Wereldnieuws
De Indische gerepatrieerden
Kort en
Bondig
Twee deserfiegevallen bij de 7 Decemberdivisie
voor den Krijgsraad
Voor den krijgsraad te 's-Gravenhage
hebben terecht gestaan J. van der G. uit
Hilversum, sergeant bij de derde mobiele
bad- en wascheenheid te Grave en G van
'A- uit Utrecht, soldaat bij het eerste regi
ment pioniers te 's-Gravenhage, beiden
beschuldigd van desertie bij de 7 Decem-
ber-divisie.
Den 29-jarigen J. van der G. was ten
laste gelegd, dat hij van inschepingsverlof
niet was teruggekeerd bij zijn onderdeel
te Grave en eenigen tijd later te Hilver
sum bij „professor" Pootjes werd aange
houden.
Beklaagde gaf deze feiten toe, Uit 2ijn
verklaring, afgelegd voor den officier
commissaris kwam vast te staan, dat hij
principieele bezwaren had tegen uitzending
naar Indië. Aanvankelijk was hij zich er
van bewust strafbaar te zijn als hij niet
naar zijn onderdeel terugkeerde, doch
„professor" Pootjes, met wien hij in con
tact kwam. overtuigde hem van het tegen
deel. 7.ijn uniform had beklaagde aan het
departement gezonden om niet van ver
duistering te kunnen worden beschuldigd.
Ter zitting verklaarde Van der G. geen
wijziging in deze verklaring te willen aan
brengen
De auditeur-militair, majoor rar. M. Lod
der. zeide. dat beklaagde heeft geluisterd
naar de propaganda van onverantwoorde- I
lijke lieden, die zeiden, dat het wegblijven!
van zijn onderdeel niet strafbaar was. Hij j
had beter gedaan te luisteren naar de
woorden van generaal Kruis, die zich oo
18 September" richtte tegen misleidende
propaganda. Na deze rede heeft beklaagde
volhard in zijn verkeerde houding. Hij
heef', samengewerkt met den zich noemen
den „professor" Pootjes. Hij heeft tegen
andere militairen gezegd, dat zij niet straf
baar waren en slechts hun uniform hadden
uit te trekken. Op deze wijze heeft be
klaagde getracht het prestige van leger en
land in de wereld te schaden.
Majoor Lodder vond dat beklaagde, die
als sergeant voor den troep gestaan heeft,
zeer streng gestraft moet worden. Hij vor
derde de maximum straf, 7 jaar en 6 maan
den met ontslag uit den militairen dienst
en ontzetting uit de bevoegdheid om bij de
gewapende macht te dienen.
De verdediger, mr. Benno J. Stokvis uit
Amsterdam, lid der Tweede Kamer voor
de C. P. N., merkte op, dat beklaagde eerst
op het laatste oogenblik een raadsman
kreeg toegevoegd en zeide. deze wijze van
procedeeren ten sterkste af te keuren. Hij
zou als Kamerlid den betrokken minister
hierover vragen stellen. Mr. Stokvis be
toogde dat art. 192 van de Grondwet,
waarin bepaald is, dat Nederlandsehe
dienstplichtigen uitsluitend met hun toe
stemming naar de overzeesche gebiedsdee-
len mogen worden gezonden, nog van
kracht Is. De uitzending naar Indië berust
op het Koninklijk Besluit E 45 en
het staatsnoodrecht.. Dit staatsnood-
recht was verklaarbaar, toen er nog
buitengewone omstandigheden waren. De
raadsman zeide dan ook van oordeel te
zijn. dat geen veroordeeling van verdachte
zou kunnen volgen.
In zijn repliek zeide de auditeur-militair
dat voor het staatsnoodrecht nog geen an
der recht in de plaats is getreden en dat
men tot zoolang het noodrecht moet aan
vaarden.
