c
Hoe de Staatscommissie
J
Tien jaar geleden viel Hitier
Oostenrijk binnen
de gevangenissen wil reorganiseren
r PAASREIZEN -
Een overwinning en een remise voor Smyslov
Afscheiding van Duitse Sovjetzone
tekent zich steeds duidelijker af
Sportprogramma's
voor Zondag
FAN DA EN DE PROFESSOR
Wereldnieuws
DONDERDAG II MAART 1948
Begin van het einde
Die zijn nu ook al tien jaar voorbij, die
vleselijke Maartdagen van het jaar 1938!
Een einde en een begin, maar vooral ook
eer begin van het einde. Einde, voorlopig
zevenjarig einde van Oostenrijk, waarvan
de Braunauer Hitler de eerbiedwaardige
naam ..eens en voor al" had menen te kun
nen ..uitwissen". Begin van het Grootduitse
Rijk, van het duizendjarige, dat toen al
ruim twee vijfde van zijn bestaan achter
zich had. Begin van het einde van Hitier,
begin van het einde van het Derde Rijk:
we mogen het'niet vergeten, Oostenrijk was
de eerste souvereine staat? die Hitier over
weldigde, het eerste brok van Europa, aan
de onverteerbaarheid waarvan hij naar
historische tijdmaat gerekend zo snel te
gronde zou gaan. Oostenrijk was lid van
de Volkenbond, de Oostenrijkse onafhan
kelijkheid steeds weer verzekerd en bezwo
ren. En toen- de bruine stortvloed uit het
Noorden over het kleine land stroomde,
toen bleef Europa, toen bleef de hele wereld
ijzig zwijgen. Zeker, het was ook een zwij
gen van onmacht, een zwijgen van verlam
mende ontzetting. Maar grote politiek
maakt zich niet druk over kleine landen.
Aan de paar lamlendige, formele protesten
uit het Westen was het te merken, dat ze
er minder op bedacht waren, voor het ver
krachte recht op te komen, dan de woeste
man niet te prikkelen. En, ach, hoe spoedig
erkende- men deze „Anschluss", haastte
groot en klein zich als het ware daartoe.
On getwijfeld had de erfgenaam van de
naam en de lasten van de keizerlijke helft
van de oude monarchie geworden uit
dat, wat de successïestaten niet genomen,
elkaar niet gegund hadden of hun niet toe
bedeeld was het in de begintijd van zijn
twintigjarig bestaan bitter 'moeilijk gehad,
zich omhoog te werken. En toch, alle na
oorlogse ellende, alle moeilijkheden, het
overschakelen van een grote op een kleine
staat, alle politieke en economische om
standigheden ten spijt, was het mannen van
Europees formaat als Seipel, Dollfuss en
Schuschnigg gelukt, een geordend, een ge
acht, een tenslotte ook financiëel beveiligd
Oostenrijk op te bouwen, dat zijn plaats als
geestelijk grote mogendheid onbestreden
handhaafde. Neen, ze had het niet makke
lijk gehad, en men hgeft het haar niet mak
kelijk gemaakt, deze eerste republiek Oos
tenrijk. -met haar tegenstelling tussen de
reusachtige stad en de berglanden, met
haar politieke gespletenheid, die, in ronde
getallen, één derde nationalen, één derde
socialisten en één derde,noemen we z(
conservatief burgerlijken naast en tegen
over elkaar plaatste. En dit derde deel na
tionalen, die overigens lang niet allemaal
nationaal-soclalisten waren, hoewel ook de
zogenaamde Grootduitsers voor ,de An
schluss waren, dat deel was de innerlijke
drijfveer tot de Anschluss, dat was de gang
maker voor het Derde Rijk. Als nu reeds
één procent verraderlijk gezinden voldoen
de bleek te zijn, een klein land in de han
den van. een met alle middelen werkends
grote mogendheid te spelen, hoeveel eer
der, dan 33 1/3 procent.
Zo kwamen de dagen van 11, van 12,
van 13 Maart over Oostenrijk. Duizenden
en duizenden in Europa hoorden destijds
met tranen van smart en toorn in de ogen
de afscheidswoorden van Schuschnigg aan
zijn land, dat „Gott schütze Oesterreich1
van een trouw en oprecht man; zij wisten,
wat er gebeurde en vermoedden toch niet,
welke aardbevingen door deze eerste tril
lingen aangekondigd werden.
Nog is de afstand in de tijd te gering, om
al deze gebeurtenissen in hét koele licht
van de historie te bezien, doch reeds wor
den er meer documenten gepubliceerd, war
me herinneringen, waardoor we die tijd en
zijn mensen rechtvaardig en met de juiste
maat kunnen beoordelen.
O, deze nacht van de 11de op de 12de
Maart. O, dit Wenen, glimlachend in de
glans des vredes, hoe vreselijk is het in
het vale licht van het oproer.
