J
Oranjeploeg machteloos
tegen meesterlijk spel
Kraak stopte een strafschop van Hardwick
r
Het1
avontuur
van Thomas Toverbal
Hoe de doelpunten ontstonden
Textielproductie is sterk gestegen
Nieuwe bonnen
In Decembernog tweemaal een zeep-bon
Wereldnieuws
Engeland-Nederland 8-2
Het resultaat van den voetbalwedstrijd Engeland-Nederland is 8-2 geworden voor de
uitstekend spelende profs, die onze landgenooten een lesje hebben gegeven. Vooral de
voorhoede was in uitstekenden vorm en aangenomen wordt, dat Engeland tot nu toe
nooit zoo'n sterke linie heeft gehad. Vooral het binnentrio Carter-Lawton-Mannion
speelde een sublieme partij. Zij legden in een kwartier tiid den grondslag voor een
overwinning door een voorsprong van 5-0 te behalen. Bergman en Kick Smit maakten
de Nederlandsche doelpunten.
Velen hadden gehoopt, dat het enthousiasme
der Nederlanders een voldoende aanvulling
zou geweest zijn om het tekort aan technische
kwaliteiten te dekken, maar dit enthousiasme,
dat onze spelers voortdurend als hoofdwapen
van hun speelwijze trachtten te hanteeren,
bleek een slagzwaard in handen, te zwak om
de houwen toe te brengen, die noodig waren
om een veel beter, veel doeltreffender bewa
pend tegenstander met succes te kunnen be
strijden.
Het was een strijd tusschen onevenwaar
dige grootheden, tusschen een ploeg, die
6lechts over primitieve hulpmiddelen beschik
te en een elftal, waarvoor geen voetbalgehei
men meer bestonden. Een strijd vooral, waar
uit ten overvloede bleek, dat de Nederland
sche voetbalamateurs van deze na-oorlogsche
periode nog bij lange na niet opgewassen
zijn tegen de Engelsche grootmeesters van
1946.
De Engelsohe voetballers hebben, zonder
zich bijzonder in te spannen, op regelmatige
wijze het vonnis voltrokken, dat reeds in den
aanvang van dezen strijd door technische
superioriteit over den veel zwakkeren tegen
stander was uitgesproken. Lawton, dc En
gelsche middenvoor, scoorde vier fraaie doel
punten. rechtsbinnen Carter twee en Finney
en Mannion ieder één.
Modern Engelsch voetbal
In het spel der Engelschen zat systeem, het
systeem, dat modern Engelsch voetbal op het
tegenwoordige peil heeft gebracht. Deze regel
matig loopende voetbalmachine liep de wei
nig eenheid toonende Nederlandsche ploeg
telkenmale onder den voet als een tank. die,
onvervaard en vrijwel onkwetsbaar, te vluch
tig aangelegde versterkingen doorbrak.
In den aanvang bleek doelman Kraak nog
een allerlaatste hindernis, die de Engelsche
aanvalsmachine zou kunnen weerstaan, maar
deze IJmuidenaar alleen kon den Engelschen
stormloop niet bedwingen. Dat hij achtmaal
den bal uit het net moest halen, kan hem
zeer zeker niet als een falen worden aange
rekend. Het zwakkere spel van heel de Neder
landsche ploeg was oorzaak, dat Nederland
verliezen moest.
Feitelijk is weinig meer van het Nederland
sche elftal te zeggen, dat zich onafgebroken
weerde, maar machteloos bleef tegen het
meesterlijke spel der Engelsche profs, wier
voorhoede de sterkste linie vormde, maar
waarvan de achterhoede meer fouten maakte
dan een ploeg, die nu al vier wedstrijden
lang heeft samengespeeld, zich veroorloven
mag.
Vooral Hardwick, de Engelsche aanvoerder
en linksachter beging fouten, die hem in een
leaguewedstrijd zwaar aangerekend zouden
zijn.
De wedstrijd
in een notedop
2,10 De ploegen komen op het veld.
2.14 Paauwe wint de toss.
2.15 Lawton trapt af.
2,24 Kraak redt op prachtige wijze.
2.37 Lawton geeft Engeland de leiding.
2,40 Lawton doelpunt opnieuw.
2.47 Carter scoort.
2.48 Mannion brengt den stand op 40.
2,50 Lawton komt alleen voor doel
schiet in (50).
2,53 Bergman kopt den bal in doel en de
stand is 51.
2.55 Kraak stopt een strafschop van Hard
wick na hands van Potharst.
2,59 Finney doelpunt van de zijlijn af.
3.00 Rust breekt aan met 61.
3,13 Roozen trapt af.
3.38 Kraak stopt een hard schot van Car
ter, vermoedelijk achter de doellijn.
3,40 Carter kopt na een aanval in (71).
3.47 Lawton maakte zijn vierde doelpunt
uit een vrijen trap.
3.48 De duisternis valt in.
3.56 Uit een door Wilkes aangegeven bal
brengt Smit den eindstand op 82.
