J. Balk en
mr. m. van Beek, be
stuursleden.