Overdag nog het optrekken der Oosten
rijkers als voorbereiding vpor de stem
ming, dit Hitler in de minderheid zou heb
ben gelaten, de belijdenis van trouw aan
de kleuren rood-wit-rood, de spanning,
de hoop, de overgave in die zomerse lente
dagen. Maar dan, als de schemering daalt,
het steeds sterkere optreden van gelaarsde
figuren, de SA- en.de SS-mutsen brutaal
boven vreemde gezichten, import uit het
Noorden, uit de goot, kerels, die samen-
groepen; uit de nacht schijnen ze te
groeien, steeds meer en steeds schaamte
lozer. Reeds brullen ze hun spreekkoren,
reeds jagen ze bij troepen achter enkelin
gen aan. Tot ze, nu eens hier, dan daar, het
hakenkruis hijsen, tot ze, als inbrekers,
tegen de gevel van de bondskanselarij op
klimmen en hun symbool oolj in het hart
van de oude „Ballhausplatz" stoten.
Maar reeds de volgende dag in de
De Berlijnse correspondent van het A.N.P.
meldt:
Terwijl de besluiten der conferentie te
Londen van Sovjetzijde worden geken
schetst als de voltooiing van de splitsing
van Duitsland, nemen de tekenen, die erop
wijzen, dat de Sovjet-zone binnen afzien
bare tijd onder een eigen regering zal wor
den gesteld, toe.
Leidende functionarissen der socialïsti-
De radio geeft Vrijdag
HILVERSUM I. 301.5 M.
7.00, 8.00. 13.00, 19.00. 20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 Gymnastiek. 7.30 Orgel. 7.45
Woord voor de dag. 8.15 Gewijde muziek. 8.30
Tsjaikofski en Korsakoff. 9.15 Ziekenbezoek.
9.30 Platen. 10.15 Zang en piano. 10.30 Mor
gendienst. 11.00 Kwintet van Foerster. 11.15
Sonate van Prokofieff. 11.45 Lichte muziek.
22.15 Orkest en Dora Schrama, sopraan, 12.30
Weerbericht. 13.15 Blaaskwartet. 13.45 Piano.
14.20 „Een meisje als Lientje". 14.40 Lichte
muziek. 15.00 Platen. 15.30 Hollands Strijk
trio. 16.00 Voordracht. 16.20 Symphonische
muziek. 16.40 Werken van Purcell. 17.25
Lichte muziek', 17.45 Liederen van Debussy.
18.15 Het Evangelie in Esperanto. 18.30
Strijdkrachtenprogramma. 19.15 Geestelijke
liederen. 19.30 Actualiteiten. 19.45 Chr. Mid
denstandsbond. 20.05 Proloog, 20.15 Orgel
concert. 20.45 Luisterspel „De vluchtheuvel".
21.30 „Vrij en blij". 22.00 Vragen aan voorbij
gangers. 22.30 Geestelijke liederen. 22.45
Overdenking. 23.15 Platen.
HILVERSUM II, 414.5 M., 218 M. en 1875 M.
7.00, 8.00, 13.00, 18.00 .20.00 en 23.00 uur
Nieuws. 7.15 en 8.15 Platen. 8.50 Voor de
vrouw. 9.00 Bekende orkestwerken. 9.35 Sym-
phonie van Mozart. 10.00 Morgenwijding. 10.20
Karl Schmitt Walter zingt. 10.30 Voor de
vrouw. 10.45 Liederen van Nederlandse com
ponisten. 11.10 Voordracht. 11.30 Marsen en
walsen. 12.00 Orgel. 12.30 Weerbericht. 12.33
Sportagenda. 12.33 Lichte muziek. 13.15 Vau
deville-orkest. 13.45 Piano. 14.00 Kookkunst.
14.20 Zang en piano. 14.45 Symphonische mu
ziek van Smetana. 15.02 Gedicht van Bert
Voeten. 15.22 Uit oude en nieuwe films. 16.00
Hot club de France. 16.30 Tussen 12 en 16.
17.00 Orgel.17.20 Causerie over muziek. 18.15
Felicitaties. 13.40 Sylvestrikwartet. 19.00 Denk
om de bocht. 19.15 Nederland op zee. 19.22
Ex-politieke gevangenen. 19.30 VPRO-cursus.
20.05 Piano. 20.30 De taak van de vrouw in
deze tijd. 21.00 Gevraagde platen. 21.30 Le-
kenrechtbank. 21.50 Pianowerken van Cho
pin. 22.00 Buitenlands weekoverzicht. 22.15
„Swing and Sweet". 22.40 Mej. dr. N. A.
Bruining. 22.45 Avondwijding. 23.15 Zesde
symphonie van Beethoven.
„Bundeslandern" daarbuiten ging het nog
sneller moet er gejubeld worden. De
wereld heeft sindsdien de techniek van
dergelijke golven van enthousiasme, explo
sies en opgeblazen uitingen van de volks
wil grondig leren kennen. Zo rolden ook
naar Wenen de „Hilfszüge" uit het Rijk.
knap uitziende Hitler-jongens, B(und)
D(eutscher) M(adel), wagons vol vlaggen
en Hitler-portretten.' uniformen en plakka
ten, benevens reporters en filmstaven:
volgens plan, zoals altijd en in allés volgens
plan. En boven Wenen cirkelden dag en
nacht en nacht en dag Hitiers jagers en
bommenwerpers, dreunden ook boven de
klokken uit, die deze „historische dag"
plechtig moesten begroeten. Zo haalde het
Derde Rijk Oostenrijk, „de rijke bijuid." (in
de kelders van de Oostenrijkse Nationale
Bank lag immers de dekking van de schil
ling in goud), in voor de ogen.van een
zwijgende, ja buigende wereld.