3,58 Scheidsrechter Martin kondigt het
einde aan.
Wilkes de beste Neder
landsche speler
Hier zijn we dan gekomen aan het licht
punt in de Nederlandsche ploeg: onze rechts-
binnen Wilkes, die getoond heeft over kwa
liteiten te beschikken, die hem evenwaardig
deden zijn aan zijn tegenstanders. Wilkes was
niet bang voor de Engelsche backs. Het was,
alsof hij nu eens duidelijk wilde toonen, dat
zelfs een Engelsche prof. hem geen ontzag in
boezemde. Aanvoerder Hardwick werd twee
maal de dupe van het moedig en doortastend
spel van den Xerxes-speler, die eenmaal
voor de rust toen de Engelsche verdediging
meende, dat hij buitenspel stond en besluite
loos staan bleef, een voorzet gaf, die de
naar binnen geloopen Drager slechts voor het
inschuiven had, maar dien de Ajaxied van
nog geen drie meter afstand naast schoot,
waardoor de „kans van den dag" verloren
ging.
Dat de Nederlanders geen bepaald systeem
bezigden, kan hun nooit kwalijk genomen
worden, maar de speelwijze, die zij dezen
middag toepasten, was niet. alleen ondoel
treffend. doch ook fataal tegenover dit Engel
sche elftal, Steeds toch zag men den spil
Vermeer van Lawton wegloopen, om aan het
spel in het veld deel te nemen. Daar tevens
de Engelsche vleugelspelers vrijwel steeds
vrij spel werd gelaten, kon Engeland volstaan
met zijn systeem van een aanval van drie
spelers, waarbij zich meer dan onze landge-
nooten lief was, ook telkens de binnenspeler?
Mannion en Carter voegden. Een aanval,
waartegen, onder deze omstandigheden, zelfs
de sterkste Nederlandsche achterhoede mach
teloos zou hebben gestaan
De achterspelers van Ajax. Potharst en
Van der Linden, hebben geen slechten wed
strijd gespeeld, maar tegen deze numerieke
overmacht waren zij niet bestand. Alleen zou
men het Potharst kwaliik kunnen nemen, dat
hij een paar maal opzettelijk den bal met de
Tekst van Bep Smits, met
tekeningen van 1 Giesberts
12. Hóóg uit de lucht kwam een suizend
geluid snel naderbij; een plotselinge ruk
wind scheen het inktzwarte duister met
boze geluiden te vervullen. Het zuchtte,
kraakte en steunde zó angstaanjagend, dat
Thomas er kippevel van kreeg! Angstig
staarde hij naar de verblindende bliksem
stralen, die als vlammende speren door het
luchtruim schoten. De éne dreunende don
derslag volgde op de andere, totdat ook de
grond onder hem eensklaps begon te gol
ven en te deinen. Een oorverdovend ge
kraak volgde. Thomas kreeg het gevoel, dat
hij op vreemde wijze het evenwicht ver
loor en viel, héél diep naar beneden...
hand bewerkte. Eenmaal sloeg hij, toen Kraak
het leer niet bereiken kon, den bal uit het
doel, maar aanvoerder Hardwick beging toen
een nieuwe fout door den toegestanen straf
schop in Kraak's handen te trappen.
De Engelsche doelman Swift heeft ook de
zen middag zijn grooten naam gehandhaafd.
Hij maakte enkele kleine fouten en beging
slechts een blunder door een schot van Berg
man het eerste Nederlandsche doelpunt
door zijn handen in het doel te laten glippen.
Het tweede Nederlandsche doelpunt was
van veel beter formaat. Ook hierin had Wil
kes een leeuwenaandeel. Want hij was het,
die opnieuw eenige tegenstanders wist te
ontwijken, om daarna den bal naar Smit te
spelen, die twee minuten voor het eindsignaal
met een prachtig schot blijk gaf van zijn
voetbalkwaliteiten. Een schot, zooals er meer
afgevuurd hadden dienen te worden in dezen
voor Nederland te zwaren strijd, waarin ruim
32.000 toeschouwers een Engelsche zege toe
juichten, die, zooale gezegd, vergemakkelijkt
werd door het tegenspel der Nederlanders.
Maar zoolang er spelers van het formaat
van Wilkes in Nederland te vinden zijn, die
onder leiding tot verdere ontwikkeling ge
bracht kunnen worden, behoeft Nederland
zich geen zorgen voor de toekomst te maken,
waarbij de les van Huddersfield vruchten kan
afwerpen.
Sport in het kort
OVERWINNING VOOR HDC. Voor de hoofd
klasse-competitie van den Nederl. Dambond
won de Haarlemsche Damclub te Wonmerveer
mei 119 van „Wormerveer-Wormer" I.
HRKD—HAARLEM 19—10. De damclub
„Haarlem" speelde voor de competitie tegen
HRKD. Het resultaat was 10—10.
De uitslag is: P. Mul—F. Mollema 1—1; A.
