Nederland en de problemen
op internationaal gebied
Slowakije het bonvrije luilekkerland
Het Rijksmuseum herbergt
„geweven schilderijen
Duitschers stellen Amerikanen teleur
Genootschap als baken voor actief beleid
GEBOREN uit de synthese tussehen twee
verschillend gegrondveste doch op een
gelijk doel gerichte overtuigingen, die on
der bezettingstijd reeds in Nederlandsche
kringen ontstonden, is het Genootschap
voor Internationale Zaken tot praetische
werkzaamheid gekomen en belangstelling
in den momenteelen stand dezer werk
zaamheid die ongetwijfeld door vele
onzer lezers zal worden gedeeld was
voor ons aanleiding een bezoek te brengen
aan het secretariaat van het Genootschap
in Den Haag', teneinde verslag- te kunnen
doen over de dingen, die op dit oogenblik
het onderwerp van de activiteit of de
interesse zijn.
Plannen,
Dit secretariaat, dat veertien employés
omvat, is al van het begin gedoken in een
overvloed van werkzaamheden, waarvan
de uitbouw der organisatie en de introduc
tie van het Genootschap in alle kringen
die daarvoor in aanmerking kwamen, een
belangrijk deel leverden en nog leveren.
De publïcatie*van een reeks manuscripten
over belangrijke problemen is intusschen
in vollen gang gekomen. Vijf van de voor-
loopig op 24 geraamde aparte publicaties
hebben reeds het licht gezien, n.J. „Volleen-
bond en Vereenigde Naties", „Het Indo
nesische vraagstuk en de Amerikaansche
pers", „De Internationale organisatie van
het Europeesch vervoer", ^„Het verdrag
tussehen Nederland en België van 1839" en
„Het Indonesische vraagstuk en de Brit-
sche pers". De uitgave der andere werkjes
isin voorbereiding.
Tevens staat op .'stapel een tijdschrift,
dat waarschijnlijk in Januari zal verschij
nen en zal worden uitgegeven in samen
werking met de Vereeniging voor Herstel
der Internationale Rechtsorde. Dit tijd
schrift zal zijn opgezet in een vorm, die
geschikt is voor een zoo groot mogelijken
verpreidingsradius, ook in het buitenland,
waartoe ook artikelen in andere talen zul
len worden opgenomen. Het zal gedistri
bueerd worden op een wijze, die waarbor
gen biedt voor het bereiken van een zoo
groot mogelijken lezerskring. Bovendien zal
binnenkort vanwege het Genootschap een
veertiendaagsch bulletin worden uitge
geven, waarin de bijzondere gebeurtenis-
sen op internationaal terrein van de afge-
loopen periode in excerpt zullen worden
weergegeven met eventueele commentaren.
Een aideeling documentatie van dit
secretariaat is intusschen ook reeds tot
actie gekomen, die voorloopigmog zeer in
tern is bedoeld en voornamelijk de uit
gave van het bulletin en de informatie
der kringen en personen van het Genoot
schap zal verzorgen. Of de werkzaamheden
van de documentatie mettertijd zullen
worden gericht op mogelijkheden tot in
lichting van buiten het Genootsohap lig
gende organen, is een vraag die niet kan
worden beantwoord en welke voornamelijk
zal worden bepaald door den groei en de
steeds verder reikende organisatie van het
Genootschap, die in^het verschiet liggen
doch niet met tijdsbepalingen zijn af te
meten.
Contacten en structuur.
De contacten 'in het binnenland worden
organisatorisch gelegd door de oprichting
van afdeelingen, discussiegroepen genaamd
van wege den bijzonderen aard hunner ac
tiviteit. Zij worden samengesteld uit ge
selecteerde belangstellenden, die onder
leiding van deskundigen bepaalde onder
werpen aan debat onderwerpen.
In gevorderden staat van Voorbereiding
verkeeren afdeelingen in Amsterdam,
's-Gravenhage, Rotterdam, Groningen,
Leeuwarden, Enschede, Hengelo, Eindho
ven en Tilburg. Besprekingen voor de op
richting van afdeelingen te Arnhem,
Maastricht en Breda zijn loopende. On
langs is in samenwerking met een 30-tal
bekende deskundigen op het gebied der in
ternationale verhoudingen, een programma
opgesteld van discussie-avonden, welke in
den winter van 1946-1947 door de afdee
lingen zullen worden gehouden. Elke af-
deeling vormt een, of indien mogelijk meer
discussiegroepen van maximaal 30 perso
nen. Het hoofdkenmerk dezer groepen is,
dat de deelnemers vertegenwoordigers zijn
uit zooveel mogelijk versohillende maat
schappelijke en politieke geledingen. Per
avond wordt een bepaald onderwerp door
een deskundige ingeleid en daarna door
de groep, die uit haar midden een discus
sieleider benoemt, uitvoerig besproken. De
voor het seizoen 1946-1947 vastgestelde
onderwerpen zijn: Het Duitsche vraagstuk,
Het Russische vraagstuk, Nederlarfd in
Europa, Nederland en België, Pacii'ic-pro-
blemen, Nederland in de Pacific, De poli
tieke beteekenis van Volkenbond en UNO,
Nederland en Amerika.