De tien jaren, dié" sindsdien over de
aarde gegaan zijn, hebben 'haar diepe trek
ken in het gezicht gekerfd. Weer is de
wereldgeschiedenis tot wereldgericht ge
worden. Seyss-Inquart, de verrader van
Oostenrijk, Göring. het toen nog ongetemde
beest, Keitel, de generaal van de Anschluss,
ze werden/opgehangen; Himmler en Hitier,
ze hebben zich vergiftigd, doodgeschoten,
Voxi Papen, de manmet de twee tongen,
is gebrandmerkt. Het hele spooksel van
deze elite ging op in „Dreck und Feuer".
En daarmee het Derde Rijk. Duitsland
echter ligt in puin, verscheurd, kapot. En
daarmee een groot stuk van Europa. Geen
land echter werd op dergelijke wijze door
de naoorlogse ellende getroffen als Oosten
rijk: klein en volkomen verarmd, door een
viervoudige bezetting aan het kruis ge
slagen, tussen Oost en West biïna verplet
terd, strijdt het toch zijn oude strijd als
voorpost van de Europese geest; een strijd
om zichzelf, maar ook een strijd om het
Avondland. Want altijd nog waren dit
Oostenrijk en dit Wenen symbolen, hurt
lotgevallen wegwijzers naar de toekomst.
Niet alleen voor het midden, het hart,
maar ook voor het hele lichaam van ons
continent.
H. St.
»ooorcocoooaxxx»cooeocc®oc<»coccoc<>xooooooooDsocoooo:
Een herinnering
Morgen, 12 Maar} zal het tien jaar ge
leden zijn, cfat de Duitse troepen Oosten
rijk binnen vielen en daardoor de zelf
standigheid van dit land tijdelijk hebben
vernietigd. De ware toedracht vandeze
gebeurtenissen kon pas na de bevrijding
gereconstrueerd worden, toen de archie
ven in Duitsland geopend en belangrijke
documenten en protocollen gevonden
werden. Op grond van onderzoekingen
der geallieerde autoriteiten werd het
beicijs gevonden, dat Oostenrijk met ge
weld werd ingelijfd, en dat alle andere
door de propaganda van Goebbels ver
spreide berichten onjuist xoaren.
Op 5 November 1937 verklaarde Hitier
tijdens een bespreking in de Rijks
kanselarij te Berlijn p.m.: „Ter verbete
ringvan onze militaire en politieke
situatie moeten Oostenrijk en Tsjecho-
slowakije gelijktijdig veroverd worden."
Reeds de staatsgreep van 25 Juli 1934,
waarbij de kanselier Dollfuss vermoord
loerd, beoogde de annexatie van Oosten
rijk. Maar deze staatsgreep mislukte en
de nationaal-socialistische partij werd
in Oostenrijk verboden. Aangezien de
betrekkingen tussen beide landen steeds
slechter .werden, kwam het ten slotte
tot de ontmoeting' Schuschnigg-Hitier te
Berchtesgaden, waarbij Hitier de Oos
tenrijkse kanselier met een militaire
inval bedreigde. Hitler gaf aan de
Duitse troepen het bevel de Oostenrijkse
grens op 12 Maart te overschrijden.
Reeds in de straftijd moeten de veroordeelden
gereclasseerd ivorden
Het Cebuto voorjaars
programma is verschenen.
Paasreizen - Pinksterreizen
Bollentochten -Vliegtochten
Boottochten enz.
Het programma is geldig
tot Pinksteren.
CEBUTO
REISBUREAUX
HAARLEM Groole Houlslraat 124
Tel. 20033 - BEVERWIJK
Breesiraat 38 - Tel. 3033
en inlichlingkantoren dei N.S.
Uit de mededelingen van dr. G. Th.
Kempe, directeur van het Criminologisch
ilnstituut te Utrecht opgenomen in
ions vorig nummer weet men, dat de
iStaatscommissie die plannen moest ont
werpen voor de verbetering van ons Ge
vangeniswezen slechts een beperkte op-
'dracht had. Aan bouw van nieuwe gestich
ten valt op dit moment, wegens de slechte
toestand van 's lands financiën, niet te
denken, zodat zij bij haar voorstellen
sléchts rekening kon houden met de. be
staande complexen en bovendien met de
omstandigheid .dat, althans voor lange tijd,
nog 3 of 4 veroordeelden in één cel moeten
'verblijven.
Is men zo yroegen wij niet be
vreesd, dat dit gezamenlijk zitten in een
icel dezelfde nadelen heeft als vroeger?
