Beek
De „Holland-Amerika Lijn"
Veisen's melkslijters gaan hun
beroep drastisch saneren
Financieel beleid der gemeenten
en
heeft een tweede „Nieuw-Amsterdam" nodig
oonderdaG
15 APRIL 1948
IJMUIDER COURANT
JisVROUW ZAL EVEN MOETEN WENNEN.....
een handelaar
versnippering meer
u^rtelaar in melk en melk-
er - ronls trou-
i midden-
wons
10 1 ziiner collega's
V niet gemakkelijker op ge-
*dtrs Ck de bevrijding. Ondanks
bisten aan de minister heeft
taüoK lab" vooroorlogse winst
je „«rteid oe nfet ver_
""S'°£ in l>et kader van de d00r
«volgde loon- en prijspoli-
Wel heeft de minister de Neder-
wj ksliiter in overweging gege-
Msitie te verbeteren, door de
noibutie^van z«n product meer ra~
®«rmefecSmfscrinitig^
op neerkomt zoals reeds
de Zaanstreek, Hilversum
if n Alkmaar gebeurd is dat de
*£TnS (dus de handeI in melk en
melkproducten) zijn afzetgebied
felS'weAfnie' achterblijven en
a, Sngsplannen verkeren op dit mo-
mds in een vergevorderd stadium
er heeft zich reeds een saneringseom-
J, gïvormd, die aan de hand van de
ffimiente-piattegrond een geheel nieuw
Sara heeft ontworpen.
Sü is uitgegaan van het grondbegin-
J dat de melkslijter in het vervolg geen
Ldig materiaal of tijd zal hoeven te
Spillen, met andere woorden dat de
kandelaar, die in een bepaalde wijk woont,
het vervolg deze wijk ook zal bedienen.
Hetz3l dus in de toekomst onvermijde
lijk zijn, dat de huisvrouw afstand moet
iotn van haar melkhandelaar, daar deze
vellicht voor haar een te verre reis moet
maken met alle gevaren van dien als zuur-
«fforden melk ('s zomers), krachtversnip-
pering en onbegaanbare wegen ('s winters)
daaraan verbonden.
Wanneer een dergelijke sanering tot
stand zal zijn gekomen, is het duidelijk dat
de kwaliteit van de melk, die dan
„-cuu.ideerd vóór de middag bij de klant
is,°er mee gediend is en dat dus het belang
de consument voorop staat.
Zonder Santpoort en Velsen-Noord
:n gemeente als Velsen -leent zich wel
- goed voor de sanering, zoals deze
„,_is in de pen is; de verbrokkeling van
de bewoonde wijken is overbekend en
hoeft hier geen nadere omschrijving. Juist
[lü daardoor was het onmogelijk Santpoort en
Velsen-Noord in het saneringsplan té be-
rekken, want de afstanden enerzijds en het
^aanleunen" tegen Haarlem-Bloemendaal
én Beverwijk maken de zaak voor deze ge-
meentedelen zeer ingewikkeld. Maar ove
rigens zullen in de rest van Velsen vele
ongewenste toestanden verdwijnen: het
ie nieuwe regeling niet meer
dat een melkhandelaar zowel
een klant in Santpoort heeft als„op de
semafoor", zodat hij een uur of langer bezig
is met het „reizen" door de gemeente, ter
wijl de melk in de bussen, tot boter wordt.
Vele Velsense huisvrouwen zullen zich
nog herinneren, hoe in Augustus 1947 de
melkhandelaren in deze gemeente een
„vacantieregeling" in het leven riepen,
die veertien dagen lang tot wederzijds
genoegen in werking bleef. Daarmeeis
feitelijk de proef genomen voor de meik-
sanering, die nu voor Velsen op komst is
met al haar reorganisaties voor huis
vrouw en melkhandel en vjaarover in
nevenstaand artikel de concrete ge
gevens vermeld ivorden.
door de burgemeester, deels door een ver
tegenwoordiger van het Bedrijfschap voor
Zuivel, eventuele klachten omtrent bezor
ging en bediening in behandeling zal ne
men. In de plaatsen, waar de melksanering
reeds een feit is geworden, heeft dit con
trole-orgaan nog nooit hoeven in te grijpen,
waaruit dé conclusie te trekken is, dat een
sanering als déze geen wassen neus is,
maar wel degelijk een gemeenschapsbe
lang.
Voor een goed begrip van de nieuwe si
tuatie, die vermoedelijk over enkele we
ken haar beslag zal hebben gekregen, zij
vermeld, dat de klant in feite vrij blijft in
de keuze van zijn melkhandelaar, mits hij
dan ook de melk zelf haalt.
stelt er een eer in het zijn
klanten naar de zin te
maken
THALIA
(het theater met de beste films)
Van Vrijdag 16 t/m Woensdag 21 April
De film, die U heden, morgen
en voor eeuwig zal bijblijven I
In ons voorprogramma: Proces Rauter.
