De Bilt verandert met de tijden
Het
De „hel" van Groesbeek
Dertien minuten
Nederland voetbalt in Huddersfield
Wereldnieuws
J
lederen dag een zender de lucht in
DE moderne meteorologen moeten vooral voor
c
de luchtvaart beschikken over een behoorlijke
kennis van wat er gebeurt tot op een hoogte van 10
a 20 km. Zooveel mogelijk stations dienen daarvoor
gegevens te verzamelen omtrent temperatuur en
vochtigheid bij een bepaalden luchtdruk (d.w.z. op
een te berekenen hoogte).
Nagenoeg iedereen weet wel iets van den ontwik
kelingsgang van die waarnemingen, 't Begon met
ballonnetjes, die een meteorograaf meenamen aan
een parachute. Was de ballon gesprongen, dan kwam
het meetinstrument wel ergens neer en meestal werd
het dan ook gevonden. Een briefje verzocht den
eerlijken vinder 't geval op te sturen, maar soms
duurde het maanden voor het K.N.M.I. wist hoe
koud 't op dien en dien dag op zus en zooveel meter
geweest was. Heel leerzaam, maar ietwat te laat
voor weersverwachtingen.
De volgende stap waren vliegers en kabelballons.
Vliegers werden in den vorigen oorlog opgelaten op
Soesterberg en kabelballons op de Leusderhei. De
gegevens waren dan wel direct ter beschikking, maar
ideaal was de methode nog lang niet. Een groote
vooruitgang was 't meegeven van meteorologische
instrumenten met vliegtuigen. Een vrij dicht net van
waarnemingsposten ontstond over Europa, bijv. 8 in
Duitschland, 2 in Frankrijk, 2 in Engeland en 11/2
in Nederland. Jarenlang was het dagelijksche weer-
jagertje op Soesterberg een bekende verschijning en
twee keer per week startte er een toestel van De
Kooy. 't Bezwaar van deze methode was de beperkte
hoogte (wij pl.m. 5000 m., Duitschland 6000, Enge
land 7-8000 m. en Frankrijk met een speciaal toe
stel 9000 m.) en verder de duurte en het risico.
De radiosonde de ballon met zender bracht
de oplossing. De eerste bruikbare sonde was een
Russische, omstreeks 1927 ontwikkeld door Molt-
chanof. Sinds 1938 heeft de ontwikkeling overal een
groote vlucht genomen en vooral in de
oorlogsjaren zijn er in vele landen sondes
ontwikkeld, die op verschillende principes
berusten en die uitstekende resultaten
De sonde bestaat uit een dub
belen zender. De eene geeft
met een hooge zoemtoom den
barometerstand, de andere
geeft, temperatuur en vochtig
heid. Naarmate die gegevens
veranderen, wijzigen zich de
golflengte waarop de zenders
werken, zoodat de ontvangers
steeds bijgesteld moeten wor
den. Door een hoogen zoem
toom in de koptelefoons is de
sonde te volgen.
geven.
In Nederland is tusschen 1930 en '40 een
twintigtal sondes opgelaten (systeem Molt-
chanof). In den oorlog heeft Nederland
natuurlijk niet meegespeeld, maar zoo
dra na de bevrijding bleek wat een ont
dekkingen op dit gebied waren gedaan,
besloot het K.N.M.I.: wij doen mee. Er be
stonden veel systemen, zooals gezegd, ei
er zou eigenlijk op korten termijn een be
slissing genomen moeten worden. Maar
toen hadden Drs. A. Hauer, wetenschap
pelijk medewerker, en zijn helpers geluk,
want op een goeden dag brachten een paar
Canadeesche trucks den volledigen inven
taris van een Duitsch sondestation uit de
omgeving van Beverwijk, compleet met
ongeveer 150 sondes. Een paar keer kon
de voorraad nog aangevuld worden uit
dumps in Duitschland, maar over een paar
maanden is die koek op. Er zal dan verder
gewerkt worden met Engelsche sondes.
Uitvoerige besprekingen worden gevoerd
met Philips en de NSF om te komen tot
een Nederlandsche sonde, maar vóór die in
de praktijk bruikbaar is, zijn een paar jaar
verloopen.
Volgend jaar worden Engelsche sondes
niet alleen opgelaten van De Bilt, maar
ook van het weerschip dat Nederland, in
overeenstemming met de internationale
afspraak, zal stationneeren op den Atlan-
tischen Oceaan. De installatie daan-oor
staat op het oogenblik aan boord van de
Willem Barendsz, die ook een meteoroloog
aan boord heeft en waar tijdens de 100 a
120 dagen van de vangst dagelijks een son
de zal worden opgelaten.