Toen er immers nog geen cellulaire op
sluiting was, bleek dat de nog niet ver
dorven gevangenen verknoeid werden door
de omgang met echte misdadigers?
Het antwoord van dr. Kempe was: Neen!
Wij hebben in ons rapport namelijk aan
bevolen een zeer scherpe selectie op de
SCHAKEN
Derde nederlaag
voor Euwe
Twee afgebroken partijen stonden op
het programma van "Woensdagavond.
Euwe verloor van Smyslov en laatstge
noemde bereikte remise tegen Botwinnik
wegens herhaling van zetten.
De partij SmyslovBotwinnik was onder
broken in de volgende stelling:
Wit (Smyslov): Kf2, Tb3, en el, Lb2, Peö,
pionnen b4, c5, f4. g3 en h2.
Zwart (Botwinnik): Kg8. Te7 en e8, Lg7,
Pdö. pionnen b7, c6, g5 en h7.
Het verloop was als volgt:
41. Kf2—f3 TeS—f8; 42. Tel—e4 Pd5—f6; 43.
Te4e2 Pf6—f5: 44. Te2—e4 Pd5—f6; 45.
Te4e2 Pf6d5 remise wegens herhaling
van zetten.
Weliswaar heeft wit een pion meer, maar
pion f4 blijft onder druk en zwart kan wit
tot herhaling van zetten dwingen, als deze de
pion wil blijven beschermen. Indien wit zich
hieraan onttrekt, gaat de pion ep daarmede
het voordeel te loor.
Euwe verloor van Smyslov.
Daarna werd de Dartij EuweSmyslov ver
volgd. De stelling bood Euwe geen uitzicht op
behoud en nadat hij kennis had genomen van
de ingesloten zet van Smyslov 42
Pa5c6, gaf hij zich gewonnen.
Het is jamer. dat dr. Euwe, die deze partij
tot de 33ste zet zó voortreffelijk had ge
speeld, door niet juist berekende offers in
een verliesstelling geraakt. Inplaats van 33.
Pe5xg6 had hij met 33. Dg4 snel gewonnen,
maar ook na het eerste paardoffer leidt 34.
Dg4 tot winst. Zoals uit analyse is gebleken
zou zwart na 33. Pe5xg6 f7xg6; 34. Pf4xg6
,,Sozonië" in wording:
de verkiezingen die voor dit jaar in de zóne
op het programma staan, wordt ook reeds
gesproken over de opstelling van eenheids-
lijsten van het volkscongres.
Bovendien bezit de S.E.D. in twee der
vijf landen der zone, Sachsen-Anhalt en
Mecklenburg, in de huidige landdagen nog
geen meerderheid. De betekenis der land
dagen heeft overigens door de verstrek
king van vergaande volmachten aan de
economische commissie, aanzienlijk inge
boet. Men beschouwt hier de nieuwe be
stuursvorm, die zich in de zóne achter
sche eenheidspartijdie zijn voortgekomen gesloten deuren ontwikkelt, als een totale
uit het comité Freies Deutschland-, hebben overwinning van het centralisme. Aan-
in de laatste weken openlijk voor een vankelijk heeft de Sovjetbezetting aan de
staatsrechterlijke afscheiding van Oost-
Duitsland gepleit. Het is te Berlijn bekend
geworden, dat een college, dat als het toe
komstige' kabinet van Oost-Duitsland
wordt beschouwd, sedert verschillende
dagen in het gebouw van het centrale be
heer der zóne beraadslaagt. De vorming
van een Duitse, Volkeraad, die onlangs
door de leiding van het volkscongres is
aangekondigd, zal op 18 Maart haar beslag
krijgen. Het vermoeden, dat deze Volks
raad zich zal moeten opwerpen tot een
soort parlement voor Oost-Duiteland, is in
de laatste weken sterk toegenomen. Welis
waar zal in de Volksraad ongeveer één-
vierde der zetels worden ingenomen door
vertegenwoordigers van West-Duitsland,
doch aangenomen wordt, dat dit uitslui
tend bedoeld is als een poging om de Sov-
jetzóne te doen fungeren als romp-Duits-
land, ofschoon de doelstellingen der Duitse
eenheid onverminderd op de vaandels van
het volkscongres blijven prijken. Alom
worden in de Sovjetzöne plaatselijke per
manente comités genoemd. Met het oog op
vijf landen een grote mate van zelfstan
digheid gegeven, die niet alleen tot econo
mische zelfstandigheid leidde, doch ook de
weerstanden tegen bepaalde politieke eisen
een ruggesteun gaven. Gaandeweg heeft
zich thans ook in de socialistische een
heidspartij "de ijver voor centralisatie uit
gevoerd. De bezetting heeft tenslotte de
volle uitvoerende machtN in handen gege
ven van de inmiddels gevormde centrale
organen, waarin de eenheidspartij domi
neert.
Italiaanse auto's
voor Nederland
Het dezer dagen te Rome geparafeerde
handels- en betalingsverdrag tussen Ne
derland en Italië voorziet in -de uitvoer
naar Nederland van chemische producten,
auto's en verschillende werktuigen.
