IJmuider Courant
De Grote Keer
Britse premier definieert communisme,
oppositieleider herinnert aan Fulton
Nederlandse verliezen
in Indonesië
Minister Spaak verwacht een
machtige beweging in West-Europa
Vakverenigingen der Marshall-landen
willen een internationaal overleg
Enige amendementen op het
Bankstatuut verworpen
Republikeins kabinet
afgetreden
Eerste tabaksinschrijving na de oorlog
Weerbericht
62e Jaargang No. 18845
pï. Bureaux Kennemerlaan 154, Tel Redactie 5389,
nj Administratie 5437 - Haarlem: Gr. Houtstraat 93,
'.xj Telefoon 10724. Directeur-Hoofdredacteur 15054.
Drukkerij Z. B Spaarne 12, Telefoon 12713. 10132
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
KENNEMER EDITIE VAN HAARLEMS DAGBLAD
Zaterdag 24 Januari 1948
Verschijnt dagelijks oehalve op Zon- en Feest
dagen. Abonnementsprijs per week 31 cent, per
kwartaal 4,—. Franco per post 4,50 - Giro
rekening 273107 ten name van Haarlems Dagblad-
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
HETGEEN MOET KOMEN in de ontwik
keling van de politiek van het versnip
perde, tussen de machten van Oost en West
in steeds benarder positie gebrachte West-
Europa is gisteren geschied. Engeland heeft
zijn keuze gedaan en zich vierkant uitge
sproken voor West-Europese aaneenslui
ting. Het is de aankondiging van een beleid,
dat nog niet de federale Unie, de voltooide
politieke samenwerking, definieert, maar
niettemin in deze richting gaat. Het wordt
aangeduid als „de consolidatie van West-
Europa". Het opent onmiddellijke onder
handelingen met Frankrijk en de drie lan
den van Benelux, die als kern „nucleus"
is de Engelse term van deze consolidatie
zou gezien worden. Het bepaalt zich geogra
fisch niet tot Europa. „Een dicht-geweven
gemeenschap der Westelijke mogendheden,
gesteund door haar overzeese gebiedsdelen,
die zich uitstrekken door geheel Afrika tot
in het Verre Oosten, zal een krachtcentrum
vormen waarbij ook andere historische lan
den, zoals Italië, zullen moeten worden
gevoegd."
Dit is het Britse beleid, zoals de minister
van Buitenlandse Zaken, Ernest Bevin, het
gisteren in het Lagerhuis heeft uiteengezet
in een rede, die door alle partijen, behalve
door de twee communisten, met daverend
applaus werd ontvangen. Het doel is, alle
hulpbronnen en morele krachten in actie te
brengen om te voorkomen, dat West-Europa
aan overheersing door de Russische macht
ten prooi zal vallen. Wel heeft Bevin na
drukkelijk verklaard, dat dit beleid niet
tegen Rusland is gericht, of tegen een ander
land. Maar hij heeft in een merkwaardige
eenvoud van uitdrukking, die juist daarom
des te sterker weerklank bij de volken van
West-Europa zal vinden, verklaard: „Wij
hebben het recht de verwante zielen in het
Westen te organiseren, zoals de Sovjet-Unie
de verwante zielen in het Oosten georgani
seerd heeft" zonder dat hij verder uit
weidde over de twijfelachtigheid dier laat
ste verwantschap. Want hoeveel dwang is
in het Oosten niet toegepast.
Dit betekent inderdaad de grote keer in
de politiek van het Westen. De tijd van
voorzichtig afwachten, van ontzien van de
Russische gevoeligheid, die in de kleinste
Westelijke toenadering een poging tot
vijandige blokvorming wenste te ontwaren,
is voorbij. Dat het de in Engeland regeren
de Labour Party is, die dit besluit neemt,
zal zijn invloed op de andere socialistische
partijen in de landen van West-Europa
doen gelden. Men kan moeilijk twijfelen
aan de bereidwilligheid, waarmee de Bene-
lux-landen op de tot hen gerichte uitnodi
ging tot onderhandelen zullen ingaan. Het
bestaan van West-Europa staat op het spel.
Sinds de volslagen mislukking van de con
ferentie der Grote Vier te Londen is het
besef van deze werkelijkheid tot velen, die
tot dusver de tekenen der tijden nog maar
ten halve verstonden, doorgedrongen. Er
moet iets gebeuren; er moet een nieuwe
weg worden ingeslagen.