GamelaC. F. Visse 20; C. Heesakkers—
G. P. Roet 2—0; M. HenbenG. v. d. Werff 0—2;
J. LucasH, J. Rozijn 11; A. MastelingG, P.
Heck 1—CL; C. StijnmanP. Molleman l—1; W. v.
WortJ. Holm 02; G. Kraak—J. van Beiikum
0—2; Th. v. Wort—Ph. F. Amelung Sr. 2—0.
Merkwaardig voorval
in Enkhuizen
Op een repetitie van de Koninklijke Stedelijke
Muziekvereeraging in de Doeienzaal te Enkhui
zen op Vrijdag 15 November heeft zloh een
merkwaardige gebeurtenis afgespeeld. De diri
gent, de heer Gerard H. Boedijn leidde een uit
voering van Beethoven's „Die Ehre Gottes aus
der Natur", toen hij plotseling op een pagina
van het door hem zelf voor het orkest uitge
schreven werk een vlek ontdekte, die zich in een
tijdsverloop van ongeveer twee minuten ont
wikkelde tot een vaag mannen-portret, dat
eenige gelijkenis vertoonde met dat van Beet
hoven,.
Het „Parool" meldt verder, dat de heer Boe
dijn het dlrigeeren staakte en een pijnlijk gevoel
in vingers en schouders waarnam.
Wij hebben over deze gebeurtenis, die in
Enkhuizen nog al wat beroering schijnt te heb
ben gewekt, de meening gevraagd van dr. W.
Tenhaeff, privaat-docent aan de Rijksuniver
siteit te Utrecht, die als para-psycholoog van
deze verschijnselen op de hoogte is gebracht.
Hij zeide aanvankelijk den indruk te hebben
gekregen dat het voorval niets te beteekenen
had. Maar na een voorloopig onderzoek was hij
tot de conclusie gekomen, dat geen van de be
trokkenen in staat geacht moet worden om een
grap uit te halen. De dirigent heeft nooit aan
„spiritisterij" gedaan en staat beleend als een
serieus man.
Hoewel er nog niets onomstootelijk vast staat,
is dr. Tenhaeff, zooals hij ons verklaarde, naar
mate hij het voorval verder onderzoekt, geneigd
er beteekenls aan te hechten en er een verkla
ring voor te zoeken op para-psychologisch ter
rein.
Agenda voor Haarlem
DONDERDAG 28 NOVEMBER
Concertzaal: Calvet-kwartet, 20 uur. Zuider
kapel: J, Sevensma, 20 uur. Bovenzaal Brinkman,
Plein: „De degel ij ksche omgang met rashonden"
(Lezing Kynologemolub Kennemerland), 20 uur.
Hotel De Leeuwerik: Ledenvergadering v. d. Ver.
tegen het mishandelen van dieren, 20 uur. Rem
brandt: Het Meisje en het monster (14 j). Palace:
Onstuimig bloed (18 j.). Luxor: Follies Girl (14 j.).
Alle drie om 14.00, 16.15, 19.00 en 21.15 uur. Frans
Hals: De dansende piraat (a. 1.) 14.00, 16.30, 19.00
21.15 uur. City: De geheim agent (18 j.) 14.15,
16.30, 19.00 en 21,15 uur. Spaarne: Verloren in de
Wildernis (14 j.) 14.30, 19.00 en 21.15 uur.
Woensdagmiddag luisterden duizenden Nederlanders naar het radioverslag van den
voetbalwedstrijd Engeland-Nederland in Huddersfield. Ook de echtgenoote van Kick
Smit en de kinderen hadden zich om het radiotoestel geschaard.
Aangezien er geen wijzigingen in de ploe
gen waren aangebracht stelden de volgende
elftallen zich op:
Engeland:
Doel: Swift (Manchester City);
achter: Scott (Arsenal), Hardwick (Middles-
borough);
midden: Wright (Wolves), Franklin (Stoke
City), Johnston (Blackpool);
voor: Finney (Preston North End), Carter
(Derby County), Lawton (Chelsea), Mannion
(Middlesborough) en Langton (Blackburn
Rovers).
Nederland:
Doel. Kraak (Stormvogels);
achter: Potharst (Ajax), v. d. Linden (Ajax);
midden: Paauwe (Feyenoord), Vermeer
(Excelsior), De Vroet (Feyenoord);
voor: Drager (Ajax), Wilkes (Xerxes), Roo
zen (Haarlem), Smit (Haarlem), Bergman
(Blauw Wit).
Het had den geheelen nacht en den morgen
geregend, zoodat het terrein er des morgens
zeer slecht uitzag. Vooral voor de doelen
stond veel water. De regen hield gelukkig
tegen den middag op, doch de grijze wolken
voorspelden weinig goeds. Nederlandsche
militairen vormden het meerendeel der Ne
derlandsche supporters.
Toen de Nederlandsche ploeg het veld be
trad, kwamen de Nederlandsche supporters
met recht los. Nederlandsche vlaggen, die
voordien verborgen waren gebleven, werden
boog boven de menigte gezwaaid.
