IJmuider Courant
Havenkwestie
De Franse devaluatie ontmoet
ernstige tegenstand der socialisten
Een „centrale sectie" gekozen
Verhoging der marinebegroting
met ruim 47 millioen gulden
'4
62e Jaargang No. 18848
Bureaux: Kennemerlaan 154, Tel. Redactie 5389,
Administratie 5437 - Haarlem: Gr Houtstraat 93,
Telefoon 10724. Directeur-Hoofdredacteur 15054.
Drukkerij Z. B. Spaarne 12, Telefoon 12713, 10132
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
KENNEMER EDITIE VAN HAARLEMS DAGBLAD
Woensdag 28 Januari 1948
Verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feest
dagen. Abonnementsprijs per week 31 cent, per
kwartaal ƒ4,Franco per post ƒ4,50 - Giro
rekening 273107 ten name van Haarlems Dagblad.
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
rylJ HEBBEN UITEENGEZET waarom
Antwerpen en Rotterdam geen troetel
kinderen van generaal Clay zijn. De ge
neraal Lucius D. Clay, die juist weer eens
naar zijn Amerikaans vaderland is gevlo
gen en daar eerstdaags voor een financiële
subcommissie uit het Huis van Afgevaar
digden zal verschijnen, is. zoals u weet, de
Amerikaanse opperbevelhebber in Duits
land. Hij en zijn medewerkers zijn onte
vreden over het aantal millioenen, dat
Amerika beschikbaar stelt voor hun bezet-
tingstaak. Dat wil niet zeggen dat dit be
drag werkelijk onvoldoende is. Het mag
immers een bekend en zeer menselijk ver
schijnsel heten, dat mannen die door hun
land overzee gezonden worden, om daar
enige overheidstaak te verrichten, klagen
over het gebrek aan begrip en inzicht in
hun verre vaderland. Als wij ons het voor
oorlogse koloniale verleden herinneren,
klinken die klanken ons ook welbekend in
de oren. Zij bepaalden zich trouwens niet
tot overheidspersonen, maar kwamen even
eens in het particuliere bedrijf voor. En om
dichter bij huis te blijven: wat zegt men
vaak in binnenlandse filialen over het be
leid van het hoofdkantoor en in de gemeen
ten over Den Haag?
Ongetwijfeld is een aantal van die klach
ten gegrond, maar andere zijn het niet. Het
is een gewoonte. En in het geval van gene
raal Lucius D. Clay is men geneigd sym
pathie te gevoelen voor die leden van het
Huis van Afgevaardigden te Washington,
die „toenemende bezorgdheid tonen over
de invloed, waarover militairen beschikken
in hoge functies, die gewoonlijk door bur
gerlijke bestuurders worden bekleed". Ge
neraals bezitten, zelden geschiktheid voor
burgerlijk bestuur. Het ligt hun niet. Zij
leven in een andere sfeer dan de burgerij,
namelijk in de militaire, welker methodes
zich wel door eenvoud en directheid, maar
niet door tact en overleg en evenmin door
economisch inzicht plegen te kenmerken.
De wereldhistorie is dan ook vol falen van
generaals in burgerlijk bestuur en als de
zo logische en wenselijke samenvoeging der
drie Westelijke zönes in Duitsland eindelijk
tot stand mocht komen is het dus te hopen,
dat de bestuursvorm een wijziging zal on
dergaan die daarvoor begrip toont.
Intussen zijn Rotterdam en Antwer
pen en daarmee Nederland en België,
want de eerste havensteden vertegenwoor
digen grote landsbelangen de dupe van
de strijc' tussen generaal Clay en zijn last
gevers in Washington. Want omdat de ge
neraal zijn budget te laag acht besparen hij
en zijn medewerkere dollars, waarbij zij
het transito-verkeer met Duitsland, dat
vroeger grotendeels over Rotterdam en
Antwerpen liep en de grote levensbron van
deze havens vormde, voor het grootste deel
naar de Noord-Duitse havens hebben ver
legd. John Foster Dulles, adviseur van
Marshall en de voornaamste bestrijder van
generaal Clay's beleid, beschuldigt hem er
van dat hij uitsluitend geïnteresseerd is in
het herstel van Duitsland, met verwaar
lozing van de belangen van Nederland, Bel
gië en Frankrijk. Als wij dit met begrijpe
lijke bijval lezen moet het ons wel tegelijk
treffen, dat het plan-Marshall de generaal
nu in het gedrang brengt. Immers is dat
plan niet gebaseerd op het verlenen van
directe hulp aan West-Europa, maar juist
op de overweging dat het industriële en
handelsbedrijf van de West-Europese lan
den weer in blijvende gang gezet moet
worden. Daartoe behoort zeer zeker het
herstel van de activiteit van de havens van
Antwerpen en Rotterdam; zowel de Belgi
sche als de Nedei'landse welvaart zijn in
het verleden in hoge mate afhankelijk ge
weest van de doorvoerhandel naar het
Duitse achterland. Wij hadden en hebben
nog andere grote belangen dan de Indische
en onder die belangen neemt dit wel een
zeer voorname plaats in.