Met het buitenland wordt contact ge
zocht in de eerste plaats door introductie
bij de buitenlandsche gezanten en ambas
sadeurs, in de tweede plaats door overleg
met de zustervereenigingen in het buiten-
Volgens radio Moskou is in de buurt van
Moskou de bouw van het eerste Sovjet Russische
luchtschip na den oorlog voltooid. Het lucht
schip is 48 meter lang, bijna 15 meter hoog en is
nitgerust met twee motoren, elk van 1700 p.k.
Het kan 10 tot 12 passagiers vervoeren en een
gemiddelde snelheid van 100 kilometer per uur
bereiken. De maximaal bereikbare_ hoogte be
draagt 4.5 kilometer.
De Daily Telegraph meldt, dat de legatie
van Irak te Londen een waarschuwing heeft ont
vangen van Joodsehe „terroristen", dat het ge
bouw der legatie zal worden opgeblazen. Een
desbetreffende bekendmaking werd Zaterdag
voor een week op de voordeur van het gebouw
aangeplakt.
Volgens hei Fransche persbureau AFP
heerseht er bij Bl-itsche officieren en functiona
rissen aan den contröleraad ernstige ontevreden
heid over de Brltsohe politiek ten aanzien van
Duitsehland.
Onder hen zouden thans drie stroomingen be
staan. waarvan de eerste een algeheel loslaten
van de overeenkomst van Potsdam wil. Een
tweede groep zou de Britsche bezettingstroepen
Uit Duitsehland willen terugtrekken en de Duit-
schers aan hun lot overlaten, terwijl een derde,
thans nog zeer kleine, groep bezig is over te
gaan tot het Fransche standpunt, dat het Ruhr-
gebied het probleem vormt, omdat van zijn
kolenrijkdom de wederopbouw van Europa
afhangt.
President Truman heeft naar aanleiding van
de geruchten, als zou generaal Eisenhower bin
nenkort aftreden als chef van den Amerikaan-
sehen generalen staf, verklaard dat hij niet dacht
dat deze geruchten gegrond waren.
Heïnrïch George, de voormalige staatstoo-
neelspeier, intendant van het Be.rlijnsche Schil
ler theater en filmacteur, is kort voor het be
ëindigen van zijn 53ste levensjaar op 27 Sep
tember j.l. In een interneeringskamp in de
Sovjet-Unie overleden. Zijn laatste grooie filmrol
was ..Der Postmeister".
Domingo Espinel, ambassadeur van Columbië
te Moskou, heeft plotseling zijn functie neerge
legd en is naar Bogota teruggekeerd. Hij wei
gerde aan de pers een oorzaak aan te geven voor
dezen overhaasten terugkeer. Espinel. stelde
echter een spoedige „sensatloneele verklaring"
In het vooruitzicht.
land, welke een bron van inlichtingen
vormen en tevens de mogelijkheid bieden
tot verwezenlijking van bet officieuse
internationale contact, buiten de regce-
ringskanalen, Tenslotte zijn vermeldens-
waax-d de Studieconferenties, die op be
paalde tijden zullen worden gehoudèn en
waarvan de eerste reeds heeft plaats ge
had te Baarn, begin April van dit jaar.
Het Nederlandsch Genootschap voor In
ternationale Zaken is aldus op veelbe
lovende wijze aan het werk getogen en
heeft daarmee een hiaat gevuld, dat voor
heen een belemmering voi-mde voor de in-
trede van Nederland in het internationale
actieve leven. Waar passieve neutraliteits
politiek onder dwang der evolutie plaats
heeft gemaakt voor een actief beleid,
hiermede een fundamenteel houvast ge
legd, waarop de nieuwe ontwikkelingen
ten aanzien van Nederland temidden van
het internationale leven kunnen worden
gebaseerd in weliswaar informatieven,
doch zeer zeker productieven geest, die
de positie van ons land niet anders dan ten
goede kan komen.
Het is misschien dienstig te vermelden,
dat de financieele positie van het Genoot
schap voornamelijk steunt op particuliere
giften en haar middelen dus put uit de
bron, die geslagen is door de belangstel
ling van het Nederlandsche volk voor de
problemen, waarmede het Genootschap
zich bezig houdt. Hoe dieper en duidelijker
die belangstelling zal zijn, des te grooter
zullen dus de middelen worden, waarmede
kan worden gewerkt tot heil van land en
volk en daardoor tot heil van een wereld
gemeenschap, die als voornaamste zegen
een innig begrip tussehen de volken van
noode heeft.
