IJmuider Courant
Het Veto-recht
Twee vitale problemen:
Franco en de atoomenergie
De koningin op de „Van Heemskerk'
Telegrafisch beroep op Stalin
6te Jaargang1 No. 18468
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
Maandag 28 October 1946
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal 4.
HP OEN de U.N.O. te San Francisco door
de vertegenwoordigers van 51 mogend
heden was opgericht en het daar aangeno
men Charter in het Nederlandsch:
Handvest ter ratificatie naar de parle
menten ging, werden in de kleine en
„middelgroote" landen de bezwaren tegen
het veto-recht van vijf groote mogend
heden scherp gevoeld. Ook in ons land
werden deze bezwaren, nevens andere die
men tegen de nieuwe wereldorganisatie
inbracht, in het licht gesteld. Maar de toe
stand bracht mee, dat men eigenlijk geen
andere keus had dan te ratificeeren. Voor
het oogenblik was niets beters te bereiken
en men moest er maar het beste van
hopen. Daarop stak de Veiligheidsraad van
wai en al spoedig bleek, dat de Russen bij
alle denkbare gelegenheden van hun recht
van veto gebruik gingen maken. Dit was
niet de bedoeling van San Francisco ge
weest, welks Handvest in de eerste plaats
naar den geest en zeker niet uitsluitend
naar de letter moest worden toegepast. Ik
heb Zaterdag betoogd, dat Handvesten al
leen kans op welslagen hebben als zij een
bestaande overtuiging, een gemeenschap-
pelijken wil in schriftelijke bepalingen
neerleggen. Uit het maken van schrifte
lijke bepalingen ontstaan niet de overtui
ging en de wil. Het moet andersom ge
beuren. In het algemeen bleek trouwens,
dat evenals in den Volkenbondstijd de sou-
vereine staten ter conferentie kwamen om
in de eerste plaats hun eigen belangen te
dienen. Slechts voorzoover deze ontzien
werden bleken zij tot overleg bereid. En
zij botsten op tallooze punten met elkaar.
Zij botsen nog steeds. Dit is het oude lied.
De U.N.O., die feitelijk ten onrechte
United Nations' Organisation heet. want
zij vereenigt niet de volken, zooals een
Federale Unie dat wel doet, bevindt zich
in de positie van een rechtbank, die niet
steunt op gemeenschappelijke wetgeving
voor haar rechtsbedeelden. Zij moet von
nissen over naties, die opzettelijk van haar
voorschriften afwijken, maar die zich be
roepen op hun nationale souvereiniteit. Zij
leven niet onder gemeenschappelijke wet
geving, zooals alleen een wereldparlement
zou kunnen vaststellen. Dit „hoofdgebrek",
•om het zoo maar te noemen, is sinds den
oorlog scherp aan den dag getreden en
•heeft dan ook aanleiding gegeven tot de
acties voor Federale Unie waarbij men
door de vorming van groepeeringen reeds
de mate van tegenstellingen verminderen
zou en ook voor den hoogsten vorm die
daarin bereikbaar en die alleen afdoende
zou zijn: de schepping van een Wereld-
regeering en een Wereldparlement. In
November 1945 verklaarde Bevin. de Brit-
sche minister van Binnenlandsche Zaken,
in het Lagerhuis: „Ik voel dat wij onweer
staanbaar op dezen weg worden gedreven:
wij moeten nieuwe studie ondernemen om
een wereldparlement te vormen, dat direct
door de volken gekozen zal worden. De
regeeringen die de U.N.O. vormen zouden
jegens dat parlement verantwoordelijk
zijn, dat de wereld-wet zou moeten maken
die de volken zouden aanvaarden. Moreel
zouden zij gebonden en bereid zijn om die
wet na te komen. Ik ben bereid om met
iedereen, wien dan ook, van welke partij
of van welke natie ook, te beraadslagen
om een grondwet te ontwerpen voor een
wereldparlement met een bepaald doel:
den Vrede."
Zoo sprak Bevin. Maar de wereld is nog
niet verder dan de U.N.O en in de U.N.O.
heeft Rusland, gedreven door zijn wan
trouwen jegens het Westen, het veto ge
bruikt om ieder besluit te verhinderen,
dat het niet in zijn eigen voordeel achtte.