Radar
Behalve vochtigheid en temperatuur
zijn de windrichting en de -snelheid van
groot belang. Zijn er geen wolken, dan kan
een ballon met een theodoliet gevolgd wor
den, in gunstige omstandigheden zooals
verleden week zelfs tot 18000 meter. Meest
al is dat natuurlijk onmogelijk en moet het
anders. De oude methode bestond uit het
doen van peilingen door drie stations, die
op 20 a 40 km afstand liggen en die elkaar
telefonisch de hoeken doorgeven waaronder
ze de ballon peilden. Tegenwoordig gaat
het veel eenvoudiger door middel van
Radar. Aan de ballon komt een stuk me
taal en één station is voldoende.
Voor gebruik op 't land krijgt het K. N.
M. I. de beschikking over een complete
Engelsche radarinstallatie, zooals die in
den oorlog bij honderden gebruikt werden
tegen Duitsche vliegtuigen. Voor gebruik
op zee is die niet geschikt, omdat er cor
recties noodig zijn in verband met koers
en plaatsverandering van het schip. Het
veerschip krijgt daarom waarschijnlijk een
installatie, die overgenomen wordt van de
Amerikaansche marine. Twee meteorolo
gen van het K.N.M.I. vertrekken 23 No
vember om aan boord van een Ameri-
kaansch weerschip een maand ervaring te
gaan opdoen.
De tijden veranderen en De Bilt veran
dert mee. Van ballonnetje via vlieger en
vliegtuig tot ballonnetje, maar dan met ra
dio en radar; de meteorologen doen wat ze
kunnen. Dat is niet eenvoudig, maar het
moet, want er zijn groote economische be
langen mee gemoeid. Een enkel voorbeeld!
Sommige winkeliers wensehen
meer „zwarte sigaretten
van Thomas Toverbal
Tekst van Bep Smits, met
tekeningen van 3. Giesberts
10. Een zachte avondwind streek door zijn
haren en koelde zijn slapen, toen Thomas
zich langzaam, als was hij bevreesd om de
betovering te verbreken, op de grond liet
neerglijden. Daar, in de wijde stilte zat hij,
de armen om de opgetrokken knieën gesla
gen. Zijn dromen toverden hem het kristal
len paleis. Als hij door de hoge ramen
keek, zag hij Roomhoorn als een kruimelig
Roomhoorntje; de hoge bergen met hun
grillige toppen leken op spookachtige ge
daanten met gebochelde lijven en mis
vormde hoofden. O zie! Daar kwamen
reeds de eerste schuchtere sterren aan de
hemel. Thomas begon ze nauwkeurig te tel
len, maar zijn hoofd werd er moe van, en
er kwamen steeds meer lichtjes te voor
schijn.... Vóór Thomas het wist, viel hij in
slaap, tot het gouden zonnetje hem de an
dere dag al héél vroeg wekte. Met één
sprong was hij op de been, rekte zich eens
uit, ademde een paar maal diep de frisse
morgenlucht in en begaf zich op weg voor
xjjn verdere zwerftocht.
De sonde is los en stijgt met een
snelheid van pl.m. 5 meter per
seconde omhoog. Onder de bal
lon de parachute, dan een lange
antenne, die langzaam uitrolt en
onderaan bengelt de zender.
Het KLM-vliegtuig van de lijn New York-
Amsterdam legde kort geleden het traject
Ghandar-Amsterdam af in 9% uur. Dat
kon alleen, doordat de gezagvoerder wist
dat hij, als hij op 7000 m. een bepaalde
zig zag koers vloog, steeds een stormwind
achter -had. Als de meteorologie'de zeker
heid kan geven: binnen zooveel uur is het
toestel over, dan kan er met benzine en la
ding op worden gerekend. Die besparing
rechtvaardigt de millioenen die de landen
ten koste leggen aan de 13 weerschepen
op den oceaan.
Onderzoek naar de
vliegramp op Schiphol
Het deskundigen-onderzoek, dat wordt
ingesteld naar de oorzaak van- de vlieg
ramp op Schiphol is nog niet geëindigd,
doch nadert zijn voltooiing. De resultaten
van dit onderzoek worden voorloopig niet
openbaar gemaakt, maar zullen te zijner
tijd blijken, wanneer deze zaak in het
openbaar zal worden behandeld door den
Raad voor de Luchtvaart.
Intusschen heeft de procureur-generaal
bij het gerechtshof te Amsterdam, mr. dr.
J. A. van Thiel, een gerechtelijk onderzoek
gelast. Dit is opgedragen aan mr. J. P.
Petersen, reehter-commissaris te Haarlem.
Een onderzoek als dit wordt ingesteld bij
ieder ongeluk van eenig belang. In een
rechtsstaat moet nu eenmaal bij dergelijke
rampen de mogelij kheid van moedwil,
misdaad of opzet onderzocht worden. Uit
het instellen van een dergelijk onderzoek
concludeere men dan ook niet, dat de K. j
L. M. van schuld verdacht wordt. Dit ge
rechtelijk onderzoek, een normale proce
dure dus, zal nog geruimen tijd vorderen.