Toegang 18 jaar.
Zondag 3 uur matiuée met de komische
film
„GEEF 'EM DE SPOREN''
(Elke leeftijd)
Een belangrijke circulaire van Gedeputeerde Staten
van Noordholland
(Adv.i
JACOB VAN HEEMSKERKSTRA Af JS
TELEFOON 4716
(Adv .1
Mettertijd vier ponten
voor Velsen
Het ligt in de bedoeling ia de toekomst
het pont-materiaal voor de Velsense veren
met één vaartuig uit te breiden. Men denkt
een pont van het Moerdijk-veer aan het
Velsense drietal toe te voegen; maar aan
gezien deze nog grondig verbouwd moet
worden, zal de vierde pont, hoe gaarne zij
ook in het Noordzeekanaal gezien zou wor
den, dit jaar vermoedelijk niet1 meer in
gebruik kunnen worden genomen.
Beëdiging gemeente-ontvanger
Vrijdagavond zal de nieuwe gemeente
ontvanger van Beverwijk, de heer J. P.
Sierhuis beëdigd worden.
Liefhebberijen in Velsen
De schoenmaker C. Walraven heeft
een genoeglijk glimlichtje in zijn ogen,
als hij ons de trots van zijn leven laat
zien: het miniatuur-tuintje dat voor
zijn huis aan de Evertsenstraat is aan
gelegd. een plukje zwarte aarde
van 2y2 bij 3 meter met een weelde
van voorjaarsbloemen tegen de don
kere grond en het glanzende spiegel
tje van een vijvertje in het midden,
waar een marmeren dame haar eigen
bekoorlijkheid in staat te bekijken.
„Klachten-: commissie"
De rationalisatie van de Velsense melk-
mandert: de klant blijft koning. Om juist
dit te waarborgen heeft de gevormde sane
ringscommissie zelfs aan een commissie
De ruimte en de middelen zaten déze
eenvoudige schoenmaker niet mee bij het
uitleven—van zijn--hobby,- -het--tuinieren r
maar 'desondanks is "er een klèin lustoord
ontstaan in die grauwe Evertsenstraat,
waar menige voorbijganger zijn hart een
handel zal echter geenszins betekenen dat^.ort aan SS?8?' ,Het
de bevoorrechte positie van de afnemer i genjifk schoenmakeï
is gewordenMaar dat doet er minder
toe: laat ons de zeven vierkante meter
.-.„-W......laaiv. i.cno ctctu ceu uuimmssu; - _T
van toezicht gedacht, die, deels benoemd 8rond' wa" deze IJmmdenaar zijn hart
aan verpand heeft, stil gaan bekijken en
bewondering hebben voor de man, die er
zijn ijver en zijn geldje in stak en daarbij
zoveel êrvaring opdeed, dat verscheidene
kennissen even „bij Walraven aanlopen"
om te horen, hoe je nou precies een fuchsia
moet planten en of turfmolm wel goed is
als „fundament" voor een tuin.
De turfmolm is Walraven uitstekend be
vallen; een berg mest eroverheen en een
beetje vochtig houden is de kern van zijn
advies aan aspirant tuin-aanleggers. Dat
dit devies er niet ver naast is, wordt door
het tuintje van de adviseur ondubbelzinnig
bewezen. Of zou anders die Abessijnse bol
met haar zomerse belofte van een witte
sterre-bloem met een donker hart zo uit de
kluiten wassen op deze oorspronkelijk
schrale grond, die een ongezellig eind bo
ven Amsterdams peil ligt?
Santpoort
Vilhelmina's gouden feest
Het Rijkenspark feesttoneei
Het uitvoerend comité, dat de plan
nen voor het concours van „Wilhel-
mina" uitwerkt, heeft besloten het
concours over drie dagen te verdelen,
namelijk 27 Juni, 3 Juli en 4 Juli. Op
de voorlaatste datum doen de korpsen
zich horen, die principiële bezwaren
nebben op Zondag aan een concours
deel te nemen.