Vervolgens stond terecht de 21-jarïge G.
van A Ook hem was ongeoorloofde afwe
zigheid van zijn onderdeel en het zich niet
melden toen dit onderdeel met de ..Bois-
sevain" naar Indië vertrok, ten laste ge
legd. Hij werd te I-Iarlingen gearresteerd.
Volgens de verklaring van verdachte had
hij zich laten leiden door communistische
lectuur. Nu hem een lange celstraf voor
oogen stond, zou hij toch liever naar Indïë
gegaan zijn.
De auditeur-militair zeide, dat ook deze
beklaagde de waarschuwing van generaal
Kruis in den wind heeft geslagen. Geleid
door communistische lectuur, die hem voor
hield dat hij zou moeten deelnemen
een „koloniale oorlog", heeft hij zich van
Naar aanleiding van passages ln het boek
„Diner op het Wiïte Huis" heeft Winston
Churchill ren aanklacht wegens smaad inge
diend legen Harper Bros; uitgevers te New
York en Londen, en tegen den auteur Louis
Adamic. Aan vele leden van het Britsche
parlement werden exemplaren van het boek
toegezonden,
De Mosley uitgeversmaatschappij waar
van Sir Oswald Mosley (vroeger leider van
<le fascisten in Engeland) directeur Is. maakt
bekend, dat zij een maandblad, getiteld
„Mosley News Letter", zal uitgeven, waar
van 'net eerste nummer in November-Decem
ber zal verschijnen. Van de hand van Sir
Oswald zal in dit nummer een artikel voor
komen over „de dreiging van het Russische
communisme en de noodzakelijkheid het te
voorkomen, daar het de atoombom zal ge
bruiken ter verovering van de wereld".
Volgens radio Belgrado heeft maarschalk
Tito, Joego-Slavisch premier, in een rede tot
de groep Polen, die onder leiding van den
Poolschen president. Bierut, Joego-Slavlë
beozeken, gezegd, dat Joego-Slavië zal blij
ven vechten voor zijn rechten op Triest en
Venezia Julia. Daar te Parijs met meerder
heid van stemmen beslist is, aldus T:to,
kunnen we thans niets aan den toestand ver
anderen, maar wat inet is, komt. „De groote
mogendheden hebben de zijde van Italië ge
kozen, omdat Itallë's belangen de hunne
zijin".
Radio Moskou heeft volgens Un, Press
gc-meld dat tusschen November en Januari
een nieuwe groep onderofficieren en m
schappen van het leger gedemobiliseerd
worden, over de vloot of luchtmacht werd
W het demobilisatie decreet niet gesproken.
zijn onderdeel verwijderd. De auditeur
militair wilde niet de maximumstraf vra
gen, doch voor eiken militair die zich thans
nog aan desertie schuldig maakt, zou hij
zich genoodzaakt zien, dit wel te doen. Hij
vorderde 4 jaar gevangenisstraf.
Mr. Stoltvis zeide, dat beklaagde zich
niet had behoeven te laten leiden door
communistische lectuur en verwees vérder
naar zijn pleidooi in de eerste zaak.
De krijgsraad veroordeelde J. van der G.
tot een gevangenisstraf van drie jaar met
aftrek van voorarrest. Tevens werd hij uit
den militairen dienst ontslagen. Ook werd
hem de bevoegdheid ontnomen, bij de ge
wapende macht te dienen.
Het vonnis tegen G. van A. luidde 6
maanden met aftrek van voorarrest.
De krijgsraad was van oordeel, dat de
rechtskracht van het staatsnoodrecht niet
in het geding is. Bij de vaststelling van de
strafmaat in de zaak tegen Van der G. is
overwogen, dat deze den rang van onder
officier bekleedt en dat hij over voldoende
ontwikkeling beschikt om de draagwijdte
van zijn handeling te overzien.
Ten aanzien van Van A. heeft de raad
rekening gehouden met diens jeugd en ge
ringere ontwikkeling. Voorts heeft de raad
hier doen gelden de verklaring van be
klaagde. dat hij alsnog naar Indië wil.