Een lid van den Raad voor de Luchtvaart,
die eveneens een onderzoek instelt, zal het
resultaat daarvan onder eede aan genoem
den rechter-commissaris meedeelen.
Het rapport zal door den procureur-ge
neraal aan de regeering worden uitge
bracht.
Agenda voor Haarlem
DINSDAG 26 NOVEMBER
Concertzaal: HOV Volksconcert, 20 uur. Geb.
Vr(jz. Herv.: „Onze overzeesche gebiedsdeelen"
Lezing Dr. W. G. N. v. d. Sleen, 20 uut. Re
monstrantenhuls (Wil'helminastraat 22): Lezing
„Geboorte en Dood". 20 uur. Parklaan 34: „Het
getal eens menschen 666", lezing 20 uur. Rem
brandt: Het Meisje en het monster (14 j.). Palace:
Onstuimig bloed (1-8 j.). Luxor: Follies Girl (14 j.).
Alle drie om 14.00, 16.15, 19.00 en 21.15 uur. Frans
Hals: De dansende piraat (a. 1.) 14.00, 16.30, 19.00
en 21,15 uur. City: De geheim agent (18 j.) 14.15
16.30. 19.00 en 21.15 uur. Spaarne. Verloren in de
Wildernis (14 j.) 14.30, 19.00 en 21.15 uur,
WOENSDAG 27 NOVEMBER
Concertzaal: Haarlems Christelijk Mannenkoor,
concert met- solisten, 20 uur. Stadsschouwburg:
Charlotte Kohier, „Oompjes Droom"", 20 uur,
Bioscopen: als Dinsdag.
Ged. Oude Gracht 47: Soefi-beweging, Lezing
,.Wie zijn wij?", 20 uur,
Namens den minister van Economische
Zaken heeft de directeur van de afdeeling
Herstel en Voorziening van dit ministerie
aan het kringbestuur van de Vakgroep
Détailhandel in Tabak en Tabaksfabrika
ten Den Haag een brief gezonden, waar
in wordt medegedeeld, dat de van Zuid-
Amerikaansche tabak vervaardigde siga
retten worden geproduceerd boven de
maandelijks in omloop gebrachte hoeveel
heid sigaretten. Aan de industrie is op
dracht gegeven gedurende de maanden
October, November en December maande
lijks circa 70 millioen van deze sigaretten
te produceeren.
Volgens door den directeur ontvangen
inlichtingen zijn er talrijke winkeliers, die
de sigaretten, vervaardigd van Zuid-Ame
rikaansche tabak, gaarne in grootere hoe
veelheden zouden willen ontvangen, dan
thans het geval is. Mochten er derhalve,
aldus deelt hij aan de vakgroep mede, win
keliers zijn, die deze sigaretten niet kun
nen of wensehen te verkoopen, dan kun
nen zij zich onder opgave van de in bun
bezit zijnde hoeveelheden tot het Rijks
bureau voor Tabak en Tabaksproducten,
Riouwstraat 182 te Den Haag wenden,
dat zorg zal dragen, dat deze hoeveelhe
den elders plaatsing vinden. Het is echter
niet mogelijk voor de niet gewensehte si
garetten van Zuid-Amerikaansche tabak
andere sigaretten te verstrekken. Wel ech
ter zal voor de afgestane hoeveelheid Zuid-
Amerikaansche sigaretten rantsoenverre
kening plaats vinden, zoodat deze winke
liers er andere tabaksproducten voor in de
plaats kunnen koopen.
Herplaatste wachtgelders
krijgen invasiegeld
De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft medegedeeld, dat het geen bezwaar
ontmoet om aan herplaatste wachtgelders,
die als ambtenaar of arbeiderscontractant
van September 1944 tot en met 25 October
1945 zonder onderbreking in overheids
dienst werkzaam zijn geweest, aanspraak
toe te kennen op het z.g. invasiegeld, in
dien zulks geschiedt op basis van de be
looning, welke op grond van de in Septem
ber 1944 verrichte werkzaamheden is ge
noten. De uitkeering dient volledig aan
belanghebbenden ten goede te komen en
mag niet op grond van de cumulatie-be
palingen van het Rijkswachtgeldenbesluit
geheel of ten deele in mindering worden
gebracht op het toegekende wachtgeld.
CONGRES VOOR DE PRODUCTIE.
Te Utrecht is onder auspiciën van de Neder
landsche Stichting voor Organisatie een pro
ductie-congres gehouden. De eerste spreker,
de heer G. van het Reve, hield een referaat
over productiviteit door vrede en welvaart.
Hij ging van de stelling uit dat een derde
wereldoorlog hoogst onwaarschijnlijk is, dat
de enorme productieve kracht van de mensch-
heid tot betrekkelijk snel herstel zou leiden
en de toenemende welvaart een spoedige op
leving tot gevolg zal hebben, die ten goede
zal komen aan alle volkeren van de wereld.
