IJmuider Courant
Crooter Kranten
Duitschland's kleine buren
wenschen er bij te zijn
Wallace aan hef woord
De gouverneur van Curacao in ons land
ÜJte Jaargang' No. 18473
Bureaux: Kennemerlaan 154,
IJmuiden - Telefoon 5437
Te Haarlem: Gr. Houtstr. 93
Telefoon 10724
Kennemer Editie van Haarlems Dagblad
Directeur-lloofclrcdactenr: Robert Peereboom
Zaterdag 2 November 1040
Uitgave van de Stichting
Voorlichting te Haarlem.
Abonnementen: p. week 31 ct.
per kwartaal 4.
HET verheugt ons te kunnen mededee-
len, dat met ingang van Maandag 4
November een vrij belangrijke vergrooting
van de papiertoewijzing aan de dagbladen
in werking zal treden. Wij zullen onge
veer anderhalf maal zooveel papier kun
nen gebruiken als in den laatsten tijd het
geval was. Dit zal natuurlijk den inhoud
ten goede komen, die wordt uitgebreid.
Tevens stelt ons dit in de gelegenheid,
grooter lettercorpsen te bezigen, hetgeen
aan veler wenschen tegemoet zal komen.
Het heeft ons steeds verdroten dat ten
deele zoo kleine letter toegepast moest
worden, maar het was onvermijdelijk.
Een belangrijke wijziging in het uiter
lijk van dit blad zal uit de verhoogde
Rapiertoewijzing voortvloeien. Wij zullen
de aanwinst namelijk niet verwerken in
een vergrooting van het aantal pagina's,
maar in een terugkeer tot het oude, voor-
oorlogsche formaat. Dat wil dus zeggen:
het oppervlak der pagina wordt tweemaal
zoo groot en uw krant zal op vijf dagen
der week vier groote pagina's en op Zater
dag zes groote pagina's tellen.
Wij hebben Uit besluit niet dan na rijp
beraad genomen en zijn ons wel bewust,
dat de verandering menigeen even vreemd
zal aandoen. Men is dat groote voor-ooiv
logsche formaat ontwend, en alweer ge
woon geraakt aan het kleine na-oorlogsche
krantje. Maar dat heeft steeds het ken
merk van een tijdelijke noodoplossing ge
dragen, en de terugkeer tot den vanouds
toegepasten grooten „bladspiegel" moest
vroeger of later komen en zou op den duur
om technische redenen, zelfs noodzakelijk
zijn.
Dat deze uitbreiding van den omvang
der dagbladen verzekerd is, stemt ons te
vreden, maar geenszins voldaan. In vak
kringen is het nieuwe stadium in de ver
grooting van de krant, dat a.s. Maandag
intreedt, steeds beschouwd als het berei
ken van het minimum, dat noodzakelijk
vereischt wordt, opdat het dagblad aan
zijn voorlichtende taak zal kunnen vol
doen. In andere landen is dat al veel eer
der bereikt en sinds geruimen tijd over
schreden. De Nederlandsche overheid heeft
een merkwaardige kortzichtigheid getoond
ten aanzien van het groote belang, dat de
ontwikkeling der dagbladpers voor herstel
en opbouw heeft. Meermalen is daar op
deze plaats over geschreven. Ilc zal die
argumenten nu niet herhalen, maar er wel
Uw aandacht op vestigen dat deze overtui
ging algemeen gevoeld wordt. Een pas
gehouden opinie-onderzoek, waarvan de
uitslag in dit nummer vermeld wordt,
toont aan dat een groote meerderheid dei-
ondervraagden vergrooting der dagbladen
verkiest boven vermeerdering van het aan
tal geïmporteerde films en aan het ver
krijgen van grooter dagbladen bijzondere
beteekenis hecht.
Geen wonder. Toen dat opinie-onderzoek
werd aangekondigd, was deze uitslag te
verwachten. Kenmerkend voor dezen tijd,
waarin nog zooveel verwarring en ver
deeldheid in de wereld heerschen, is een
steeds toenemende drang naar meer ken
nis en begrip. Men verkiest die boven
meer ontspanning. De journalist, wiens
vak meebrengt dat hij in voortdurend
nauw contact met de openbare meening
staat en haar scherp aanvoelt, merkt dat
uit de intense belangstelling, die de krant
x'ten deel valt. Des te meer heeft het tal
men met de vergroote papiertoewijzing
hem gekweld en met nadruk voegt hij
daarom aan de aankondiging der komende
uitbreiding toe: wij zijn er nog niet; het
minimum is pas bereikt. Wij hopen en
verwachten dat het resultaat van het be
wuste opinie-onderzoek ertoe zal bijdra
gen om de autoriteiten te doen beseffen,
dat verdere uitbreiding van de dagbladen
op korte termijn moet volgen. Niet om
onzentwil. maar in het openbaar belang.
