Belastingen kleden zwarte handelaars
en collaborateurs uit
Nederlandse verliezen
in Indonesië
De gemeente Haarlem als huisbaas
Misgegrepen
Cultureel contact tussen Nederland
en de gebieden in Oost en West
Minister Lieftinck
hijst de stormbal
Vijftig jaar steenkoolproductie in Nederland
ZATERDAG 21 FEBRUARI 1948
De Fiscale Opsporingsdienst brengt per jaar
500 millioen gulden in de Schatkist
Vrij geregeld moeten zwarte handelaars en
collaborateurs zich in de rechtszaal verant
woorden. Maar dit is niet de enige straf
die hen bedreigt, ook de Fiscus spreekt
een woordje mee, omdat deze lieden ook
meestal de belasting hebben ontdoken. En
de Fiscus werkt met grof geschut, de schat
kist vaart er wel bij. Het is jammer, dat
nog altijd de bodem van dit attribuut te
zien is en er bovendien een gat in zit.
waftt anders zou het werk van de Fiscale
Opsporingsdienst meer invloed hebben op
onze Staatsfinanciën.
De opbrengst van deze jacht is, wij
hoorden het van een deskundige op dit
gebied, voor ons land te taxeren op vijf
honderd millioen gulden per jaar.
Een klein jaar geleden hebben wij over
het werk reeds een artikel geplaatst on
der de titel ..De Fiscus presenteert de
rekening)'. Daarin beschreven wij hoe in
alle 105 Belasting-Inspecties Recherche-
en Opsporingsdiensten zijn ingesteld om in
het bijzonder de zwarte handelaars en
collaborateurs achterna te zitten. Nu er in
de tijd die sindsdien verstreken is veel
ervaring is opgedaan, is het interessant iets.
meer daarover te vertellen.
Behalve de Recherche- en Opsporings
diensten die in alle Inspecties zijn inge
steld, zijn er vijf speciale diensten opge
richt, namelijk in Amsterdam, Den Haag,
Rotterdam, Utrecht en Haarlem.
De Noord-Nederlanders
knoeiden het minst
Het eigenaardige is dat er geen dienst
in'het Noorden is. De verklaring daarvan
zit evenwel in het feit dat de bewoners
van het Noorden in verhouding veel min
der in het zwart gedaan hebben, zich veel
minder tot collaboratie leenden en ook
veel minder knoeiden met belastingen.
Grote bevoegdheden
der inspecteurs
Het werk van de F.O. is natuurlijk niet
gemakkelijk. De wetgever heeft daarmee
evenwel rekening gehouden en aan de in
specteurs die de diensten leiden enkele
sterke wapenen in de hand gegeven. Aller
eerst beschikt hij over accountants er
rechercheurs, maar bovendien over grote
bevoegdheden. Wie aan een inspecteur on
juiste of onvolledige inlichtingen geeft,
kan daarvoor een gevangenisstraf krijgen
van vier jaar. Dit betreft zowel verdach
ten als getuigen. Bankdirecteuren, accoun
tants en notarissen moeten dus volledig
vertellen wat zij van een zaak weten.
Het eigenaardige is, dat een beschuldigde
voor een rechter zoveel onwaarheden mag
Vertellen als hij wil, maar voor de Fiscus
is dit anders. Als hem bewezen kan wor
den dat hij zijn zaken onjuist heeft voor
gedragen, kan hem daarvoor door de rech
ter vier jaar worden opgelegd.
Dit is in feite ook het geval met een ge
wone belastingontduiker. Een kantoorbe
diende die verzwijgt dat hij wat bijver
diend heeft op een avondkantoor, of een
leraar of pnderwijzer die zijn extra lessen
niet precies opgeeft, kan ook'krachtens difc
artikel vervolgd worden. Maar de Fiscus
maakt daarvan geen gebruik. Zelfs is nog
geen zwarte handelaar of collaborateur voor
het afleggen van een valse of onvolledige
verklaring voor de rechter gebracht. Maar
wel is in die gevallen c|oor de F.O. gebruik
gemaakt van de bevoegdheid om de ver
dachten enige tijd in voorlopige bewaring
te stellen. (Dit kan namelijk alleen omdat
er op het feit vier jaar gevangenisstraf
staat.) Die tijdelijke afzondering wordt in
verschillende gevallen noodzakelijk geacht
voor het onderzoek.
Als een zaak eenmaal „rond" is en de
Fiscus met de belanghebbende heeft af
gerekend. is die in financieel opzicht zó
aangepakt, dat er tot heden blijkbaar geen
reden was om ook nog een strafvervolging
in te stellen voor het doen van die onjuiste
of onvolledige opgave.
Een sneeuwbal!
Reeds dadelijk nadat de F.O.-diensten
werden ingesteld waren er veel zaken te
behandelen. Het werk neemt nog gedurig
in omvang toe. Dit komt omdat men door
een zaak uit te pluizen herhaaldelijk stuit
op andere zaken. Een sneeuwbal-werking!