Bevin heeft scherpe waarschuwingen tot
de Sovjet-regering gericht. Hij heeft het
door menigeen al uitgesproken, maar uit de
mond van een gezaghebbend staatsman
toch nog met beklemming aangehoorde
woord geuit, dat het vervolgen van een
Russisch politiek streven naar de macht in
Europa onvermijdelijk tot oorlog moet lei
den. Hij heeft die waarschuwing gespeci
ficeerd ten aanzien van het optreden van
Griekenlands nabuurlanden. Hij heeft er
aan toegevoegd, dat de Britse regering geen
samenwerking tussen vier mogendheden
kan aanvaarden, als een van de vier blijft
voortgaan met zijn politiek en economisch
systeem aan kleinere landen op te leggen.
Het is begrijpelijk dat deze rede van de
Britse minister opschudding in de gehele
wereld wekt. Het is geen wonder dat de
eerste stemmen, vernomen uit Washington,
reeds van Amerikaanse instemming blijk
geven, omdat men daar de diplomatieke
consolidatie van West-Europa als een lo
gisch uitvloeisel van het Plan-Marshall ziet.
Het is dan ook te verwachten, dat de kans
op aanneming van dit plan door het Ameri
kaanse Congres door de rede van Bevin zal
zijn vergroot en nog verder zal toenemen,
als definitief resultaat van de diplomatieke
onderhandelingen in het Westen blijkt.
Bij dit alles zou men zo gaarne willen,
dat consolidatie in het Westen die tot
werkelijke eenheid zal moeten voeren om
blijvende waarde te hebben het oor
logsgevaar in deze verwarde wereld direct
zou verminderen. Helaas kan zulk een ge
volgtrekking er op dit ogenblik niet aan
verbonden worden. Slechts kan gezegd
worden dat de mogelijkheid bestaat, dat zij
er op den duur toe zal bijdragen. Laat geen
lezer evenwel uit de verklaring van het
nieuwe Britse beleid de gevolgtrekking
maken, dat het oorlogsgevaar er door toe
neemt. Want dat is niet het geval. Integen
deel: de bestaande toestand in West-Europa
zou, als hij bleef voortduren, zonder twijfel
het oorlogsgevaar doen groeien. Uit Bevins
rede valt zeker af te leiden, dat de moge
lijkheid voor het vinden van overeenstem
ming met de Sovjet-Unie volkomen open
blijft. Er bestaat ook geen reden om aan
die bereidwilligheid te twijfelen en een
zucht van verlichting zou in de wereld en
zeker het eerst in het Westen van Europa
opgaan, als zulke goede verstandhouding
alsnog zou kunnen worden bereikt.
R. P.
Thee wordt 6 cent
per ons duurder
Het Hoofdbedrijfschap voor Akkerbouw
producten heeft een verordening uitge
vaardigd, waarbij de theeprijs met 60 cent
per kilo zal worden verhoogd. Na ministe
riële goedkeuring zal deze verordening op
26 Januari van kracht worden voor de han
del en op 28 Februari voor de consumenten.
De prijs voor de hoogste kwaliteit, welke
thans 74 cent per ons bedraagt, zal dan 80
cent worden. De goedkoopste theesoort,
thans 54 cent per ons, zal dan 60 cent gaan
kosten.
Koffiesurrogaat voor cafés
en restaurants
Na 13 Maart zal aan cafés en restaurants
koffiesurrogaat. worden geleverd, dat uit de
volgende samenstelling bestaat: 20 pet, ge
brande koffie, 20 pet. cichorei/peekoffie, 20
pet. gebrande mais/veldbonen en 40 pet.
gebrande gerst. Deze samenstelling is voor
langere tijd bedoeld.
Op 10 Februari zal de Arnhemse recht
bank behandelen de zaak tegen de Benne-
komse advocaat mr. Van der D. Mr. Van der
D. wordt fraude in belastingzaken ten laste
gelegd.
Attlee en Churchill in het Lagerhuis
In het Britse Lagerhuis hebben de pre
mier Attlee en de oppositieleider Winston
Churchill het hunne gevoegd bij de rede,
die Bevin gehouden heeft. Attlee sprak
krachtig zijn geloof in een bestendige
vrede uit, doch voorzag dat grote inspan
ningen nodig zouden zijn om de oorzaken
van een volgende oorlog weg te nemen.