Hij meende, dat het tijdperk van revolutie
en oorlog nu voorbij is. De wrijvingen van
het oogenblik zijn geen voorposten-gevechten,
doch wegdrijvend oorlogsgeweld.
De tweede spreker, ir. B. D. Swanenburg,
sprak over „Bedrijfswetenschappelijk studie
centrum Nederland". Hij gaf verscheidene
wegen aan om de belangstelling van den ar
beider en daarmede de arbeidsvreugde te ver-
hoogen. Hij noemde de centralisatie in het
bedrijf een gevaar. De leiding moet waar-
deering toonen voor den arbeider. Woorden
van lof worden nog te weinig gehoord.
De radio geeft vanavond:
HILVERSUM I, 301.5 M.
18.00, 20,00 en 23.00 uur Nieuws. 17.30 Zuid
Amerika. 17.45 Het rijk ov-er zee. 18.15 Kinder
koor. 18,30 Ned. Strijdkrachten. 19.00 Ennu
naar bed. 19.0-3 Strijktrio's van Beethoven. 19.40
Hoe staat het met de voorziening van textiel,
schoenen, fietsen en andere artikelen. 20.08
Echo van den dag. 20.15 Bonte Dinsdagavond-
trein. 21.30 De kleine misdaad. 21.35 „Contact".
22.15 B'u.itenlandsch overzicht. 22.30 The Sky-
masters. 23.15 Orkest Eddy Meenk. 23.45 Gram.
HILVERUM n, 415.5 M.
19.00, 20.00 en 22.00 uu-r Nieuws, 17.45 Diner-
-muzïek, 18.15 Reportage laatste training Ned.
elftal. 18.50 Als ik slapen ga. 19.15 Wetenschap
pelijke onderzoekers, 19.30 „De brug". 20.15
Radio Philharmonisch orkest. 21.40 Collegium
Musicum, 22.35 Avondgebed. 22.50 Gramofoon.
23.00 Klaas van Beeek. 23.30 Gramofoon.
Problemen van den wederopbouw
Nu een remedie tegen pessimisme
Speciale reportage).
nnOEN op den dag van de lucht-invasie
*- in September '44 de parachutisten bij
duizenden omlaag dwarrelden in de stra
ten en tuinen, en de Duitschers in toome-
looze paniek wegvluchtten naar de „Hei
mat", was er 's avonds feest in het welva
rende en aan natuurschoon zoo rijke dorp
Groesbeek. Met ontroering begroette de
enthousiaste bevolking de komst van haar
bevrijders, overtuigd dat het ergste leed
geleden was.
Illusies hebben helaas de slechte eigen
schap spoedig te worden verbroken. Zoo
ging het ook hier! Want reeds den volgen
den (Maandag-)middag was een groot deel
van het plaatsje weer in handen van den
vijand en dwars door het dorp werd een
linie aangelegd. Loopgraven kronkelden,
tot een lengte van bijna zes kilometer, met
grillige 'slingeringen van Noord naar Zuid,
en vele gingen recht onder de huizen door.
Vloeren werden weggebroken, deuren en
ramen met zandzakken gebarricadeerd en
de mitrailleursnesten waren gereed.
Langdurig en met groote verbittering is
er gevochten in Groesbeek, waar ieder huis,
iedere steen, elke boom hardnekkig werd
verdedigd. En in het intense granaatvuur,
dat door duizenden kanonnen van weers
kanten meer dan een maand lang werd
onderhouden, lieten vele inwoners het le
ven en werden gansche dorpsgedeelten
(zooals de buurtschap Breedeweg met z'n
1500 zielen) radicaal van de kaart wegge
vaagd. Het was onmogelijk hier te blijven
wonen.
Het evacuatie-bevel, dat met 1 October
van kracht werd, was daarvan de meest
logische en onvermijdelijke consequentie.
In het holst van den nacht begon de uit
tocht met karren en fietsen, met kruiwa
gens, waarop de ouden van dagen waren
geplaatst. Struikelend en schuifelend gin
gen de inwoners van Groesbeek hun zwa
ren gang door de donkere bosschen, alles
achter latend in de brandende ruïnes, nie
mand wetende waarheen.
Toen zij na ruim zes maanden terugkeer
den voelden zij zich aanvankelijk vreem
den in hun eigen, onherkenbaar geworden
en verminkte dorp. In Nederland hadden
zij rondgezworven, maar ook in Duitsch
land, België en zelfs in Frankrijk Binnen
veertien dagen waren bijkans alle overle
venden terug, ondanks een verklaring van
den militairen commandant dat dit gebied
- wegens zijn mijnengevaar - de eerste
twee jaren onbewoond zou moeten blijven,
en ondanks pogingen om hen met geweld
tegen te houden.
350.000 mijnen
De militaire commandant wist het maar
al te goed: Groesbeek sloeg in dit opzicht
voor Nederland alle records! Niet minder
dan 350.000 mijnen lagen er verborgen in
de contreien van het dorp en moorddadige
instrumenten waren er overal. Aan leege
busjes en fleschjes zaten zij in den tuin,
aan de kranen van de waschtafel en aan
de schilderijen aan den wand....