De nu komende uitbreiding zal voor
handel en industrie en ook voor de ge
legenheids-adverteerder meebrengen, dat
de hinderlijke vertraging in de uitvoering
van advertentie-opdrachten tot een mini
mum zal worden teruggebracht. Ook dit is
in het belang van het onderling menschc-
lijk verkeer, dat in zoo groote mate door
het dagblad moet worden gewaarborgd.
Wij zullen evenwel in geen geval een
grooter deel van de courant voor adver
tenties beschikbaar stellen, dan tot dusver
het geval was. Het groote belang van den
redaction eel en inhoud blijft in dezelfde
mate overwegen. De komende verbeterin
gen van dien inhoud waren grootendeels
al voorbereid en zullen dus ten snelste
blijken. R. P.
Nieuw arrestatiebevel
tegen „professor" Pootjes
Nadat op 3 October een arrestatiebevel
tegen „professor" Pootjes was uitgevaar
digd. werd hij. samen met een deserteur,
in zijn woning te Hilversum gearresteerd
en naar het Huis van Bewaring te Am
sterdam overgebracht. Op 10 October werd
hij echter vrijgelaten. Thans is echter op
nieuw een arrestatiebevel tegen hem uit
gevaardigd.
De nationale Jootlschc raad heeft voor
Zondag een staking voor geheel Palestina
afgekondigd.
Groote Vier over Duitschland
Maandag zullen de tier ministers van Buitenlandsche Zaken hun eerste hijeen-
komst houden van een reeks, gedurende welke liet. belangrijkste probleem der
na-oorlogsche wereldordening (er sprake zal komen: Duitschland. Zij zullen hunne
mecningen ten aanzien van de vraag, hoe het Duitsehe volk politiek en economisch
zal moeten worden behandeld, toetsen en trachten overeenstemming te bereiken
op een thema, dat in de betrekkingen tusschen de groote machten en in de levens
omstandigheden dei' kleinere Europeesche volken een overheerschendc rol speelt
Dit laatste is de verklaring voor liet. feit, dat Duitselilands kleine huren België,
Nederland en Luxemburg bij de komeude besprekingen niet afzijdig wenschen
te blijven.
De regeeringen van België, Nederland
en Luxemburg hebben door bemiddeling
van hun ambassadeurs in Washington een
formeel verzoek gericht tot den Ameri-
kaanschen minister van Buitenlandsche
Zaken, James Byrnes, een vertegenwoor
diging te mogen zenden naar de bijeen.-
komst van den raad van vier ministers in
New York. De Nederlandsche ambassadeur
dr. A. Loudon, werd in gezelschap van
zijn Belgischen collega baron Silvercruijs
en den Luxemburgschen gezant Le Callais,
ontvangen door Dean Acheson, den plaats-
vervangenden minister van Buitenland
sche Zaken der Vëreenigde Staten, die het
verzoek in ontvangst nam, dat namens de
drie landen door den Nederlandschen am
bassadeur werd uitgesproken. Dr. Loudon
zeide, dat de diplomaiieke vertegenwoor
digers van de drie landen te Londen. Mos
kou en Parijs dezelfde verzoeken indien
den. „De Nederlandsche regeering", aldus
dr. Loudon, „heeft herhaalde malen de
aandacht van de Amerikaansche regeering
gevestigd op hel wezenlijke belang, dat
Nederland heeft bij de toekomst van
Duitschland. De Nederlandsche regeering
heeft meer dan eens haar verlangen te
kennen gegeven om van het begin af aan
deel te hebben aan het uitwerken van den
status. Met het oog op de aanstaande bij
eenkomst van den raad van ministers van
Buitenlandsche Zaken der groote vier
heeft de Nederlandsche regeering nog
maals dit dringende verzoek aan de Ame
rikaansche regeering gericht."
Ook de pers aanwezig?
Volgens Reuters correspondent in New
York zou Molotof overwegen Maandag in
de openingszittir.g van den raad van mi
nisters van Buitenlandsche Zaken voor te
stellen de pers op deze zittingen toegang
te verleenen.