Nadat de ploegen zich hadden opgesteld,
klonken de volksliederen. Het publiek toonde
zich verheugd over het feit, dat ook de Ne
derlanders in genummerde shirts speelden.
Aanvoerder Paauwe won den toss en om
precies 2.15 uur (Engelsche tijd) werd afge
trapt.
Nederland werd dadelijk op eigen helft te
ruggedrongen en de Engelsche aanvallen ont
wikkelden zich voornamelijk van den rechter
vleugel uit, waar Finney goed werk deed
door twee fraaie voorzetten te geven. De eer
ste werd door Johnston overgeschoten. Uit de
tweede kopte Lawton den bal op het doel,
doch Kraak redde op het laatste ©ogenblik.
Het spel bleef vrijwel voortdurend op de
Nederlandsche helft. Bij een der sporadische
Nederlandsche aanvallen kreeg Wilkes den
bal toegespeeld Hij dribbelde naar rechts,
speelde zelfs Hardwick voorbij, doch zijn
schot op doel was te zacht om Swift in moei
lijkheden te brengen.
De Engelschen bleven rustig aanvallen en
Langton kopte uit een voorzet van rechts den
bal laag in, waarbij Kraak redde door het
leer weg te trappen. Weer was het Wilkes,
die bij een Nederlandschen aanval van een
fout van Hardwick gebruik maakte om een
schot te kunnen lossen, maar tot schieten
kwam hij ditmaal niet, doordat de Engelsche
verdediging zich intusschen had hersteld.
Nadat een goede voorzet van Wilkes door
Swift was opgevangen en weggewerkt, nam
Engeland opnieuw het initiatief, maar een
van te grooten afstand gelost schot van Car
ter bood Kraak geen moeilijkheden. Een vol
gend schot van Carter werd door een been
van een onzer verdedigers van richting ver
anderd. Na 22 minuten kreeg Lawton den bal
van links toegespeeld. De Nederlandsche ver
dediging bleef te lang toekijken en met een
hard schot werd Kraak gepasseerd (1—0).
Uit een volgenden Engelschen aanval schoot
Finne'y den bal tegen de lat, De superioriteit
van het Engelsche voetbal verleidde den En
gelschen dikwijls tot een te ver doorgevoerd
kort spel. Het tweede Engelsche doelpunt ont
stond, nadat Finney had voorgezet en Lawton
den bal langs Kraak had gekopt (2—0).
Dat waren twee doelpunten van Lawton in
acht minuten.
Dröger miste de kans van den dag toen de
Engelsche achterhoede bleef staan bij een
vermeend buitenspelgeval van Wilkes, die
fraai voorzette, waarna Drager glijdend van
nog geen 3 meter afstand naast schoot. Na
een half uur spelen waren het achtereenvol
gens Carter en Mannion die met rustig ge
richte schoten scoorden, waarna Lawton alle
Nederlanders, Kraak incluis, achter zich liet,
om den bal in het leege doel te plaatsen (5—0)
Op dit oogenblik de 35e minuut leek
het of de strijd in een débacle voor Neder
land zou eindigen Gelukkig bleef Nederland
doorzetten en het gelukte Bergman met een
rustigen kopbal Swift te verschalken. Deze
maakte de fout den bal door zijn handen te
laten giippep (a—1). Engeland werd kort
daarop een strafschop toegewezen, toen Pot
harst uit wanhoop den bal uit het doel gesla
gen had, maar Hardwick schoot recht in de
handen van Kraak. Even voor de rust doel
puntte Finney met een schitterend schot van
de zijlijn af, een schot dat Kraak verkeerd
beoordeelde. Rust kwam met 61.
Tweede helft.
Om elf minuten over drieën trapte Roozen
voor de tweede helft af. Een ver hoog schot
van Wilkes plukte Swift gemakkelijk uit de
lucht. De Engelschen deden het nu rustig
aan. Het tempo was aanzienlijk minder snel
dan vóór de rust.
Aan beide zijden strandden de meeste aan
vallen op buitenspel. Éénmaal was Drager er
doorheen, maar Scott belette hem op het laat
ste oogenblik te doelpunten Hij zelf raakte
geblesseerd.
Het werd een eentonige tweede helft, waar
in de Engelschen niet meer moeite deden dan
zij noodig vonden. Na 25 minuten spelen
schoot Carter keihard in, welk schot Kraak
vermoedelijk achter de doellijn stopte, maar
scheidsrechter Martin liet doorspelen. Twee
minuten later kopte Carter na een algemee-
nen aanval het zevende doelpunt langs Kraak
(7—1). Lawton scoorde hierna het achtste
doelpunt.
Na 34 minuten werd Carter door De Vroet
foutief aangevallen. Lawton nam den vrijen
schop en via Kraak belandde de bal achter
de doellijn (81). In de invallende duisternis
van de laatste tien minuten trachtten de
oranjehemden nog een tegenpunt te maken.
In de voorlaatste minuut doelpuntte Smit,
na prachtig doorzetten van Wilkes, met een
hoog schot in den hoek (8—2). Zoo kwam het
einde met een zeer groote zege van het En
gelsche elftal.