Aan niet minder dan 75 menschen kostte
dat het leven.
Onvervaard en vol energie heeft men in
Groesbeek echter de zaken van den eersten
dag af aangepakt. Tweederde van alle wo
ningen was totaal of zwaar verwoest, even
als drie scholen en twee kerken, maar met
man en macht ging men aan den slag.
Ruïnes werden tijdelijk bewoonbaar ge
maakt, primitieve hutjes gebouwd van het
materiaal der honderden zweefvliegtuigen,
welker wrakken men nu zelfs nog in de
boomen en in het prikkeldraad ziet hangen.
Thans - in November '46 - klopt in
Groesbeek het hart van den Wederopbouw.
Met de riek (de hooivork) hebben de boe
ren hun landerijen van mijnen gezuiverd:
ze groeven ze op, prikten de vork door den
ring van de mijn en hingen ze aan de spij
kers van de paaltjes, welke het bordje
„mijnen" droegenMeer dan honderd
duizend van die monsterachtige wapens
hebben de boeren met eigen hand verwij
derd en ze praatten er niet over. Natuurlijk
kostte het slachtoffers en stil en verdrietig
gingen dan allen mee naar het kerkhof.
Maar enkele uren daarna stonden zij zelf
weer in het land en groeven naar mijnen.
Werk in hoog tempo.
Er is veel critiek op het werk van den
wederopbouw, maar Groesbeek is een re
medie tegen alle pessimisme! Hier wordt
gewerkt en gebouwd aan allen kant, nieu
we huizen verrijzen overal.
De cijfers eischen nauwelijks eenige toe
lichting. Reeds werden 460 noodwoningen
geheel voltooid (onder welke 200 nood-
boerderijen) en 50 zijn er nog in aanbouw.
Er verrezen 215 noodstallen (mét 60
aanbouw), terwijl aan 26 permanente hui
zen wordt gewerkt en voor ongeveer 50 an
dere (voor de helft boerderijen) de plan
nen gereed liggen. Sommige daarvan zijn
inmiddels vermoedelijk al aanbesteed,
want men werkt in hoog tempo in Groes
beek. En het zou nog veel harder gaan als
de financieele regeling voor vele menschen
niet zoo verontrustend was.
De noodwoningen (bijna alle gebouwd
op eigen grond) zijn fleuriger en royaler
dan op vele plaatsen elders. Zij gaan, vol
gens de deskundigen, langer mee en zijn
niet duurder, en men vraagt zich af waar
om het zóó ook elders niet kon. Uitwisse
ling van gedachten en ideeën zou ook bij
„Wederopbouw" zijn beteekenis kunnen
hebben. Ook in Groesbeek zijn nog „ere-
peer-gevallen", leven nog menschen in var
kensschuurtjes en. kippenhokken onder de
meest erbarmelijke sociale en hygiënische
voorwaarden, maar voor 51 van deze 69 ge
zinnen zal weldra een noodwoning gereed
zijn. Een volledige oplossing van dit vraag
stuk is trouwens moeilijk want hier, zoo-
Wel als elders, zijn tal van „crepeer-
woningen" even snel weer bevolkt als zij
worden ontruimd en wel meestal door
jonggehuwden of door anderen, die van het
samenwonen schoon genoeg hebben ge
kregen.
Vreemde toestanden
Vreemde dingen spelen zich inmiddels af
in het naburige „Reichswald" en men is
daarover in Groesbeek zeer vertoornd. Vlak
bij de grens, op Duitsch gebied, worden
enorme hoeveelheden munitie tot ontplof
fing gebracht en in grooten getale sneuve
len in Groesbeek weer de ruiten, waarvoor
men het glas met zooveel moeite bijeen
heeft gezameld. Om 3 uur 's middags begint
het, bijna eiken dag opnieuw: 10 ton in
één keer, met hooge rookwolken, die als
torens omhoog stijgen. Er is herhaaldelijk
geklaagd bij de geallieerden en er is ook
herhaaldelijk verbetering beloofd, maar
helaas is het daarbij gebleven!:
Dat Reichswald is trouwens ook overi
gens het gesprek van den dag, want er is
houtgebrek in Nederland en wat een mate
riaal zit er in die prachtige beboschte
streek, welke zich uitstrekt van de grens
tot aan Cleve!
Holland komt er echter niet aan te pas.