Op Zondag 27 Juni krijgt de jury, waarvan
-a. ook Jos. de Klerk uit Haarlem deel
uitmaakt, de volgende korpsen te beoor-
pi s*' Adrianus, Naaldwijk; Soli Deo
r i. Driehuis; St. Cecilia, Wervershoof;
öUyrorumus, Den Haag: De kleine Trom-
WiAfcgliTOlt; H.U.G.O., Heer Hu-
Ltj r, 'a' Landsmeer en Iepen
«ant de Kroon, Mechelen.
p Zwr£ag 3 Juli bestijgen de muziek-
bnl a Ijkenspark: De Vriendschaps-
m of 'een: Emos- Rotterdam; Sur-
dam- r^en?e.n^aak Patrimonium, Amster-
Erf- BoskooP: Sursum Corda,
gKrtingen; nendraeht maakt macht, Ca-
dorp 811 ^fthehnina, Numans-
telLS? Wordt 011 4 Juli besloten
dam- p.? .en van: Crescendo, Spaarn-
W nfp Holwerd: O.K.K., Oost-
É[Ci'r Harmonie, Diemen; Harmo-
Bfcw Tuindorp, Water-
ES Mïa' Heerie"l Excelsior,
en Kunst en Vriendschap,
OPDRACHT.
lemmermepr" rü'- Va? de gemeente Haar-
^olkshukvoct- Wederopbouw en
firma nf 1S aan de Santpoortse
KL'8;aar en W- C- V. d. Giessen
5a „n„aanbeSt8ding opgedragen
22 woninpem pimen van fundering, van
tlÏÏÜ1 d"«an van bomtréch-
Sil«WeSSn.d8r f^nen aan de
"ijk m de Haarlemmermeer.
Umuiden
Avontuurlijke reis van
Zweedse student
Slf7eedse studen' Hans Nor-
meter dat sWke -®en zeilt)ootje van 2.80
^ls heeft een ^ieen 2eiltje en twee Ped"
België w.A van Wight via Frank-
^arkenrnü cf ,a?d! Duitsland en De-
^Narken n'L pi Duitsla
getart. On riinvW°lm' Hij"is °P 7 April
J5 het bootie hn!LS ,gs de Dngelse kust
Kans is een sopTi gekaPseisd. doch
kleren hS-fWemmer en behoudens
gevolgen 7nn.i„ voor bem geen nadelige
Ie^ hij S rJe?ere on§elukken bl-
feUde vervolgen* - °Y®r.naar Calais en
Pftende. Woendfi=«V-jJ -inkerken naar
dingen, gmiddag vertrok hij uit
Jeugdige eerbied
Naast deze Abessiniaan staand andere
vreemdelingen, nog niet in volle glorie
weliswaar, maar dan toch in blakende wel
stand. Zwitserse tulpjes en gewassen uit
Zuid- en Noord-Amerika vindt onze ama
teur-tuinier heel gewoon, hoewel hij met
voldoening opmerkt, dat alles het puik
„doet" aan de Evertsenstraat. „En het aar
dige is, dat zelfs de kinderen eerbied heb
ben voor mijn tuintje" vertelt hij. Wanneer
een kind in zijn nieuwsgierigheid wat al te
ver over het niet meer nieuwe hekje
hangt, wordt de kleine toeschouwer met
zachte drang verwijderd, maar het komt
niet voor, dat de jeugd een aanslag doet
op dit brokje natuur, omdat zij er zelf
plezier in heeft. Zijn we ver mis, wanneer
we „het tuintje van Walraven" een bijna
geheimzinnige faam toedenken in de zee
heldenbuurt?
Het vijvertje in het midden is, zoals de
hele tuin, eigen fabrikaat en de maker
heeft er met opzet een diepe kom van
gemaakt, om de geschubde bewoners ge
legenheid te geven er van door' te gaan,
wanneer een poes haar pootjes naar de
levende have zou Willen uitsteken.
„Jammer, dat die gedresseerde kikker
dood is".
Gedresseerde kikker?
„Ja, zeker. Ik vond eens in het duin een
kikkertje, dat ik mee naar huis nam en
een onderkomen vond in de vijver. Met
een dode vlieg aan een stukje maakten we
het dier tam, zodat het tenslotte op hand
geklap te voorschijn kwam om zijn maal
tijden in ontvangst te nemen. Tenslotte
kregen we hem zo ver, dat 'ie mij op het
straatje voor het huis achterna hipte. Maar
Het college van Gedeputeerde Staten van
Noordholland heeft dezer dagen aan de ge
meentebesturen in deze provincie een uit
voerige brief gezonden met richtlijnen over
het financiëel beleid der gemeenten. Het
gevolg daarvan zal ongetwijfeld zijn, dat de
grondslag van de verwachting van velen,
dat de gemeenten als resultaat van de
Noodvoorziening voor de Gemeentefinan-
ciën weer hun volledige zelfstandigheid
herkrijgen, zal gaan wankelen. Niet wat de
iheorie aangaat, maar wel wat de feiten
betreft.