Na 21 November wordt geen
bloembon meer aangewezen
Door dat de invoer van tarwe uit de
Vereenigde Staten als gevolg van de
stakingen aldaar reeds geruimen tijd
stagneert, zullen inlandsehe tarwe en
rogge in ruimer mate moeten worden
gebruikt voor de broodvoorziening. Met
ingang van 21 November zal voorloópig
geen bon voor bloem of zelfrijzend bak
meel worden aangewezen. Er komt na
den thans aangewezen bloembon nog
eenmaal een bon voor zelfrijzend bak
meel, waarvan nog voorraden bij den
handel aanwezig zijn.
Ook de bon vrije artikelen koekjes,
gebak, biscuits, beschuit, vermicelli e.d.
zullen in mindere mate beschikbaar
kunnen worden gesteld. De toewijzin
gen aan tarwebloem voor deze artikelen
worden voorloopig met een kwart ver
minderd.
Boter nog niet duurder
De in de regeeringsverklaring van 4
October aangekondigde verhooging van
den maximumprijs voor boter met 30
cent per pond zal niet doorgaan, zoo
lang het nog niet mogelijk is op den
bon voor boter desgewenscht marga
rine te betrekken.
Een deel keert binnenkort terug
Een zeer groot deel van de Indische ge-
repatrieerden verblijft in het Westen des
lands. Dit is een van de redenen van de
overbevolking die hier gevonden wordt.
Haarlem heeft er al ruim 3500 (de verwach
ting is dat de 5000 bereikt zal worden) en
Bloemenöaa! 1800.
De moeilijkheid is, dat de overheid het
niet in haar hand heeft om een goede ver
deeling over het geheele land te organi-
seeren. Er kon alleen aandrang uitgeoefend
worden, maar men stond eenmaal voor het
feit. dat de gerepatrieerden een voorkeur
hebben voor het Westen, omdat zij meestal
uit die streek afkomstig zijn.
I-Iet ligt in de bedoeling deze aandrang
wat te versterken. Het is namelijk een feit,
dat de Noordelijke provincies veel minder
met woningproblemen te kampen hebben.
Daar is dus gemakkelijker woonruimte
voor de gerepatrieerden beschikbaar te
stellen. Zoo noodig kan tot vordering wor
den overgegaan.
Verder vernemen wij dat de regeering
tot de overtuiging gekomen is, dat het
gewenscht is. dat de Indo-Europeanen
zoo spoedig mogelgk weer naar Indië
zullen terugkeeren. Daartoe worden
dan ook al voorbereidingen getroffen.
Eigenlijk zijn dit zoo werd ons gezegd
geen gerepatrieerden, maar evacués. Zij
zijn immers niet uit Nederland afkomstig.
geschieden. Indo-Europeanen die een zoo
bijzondere positie hebben ingenomen, dat
er grond is voor de vrees, dat extremisti
sche elementen rancunes tegen hen ne
men, worden voorloopig niet teruggezon
den.
Het invasievoorschot aan
onderwijzers
Op vragen van het Eerste Kamerlid
den heer Van Velthoven over onbillijk
heden bij de uitbetaling van het invasie
voorschot aan onderwijzers bij het Lager
Onderwijs heeft de minister van Onder
wijs geantwoord, dat de toekenning van
het invasievoorschot het karakter heeft
van een gunst, welke beperkt is tot het
onderwijzend personeel, dat op 15 Oc
tober 1945 bij het Lager Onderwijs
werkzaam was. Het stellen van een
grens zal steeds het ontstaan van grens
gevallen ten gevolge hebben. Verlegt
men de grens, dan komen er nieuwe
grensgevallen en bij hernieuwde correc
tie bestaat de kans, dat het aanvanke
lijk gestelde doel volkomen wordt over
schreden.