De Duitschers kappen en de Britten kap-
pen. Groote transporten gaan naar Enge
land, maar wee de Hollander, die op het
vervoer van een paar rondhouten (onge
zaagd hout) wordt betrapt! Men fluistert
in Groesbeek dat er in het Reichswald
geen boom meer zal staan tegen den tijd
dat de eventueele grenscorrecties zijn aan
vaard
Drie avonddiensten
Amsterdam-Zandvoorf
Tot nog toe was er een hiaat in de treinen
loop, des avonds tusschen den dienst van 21.43
uit Amsterdam en die van 23.43 uit de hoofd
stad naar Zandvoort. Om hierin tegemoet te
komen, zullen deze twee „treïnlooze" uren
met ingang van 2 December dagelijks worden
gevuld met een trein, die om 22.43 uit Amster
dam vertrekt, te 23.07 uit Haarlem gaat, vijf
minuten later uit Overveen vertrekt en om
23.18 in Zandvoort arriveert.
Terug gaat deze „tusschen-dienst" om 23.32
uit Zandvoort, 23.38 van Overveen en hij komt
om 23.43 in Haarlem aan, met directe aan
sluiting naar Amsterdam.
Elk klein verhaal, dat waar en mensehe-
lijk is, is waard naverteld te worden. Al
thans: wanneer het binnen de perken blijft,
die sedert jaar en dag door den maker van
het strafrecht voor ware en menschelijke
verhalen zijn getrokken. Dit kleine verhaal
blijft binnen die perken.
Wel, mijne geliefden, gisteren zat ik in
den trein. Ik had een actetasch bij mij en
zooals ge weet reizen alle heeren met acte-
tasschen tweede klasse. Men is heer of men
is het niet. En zaagt ge ooit iemand met
een actetasch, die geen heer is?
Ik zat dus (met mijn actetasch) in een.
tweede klas-coupé. Van Haarlem naar Am
sterdam. Dat is maar dertien minuten in
de eeuwigheid. Maar er zijn kleine ver
halen genoeg die in dertien minuten ge
schieden.
Er zaten nog twee heeren (met nog twee
actetasschen) in de coupé.
De eene heel blijmoedig, met kalme
blauwe oogen en De Lach.
De andere een beetje nijdig, met scherpe
grijze oogen en De Ochtendpost.
En ik met Haarlems Dagblad (en bruine
oogen met uw permissie).
De nijdige voerde een gesprek tegen den
kalme.
De nijdige nijdaste.
Hij was kwaad op alles.
Hij was kwaad op Nederland.
Hij was boos op de regeering.
Hij was nijdig om Cheribon.
Hij vond de Tweede Kamer soep.
En de zuivering erwtensoep.
En de voedselvoorziening pet.
En de Zuid-Amerikaansche ci-garetten
vullis.
De kranten waren slecht.
De films waren rotzooi.
En het tooneel niks meer.
De kalme zei niets. Goedmoedig blikten
zijn blauwe oogen naar zijn overbuurman.
Hij peuzelde een broodje leverworst uit
zijn acte-tasch en hij glimlachte. Maar de
nijdigaard ging voort met nijdassen. Hij
werd steeds kwader. Hij wond zich alsmaar
meer op.
De spoorwegenmeneer lamenïelache.
De P.T.Tmeneer hebt u ooit van
service gehoord?
De letterkundegeevu mijn het Amu-
santje maar.
En de menschen - alle menschen - en
vooral de Hollandsche menschen - meneer,
hebt u ooit zoo'n zootje gezien?
De man, dien ik geen heer meer kan en
wil noemen, al had hij een actetasch, de
man was bepaald onverdragelijk.
Van de dertien minuten Haarlem-Am
sterdam had hij er twaalf volgekankerd.
Slechts één minuut scheidde ons van het
doel onzer reis.
De kalme had nog steeds niets gezegd.
Hij haalde een pakje Zuid-Amerikanen uit
zijn actetasch en stak er behagelijk (en
glimlachend) een op.
Toen werd de kwaaie eerst récht kwaad.
Zijn oogen schoten vonken. En hij bulder
de: Meneer! meneer, weet u niet dat u dat
niet mag doen? Ziet u dat bordje niet?!
Het is hier verboden te rooken.
Toen zei de kalme - en zijn glimlach
bleef: „Jawel, meneer, en het is hier helaas
ook verboden te spuwen
ELIAS
Hoewel Frankrijk, België en Zwitserland na
den oorlog reeds voetbalwedstrijden tegen
Engeland hebben gespeeld, wordt de ontmoe
ting van Woensdag in Huddersfield tegen het
Nederlandsch elftal als de eerste officieele
wedstrijd beschouwd. Daarmee wordt tevens
de serie tegen elftallen van het Continent,
welke in 1938 onderbroken moest worden,
voortgezet. Geen ploeg van het vaste land is
er in geslaagd den Engelschen beroepsspelers
een nederlaag toe te brengen. Alleen Frank
rijk heeft in Mei vorig jaar een gelijk
spel (22) behaald, welk resultaat het beste
voor bezoekende ploegen is geweest.