Moord uit minnenijd
In de Mesdagstraat in Amsterdam-Zuid
heeft een 35-jarige Poolsche soldaat een der
tigjarige vrouw en een acht-en-twintigjarigen
bloemenventer neergeschoten. De vrouw was
op slag dood, de man werd in den linker
schouder getroffen.
De Poolsche militair, die deel uitmaakt van
het Engelsche bezettingsleger in Duitschland,
had omgang gehad met de vrouw, wier echt
genoot als politiek delinquent in een kamp
verblijf houdt. De vrouw had echter de rela
ties met den Pool verbroken en een verhou
ding aangeknoopt met den bloemenventer. De
Pool beeft het tweetal opgewacht en in een
opwelling van jaloezie beiden neergeschoten.
Zonder zich 'te verzetten heeft hij zich door
burgers naar het politiebureau laten brengen.
De politie onderzoekt thans, wat er met, den
dader moet gebeuren, aangezien hij als bui-
tenlandsch militair, die in Nederland een mis
drijf heeft gepleegd, niet door een Nederland
sche rechtbank kan worden berecht.
Leger en vloot en ook de industrie hebben echter veel noodig
Over de voorziening van textiel, schoe
nen, fietsen en andere artikelen hield dr.
E. L. Kramer, directeur voor Herstel en
Voorziening van het ministerie van Eco
nomische Zaken een radiorede. Hij ver
klaarde dat de moeilijkheden met de zeep-
voorziening alleen door het gebrek aan
grondstoffen veroorzaakt worden, welke
practisch geheel uit het buitenland moeten
komen en daar niet te krijgen waren, even
min als het eindproduct, de zeep zelf dus.
Hoe de situatie zich in 1947 zal ontwikke
len, is nog moeilijk te zeggen.
Tabak.
Er is waarschijnlijk geen artikel, waar
over in den laatsten tijd zooveel gesproken
is als tabak. Bij de huidige distributie kost
de tabaksvoorziening reeds eenige tiental
len millioenen guldens aan buitenland-
sche betalingsmiddelen. Vast staat dat de
geruchten, als zou de tabakskaart voor de
dames worden ingetrokken, onjuist zijn.
Fietsen.
Niettegenstaande voor het aankoopen
van rijwielonderdeelen groote bedragen ter
beschikking zijn gesteld, kwamen in 1946
rond 175.000 rijwielen voor de bevolking
beschikbaar, waarvan iets meer dan de
helft uit eigen productie en de rest uit
import. De behoefte is op tenminste 1 mil-
lioen rijwielen te stellen. Verschillende
essentieele onderdeelen, zooals kettingen
en remnaven moeten uit het buitenland
komen, waar deze ook schaarsch zijn.
In 1946 zijn geen rijwielen geëxporteerd.
Radio.
Voor het binnenland zullen dit jaar
90.000 radiotoestellen beschikbaar komen.
Ongeveer 170.000 toestellen zullen zijn ge
ëxporteerd. De binnenlandsche behoefte
ligt in de buurt van 800.000 stuks.
Voor 1947 mag een flinke stijging dei-
productie worden verwacht.
Textiel.
De textielindustrie kan in drie groote
groepen worden onderverdeeld, den ka-
toen-, den kunstzijde en den wol-sector.
Over de geheele linie is de productie sterk
toegenomen. De kunstzijde-sector staat er
in het algemeen het beste voor. Wordt de
raming voor het laatste kwartaal 1946 ge
haald, dan ligt de productie nog maar 20
pet. onder de vooroorlogsche. Daar in de
kunstzijde-industrie de spincapaciteit
grooter is dan de weefcapaciteit is er een
aanzienlijke export van kunstzijden ga
rens. De Binnenlandsche verwerking is
echter grooter dan voor den oorlog.
Zoowel in den katoen- als in den wol
sector is, in tegenstelling met den kunst
zijdesector, de weefcapaciteit grooter dan
de spincapaciteit. Import van garens is
zeer moeilijk, zoodat de omvang van onze
katoen- en wollen-weefselproductie in
hoofdzaak bepaald wordt door onze eigen
spinnerijen.
In den katoensector is de voornaamste
belemmering voor hoogere productie het
gebrek aan arbeidskrachten. De weefcapa
citeit wordt voor ruim 50 pet. gebruikt.
Zachte zeep
en extra snoep
De volgende bonnen zijn geldig tot en met
8 December:
Bonkaarten Ka, Kb, Kc 612 (strook 3):
494 Algemeen 100 gram suikerwerk
495 Algemeen 250 gram zachte zeep
Bonkaarten Kd, Ke 612 (strook 3):
507 Algemeen 100 gram suikerwerk
503d Reserve 250 gram zachte zeep
503e Reserve 500 gram zachte zeep
Tabakskaarten:
T 60 2 rantsoenen tabaksartikelen
Op de bonnen T 60 Tabak zal bij aankoop
van twee rantsoenen sigaretten tenminste één
rantsoen sigaretten, vervaardigd uit Zuid-
Amerikaansohe tabak, geleverd worden.