Zou generaal Clay zijn beleid ongestoord
kunnen voortzetten en de grote havens van
het Westen stiefmoederlijk blijven behan
delen, dan zou dit in de praktijk betekenen,
dat de uitwerking van Amerika's milliar-
den-steun ingevolge het Plan-Marshall voor
eerv groot deel teniet v/erd gedaan, doordat
Amerika's eigen generaal in Duitsland zijn
ontevredenheid over het bezettings-budget
ten nadele van Rotterdam en Antwerpen
en ten voordele van de Duitsers zou blijven
uitspelen. Het is duidelijk dat dit Washing
ton niet aantrekt en dat de burgers het
weer eens niet met de generaals-in-burger-
lijke-bestuurstaak eens zijn.
Twee jaar geleden zouden bij ons d(
meeste menser. alleen ons eigen direct be
lang gezien hebben zonder enige inte
resse voor het herstel van Duitsland.
Sindsdien zijn die mensen wel wijzer ge
worden en hebben begrepen, dat Duits her
stel noodzakelijk is ook voor ons. Maar
wij wensen daarbij niet de dupe te zijn
van een beleid, dat onze bestaansbronnen
opdroogt. Wij wensen geen herstel van
Duitsland ten koste van ons. Dat zou een
grot' onrecht zijn, na al hetgeen ons land
door Duits toedoen heeft moeten lijden en
dal kunnen wij eenvoudig niet dragen. Het
Plan-Marshall zal ons ook ten deze uit de
nood moeten redden.
Zoals wij gemeld hebben wordt verwacht
dat Rotterdams burgemeester, mr. Oud, bij
zijn aanstaand bezoek aan Amerika de
kwestie opnieuw bij de Amerikaanse rege
ring zal te berde brengen. Zulk een taak
is een man als Oud wel toevertrouwd. Ne
derland heeft alle reden om het resultaat
van zijn missie in overleg ook met de
Belgen? met de grootste belangstelling
te verbeiden. R. P.
Massamoord in Pakistan
Bij een aanval van volksstammen op het
vluchtelingenkamp Paratsjinar in de Noord
westelijke grensprovincie van Pakistan zijn
ongeveer 130 .niet-Mohammedaanse vluch
telingen gedood, 50 gewond en 50 ontvoerd,
aldus heeft de regering van India Dinsdag
avond meegedeeld.
In de regeringsverklaring wordt voorts
gezegd, dat de, vluchtelingen naar een ten
tenkamp waren overgebracht, van wapenen
waren beroofd en dat zij hun voedsel tegen
„exorbitante prijzen" moesten kopen en hun
huizen werden geplunderd.
De regering van India had stappen on
dernomen bij de minister-president van
Pakistan om te bewerken, dat de vluchte
lingen van het ingesneeuwde kamp Parats
jinar naar een veilige plaats zouden wor
den overgebracht, doch dit verzoek had
geen resultaat, aldus de regeringsverkla
ring.
STAAT VAN BELEG IN BOLIVIA.
In Bolivia is een complot tegen de rege
ring ontdekt. De staat van beleg is afge
kondigd.
Kabinetscrisis niet uitgesloten
De Franse socialistische partij besloot
Dinsdag het voorstel van de regering Schu-
man tot wettig verklaring van de vrije
goudmarkt te verwerpen, waardoor het ge
hele devaluatie-plan van minister Mayer in
gevaar wordt gebracht.