Ongeluk bij militaire actie
Aneta meldt uit Batavia: Tijdens een mili
taire actie in de omgeving vam Pare Pare op
I November j.l. ontplofte een mortier-granaat
boven de eigen, troepen, doordat deze na het
afvuren met een boomtak in aanraking kwam.
Aan Nederlandsche zijde vielen als gevolg van
dit ongeluk twee dooden, terwijl tien mili
tairen werden gewond.
Joodsch meisje tot drie jaar
veroordeeld
Het Bijzonder Gerechtshof te Amsterdam
heeft vonnis gewezen tegen het 20-jarige
Poolsch-Joodsehe meisje Th. M. J. J. uit Am
sterdam, dat zich in 1943 en 1944 tén behoeve
van den Sidherfieitsdïenst bij politieke ge
vangenen had laten opsluiten, de gevangenen
uithoorde en^an hun mededeelingen aan den
D. overbracht. Voorts had zij bemiddeling
verleend bij de arrestatie van een Joodschen
buurjongen, die nimmer uit de Duitsche con
centratiekampen is weergekeerd. Er was 15
jaar tegen haar geëisc'ht. Het Hof veroordeel
de haar tot 3 jaar, omdat het van meening
was, dat deze ernstieg feiten haar slechts ten
deele kunnen worden aangerekend. Zij was
slechts 17 jaar oud' en het Hof achtte het aan
nemelijk, dat zij gehandeld heeft in zeer
grooten angst voor deportatie naar Polen en
omdat zij voorts sedert haar tiende jaar
voortdurend onder den psychischen druk van
de Duitsche terreur en vervolging heeft
gestaan.
Ontslag van Dr. H. M. Hirsch-
feld ongedaan gemaakt
Bij Koninklijk Besluit van 8 November heeft
de Koningin, in overeenstemming met de
conclusie van het'advies van de afdeeling
geschillen van bestuur van den Raad van
State, het beroep van dr. H. M. Hirsehfeld
tegen het hem verleende ongevraagde eervol
ontslag als secretaris-generaal van de voor
malige departementen van Handel, Nijverheid
en Scheepvaart en van Landbouw en Vissche-
Tij gegrond verklaard en de beschikking van
10 Mei, waarbij hem ontslag werd verleend,
vernietigd.
Het aantal aanvragen voor radlo-telefoon-
gesprekken met Indië is zoo groot, dat de spreek
tijd voor familiegesprekken tot drie en voor za-
kengesprekken tot zes minuten beperkt moet
worden.
Bratislava aan de Donaude hoofdstad van Slowakije.
In Tsjecho-Slowakije
De Slowaken zijn thans „democraten"
tf-^VERAL in Tsjecho-Slowakije zijn de we voor het grootste deel een agrarische
in A nnnlrolc+natori .imnni nn I ciaot TVTetf Vioi crotmlcf Aai -\xr& Vi/sf mi cfnnA
étalages in de winkelstraten •■mooi
verlokkend. Rantsoeneering van eleetrische
energie schijnt er niet te bestaan, want des
avonds ziin de prachtige uitstalkasten hel
verlicht. De menschen verdringen zich voor
de ruiten om van al dat schoons te genie
ten, dat voor het meerendeel echter onbe
reikbaar blijft. Want in de republiek van
dr. Benesj 'heerseht hetzelfde euvel als hier
te lande: de prijzen zijn te hoog en de koop
kracht is te gering.
Voorden vreemeling, tenminste wan
neer hij over deviezen beschikt, is er veel
te koop. In het bijzonder wanneer hij zich
de verre reis naar Slowakije wil getroos
ten. Want merkwaardigerwijs: in één land
gelden twee volkomen verschillende syste
men. In het eigenlijke Tsjechische gebied,
in Bohemen, is vrijwel alles op den bon
en in Slowakije is bijna alles vrij. „Hoe is
dat mogelijk?" hebben wij aan verschillen
de Tsjechen en Slowaken gevraagd. „Kijk
eens", zei een Tsjech, „we hebben hier wel
één land, maar in werkelijkheid zijn er
twee volkomen zelfstandige deelen. Slowa
kije heeft een eigen bestuur; alleen naar
buiten treden we als een eenheid op. De
Slowaken hebben net gedaan alsof ze ver
schrikkelijk aim waren. Ze zijn door ons
rijkelijk bedeeld en door de UNRRA vol
gestopt. Met het resultaat dat men in Slo
wakije nu leeft als in luilekkerland. Daar
om kent men daar slechts voor een heel
enkel artikel het punten-systeem. Vrijwel
alles, -van snoepgoed tot dameskousen, is
daar vrij verkrijgbaar!"