PETROLEUM VOOR KOKEN EN
VERLICHTING.
Het Centraal Distributiekantoor deelt mede
dat zij, die in het bezit zijn van kaarten voor
petroleum voor kookdoeleinden of verlichting
gedurende December op de bonnen A 05, A 06,
A 07 en A 08 van de kaart UA 611 vier liter,
op de bonnen B 03 en B 04 van de kaart UB
611 vier liter, op den bon C02 van de kaart
UC611 vier litter en op de bonnen D 04 en
D 05 van de kaart UD611 vijf liter petroleum
kunnen koopen.
Motorfiets tusschen
militaire auto's bekneld
Korporaal en soldaat gedood
Op den weg langs het Winschoterdiep te
Groningen is een ernstig ongeluk gebeurd, dat
aan twee militairen het leven heeft gekost.
Tusschen een colonne militaire vrachtauto's
reed een motorordonnans met duopassagier.
Achter hem reed een vrachtauto welke in
strijd met de orders bestuurd werd door e9n
soldaat, die hiertoe niet bevoegd was. Toen
de colonne even gestopt had, liet deze soldaat
zijn wagen veel te snel optrekken met het
noodlottig gevolg dat de motorfiets tusschen
twee auto's bekneld raakte De motorrijder,
korporaal Tj. Hazenberg, en de duopassagier,
soldaat H. van der Meer, werden zoo ernstig
gewond, dat zij korten tijd later zijn over
deden.
HX-AUTONUMMERS IN ZUIDHOLLAND.
Binnenkort zal men met de autonummering
in Zuidholland toe zijn aan nummer HZ 99999.
Men zal dan overgaan on een nummering met
de lettercombinatie HX. Daar de nummers
1 tot en met 100 gereserveerd worden voor
een aantal autoriteiten, zal de nummering
beginnen met HX 101.
De voorziening
blijft krap
Ménige Nederlandsche huisvrouw
zal wel een zucht van verlichting
hebben geslaakt, toen zij de bonnen-
lijst van deze week onder oogen kreeg.
Daarna zal ze zich tot manlief gewend
hebben met den uitroep „Eindelijk
zeepWaarop „hij" vermoede
lijk repliceerde; „Geef mij maar een
extra rantsoentje tabak!"
Inderdaad: eindelijk zeep. Sinds de laat
ste bon voor zachte of harde zeep werd
aangewezen zullen duizenden wasch-grage
handen hoe langer hoe meer den bodem
van hun zeeppot hebben zien naderen. Het
probleem, dat achter deze zeepschaarschte
ligt, is niet specifiek Nederlandsch: de ge
heele wasschende wereld, inclusief Ame
rika moet zuinig aan doen, om de een
voudige reden, dat de vetpositie van alle
landen uiterst somber is. „Waarom zijn
we dan direct na de bevrijding zoo bedol
ven onder de zeep?" zal menigeen zich
afvragen. Deze vraag, die wij ook op het
ministerie van Economische Zaken stelden,
werd in Den Haag beantwoord met een
verwijzing naar den toestand na Mei 1945.
De Londensche regeering had groote voor
raden zeep opgeslagen, wetende dat het
gevaar voor epidemieën vlak na de be
vrijding in ons landje verre van denk
beelden zou zijn en de geallieerden droegen
ook het hunne bij, om dit risico door mid
del van zeepverschepingen zoo klein mo
gelijk te maken.
Geen vet, dus geen zeep.
Voor de zeepfabricage zijn oliën en vet
ten noodig. Voor onze margarineindustrie
evenzeer. Hoe précair de wereld-vet-situ
atie sinds het einde van den oorlog werd,
moge blijken uit het feit, dat de aankoopen
van zeepvetten in Amerika in mindering
komen op onze toewijzing van consumptie-
vetten. Als we nu weten dat vóór den oor
log iedere Nederlander gemiddeld 5.4 kilo
zeep per jaar gebruikte, en dat het Sep-
tember-rantsoen van 1946 neerkwam op
1.7 kilo per hoofd per jaar, dan is het
duidelijk, dat er gevaren dreigen voor de
volksgezondheid; gevaren, reeds door de
medische hoofdinspectie ingezien, vooral
voor de noodgebieden. Nog is het sombere
verhaal niet compleet: om de bonaanwij
zing voor zeep ditmaal mogelijk te maken,
zal de verf- en linoleum-industrie in haar
toewijzingen van lijnolie moeten worden
beknot, en zoowel verf als vloerbedekking
rijmen op deviezen en wederopbouw.
Maar wat het zwaarst is, moet het
zwaarst wegen. Medio December komt er
weer een bon voor waschpoeder; omstreeks
de jaarwisseling hoopt men een bon voor
huishoudzeep beschikbaar te stellen. Maar
verf en linoleum moeten hiervoor bloeden.