De premier verklaarde dat Engeland de
meest vriendschappelijke betrekkingen met
Rusland wenst. „Er is geen geschil tussen
onze volken", zeide hü, „doch wij zijn niet
bereid het communisme te aanvaarden.
Stalin moest het denkbeeld dat ons land
communistisch zou worden, maar liever
laten varen."
Over het communisme zei Attlee nog het
volgende: „Wij erkennen, dat het commu
nisme dynamische kracht heeft. Het is een
beweging van fanatici. Ze wordt gesteund
door mensen van een bepaald geestestype
of levende onder bepaalde maatschap
pelijke voorwaarden en het communisme
is het officiële geloof van een grote natie
geworden. Het oefent slechts geringe aan
trekking uit op mensen, die weten, wat
Westerse beschaving is maar het trekt wel
achterlijke volken, die nooit iets beters ge
kend hebben.
Wij zijn vastberaden tegenstanders van
de communistische leefwijze. De politie
staat is volkomen afstotelijk voor de vol
ken van West-Europa. Wij zullen niet
pogen ons stelsel op te leggen aan de Sov
jet-Unie maar wij willen ook niet, dat de
Sovjet-Unie ons haar stelsel oplegt."
Attlee zeide tenslotte: „Engeland kan in
West-Europa leiding geven. Het kan tonen,
dat een sociale revolutie door vreedzame
en democratische middelen tot stand kan
worden gebracht en dat een geordende
economie kan worden ingesteld zonder op
offering van menselijke rechten en vrij
heden.
De mogelijkheden voor het sluiten van
een Westeuropese tol-unie worden te Brus
sel nader bestudeerd. Het plan sluit uit
eindelijk vrijhandel in binnen het betrok
ken gebied."
Churchill's mening.
Oud-premier Winston Churchill, leider
van de Conservatieve oppositie heeft in
zijn rede opgemerkt, dat de denkbeelden
uit zijn rede te Fulton thans de politiek
vormen van de Engels sprekende wereld.
Hij zei, dat de beste manier om een oorlog
te voorkomen is: de dingen scherp te stel
len en te trachten, tot een overeenkomst
met de Sovjet-regering te geraken voor
dat het te laat zou zijn. „De tegenwoordige
Dwight Eisenhower, de veldheer, voelt
niets voor een politieke commandopost.
„Ik aanvaard geen candidatuur voor het
presidentschap der Verenigde Staten en dat
is definitief," aldus heeft hij verklaard.
De regering maakt bekend, dat tot haar
leedwezen in de afgelopen week de navol
gende verliezen zijn gerapporteerd:
Koninklijke Marine: Mar. LI. H. J. H.
Bos, afkomstig uit Groningen, gesneuveld
19 Januari 1948.
Koninklijke Landmacht: Sold. H. A.
Prenger, afkomstig uit Heerlen, gesneuveld
31 December 1947. Serg. P. C. Emons, af
komstig uit Valkenswaard, gesneuveld 13
Januari 1948. Sold. Ie kl. P. Mulder, af
komstig uit Alkmaar, gesneuveld 13 Ja
nuari 1948. Huzaar J. van Aken, afkomstig
uit Rotterdam, gesneuveld 14 Januari 1948.
Sold. C. G. J. Beekman, afkomstig uit Eind
hoven, gesneuveld 14 Januari 1948. Sold.
P. Bron. afkomstig uit 's-Gravenhage, ge
sneuveld 14 Januari 1948. Opperwacht
meester G. N. Roozing, afkomstig uit Alk
maar, gesneuveld 14 Januari 1948. Ie It. G.
J. Wirtjes, afkomstig uit Amsterdam, ge
sneuveld 14 Januari 1948. Serg. W. J. Zee
man, afkomstig uit Oosterland (Zld.),
sneuveld 14 Januari 1948. Sold. Ie kl. K.
Knol, afkomstig uit Steenwijk, gesneuveld
17 Januari 1948. Sold. Ie kl. R. Schut, af
komstig uit Vlagtwedde, gesneuveld 17 Ja
nuari 1948. Korp. W. Spijker, afkomstig
uit Veendam, gesneuveld 17 Januari 1948.
Serg. H. Vos, afkomstig uit Stadskanaal,
gesneuveld 17 Januari 1948. Sold. Ie kl. J.
P. Don, afkomstig uit Vlaardingen, gesneu
veld 18 Januari 1948.