Een Slowaak vertelde ons hetzelfde,
maar met andere woorden. „Wij zijn een
spaarzaam, een zuinig volk. Wij hebben
weinig industrie en veel landbouw. Dj
Tsjechen hebben ons vroeger zooveel mo
gelijk industrie onthouden en daardoor zijn
„Malino maakt historie"
De Regeeringsvoorlic-htingsdienst heeft een
brochure uitgegeven onder den titel „Malino
maakt historie", die een beknopt overzicht
geeft van wat er op de Malino-conferentie ter
tafel kwam.
Naast vele foto's, vinden we een opsomming
van de afgevaardigden der verschillende ge
bieden en bevolkingsgroepen en een korte
karakterisêering van hun politieke gezindheid,
die in de beschouwingen over de verschillen
de zittingen, nader geïllustreerd wordt door
citaten uit hun redevoeringen. Het ls ons
inziens jammer, dat van de meer belang
rijke dezer redevoeringen geen langere pas
sages zijn opgenomen. Trouwens over het al
gemeen genomen is deze brochuTe als verslag
over een conferentie, die „historie heeft ge
maakt", wel wat aan den beknopten kant.
Hetgeen niet wegneemt, dat zij zeer lezens
waardig is.
Tapijten van vroeger en tapijten van thans
H
Amsterdam is na Parijs de eerste stad,
die de groote tentoonstelling van Fransche
wandtapijten te aanschouwen krijgt. Deze
tentoonstelling, „De wandtapijten der Fran
sche kathedralen en paleizen em.de tapijt
weefkunst van heden" omvat ruim 130 ta
pijten en beslaat bijna de geheels boven
verdieping van het Rijksmuseum. t
Tat de oudste wandtapijten ter we
reld behooi-t de Suite der „Apocalyp
se", de Openbaring van Johannes, uit
Angers, waarvan drie tafereelen op de
tentoonstelling te zien zijn. Deze serie
behoort tot de zeldzaamste kunst
schatten ter wereld. Eveneens tot de
oudste werken behoort de serie tapij
ten, di& men „La dame a la Licorae"
noemt, naar het heet een verlovings
cadeau van een edelman aan zijn
bruid, waarop in vijf tafereelen de vijf
zinnen uitgebeeld worden.
Merkwaardig van deze suite is de roode
achtergrond, die weinig voorkomt; veel
gebruikelijker is een donker, blauw fond
zooals te bewonderen is in de serie „Hei
hoofsche leven".
In later eeuwen kwam de tapijtkunst on.
der invloed van schilders uit de Vlaamschi
en Italiaansche scholen. De tentoongestelde
tapijten uit de Renaissance, (17e en 18e
eeuw) vertoonen dan ook veel overeen
komst met schilderijen. Zelfs de' schilderij
lijsten en achtergronden zijn ingeweven.
Men gebruikte toen ook meer Meuren en
de afbeeldingen zijn ingewikkelder dan die
uit de middeleeuwen.
Eén zaal is geheel gewijd aan tapijten
van den kunstenaar Le Brun, die veel ont
wierp voor Lodewijk den Veertienden.
Tentoongesteld zijn o.a. vier voorstellingen
van de jaargetijden. Eenige zalen verder
vindt men de Suite „Les Indes" naar Ne
derlandsche voorbeelden gemaakt.
Moderne tapijten.
Van de moderne,school is Lurcat de ont
werper van vele moderne „Aubusson-
tapijten" wel de voornaamste vertegen
woordiger, maar ook namen als Gromaire.
Dufy en Coutaud mogen genoemd worden.
De moderne ontwerpers inspireeren hun
motieven vaak op de middeleeuwsche ta
pijten, waardoor de gelijkenis met het
schilderij in de weder opbloeiende Fran-
;che tapijtkunst verdwijnt.
De kleuren van deze moderne wandta
pijten zijn nog wat fel, maar zullen met-
'.ertijd wel zachter worden.
staat. Met het gevolg dat we het nu goed
hebben en bijna alles bonvrij kan worden
verkocht".
Een tegenstelling.