Het bezigde dit middel tegenover het feit,
dat Amerika en Engeland meer medestan
ders in den Veiligheidsraad hebben dan
Rusland. Het fnuikte er dus meerderheids
beslissingen mee. Daardoor is men feite
lijk op een dood punt gekomen en kan de
veiligheidsraad niet functioneeren. De kans
Ook Noorwegen wilSpaansche kwestie behandeld zien
De Noorsche minister van Bui-
tenlandsclie Zaken, Halvard Lange,
heeft in de zitting der UNO van Za
terdag op krachtige wijze het voor
stel van Trygve Lie ondersteund om
de Spaansche kwestie in beschou
wing te nemen. Lange, die herhaal
delijk door applaus onderbroken
werd verklaarde, „dat de wegen en
de middelen gevonden moeten wor
den voor een gemeenschappelijke
actie door de Vereenigde Volken ter
ondersteuning van de Spaansche de
mocratische krachten in hun strijd
om zonder de verschrikkingen van
een nieuwen burgeroorlog hun vrij
heid en constitutioneele regeering
te herwinnen. Lange stelde voor de
Spaansche kwestie op deze Assem-
blée in al haar aspecten te behan
delen als een afzonderlijk punt van
de agenda.
Naar de meening van Noorwegen is
de tijd nog niet rijp om door het
herzien van het handvest het vetorecht
te wijzigen. Hij drong er echter bij de
permanente leden van den Veiligheids
raad op aan te trachten tot overeen
stemming te komen en het vetorecht
slechts te gebruiken als een veiligheids
maatregel op het laatste oogenblik.
Als een der oorzaken van een moge
lijk gebrek aan geestdrift bij de volke
ren over de Vereenigde Volken noemde
Lange het feit. dat de veiligheidsraad er
nog niet in is geslaagd een oplossing te
vinden voor vitale problemen Fran
co en de atoomenergie. Hii drong er
daarom op aan geen moeiten te sparen
om het werk van de atoomcommissie
mogelijk te maken.
I De Turksche gedelegeerde Huseyn
Ragip drong aan op herziening van het
veto-recht.
De Chileensche afgevaardigde Felix
Nieto del Rio achtte den tijd voor wij
ziging van het Handvest neg niet geko
men, doch gaf uiting aan de hoop, dat
de groote mogendheden het uiterste
zouden doen om het gebruik van veto
te beperken.
De vergadering werd verdaagd tot
heden.
Het woord is aan.
John Galsworthy:
De maat van een democratie
is de maat der vrijheid van
haar nederigste leden.
Weerbericht
NU EN DAN REGEN.
Verwachting geldig van Maandag
avond tot Dinsdagavond:
In de kuststreken aanhouden van
het buiige weer met matigen wind tus-
schen West en Noord. In het binnen
land in den nacht en ochtend tijdelijk
opklarend met plaatselijk mistvorming.
Later weer toenemende bewolking met
hier en daar regen en regenbuien;
Overdag meest matige wind tusschen
Noordwest en Zuidwest.
In het geheele land weinig verande
ring van temperatuur.
De Wereldvocdselraad
in wording
Heden Maandag, begint te Washington
een conferentie voor het opstellen van
plannen tot oprichting van een wereld-
voedselraad. De volgende zestien landen
zijn in het bestuur vertegenwoordigd:
Australië, België, Brazilië, Canada. China,
Cuba, Tsjecho-Slowakije, Denemarken,
Egypte, Frankrijk, India. Nederland, de
Philippijnsche republiek. Polen, Engeland,
de Vereenigde Staten en Argentinië.
De Sovjet-Unie en Siam waren ook
uitgenoodigd om aan de conferentie dc-el
te nemen, maar alle enSiam heeft de uii-
noodiging aangenomen. Het doel van deze
plannen is: 1. Organisatie van de produc
tie, distributie en benutting van het meest
noodzakelijke voedsel om in een voor
de volksgezondheid benoodigde hoeveel
heid calorieën voor de bevolking van alle
landen te voorzien; 2. Stabilisatie dei-
prijzen van landbouwproducten op een.
niveau, dat producent en consument recht
doet wedervaren.