Ook de financiële commissie van de Na
tionale Vergadering verwierp met 21 tegen
14 stemmen en één onthouding het plan van
de regering om de goudhandel te legali
seren.
Het besluit van de socialisten, dat geno
men werd tijdens een bijeenkomst van de
partijleidei-s, betekent waarschijnlijk, dat
premier Schuman de vertrouwenskwestie
stellen moet ten aanzien van 't devaluatie
plan.
Men acht het weliswaar niet waarschijn
lijk, dat de socialisten die zich bij de ver
werping van de devaluatieplannen achter
de communisten geschaard hebben, zich bij
de vertrouwenskwestie eveneens solidair
zullen verklaren met de communisten, om
dat daardoor de weg gebaand zou worden
voor een communistische of Gaullistische
regering in Frankrijk.
De parlementaire fractie der Franse so
cialistische partij heeft besloten een dele
gatie naar minister-president Schuman af te
vaardigen teneinde wijziging in de politiek
en tegemoetkoming aan de verlangens der j
socialistische partij te bewerkstelligen.
Waarnemers achten het niet uitgesloten,
dat er in de komende vier-en-twintig uur
een regeringscrisis ontstaat, hoewel de
meesten geloven, dat men tot een compro
mis zal geraken, waardoor aftreden van de
regering zou worden voorkomen.
Dinsdag had een kabinetsraad van drie
uur plaats, die heden zou worden voort
gezet.
De Franse premier, Robert Schuman,
heeft in de Nationale Vergadering meege
deeld, dat de regering niet zou kunnen aan
blijven, wanneer de Nationale Vergadering
tegen het wetsontwerp betreffende de in
stelling van een vrije markt in goud zou
stemmen.
Nieuwe griffier der Staten
van Zuidholland
De Provinciale Staten van Zuidholland
hebben mr. F. A. Helmstrijd, gemeente
secretaris van Arnhem, benoemd tot grif
fier, als opvolger van mr. P. O. F. M. Cre-
mers, thans burgemeester van Haarlem.
Mr. Helmstrijd kreeg 39 van de 74 stem
men. Dr. A. H. Gunther, administrateur
der Provinciale Griffie van Zuidholland,
die nummer één op de niet-alfabetische
voordracht van Gedeputeerde Staten stond,
kreeg 31 stemmen.
Voor de stemming was op verzoek van
een der Communistische Statenleden een
geheime vergadering gehouden.
GOUDSCHAT OPGEGRAVEN
IN HEERLEN
Een inwoner van Heerlen vond al gra
vende in de akker van zijn vader een
kistje met 40 gouden tientjes. Hij bracht
het naar het politiebureau, waar men zich
thans het hoofd breekt over de herkomst
van deze vondst.
Indonesische delegatie
blijft ongewijzigd
De volledige Indonesische delegatie i:
onder leiding van de voormalige Indonesi
sche minister-president Amir Sjarifoeddin
met een Dakota van het Amerikaanse leger
uit Djokjakarta in Batavia aangekomen.
Sjarifoeddin verklaarde dat de Indonesische
delegatie intact zal blijven ondanks de val
van zijn kabinet.
De Indonesische delegatie was naar Ba
tavia gekomen om aan boord van de „Ren
ville" tegenwoordig te zijn bij het afscheid
van de Amerikaanse gedelegeerde dr. Frank
Graham, die Donderdag naar Lake Success
vertrekt. Op deze receptie waren beide de
legaties aanwezig.
Er hebben geruchten de ronde gedaan,
volgens welke Sjahrir zich met Graham en
Kirby naar Lake Success zou begeven. Kir-
by wordt deze week op doorreis van
Australië naar de Verenigde Staten, in
Batavia verwacht.
Naar United Press over het te vormen
nieuwe republikeinse kabinet meldt, zal
dit o.a. bestaan, uit vier leden van de Mo
hammedaanse en drie leden van de natio
nalistische partij.
Hatta heeft op een persconferentie me
degedeeld, dat Sjarifoeddin aan het hoofd
zal blijven staan van de Indonesische dele
gatie bij de hernieuwde Nederlands-Indo
nesische besprekingen. Over zijn kabinet
zeide hij, dat dit nog slechts de goedkeuring
behoeft van de linkervleugel van de coali
tie. Daarna zal de publicatie plaats hebben.