Men hoeft niet lang in dit land te ver
toeven om vast te stellen dat de tegenstel
ling tussehen Bohemen-Moravië en Slowa
kije nog steeds niet geheel is overbrugd, al
schijnen de verschillen minder scherp dan
voorheen. Maar de geaardheid der bevol
king in beide landsdeelen is zoo verschei
den, dat van een volkomen eenheid wel
nooit sprake zal kunnen zijn. In Slowakije
is de democratische partij, een burgerlijke
groepeering, de sterkste, maar de Tsjechen
beweren, dat zij veel betere democraten
zijn dan de Slowaken. Menige Tsjech heeft
ons gewaarschuwd tegen de „democratie"
van Slowakije en velen waren zelfs van
oordeel, dat er nog altijd een min of meer
fascistische strooftiing in dat land valt waar
te nemen. De Slowaken hebben het tijdens
den oorlog voor zoover zij geen joden
of overtuigde anti-nationaal-socialisten
waren goed gehad onder het Duitsche
bewind. Men is in Praag van meening, dat
Duitschers van Slowakije zoo'n soort mo-
del-Slavischen staat wilden maken. Het
land werd niet leeggeroofd, integendeel:
het werd met veel dingen volgestopt. Dr.
Tiso, de Slowaaksche Quisling, kreeg ge
legenheid om met Duitschen steun iets voor
het land te doen. Soxnmige Slowaken, die
geen politieke scholing en inzichten heb-
■ben, vereeren Tiso zelfs, die nog steeds in
de Slowaaksche hoofdstad Bratislava ge
vangen zit. Het is een wel zeer kenmer
kend verschijnsel dat men er nogaltijd
niet toe is overgegaan dr. Tiso te berech
ten. Vele Slowaken beweren zelfs, dat het
niet mogelijk is een rechtbank samen te
stellen, die over het voormalig „staats
hoofd" wil oordeelen.
Ook schijnt bij een zeker deel van de
bevolking nog het sprookje van den „goe
den ouden Hongaarschen tijd" opgeld te
doen. Dat is de tijd voor 1914, toen Slowa
kije Hongaarsch gebied was. Voor een deel
houdt dit ook verband met den sterk Hon-
gaarscheh inslag van het Oostelijk deel
van Slowakije, waar velen n'og bij voor
keur dë Hongaarsclie taal sprekem
„Leve dr. Tiso".
Een duidelijk bewijs van de gevoelens,
die in- Slowakije in sommige kringen nog
leven, werd in een stad geleverd op den
nationalen Tsjechischen feestdag op 28 Oc
tober. Zooals in vele winkels het geval
was, stonden de portretten van Masaryk,
dr. Benesj en Stalin in de étalages. Des
morgens ontdekte men echter, dat op een
spiegelruit met groote letters in zeep ge
schreven was: „Leve dr. Tiso!" Het is ook
mogelijk, dat dit incident werd veroor
zaakt door personen van Hongaarsche af
stamming, die successievelijk allen het
land moeten verlaten. Deze volksverhui
zing verwekt in Slowakije nogal eenigé
opschudding. De Hongaren worden naar
hun land van herkomst gezonden, terwijl
omgekeerd de Slowaken, die in Hongarije
wonen, naar Slowakije terugkeeren. Voor
dit laatste is de belangstelling veel grooter
dan voor het eerste. Want het is in Slowa
kije belangrijk beter dan in Hongarije,
ondanks het feit, dat vele Slowaken groote
nazi-vrienden waren. Maar die laatste ca
tegorie is momenteel onvindbaar; plotse
ling zijn allen aanhangers geworden vaji
die moedige Slowaaksche mannén en
vrouwen, die in Augustus 1944 openlijk
tegen het regiem van Tiso en de Duitschers
in opstand kwamen!
G. KRAEMER.
De radio geeft vanavond;
HILVERSUM I, 301.5 M.
18.00, 20.00 en 23.00 uur Nieuws. 17.45 Rijk over
ee. 18.15 Orgelspel. 18.30 Ned. strijdkrachten.
19.00 Ennu naar bed. 19.05 „Bach met eigen
transcripties". 19.45 „Wij vragen de politie".
20.15 Bonte Dinsdagavondtrein. 21.30 „De kleine
misdaad". 21.35 Gramofoon („Contact"). 22.15
Buitenlandsch overzicht. 22.30 Dansmuziek. 23.15
Gramofoon.
HILVERSUM II, 415.5 M,
19.00, 20.00 en 22.00 uur Nieuws. 17.45 Dinermu-
zlek. Sportpraatje Jan Cottaar. 18.50 Als ik slapen
ga19.15 Gemeenschap oud-illegale werkers.
19.30 De Brug. 20.05 De gewone man zegt er 't
zijne van. 20.15 Omroepkamerorkest. 21.,30 Film
praatje A. van Domburg. 22,30 KRO correspon
denten aan het woord. 22.35 Avondgebed. 22.50
Gramofoon. 23.00 Dansmuziek. 23.30 Uit het land
der Toreadors, gramofoon.