Nederland zal naar Italië uitvoeren rub
ber, tin, koper, radio-onderdelen, eieren,
vee en aardappelmeel.
Kf7xg6; 35. De2f3 (in plaats van de door
Euwg gespeelde zet 34. e4e5t) zijn beste
spel hebben moeten tonen om de partij
remise te houden.
Naar dr. Euwe op een vraag, hoe hij tot
de min of meer lichtvaardige offers kon
komen, terwijl hij met een eenvoudige voort
zetting snel winst had kunnen behalen,
mededëelde, had hij op dat ogenblik voor de
nog te spelen acht zetten niet zoveel bedenk
tijd meer. Hij meende met de paardoffers,
welke hij dus min of meer op zijn gevoel
speelde, de zwarte koning in elk geval in een
matzet te drijven. Het was voor hem een
ontgoocheling toen hij na de offers tot de
ontdekking kwam, dat hij zich vergist had.
De stand na de 4e ronde luidt:
1. Botwinnik 2(4 (uit 3); 2. Keres 2 (uit
3); 3. Smyslov 2 (uit 4); 4. Reshevsky IK»
(uit 3)5. Euwe 0 (uit 3)
Vanavond speelt Reshevsky tegen Euwe
en Keres tegen Botwinnik.
In de KNVB worden gespeeld: district I.
eerste klas: Blauw WitADO; DHCDOS.
District n, tweede klas A: EmmgGouda;
SliedrechtDCV; FortunaVelsen; Coal
VIOS; De KennemersVUC. Tweede klas B:
CWHW; SVVQuick; UVgOvermaas:
BMTVFC: RCH—ODS. District I. derde
klas: GVODEM; DGGZandvoortmeeu-
wen. Vierde klas: WB—IEV; DSS—BPC;
DIOJan Hanzenkwartier; Spaarnevogels
DCO; EHS—Amstel; NAS—ADW; Onze Ge
zellen-Vliegende Vogels; ETOSchinkel
haven.
Voor de afdeling Haarlem zijn vastge
steld: eerste klas A: DIO'2Waterloo;- Haar
lem 4RCH 4; TYBB 2Kinheim 2. Eerste
klas B: DSK—EDO 4; DEM 2—Schoten 2;
RCH 5Haarlem 3a. Tweede klas A: DCO 2
Spaarnestad; DEM 3Vogelenzang; ETO 2
Ripperda 2; Haarlem 5Kennemers 4;
HFC 4—WH. Tweede klas B: VSV 4—Hille-
gom 2; Stormvogels 3EHS 2; Schoten 4
DSS 2. Tweede klas C: DIO 3Ripperda 3;
Halfweg 2—WB 3; HBC 3—Kinheim 3; RCH
7TYBB 3. TWeede klas D: Kennemers.5
THB 2; Velsen 3Schoten 3.
Het hockeyprogramma vermeldt: eerste
klas B,. heren: Amsterdam—HOC; Laren
Be Fair. Amsterdam-beker: HHIJCBMHC.
Exalto-beker (dames): ApeldoornBDHC;
StrawberriesGooi.
Het programma van de Kon. Ned. Korf-
balbond vermeldt: Eerste klasse: Amsterdam
ZuidKoog Zaandijk; Wester kwartier
Rohda; AWSVK; LutoBlauw Wit. Twee
de klasse B: BEPZKV; Groen Geel
Oosterkwartier. Tweede klasse C: SVK 2
DTV 2, 12 uur; Westerkwartier 2Archipel
2, 12 uur. Derde klasse B: OKVKVH; Roda
Victoria. Derde klasse F: Blauw Wit 4
Landlust 2.
Om de Zilveren Nieuws van de Dagbal
worden gespeeld: Sport Vereent 2Amum 1;
AuroraAmum 2; Aurora 2DTV 3, 12 uur;
Nieuw Flora 1Watervliet 1; Oosterkwartier
2Victoria 2.
Het HKB-programma luidt: Eerste klas
se: Haarlem 1Oosterkwartier 3. Tweede
klasse: A. Ready 2N. Flora 2; Oosterkwar
tier 4SV 3. Derde klasse: N. Flora 2Oos
terkwartier 5: Oosthoek 2Watervliet 4.
Voorlopig Haarlems elftal
samengesteld
Het Voorlopig Haarlems Elftal, dat Zondag
15 Maart om 12 uur op het terrein van EDO
tegen „Schoten" speelt, is als volgt samen
gesteld:
Doel: H. Schwithal (DIO); achter: J. Bouw
man (Spaarndam), K. F. Broertjes (EDO);
midden: P. de Meester (Spaarndam). A. Avé
(Concordia), G. van Leeuwen (TYBB);
voor: A. Schrama (Concordia), A. Buurman
(WH), K. van Oosten (Schoten); A. A. P.
Joppe (EDO), G. Luntz (Kinheim).
Reserves zijn: H. van Veenbrink (Spaarn
dam), H. Kokkelkoren (Vogelenzang), G. vpn
Herwerden (EDO), P. Berk (Spaarndam), A,
Snoeks (TYBB).