Intussen wordt vernomen, dat de Com
missie van Goede Diensten Dinsdag een
.informele" ontmoeting heeft gehad met de
Nederlanders met als onderwerp van be
spreking het plebisciet, dat Zaterdag te
Madoera plaats had zonder medeweten van
de UNO-commissie, de republikeinen en de
Nederlandse autoriteiten te Batavia. (U.P.)
Zitting op de Renville
Hedenmiddag vindt aan boord van de
Renville een zitting plaats der delegaties,
zoals was aangekondigd in een enkele da
gen geleden door de Commissie van Goede
Diensten uitgegeven communiqué.
De zitting van heden zal echter niet vol
tallig zijn, doch slechts worden bijgewoond
door de topfiguren der beide delegaties en
de commissie. Waarschijnlijk zal in deze
zitting worden uitgemaakt of de voortzet
ting der onderhandelingen niet elders kan
geschieden dan op de Renville, althans de
geruchten, dat de Renville uit Batavia zal
vertrekken, stijgen. De gezagvoerder van
de Renville, captain Tyree, verklaarde te
genover Aneta, dat hij nog geen instructies
had, maar dat de mogelijkheid bestaat, dat
het schip zal vertrekken. Dit zou echter niet
eerder dan over ongeveer twee weken kun
nen zijn.
Op de Amsterdamse Scheepswerf G. de Vries Lentsch is een nieuwe aanwinst voor
de Noord- en Zuidhollandse Redding Maatschappij te water gelaten. De boot, genoemd
naar wijlen vice-admiraal K. F. Slugs en een geschenk aan de maatschappij van
diens dochter mej. M. A. Slugs, zal gestationneerd worden in Enkhuizen.
Conferentie met de West
Ontevreden gedelegeerden kwamen niet ter receptie
Een twintigste-eeuwse nimf tussen de nar
cissen, die nog steeds het schoonst zijn
wanneer zij zich spiegelen in een roerloos
wateroppervlak. Wordsworth heeft hun
schoonheid bezongen. - Gij kunt op de
Bloemlusttentoonstelling in Lisse gaan
kijken, of hij- teveel gezegd heeft.
EXPLOSIE IN HERFURT.
Ten minste 197 personen werden gewond
en 850 huizen beschadigd toen gisteren te
Herfurt in de Sovjet-zóne van Duitsland
tijdens het demonteren een zware bom tot
ontploffing kwam. Negentig huizen wer
den zo zwaar beschadigd, dat zij door de
bewoners moesten worden ontruimd.
In aansluiting op de officiële openings
zitting werd gisteren de eerste besloten
vergadering gehouden van de conferentie
NederlandSurinameCuragao. In deze
vergadering werd uit ieder der drie dele
gaties een vertegenwoordiger aangewezen
voor een „centrale sectie", welke tezamen
met de voorzitter aan de conferentie voor
stellen zal voorleggen voor de te volgen
procedure. Als leden der centrale sectie
zullen optreden prof. mr. C. P. M. Romme,
mr. dr. R. H. Pos en mr. dr. M. F. da Costa
Gomez.
Een voorstel van orde, door de heer Da
Costa Gomez ingediend op grond van de
door de Staten van Curagao aan de Cura
gaose delegatie verstrekte opdracht werd
op voorstel van de Surinaamse en Neder
landse delegaties, waarmede de Curagaose
delegatie instemde, ter voorbereiding naar
de centrale sectie verwezen.
In de sectievergadering van Woensdag
morgen is in het bijzonder de vraag van de
openbaarheid of beslotenheid van de ple
naire vergaderingen der conferentie aan'de
orde geweest. De delegatie van Curagao
heeft een sterke voorkeur voor de open
baarheid van alle plenaire vergaderingen.
Receptie.