(In verband met de staking der radio-musici
is het waarschijnlijk, dat er wijzigingen in de
muziek-programma's zullen worden gebracht.
Nieuwe regeling voor
geïnterneerden
Met ingang van 11 November is in werking
getreden de Tnterneeringsregeling 194R vast
gesteld bij Koninklijk Besiuit van 31 October.
In de regeling is onder andere bepaald dat
bij ieder interneeringskamp door den minis
ter van Justitie een commissie van toezicht
wordt benoemd. Deze commissie let in het
bijzonder op het gedrag der ambtenaren, de
behandeling der geïnterneerden, de naleving
der omtrent de interneering gegeven voor
schriften en het economische beheer. De
kampcommandant brengt alle misbruiken of
overtredingen ter kennis van de commissie.
De overige ambtenaren kunnen zich, wan
neer de aangelegenheid daartoe aanleiding
geeft, rechtstreeks tot de commissie wenden.
De geïnterneerden kunnen zich te allen tijde
schriftelijk tot de commissie wenden. De
commissie stelt hen periodiek in de gelegen
heid mondeling wenschen of klachten te
uiten.
In ieder kamp wordt voorts een commissie
belast met de zorg voor de geestelijke en
sociale belangen der geïnterneerden.
Ten aanzien van het contact met de buiten
wereld bepaalt het besluit dat de geïnter
neerden ten minste eenmaal per maand een
brief zullen mogen verzenden en ontvangen.
De inkomende en uitgaande post der geïnter
neerden is aan censuur onderworpen. De ge-
interneerden zullen ten minste eenmaal per
maand bezoek mogen ontvangen. De geïnter
neerden zullen in geval van ernstige ziekte of
overlijden van hun echtgenoote of bloed- of
.aanverwanten tot en met den tweeden graad
zooveel mogelijk in de gelegenheid worden
gesteld hen onder geleide te bezoeken dan
wel de begrafenis bij te wonen. Zij kunnen
volgens door den minister van justitie te stel
len regelen om gewichtige redenen in de
gelegenheid worden gesteld tijdelijk het kamp
te verlaten.
Omtrent het einde der interneering wordt
o.a. bepaald, dat telkens nadat een geïnter
neerde gedurende een jaar geïnterneerd is
geweest en voorts als de minister van Justitie
zulks verlangt of de kampcommandant dit
gewen-sc'ht oordeelt, de kampcommandant aan
den minister advies uitbrengt of de geïnter
neerde voor ontslag" uit de interneering in
aanmerking komt. Hij grondt zijn advies
uitsluitend op de wijze, waarop de geïnter
neerde werk verricht, op zijn houding tegen
over het personeel van het kamp en tegen
over zijn mede-geïnterneerden en op den in
druk, dien de commissie voor geestelijke en
sociale verzorging van den geïnterneerde
heeft. Aan een beslissing tot invrijheidstelling
kan de minister voorwaarden verbinden.
Wie verre reizen doet
Hofmeester met zijn dochter
voor de groene tafel
Maandagmiddag moesten zich voor den
economischen rechter te Haarlem verant
woorden J. C. J. v. S. en zijn 21-jarige doch
ter, beiden uit deze stad, wegens het ver
bandelen van goederen die S., als hofmeester
op de „Johan de Witt", in het buitenland
kocht.
Hij betaalde er weliswaar normaal belas
ting en invoerrechten voor, maar liet het deel
van de goederen, dat hij niet aan vrienden,
bekenden en collega's verkocht, door zijn
dochter aan héar kennissen verkwanselen.
Een indrukwekkende ceel van begeerens-
waardige artikelen werd door den rechter,
kennelijk geïmponeerd, voorgelezen: sigaret
ten, tropenshirts, fietsen, schoenen, dames-
tasschen, vet, boter, textiel, cacao en derge
lijke waren vonden in het vaderland grif
afnemers. De economische rechter wilde aan
nemen, dat een gedeelte van deze goederen
tegen normale prijzen aan vrienden van de
hand gedaan werd, maar hij struikelde toch
over tien fietsen, die de dochter voor 350
per stuk (volgens haar verklaringen bij de
politie) had verkocht. Toen de C.C.D. in. Am
sterdam deze rijwielen in beslag nam, werd'en\
zes er van weer vrij gegeven (de Officier van
Justitie vond het wel een beetje op eigen
•gerechtigheid van den C.C.D. lijken), omdat
ze voor kennissen bestemd waren, maar de
vier andere waren daarmee nog niet verant
woord.
In zijn requisitoir achtte de openbare aan
klager een fiksche straf op haar plaats: de
vader hoorde 3 maanden onvoorwaardelijk,
de dochter 500 boete of 90 dagen tegen zich
eischen; voorts vroeg de Officier de in beslag
genomen goederen verbeurd te verklaren.