Koninklijk Nederlands-Indisch leger:
Man sold. Ie kl. A. Sengke, afkomstig uit
Ned. Indië, gesneuveld 16 Januari 1948.
Een millioen stakers in Beieren
De Beierse vakverenigingsraad heeft te
middernacht een algemene staking van 24
uur uitgeroepen, als protest tegen het hal
veren van het vetrantsoen en de verlaging
van het vleesrantsoen met 25 procent. Bij
de staking zijn bijna een millioen arbei
ders, onder wie spoorwegarbeiders betrok
ken. Het leven in Beieren, de grootste
staat in de Amerikaanse zóne van Duits
land, wordt hierdoor lam gelegd.
toestand kan niet voortduren. De Westerse
democratieën moeten onderling tot een
heid komen en wel zo spoedig mogelijk en
het initiatief nemen tot een regeling met
de Sovjet-Unie. Het brengt zeer grote ge
varen mee, de dingen op hun beloop te la
ten", aldus Churchill.
Hij vervolgde: „Het heeft geen zin te
redeneren of ruzie te maken met commu
nisten, maar het is wel mogelijk op een
reële basis met hen tot zaken te komen.
Ik kan niet inzien, dat het verstandig zou
zijn te wachten op „gunstige afloop" van
een discussie met de Sovjet-regering, tot
dat zij óók atoombommen heeft. Wie kan
geloven, dat er in Europa of in de wereld
ooit duurzame vrede zal zijn, als de gren
zen van Azië bij de Elbe liggen? Maar nu,
ging Churchill voort, loopt deze Sovjet
grens langs de Adriatische Zee en in Grie
kenland wordt uitgevochten, of ze al of
niet zal doorlopen tot Athene en aldus tot
de Dardanellen en Turkije".
Churchill zeide tenslotte te hopen, dat de
regering de beweging voor een Westerse
Unie niet zou afleiden „in partij kanalen".
„Indien u zoudt trachten een verenigd
socialistisch Europa te scheppen, zoudt u
zich op hetzelfde niveau plaatsen als de
genen, die een verenigd Communistisch
Europa nastreven," zeide hij.
TE VERWACHTEN TRAWLERS.
Vertrokken:
Vrijdag 2 Januari: motortrawler Claesje
Rotterdam 46, gemarkt in Engeland.
Zaterdag 3 Januari: stoomtrawler Bergen.
IJM 16. gemarkt in Engeland.
Dinsdag 6 Januari: stoomtrawler Bloemen-
daal, IJM 71 (23 Jan. binnen van Engeland);
Irene. IJM 89.
Vrijdag 9 Januari: stoomtrawler Vios V.
IJM 102.
Maandag 12 Januari: stoomtrawler En
Avant, IJM 8; Zeehond. IJM 70.
Motortrawler Dirkje. RO 53.
Woensdag 14 Januari: stoomtrawler Maria
Elizabeth, IJM 114.
Donderdag 15 Januari: stoomtrawler Vios
IV, IJM 96; Perseus, IJM 45; motortrewler
Batavia,,IJM 99; Excelsior III, Katwijk 76.
Vrijdag 16 Januari: stoomtrawler Catharina
Duyvis. IJM 60; Schoorl, IJM 39; Norma Ma
ria, IJM 6; Horn Rif, IJM 155; Condor. IJM
72; motortrawler Thorina, IJM 33.
Zaterdag 17 Januari: stoomtrawler Haar
lem. IJM 9: Sumatra. IJM 62; Viking Bank.
IJM 183; Cornelis, IJM 15.
Maandag 19 Januari: stoomtrawler Utrecht,
IJM 73; Prinses Beatrix, IJM 117; Reiger.
IJM 106: motortrawler Antje, RO 15; Excel
sior II, KW 78.
Dinsdag 20 Januari: stoomtrawler Flamin
go, IJM 25; Knikker, IJM 4; Neptunus,
IJM 87.
Woensdag 21 Januari: stoomtrawler Maria
IJM 95.
Donderdag 22 Januari: stoomtrawler IJM
58 (Amsterdam): Rotterdam, IJM 112; Petten,
IJM 49; Adelante, IJM 19; Zwarte Zee, IJM
94; motortrawler Medan, IJM 57.
Vrijdag 23 Januari: stoomtrawler Gloria,
IJM 37.
Uit de vaart genomen trawlers:
15 Januari: Dolfijn, IJM 103: Katwijk II.
KW 134.