Dinsdagmiddag heeft de Nederlandse re
gering ter gelegenheid van de opening der
conferentie NederlandSurinameCura
gao in de Ridderzaal een receptie gegeven,
Rede van minister Jonkman
Curacaose eisen zonder
commentaar geciteerd
Nadat dr. Beel gisteren zijn rede ter
opening van de Rondetafelconferentie had
uitgesproken, heeft de minister van Over
zeese Gebiedsdelen, mr. J. A. Jonkman,
als voorzitter der conferentie het volgende
verklaard:
Rede van minister Jonkman
In antwoord op de rede van de minister
president heeft de minister van Overzeese
Gebiedsdelen mr. J. A. Jonkman een rede
gehouden, waarin hij zeide, dat aan het
voorzitterschap der conferentie niet het
lidmaatschap werd verbonden. Aldus werd
aan de minister, die in het bijzonder voor
de zaken, op deze conferentie te behande
len, verantwoordelijk is, gelegenheid ge
geven enerzijds de conferentie te dienen,
anderzijds de regering zo innig mogelijk in
het werk der conferentie te betrekken.
De minister herinnerde er aan, dat de
Curagaose delegatie met de meeste klem
onder de aandacht der Nederlandse re
gering heeft gebracht, dat naar haar oor
deel reeds vóór de staatkundige hervor
mingen, waarmede deze conferentie zich
heeft bezig te houden, ten spoedigste in
feite hervormingen noodzakelijk zijn,
welke de gelijkstandigheid van de Neder
landse Antillen en Nederland erkennen
en Aruba tot een zelfstandig gelijkgerech
tigd staatsdeel maken, onafhankelijk van
de andere Nederlandse Antillen.
Tenslotte zeide de minister: „Aan ons
de taak ertoe bij te dragen het eeuwenoude
staatsverband te vernieuwen, aangepast
aan de eisen van deze tijd.
Wij zullen ons werkstuk hebben af te
leveren in 1948 het jaar, waarin wij
herdenken, dat vijftig jaar geleden Ko
ningin Wilhelmina tot de regering geroe
pen werd. Moge het ons worden gegeven,
dat ons werk voor Haar als een geschenk
zal zijn".
waarbij de voltallige Surinaamse delegatie
en van de Curagaose delegatie slechts mr.
dr. Da Costa Gomez, de heren W. R. Plantz
en A. Curiel aanwezig waren.
De afwezige gedelegeerden waren blijk
baar ontevreden over het feit, dat hun vóór
de conferentie kenbaar gemaakte verlan
gens niet terstond waren ingewilligd. Dat
drie leden van de delegatie wel aanwezig
waren demonstreerde tevens een onderling
verschil van mening op dit punt.
Curagao zou einde
gouverneurschap wensen
Naar onze parlementaire redacteur meldt
schijnt door de vertegenwoordigers van
Curagao op de conferentie geijverd te wor
den voor een spoedig einde van de machts
positie, die de tegenwoordige gouverneür
dr. P. Kasteel ginds inneemt. Zij zouden
zelfs met buitengewoon veel aandrang er
op aansturen dit gouverneurschap met
grote spoed te doen eindigen.
Tevens deelt hij ons mede, dat de Cu
ragaose delegatie er veel voor zou voelen
onmiddellijk weer in het openbaar te gaan
vergaderen. Het zou er echter nog niet naar
uitzien dat deze wens spoedig in vervulling
zal gaan.
Belgische socialisten
blijven hardnekkig
De Belgische socialistische premier Paul
Henri Spaak heeft zich voor de algemene
raad van zijn partij uitgesproken tegen on
middellijk aftreden van koning Leopold van
België. Spaaks partij is tegen de terugkeer
van Leopold op de troon, maar abdicatie,
aldus Spaak, zou „ongunstig zijn voor
kroonprins Boudewijn en voor het land"
De algemene raad van de Belgische so
cialistische partij heeft desondanks in een
resolutie o.a. het volgende verklaard:
„De algemene raad is van oordeel dat
betreffende de koningskwestie de bespre
kingen, die met de koning in naam van de
regering worden gevoerd met dien verstan
de kunnen worden voortgezet dat deze ten
doel hebben de enig mogelijke grondwettige
oplossing te vinden, die in het belang is
van het land: troonsafstand."
Geruchten over opstand
in de Oekraïne
Dr. Tsjen Li Foe, minister van organisa
tie van de Kwomintang, heeft verklaard
dat, ondanks de tegenspraak van vroegere
persberichten, in het Zuiden van de
Oekraine een opstand tegen de Sovjet
regering is uitgebroken. Hij zeide dat de
aanwezigheid van Molotof in de Oekraine
de berichten kracht bijzet. Volgens verkla
ringen van de Chinese inlichtingendienst
verleent de bevolking steun aan een grote
macht guerillastrijders, die de Sovjettroe
pen niet hebben kunnen onderdrukken. Er
zouden massa-deportaties naar Siberië
zijn uitgevoerd. De guerillastrijders zouden
zich in de bossen schuil houden en de Sov
jet-troepen dikwijls aanvallen.