De vrouwelijke beklaagde bracht nog naar
voren, dat haar vader reeds ernstig gedupeerd
was door zijn ontslag en het vervallen van
zijn pensioen. De uitspraak luidde ten slotte:
Voor den vader 3 maanden voorwaardelijk en
300 boete; voor zijn dochter: 2,50 of 100
dagen, plus verbeurd verklaring van de in
beslag genomen goederen.
PRINS BERNHARD BEZOEKT
HOEK VAN HOLLAND.
Gisteren heeft Prins Bernhard een officieus
bezoek gebracht aan een detachement van de
Koninklijke Marine te Hoek van Holland. De
Prins wérd begroet door den kapitein-luite
nant ter zee G. Quint. Na zich op de hoogte te
hebben gesteld van het demonteeren en op
ruimen van mijnen, werd nog een bezoek
gebracht aan het Êngelsche „transit-camp".
--31
en
De lbril
van
Sultan Sar
104. Die avond was er groot feest in
het paleis van Sultan SarGrootvizier
Joessgef. de verrader was met zijn
voornaamste trawanten opgesloten. In
den omtrek van Ashbir was een drijf
jacht gehouden en overal had men roo-
vers in het nekvel genomen. Zij gaven
zich gewillig over nu hun aanvoerder,
die de duivelsche plannen voor hen uit-
broedde, den strijd had moeten staken.
TipsTóps, de Sirdar en Hassan waren
de gasten van den Sultan bij een meer
dan overvloedigen maaltijd. Toen de
Sultan zooveel puddingen had gege
ten, dat hij even moest wachten, maak
te hij van de gelegenheid gebruik om
een toespraak te houden. „Vrienden",
zei. Sultan Sar plechtig, „dit is de
tweede keer dat wij aan deze tafel zit
ten. Wij hoeven niet bang te zijn nog
eens gruwelijk te worden gestoord.
Dank zij mijn wonderlijken bril en niet
minder dank zij deze beren uit liet
avondland, den Sirdar en Hassan, heb
ben wij de snoode. vijanden van het
land Sar onschadelijk gemaakt. Allen
zullen vrijelijk worden beloond. De
Sirdar wordt met ingang van dit oogen
blik benoemd tol grootvizier, Hassan
wordt hof-derwisj en de beren...."
Maar hier zag de Sultan de pudding
slaan en hij onderbrak zijn rede om
nog een hapje te eten.
De IJsselbrug bij Zwolle nadert haar voltooiing. Alle constructiedeelen, op vier na, zijn
ter plaatse aanwezig en met man en macht wordt gewerkt om de grooie overspanning
te monieeren. Wanneer dit werk over drie weken gereed zal zijn is de oeververbinding
tussehen Overijssel en Gelderland hersteld. De brug zal vermoedelijk in April 1947 in
gebruik worden genomen.
IN DE WERELDPOLITIEK:
Dezer dagen heeft een ernstig geluid ge>
klonken uit Duitsehland, dat kwam uit
den mond van een der belangrijkste Ame
rikaansche militaire persoonlijkheden ir
het bezette gebied. Een geluid, dat een
schril licht werpt op den problematischen
gang van zaken in het na-oorlogsche
Duitsehland met betrekking tot de pogin
gen der bezettende mogendheden, om hét
Duitsche volle op den. weg te brengen die
in de verre toekomst leiden moet tot de
her-intrede van Duitsehland in de gemeen
schap der volken. Het was generaal Lucius
Clay, de bevelhèbber der Amerikaansche
bezettingszone, die door een scherp en op
een ultimatum lijkend vermaan aan d<
Duitsche autoriteiten de aandacht vestig
de op een ontwikkeling, welke de kleine
buren van het groote Reich in hooge mate
moet interesseeren.
Generaal Clay sprak tot den door de
Amerikanen in hun zone ingestelden „Raad
van Staten" bittere en veelbeteekenende
woorden over de zuivering van het Duit
sche openbare leven, die tot op zekere
hoogte is toevertrouwd aan de zoogenaamde
„Spruehkammer", waarin Duitschers de
functie van tribunaal-leden vervullen. Ge
neraal Clay zeide ronduit, dat de Duitsche
instanties gefaald hebben in hun taak en
dat het Amerikaansche militaire bestuur
zich gedwongen zou zien, de zuivering
over te nemen indien de komende twee
maanden niet een duidelijke goede wil zou
blijken ten aanzien van een. radicale dena
zificatie. „Mocht de toestand niet vebete-
ren", aldus verklaarde Clay, „dan kunnen
wij veilig aannemen dat de Duitsche over
heid niet bereid is de verantwoordelijk
heid voor de zuivering op zich te' nemen.
