De Rijksradiodienst weer in vol bedrijf
Een sprookje
herleeft
Wereld-Radiostation in de B.L.O.-School
arin oorbeen <lc school voor
grootste deel van dit gebouw
Tn de HonUnanstraat staat de VVilheJininaseliool, u
buitengewoon lager onderwijs gevestigd was. liet
wordt (hans ingenomen door den dienst der P.T.T.
Maar in twee lokalen is de Ttijksradiodienst gevestigd. Hier, in deze twee kleine
vertrekken, klopt de polsslag van het radio-scheepsverkeerhier worden de toe
stellen bediend van Scheveningen-Radio. Ken personeel van 50 dames en heeren
seint en Instort, tikt op telegraat'sleutels. brengt, gesprekken met trawlers tot stand,
-verleent bemiddeling voor het verstrekken van radio-peilingen en noteert de ver
zonden telegrammen.
De argelooze wandelaar loopt deze
bescheiden lokalen voorbij, zonder te
vermoeden, dat achter de muren en ra
men daarvan op één na het drukste
radiostation van de wereld gevestigd is
met een verkeer van ongeveer 20.000
gesprekken per maand. Het grootste
station is Portishead in Engeland.
Voor den oorlog was deze dienst ge
vestigd in het postkantoor aan de Ka
naalstraat. Nabij de Zuidersluis stond
weleer de hooge ijzeren antennemast,
waarvan de draden voerden naar de
toestellen in het kantoor. Maar de Duit-
schers kwamen en roofden of verniel
den alles.
Alles was verdwenen, vertelde ons de
directeur van den dienst, de heer C. van
Geel, met wien wij een onderhoud had
den naar aanleiding van de weder-in-
bedrijfstelling van de radiopeilstations,
zooals wij Dinsdag reeds mededeelden.
Het radiostation werd gesloopt en de
inhoud geroofd. Slechts een paar toe
stellen konden in veiligheid worden ge
bracht.
„Toen we weer met den opbouw wil
den beginnen stonden we voor een
moeilijke taak". aldus de directeur.
We hadden nog een paar toestellen,
maar dat was alles. Er moest een hoog
punt gezocht worden, omdat de mast
verdwenen was.
Het hooge punt werd gevonden in
den watertoren, waarheen de weg van
zelf wees omdat deze in dc nabijheid
staat. van het
postkantoor. Het
Watprtnrpn nlc ontvangst- en be
ll atertoren ais dieningsstation
Antennemast ,werd d"s, d<=
twee beschikbare
lokalen ingericht.
Met behulp van
toestellen van de marine, met van alle
kanten bijeen geraapte onderdeelen.
werd de zaak weer opgebouwd en reeds
op 29 Juni 1945 was men zoover gevor
derd. dat men aan het werk kon gaan.
De situatie in Scheveningen.
In Scheveningen, waar de zenders
staan, was de toestand niet veel beter.
Op een paar ondergedoken zenders na
waren alle zenders verdwenen en. met
de behouden gebleven zenders werd in
Scheveningen het bedrijf op gang ge
bracht en het verkeer gaande gehou
den. Ook het zendstation met de 110 M.
hooge masten was vernield. Ook in
Scheveningen moest dus een hoog punt
gezocht worden. Dit vond men op een
gashouder in Den Haag.
Het veiligheidsvcrkeer
nummer één.
Zoo kon het veiligheidsverkeer voor
de scheepvaart op de 600 M.-golf her
vat. worden en sindsdien zit in een dei-
lokalen aan de Houtmanstraat een tele
grafist den-geheclen dag te luisteren
naar eventueeie noodseinen. Daarnaast
brengt deze ambtenaar de radiopeilin
gen met behulp van de stations Ter
schelling, Willemsoord. IJmuiden en
Hoek van Holland tot stand.
Toen men eenmaal zoover was. werd
de dienst snel uitgebreid. Geleidelijk
kwam ook het verkeer op den langen
afstand tot stand, door het gebruik van
kortegolfzenders. zoodat thans de heele
wereld weer binnen het bereik van
Scheveningen-Radio ligt. De hiervoor
benoodigde toestellen kreeg men van
de Canadeezen. uit Engeland en ook
van „Oorlogsbuit". Vele van deze toe
stellen waren onbruikbaar en moesten
dus eerst in orde worden gemaakt. Ook
•heeft men zich beholpen met scheeps-
installaties. Zelfs heeft men een tijd
lang gewerkt met toestellen aan boord
van twee in Amsterdam liggende sche
pen, de Mapia en de Tarakan. die dus
in de haven van Amsterdam als kust-
station dienst deden. Nu werkt alles
weer vrijwel normaal en het eenige
verschil met vroeger is, dat het thans
viermaal zoo druk is. Voor den oorlog
was een aantal van 5000 gesprekken
een hoog cijfer, maar deze maand ver
wacht men een record van 20.000! Al
leen het station Portishead in Engeland
overtreft dit aantal.