N.S.B.-reeliter werd leerling
in het timmervak
Voor het Haagsche tribunaal heeft
zich te verantwoorden gehad mr. J. P.
de P. die, na werkzaam te zijn geweest
Terugkeer naar Indië wordt gewenscht ge- op het departement van Landbouw, tij
acht omdat deze menschen zich hier in het i dens de bezetting benoemd is tot rech-
algemeen niet thuisgevoelen en zich slecht tei in de Amsterdamsche rechtbank,
kunnen aanpassen bij de omstandigheden
die hier zoo geheel anders zijn.
De terugvoering naar Indië zal tactisch
Hem was ten laste gelegd, dat hij zich
had aangesloten bij de N.S.B. en bij het
instituut voor rechtsvernieuwing en
dat hij vrijwillig naar Duitschland is
gegaan waar hij aan een ambachtsschool
en in een fabriek gewerkt heeft. Ook
heeft hij medegewerkt aan de uitgave
in het Duitsch van het Nederlandsehe
Burgerlijk Wetboek.
Beschuldigde, die niet gedetineerd is
geweest, erkende de hem ten laste ge
legde feiten. Hij was in Augustus 1944
uit de N.S.B. getreden en op 17 Sep
tember naar Duitschland gegaan. Op een
Duitsche ambachtsschool werd hij leer
ling in het timmervak.
Het tribunaal zal op 7 November uit
spraak doen.
De Radio geeft vanavond
18.CO. 20.00 en 23.00 uur Nieuws. 17.30 HARK;
17.35 Muzikaal babbeltje door Wouter Paap.
18.15 Harry James en zijn orkest. 13.30 Neder
landsehe strijdkrachten. 19.15 Gramofoon.
19.30 Hoorspel „Waarvoor vochten wij". 19.50
Vrijz. Prot. nieuws. 20.08 „Drie divertimen-
ten". 20.30 Dr. W. Sikken over „Het com
promis als zedelijk vraagstuk". 21.00 „Men
vraagten wij draaien". 21.30 Buitenlandsch
weekoverzicht. 21.45 Dansmuziek rond 1900.
22.15 Janzz-uitzending. 23.00 VPRO Avondwij
ding. 23.15 Symphonisch concert.
niLVERSUM II, 401.5 M.
19.00. 20.00 en 22.00 uur Nieuws. 18.00 „Vrij
en blij". 18.40 Goede bekenden van vroeger.
19.15 Departementale uitzending. 19.30 Orgel
concert! 20.05 De Bijbel in de muziek. 20.40
Moeallijke teksten uit den Bijbel. 21.00 Pro
menade-orkest. 22.15 Vragen aan voorbijgan-
gers. 22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nieuwe
Adv. j vaderlandsche muziek. 23.30 Gramofoon.
Stakingsdebat in den
Amsterdamschen raad
Enkele vragen welke de heer Stein-
metz (K.V.P.) aan B. en W. van Am
sterdam had gesteld over de staking op
24 September waren aanleiding tot zeer
langdurige debatten in den hoofdstede
lijken gemeenteraad, welke zelfs in een
speciale avondzitting werden voort
gezet.
De wethouder voor Arbeidszaken, de
heer B. C. Franke deelde mede, dat
van de 23613 gemeente-ambtenaren en
werklieden 18 ambtenaren en 3643 ar
beiders aan de staking hebben deel
genomen. Bij de gemeentetram staakte
de helft van het ruim 2000 man sterke
personeel.
Voor dezen dag ongeoorloofd ver
zuim is op grond van het ambtenaren-
en werkliedenreglement het loon in
gehouden. Het college van B. en W.,
met uitzondering van de twee commu
nistische wethouders, staat op het
standpunt, dat aan het gemeenteperso-
neel moet worden medegedeeld, dat de
staking afkeuring verdient omdat zij
geschiedde bij bedrijven, die van groot
vitaal belang zijn voor de bevolking.