VLIEGTUIGONGELUK IN PORTUGAL.
Een Portugese militaire Dakota is bij Ca-
parica aan de Westkust van Portugal neer
gestort. Drie personen kwamen hierbij om
het leven.
Na ruim vijf maanden gestaakt te heb
ben. zijn twaalf arbeiders van de meelfabriek
„Holland" te Amsterdam Weer aan het werk
gegaan. De directie heeft tien arbeiders van
buiten Amsterdam aangesteld, waardoor
Donderdag de fabriek op 75 pet. van haar
capaciteit kan gaan werken.
Sir Nevile Bland heeft Het woord is aan
Nederland verlaten
Hartelijk afscheid aan
boord van de „Arnhem"
Gisteravond is Sir Nevile Bland, die sinds
1938 Brits gezant en later ambassadeur in
Nederland is geweest, uit Nederland ver
trokken. Sir Nevile Bland werd tot bui
tengewoon gezant en gevolmachtigd minis
ter in Nederland benoemd in September
1938. Hij bleef in Nedei'land tot 13 Mei 1940
en volgde toen Koningin Wilhelmina en
Haar regering naar Londen. In Mei 1942
werd Sir Nevile buitengewoon ambassadeur
en gevolmachtigd minister bij dc Neder
landse regering. In Augustus 1945 kwam
hij wederom naar Den Haag als ambassa
deur. Hij werd toen deken van het Corps
Diplomatique.
Voor het vertrek van de boot verklaarde
Sir Nevile Bland het te betreuren, Neder
land te verlaten, waar hij zovele vrienden
heeft. Hij hoopte dat het geen afscheid voor
altijd zou zijn.
Aan boord van het m.s. „Arnhem" had
den zich ongeveer vijftig leden van het
Corps Diplomatique met hun dames ver
zameld om van de vertrekkende Engelse
ambassadeur en zijn echtgenote afscheid te
nemen. Ook waren aanwezig de minister
van Oorlog, tevens van Marine ad interim,
de luitenant-kolonel A. H. J. L. Fiévez en
de chef van het protocol bij het ministerie
van Buitenlandse Zaken, de heer J. Visser.
In een zeer geanimeerd samenzijn, waar
bij Sir Nevile Bland zich onderhield met
de velen, die gedurende zijn ambtsperiode
zijn vrienden zijn geworden, bleef men tot
ongeveer tien uur bijeen.
In zijn afscheidswoord dankte de schei
dende ambassadeur zijn Nederlandse vrien
den en de leden van het Corps Diploma
tique voor hun bewijzen van vriendschap,
waarbij hij zich nog speciaal richtte tot
minister Fiévez, daarbij memorerende de
prettige en vriendschappelijke relaties, die
altijd tussen hen hadden bestaan.
Europese socialisten
en het plan-Marshall
United Press meldt dat de Britse Labour-
partij heden de formele uitnodigingen zal
verzenden voor een Europese socialistische
conferentie over het plan-Marshall, welke
conferentie op 21 en 22 Maart zal gehouden
worden. De Britse Labourpartij en de
Franse socialistische partij zullen beide als
convocerende organisaties optreden.
De conferentie zal niet in Londen gehou
den worden, doch in een plaatsje langs de
zee in het Zuiden van Engeland, zodat het
werk van de conferentie in een rustiger
omgeving kan geschieden.
Voordeel van devaluatie
In kringen van de UNO wordt van vele
zijden verklaard, dat door de devaluatie
van de Franse franc de uitverkiezing van
Parijs voor het houden van de aanstaande
Algemene Vergadering van de UNO waar
schijnlijker is geworden. Door de devalua
tie zou voor minstens een half millioen
dollar worden bespaard op de kosten voor
de UNO en ook de verschillende delegaties
zouden goedkoper uit zijn.
Gandhi:
Het hele leven is niets anders dan
een eindeloze reeks probeersels: ik
kan er niet zonder proberen
komen.