Trawlergesprekken.
Sedert April 1946 is ook het radio-
telefonisch voeren van gesprekken met
trawlers weer mogelijk. Hier wordt ge
werkt op de 123 M. golf voor uitgaande
en op de 137 M. voor de gesprekken
terug. Men was dus klaar voor dat de
drukke haringvisscherij begon. Van de
zen dienst wordt al weer een druk ge
bruik gemaakt, niet alleen door de ree-
derijen maar ook door de families dei-
opvarenden.
Deze dienst staat op het punt uitge
breid te worden tot een berichtendienst
naar schepen, die geen zender maar wel
een radio-ontvangtoestel aan boord
hebben. Deze dienst omvat dus alleen
het uitzenden van berichten. Deze
dienst, die vermoedelijk 1 November a.s.
geopend zal worden, spreekt op vaste
tijden berichten uit en wel op t.wee
golflengten tegelijk, namelijk op 123 en
652 M. Reeds werden proefuitzendin-
gen gedaan en deze werden gehoord tot
in de Middellandsche Zee en de Oost
zee. Schepen, die zich daarvoor opgeven
kunnen spoedig van dezen dienst ge
bruik maken.
Spoedig ook radiopeilingen
op de visscherijgolf.
Met uitzondering van de radiopeil
stations was alles dus weer compleet en
deze zijn jL Maandag weer in dienst
gesteld. Men was hier afhankelijk van
de Marine, waaronder de peilstations
ressorteeren. Alle toestellen waren ver
dwenen en het heeft veel moeite gekost,
deze te vervangen. Voorloopig wordt
nog maar alleen gewerkt met schepen,
die een radio-telegrafie2ender aan boord
hebben, maar het plan bestaat binnen
kort ook te gaan peilen op de vissdherij-
golf, wat voor den oorlog niet geschied
de Binnenkort zal elke visscherman,
die een zender aan boord heeft en in
het ongewisse omtrent, zijn positie ver
keert. door de peilstations gepeild kun
nen worden.
Er is in deze stations een wijziging
gekomen. De stations Maassluis en VLis-
singen zijn vervallen.
Verhuisplannen.
Het spreekt vanzelf, dat deze zich
snel uitbreidende dienst groote behoefte
heeft aan een betere behuizing. Want
niet alleen is er gebrek aan armslag,
ook de plaats is. te midden van storin
gen van stofzuigers enz. zeer ongeschikt.
De dienst eischt eenzaamheid, ver van
electrische trams of treinen, ver van
radiotoestellen en stofzuigers. Het plan
bestaat en bestond reeds eerder
het geheele bedrijf over te brengen naar
een nieuw gebouw, dat in den Velser-
broekpolder zal verrijzen. Maar voor
dat men aan hei verhuizen toe is, zul
len er nog wel vele gesprekken in
de lokalen aan de Houtmanstraat tot
stand gebracht worden.
Om het damkampioenschap
van Nederland
Het programma vastgesteld
Zaterdagmiddag 2 November om 5 uur zal
in Hotel „Pomona" in Den Haag de officieele
opeming plaats hebben van den eindstrijd om
het persoonlijk damkampioenschap van Ne
derland, waaraan 12 spelers deelnemen.
In de eerste ronde ontmoeten elkaar: W.
RoozenburgP. Roozenburg; D. v. d. Staay
W. Huisman; G. v. Dijk—P. Beers: J Metz
B. Dukel; J. H. Vos—A. Ligthai-t: R. C.
KeilerF. Verhoeven.
De tweede ronde Zondagmorgen om 30 uur
In hetzelfde Hotel: P. RoozenburgVerhoe
ven; LigthartKeiler: DukelVos; Beers
Me'.z; Huismanv. Dijk: W. Roozenburg
v. d. Staay.
