Elke gulden, die naar het buitenland
gesmokkeld wordt, vertraagt ons herstel
H.B.S.-en en Gymnasium in Haarlem
.hebben nog alleen 's ochtends school
Interpellatie over ongelukken
in het leger
laps
en Tops,
land i
l verlies aan
A
HET groote strengheid treedt onze re- opbouw remmen. De schade die zij zich
geering oo tegen degenen, die trachten zelf berokkenen is moeilijk te schatten,
Nedpriandsch"geld naar het buitenland te! doch in ieder geval veel grooter, dan men
smokkelen. Zii doet het waarlijk niet uitop het eerste gezicht "zou zeggen. Men ver
benepenheid. maar in het besef, dat elke geet dat. om maar een voorbeeld te noe-
gu'.den, die langs on-officieele wegen ovc-r men. ons doodgewone dagelijksche brood
voor twee derde met behulp van deviezen
moet Worden gekocht, ons rookertje voor
de volle honderd procent, rekent men nu
even verder, dan komt men tot de volgen
de conclusie:
Een gulden kost in Zwitserland (of-
cieele koers) 1.62 francs. Om evenwel
in Zwitserland vrij francs te koopen,
moet men bij een bank 2.50 betalen
voor één franc. Een gulden uitgeven
voor „zwarte" francs geeft dus een
verlies van 1.22 francs, hetgeen om
gerekend neer komt op bijna 75 cent.
Een brood kost 21 cent. Veertien cent
daarvan is uitgegeven aan buitenland-
sche valuta. De „zwarte" verkoop van
dien eenen gulden in Zwitserland
kost ons dus de deviezen noodig voor
vijf brooden.
Het eenige wat de regeering kan doen, is
nog strengere maatregelen uitvaardigen
en nog scherpere controle uitoefenen. Zijn
wij goed ingelicht, dan is dat ook te ver
wachten.
Wat overigens nu reeds de gevolgen van
geld smokkelen kunnen zijn, is bewezen
uit een vonnis van de rechtbank te Roer
mond, die een man, die een partij goud
naar België smokkelde, veroordeelde tot
een half jaar gevangenisstraf. Overigens is
opmerkelijk, dat in Nederland de maxi
mumstraf op overtreding van de deviezen-
bepaling vier jaar gevangenisstraf is; en
in Zwitserland één jaar, een verhouding
4 1, gelijk aan de verhouding van de
legale (1.62) en de illegale (0.40) prijs van
den gulden in Zwitserland.
de grens gaat, ons
deviezen berokkent.
Het lijkt soms vrij onschuldig: een paar
honderd gulden, meegenomen in de voe
ling van een jas, om wat dingen te koo
pen in het buitenland, waar zoo veel meer
te krijgen is. Maar de Teïzigers, die zoo
redeneeren realiseeren zich niet, dat deze,
op zichzelf vrij onbeteekenende zwendela-
rijtjes, bij elkaar opgeteld na een maand
of een jaar een flinke verlies-post voor
het Nederlandsche volk beteekenen.
Er zijn steeds geslepen lieden in België,
Zwitserland, Engeland en elders te vinden,
die graag voor weinig geld de waardevolle
guldens opkoopen. Straks immers wanneer
in ons land het leven weer normaal zal
zijn, en alles weer te koop is, hebben deze
goedkoope guldens hun oude waarde nog
en is het goedkoop koopen in een land,
dat zijn wederopbouw duur moest betalen.
Reeds is geconstateerd, dat sinds in ons
land de benzine vrij gekocht kan worden,
talrijke auto's uit België naar Nederland
"komen met bijna leege tanks en hier ben
zine koopen. De prijs van de benzine in
België is vrijwel gelijk aan die in Neder
land, maar voor een Belg, die guldens
heeft weten te koopen voor de helft van
de normale koers, kost de benzine in Ne
derland de helft. Dat deze benzine door
Nederland met dure deviezen is gekocht
en dat door zijn handelswijze in Nederland
het gevaar blijft dreigen dai de benzine
wederom gedistribueerd zal moeten wor
den, interesseert dien Belg natuurlijk niet.