Het Amerikaansche militaire'bestuur zal
deze bereidheid wél bezitten". Dit was een
ondubbelzinnige verklaring, die geen tus-
schenruimte laat voor de zijwegen, waar
langs de Diiitsche „overheid" tot nu toe
blijkbaar getracht heeft de kool en de geit
in veiligheid te brengen.
Ten aanzien van de mistoestanden, die
bij de zuivering klaarblijkelijk "schering en
inslag zijn, geeft niets een duidelijker aan
wijzing dan de door generaal Clay uitge
vaardigde order, volgens welke niemand
door het Duitsche denazificatie-hof iri zijn
functie kan woi-den hersteld, die door het
militaire- bestuur daaruit was ontzet. Zoo
ver was het dus blijkbaar reeds gekomen:
Personen, die door de Amerikanen ten ge
volge van duidelijke eii onmiskenbare
nazi-gezindheid van een bepaalden post
waren verwijderd, werden eenvoudig door
de Duitsche „zuiveringshoven" op dien post
teruggebracht! De Duitsche denazificatie
werkte dus eigenlijk als een nazifïcatie,
met andere woorden: Onder het mom van
zuivering werd het Duitsche leven lang
zaam aan weer geïnfiltreerd met nazi
functionarissen, die een vrijbrief kregen
I onder toezicht van het bezettingsbestuur.
Het is wel duidelijk, dat een dergelijke
I ongeloofelijke brutaliteit tenslotte de aan
dacht van de Amerikanen moest trekken
en het valt nog te verwonderen, dat Clay
niet onmiddellijk een radicaal einde heeft
gemaakt aan alle Duitsche bemoeienis in.
deze delicate kwestie, die bij internatio
nale besprekingen herhaaldelijk protesten
van Rusland heeft uitgelokt. De Russen
hebben maar al te bereidwillig iedere ge
legenheid aangegrepen om de fouten in
het bestuur der Westersche mogendheden
aan de kaak te stellen en daarbij den na
druk te leggen op hun eigen voorbeeldig
beleid. Deze beschuldigingen waren meest
al zeer opportunistisch, maar het lijkt er
op alsof de Sovjet-gedelegeerden op het
hoofdstuk der denazificatie gelijk krij
genEen bekendmaking als die van
generaal Clay wijst er niet alleen op dat
de zuivering tot nu toe niet in uiterste
consequenties is doorgevoerd, maar toont
bovendien aan dat de reeds doorgevoerde
zuiveringsmaatregelen' door latere machi
naties der Duitschers ongedaan zijn ge
maakt. Deze gang van zaken zal den Rus
sen nog overvloediger koren op hun mo
len leveren en helaas ook de kleine mo
gendheden rond Duitsehland, die geen deel
kunnen nemen in de bezetting, pijnlijke
gewaarwordingen bezorgen.
Het lijkt thans onmogelijk, dat van de
Duitsche overheden, zelfs al werken zij
onder verscherpt toezicht der bezettings
autoriteiten, een beter resultaat te ver
wachten en de bezorgdheid over dit thema
zal dus niet eerder kunnen verdwijnen dan
wanneer de Amerikanen het besluit ne
men, hun experiment met de Duitsche
verantwoordelijkheid als mislukt te be
schouwen en te beëindigen, om daarvoor
in de plaats een consciëntieuze en diep
gaande zuivering van de Duitsche gemeen
schap in te voeren zonder dat één Duit-
scher er de hand in heeft. Mogelijk zal dit
onderwerp bij de bespreking van 'het Duit
sche probleem door de vier ministers van
Buitenlandsche Zaken, waai'bij waarschijn
lijk ook de kleine buren aanwezig zullen
zijn, met nadruk naar voren worden ge
bracht door degenen, die het ergste vree-
zen: De Lage Landen en de Oost-Euro-
peesche grensstaten. Ondubbelzinnige, ge
garandeerde toezeggingen zullen dan ver-
eischt zijn om een groeiende onrust te
keeren.
Er is bij dit alles een troost, namelijk
het feit dat de hoogste Amerikaansche
autoriteiten, te oordeelen naar wat Clay
zeide, beginnen in te zien dat hun ver
wachtingen ten aanzien der democratisee
ring in Duitsehland al te optimistisch zijn
geweest. „Ik begrijp niet hoe uw land eep
democratie moet worden, als gij u voor de
eerste de beste taak die u wordt opgelegd,
terugtrekt", zoo luidde de laatste zin van
des generaals verwijt. Hiermede blijkt de
Amerikaansche opperbevelhebber eindelijk
ook te gaan twijfelen aan iets, dat door
zoovele anderen, die het weten kunnen,
reeds altijd betwijfeld is.
J. L,