Een voorbeeld. Men is bezig met een
zwarte handelaar die vervolgd wordt voor
belastingontduiking. Bij een huiszoeking
vinden de ambtenaren een kladboekje
waarin enige namen van kameraden (soms
met een enkele letter of een schuilnaam
opgetekend zijn. Dat is dan natuurlijk
aanleiding om ook aan die personen aan
dacht te geven. Ook komen herhaaldelijk
nieuwe figuren in het geding bij het na
sporen hoe een partij zwarte handel van
de ene in de andere hand is overgegaan.
Voorlopig kan de -F.O. dus nog onge
stoord voortwerken. Er liggen overal nog
dikke stapels dossiers te wachten en ge
regeld komen er nieuwe bij.
Deze inkomstenbron voor de Schatkist
zal in de eerste jaren nog wel niet op
drogen!
Hoeveel belasting-zondaars?
Hoeveel mensen komen er wel met de
F.O. in aanraking? zo vroegen wij. Het
antwoord was: Als - wij in aanmerking
nemen het aantal dat wij reeds behandeld
hebben en daarbij tellen degenen die nog
daarvoor in aanmerkmg komen, dan is het
percentage op de hele bevolking van ons
land wel op 4 of 5 te schatten. Daaronder
vallen dan alle zwarte handelaars, colla
borateurs en mensen die ook na de bekende
buitengewone aangifte (het generaal par
don) in ernstige mate zijn blijven knoeien
met hun belasting.
De F.O. bemoeit zich natuurlijk alleen
met belangrijke zaken, de kleinere zaken
worden op de normale wijze door de ge-
.wone belastingdienst afgehandeld.
Er zijn zaken die meer opleveren dan
één millioen, als er minder uitkomt dan
een halve ton wordt het al weinig gevon
den.
Het „uitkleden"
Menige zwarte handelaar en collabora
teur wordt door de Fiscus finaal uitge
kleed. Het percentaee van de aanslag is
al houg en omdat het hier verzwegen be
lasting betreft, wordt het bedrag boven
dien nog verdubbeld. Practisch komt het
er on neer Hat al het in de oorlogsjaren
..verdiende" geld wordt afgenomen. Niet
zeiden moet zelfs het meubilair geveild
worden omdat er geen voldoende contan
ten, effecten, vaste bezittingen en goederen
zijn om de rekening van de Fiscus te be
talen.
Het weelde-leventje dat de heren in de
oorlogstijd genoten hebben, wreekt zich nu
ook nog. Want de Fiscus staat op het stand
punt, dat dit betaald is van verdiend geld.
Hij maakt een schatting: 20.000 gulden
per jaar, dat is voor vijf oorlogsjaren
f 100.000.
Niet alle aanslagen worden
.volledig betaald
Niet alle rekeningen van de Fiscus
komen volledig binnen. De schuldenaren
zijn namelijk in verschillende gevallen niet
in staat tot de laatste gulden te betalen.
Soms komen er zelfs tonnen aan te kort,
maar men kan er van overtuigd zijn, dat
de Fiscus pas met aanmanen ophoudt als
de man letterlijk niets meer het zijne kan
noemen.
Alleen wordt wel eens een uitzondering
gemaakt als het een bedrijf of oncjerneming
betreft waarvan het in het algemeen be
lang gewenst is, dat zij blijft bestaan. Dan
wordt getracht een regeling te maken,
waarbij de zaak blijft voortbestaan zonder
dat de belangen van de Fiscus al te zeer in
het gedrang komen.
Hoe de geldzuivering
ontgaan werd
De zwarte Pieten en collaborateurs heb
ben in het algemeen kans gezien aan de
maatregelen van de geldzuivering te ont
komen. Zij bewandelden daarvoor alle
slinkse paden. Een veel gevolgde methode
was om zijn bezit in goederen' om te zet
ten. Na de geldzuivering gingen zij die
weer kalm verhandelen en kregen weer
De regering maakt bekend, dat tot haar
leedwezen in de afgelopen week de na
volgende verliezen zijn gerapporteerd:
Koninklijke Landmacht: Ópper-wacht
meester H. H. Grijn, afkomstig uit Amster
dam. Gesneuveld 13 Februari 1948.
Het Koninklijk Nederlands Indische le
ger en de Koninklijk Marine hebben in de
periode van de afgelopen week geen ver
liezen gerapporteerd.
Duitse S.D.-er veroordeeld
tot de doodstraf
De Duitse „Kriminal-secretar" F. A. En-
kelstroth, een van de kopstukken van de
Arnhemse S.D. is dooii't Bijz. Gerechtshof
te Arnhem wegens het overtreden van de
wetten en gebruiken van het oorlogsrecht
en die van de menselijkheid veroordeeld
tot de doodstraf.