28. Toen de commissaris van de verste
ning hoorde, liet hij. de professor en Panda
overbrengen naar het politiebureau. Hij
kreeg de beschikking over het laboratorium
daar en de opdracht om zo spoedig moge
lijk voor een afweermiddel van de ver-
de professor. „Hoe vind ik dat zo maar in
eens? Onmogelijk!" „Maar U had er al
een!" riep Panda. Weet U niet meer? Vlak
vóór die brand begon! Ik had een versteend
stroopballetje in een fles gedaan en toen.
„Ach ja!" zei de professor. Ik was het ver
stening te zorgen. „Een afweermiddel!" zei geten. Héél handig ehhoe heet je ook
weer? Ik moet daarvoor kruiden hebben!
Zeer juist!" „Kruiden?" vroeg de politie
deskundige, die alles gehoord had. „Juist!"
zei de professor, „kruiden! Maar die groeien
hier niet! Die groeien in.... ehkom
mee, eh.hoe heet je?" We gaan naar de
commissaris!" „Ik heet Panda!" zei Panda
gevangenen toe te passen en alleen die
mensen samen te brengen die op elkaar
geen ongunstige invloed zullen uitoefenen.
Door dit te doen moet het zelfs mogelijk
zijn gunstige resultaten te verkrijgen,
want dan wordt meteen het nadeel dat
een langdurige eenzame opsluiting heelt
vermeden. Bovendien hebben wij aanbe
volen de gevangenissen zelf een* bijzondere
bestemming te geven. Leeuwarden blijft
aangewezen voor de zware misdadigers
(moordenaars, enz.), maar Groningen wil
len we reserveren voor de zware recidi
visten. Onder de laatsten verstaan wij de
genen die bij herhaling tot misdrijf ver
vallen. Iemand die één moord pleegt is geen
recidivist, maar iemand die zich acht maal
bezondigt aan rijwieldiefstal is het wel.
ook al is dit feit op zichzelf veel minder
ernstig. In die speciale gevangenis in Gro
ningen kan men zich dan speciaal wijden
aan het moeilijke werk van de heropvoe
ding van deze mensen en nog trachten al
thans een deel hunner nog geschikt te ma
ken voor de maatschappij.
Ook verschillende andere gevangenissen
krijgen een speciale groep veroordeelden.
Haarlem blijft evenwel een algemeen ka
rakter- houden.
Ook is voorgesteld aan de gevangenis
sen sociale diensten te verbinden. Sociale
wefkers die zich bovendien voor dit bij
zondere 'werk bekwaamd hebben, kunnen
belangrijke diensten verrichten, Zij moe
ten de gevangenen geregeld bezoeken,
kennis nemen van hun moeilijkheden, be
langstelling tonen voor hun toekomstplan
nen, daaraan goede leiding geven en
zorgen voor een conta'ct met de achterge
bleven familieleden.
Vooral dit contact kan van buitengewoon
veel belang zijn. De behandeling van de
politieke delinquenten heeft geleerd, dat
het zijn goede zijde heeft om gevangenen
te laten werken en geld verdienen, om
daardoor in staat te zijnvrouw en
kinderen te ondèrhouden. Zo blijft de
veroordeelde onmiddellijk ingeschakeld in
de verzorging van het gezin en gevoelt hij
zijn verantwoordelijkheid.
Die plannen brengen mee dat de werk
gelegenheid in de gevangenissen als dit
no.dig is uitgebreid zal worden. De tijd dat
er alleen erwten gelezen werden of zakjes
geplakt is voorbij. Er zijn al góed-inge
richte werkplaatsen waar niet alleen klei
ne metaalwaren worden gemaakt, maar
ook meubels, timmerwerk, schoenen ,en
kleding. Verder zijn er voor de niet-vak-
mensen manden- en mattenvlechterijen.
Zélfs waren in gevangenissen machines
opgesteld .voor .textielnijverheid, maar de
Duitsers hebben in bezettingstijd een deel
daarvan gestolen. Wil het werken in de
gevangenis voor de toekomst der veroor
deelden evenwel van blijvende waarde
zijn, dan zal er naar gestreefd moeten
worden, dat de werkbazen die in die werk
plaatsen zijn niet alleen goede vaklui zijn,
maar ook mensen die moreel een gunstige
invloed uitoefenen op de tewerkgestelden.
Hiermee komen wij zo vervolgde dr.
Kempe op een moeilijk terrein, het per
soneel der gevangenisgen. Daaraan zal in
de toekomst veel hogere eisen gesteld moe
ten worden, want wij kunnen er geen ge
noegen mee nemen dat zij. alleen bewakers
zijn. Het zal niet meer gaan zonder een
speciale opleiding. Misschien is het moge
lijk een deel van het thans in dienst zijnde
personeel door herscholing voor die veel
zwaardere taak geschikt te maken. Na
tuurlijk zal het gevolg van die reorganisa
tie zijn dat de bezoldiging van deze be
ambten op een belangrijk hoger niveau,
wordt gébracht, want voor de salarissen
die nu daarvoor betaald worden een
vakman in 't vrije bedrijf verdient meestal
meer zijn niet de geschikte krachten
te vinden.