Slot-acte van bezoek aan België
Tot slot van haar bezoek aan België
heeft de Koningin zich naar Antwer
pen begeven, waar de aldaar gemeerde
cruiser „Jacob van I-ïeemskerck" ge-
•eed lag om haar te ontvangen.
Zaterdagmorgen omstreeks half twaalf
werd onze vorstin aan de grens van de
gemeente Antwerpen door enkele plaat
selijke autoriteiten welkom geheeten.
De stad had door de vele vlaggen een
feestelijk aanzien en bij de aankomst
van de Koningin aan de kruiser brach
ten schoolkinderen haar een zanghulde.
Na de ontvangst aan boord inspec-
dat hij er ooit in slagen zou, als een ge- N deriand gaat weer fer walvischvangst. De „Willem Barendsz" is vertrokken
„h.1 tnnchen 2jjn tocht naar het Zuidelijk halfrond.
schil van beslissende beteekenis tusschen
twee groote mogendheden zou ontstaan,
om oorlog te voorkomen, schijnt thans
vrijwel uitgesloten. Daarom wenschen nu
verscheidene delegaties, dat het veto
recht uit het Handvest verdwijnen zal. Het
is niet aan te nemen dat dit zal geschie
den. Zelfs als het geschiedde zou de U.N.O.
de wereldsituatie overigens nog niet kun
nen behecrschen, want daartoe wordt in
derdaad een Wereldwet. door de volken
zelf aanvaard en ontworpen door een
Wereldparlement, vereischt.
Den Russen moet nagegeven worden dat
zij door hun optreden hebben aangetoond,
dat men met de huidige poging tot wereld
organisatie geen oplossing kan bereiken.
Helaas toonen zij tot dusver geen bereid
heid. de gevolgtrekkingen uit hun eigen
bewijsvoering te halen en mede te wer
ken tot de schepping van een wereldpar
lement. door de volken in vrijheid geko
zen. Hun eigen parlement wordt niet door
hot volk in vrijheid gekozen, want er be
staat in Rusland geen vrije partijvorming
en candidaatstelling. Eén partij regeert; de
bewindsvorm is de dictatuur.
In den loop van dit jaar leverde een
onderzoek der publieke opinie in de Ver
eenigde Staten, Groot-Brittannië, Frank
rijk en Canada, waarbij de vraag werd ge
steld of men tevreden was met de vorde
ringen, die de U.N.O. tot dusver gemaakt
had, in alle vier landen een ontkennend
antwoord op. Het grootst was de afwijzen
de meerderheid in Amerika. Dat is eenige
maanden geleden. Als nu weer zulk een
Ter herziening van het deportatieplan voor Duitsche fabrieken
Vertegenwoordigers van de Zeiss- en
Scliott-fabrieken zijn naar Berlijn ge
gaan en hebben den bevelhebber der
Russische troepen in Duitschland,
maarschalk Sokolowsky, een telegram
ter doorzending aan Stalin overhandigd.
In dit telegram wijzen ze op de socia
listische structuur van de „Zeiss-werke",
en zeggen verder: ,,20.000 arbeiders van
de Zeiss-fabrieken met meer dan 40.000
van hun familieleden, doen een beroep
op de groote Russische natie en verzoe
ken revisie van het ontmantelingsbevel."
In het telegram wordt aan „generalis
simus Stalin, als vertegenwoordiger van
stemming werd gehouden, zou het percen
tage ontevredenen over de U.N.O. onge
twijfeld nog grooter zijn.
Zoover zijn wij. Zal bij al deze misluk
kingen tenslotte het groeiende besef, dat
grooter beleid gevoerd moet worden, tot
daden voeren? R- P-
den Russischen staat" aangeboden, dat
de werklieden „een extra dooi loopen
den ploegendienst" wilden doen „om de
Russen te helpen in Rusland een gelijk
waardige fabriek op te richten, zoodat
de „Jena-werke" kunnen blijven staan".
Heden zullen de onderhandelingen
over de ontmanteling der fabrieken
plaats hebben, bij welke onderhande
lingen maarschalk Sokolowsky tegen
woordig zal zijn.