In Engeland bestaat voor den wedstrijd veel
belangstelling en met spanning wordt 'het
resultaat afgewacht. Gemakkelijk zullen de
Nederlanders het niet hebben. De velden ver-
keeren immers in een ongunstigen toestand
door de vele regenbuien en ook uit Hudders
field kwamen berichten over een zwaar te
bespelen terrein. Dat is natuurlijk een han
dicap voor onze landgenooten, doch het zal
niet een factor behoeven te zijn, om zich min
der in te spannen. Op een overwinning kun
nen wij alleen hopen, maar als de nederlaag
geleden moet worden en zij is eervol, dan
zijn wij toch tevreden
Over de samenstelling van de vertegen
woordigende ploeg is veel geschreven. Eén
speler debuteert, n.l. de spil Vermeer van
Excelsior, die in de wedstrijden tegen Storm
vogels en Haarlem een goede kracht bleek.
De anderen hebben internationale routine
achter den rug. Kennemerland is vertegen
woordigd door drie spelers, n.l. Kraak van
Stormvogels. Smit en Roozen van Haarlem.
Met vertrouwen wordt hun meespelen tege
moet gezien. Vooral Smit zal zich kunnen
aanpassen.
Vroegere ontmoetingen.
De laatste wedstrijd tusschen Nederland
en Engeland dateert van 18 Mei 1935. Op
dezen regenachtigen Zaterdagavond wonnen
de gasten in het Olympisch Stadion met 10.
Van de spelers, die ons land in Huddersfield
vertegenwoordigen, was toen ook Kick Smit
van de partij.
Tevoren waren Engelsche amateurs vele
malen de tegenstanders van onze voetballers
geweest. Slechts eenmaal won Nederland en
wel in 1913. Deze ontmoeting, die op Hout-
rust gestreden is, werd een historische, Het
resultaat was 21 voor de Oranjeploeg.
De uitslagen va-n de tot nu gespeelde wed
strijden luiden:
1 April 1907 Den Haag
22 December 1907 Darlington
22 October 1908 Londen
12 April 1909 Amsterdam
11 December 1909 Londen
17 April 1911 Amsterdam
16 Maart 1912 Huil
24 Maart 1913 Den Haag
15 November 1913 Huil
18 Mei 1935 Amsterdam
Engeland 10 9 0 1
Nederland 10 1 0 9
Ned.—Eng.
1—8
2—12
0—4
0—4
9
0—1
0—4
2—1
1—2
0—1
46—7
7—46
Tusschen 1894 en 1906 speelde het bondself-
tal, zooals de vertegenwoordigende ploeg
vroeger heette, tallooze malen tegen Engel
sche clubs met afwisselend succes. Twee ma
len waren Engelschen op het terrein van
H.F.C. in Heemstede op bezoek. 31 Maart 1895
won Maidstone F. C. met 2—1 en 28 Maart
1897 werd het bondselftal door de English
Wanderers met 6—2 geklopt.
De opstellingen.
Woensdag treden de volgende ploegen on
der leiding van den Schot Martin aan:
Nederland: doel: Kraak; achter: Potharst,
Van der Linden; midden: Paauwe, Vermeer,
De Vroet; voor: Drager, Wilkes, Roozen, Smit,
Bergman.
Engeland: doel: Swift; achter: Scott, Hard-
wick; midden: Wright, Franklin, Johnston;
voor: Finney, Carter, Lawton, Mannion, Lang
ton.
De Vara zal Woensdagmiddag van 3.15 u. af
een uitzending verzorgen, waarbij ir. A. Em-
menes het verslag geeft. Des avonds na de
nieuwsberichten van 8 uur worden eenige
gedeelten herhaald.
Spelers in Engeland.
In het grootste hotel van een zeer bekende
badplaats op een afstand van 40 km. van
Huddersfield, waarvan de naam geheim moet
blijven de K.N.V.B. achtte dit wenschelijk
hoewel elk dagbladlezer in Engeland pre
cies weet waar de Engelsche en Nederland
sche voetballers zich schuil houden, zat Maan
dagmiddag een heele stoet Engelsche en Ne
derlandsche journalisten te wachten op de
komst van het elftal.
De voetballers lieten lang op zich wachten.
Eindelijk arriveerde het gezelschap en de
vertraging werd al dadelijk opgelost door de
mededeeling, dat men eerst ververschingen
gebruikt had op het landingsterrein, waar het
K.L.M,-vliegtuig op tijd was aangekomen.
Alle spelers en officials zijn behouden geland.
De Nederlandsche voetbalploeg had 23 dozijn
eieren en 6 hammen meegebracht, als aan
vulling van hun rantsoenen gedurende de
dagen, dat zij in Engeland vertoeven.
De burgemeester van Huddersfield, de heer
T. Smails, zal hedenavond van Leeds uit het
Nederlandsche volk over de radio toespreken.
Voor het eerst sinds het gebrek aan bier
zijn intrede deed, zullen de cafés in Hudders
field om halftwaalf geopend worden. Bus
chauffeurs en conducteurs hebben zich vrij
willig beschikbaar gesteld, om overwerk te
verrichten, teneinde een goede dienstregeling
te verzekeren.