DEZE WEEK GEÏMPORTEERD
LAMSVLEES BIJ DE SLAGER
Deze week zal bijna overal in het land
in de slagerswinkels geïmporteerd lams
vlees worden verkocht. Er is zeer weinig
slachtvee op de binnenlandse markt en
daarom was men genoodzaakt het in de
koelhuizen opgeslagen geïmporteerde vlees
te distribueren.
f 25.000.000 is in 6177 woningen belegd
Als aan onze voorouders voorspeld was,
dat een gemeente nog eens huizen zou gaan
exploiteren, hadden zij heel ongelovig ge
keken. In hun tijd was zo iels ook ondenk
baar. Het was een bijzonderheid als een
gemeente een huis dat haar toebehoorde en
dat niet als ambtswoning voor een harer
ambtenaren gebruikt werd, aan een parti
culier verhuurde. Meestal werd dan zo'n
pand maar verkocht.
Ruim 50 jaar geleden gingen de arbeiders
coöperatief bouwen. Er werd een bouwver
eniging gesticht, men begon eerst wat
geld te sparen voor bestrijding der eerste
kosten en het laten maken van plannen
door pen architect. Verder werd, rrfeestal
dooi tussenkomst van een notaris of bij een
spaEfrbank of andere instelling, een lening
aangegaan om de kosten van grond en bouw
te financieren. Dan waren de leden, die elk
recht hadden op een woning, gezamenlijk
eigenaars. De huur werd iets hoger gesteld
dan er nodig was voor rente, aflossing en
onderhoud.
Het bouwen was in die tijd niet 'duur.
Voor een arbeiderswoning behoefde in de
regel niet meer dan 2.hoogstens 2.50
in de week betaald te worden. Elk lid kreeg
een boekje, waarop pér week werd afge
schreven op zijn schuld. Het was aanvan
kelijk een dubbeltjes-kwestie, maar als er
op den duur nogal was afbetaald, ging het
vlugger. Na 25 of 30 jaar stond de rekening
er zo goed bij, dat vele leden hun huis uilf
kochten en dus vair huurder eigenaar wer
den.
Bij tussentijdse verhuizingen werd hel
boekje, met recht van bewoning van het
huis, aan een ander overgedaan.
Zo werd een spaarpotje gemaakt.
Op deze wijze zijn in de loop der jaren
in Haarlem heel wat complexen arbeiders-
en ook kleine middenstandswoningen ge-
houwd.
Na de oorlog 19141918 was er groot
woningtekort te Haarlem. De bouwkosten
waren inmiddels zo sterk gestegen, dat
coöperatief bouwen op de bovenbeschreven
manier, vrijwel onmogelijk werd. De over
heid
I Wij spraken:
mev'c. j
Wanneer er ooit iets in hoge rr -1
belangstelling heeft gewekt, öa»'5'j
wel de advertentie, die ons onW]
het oog kwam, waarin verhaald
mevr. G. te B„ die veertig jaar vj
vijf en dertig van toegaf, maar
dertig geschat werd en dat alles i.
had aan - het unieke schoonhei?!'
„Apoklir".
Altoos bereid om het vrouwelijk J
bevorderen hebben wij ons naar
geven en wij troffen daar mevr. G-
zij juist bezig was de laatste restj6'
klir" van het gelaat te wissen.
„Hoe oud denkt u dat ik ben?" J
rijk en gemeenten moest het. ons op de man af.
Er komt een stichting met een
rijkssubsidie van 1 millioen
In de loop van het vorig jaar namen
prof. dr. J. H. A. Logemann, prof. dr. C.
C. Berg, de heer C. Meuleman en dr. F.
R. J. Verhoeven het initiatief om te komen
contanten. Veel bezittingen werden ook tot een stichting, welke in de uitgebreid-
toevertrouwd aan kennissen. Daarvoor ste zin het cultureel contact tussen Neder-
koos men geen naaste familieleden uit, land en rie gebitden overzee zou bevorde-
want dat zou te veel achterdocht wekken, ren en verstevigen. De initiatiefnemers
maar wel werden vertrouwde knechts of vonden in departementale kringen begrip
dienstboden tot schatbewaarders aange- voor hun streven en met medewerking van
steld. de regering kwam men tot de oprichting
De blokkering van de safes bij de ban- van de „Stichting voor de Culturele Sa-
ken heeft aan de Fiscus niet de rijke oogst menwerking tussen Nederland. Indonesië,
opgeleverd die er van verwacht werd. Het Suriname en de Nederlandse Antillen". De
is gebleken dat vele zwarte handelaars en regering zegde een subsidie van 1.000.000
collaborateurs juist enige tijd voor de voor het jaar 1948 toe. Ook het „Prins
blokkering hun bezittingen uit de banken Bernhardfönds" zal de plannen der stich-
weggehaald hebben om die elders veiliger ting steunen.