Tweede Kamer
Twee liter bier
Een zevenjarige Brits-Friese stamboek
koe in Ringwood Hampshireheeft het
wereldrecord-melkgeven geslagen. Tot
nog toe stond dit record op naam van
een Amerikaanse Holstein Fries, die in
365 dagen ruim 18.870 liter melk gaf.
De nieuwe recordhoudster heeft thans in
329 dagen dit kwantum reeds overschre
den. Per dag moet zij vier maal gemol
ken worden en levert meer dan 54 liter.
Enkele maanden geleden vestigde zij
voor het eerst de aandacht op zich door
het werelddagrecord melkproductie op
haar naam te vestigen met meer dan 67
liter in 24 uur. De tegenwoordige eige
naar kocht haar vier jaar geleden voor
183 pd. 15 sh. - De wonderkoe krijgt
behalve het normale voedsel per dag
ruim 2 liter bier.
Bankwet 1948
aangenomen
Critiek op Wederopbouw
(Van onze parlementaire redacteur
Nadat de Kamer zich zonder hoofdelijke
stemming verenigd had met het amende
ment-Sassen (K.V.P.), waardoor in de toe
komst de publiekrechtelijke bedrijfsorga
nisatie bij de benoeming van de Bankraad
ingeschakeld wordt, en er vervolgens enige
amendementen om hals waren gebracht,
nam zij de Bankwet 1948 met 55-21 stem
men aan. Met de regeringspartijen stemden,
de communisten voor. Deze bleken in hun
eentje te staan, toen zij bij de behandeling
van de tenslotte zonder hoofdelijke stem
ming aangenomen nieuwe Muntwet dnor
middel van een amendement-Hoogcarspel
probeerden om de 2Ve cent nog in stand
te houden, iets waartegen minister Lief-
tinck ernstig bezwaar had.
De rest van de middag en de avond gingen
heen met een debat over het vraagstuk van
de Wederopbouw. Hierbij ontbrak het al
lerminst aan critiek op wat er in dat op
zicht nog steeds niet bereikt is, alsook op
het feit, dat Excellentie Vos als invaller
moest optreden voor hem, die nog steeds
formeel minister van het departement in
kwestie is, doch nu reeds sinds enige tijd
in Indonesië vertoeft.
Tot de vele sprekers, die bij deze begro
ting het woord voerden, behoorde onder
meer de heer Andriessen (K.V.P.), die
in het bijzonder nog waarschuwde tegen
een te fraai voorstellen van de situatie en
de mogelijkheden, dan op grond van de
nuchtere werkelijkheid bereikbaar te ach
ten valt, dr. ir. Hacke (Vrijheid), die
evenals de heer Stapelkamp (A.R.)
het liefst het hele departement zou zien
verdwijnen om de werkzaamheden over
andere departementen te verdelen, wat
zijns inziens aan de organisatie van het
ambtelijk overleg slechts ten goede zou ko
men. Mr. van der Feltz (C.H.), die het
waarlijk bestond om zelfs even met de
voorzitter in botsing te komen. Eerst had
hij reeds diens wenkbrauwen doen fronsen,
toen Hij beweerde, dat de nu achter de
ministerstafel tronende bewindsman intel
ligent genoeg was om er zich met wat
„briefjes van boven" doorheen te slaan.
Maar toen hij het had over de ambtenaren
van het departement, die volgens hem met
de cijfers goochelden, tikte de president
hem op de vingers, aangezien hij alleen te
maken had met de verantwoordelijke mi
nister.
Kabinef van Irak
afgetreden
Het kabinet van Irak is afgetreden 36 uur
nadat premier Djaboer van zijn verblijf in
Engeland naar Irak was teruggekeerd om
de protesten tegen het vorige week in En
geland door hem ondertekende nieuwe
Brits-Iraakse verdrag te sussen. Aan het
aftreden der regering is een dag van hef
tige demonstraties tegen het verdrag voor
afgegaan. In de straten van Bagdad kon
men zelfs machinegeweer vuur horen. Er
zijn verscheidene doden en gewonden ge
vallen.
De regent van Irak, Emir Abdoel Illah,
heeft het aftreden van de regering door de
radio aan het volk bekend gemaakt. Hij
deed een beroep op het volk om het land
voor bloedvergieten te behoeden. De val
van de regering werd met vreugde begroet.