Voor de vele damliefhebbers willen wij nog
melden dat a.s. Zondagmiddag 4 uur 40 over
de AVRO een reportage van deze twee ron
den wordt uitgezonden.
Met belangstelling zullen de damliefheb
bers voor-al uit IJmuiden de verrichtingen
volgen van de twee D.C.IJ.'ers Ligthart en
Dukel. Welke rol zullen zij spelen?
Een der ernstigste candidaten voor den
kampioenstitel is de jeugdige Rotterdammer
P. Roozenburg. Dezen speler geven wij wel
de beste kans. Daarna achten wij Keiler en
Vos ongeveer gelijkwaardige candidaten.
VANGSTBERICHT SCHEVENINGEN
Te Scheveningen kwamen van de haring
visscherij binnen de motorlogger SCH 130
met 400 kisten versche haring. SCH 180 met
30 last haring en 180 kisten versche haring.
De versche haring werd voor den maximum
prijs verhandeld. Voorts kwamen aan de
markt 10 kustvisschers met tezamen 180
kisten versche visch. De vangstberichten van
Dinsdagmorgen luiden: SCH 140 moest nog
halen; SCH 64 17 kantjes uit de halve vleet;
SCH 190 een halve vleet in voor niets; SCH
63 een halve vleet in voor niets; SCH 265 2
kantjes; SCH 73 2 kantjes; SCH 103 1 kant
je uit de halve vleet; SCH 97 17 kantjes uit
de halve vleet; SCH 242 5 kantjes uit 20 net
ten; SCH 160 1 kantje per net. Maandag 90
kantjes; SCH 89 5 kantjes; SCH 341 10 kant
jes; SCH 402 2 kantjes uit de halve vleet;
SCH 159 70 kantjes uit de halve vleet. Maan
dag 40 kantjes; SCH 443 2 kantjes; SCH 141
34 kantjes, nog 15 netten halen: SCH 6 2
kantjes; SCH 333 2 kantjes: SCH 118 8 kant
jes, Maandag 130 kantjes; SCH 125 2 kantjes:
SCH 225 100 kantjes nog 30 netten halen;
SCH 20 20 kantjes uit 40 netten; SCH 200
geen vangst; SCH 87 5 kantjes: SCH 305 50
kantjes uit de halve vleet: SCH 53 35 kant
jes uit de halve vleet; SCH 75 50 kantjes,
Maandag 25 last aan boord; SCH 77 gisteren
60 kantjes uit de halve vleet; SCH 30 Maan
dag 170 kantjes uit de halve vleet: SCH 339
Maandag 100 kantjes; SCH 263 Maandag 5
kantjes <20 last aan boord); SCH 20 Maandag
200 kantjes; SCH 325 Maandag 70 kantjes;
SCH 14 Maandag 14 kantjes; SCH 302 18 last
aan boord; SCH 225 Maandag 119 kantjes: SCH
284 34 kantjes: SCH 78 10 kantjes; SCH 201
5 kantjes; SCH 264 4 kantjes; SCH 39 geen
vangst.
Is Uw costuum ol mantel
verregend?
WIJ PERSEN VOOR OP
Old Clothes New
Koningsplein to - Telefoon J886
Dinsdag is te Haarlem de glas-actie
voor Nijmegen gehouden. Het gemeente
bestuur gaj het goede voorbeeld door de
dubbele ramen van het Stadhuis be
schikbaar te stellen.
K.Z.O.S. speelde
„Vrijdag de Dertiende"
In het kader van de feestelijkheden,
georganiseerd ter gelegenheid van het
gouden kloosterjubileum van pater Ernes-
tus gaf de R.K. Tooneelvereeniging
„Kunst zij ons Streven" Dinsdagavond een
tooneeluitvoering in de weer geheel op-
gefrischte zaal van het Patronaatsgebouw.
De klucht van J. v. d. Heiden en Henk
Bakker „Vrijdag de Dertiende" was inge
studeerd.
De tooneellitteratuur schijnt op het ge
bied van het lichte genre nog niet over
een welvoorzienen disch te beschikken;
deze klucht althans begint langzamerhand
een afgekloven kluif te worden. Dè in
houd is overbekend, zoodat het niet noo-
dïg is dezen hier weer te geven.