op te bergen. Hadden zij een voorgevoel? i Het doel der stichting is, met een be-
Effecten- en
Geldmarkt
Het zijn bepaald alarmerende mededelin
gen, welke minister Lieftinck deze week in
de Eerste Kamer gedaan heeft over de
Nederlandse deviezenpositie, waaromtrent
een uitvoerig rapport zal verschijnen. Met
de plan-economie Iqopt het langzamerhand
vast, nadat Overheid en bevolking twee en
'een half jaar uit een te ruime hand hebben
geleefd en daardoor zowel op het staats
budget als op de betalingsbalans déficitten
zijn ontstaan, welke de innerlijke waarde
van het geld hebben uitgehold en thans
niet meer te overbruggen zijn. De recente
prijsdaling op de Amerikaanse goederen
markt, waarop de regering twee jaar heeft
gespeculeerd, is al weer tot staan gekomen
en ook als in de loop van dit jaar een deel
van de Marshall-hulp zal worden ontvan
gen, zullen drastische maatregelen nodig
zijn om een débacle te voorkomen. Dat
minister Lieftinck thans de stormbal hijst,
zal ongetwijfeld ook'betrekking hebben op
de voorwaarden, welke aan de Marshall
hulp verbonden zijn. Geëist worden finan
ciële, monetaire en andere maatregelen ten
einde de valuta te stabiliseren en gezonde
wisselkoersen te handhaven en in het al
gemeen het vertrouwen in het monetaire
systeem te versterken. En dit'is uiteraard langzamerhand moeten stijgen.
len worden betaald en dit dan zijn weg
weer naar de aandelenmarkt zal zoeken,
omdat obligaties vo£r velen nu eenmaal
taboe zijn. Men zal dit moeten afwachten.
Een feit is dat minister Lieftinck begint in
te zien dat dwangmaatregelen ten aanzien
van .kapitaalbelegging voor het staatscre-
diel niet'bevorderlijk zijn. Ook de conver
sie der 3—3 y2 Nederland 1938, waarovetr
men in de Tweede Kamer de minister
duchtig aan de tand jieeft gevoeld, zal
immers vrijwillig zijn en zelfs zal de rente
voet der nieuwe lening aan de marktpositie
aangepast en in overleg met bankiers wor
den vastgesteld. Het blijft voorlopig een
probleem hoe de regering de vlottende
schuld van circa f 7 milliard en de 5 mil
liard voor de oorlogsschadevergoedingen
met vrijwillige leningen zal kunnen dekken
temeer omdat ook het bedrijfsleven grote
bedragen nodig heeft.
Albert Heyn komt met een emissie van
4 millioen aandelen a 148 pet. en er staan
roep op het gehele culturele vermogen van
Nederland, te geraken tot harmonische
ontwikkeling in democratische zin van de
onderlinge samenwerking op cultureel ter
rein tussen Indonesië, Suriname, de Ne
derlandse Antillen en Nederland op basis
van wederkerigheid.
De stichting zal op 26 Februari te Am
sterdam officieel worden geïnstitueerd. Het
ligt in de bedoeling, dat het bestuur door
een raad van bijstand, samengesteld uit
vooraanstaande persoonlijkheden van het
wetenschappelijke en culturele leven
Nederland, wordt geassisteerd. Hoewel de
stichting met regeringssubsidie zal wer
ken, behoudt zij toch in belangrijke mate
de autonomie, welke vereist is om het par
ticuliere karakter van haar opzet te be
waren.
Het streven is, dat er ook in de ver
schillende andere delen de's rijks in Oost
en West soortgelijke stichtingen in het le
ven worden geroepen, welke in nauw con
tact met de Nederlandse stichting op ruime
schaal de culturele uitwisseling l^r hand
zullen nemen. Men stelt zich voor te ko
men tot regelmatige uitwisseling van stu
denten, professoren, kunstenaars, littera
toren en allen, die kunnen bijdragen tot
versteviging van de culturele relaties tus
sen Nederland en alle overige gebieden.
De verschillende stichtingen zullen
overigens geheel zelfstandig werken
elk voor haar gebied de culturele voor
lichting geven, wélke zij noodzakelijk
achten.
Europa in de kou
Reuters correspondent meldt uit Berlijn,
dat men daar verwacht, dat na vandaag de
ergste kou voorbij zal zijn. De koude lucht
die van de Oeral naar West-Europa stroomt
bracht te Berlijn 14 graden vorst, doch het
weerbericht voorspelt, dat het morgen iets
warmer zal zijn.
Elders in Duitsland, vooral in Hamburg,
wordt syeeuw gemeld, in sommige streken
zelfs 15 centimeter hoog.
In Sleesvfrïjk-Holstein vroor het heden
25 graden.
Moskou meldde heden 17 graden vorst.
EX-„AUFSHERIN" UIT VUGHT
KRIJGT'VIJFTIEN JAAR.