17 Januari: Hercules, IJM 196.
In de vaart gebrachte trawler:
22 Januari: Zwarte Zee, IJM 94.
Behoedzaam commentaar in Den Haag.
Zwitserland blijft „neutraal"
Splitsing in het tvereldverbond van vakverenigingen
waarschijnlijk
William Green, president van de
„American Federation of Labour"
(A.F.L.), heeft meegedeeld, dat zijn
vakorganisatie binnen enkele weken
het initiatief zal nemen tot het bijeen
roepen van een internationale vergade
ring van alle vrije vakverenigingen uit
de landen die bij het plan-Marshall zijn
betrokken.
Green zeide in de senaatscommissie voor
buitenlandse betrekkingen, waardoor hij
werd gehoord over het plan-Marshall, dat
alleen die vakverenigingen zouden worden
uitgenodigd, die meer economische dan po
litieke doelen nastreven. Ook de vakver
enigingen van West-Duitsland zullen wor
den uitgenodigd. De plaats van bijeenkomst
zal binnenkort worden bekend gemaakt.
Reuter verneemt te Washington, dat ook
de Engelse T.U.C. (Trade Union Council)
en de Amerikaanse C.I.O. (Congress of In
dustrial Organisations) overwegen een con
ferentie betreffende het plan-Marshall bij
een te roepen.
Men verwacht, dat behalve de T.U.C. en
C.I.O. ook de vakbonden van België, Neder
land, Luxemburg, Zwitserland, Oostenrijk,
Het s.s. „Waterman" brengt
troepen naar Indië
Met een bataljon infanterie uit Den
Bosch, een compagnie Aan- en Afvoer-
troepen uit Zuidlaren, een detachement
Finland en de Scandinavische landen het
plan voorstaan.
Tan joeg, het Joegoslavische persbureau
meldt, dat de Joegoslavische vakbond aan
het Wereldverbond voor Vakverenigingen
(W.F.T.U.) te Parijs een telegram heeft ge
zonden, waarin wordt geprotesteerd tegen
pogingen van zekere Belgische en Neder
landse vakverenigingskringen om een con
ferentie van vakbonden te organiseren. De
Joegoslavische vakbond zegt, dat hij een
dergelijke conferentie zou beschouwen als
een poging om het wereldverbond te ver
delen, en spreekt van „pogingen om de
vakbeweging te hervormen tot een satel
liet van de Amerikaanse imperialisten en
hun marionetten."
Het wereldvakverbond heeft ook een
brief van de Tsjechoslowaakse vakbond
ontvangen, waarin wordt verklaard, dat de
bond in het plan-Marshall een gevaar ziet
voor de eenheid van de vakbeweging.
De Belgische minister van Buitenlandse
Zaken, Spaak, heeft Vrijdagmiddag tegen
over journalisten de volgende verklaring
afgelegd:
„De rede, die de heer Bevin heeft uit
gesproken, is er een van het grootste ge
wicht en vormt een belangrijk document
in de geschiedenis van de wereld en
Europa, in het bijzonder van West-Europa.
Deze rede, waarin zoveel belangrijke vra
gen met zoveel openhartigheid zijn be
sproken, verdient een nauwkeurige en
diepgaande studie. De diensten van het
Belgische ministerie van Buitenlandse Za
ken zullen hiertoe onverwijld overgaan.
Wat betreft het aanbod van Frankrijk en
Engeland aan de Benelux, dit is in België
met grote voldoening ontvangen.
De Belgische, Nederlandse en Luxem
burgse regeringen zullen de gelegenheid
hebben in dit opzicht binnenkort (hierbij
maakte Spaak kennelijk een toespeling op
de conferentie van ministers op 29. 30, en
31 Januari te Luxemburg) hun meningen
met elkaar te confronteren. Wat mij in
het bijzonder verheugt in de verklaring
van de heer Bevin, is de geest van con
structieve samenwerking wat betreft West-
Europa.
De rede, die de heer Bevin gisteren
heeft gehouden, daar van ben ik zeker, zal
een machtige beweging veroorzaken, die
tegelijkertijd met de verwezenlijking van
het plan-Marshall voor de Europese lan
den het herstel van hun evenwicht en hun
macht zal versnellen".
Voorzichtige reactie in Den Haag.
In officiële kringen in Den Haag is de
rede van Bevin met sympathie ontvangen.