Hij doet goed zaken en lacht om den Hol
lander, die hem de guldens bracht en ge
noegen nam met negen inplaats van zestien
franken
Het zijn waarlijk niet allen gewetenlooze
schurken, die trachten een paar briefjes
van 25.over de grens te krijgen om
voor moeder kousen mee te kunnen bren
gen. of een paar fietsbanden, of iets anders
waar dringende behoefte aan is. Toch ver
geten deze mensehen, dat zij ons land mis-
sch'en één. misschien twee jaar in zijn
Zwarte schapen"
uit Kennemerland
De rij van menschen uit Beverwijk
en omgeving, die him clandestiene
dwaalwegen onlangs voor den Haar-
lemschen economischen rechter aan een
onderzoek zagen onderwerpen werd ge
opend door een winkeliers-echtpaar uit
Heemskerk, dat een groote hoeveelheid
textiel ook na de bevrijding had ach
ter gehouden. Toen de politie op bezoek
kwam, holde de vrouw weg om in een
naburig huis daar opgeslagen voorra
den aan het. oog van de mannen der
wet te ontrekken. Er was volgens
aanvankelijke schattingen van deskun
digen, voor niet minder dan f 24.000 aan
voorraad verborgen, maar daar de win
kelier voor de juiste beoordeeling van
den omvang dezer clandestiene verstop-
partij met een opsporingsambtenaar
van den Prijzen controledienst een nader
onderzoek ter plaatse zal moeten in
stellen, werd de zitting tot 3 November
uitgesteld.
Paardenrennen en sigaretten.
Een Beverwijksche A. M. J., trachtte
er wat bij te verdienen, door op spor
tieve hoogtijdagen in de Zaanstreek als
paardenrennen en andere gelegenhe
den. waar veel menschen bijeen wa
ren, in Amsterdam opgekochte snoe
perijen en sigaretten aan den man te
brengen. De Officier van Justitie, mr.
G. W. F. v. d. Valk Bouwman noemde
verdachte een hardnekkige zwarthan-
De Portugeesche regeering heeft mede
gedeeld. dat er „volledige rust heerscht in
het geheele land". In een verklaring, getee-
kend door den premier, dr. Salazar. wordt
over den opstand van een Portugeesch regi
ment gemotoriseerde cavalerie door de re
geering verklaard: ..Zekere officieren, die uit
het leger waren ontslagen, hebben zich in het S i --
geheim bij "net zesde regiment cavalerie te ^\ur*Pen storten. „Roosevelt zal met
Oporto gevoegd en 70 man tot een opstand Washington en Lincoln zijn plaats ïn-
t""""1""' Dezen, door een officier aange- j nprr,PT1 ,r> Oocnkioflamc «-»« do t.
Een monument voor
Roosevelt in Londen
Winston Churchill heeft tijdens de
bespreking in het Lagerhuis over het
wetsontwerp om op Grosvenor-Square
te Londen een standbeeld voor Roose
velt op te richten en te zijner herinne
ring een voor het publiek toegankelijken
tuin aan te leggen, verklaard; dat wij
len president Roosevelt de geschiedenis
niet alleen voorzien heeft, maar ook
haar loop heeft gewijzigd op een wijze,
die de vrijheid van den mensch heeft
gered en den dank verdient van de te
genwoordige en komende generaties.
Indien Roosevelt Engeland en Europa
in het meest eritieke stadium niet ge
holpen had, aldus Churchill, had een
vreeselijk lot over de menschheid kun
nen komen, dat haar geheele toekomst
voor eeuwen in ellende en ondergang
Napels
Amerikaansclie marinebasis
De Amerikaahsche marinestaf in Ita
lië heeft den Italiaanschen marine-
autoriteiten verzocht tijdelijk een ge
deelte van de haven van Napels af te
staan, dat als marinebasis voor de Arr.e-
rikaansche vloot in de Middellandsche
Zee zal worden gebruikt.
Vernomen wordt, dat het comité voor-
het herstel van de haven van Napels
aan de Italiaansche regeering een nota
heeft doen overhandigen, waarin wordt
verklaard, dat de herstelwerkzaam
heden in de haven door het afstaan van
een gedeelte vertraagd zouden worden
en handel en nijverheid vernietigd.
delaarster en daar haar strafregister
verre van blanco was, vroeg hij drie
maanden met aftrek, welke eisch door
den rechter werd ingewilligd.