De 32-jarige voormalige „Aufsherin'
lal van kapitaalsuitgiften op stapel. Xan--heï concentratiekamp Vught Susanna
Het kan haast niet anders of de rentestand
S. M. Arts uit Amsterdam' is veroordeeld
niet het geval, wanneer de Nederlandse
betalingsbalans over 1948, overeenkomstig
de oorspronkelijke raming, een tekort van
2 milliard zal aanwijzen.
Vandaar dat de minister om te beginnen
het Amerikaanse fondsenbezit en onze
goudreserve wil aanspreken, welke thans
nog op respectievelijk 500 millioen dollar
600 millioen gulden mogen worden
geraamd. In totaal zouden deze bedragen
juist voldoende zijn om het gat over 1948
te dichten, maar het is duidelijk dat het,
roekeloze politiek zou zijn in één jaar alle
reserves op te maken. Welk deel in 1948
zal moeten worden geliquideerd zal later
blijken, maar intussen zal de invoer der
mate moeten worden beperkt "dat het défi
cit op de betalingsbalans van 2 milliard
tot 1.3 milliard wordt verminderd, waar
bij natuurlijk vooral de invoer uit de dollar-
gebieden het zal moeten ontgelden. Wan
neer bedacht wordt dat deze invoer groten
deels betrekking heeft op grondstoffen en
productiemiddelen, zal het duidelijk zijn
dat een gevoelige weerslag op onze natio
nale economie niet zal kunnen -uitblijven.
Het Centraal Planbureau heeft destijds be
cijferd dat wanneer 1 milliard op onze
deviezenpositie moet worden bespaard,
zulks tot een beperking van 900 millioen
op consumptie-goederen en van 750 mil
lioen op investeringsuitgaven zou moeten
leiden, cijfers welke enigermate doen zien
wat ons boven het hoofd hangt. Prof. Gou-
driaan heeft er onlangs op gewezen, dat
ook het begrotingstekort van nadelige in
vloed is op de betalingsbalans, waaruit de
regering de lering moge trekken om ook in
die richting het snoeimes met meer kracht
le hanteren.
Dat ziet er dus voor de naaste toekomst
met mooi uit en men zal zich daarom af
vragen waarom de Amsterdamse beurs
opeens weer een stijgende richting is in
geslagen. Aan de ene kant wekt'onze slechte
betalingspositie de vrees voor een verdere
waardevermindering van de gulden. Wij
geven immers voortdurend veel meer uit
:al ook hier in navolging van wat in de lot.ef? gevangenisstraf van vijftien jaar
Verenigde Staten en i„ Engeland geschiedt, ™et en ontzettmg m!
lanara^erhanH mneten stilcn burgerfgke en politieke rechten VOOr
het leven. Ruim een jaar geleden eiste de
Overigens hebben enkele verslagen en procureur-fiscaal bij de eerste behandeling
berichten op de beurs deze week nieuwe van de zaak levenslange gevangenisstraf
stimulansen gegeven. (Verslag Incassobank, tegen- deze vrouw, die in 1944 betrokken
verkoop van 10.000 ton palmolie door de is geweest, bij het zg. bunker-drama. Daar-
H.V.A. a 1600 per ton aan de regering.) bij werd een 80-tal vrouwelijke gevange-
Toch is het gévaar niet denkbeeldig dat de nen in een slechts enkele kubieke meters
beperkte beleggingsmogelijkheden in deze gróte cel geperst. De ongelukkigen werden
tijd tot een overwaardering van aandelen vervolgens 24 uur lang aan hun lot over-
leiden, ook al is het een geruststelling dat gelaten. Velen vrouwen hebben deze af-
ze met eigen geld worden gekocht. schuwelijke behandeling niet overleefd.
Van welk een
overheersend be
lang de steenkool-
productie voor ons
volk is, behoeft
wel geen betoog.
Het is dubbel in
teressant eens -na
te gaan wat in 50
jaar op dit gebied
is gepresteerd.
In 1898 was er
alleen nog maar
de productie van
de.Domaniale mijn
cn de mijn van
Neuprich; deze
produceerden
150.000 ton.
In 1908 was de
productie reeds ge
stegen tot 908.000
ton. Dit resultaat
kon worden be-
X 1000000 fon
15
1900
1910
1920
1930
1940
reikt door de in werkingstelling van de
Mijn „Oranje-Nassau I" omstreeks 1900,
gevolgd door de „Willem Sophia" in 1902
en de „Oranje-Nassau II" in 1904. In 1905
leverden de „Laura" en in 1906 de Staats
mijn „Wilhelmina" ook hun aandeel.