Men is van oordeel, dat de daarin aange
kondigde voorstellen van zo verstrekken
de aard zijn, dat zij een uitgebreide studie
vereisen. De voorstellen kunnen immers
alleen worden gezien in het kader van
geheel West-Europa. Met name de kwestie
Duitsland mag bij de nauwere samenwer
king, zoals deze door Engeland en Frank
rijk wordt beoogd, niet uit het oog wor
den verloren. Hiervoor is nauw contact
met België en Luxemburg vereist.
Voor dit laatste zal in 't bijzonder gele
genheid bestaan wanneer de ministers
binnenkort in Luxemburg samenkomen.
Bijzonder de aandacht getrokken heeft
de passage over het betrekken der over
zeese gebiedsdelen in de voorgestelde con
solidatie.
Overigens is men van oordeel, dat het
van grote betekenis is hoe de Verenigde
Staten tegenover het project zullen staan.
Washington zegt:
De goedkeuring van het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken van de
TWEEDE KAMER
voorstellen van Ernest Bevin aangaande
hechtere vereniging van de landen van
West-Europa werd Vrijdagavond in een
officiële verklaring tot uitdrukking ge
bracht. De verklaring luidt: „Bevin stelde
maatregelen voor, die de vrije landen van
West-Europa in staat zullen stellen verder
eendrachtig samen te werken voor hun
eigen welzijn en veiligheid. Wat het her
stelprogram betreft juichen de Verenigde
Staten het Europese initiatief in dit opzicht
van harte toe. Ieder voorstel, dat de hech
tere materiële en geestelijke verbonden
heid van de West-Europese landen be
oogt, zal de pogingen van onze beide lan
den tot het leggen van de basis voor een
duurzame vrede kracht bijzetten".
Bern: Nog voorzichtiger.
Bevins rede, die in Bern beschouwd
wordt als de uiteindelijke Britse erkenning
van de verdeling van Europa, heeft Zwit
serse functionarissen nogmaals de bevesti
ging ontlokt, dat Zwitserland vast beslo
ten is neutraal te blijven. Zwitserlands
houding, zo wordt verklaard, komt tot
uitdrukking in het feit, dat enerzijds de
eerste Zwitserse economische missie op
weg is naar Moskou om de economische
banden met de Sovjet-Unie strakker aan
te halen en anderzijds voorbereidingen
worden getroffen om Dinsdag te Bern de
Brits-Franse delegatie voor het plan-
Marshall te ontvangen. De Zwitserse deel
neming aan het plan, zo wordt van Zwit
serse zijde nadrukkelijk verklaard, is zui
ver economisch.
Hatta thans formateur
President Soekarno maakt Vrijdagavond
in een radio-redevoering bekend, dat het
kabinet-S,iarifoeddin is afgetreden. Aan
Mohammed Hatta is de vorming van een
nieuw kabinet opgedragen.
Men verwacht dat heden nog de samen
stelling zal worden bekend gemaakt.
Naar Aneta uit Nederlandse kringen te
Batavia vernam, kwam het aftreden van
het kabinet-Sjarifoeddin, gezien de ont
wikkelingen van de laatste tijd, niet geheel
als een verrassing.
De Commissie van Goede Diensten is
na de val van het republikeinse kabinet
van dr. Sjarifoeddin heden naar de repu
blikeinse hoofdstad Djokja gevolgen. Zij
zal met het. nieuwe kabinet, dat thans door
Iïatta wordt gevormd, beraadslagen over
de voorwaardelijke aanvaarding door de
republiek van zes der achttien politieke
grondbeginselen, die de commissie als
basis voor een eventuele regering met Ne
derland heeft voorgesteld. Zowel in Ne
derlandse als in republikeinse kringen te
Batavia is men van mening, dat het nieuwe
kabinet de onder auspiciën van de com
missie gehouden onderhandelingen zaJ
voortzetten.