Volgens het, in de Fransche zóne,
verschijnende, Duitsche blad „Kurier"
zouden de vertegenwoordigers in een
tweede telegram den geallieerden be
stuursraad hebben ingelicht, dat met de
ontmanteling van de Zeiss- en Schott-
fabrieken begonnen was. Volgens het
blad zou de directie van de fabrieken
op 21 October zijn medegedeeld, dat de
fabrieken zouden worden ontmanteld.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
zouden volgens den „Kurier" reeds 260
werkers van de Zeiss-fabrieken op
transport zijn gesteld. Zij kregen, voed
sel voor vier werken mee.
teerde zij de gewapende wacht en
overige manschappen, waarna zij een
rondgang maakte over het halfdek.
In de kajuit van den commandant ge
bruikte zij in aanwezigheid van den
commandant, enkele officieren en haar
gevolg het noenmaal; na den maaltijd
begaf zij zich naar het „tentdek", waar
H.M. de genoodigden en manschappen
toesprak. Zij herinnerde aan de Mei
dagen van 1940 en de oorlogsjaren
waarin de Nederlandschè marine de eer
van onze vlag zoozeer heeft hooggehou
den: thans, na de vernietiging, wordt er
weer aan den opbouw gewerkt. „Aller-
wege worden de handen aan den ploeg
geslagen, in letterlijken zin, op menig
stuk grond waar een jaar geleden het
water over het land golfde." Aan het
slot van haar toespraak riep zij allen op,
om, met het oog gericht op de toekomst,
moedig voorwaarts te gaan en de uiter
ste krachten te geven aan den nieuwen
opbouw van vaderland en rijk.
Om ongeveer kwart voor vier stelde
de wacht zich op en nadat de eerbewij
zen gebracht waren, verliet H.M. de
.Jacob van Heemskerck" en begaf
:ij zich naar den voor haar gereed-
staanden trein. Van alle zijden werd zij
door de saamgestroomde Antwerpena
ren toegejuicht, terwijl op het stations
plein een zeer groote menigte wachtte
om haar den afscheidsgroet te brengen.
De hall van het station was feestelijk
versierd met Nederlandsche en Belgi-
sche vlaggen, planten en tapijten. De
hoofdstationschef geleidde haar naar den
gereedstaanden koninklijken trein, waar
zij afscheid nam van haar ambassadeur
mr. baron Ph. Harinxma thoe Slooten
en een vertegenwoordiger van de Bel
gische régeering. Om precies vier uur
verliet de Koninklijke trein het Cen
traalstation te Antwerpen.
Zaterdagavond om acht uur is H.M.
van haar drie-daagsch bezoek aan Bel
gië weer op Paleis 't Loo gearriveerd.
Communistische meerderheid
in Bulgarije
De verkiezingen in Bulgarije hebben
gisteren een ordelijk verloop gehad. Ra
dio Sofia meldt, dat de groote meerder
heid van de tot dusver getelde stemmen
op de communistische candidaten van het
regeeringsblok is uitgebracht. De regee-
ringspartiien hadden zich ter gelegenheid
van de verkiezingen vereenigd. De Candi
da tenlijsten dezer partijen zijn in ver
schillende kleuren uitgevoerd teneinde de
kiezers in staat te stellen van hun voor
keur voor een bepaalde partij te doen
blijken.
In élk stembureau waren vertegenwoor
digers van de oppositie aanwezig,
Reuter meld', dat het Bulgaarsche pers
bureau een verklaring van buitenlandsche
correspondenten geciteerd heeftonder
wie Britsche, Poolsche en Tsjechslowaak-
sche in welke verklaring gezegd wordt,
dat de oppositiepartijen volledige vrijheid
hebben gehad om hun verkiezingscam
pagne te voeren en dat niets wees op
dwang of geweld van de zijde van het
vaderlandsc'ne front aan den vooravond
der verkiezingen.
Op de Tielsche kermis is Van Brockens
„danstheater" in vlammen opgegaan. De oor-r
zaak is onbekend.
De eerste klanten van een winkelier,
die in Rotterdam een pelterijenzaak opende,
waren inbrekers, die eenige bontjassen mee
namen. De politie heeft hen echter achter
haald en ook de buit teruggevonden. Een der
inbrekers was uit den militairen dienst ge
deserteerd.