Weerbericht
ZACHTER.
Geldig tot Zondagavond:
Aanvankelijk hier en daar opklarend
met plaatselijk mist en nog koude.
Later toenemende bewolking, tijdelijk
ecnige regen, aanwakkerende wind
tusschen Zuid en Zuid-West. Geleide
lijk stijging van temperatuur.
Dit voorstel zou een volkomen veran
dering beteekenen in de houding die Mo
lotof in de vorige zittingen van den raad
heeft aangenomen.
Ameland weer geïsoleerd
Postboot met Kardinaal De
Jong aan boord strandde
Door den lagen waterstand als gevolg
van den aanhoudenden Oostenwind is het
eiland Ameland weer geïsoleerd. De post
boot, welke probeerde Holwerd te berei
ken, liep 300 Meter voor de Friesche kust
aan den grond. Aan boord bevond zich ook
kardinaal De Jong, die op Ameland, waar
hij geboren is, het 300-jarig bestaan van
de R.K. parochie had bijgewoond. Na
eenigen tijd slaagde men er in, de passa
giers van de postboot met een motorboot,
welke bijna eveneens strandde, naar Hol
werd over te brengen.
De postboot is nog niet vlot gekomen.
Het woord is aan.
Jack London
Een hond een been toe te
werpen is geen liefdadig
heid. Liefdadigheid is: het
been te deelen met den
hond, als men even hongerig
is als hij.
Nederland krijgt goud terug
Hel door de Duitschers aan Roemenië
betaalde goud voor olieleveranties, dat uit
Nederland en België was geroofd, is door
beide laatstgenoemde landen opgeëischt.
De Roemeensche regeering heeft volgens
Un. Press thans besloten, dit goud (zestig
ton) aan deze landen terug te geven.
Besprekingen in Batavia
Vrijdagavond hebben in de ambtswoning
van Soetan Sjahrir te Batavia, politieke
besprekingen tusschen de Nederlandsche
en de Indonesische delegaties plaats ge
had, welke ongeveer twee en een half uur
duurden. Er zijn geen bijzonderheden be
kend gemaakt.
Opheffing Brandstoffen-
commissies
Het ligt in de bedoeling binnenkort
over te gaan tot opheffing der Brand-
stoffencommissies en daarbij betrokken
bureaux voor de regeling van de distri
butie van de brandstoffen. In verschil
lende centra ook te Haarlem zullen,
evenwel voorloopig nog kleine instanties
blijven voor de verdere regeling
„Welwillendheid tegenover Slavische landen'
In een rede voor een politieke bijeen
komst der democratische partij consta
teerde de Amerikaansche oud-minister
Henry Wallace, dat Byrnes zich bij het
riskeeren van een oorlog met Sovjet-
Rusland heeft laten opjagen door se
nator Vandenberg en de departemen
ten van Oorlog en Vloot aldus meldt
Un. Press.
„Ongetwijfeld is Byrnes niet aan
sprakelijk voor de demonstraties die
vliegers van de vloot boven het royalis
tische Griekenland hebben gegeven.
Zeker heeft Byrnes ook niet aan admi
raal Halsey de bevoegdheid gegeyen
om te zeggen, dat hij met zijn vloot zou
gaan waarheen het hem beliefde. Het is
moeilijk te gelooven, dat Byrnes heeft
aangedrongen op het bezit en de forti-
ficeering van de Riokioe-eilanden, en
wel op een wijze, die beschouwd moet
worden als een duidelijke bedreiging
Gistermiddag landde op het vliegveld
Schiphol de „Vlissingen". Als eerste pas
sagier stapte uit het vliegtuig dr. P. A.
Kasteel, gouverneur van Curagao.
„Wat is het doel van uw komst in
Nederland?" werd hem gevraagd.
„Ik ben nu vier jaar gouverneur van
Curacao. Het wordt langzamerhand tijd
eens in Nederland te komen praten over
allerlei loopende zaken. De Rijkseenheid?
Wellicht zal die ook ter sprake komen.
Het is op Curagao een waar paradijs. De
vreemdelingen, Amerikanen en Engel-
schen, zijn er niet over uitgepraat, dat bij
ons niets gerantsoeneerd is. Wij hebben
groote uitbreidingsplannen, bruggenbouw
en aanleg van vliegvelden. Er is thans een
interinsulaire telefoonverbinding tot stand
gekomen, terwijl het net op Curagao ge
heel geautomatiseerd is. Het groote vlieg
veld op Aruba zal een modern station
krijgen, waarvan de uitbreidingsplannen
in voorbereiding zijn. Ook Bonaire heeft
een eigen vliegveld, evenal St. Maarten
waar het vliegveld naar Prinses Juliana
genoemd is.