De glasactie vraagt om stopverf, voor stop
verf is lijnolie noodig, 75 ton lijnolie zal
door deze actie worden opgeslokt. Als we
weten, dat er maar 500 ton van deze on
misbare olie in Nederland aanwezig is,
waarvan de loopende export-contracten
voor kunsthars er 35 vragen, terwijl ook
de textiel-industrie dringend om lijnolie
verlegen zit, is het te begrijpen, dat de
zeep-producenten lang niet kunnen krij
gen, wat ze noodig hebben.
Er is echter een lichtpuntje in deze
ontmoedigendehistorie. Tusschen Decem
ber en Februari wordt een aanzienlijke
partij vetten uit Amerika verwacht (sta
kingen voorbehouden
Bovendien zal de Willem Barendsz in
het komend voorjaar een bijdrage leveren
in onze margarine-industrie, zoodat de
lijnolie dan geheel beschikbaar komt voor
de fabrieken, die er beslist niet buiten
kunnen.
Caustisohe soda, die ons land ook al niet
produceert, is evenals vet onmisbaar bij de
zeepziederij. De buitenlandsche leveran
ciers, vooral Frankrijk, blijven in gebreke
met het aanvoeren van deze grondstof,
zoodat ook hier moeilijkheden rijzen.
Zuinigheid blijft geboden.
De huidige moeilijke situatie in aanmer
king genomen zal het ieder duidelijk zijn,
dat de zeepvoorziening voorloopig nog aan
den krappen kant zal zijn. Hiertegenover
staat echter, dat geen vrees behoeft te be
staan voor het met-honoreeren van aan
gewezen of nog aan te wijzen bonnen, al
zal het hier en daar kunnen gebeuren, dat
in de eene plaats de detaillisten iets eer
der zullen zijn bevoorraad, dan in de
andere.
In ieder geval zal men de zuinigheid,
welke men tot nu toe noodgedwongen bij
het gebruik van zeep heeft moeten be
trachten ook in de naaste toekomst als on
vermijdelijk moeten beschouwen.
In den wolsector bedraagt de productie
der spinnerijen 125 pet. van die van vóór
den oorlog. De capaciteit is sinds 1939
vergroot, terwijl de weefcapaciteit voor
90 pet. wordt gebruikt. Sedert eind 1945
kan de toeneming van de productie op 100
pet. gesteld worden. Zij bedraagt thans 2
millioen vierkante meter wollen stoffen
per maand. Export van wollen weefgarens
heeft niet plaats gevonden. De export van
wollen stoffen is op gemiddeld 5 pet. van.
de productie te stellen. Er is ook export
van confectie, welke eenige procenten van
de weefsel-productie bedraagt.
De productie van overalls bedraagt mo
menteel circa 40.000 stuks per maand.
Voorts is een extra bedrag van eenige
millioen guldens beschikbaar gesteld voor
den aankoop van werklcleeding in het bui
tenland.
De huidige productie van kousen be-
neerkomt op nog geen twee paar per vrouw
draagt 480.000 paar per maand, hetgeen
per jaar. Hoewel er voldoende grondstof
is, wordt verhooging der productie nog
belemmerd door tekort aan machinale ca
paciteit en door gebrek aan geschoold per
soneel.
Tot dusverre kon nauwelijks eenige ver
betering worden bereikt op het gebied der
wollen onderkleeding. De vereischte ga
rens moeten voor het grootste deel uit het
buitenland komen. Helaas is hierin op kor
ten termijn geen verbetering te verwach
ten.
Ondanks de sterke stijging in de produc
tie onzer textielindustrie is de binnenland
sche voorziening nog zeer matig. Relatief
groote hoeveelheden moeten worden be
stemd voor leger en marine en voor de
door de industrie, den landbouw, de vis-
scherij en de scheepvaart benoodigde tech
nische weefsels.
In 1947 zal gestreefd worden naar 80
textielpunten per hoofd als minimum.
Schoenen,
Eind December 194-5 bedroeg de schoe
nen-productie reeds 440,000 paar per
maand. De stijging zette ook in 1946 door
en gemiddeld heeft de maandproductie in
dit jaar 560.000 paar bedragen.
Export van schoenen heeft practisch
niet plaats gehad, wel import, waaronder
2 millioen paar Amerikaansche schoenen,
waarvan ongeveer de helft den consument
inmiddels heeft bereikt. De sterk toege
nomen productie van onze schoenindustrie
en de import van de Amerikaansche schoe
nen, welke zonder bon verkocht worden,
zijn oorzaak, dat de acute schoenen-
nood voor een belangrijk- deel is opgehe
ven. Het streven is er op gericht in 1947
voor iedereen een paar schoenen beschik
baar te stellen, terwijl ook voor bet helaas
nog bestaande probleem van de kinder
schoenen een oplossing zal worden ge
zocht.
Fietsbanden.