Tien jaar later, in 1918, was de produc-
tie 3,399.000 ton; aan de reeds genoemde
dan we ontvangen en spreken thans onze mijnen waren nog toegevoegd de Staats-
lhhtefa Töcorrfoe T\/T„ I -
laatste reserves aan. Maar aan de andere
kant betekenen de maatregelen der regering
met betrekking tot de buitenlandse handel
een vermindering van het déficit op de
betalingsbalans, welke tenslotte ook aan de
monetaire positie van ons land ten goede
moet komen en zeker kan men aan die
maatregelen geen inflatoire werking toe
schrijven, die er natuurlijk nog wel altijd is
als .gevolg van de financiering van het be
grotingstekort via de bankbiljettenpers.
Wanneer de Amsterdamse beurs deze week
over: de gehele linie doorgaans een willig
verloop had, zal dit moeten worden ver
klaard door de verwachting dat de te vor
deren Amerikaantjes in contant geld zul-
mijn „Emma" in 1913, in 1917 gevolgd door
de „Hendrik" en „Oranje Nassau III". In
1921 kwam de „Julia" in bedrijf, gevolgd
door de „Maurits" in 1924 en daarna in
1928 de „Oranje Nassau IV", waardoor de
productie in 1928 10.920.000 ton bedroeg.
Van jaar tot jaar liep dit op, zodat in 1931
zelfs 12.901.000 ton kon worden gewonnen.
Na 1931 treedt echter overproductie in,
zodat de opbrengst beperkt moest worden.
Nu lopen de cijfers terug tot 11.878.000 ton.
waardoor men maar even boven het pro
ductie-cijfer van 1929 bleef. Nadat de rege
ring echter in 1934 contingentering van de
steenkool-importen ingesteld had, steeg het
productiecijfer Weer, zodat in 1937 de pro
ductie 14.321.000 ton bedroeg. Dit is het
hoogste cijfer, dat de Nederlandse Staats
mijnen ooit bereikt hebben, want in dat
zelfde jaar werden de contingenteringen
weer opgeheven en onmiddellijk zakte dit
cijfer in 1938 weer tot 13.488.000 ton. Nog
ditzelfde jaar werden de contingenteringen
opnieuw ingesteld, doch de productie bleef
zakken, zodat in 1940 de opbrengst
12.145,000 ton was. In de jaren 1941, '42 en
'43 liep deze weer op. In 1944 werd het
Zuiden van ons land bevrijd en nadat het
oorlogsrumoer w;as weggetrokken, begon
nen de mijnen weer te produceren. In 1944
werd weer 8.313.000 ton naar boven ge
bracht. De achteruitgang der arbeids
productiviteit en het tekort aan mijnwer
kers drukte de productie echter, zodat 1945
het cijfer 5.085.000 aangaf, dat beneden het
peil van 1923 bleef. Dit dieptepunt is ge
lukkig voorbij, zodat in 1947 weer een pro
ductie kon worden bereikt van 10.104.000
ton. Voor het jaar 1948 hoopt men op een
opbrengst van 12.000.000 ton.
tekort op de exploitatierekening van nieuw
op te richten bouwverenigingen dekken. De
leden werden feitelijk gewone huurders,
want aflossen der schuld door huurbetaling
was immers uitgesloten.
Dit was de tijd waarin de Woningwet
woningen gebouwd werden. Het rijk gaf als
regel bouwvoorschot en een bijdrage in het
tekort op de exploitatie, terwijl de gemeente
het beheer der woningen voor haar reke
ning nam. Daarbij werden de besturen dei-
woningbouwverenigingen zoveel mogelijk
ingeschakeld.
Dadrna zijn er ook verschillende com
plexen gebouwd geheel voor gemeente
rekening.
Ook zij* in die tijd verschillende com
plexen middenstandswoningen gebouwd
Na de annexatie in 1927 werd het complex
Tuinwijk-Zuid van Heemstede overgeno
men.
Wij hebben getracht uit de begroting
voor 1948 op te maken hoeveel huizen de
gemeente Haarlem tha$s bezit. Dit is even
wel niet gemakkelijk, omdat de staten
nogal door elkaar lopen en sommige com
plexen of dubbel of in het gehèel niet ge
noemd zijn.
Wij willen raadsleden evenwel het foefje
verklappen hoe de juiste berekening te ma
ken is. Ér zijn voor de verschillende soorten
van woningen posten uitgetrokken als aan
deel in de algemene kosten; voor een arbei
derswoning is die 'op f 2 gesteld, voor een
miödenstandswoning op f 2,50. Het wordt
dan een eenvoudig -rekensommetje om vast
te stellen dat de gemeente 5538 arbeiders
woningen heeft en 439 midden stands wo
ningen. Daarbij komen dan nog 200 andere
woningen die in het Woningbedrijf zitten.
Daaronder zijn de percelen, aangekocht
voor sanering (o.a. in het Rozenpriëel),
voor wegverbetering enzovoort.. Ook de
woningen van het Proveniershuis vallen
daaronder. De arbeiderswoningen die in
aanbouw Ziin. maar spoedig gereed kómen,
ziin meegeteld.