„Hoe is het in economisch opzicht op
Curagao gesteld?"
„Onze export was zoo groot, dat wij
ertoe moesten overgaan om dezen min of
meer te beperken. Wij moeten veel invoe
ren. vooral bouwmaterialen voor onze uit
breidingswerken".
„Kunt u nog iets zeggen over de maat
regelen inzake de opheffing van de Cura-
caosche militie, die vervangen zal worden
door Nederlandsche troepen?"
„Ik kan u slechts dit zeggen, dat de
Curagaosche soldaten maar al te blij zijn,
dat zij niet meer in dienst hoeven. De
militaire schuttersverordening was op C
ragao iets exceptioneels. De verdediging
van Curagao is altijd een rijksaangelegen
heid geweest".
De gouverneur van Curagao, dr. P. G I Dr. Kasteel weet nog "iet hoelang hij
Kasteel bij zijn aankomst op Schiphol. J in Nederland zal vertoeven.
van Ruslands vrijen toegang tot de
zeeën uit ziin eenige warm-waterha
ven aan de Pacific. Ik weiger aan te
nemen, dat Byrnes en het staatsdepar-
tement gegaan zouden zijn tot het ris
keeren van een oorlog met Rusland, als
zij niet door Vandenberg en de militai
ren waren opgejaagd".
Ten opzichte van den Balkan zeide
Wallace: „Ik geloof, dat nu deze regee-
rimgen eenmaal onder supervisie van
de groote drie tot stand gekomen zijn,
wij welwillend moeten staan tegenover
de wenschen van de volken van Oost-
Europa om op basis van wederziidsehe
welvaart en goede nabuurschap met do
Sovjets samen te werken.
Wij willen hopen, dat Rusland
binnen het kader der politiek van
goede nabuurschap niet zal intcr-
venieeren in de binnenlandsche po
litiek van de Oost-Europeeschc la-n-
den, althans niet meer dan wij
plegen te doen in de interne politiek
van Latijnsch-Amerika".
Wallace deed in ziin rede bovendien
een aanval op de houding van ChurchiU
tegenover de Sovjet-Unie.
Zeven jaar geëischf
tegen N.S.B.-hoofdredacteur
Voor het Bijzonder Gerechtshof te Am
sterdam heeft terecht gestaan de 52-jarige
A. A. L. G. uit Hilversum, die tijdens de
bezetting hoofdredacteur was van het blad
„De Gooi- en Eemlander"
G. genoot voorheen als „d'n Dré van
Ulvenhout" bekendheid als schrijver van
zoogenaamde Brabantsche brieven.
Ter zitting bleek, dat G. zijn functie van
hoofdredacteur had verkregen ten koste
van den vroegeren hoofdredacteur den 65-
jarigen H. H. van K., die 32 dienstjaren
bij het blad had.
De advocaat-fiscaal noemde verdachte
,;een opportunist van het ergste water, die
tot Stalingrad in Januari 1943 rotsvast in
een Duitsehe overwinning geloofde en zich
als N.S.B.'er dienovereenkomstig gedroeg".
De president las tallooze uittreksels uit
G.'s artikelen voor. Daarin werd de Rijks
commissaris opgehemeld en Hitier ver
heerlijkt.
Getuige Van K. vertelde, dat verdachte
na Stalingrad een geestelijke inzinking
kreeg, Hij had vast gerekend op den val
van deze stad en reeds een artikel gereed
gemaakt, met een groot opschrift er boven
Stalingrad gevallen". Als curiositeit is dit
te voren gezette artikel ter zetterij be
waard gebleven. Stalingrad viel niet en
eenige maanden later zeide G. zijn lid
maatschap der N.S.B. op en nam hij om
slag als hoofdredacteur.
De advocaat-fiscaal mr. H. F. B'.atsse,
eischte tegen G. 7 jaar gevangenisstraf
met aftrek van voorarrest. Een verzacn-
tende omstandigheid zag spreker in net
feit. dat G. nog den moed heeft genaa
zijn uittreden uit de N.S.B. en het ontslag
nemen als hoofdredacteur in het blad te
publicecren.
Het hof zal uitspraak doen op lo Nov.