De zes wrijfpunten
(Van onze parlementaire redacteur
Tot de vele hamerstukken behoorden
ook enige wetsontwerpen, die het pad naar
mariniers uit Bergen op Zoom en het 50ste j verkrijging van het Nederlanderschap voor
veldhospitaal uit Kampen, tezamen onge- j 83 gegadigden baanden,
veer 1500 man, vertrok Vrijdagmiddag Hierna kwam de Bankwet 1948 weer ter
omstreeks kwart over vijf het s.s. „Wa- tafel. Met tact en taaie vasthoudendheid
terman" uit Rotterdam naar Indië. wist minister L i e f t in c k op de punten,
Het s.s. „Waterman", dat ver-leden jaar j waar het voor hem op aankwam, telkens
door de Nederlandse regering is aange
kocht van de Amerikaanse regering, is
een Victory-schip dat als troepenschip is
ingericht, maar nimmer als zodanig heeft
gevaren. De eerste reis onder Nederlandse
vlag maakte het met emigranten naar Ca
nada, waarna het enige kindertransporten
naar Engeland, Noorwegen en Denemar
ken verzorgde.
weer de overwinning te behalen.
Daar was het amendement-De Wilde
(A.R.), dat voor de vaststelling van nadere
bepalingen omtrent de uitoefening van het
toezicht op het credietwezen, een wette
lijke regeling verlangde in plaats van een
algemene maatregel van bestuur. Toen de
bewindsman aan zijn artikel nog toe
voegde, dat het hier betrof een „in drin-
De belangstelling was groot voor de eerste na-oorlogse tabaksinschrijving welke Vrij
dag in de Rotterdamse beurs gehouden werd.
Onder buitengewone grote belangstel
ling is Vrijdag in de beurs te Rotterdam
de eerste tabaksinschrijving sedert 1940
gehouden, waaraan door de Nederlandse
fabrikanten, door de Nederlandse handel
en door buitenlanders is deelgenomen. Uit
Zweden, Denemarken, Oostenrijk, Zwitser
land, Tsjecho-Slowakije, Frankrijk en Bel
gië was men gekomen om deze inschrijving
voor de eerste partij tabak uit Indië bij te
wonen. Het aanbod omvatte 6028 pakken
Java-Besoeki tabak, waarvan circa 2000
pakken bladtabak en 4000 pakken z.g.
hangkrossok, afkomstig van de oogst 1939. landse tabaksmarkt.
De Nederlandse fabrikanten toonden grote
interesse. De binnenlandse handel nam
een weifelende houding aan. De prijzen
bedroegen ongeveer 't tienvoudige van die
van voor de oorlog.
Er zullen spoedig meer inschrijvingen
worden gehouden. Ruim 16000 pakken zijn
met Nederlandse schepen onderweg. Er
blijken nog grote hoeveelheden onderne
mingstabak in het binnenland van Oost-
Java aanwezig te zijn. Het ligt in de be
doeling ook deze zo spoedig mogelijk te
verschepen en te verkopen op de Neder-
gende omstandigheden" uit te vaardigen
algemene maatregel van bestuur, bleek
hij het pleit ook gewonnen te hebben bij
zijn aanvankelijke bestrijders de heer
Hoogcarspel (Comm.) en mr. Sas
sen (K.V.P.). Deze laatste moest wat
vroeger weg, zodat toen zijn partijgenoot
mr. Teulings zijn taak overnam.
Op een gegeven ogenblik scheen hij de
minister in het nauw te drijven door een
amendement te verdedigen, dat beoogde
een sinds 1937 in de Bankwet opgenomen
beperking van de bevoegdheid inzake het
verhandelen van schatkistpapier te hand
haven. Hij viel de minister er over aan, dat
bedoelde beperking thans niet meer in het
wetsontwerp voorkwam. Fluks stuurde
Excellentie Lieftinck een briefje naar bo
ven om zich, naar aanleiding van een des
betreffende vraag van mr. Teulings te ver
gewissen. hoe het in dit opzicht in het
buitenland gesteld is. Aangezien het ant
woord natuurlijk niet terstond te verkrij
gen viel, ging de Kamer vast over tot de
behandeling van een volgend artikel. Het
duurde echter niet lang of de minister kon
verklaren uit de allerbeste bron en wel
van de directie van de Nederlandse Bank
(de directeur-secretaris prof. mr. A. M. de
Jong zat in een der loges en kon aldus van
uit de hoogte hulp verlenen) vernomen te
hebben, dat de door mr. Teulings bedoelde
bepaling, welke in 1937 in het Statuut was
opgenomen, enig in zijn soort en louter
Nederlands fabrikaat was. In het buiten
land bestaat, voor zover bekend, een der
gelijke beperking niet. Nu was de K.V.P.-
afgevaardigde bevredigd en zag hij van
verdere bestrijding van de thans ontwor
pen bepaling af. Een bepaalde beperking
van het kopen en verkopen van schatkist
papier, door een amendement-De Wilde
(A.R.) beoogd, verdween ook na verwer
ping met een flinke meerderheid.