Bii elkaar geteld heeft de-gemeente Haar
lem dus 6177 woningen onder haar be
heer. Van eigendom kunnen wij evenwel
niet spreken, want een deel dezer woningen
is gebouwd met particulier geld. maar de
gemeente heeft zich toch voor deze geld
leningen garant moeten stellen. Het kapi
taal dat in al deze huizen is vastgelegd kan
geraamd worden op een kleine 25 millioen
gulden.
Helaas moeten wij de Haarlemmers de
illusie ontnemen dat de gemeentelijke
schuld per inwoner berekend niet meer zou
belopen dan f 350.
In.de begroting is een staat van schulden
der genjeente opgenomen, die nog geen
f 50.000 000 aanwijst. Wij hadden in een
vorig artikel al berekend, dat dit
f 55.320.000 moet zijn (een deel der schuld
is namelijk nog niet in een vaste lening
omgezet).Maar ook met die f 55.3.20 000 zijn
wij er niet. De schulden van het Woning
bedrijf zijn namelijk* uitgetrokken op
f 4.566.900, hoewel zij nu in werkelijkheid
f 25.000.000 zijn. De rijksvoorschotten zijn
immers ook schulden, evenzo de door de
gemeente gewaarborgde .geldleningen. Dan
komt men op een totaal van f 75.500.000 of
per inwoner f 452. Tegenover die grotere
schuld staat natuurlijk een waardevol hui-
zenbezit.
Het nadelig saldo van het Woningbedrijf
is voor 1948 geraamd op f 154.740. Dit is
"evenwel niet alles wat de gemeente aan de
Volkshuisvesting ten koste moet leggen. Er.
komt ook* nog bij f 81.300 voor dekking van
een deel der exploitatiekosten op de wo
ningen. Het wordt dus samen f 236.040.
Het rijk geeft als bijdragen in de tekorten
op de exploitatie ongeveer f 265.000.
In de komende jaren zullen de lasten
voor de gemeenten nog sterk toenemen.
Voor elke woning die gebouwd wordt, moet
de gemeente ongeveer f 100 per jaar op
brengen Ons woningtekort is 5000. Als de
bouwkosten dus niet verminderen zou dit
betekenen een stijging der gemeentelijke
lasten van f 500.000 per jaar. Bij het rijk
bestaat evenwel neiging om voor te schrij
ven dat de huren der nieuwe woningen
hoger gesteld worden, wat bij een vergelij
king met de huren van bestaande woningen
billijk zou lijken.
Amsterdamse Bank N.V.
keert 6% pet. dividend uit
De zaken van de Amsterdamse Bank
N.V. hadden in 1947, blijkens het heden
gepubliceerde verslag, een gunstig verloop
en kenmerkten zich wederom door grote
bedrijvigheid. Vooral de bemiddeling dooi
de bank verleend bij de financiering van
de buitenlandse handel, heeft tot de resul
taten aanmerkelijk bijgedragen. De winst
en verliesrekening sluit met een groter
winstsaldo dan vorig jaar:./ 5.399.141.
Voorgesteld wordt, na toevoeging van
1.000.000 aan de reserve, uit te keren
4.pet. dividend op de preferente en 6/
pet. (5 pet.) op de gewone aandelen. Een
bedrag van 111.855 zal op nieuwe reke- 1
ning worden overgebracht.
Provinciale verkeersopvoeding
De Commissaris der Koningin in de pro
vincie Zuidholland mr. L. A. Kesper, heeft
een» provinciale adviescommissie voor de
verkeersopvoeding geïnstalleerd.
In een rede zeide de Commissaris dei-
Koningin dat men ook bij de regionale be-
stuursinstanties een open oog heeft voor
de noodzaak van een veilig verkeer. De
commissie zal tot taak hebben te adviseren
op welke wijze de opvoeding van de weg
gebruikers in de provincie kan worden
gestimuleerd. Gepoogd is in de commissie
al die organisaties en instanties te doen
vertegenwoordigen, die met het verkeer
bemoeienis hebben. In de commissie heb
ben zitting burgejneesters, politie-autori-
teiten, inspecteurs van het Lager Onder
wijs, vertegenwoordigers van het Verbond
van Verenigingen voor Veilig Verkeer, van
de A.N.W.B.. de K.N.A.C. en de K.N.M.V.
Bij de Geref. Kerk van Bennebroek is
beroepen de heer T. Spilker te 's Gravenhagc.
cand. aan de Vrije universiteit.
.Dertig", logen wij onbeschaami
Zij hief de vinger óp en trachttê*
gend te kijken. „Jokkebrok", zei *1
„u weet best, dat ik al eenendertipi'
half ben".
„U meent het niet", zeiden wij™
toonden haar de advertentie.