J. N„ J. G. en W. C. N., alle drie
inwoners van Beverwijk, hadden melk
en suikerbonnen gekocht, maai" daar zij
in een reeds eerder berechte smokkel-
affaire slechts een onbeduidende rol
speelden, werden zij conform den eisch
tot f oO.boete en drie maanden voor
waardelijk veroordeeld. Tegen de voor
waardelijke gevangenisstraf hadden
twee der -verdachten bezwaar en één
van hen wilde van den rechter weten,
of een in verboden water verschalkt
vischje hem nu direct drie maanden zou
kosten, hetgeen de v er tegen woord ïger
van gerechtigheid lachend ontkende.
Geen huiswerk-vrij
week-einde
Slechts na breedvoerige overwegingen
heeft het gemeentebestuur van Haarlem
besloten aan de gemeentelijke H-B.S.-en
en het Gymnasium gedurende den thans
aangevangen cursus alleen 's morgensMes
te laten geven. Dit is gedaan na advies
van de directeuren en den rector. Een in
gesteld onderzoek heeft aangetoond, dat
een geschikte plaats voor het gedenk-
teeken.
Attlee herinnerde eraan, hoe Roose
velt in de donkere dagen van 1940 er
kende dat Engeland een voorpost in
neemt in den strijd voor vrijheid; hij
was een van de grootste vrienden, die
Engeland ooit heeft bezeten, aldus
Attlee.
Eerste Kamer
Agenda voor Velsen en ömuiden
MAANDAG 14 OCTOBER.
v Bioscoop De Pont: „Het Duivelspaard"
bewogen. Dezen, door een officier aange- j nemen in de geschiedenis van de Ver- 20 uur.
voerd. zijn naar Aveïro opgerukt, maar heb- 1 eenigde Staten niet alleen, maar van de Thalia: „Stille Helden", 19 en 21.15
ben zich tengevolge van snel" optreden der geheele wereld." UUT.
l1i^^nriaUv=Jat.,gArnif'oenen^Coln,1^r?' pi~ Churchill acht „het oude. machtige,! Rex-theater: „Het geheim van Ma-
leseven Dr4^rm^IsZïte!ri,ÏSSa0m« door den oorIog geteiEterde Londen" dame ClaDain", 20 uur.
de motieven der opstandelingen".
rn Amerika vraagt men zich af, aldus de
onderstaatssecretaris van Buitenlandsche Za
ken. of de veroordeeling van den Joegosia-
vischen bisschop mgr. Stepinac niet in strijd
Is met de vrijheid van eeredienst en andere
burgerlijke vrijheden, zooals het Handvest
die garandeert. Het ls echter niet bekend of
de Amerikaansche regeerïng plannen heeft
de Joegoslavische regeering hierop attent te
maken, ofschoon zij zich zeer voor dit geval
Interesseert. Het Vaticaan beschouwt het
proces als een episode van ware kerkvervol
ging, ofschoon de straf van zestien jaar
dwangarbeid minder streng is dan men had
verwacht.
Drie Amerikaansche militairen, die in
middels gedemobiliseerd zijn. hebben de
atoombom trachten dienstbaar te maken aan
hun eigen maatschappelijken vooruitgang,
door foto's te maken van het inwendige van
een atoombom en d:e aan te bieden aan het
blad ..Baltimore Newspost" voor een prijs
van 7000 dollars. De redactie van het blad be
zweek niet voor den sensationeelen nrimeur
en waarschuwde de politie, die het drietal ar
resteerde. Zij zullen zleh te verantwoorden
hebben wegens publicatie van oorlogsge
heimen.
Op bevel van generaal Koenlg, comman
dant van de Fransche troepen in Duitsch-
land, is de correspondent van het Fransche
persbureau AFP te Berlijn, die als eerste het
nieuws van net verwerpen der gratieverzoe
ken van de te Neurenberg veroordeelden
doorgaf, wegens „ernstige onbescheiden
heid" uit Duitschland gezet.
Ben opstand in een gevangenenkamp te
Darmstadt, waar 16.000 Duitgchers zijn ge
ïnterneerd. kon door de Amerikaansche be
waking worden onderdrukt zonder dat een
schot werd gelost, terwijl niemand gewond
werd. Ongeveer 400 gevangenen maakten
oproer, doch door tijdig en snel Ingrijpen
der soldaten kon de opstand binnen korten
lijd in den klem worden gesmoord.