Wel geven Ged. Staten in dé aanhef van
deze brief nog eens te kennen, dat de
Noodvoorziening beoogt de financiële zelf
standigheid aan de gemeenten terug te ge
ven. Een voorlopig onderzoek op het depar
tement van Binnenlandse Zaken heeft dan
ook aangewezen dat het grootste deel der
gemeenten waarschijnlijk geen „bijzon
dere" uitkering van het rijk nodig zal
hebben om zijn begroting sluitend te ma
ken. Bovendien wordt er op gewezen dat
de gemeenten die wel een „bijzondere"
uitkering behoeven, die zelfstandigheid
niet zullen inboeten, daar aan de toeken
ning daarvan geen voorwaarden verbon
den zijn.
Ged. Staten wijzen er op, dat de gemeen
ten nu weer de verantwoordelijkheid krij
gen voor de uitgaven. Opdat zij dit goed
zullen begrijpen en de gemeenten zich de
financiële gevolgen van hun besluiten weer
duidelijk voor ogen zullen kunnen stellen,
acht het college het gewenst zijn zienswijze
duidelijk te maken omtrent de wijze waar
op het financiëel beheer behoort gevoerd
té worden.
Kapitaalsuitgaven
Wat kapitaalsuitgaven betreft merken
Ged. Staten op, dat de mogelijkheid om
werken uit te voeren, landelijk bezien moet
worden. Die wordt beheerst door de facto
ren beschikbare materialen (deviezen),
arbeidskrachten en het beschikbare mate
riaal. Deze factoren zijn in beperkte mate
aanwezig. De minister van Binnenlandse
Zaken heeft reeds op. 26 Januari 1948 aan
de gemeentebesturen een dringend verzoek
gericht bij het onderhoud en aanleg van
openbare werken de grootst mogelijke
soberheid, ja meer dan dat te betrachten.
Als een werk niet réchtstreeks de wel
vaart aantast, behoort het te worden na
gelaten, althans uitgesteld, ook al zou het
uiterlijk der gemeente er onder lijden.
De gemeenten zullen zich zo zeggen.
Ged. Staten zoveel mogelijk beperkin
gen moeten opleggen. Het ramen van uit
gaven voor allerlei - wenselijke werken,
welke toch niet voor uitvoering in aanmer
king kunnen komen, ware na te laten.
Daarnaast behoort elk gemeentebestuur
zich af te vragen of de uit de kapitaalsuit
gaven voortvloeiende verplichtingen wel
uit de gewone middelen kunnen worden
gevonden.
getrokken op de primitieve begroting. Er
moet rekening gehouden worden met de
mogelijkheid dat Ged. Staten een uitgaaf
niet goedkeuren. Als de begroting na 1
Januari ter goedkeuring wordt aangeboden
moet in gevallen van twijfel gevraagd wor
den of Ged. Staten tegen een uitgaaf be
zwaar hebben.
Ged. Staten merken tenslotte op, dat de
gemeentebesturen worden uitgenodigd met
het vorenstaande nauwgezet rekening te
houden en aan de inhoud dezer circulaire
uitvoering te geven.
Tribunaal behandelde de zaak
tegen oprichter der N.S.N.A.P.
De eerste kamer van het Haarlemse tribu
naal behandelde Woensdagmorgen de zaak
tegen wijlen C. J. A. Kruyt, vroeger woon
achtig te Heemstede, die de Nationaal Socia
listische Nederlandse Arbeiders Partij heeft
opgericht en geleid. In de dagvaarding stond
vermeld, dat K. het nationaal socialisme heeft
bevorderd, dat hij op vergaderingen sprak,
dat hij gezegd heeft „wij zijn volgelingen van
Adolf Hitler", dat hij begunstigend lid va- de
Germaanse S.S. is geweest en dat hij toewij
zingen heeft ontvangen voor extra-kolen.
Het is gebleken, dat de nabestaanden niet
meer in Heemstede wonen. Vermoedelijk
vertoeven zij in Duitsland. De voorzitter, mr.
T. A. M. A. van Löben Seis, merkte-op: dat
het onderzoek onvolledig is geweest en hij
stelde de zaak voor onbepaalde tijd uit. Een
onderzoek naar het vermogen en naar de
gedragingen van K. zal worden ingesteld.
Gedeputeerde Staten menen dat de Raad
bij de behandeling der begroting moet aan
geven welke kapitaalsuitgaven in het ko
mende jaar zullen moeten worden gedaan,.
m.aar ook op welke wijze deze uitgaven
moeten worden gedekt. Het onderzoek van
toen meneer op een kwaaie dag er op eigen Ged. Staten naar de toelaatbaarheid dezer
•gelegenheid tussenuit trok, moest er .na- -kapitaalsuitgaven is; dikwijls tijdrovend,
-tuurlijk een auto .voorbijkomen, die hem waardoor de goedkeuring der begroting
haar een betere wereld hielp".