Even zag het er naar uit, dat de minister
een nederlaag zou leiden, wat betreft de
door hem voorgestelde methode voor het
opmaken van aanbevelingen ingeval van
vacatures in de directie. Dit wenste hij
door de directie samen met de Raad van
Commissarissen te doen geschieden, maar
een amendement-Sassen had ten doel de
directie op het tweede plan te brengen om
daarentegen de Bankraad in te schakelen.
Gesteund door de heer Hofstra (Ar
beid), die onder meer betoogde, dat de
positieve toezegging door de bewindsman
gedaan omtrent vernieuwing van de Raad
van Commissarissen voldoende vertrouwen
schonk om aan te nemen dat in dat college
het gemeenschapselement ook behoorlijk
tot zijn recht zou komen, bezorgde mede
aan de minister de zegepraal en de neder
laag van het amendement, dat met 35-28
werd verworpen; de K.V.P., de communis
ten en sommige leden van de P. v. d. A.
waren de enige voorstemmers geweest.
Om half zeven 's avonds had de Kamer
zich door het wetsontwerp heengeworsteld.
Een paar stemmingen zullen pas Dinsdag
worden gehouden. De minister van Finan
ciën kon voldaan huiswaarts keren, want
hij had bijkans heel de door hem begeerde
oogst binnengekregen.
De Regeringsvoorlichtingsdienst te Bata
via heeft Vrijdag het volgende communi
qué uitgegeven:
„Naar aanleiding van de mededeling van
de heer Paul van Zeeland te Brussel, als
zouden beide partijen aan de commissie
voor goede diensten vragen hebben gesteld,
op grond waarvan de commissie het haar
plicht achtte op eigen verantwoordelijk
heid haar mening over zekere punten tot
uitdrukking te brengen, wordt van offi
ciële zijde het volgende opgemerkt.
De opvatting, dat de Nederlandse dele
gatie behoefte zou hebben gevoeld aan ver
klaringen van de commissie omtrent haar
opvatting over bedoelde punten, moet op
een misverstand berusten. De Nederlandse
delegatie had haar zienswijze over de zes
politieke beginselen te goeder tijd schrif
telijk aan de commissie kenbaar gemaakt.
Op grond hiervan kon het de commissie
duidelijk zijn, dat de Nederlandse dele
gatie in dit stadium geen verdere inter
pretatie wenste en uiteraard niet bereid
zou zijn interpretatieve verklaringen te
aanvaarden, welke de betekenis van die
beginselen aanmerkelijk zouden verande
ren. Omtrent hetgeen na de ondertekening
van het bestand ter kennis van de Neder
landse delegatie is gekomen met betrek
king tot de zes beginselen zal. ter verko-
ming van mogelijk verder misverstand,
nader overleg met de commissie plaats
vinden".
Autorijder poogde late
wandelaar te beroven
Een 35-jarige procuratiehouder van een
levensmiddelenbedrijf in Amsterdam, die
zich 's nachts om haïftwee van de zaak waar
hij werkzaam is, naar zijn woning begaf,
is bijna het slachtoffer van een roofoverval
geworden. Toen hij op het Damrak liep,
stopte een auto in zijn nabijheid. De bestuur
der sprong er uit, gaf de procuratiehouder
enige slagen op het hoofd en wilde hem
juist zijn tas met levensmiddelentoewijzin-
gen ter waarde van f 70.000 afhandig maken,
toen een taxichauffeur de overvallene te
hulp kwam. De aanvaller sprong in zijn
auto en reed ijlings weg. De politie tracht
hem thans op te sporen.
WEINIG VERANDERING
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Zater
dagavond tot Zondagavond:
Zwaar bewolkt met hier en daar nevel
of mist en voornamelijk in het Zuiden
van het land enige regen of sneeuw.
Meest matige wind uit Oostelijke rich
tingen. In de Noordelijke provincies
temperatuur om het vriespunt, elders
enkele graden boven nul.
25 Januari:
Zon op 8.32 uur, onder 17.13 uur
Maan op 15.46 uur. onder 8.31 uur
(Volle maan)
26 Januari:
Zon op 8.31 uur, onder 17.15 uur
Maan op 17.17 uur, onder 9.15 uur