Sedert Juli 1945 tot en met October 1946
zijn voor de bevolking 2.7 millioen buiten
banden en 2.2 millioen binnenbanden be
schikbaar gesteld. De productie verhoudt
zich tot den import als 3:1. De productie
van toerbuitenbanden is in genoemde pe
riode van ruim 65.000 stuks per maand
meer dan verviervoudigd tot rond 280.000
stuks. De productie van binnenbanden is
bijna verzesvoudigd en bedraagt thans
230.000 banden per maand. Momenteel
wordt gemiddeld op ruim 60 pet. van de
productiecapaciteit gewerkt. Het binnen
landsche verbruik in 1939 dus productie
plus invoer minus uitvoer- van toerbin-
nenbanden bedroeg 3 millioen stuks en
van buitenbanden circa 4.7 millioen stuks.
Door gebrek aan staaldraad, canvas en
chemicaliën kon de productie nog niet ver
der worden verhoogd.
Mgr. Paolo Giotobe, de apostolische internun
tius in Nederland, zal dezer dagen weer uit Rome
naar Nederland vertrekken om zijn post weer in
te nemen. Hij heeft het plan om met de pel
grims te reizen d<ie naar Rome komen voor de
plechtigheden der zaligverklaringen.
Mgr Giobbe zeide dal het Nationaal herstel in
Nederland goede vorderingen maakt en dat het
Nederlandsche volk na de vernielingen van den
oorlog krachtig aan de wederopstanding van het
land heeft gewerkt.
Amerikaansche geleerden hebben vastge
steld, dat radioactiviteit, welke volgt op de ont
ploffing van atoombommen, ziekte veroorzaakt
die op twee of meer geslachten blijft doorwer
ken. Hun conclusie is gebaseerd op de reacties
van insecten, die het voorwerp zijn geweest van
radio-actieve proeven.
Deze geleerden zijn van oordeel, dat de juiste
invloed van radio-activiteit op menschelijke we
zens echter pas bepaald kan worden, wanneer
een diepgaande studie is gemaakt van den toe
stand der Japanners, die de atoombommen van
Nagasaki en Hirosjima hebben overleefd. Vijf
doctoren hebben zich voor dit doel naar Japan
begeven.
Julius Krug, de Amerikaansche minister
van binnenlandsche zaken, heeft, naar verluidt,
ernstig een plan onder studie om door de pijp
leidingen, die gedurende den oorlog voor benzine
werden gebruikt, gas uit Texas naar de steen-
koolverbruikende gebieden te laten komen. In
dien een dergelijk plan uitvoerbaar is, zou het
een blijvende en gevaarlijke concurrentie betee
kenen voor de vetkoolindustrle.
Op 3 December zullen 48 Duitsche artsen,
verpleegsters en ander ziekenhuispersoneel voor
een Duitsch hof terecht staan wegens het ter
dood brengen van een groot aantal krankzin
nigen.
Met een Russisch schip zijn uit Marseille
110 Russische vluchtelingen vertrokken, die na
de revolutie van 1917 naar Frankrijk gingen. Zij
keeren thans uit vrijen wil naar hun land terug.
De Britsche regeering heeft in het Hooger-
huis waar de oppositie een groote meerderheid
vormt een nederlaag geleden, toen een motie
van lord Templewood (Conservatief) voor een
onmiddellijke en uitgebreide hervorming van
het strafrecht met 45 tegen 13 stemmen werd
aangenomen.
Lord Templewood verklaarde, dat in het
rationeele moderne strafsysteem geen plaats is
voor lijfstraffen.
„Het straffen van on volwassenen met de roe
en het geeselen van volwassenen", aldus lord
Templewood, „zijn straffen, die volgens het
Engelsch strafrecht nog steeds gelden, ofschoon
de laatste straf zeldzaam Is geworden."
De radio geeft vanavond:
HILVERSUM I, 301.5 M.
18.00, 20.00 en 23.00 uur Nieuws. 17.30 The Sky-
mastera. 1.8.15 Willem Andrlessen. 18.30 Ned.
strijdkrachten, 19.00 En nu naar bed. 19.05 Wat
leerde ons Neder! and soh voetbalelftal in Hud
dersfield. 19.20 Radio Volkshoogeschool. 19.45 Re-
geeringsvoorlichtingsdienst. 20,15 Concertgebouw
orkest. 21.15 Uit onze gouden eeuw. 22,15 The
romancers. 22.45 Nederland in de wereld. 23.15
Koorzang van Kozakken (gramofoon). 23.30
„Hoogste tijd heeren", 23.45 Gramofoon.
HILVERSUM II, 415.5 M.
19.00, 20.00 en 22.00 uur Nieuws. 17.80 Gramofoon.
17.50 Rijk over zee. 18.00 Hollandsche liederen!
18.30 Land- en tuinbouw. 18,45 Lily Laskine. 19.15
Stichting Studentenfilm. 19.30 Gramofoon (lie
deren van Schumann). 19.40 De vaart der vol
ken. 20.05 Studio-si.ert.ocht. 21,45 Gramofoon, 22.15
Actueel geluid. 22.30 Gramofoon (Bach). 22.45
Avondoverdenking. 23.00 Kwintet op. 16 van
Beethoven. 23.25 Gramofoon.