Het welslagen van de reorganisatie
hangt voor een deel af van de vraag of
men een goede personeelsbezetting kan
krijgen. Dit is ook wel gebleken in de
kampen voor de politieke delinquenten.
Er waren goed-ingerichte kampen waar
het een janboel was door de minder-goede
elementen onder het personeel en er waren
andere kampen die slechtsr geoutilleerd
waren en waarin toch een zeer goede geest
heerste dank zij het verdienstelijke werk
van leiding en bewakers.
Voor men overal het goede personeel in
de gevangenissen heeft zal ongetwijfeld
nog vele jaren duren. Maar wij kunnen de
gehele reorganisatie geen 5 of 6 jaar uit
stellen. Het is van belang om daarmee on
middellijk te beginnen en dan trachten
geleidelijk ook het gewenste personeel te
krijgen. De commissie heeft geen voor
stellen gedaan over de opleiding, maar de
verwachting is dat de vereniging van ho
ger gevangenispersoneel, die zich al eerder
met deze belangrijke kant van het vraag
stuk heeft bezig gehouden, wel met voor
stellen zal komen.
Ongetwijfeld zal bij het kiezen van het
nieuwe personeel gebruik gemaakt wor
den van het psychotechnisch onderzoek.
Als op de hierboven aangegeven wijze
de gevangenissen worden hervormd zal dit
^o besloot dr. Kempe ongetwijfeld
een góede invloed hebben op de reclasse-
ringsmogelijkheden. Aan reclassering werd
tot heden in de gevangenissen zelf helaas
weinig gedaan. De celbezoekers van de
verenigingen poogden wel in die richting
iets te bereiken, maar in veel gevallen is
dit op mislukking uitgelopen. In de toe
komst zal, naar wij hopen, door de nieuwe
personeelsbezetting en vooral door de be
moeiingen van de op dit terrein deskundige
sociale werkers, in dit opzicht meer bereikt
kunnen worden. Daarbij is het geenszins
de bedoeling om de celbezoekers der
verenigingen in de toekomst uit te schake
len, maar met hen samen te werken.
Tot zover de mededelingen- van dr.
Kempe. Het wachten is nu op de regering
voor het invoèren der nieuwe denkbeelden
die de commissie heeft aanbevolen en die
het prijzenswaardige doel beogen de ver
oordeelden in hun straftijd weer geschikt
te maken voor de opneming in de maat
schappij.
Sport in 't kort
VOETBALTOURNOOI ,.DE ACHT". Het
bekende jeugdtournooi ..De Acht" waaraan
deelnemen acht der oudste clubs van Neder
land n.l. DFC, HFC, HBS. HW, Kampong,
Quick (H.), Sparta en VÖC, wordt dit jaar
gehouden op 26 Maart op de terreinen van
HW in Den Haag. Vorig jaar kwamen in de
eindstrijd DFC en HFC. welke wedstrijd
eindigde in een overwinning van 10 voor
de Dortenaren, die dus de houders zijn van
de beker. j
Milt
Nigel Balchin, Mijn i
(vertaling w. PloegsS" "J
Ditmar, AnWewtóSM
„Mine own executioner" heef
het Engels, een titel ontleend aan n w
17e eeuwse dichter. Waarom Fr>-
hoofdpersoon, zijn eigen rechfefean
ik onderneem niets tegen mijZei„L Prc*'
heb ik mijzelf gericht") is. worrif
niet terstond duidelijk. Als dat 7 V
te wijten aan Balchins grootste P-B
als schrijver: zijn bekende realLsm.
voornamelijk uit in een ongekuné r.n
loog, maar ook in een vertelling1?irï
forceerdheid. Er is geen inspin 'eL
dekken om de eenvoudige onfijjt t>re'
een dramatische vorm te geven öez'
drama er Het ontwikkelt zich in was
die mat zou zijn wanneer zij niet J^*! D
Het feit dat Milne een psychiater^»--"
geenszins, dat het boek de
zou hebben overgenomen "om°heU Hv-",
scheppen-met behulp van de dswvn
wetenschap. De psychopatische SN
hij behandelt mogen hun bemoefli i-, °e
vloed op hemzelf hebben Zjin c'fdirt
algemeen menselijk om gebondeni, ;l dan
de omstandigheden van zijn bero n i uit
Er is con bijzondere bracht ingtt
dialoog, en een zeldzaam leven in ,-•*
haal. Met recht heeft het boek de 'n^
de Engelse „Book Society" gekreun?'
taling is soms aanvaardbaar, mar
ter. luister" is bij voorbeeld we] iLtV
als Nederlands voor ..Hear, hear" v
singen zijn er frequent in. De waar-'- 1
boek is echter onaantastbaar.
Dirk,£nter' "Cl 'Wlttfc
van Willem van Oranie »T
Streneholt. Amstowwa"!
Strengholt, Amsterdam.'