Een hooge functionaris der centrale Chi-
neesche regeering bevestigt, dat nationalis
tische troepen het communistische bolwerk
3Calgan bezet hebben.
Hei Britsche ministerie van luchtvaart
maakt bekend, dat in Noord-Yorkshire een
viermotorige bommenwerper van het type
Hal-fax verongelukt is, waarbij vier leden
der bemanning gedood zijn en een gewond.
Het bestuur over het Saargebied zal wor
den gevoerd door een voorioopige Duitsche
commissie, beslaande uit zeven personen, die
elk aan. het hoofd van een afdeeling komen
te staan. De commissie zal tenminste twee
keer per maand bijeenkomen. Haar werk
zaamheid zal in geregelde banen worden ge
leid door een secretaris-generaal, welke laat
ste functie vervuld zal worden door een
hoogen Fransehen functionaris.
De. Dakota „Lone Sequence" is neerge
stort in den Stillen Oceaan, op weg van
Honolulu naar San Francisco. De piloot tele
grafeerde, dat hij het vliegtuig moest laten
neerstrijken wegens onvoldoende 'brandstof
om San Francisco nog te kunnen halen. Be
halve de piloot bevinden zich drie passagiers
aan boord van de „Lone Sequence" Hei toe
stel is nog niet gevonden.
In de Eerste Kamervergadering her
dacht prof. Kranenburg eerst wijlen dr.
Beumer (A.R.) waarbij minister Fiévez
zich aansloot, om vervolgens prof. Anema
fA.R.) ter gelegenheid van zijn 25-jarig
senatorschap welverdiende hulde'' te be
tuigen. Een korte gedachtenwisseling,
dank zij den heer Van Voorst tot Voorst
(K..V.P.) ontketend over een wijziging van
de Bevorderingswet Zeemacht 1902 gaf
minister Scbagen van Leeuwen gelegen
heid zijn ministerieele „maidenspeech" in
deze Kamer te houden. De heer Koejemans
(Comm.) lichtte zijn interpellatie over on
gelukken bij militaire oefeningen toe. De
interpellant bleek de Engelsche opleidings
methode om met scherp te oefenen, uit den
booze te achten. Hij haalde er de taak bij,
door onze troepen in Indonesië te vervul
len en nog heel veel meer, waaronder den
door hem ontdekten Engëlschen toeleg om
aan te sturen op eên oorlog tegen de
Sovjet-Unie en het verbod voor militairen
om „De Waarheid" te lezen.
Minister Fiévez diende van antwoord en
zeide. dat er ook na het gebeurde te
Utrecht nog meer ongevallen, waarvan
eenige met doodelijken afloop, zijn voor
gekomen. Op 88000 man zijn 487 ongeval
len gebeurd, waarvan 380 dienstongeval
len. Vaq deze waren 22 met doodelijken
afloop Dertig militairen lieten het leven
door ongevallen buiten dienst. Door v.uur-
wapenen enz. waren 85 ongevallen veroor
zaakt. De minister erkende, dat de oplei
dingsmethode Engelsche import is, maar
verklaarde dat er voor tal van veiligheids
maatregelen zorg wordt gedragen. Wan
neer er toch nog dergelijke ongelukken
voorkomen, is dit een gevolg van roeke
loosheid In vier gevallen zijn tegen com
mandanten, die orders omtrent het verbod
tot oefenen met scherp niet hadden opge
volgd, strenge maatregelen eenomen en
is bovendien een strafrechtelijke instructie
ingesteld. Men dient te bedenken, dat er
aan de opleiding tot soldaat altijd eenig
risico verbonden is. Opleiding voor het
gevechtsveld is noodig; dat ziet men ook
in de Sovjet-Unie in. De regeering zal
den slachtoffers en hun nabestaanden vol
ledige schadevergoeding verleenen. Tot
het oude voor-oorlogsche opleidingsstelsel
zal de minister niet terugkeeren. Gaarne
zegde hij toe waar noodig in het kader de
door den oorlog teweeggebrachte mentali
teit, waarbij een menschenleven weinig
telt met kracht te zullen bestrijden.
er op dit oogenblik nog ernstige bezwaren
zijn om ook 's middags school te houden.
is nog een nijpend tekort aan fietsen.