Aldus luidt het ware verhaal van IJmui-
dens enige gedresseerde kikvors en wie het
niet gelooft kan bij de buren informeren.
Walraven vertelt veel van zijn planten.
Hoe hij er door ruiling of gewoon koop
aankomt, hoe zijn zoon hem uit Indonesië goedkeuring kan
exotische exemplaren of zaden toestuurt Bij die SUppietoire
vertraagd wordt. Om dit te vermijden zal
het college er prijs op stellen, wanneer de
kapitaalsuitgaven en hun dekking voortaan
niet in de begroting zelve, maar in een
suppletoire begroting worden opgenomen,
welke dan gelijktijdig met de begroting ter
worden ingezonden.
jbegroting moeten de
en dan fnoeten we natuurlijk tenslotte nog kapitaalsuitgaven gerangschikt zijn in volg-
even de allermooiste uit deze propere ver- or^e van urgentie.
zameling bewonderen. j)e rente en aflossing voor die kapitaals-
Om te beginnen staat er een nietig fuch-
siatje in de grond, die bloempjes ter dikte
van een breinaald voortbrengt en dan zijn
er nog zoveel verschillende specialiteiten,
dat er een complete „Evertsenstraat-Wal-
raven-catalogus" over te maken zou zijn.
Nu is er natuurlijk met veel geduld en
liefde voor ieder, die wat gevoel voor zijn
tuin heeftu een rariteitenkabinet van te
maken, maar in dit geval heeft onze ama
teur zich tegelijkertijd ontpopt tot een
kundig „architect", die van het peuterige
lapje grond een smaakvol kleurenspel wist
te maken, door met verstand achtergron
den te scheppen, waartegen bepaalde
bloemsoorten het het best doen, doorspik-
keld met brokken natuursteen en zo inge
richt, dat van Februari tot de eerste win
tervorst Moeder Natuur haar kinderen
over de zeven meters tuin strooien kan.
J. F.
Moordenaar van A. M. de Jong
naar ons land overgebracht
De moordenaar van de auteur A. M. de
Jong, de ex-SS'er Van G., is uit Parijs per
KLM-toestel op Schiphol aangekomen. De
ex-SS'er, die in Spanje was opgespoord, is
op verzoek van de Nederlandse justitie aan
ons land uitgeleverd.
Van G. heeft, in samenwerking met B.
die reeds eerder gearresteerd werd, op
Maandagavond 18 October 1943 de bekende
schrijver A. M. de Jong in zijn villa te
Laren vermoord. Zij gaven voor van de
luchtbescherming te zijn. Nadat De Jong
de twee mannen in zijn woning had gela
ten, vriendelijk had ontvangen en bedankt
voor hun waarschuwing dat er licht uit
straalde, wilde hij hen weer uitlaten. In de
gang echter trokken zij hun revolvers en
vuurden enkele schoten op De Jong af,
waarna zij verdwenen.
uitgaven behoren voortaan te worden ge
raamd in de primitieve begroting van het
zelfde jaar waarin de kapitaalsuitgaven
worden geraamd.
Indien gemeenten hun begroting al heb
ben vastgesteld, wordt de suppletoire be
groting voor de kapitaalsuitgaven met de
aangegeven dekking, alsnog door Ged. Sta
ten tegemoet gezien.
DJ gewone dienst
De maatschappij bestaat deze maand vijfenzeventig 'aar
Op 18 April zal het 75 jaar geleden zijn, verder van de „Duivendïjk", de „Eem-
v j_ t,tiiAm«rit«^nco .Qtonm- dijk" en de „Andijk". Voorts zijn de maat—
dat de Nederlands-Amerikaanse Stoom
vaart Mij. „Holland-Amerika Lijn" te Rot
terdam werd opgericht* en een lijndienst
ging onderhouden van de Maasstad naar
New York met als eerste schepen de „Rot
terdam" en de „Caland", die weliswaar
stoomschepen waren, doch bij gunstige wind
nog zeilen konden bijzetten. De eerste di
recteuren waren de heren A. Plate F.Jzn.,
Otto Reuchlin en W. van der Hoeven. Latei-
was mr. Martin Mees de grote stuwkracht.
Door net stopzetten van de emigratie
naar Amerika door de Amerikaanse emi-
gratiewetten van 1922 en 1923 kwam de
maatschappij in een uiterst moeilijke po
sitie, daar het gehele passagiersvervoer op
de duizenden emigranten, die per jaar de
Atlantische Oceaan overstaken, was inge
steld. De in 1922 en 1923 gereed gekomen
„Volendam" en „Veendam" waren speciaal
voor dit enorme vervoer bestemd. In ge
heel Oost-Europa bevonden zich kantoren
van de maatschappij en in Leipzig be
heerde 'de H.A.L. een speciaal emigranten-
hotel.