We kunnen dus volstaan met iets over
het spel te vertellen; en daarover dan
ook niets dan goeds. K.Z.O.S. beschikt
over een geroutineerd stelletje dilettanten,
die zelfs van deze klucht een smakelijke
vertooning wisten te geven. Vooral de
scène in II met de drie bijgeloovige da
mes en Achmed Rilzibi met z'n Madame
Leontine was een kluchtige vertoonirig,
die daverende lachsalvo's veroorzaakte.
Pater Ernestus sprak vooraf eenige
woorden waarin hij er op wees, dat door
deze avonden de band tusschen parochia
nen en geestelijkheid nauwer werd aan
getrokken.
Van bas tot sopraan
Een nieuw mistsein
Vele jaren terug werden de inwoners
van onze havenplaats verrast door een
eentonig geluid; het leek of ergens in een
naburige stal een koe stond te loeien. On
ophoudelijk klonk een sonoor en door
dringend boeh! boeh! En dat ging zoo
achterelkaar door, uren lang. Neen. dacht
men, dat is geen koe
Het was ook geen koe, maar een nieuwe
misthoorn, die haar zwaar geluid uit
stortte over de nevelen, die het uitzicht
van den zeeman belemmerden, maar die
dan ook eenige kilometers op zee te hoo-
ren was. Zoo zwaar was het geluid, dat
de menschen. die er het dichtst bij woon
den er veel hinder van ondervonden.
De koe loeit niet meer, de bas is een
sopraan geworden, voortgebracht door een
nieuw electrisch (het oude toestel werkte
door luchtdruk) mistsein, dat nu nog ge
plaatst is bij den buitenvuurtoren. Het is
naar wij vernemen, de bedoeling deze
nieuwe wegwijzer voor den zeeman bin
nenkort te verplaatsen naar den kop van
de Zuiderpier, waar vroeger ook de koe
stond te loeien.
s.s. Nieuw Holland
Het s.s. „Nieuw Holland" van de KPM,
dat thans in Amsterdam ligt, zal, onvoor
ziene omstandigheden voorbehouden, den
29en October met troepen van Amsterdam
naar Indie vertrekken.
De „Nieuw Holland", die den 27en No
vember te Batavia verwacht kan worden,
zal omstreeks. 15 December wederom van
Batavia vertrekken en kan dan onge
veer 12 Januari te Amsterdam arrïveeren.
SANTPOORT
Uitvoering „Samuel"
De Chr. Jong. Club „Samuel" heeft haar
4-jarig bestaan gevierd met een uitvoering
in het Jeugdhuis, die zeer druk bezocht
was. Geen plaats was onbezet.
Den bezoekers werd een aardig program
ma aangeboden, bestaande uit tooneel-
schetsen. voordrachten en muziek, uitge
voerd door de leden. De heer N. v. d. Wa
teren uit Haarlem bracht er met zijn gees
tige liedjes de noodige vroolijkheid in.
FEUILLETON
Anne als Asschepoes
van MARIA SAWERSKY
60)
Die geniet van haar leven, zei ze.
De danseressen in de zaal hadden haar
nummer beëindigd. De dansruimte werd
op een meer bescheiden verlichting over
geschakeld, ten teeken, dat nu het pu
bliek er gebruik van kon maken.
Kom. dansen, Harry! riep het meisje
in "l wit, terwijl ze haar arm door dien
van haar partner schoof. Tegelijkertijd
keerde ze zich om, mevrouw Eschental
keek haar in het gezicht en slaakte een
kreet van verbazing.
Grottkau en Grundtvig sprongen ver
rast van hun stoel op en zagen zich het
volgende oogenblïk tegenover Vera Sta-
niecki geplaatst,
Mama! Mamuschka! riep het meisje
met overslaande stem. Dat noem ik nu
nog eens een verrassende ontmoeting!
Iloe kom jij hier? vroeg de aange
sprokene wild.
O, je denkt zeker, dat ik je, ach
nee mijn grootpapa de bons heb. ge
geven? Wees maar niet bang, mamuschka,
zóó dom is je dochter niet! Ik heb van
avond permissie. Ik vier m'n verloving.
Dit hier is de uitverkorene!
Met een haastigen greep pakte mevrouw
Eschental haar dochter bij den arm en
trok haar naar zich toe.
Wat voer je hier uit? Je lijkt wel
niet wijs, jij blaag, snauwde ze haar woe
dend toe.