Er werden tenslotte twee moties in
gediend, een door den heer Steinmetz,
die de door B. en W. te nemen maat
regelen goedkeurde en een door den
heer Gortzak (Communist) die B. en
W. verzocht, geen enkelen maatregel
tegen de stakers toe te passen.
's Avonds om elf uur werd de motie-
Steinmetz aangenomen met 28 tegen
15 stemmen en die van den heer Gort
zak met dezelfde stemmenverhouding
verworpen.
Hoofdstedelijke prijzen voor
literatuur en tooneel toegekend
De proza-prijs van f 2000 van de
gemeente Amsterdam voor 1946' is toe
gekend aan den heer S. Vestdijk voor
zijn roman „Pastorale 1943". De poëzie
prijs voor 1946 van 1000 is toegekend
aan den heer Jan H. de Groot voor zijn
bundel „Moederkoren", De tooneél-
prijs voor 1946 van f 1000 is toegewezen
aan den heer G. Gonggrijp voor zijn
tooneelspel „Hier is Londen".
Wereldkampioenschap schaken
De Internationale schaakfederatie (F.I.D.E.)
heeft zich teruggetrokken van de organisatie
van den wedstrijd, waaraan de titel van we
reldkampioen schaken zal worden verbon
den. Sovjet-Rusland is niet aangesloten bij
de F.I.D.E. Na het congres in Zwitserland
werd bekend, dat Rusland gaarne een deel
van het tournooi zou willen organiseeren, het
andere deel zou dan in Nederland plaats
vinden. Ook de Amerikanen kunnen zich niet
in alle opzichten met het plan vereenigen. Zij
wilden een voorwedstrijd oiganiseeren ten
einde de schakers aan te wijzen, die recht
hebben op het deelnemen aan het tournooi.
Deze en andere moeilijkheden zijn oorzaak
van het feit, dat de F.I.D.E. besloten heeft
zich op het oogenblik terug te trekken. De
zes aaangewezen spelers dr. Euwe, dé Russen
Botwinnik, Keres en Smyslov en de Ameri
kanen Reshevsky en Fine zullen onderling
moeten uitmaken, hoe de match zal moeten
worden georganiseerd.
Sport in 't kort
DAM COMPETITIE. De damcompeiitie
eerste klasse (groep Haarl. Districts Dambond)
zal op 4 November beginnen. In deze afclee-
ling nemen deel: R.K. Damclub „T.E.P.":
Haarl. R.K. Damgenootschap; Haarlemsche
Damclub II en Damclub „Haarlem" (allen te
Haarlem); Damclub „IJmuiden" II; Damclub
„Stabiel" I (Santpoort); R.K. Damclub „St.
Bavo" II (Heemstede) en de Beverwijksche
Damclub I.
Tips
en
De bril
van
Sultan Sar
89. „Zij hebben zichzelf schaakmat
gezet", herhaalde Joessoef. Toen gaf
Jiy zijn bevelen. „Halef gaat met de
helft van zijn mannen door de onder-
aardsche gang achter de beren aan en
hy moet zoo snel mogelijk beginnen te
schieten. Wat geraakt wordt is mee
genomen! Zij zullen dan trachten zich
op het eiland te verbergen. Ook daar
op heb ik gerekendDe wind is Noord.
Wanneer de beren en hun trawanten
hel bosch zijn ingedrongen, steekt Ha-
lef dit bosch in brand. De beren en
hun gevolg worden dan door het vuur
gedwongen naar de Zuidkant van het
eiland te vluchten, waar wij ze met de
vereischte beleefdheid zullen ont
vangen. Vooruit, op marsch! De groep
roovers, die onder leiding van Halef
stond, galoppeerde naar den steen.
BINNENLAND
Te Rotterdam heeft
een baggermolen in de
Maashaven een lucht-
torpedo van 1000 kg. aan
de oppervlakte gebracht.
Gelukkig is het gevaar
te niet ontploft. Er
moest een kraan aan te
pas komen om het pro
jectiel op den wal te
deponeeren, waar het
door deskundigen is ge
demonteerd.