Dit alles werd vrijwel overbodig in 1923
en een geheel nieuwe basis voor het voort
bestaan van de maatschappij moest wor
den gelegd. Daarbij kwam nog, dat na de
eerste wereldoorlog vele vrachten weg
vielen. De grote economische crisis van
1929 deed een verarming in Amerika ont
staan die als logische consequentie een
verval van het passagiers- en het overge
bleven vrachtvervoer tot gevolg had. Men
was genoodzaakt in 1933 het bedrijf finan
cieel geheel te reorganiseren.
schappij toegewezen twee door de regering
aangekochte Amerikaanse vliegdekschepen
die na verbouwd te zijn tot vrachtschip
onder de namen „Alblasserdijk" en „Aim-
dijk" in de vaart zullen worden gebracht.
Te Belfast worden op het ogenblik de
„Soestdijk" en de „Schiedijk", ieder van
12.000 tón gebouwd. Een jaar geleden werd
bij Wilton-Feyenoord voor de Californië-
dienst een'schip van 12.000 ton, de „Diem-
sterdijk" besteld, met uitgebreide koel
installatie en accomodatie voor 50 passa
giers, die, naar men hoopt, volgend jaar
gereed zal komen.
De „Veendam" kon na geheel gerestau
reerd te zijn een jaar geleden weer iri de
vaart genomen worden. De „Damsterdijk"
keerde met geheel verwoeste machine
kamer en zonder passagiersaceomoöatie en
stuurhut uit Duitsland terug. Ook deze zal
binnenkort met nieuwe machinekamer en
geheel hex-bouwd haar plaats weer in de
vloot kunnen innemen. De „Nieuw Amster-r
dam" werd van troepenschip in passa
giersschip getransformeerd, zodat men
uiterlijk volgend jaar weer over een even
grote vloot zal kunnen beschikken als voor
de oorlog en wel over 29 schepen. Het
aantal passagiersschepen is echter minder
dan voor de oorlog.
Gezien de trek naar Amerika en het te
verwachten Amerikaanse toerisme zou een
tweede „Nieuw Amsterdam" allernood
zakelijkst zijn. Besprekingen daarover zijn
dan ook nog steeds gaande. Wel betekent
de bouw van een dergelijk schip een
1936 en 1937 een opleving. De passagiers-
vloot diende echter op peil gebracht te
worden en in overleg met de'regering werd
besloten tot de bouw van de „Nieuw Am
sterdam" die in 1938 gereed kwam. In
1939 kocht de maatschappij de „Red Star
Line", die van Antwerpen op Amerika
voer en nam daarbij over de 15.000 ton
metende „Penland" en „Westerland".
Tevens werd in samenwerking met de Mij.
„Nederland" en de „Rotterdamse Lloyd"
de JavaNew York lijn, die men gedu
rende de .crisis noodgedwongen had moeten
staken, wederom in exploitatie genomen.
Verder stonden er twee schepen op sta
pel voor de Californië-lijn.
Zo stonden de zaken, toen de tweede
wereldoorlog uitbrak en in Nederland de
H.A.L. «tot werkeloosheid doemde. De
schepen, die buiten waren, gingen voor de
geallieerden troepen en materiaal vei-voe-
ren. Op dat moment had de maatschappij
reeds drie schepen door pijnen en torpe
dering verloren.
Op de dag van de Duitse inval bevon
den zich toevallig veel schepen in de thuis
haven, waarvan de „Statendam", het
grootste passagiersschip op de „Nieuw
Amsterdam" na, de „Bosdijk" en de „Din-
teldijk" verloren gingen. De „Veendam",
de „Damsterdijk" en de „Drechtdijk", als
mede de twee op stapel staande schepen
bij Wilton-Feyenoord, de „Zuiderdam" en
de „Westerdam", vielen in Duitse handen.
Na de capitulatie bleek de vloot tot
J minder dan de helft van de vooroorlogse
Wat de gewone dienst betreft wordt op- sterkte te ^jn teruggebracht. Door beraid-
Na zeer moeilijke jaren ontstond in I enorme deviezenuitgaaf. Daar tegenover
staat echter, dat hij ook een bèlangriike
deviezenbron kan vormen en aan 1500
mensen aan boord en op de wal werk
verschaft.
Tevens zou dit schip dan voor de, door
de Amerikanen zo geliefde „cruises" kun
nen worden gebruikt.
Toneel
Greep in de oude doos
Comedia bracht reprise van
„Vorstelijke Emigranten"
gemerkt, dat art. 248 der Gemeentewet be
paalt, dat buiten de begroting geen uitgaven
kunnen geschieden zonder machtiging van
Ged. Staten. In de afgelopen jaren is daar
tegen herhaaldelijk gezondigd. De supple
toire begrotingen werden meestal na het
sluiten van de dienst ingezonden. Deze toe
stand kan niet meer worden bestendigd.