Er werd op straat gedanst en overal was
men in feestelijke stemming.
De voorzitter van de Iraakse Tweede
Kamer en 30 parlementsleden zijn eveneens
afgetreden.
Bij de Tweede Kamer is een nota van
wijziging der Marïnebegroting voor 1948
ingediend, waarin gevraagd wordt, de ge
hele dienst te verhogen met 47.144.300
en te brengen op 277.585.189.
Van de thans aangevraagde verhoging is
9.755.700 bestemd voor materieel,
31.336,400 voor personeel, voorts voor
de intendance 3.107.900, voor schepen
7.132.000 cn voor het marine-établisse
ment te Soerabaja 5.100.000.
Bij de oorspronkelijke raming van de
personele uitgaven was uitgegaan van een
sterk verhinderde activiteit in 1948 van
de vloot in Nederlands-Indië en van een
aanzienlijk geringere sterkte van het ma
rinepersoneel, waardoor ook de werkzaam
heden, ten departemente zouden vermin
deren. Hierdoor kon aanvankelijk in een
tekort aan arbeidskrachten worden berust
wegens het vooruitzicht, dat binnen afzien
bare tijd vermindering van werk kon wor
den verwacht. Nu dit niet het geval is,
moet met een personeelsuitbreiding wor
den rekening gehouden. De hogere raming
betreft uitsluitend burgerpersoneel.
Dc verhoging van de algemene uitgaven
aan boord van schepen en vaartuigen en
bij diensten en inrichtingen aan de wal
betreft in hoofdzaak te verwachten hogere
kosten voor verzending van particuliere
correspondentie van en aan marineper
soneel in de overzeese gebiedsdelen
600.000). Voorts moeten in het algemeen
als gevolg van een groter aantal in dienst
zijnde schepen en inrichtingen hogere uit
gaven worden verwacht.
De verhoging van de posten voor aan
bouw, inrichting, huur en onderhoud van
gebouwen is een onmiddellijk gevolg van
de grotere sterkte der zeemacht in Indië
en het gedurende enkele jaren uitstellen
van noodzakelijke werkzaamheden, welke
thans uitvoering behoeven. De aange
vraagde gelden zijn nodig voor huur en
onderhoud van magazijnen voor opslag
van het materieel der mariniers, voor
baggerwerfc-sx ten dienste van de vlieg
velden Morokrembangan en Tandjong
Priok en het onderhoud van hangars, ge
bouwen en startbanen der vliegvelden.
Bij de oorspronkelijke raming werd er
van uitgegaan, dat de mariniers uit Ne
derlands-Indië zouden worden terugge
trokken. Deze verwachtingen zijn niet ver
wezenlijkt. Derhalve is het noodzakelijk
een aanzienlijk bedrag voor nieuwe voer
tuigen uit te trekken, aangezien het be
staande wagenpark dringend vernieuwing
behoeft. Voor nieuwe voertuigen en onder
delen wordt 3.700.000 nodig geacht. De
verdere verhoging betreft exploitatie
kosten van het wagenpark.
In hoeverre de kosten van het nieuw
aan te schaffen materieel eventueel voor
verrekening met de Indische regering in
aanmerking kunnen worden gebracht, zal
nog nader worden onderzocht. In afwach
ting van de onderhandelingen, welke daar
over zullen moeten worden gevoerd, is
voorlopig een bedrag van 2.500.000 ge
bracht onder de buitengewone dienst.
Verder worden gelden aangevraagd voor
burgerpersoneel voor het vliegveld Val
kenburg 150.000) wegens de overne
ming van dit vliegveld door de Konink
lijke Marine op 15 October 1947, en voor
burgerpersoneel voor de centrale maga
zijnen der Koninklijke Marine 60.000),
als gevolg van het niet doorgaan van de
aanvankelijk verwachte vermindering van
de vlootsterktc in Indië.
HETZELFDE WEERTYPE
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I in De Bilt. geldig van Woens
dagavond tot Donderdagavond:
Wisselende bewolking met een enkel
verspreid buitje Meest matige wind
uit Zuidelijke richtingen. Weinig ver
andering van temperatuur.
29 Januari:
Zon op 8.27 uur, onder 17.20 uur
Maan op 21.53 uur, onder 10.23 uur