Prins Bernhard is
per vliegtuig te Aber
deen aangekomen voor
een particulier bezoek.
De prins zal eenige da
gen in Schotland ver
toeven en deelnemen
aan een jachtpartij. Het
ligt in zijn voornemen
Maandag naar Neder
land terug te keeren.
Prins Bernhard zal
op 31 October geïnstal
leerd worden als „Zwa-
nenbroeder" van de Lie
ve Vrouwen broeder
schap in Den Bosch
waarvan alle leden van
ons vorstelijk huis lid
zijn.
Het Initiatiefcomité
„Vrouwen van Ravens-
brück" keert zich in 'n
oproep aan alle Neder
landsehe vrouwen tegen
de vrijspraken in Neu
renberg en roept de
vrouwen op, deel te ne
men aan een op 2 en 3
November in Amsterdam
te houden congres.
Bü een grossierderij
in rü wielen en banden
aan de Stadhouderskade
te Amsterdam hebben
inbrekers 450 bandenbon
nen en f2230 gestolen.
In de hoofdstad zal
een anti-Iawaaicampagne
worden gehouden. Er
komt een „stilte-briga
de" van de politie in
actie, weike speciaal te
gen al te luidruchtig
claxoneërende automo
bilisten zal optreden.
Tijdens de behande
ling van een zaak voor
het gerechtshof te
Leeuwarden is mr. dr. J.
Bolt uit Groningen, die
in deze zaak moest plei
ten. plotseling over
leden.
In Noord-West-
Overïjsel is men weer
bevreesd voor waters
nood, daar de bescha
digde dij ken van de
Vecht in Duitschland
nog niet hersteld zijn.
Haarlem en Omgeving
Dr. A. D. de Groot.
Wij hebben melding ge
maakt van de promotie
tot doctor in de wis- en
natuurkunde van den
heer A. D. de Groot te
Santpoort, den bekenden
schaakmeester, aan de
Amsterdamsche Univer
siteit en van zijn proef
schrift over Het Dertken
van den Schaker, Er
dient aan toegevoegd te
worden dat deze promo
tie cum laude is ge
schied. Dr. de Groot had
tevens de psychologie
tot studievak gekozen.
De classis Haarlem
der Ger. Kerken heeft
praeparatoir geëxami
neerd en beroepbaar
verklaard den heer L. G.
Pleysant, cand. aan de
Vrije Universiteit.
Voor het examen
„Aanteekening Kraam-
verpleging" slaagden in
het Diaeonessenhuis te
Haarlem de zusters: K.
Goedegebuur, E. J.
Schuyt, C. A. Simons.
Ds. L. Blüdorp, pre
dikant der Geref. Kerk
te Overveen, zal a.s.
Zondagavond 5 uur af
scheid van zijn gemeen
te nemen wegens ver
trek naar Hiliegersberg
Terbregge.
De Personeelsverce-
niigimg der P. R. A. te
Haarlem belegt Maan
dagavond 28 October in
de H.K.B. een soirée-
dansante met medewer
king van de Politieband.
Een splinternieuwe
Plymouth werd Woens
dagnacht uit de garage
van den heer F. te Hil-
legom gestolen. Er rij
den nog maar enkele de
zer wagens in ons land;
de politie heeft dus hoop
den dief spoedig te kun
nen vangen.
Haarlem's Christelijk
Mannenkoor geeft 27 No
vember een concert in
het gemeentelijk con
certgebouw. onder lei
ding van den heer Jac.
Zwaan. Medewerken
zullen Jaap Stotijn (ho
bo) en de bariton Her
man Hiilsmann.
De kerkeraad der
Gereformeerde Kerk van
Haarlem heeft een com
missie benoemd om con
tact te nemen met de
Kerk van Heemstede
naar aanleiding van
kerkbouw bij de Haar
lemsche grens ln de toe
komst.