Ged. Staten dringen er op aan, dat regel
matig en vóór de uitgaven gedaan worden,
de besluiten tot wijziging der begroting
worden ingezonden ter goedkeuring. Bij
die suppletoire begroting zal'een gemeente
ook steeds de dekking der uitgaven moeten
aangeven.
De beslissing van Ged. Staten moet wor
den afgewacht voor de uitgaven gedaan
worden. Dit geldt ook voor de uitgaven uit-
Agenda voor Velsen
en IJmuMeü
DONDERDAG 15 APRnJ.
Thalia. 8 uur: E.V.C. Toneel „Strijd der
naamlozen".
VRIJDAG 16 APRIL.
Bioscopen. 8 uur: Nieuw programma.
deling van de regering kwam de maat
schappij in het bezit van een achttal Vic-
tory-schepen en een Libertyschip en
Levenslang geëist tegen
Haarlemse hulplandwachter
Dinsdag stond de Haarlemmer D. J. J. D.
voor het Anfsterdamse Bijzondere Gerechts
hof terecht. Hij> werd ervan beschuldigd te
Haarlem in Augustus 1943 met een of meer
leden van de Inlichtingendienst van de
Haarlemse politie een inval en huiszoeking
gedaan te hebben in het perceel Nieuwe
Gracht 102 en met hen daar een aantal Joodse
onderduikers te hebben gearresteerd.
Voorts had hij als hulplandwachter in het
najaar van 1944 deelgenomen en leiding ge
geven aan verschillende invallen en huis
zoekingen, waarbij levensmiddelen, motor
rijwielen en andere goederen in beslag wer
den genomen. Ook zou hij een Joods echt
paar, dat bij een razzia te Lichtenvoorde
gevonden werd, aan de N.S.B.-burgemeester
aldaar hebben overgegeven, hetgeen de dood
van deze onderduikers tengevolge had.
De verdachte ontkende alles, doch de Offi
cier van Justitie achtte de feiten door de ge
tuigenverklaringen bewezen ei. eiste levens
lange gevangenisstraf, vijf duizend gulden
boete en ontzetting uit alle rechten.
Uitspraak op 27 April.
FEUILLETON
Mijnheer Melvil's
wonderlijke fantasie
door W. H. Lane Crawford
„Waar ben je geweest?" vroeg hij met
een ruwheid, die veroorzaakt werd door
zijn zenuwachtigheid.
„Wist u, dat ik niet meer in betrekking
was bij de vicaris?"
„Ja, omdat je een bal in het gezicht van
de gouvernante hebt gegooid".
Zij scheen verbaasd, dat hij zo goed op
de hoogte was. „Dat was niet de enige
reden", zei ze, terwijl ze haar wenkbrau
wen optrok.
„O juist, dat had ik wel gedacht".
„Heeft de vicaris het u verteld?"
„Nee, ik heb de vicaris niet gezien, maar
wel mevrouw Dimsley".
Zij keek hem verbaasd aan.
„Ik ben er eens heengegaan", zei hij
verlegen, „om de kinderen te zien".
„En maakten ze het goed?" vroeg ze
kalm glimlachend.
„Ja, uitstekend". Hij vond het niet nodig
te vertellen, dat hij Jane en Geoffrey niet
had gezien en Nibs eigenlijk maar bij toe
val had ontmoet.
De conversatie stokte een ogenblik.
„Ik heb uw advertentie gezien", zei ze
toen.
„Ah, dat had ik gehoopt".
Een nieuwe stilte.
„Ik ben bij mijn tante in Putney ge
weest", vervolgde ze.
„O, ik had me al afgevraagd, waar je
was", zei hij flauwtjes.
„Toen ik uw advertentie las", zei ze,
terwijl ze rimpeltjes in haar voorhoofd
trok, „dacht ik, dat de kinderen waren
teruggekomen".
Hij had er helemaal niet aan gedacht,
dat 2e de advertentie op die manier had
kunnen uitleggen, maar nu realiseerde hij
zich, dat het de natuurlijkste verklaring
was.
„Nee", mompelde hij, „ze zijn niet terug".
Ze wist, dat de kinderen niet terug wa
ren en ze keek hem vragend en onderzoe
kend aan.
„Ik heb dan ook niet bepaald een goü-
vernante nodig", zei hij aarzelend.
„O, nee?"
„Nee, maar een secretaresse".
Ze was perplex. „Een secretaresse!"