„Want het eenige wat een
schrijve,
historische juistheid ook zal kunnen'il
ken is: het aanvoelen en uitdrukkend
ZIEL van een tijd", zegt Dirk Cost al
korte nawoord bij dit boek, na eersth*'
te hebben dat de weergave van hista
personen, die men laat handelen en
altijd oen fictie blijft. Een i£&
spraak: want voelt een schrijver den'
een tijd al aan, hij zal toch bij de ui".1
king ervan weinig van die ziel overlaid
kleurd als zij wordt met zijn eigen W
lijkheid, wanneer althans de vorm '<r:
historische drama wordt gekozen
Coster heeft gedaan. Omzichtige beias
kan iets van een .tijdssfeei aangeven-^
stoutmoedige vérwerking tot een ei°at
is in dit opzicht iedere hoop jjdel "1
Zo geven ook deze zes bedrijven
leven van Willem van Oranje meer vm
de persoon van Dirk Coster dan aan
van de tijd. En in de fraaie, gestyleer^l
loog wordt naar mijn idee-de milde i-
van Oranje zelf dichter genaderd danit
van de eerste decaden der tachtigjarig,
log, die vrij wat krasser was dan c»
gepolijste Boisipt en Bloedig Hanske.
Nee, voor wie de stemming zoek!
eerste houwers onzer nationale vrijt
staat wel dienstiger werk. Voor wjT}
Coster's litteraire schilderijen fcj
daarentegen, is in deze levendige gsii
nissen gelegenheid tot genieten te ove
St
Barnabas' vrolijke jachtan.
Jan Bongaarts. Uitgeverij Djr,
tel, Antwerpen—Haarlem
Het gewild-grappige van sommige
boeken is vooral de jeugd met haar
onderscheidingsvermogen tussen humcf
dikdoenerij, meestentijds een gruwelejt
om zal zij Jan Bongaarts mét verdeÜ!
noegen horen verhellen van Barnat®]
jager, die graag klaverjast, biertjes rimbi
sterke stukjes* uithaalt. Desniettemin Ik
dit boekje zijn kwaliteiten; als we des
al te verzorgde taal even buiten bescta
laten, de auteur wil erg vlot zijn el
smijfte veel met „in de smiezen's" a
grazen hebben" schuilen er aai
stukjes verhaal in, die het echter
middelmaat kunnen hqffen.
Kn aai' verkouden
Neem ©rsmiddelljl
yg« Brengt direct verlicht»;
N.V.- CHEM. PHARM. FABR. SPATULA. I
Ui
Boksen 4
Successen voor Hessels en Brow
Dinsdag en Woensdagavond zijn dan
rondes gehouden van de kampioenschsj
van Noordholland klasse A. J. Browrar
zijn eerste* partij tegen de Bie op ks
Zijn volgende partij fcon hij van CL
hout, eveneens op punten- waardoor
in de finale plaatste tegen C. van ES*
Groothuis te Amsterdam. Laaistgen«3
in de Olympische selectieploeg opjsc
Hessels won zijn eerste partij genrik
van Sterkeboer op punten. Zijn tweak
tij'was tegen AdriSanse, die hij ac
won. Vanavond worden de halve irts
de finales gehouden. Hessels zal inis.
van M. Linneman wint in de finale
een deelnemer van de Olympische
ploeg uitkomen.
Een goede prestatie leverde het penort
lid uit Haarlem G. van Essen. Hij wonsï
middengewicht van De Vries uit Amste®
Hierna verloor hij van W. Snoek in de^
finale op punten in een aardig geves-
Snoek versloeg vorige week in Gronifjj--
kampioen van Nederland in de eerstens
Ontslag. Stephen Bede, de
zant te Londen, heeft zijn ontslag
diend. Hij is onlangs uit Boedap®
Lopden teruggekeerd-en heeft zijn -
in Engeland sedert het einde
oorlog vertegenwoordigd. Naar ver
heeft Bede zijn ohtslag ingediend®'
hij het niet eens is niet de W
van de sociaal-democratische p""
Hongarije, waarvan hij lid was.
Cynisme. De Tsjechoslowaakse
Gottwald, heeft de eerste zi«m=
het parlement sinds de leabmets
geopend met een rede waarin niN
klaarde, dat de „Februari-storm
eind maakte aan de schijn
republiek op twee stoelen zat Tsjs^
Slowakije was en zou een trouw fB-
trouwbaarlid van de Slavische
blijven. Dit betekende niet, d3j
choslowakije niet al het mogw --
doen om goede betrekkingen t
andere staten te onderhouden. --
betrekkingen moesten echter op
kerigheid berusten. Gottwald
de nadruk op dat een zekere soepa^
was betracht bij de nationally
Slechts „verjongde" politieke W-'
en partijloze organisaties konde -
worden van het nieuwe nationals
Hij deelde het parlement mede,
een nieuw ontwerp voor de 8$
zou worden opgesteld. GottwaW
- aan het eind van zijn rede om
parlementsleden staande toeger^
Een massa rode en witte bloen^
dekte de stoel van Ma^aryfc