Ik ben met m'n grootpapa ha, ha
grootpapa in Kopenhagen. Een Kerst
trip van den ouden heer en mij, lk ben
in de opera,-mama. Ach nee, ik vier m'n
verloving met Harry Olsan. Hé, daar heb
je Grottkau ook en de graaf hoe
is 't mogelijk. Zoekt u uw Asschepoester
in Trocadero, meneer Grundtvig?
Eschental had de pijnlijke scène met
afschuw gevolgd. Hij was bleek van ver
ontwaardiging. Nu scheen hij het tijd te
vinden om in te grijpen.
Ik geloof, dat de dochter van m'n
vrouw niet geheel in orde is, zei hij kort.
U wilt ons wel excuseeren. mijne heeren.
Grottkau en Ernst Grundtvig begrepen
den wenk. Zij namen haastig afscheid en
verlieten de zaal. Toen zij weer op straat
stonden, keken zij elkaar aan.
Wat moet dat nu beteekenen? vroeg
Jens Grottkau verbaasd.
Dat moeten de dames en heeren
maar onder elkaar uitmaken, Jens. Ik
ben blij, dat we dit avondje achter ons
hebben. Kom mee naar huis, m'n jongen!
Korten tijd later verlieten ook de con
sul, zijn vrouw, Harry Olsan en Vera de
bar. Olsan, die totaal van 6treek was, had
tegenover Eschental een verklaring ge
stameld, maar deze gaf zich niet de
moeite er naar te luisteren. Hij duwde de
dochter van zijn vrouw kort en bondig in
een auto en leverde haar in Hotel Bristol
af. Om Harry Olsan bekommerde hij zich
niet.
Zoodoende ontging het hem ook, dat de
jongeman zich eveneens naar Hotel Bristol
liet brengen.
Olsan stond Vera, die intusschen vol
komen nuchter was geworden, in de mu
zieksalon op te wachten.
Wat beteekent dat allemaal? begon
hij. Je hebt me toch verteld, dat je moe
der dood was?
Maar de geraffineerde Vera had allang
een geloofwaardig verhaaltje bedacht.
Ik zal je alles uitleggen, Harry, be
loofde ze.
En ze expliceerde er op los. Ja, haar
moeder leefde inderdaad nog. Eschental
was haar derde man. Die arme mama met
haar heftig temperament had in haar
leven al heel wat doorgemaakt. Het was
altijd pijnlijk zooiets te moeten bekennen,
nitwaar? Zij was het kind uit het eerste
huwelijk, uit het huwelijk van Egon Falke.
Zij was dus de kleindochter van Remus
Falke, maar die kon haar mam niet uit
staan.
Vera praatte en praatte, tot het Harry
Olsen groen en geel voor de oogen werd
en hij alles geloofde.
Ook mevrouw Eschental zag zich ge
noodzaakt haar echtgenoot de noodige
ophelderingen te geven, maar deze luis
terde slechts met een half oor.
Het meisje heeft zich eenvoudig
schandelijk gedragen, Olga en van jou
had ik niet verwacht, dat je me zoo om
den tuin zou leiden. Je bent dus twee
maal getrouwd geweest; dat is tenslotte
geen schande. Dat had je me al voor ons
huwelijk behooren te vertellen en ook dat
Vera je dochter uit het eerste huwelijk
is. Ik wil er nu geen woord meer over
hooren en ik zal je er ook geen verwijt
van maken, maar ik verlang, dat we mor
genavond naar Elmshorn terugkeeren en
Vera aan haar grpotvader en verloofde
overlaten. Ik wensch me daar verder niet
in te mengen.
Ja, ja, alles wat je wilt, antwoordde
mevrouw Eschental met zeldzame toe
schietelijkheid.
Maar vóór zij den volgenden ochtend
aan het ontbijt zaten, had zij haar eega
toch weten te bewegen tot na Kerstmis
in de hoofdstad te blijven. Zij wilde Vera
nog eenmaal onder vier oogen spreken
om te trachten haar tot rede te brengen.
En daarnaast moest ze probeeren iéts
meer over den jongeman te vernemen,
dien Vera als haar verloofde had voorge
steld.
In de eerste vrije minuut spoedde ze
zich naar de telefoon en liet zich met
Hotel Bristol verbinden. Ze verlangde
juffrouw Falke aan het toestel, maar de
snibbige Betty, die het verzoek had over
gebracht, keerde weldra terug met de
mededeeling, dat juffrouw Falke niet te
spreken was.
(Wordt vervolgd).