„Een privé-secretaresse om hier te wer
ken". Hij maakte een wanhopige bewe
ging. „Ik heb het zo druk op het kantoor,
dat ik verplicht ben werk mee naar huis
te nemen; er zullen brieven geschreven
moeten worden en gegevens gecopieerd
worden".
Haar verbazing verwonderde hem niet.
Nu hij het onder woorden had gebracht,
leek het hem zelf ook niet overtuigend.
„Maar ik kan niet eens typen", riep
ze uit.
„Dat Weet ik, maar dat is de hoofdzaak
niet. typen is maar een kwestie van oefe
ning".
„En ik maak taalfouten!"
„Dat is ook niet zo belangrijk", verze
kerde hij haar, „voor mij is het van belang,
dat je vlug van begrip en intelligent bent".
„Intelligent?" vroeg ze.
„Ben je dan niet intelligent?"
Ze trok een bedenkelijk gezicht. „Ik was
altijd de laatste van de klas op school",
„O, dat komt prachtig uit", zei hij, „dat
was ik ook".
Zij keek hem een ogenblik aandachtig
aan. „En bent u vlug van begrip en intel
ligent?" vroeg ze toen met veel belang
stelling. j
Dit "was een lastige vraag. „Ach", zei hij,
„ik ben niet zo'n ezel geworden als ieder
een dacht, dat ik zou worden", en hij
scheen zelf verbaasd door die ontdekking.
Zij lachte zacht, maar spoedig werd ze
weer ernstig.
„Ik vrees", zei ze aarzelend, „dat ik een
hopeloze secretaresse zou zijn".
„Dat denk ik niet".
„Denkt u dat niet?"
..Nee niet bepaald hopeloos".
De violet-blauwe ogen keken hem door
dringend aan, hij doorstond die blik niet.
Hij kuchte, maakte een gewild onverschil
lige handbeweging en zei: „Maar indien je
liever gouvernante wilt zijn
„Wat dan?"
„Dat kan ook".
Zij keek hem met wijdopen ogen aan.
„Waar?"
„Hier".
(Slot volgt.)
Ank van der Moer en Han Bentz van den
Berg in de grappige slotscène van
„Vorstelijke Emigranten".
Comedia is de laatste tijd niet bijzonder
gelukkig geweest wat betreft de samenstel
ling, van het répertoire. Daarom heeft de
artistieke leiding van dit gezelschap weer
eens een greep gedaan iri de oude doos en
daaruit het luchthartige blijspel „Vorstelijke
Emigranten" van Jacques Deval opgediept,
dat van 1935 dateert en hier vroeger werd op
gevoerd met Else Mauhs en Louis Gimberg
in de voornaamste rollen. Het van deze
reprise verwachte succes is onlangs bij
de eerste voorstelling in het Centraal Thea
ter te Amsterdam niet uitgebleven. Het
publiek reageerde levendig en van ganser
harte op deze conventionele comedie waarin
zo frivool de spot wordt gedreven met aller
lei ernstige zaken.
Om kort te gaan: de opvoering stond weer
breeduit op het peil dat wij van Comedia zo
lang gewend zijn geweest. Ank van der Moer
vertolkte haar rol van de Russische groot
vorstin in ballingschap met 'nartveroverende
charme. Ik vond alleen haar uitspraakverbas
tering een te kinderachtig hulpmiddel om het
kleine tekort aan aristocratische allure te
maskeren. Per slot van rekening rvordt men
verondersteld te geloven dat dit stuk in
Frankrijk speelt! Han Bentz van den Berg
heeft de generaal van de Czaar een verjon
gingskuur laten ondergaan, maar wat doet
dat er toe als zijn spel er eens te veerkrach
tiger door kon worden gemaakt. In een woord
grandioos is John Gobau ach, ach, dat men
het talent van deze oude rot in het bijna ver
streken seizoen niet beter heeft benut als
een bankier met kleine, alL daagse schelmen
streken. Mimi Boesnac'n komt in het tweede
en derde bedrijf voor de- dag met een paar
toiletten, die er op berekend schijnen te zijn
het gehele vrouwelijke publiek de ogen uit
\te steken.
Het eerste en het laatste décor van Johan
de Meester zijn veel beter geslaagd dan de
middelste, die enigszins doen denken aan de
étalage van een parfumerie. Zijn regie be
waarde van het begin tot het einde het zor
geloos zwevende evenwicht tussen komische
pikanterie en menselijke gevoeligheid.
DAVID KONING
E.H.B.O.'ERS IN ACTIE
Een ploeg E.H.B.O.'ers van de afdeling
Santpoort van de Ned. Vereniging E.H.B.O.
legde bij de voorwedstrijd voor de districts-
wedstrijden van het district Noordholland,
welke te Bennebroek gehouden werd, be-'
slag op de eerste prijs.