PROGRAMMA DAMCOMPETITIE. Voor de
hoofdklasse-competitie van den Nederl. Dam-
bond, district Noordholtand speelden te Amster
dam de Da-mvereeniging „Jozef Blankenaar" te
gen de Haarlemsche Damclub. De Haarlemmers
bonden met drie invallers den strijd aan tegen
het volledige „J. BI.". De voorioopige uitslag
werd 66 met 4 afgebroken partijen. Het eind
resultaat wordt vermoedelijk 128 voor de Am
sterdammers.
Het vertrek der voetballers op het vlieg
veld Schiphol. Links staan Karei Kaufman
en Piet Kraak en tweede van rechts
Kick Sviit.
De heer J. J. Boutellier
met pensioen
Na een dienstverband van veertig jaar
bij de Haarlemsche vereenigin-g tot bestrij
ding der tuberculose hoopt de heer J. J.
Boutellier Zaterdag a.s. met pensioen te
gaan. Steeds is hij
werkzaam geweest
,^5 aan de lighallen,
welke vroeger ge
legen waren aan
den Rijksstraat
weg in Haarlem-
Noord en later op
Brederodeduin
nabij het Provin
ciaal Ziekenhuis.
De laatste jaren
was de heer Bou
tellier lei-der van
de afdeeling werk-
therapie en op
zichter van de terreinen. In den loop der -
jaren nam hijeen vooraanstaande plaats
in door zijn arbeid ten gunste van de in
richting en van patiënten. Hoezeer zijn
werk gewaardeerd wordt, zal Zaterdag a.s.
blijken, als hij op Brederodeduin van drie
tot vier uur een receptie houdt. In het bij
zonder worden dan oud-patienten ver
wacht. De zoon van den heer Boutellier zal
als opvolger optreden.
Tegen ex-burgemeester van
Maastricht 18 jaar geëisclit
De advocaat-fiscaal bij het Bijzonder Ge
rechtshof te Maastricht heeft 18 jaar gevan
genisstraf gerequireerd tegen mr. L, Ph. J. P.,
voor den oorlog advocaat te Eindhoven, die
tijdens de bezetting burgemeester van Maas
tricht is geweest. Hij was lid van de N.S.B.
en van vele onder-afdeelingen der beweging,
behoorde tot* het sprekerscorps, was vormings
leider en maakte deel uit van den grooten
di-strietsraad der N.S.B, in Limburg. In No
vember 1942 gaf hij zich als lid van de Waffen
S.S. op en vertrok naar Duitschland voor een
opleiding. In Maart 1943 keerde hij met verlof
naar Maastricht terug om daar het burge
meesterschap weder op te nemen Eind 1943
keerde hij in Duitschen krijgsdienst terug.
Hij bleef er tot. na de bevrijding. Maanden
lang heeft hij daarna in verschillende Ameri
kaansche kampen in Duitschland vertoefd. In.
1945 werd hij naer Vught overgebracht.
Het Hof zal op 9 December uitspraak doen.
Engeland wordt reeds twee dagen door re
gen en stormwinden geteisterd en vele wegen
zijn tengevolge van overstroomi-ngen vandaag
onbegaanbaar. De Theems en and-ere rivieren,
stijgen nog steeds, in sommige laaggelegen
districten heeft de Theems weiden overstroomd,
in sommige deelen van het land is aanzienlijke
schade toegebracht aan boerenwoningen. Ér
wordt nog meer regen verwacht.
Dana, het Duitsche nieuwsbureau in de
Amerikaansche zóne, meldt., dat dr. Wilhelm
Hoegner, premier van Beieren, von Papen heeft
verboden, Neurenberg te verlaten.
Hij is lot dezen stap overgegaan na een bespre
king rnte het hoofd der Neurentoergsehe politie
en den voorzitter van het zuiveringsgerecht,
waarvoor von Papen en Fritzsche zullen moeten
verschijnen.
Meer dan 1000 arbeiders werkzaam bij het
gas-, water- en electriciteitsbedrijf van Triëst
zijn, evenals het trampersoneel, in staking ge
gaan om hun eisch tot 20 »/o loonsverhooging
kracht bij te zetten. Men verwacht dat nog meer
arbeiders hun werk in den steek zullen laten,
indien de staking niet wordt bijgelegd.
In afwachting van een definitieve benoe
ming zal graaf W. F. J. van Bylandt als politiek
adviseur van dr. van Mook door dr. H. H. Boon,
eersten secretaris van de Nederlandsche ambas
sade te Nangking, worden opgevolgd.
De gemeenteraad van Ludwigshaven, in de
Fransehe zóne van Duitschland, heeft besloten
Hitier het eerebur.gersehap van de stad, dat hem
indertijd was aangeboden, posthuum te ontne
men, aldus het Duitsche nieuwsagentschap
Dana.