De tram en enkele autobussen rijden wel
weer, maar het verkeer in de spitsuren is -
zoo druk, dat het moeilijkheden zou op
leveren als de leerlingen in het middaguur
nog op en neer moesten om thuis te gaan
eten. De mogelijkheid is ook onder oogen
gezien om op school gelegenheid te geven
een twaalfuurtje te laten nuttigen, maar
dit stuitte af op practische bezwaren. Ver
scheidene ouders gaven te kennen, dat het,
vooral in gezinnen met opgeschoten veel-
etende jongens, moeilijk is voldoende
brood mede te geven.
Verwacht wordt dat met den volgenden
cursus, dus in September 1947, deze be
zwaren vervallen zijn. Wat Haarlem thans
doet is feitelijk in strijd met de wet, want
die schrijft voor, dat er 33 schooluren
moeten gegeven worden van 50 minuten.
Hier zijn nu 33 schooluren van 40 minuten.
Heeft zoo vroegen wij aan den rector
van het Gymnasium de tegenwoordige
toestand geen ongunstigen invloed op het
onderwijs? Het antwoord van dr. C. Spoel-
der was: neen. Wij hebben nu al 4 jaar
lang alleen 's morgens school De ervarin
gen zijn niet ongunstig. Zooals het bij mij
is, zoo is het, naar ik van mijn collega's
hoorde, ook op de andere scholen. Alleen
de leeraren in wiskunde hebben enkele
bezwaren, die evenwel zooveel mogelijk
worden ondervangen. De cijfers van de
examens wijzen er trouwens op, dat de
resultaten van het onderwijs goed zijn.
Maar ieder zal begrijpen dat nu de les
uren ingekrompen zijn, er intensief ge
werkt moet worden en dat er ook thuis
wat meer gedaan dient te worden. De
leerlingen toonen dit te begrijpen. De
resultaten van het huiswerk zijn in het
algemeen beter dan in het verleden teen
er ook 's middags school was. De ervarin
gen zouden zelfs tot de conclusie kunnen
leiden om in het vervolg ook alleen des
morgens les te geven, maar dit zou dan
gepaard moeten gaan met een wijziging
van de wet.
De leeraren toonen veel medewerking.
Er zijn op enkele scholen kinderen die
achter zijn. In het bijzonder geldt dit voor
scholen waar veel Indische leerlingen zijn.
Die worden thans 's middags op school bij
gewerkt, natuurlijk zonder extra betaling
aan de leeraren.
Tenslotte vroegen wij naar het huiswerk-
vrij weekend, dat de minister van Onder
wijs heeft aanbevolen. Dit is zoo ver
volgde de rector te Haarlem niet inge
voerd. omdat daaraan geen behoefte be
stond nu de kinderen eiken middag van
school vrij hebben en dus op die dagen
ook wel tijd kunnen vinden om zich aan
sport of liefhebberijen te wijden. Dat dit
inderdaad ook zoo is. blijkt we] uit het
opgewekte schoolleven dat aan alle in
richtingen gevonden wordt. Een enkelen;
keer als er bijzondere omstandigheden
zijn, wordt geen huiswerk voor den Maand
dag opgegeven. Bovendien wordt er steeds
naar gestreefd om voor dien dag in den
regel niet overmatig veel op te geven.
in
De bril
van
Sultan Sar
79. Onze vrienden waren van hun
paarden afgestapt om te zien of er een
spoor van de roovers was te ontdek
ken. Maar dat was niet mogelijk. Over
al waren 4 sporen van paarden in het
zand te'zien. De weg van Ashbir naar
het paleis werd veel bereden. „Je hebt
zooeven verteld, dat je een van de Sul
tans van zijn bril hebt beroofdTips",
zei Tops plotseling, „heb je dien bril
nog?" „Ja, die zit in mijn jaszakant
woorddeTips» Hij haalde den bril te
voorschijn en terwijl de andereu -i
spanning toekeken, zette hij deze op
„Is het nu wel de juiste tjïa om bril
len te passen?" vroeg Hassan weife-
lend. ..Zwijg", zei de Sirdar, „missehi°j%
is het de wonderbril."