Haar gezicht betrok even, ntt-,
vrouwelijke spitsvondigheid replik
„Ach meneer, zowel in het gevoels.
het huwelijks- en zakenleven Q
men de vrouw naar de leeftijd, die(-
gezicht te lezen staat; en niet naar
haar geboorte-acte";
Nu hadden wij wel kunnenW
dat zij volgens die theorie in hetl
leven al lang pensioen had moetenh
maar wie zijn wij om de
iemand anders te verstoren.
Derhalve vroegen wij haar: Hop a
het?"
„Apoklir", zei zij eenvoudig.
„O jyist", zeiden wij goedk
het hoofd schuddend, „natuurijs":
klir". -
„Het is geweldig", zei zij, „verb^
Tien keer een 'wassing met ApoHhJ
diepe caridules adieux verdwaal
sneeuw voor de zon. Om naar niet J i
spreken van de pattepoufs affreus,3 i
na een uur verdwijnen. De quatrM
werking van Apoklir, die benal
koolzadiode basis van het preparuj'
u bovendien onmiddellijk die
complexion, waar iedere vrouw zt »I
is. U wordt hoe langer hoe knappe" J
„Caridules, pattepoufs, quatróJ -
koolzadiode basis", herhaalden Tqï[
-zins versuft, „maar wat betekent
maal?"
„Nou, ja", zbi mevr. G. korztri
weet ik natuurlijk ook niet precel
het staat allemaal op het flesje". T-
„Dat is wat anders", zeiden wij,?»!,
van rekening, wanneer men gaatfl
aan de waarheid van het woord op4»
jes, waar blijft men dan.
„Het is werkelijk heerlijk", zei
„uw nieuwe- charme opent alle de:.-?! I
alle harten. Zeker van uw seks
hoeft ge het geluk en het succes sö
grijpen".
„Inderdaad, dat is heerlijk", zeM
warm geroerd, „u moet een heerlij!:jl
hebben. Heerlijk werk en een hel
man".
Ach", zei mevr. G. „heerlijk werki
ja als u adressen schrijven een tri
werk vindt. En een man? Nee eigenlril
niet Maar ja,.ik heb pas een flesjeotti
tig gebruikt moet rekenen". Ji
„O", zeiden wij toen, „o, juist ja".
W.l
Nederland heeft permaa
35 millioen dollar
Ambtenaren van de Nederlandse al
sado te Washington hebben verklaar!
Nederland overbruggingshulp vanÈ!
enigde Staten nodig zal hebben, ra 1
het plan-Marshall niet op de vastgi
tijd in werking treedt. Zij zeiden,i
derland evenals Frankrijk, Italië es
tenrijk tussentijdse hulp moet
verkrijgen, wanneer het de essentia
voer tot en met April wjl kunnen ba
ven. De Nederlandse behoeften ia:
werden door hen op 35 millioen dolit
sltld. Zij deelden verder mede,
de 3 maanden na 1 April 100 raillifc
lar nodig zijn. Ambtenaren van der
sa.de hebben met functionarissen B
Export- en Importbank geconfereerd
verklaarden dat geen formele aanvrat
hulpverlening door de V.S. was in.—
Inbrekers liepen a
dan agenten
Tijdens een hardnekkige &c£
achtervolging door twee agenten"
Amsterdamse politie van twee ink*
weerklonk door de v Haarlem.".--
een tiental revolverschoten, waan»
agenten de vluchtelingen een"
ten toe te roepen. Hoewel zij waai®
lijk gewond werden, wisten beidend
in het nachtelijk duister te ontkorts
Om kwart over twee meldde eenr-
aan de politie dat de alarmschei
fabriek van meelproducten aan Ë-
wersgracht in werking was gesteld.))
arriveerden twee agenten bijde
De een forceerde de toegai
der posteerde zich aan de
binnengedrongen agent ontdekte s
brekers op het dak en zette een
volging in, waarbij hij twee VP
wingsschoten loste. Voor geen m
vervaard zetten de beide mam
vlucht voort, klauterden óver een
bekommerden zich niet om de
agent, die zij op straat bijna ii
liepen. Ook deze loste daarop twees-
met het gevolg dat een der vlim*
op straat viel, Bij de nadering van»
litie-agent kwam hij echter weer
en verdween.
Enkele ogenblikken later -.
inbrekers zijn achtervolgers nog r
de armen. Hij zette' het weer op
terwijl hem voor de zoveelste in
kogels om de oren floten, Tot du^ ||i
de politie er niet in geslaagd
te pakken.
Marino krijgt een ani
„Karei Doorman"
Twee jaar geleden kreeg de N'
Marine het Britse escorte?™®!0?
„Nairana" in bruikleen. Onder
landse oorlogsvlag vaart dit sclu.
Ms. „Karei Doorman".
De „FJairana-Doorman" gaat et-
van dit jaar naar de Britse man»
Half Mei hoopt de Nederlandse Si#
snellere, lichte vliegdekschip
over te nemen. Dit schip, dat than?
Britse werf in reparatie is, zal ever,
naam „Karei Doorman" dragen.
Nederlands eigendom.
