Achter glas ligt een vloot
van linieschepen en fregatten
-STSïï«£5
C Visserij- varia
Het nieuwe Rome kaleidoscoop
van overvloed en bittere nood
De vergeten stukken uit het grote schaakspel
met
iOAGjOjUNMH
CHEEPVAARTMySEUM_
1JMU1DER GOURANT
moede hij van
^""fdtaW'ndereover-
i» 'akke"ï'!
w r:;f ÏÏJ K-L-M'-Dako,a
f hmSblott™. bifflien
-- l,rololselins in een om-
►""ftBWit en bezonken-
e !f ïïfzonkenbeid van een
ic hii begint rond te
'd' ^hp vroege iandkaarten,
•se" 'Jf n de -woeste zee-
anf1 Jjfoeen wemeling van
■JS fkomen hem niet al-
Jinten uit bet goede
teschiedenis-boekje
ff krii«t hu er te-
•*4»"K een beset van,
?JSt de tend tussen Ne-
*55 door de eeuwen heen
f Saren is het grotendeels in
1111 door particuliere bijdra-
£«1 telt slechts oud-mari-
'Toortier tot de directeur
tuP- jpze ex-Jantjes het
«omveShenwelis toe
komt er geen werkster over
Je meest uiteenlopende
ede de scheepvaart, die in
ingesteld zijn. valt de
leersmodellen wei het meest
«dB» niet vlug uitgekeken.
S serie vitrines staan houten
pitalies van de meest uiteenlo-
jjSeschip uit de Gouden
ad met 64 stukken, ginds
jremaadse boeier en een acht-
Jfregat en nog wat verder op
bolwangige Katwijken bono
l erote verscheidenheid schuilt
mi zijn zo geneigd haastig
en om dan met de woorden:
,,J« op een volgend model af
waar elk werkstuk op zich
n langdurige beschouwing
„.ril zorg is aan elk onder-
8 rui geschut, elk anker, ieder
tèsteed: als resultaat van hoe-
w-i iusoannende arbeid staat elk
IBs ia zijn glazen omhulsel te
Walvissen en kompassen.
«zich niet laat biologeren door
1e reeks van modellen, ontdekt
>er interessants. Hij kan ogen
ai gaan over de oude wereld
ss die van Frederick de Wit uit
lboven met trotse letters staat:
is terrarum orbis tabula",
„„rtvan de gehele wereld), of
röude kopergravures bewonde-
o va-toont de Haaring iagery
rt zee") en de in onbruik ge-
etëinsinimenten, waarbij zelfs
ST« graden verdeelde, kompas-
telr.e rustplaats hebben gevon-
|al misschien op zijn polshor-
jj de. kast van de zak-zonne-
e men het in vervlogen
S stellen.
al zal hij zich buigen over de
a; de reisverhalen uit de 17e
ii, al werden er gebeurtenis-
n terug in beschreven, ver-
wij nu het allerlaatste nieuws.
noit gehoorde Wal-Vis-
orgevallen bij. St. Anna-Land in
12'', zegt een gemoedelijke titel-
fe walvisvangst: toen en nu ac-
!5 verscheen bij Carel Allard
tot Amsteldam" de „Nieuwe
leepsbouw, Waar in vertoond
[Volmaakt Schip, met alle des
rlyie deelen, Met een verklaa-
amen van dien; Benevens de
van alle de voornaamste
ie men in zee ontmoet". Dat
ju het eerste, dat over vlaggen
pde in druk verscheen, een be
st in die dagen.
'o honderden zalen van het
ivre dagen lang doorkruisen en
{b nieuwe dingen zien. Men kan
ie zalen van het Nederlands
eum ook dagen doorbren-
is weer iets nieuws ontdek-
ïzoveel, dat tot de verbeelding
g«lde scheepsbel; half-vergane
a van het oorlogsschip „Bre-
mken tijdens de Slag in de
Pk Zweden in 1658; een model
Pffaaxdijfregat „Christina Aga-
ftïérf De Witte Olyfant, gereed
Beverwijk
«De Gieteling"
de laatste wedstrijd plaats
laarscompetitieDe eindstan
ds waren:
1. de heren de Sonneville
r^P;' 2- de heren Schuur-
lbi z P-. 3. de heren v. Om-
l 16012 p., 4. de heren
-3f> P., 5. de heer en
frnvS* 6' deheren Rijp"
IhE® Piri>v=ho—Knippen
"fKroonsbergRodenberg
■ftS* V' d' ^roekHein en
■few en mevrouw van Driel
EÈ m ^appebeVerbeek
■- ffl zeevrouw Molenaar
C™ Ramar—Edelenbos
v. d. MeulenKonz 217
'I 'Juni had een slotdrive
Prijsuitreiking aan
L e v°orjaarscompetitie
K&En 'eder bij l0tinS
Lfcw T?e uitsla§ was:
Poolman-de Son-
- 4 3. de heer Rodenberg—
«en de heer v. Driel—
llïKh1 de heren v-
ft L d? heren v. d.
?Vano -tó'i
de heer
MV4 P- 7- de
l i r°huw Keïser 11 p.
SrVr d- JJroekme-
emi» r'4 P' 6- de heer
■m* Gerssen 27 p 7
teièu®™" 26 Pa i" de
v- d. Cappelle 24 p.
om af te lopen. De helling is geheel klaar
gemaakt, de kiel is overal onderstopt, en
de ram ligt al gereed om de wiggen weg
te slaan. De metalen modellen van onze
moderne oorlogsbodems doen vreemd rea
listisch aan na de tocht langs hun romanti
sche voorgangers.
Ook vissersschepen.
En wat de visserij aangaat: men kan
er, in het klein, een oude Vlaardinger
logger aanschouwen en de laatste,
voor de haringvangst gebruikte vis-
hoeker, die in 1886 te IJmuiden uit
de vaart ging.
Er zijn verschillende voorwerpen en af
beeldingen, die herinneren aan de tijd dat
mén nog met haringbuizen op de vangst
ging.
En nog is maar een klein gedeelte van
hel tentoon gespreide opgesomd; doch dit
artikeltje beoogt geen catalogus te zijn.
Ga liever op een regenachtige middag zelf
eens een kijkje nemen bij al wat hier aan
belangwekkends voor ieder, die in zijn
hart ergens een zwak plekje heeft voor de
scheepvaart (en dus voor alle IJmuidena-
ren!) ligt opgesteld. Die middag zal geen
verloren tijd zijn.
Rationeler werkwijze van
liet Beheersinstituut
In het jaarverslag over 1947 van het Ne-
dex-landse Beheersinstituut wordt medege
deeld, dat het administratiebehandelingen
heelt verricht over vermogens tot een totaal
bedrag van circa twee milliard gulden. Van
de liquide middelen was per ultimo 1947
een bedrag van 230.530.489 gestort bij
's Rijks schatkist. De directie verklaart, dat
het instituut in het afgelopen jaar tot een
rationeler werkwijze is gekomen en dat op
verschillende gebieden met de liquidatie
van het vermogensbeheer kon worden be
gonnen. De personeelsbezetting daalde in
1947 met twintig procent tot 1932 personén
op 1 Januari 1948.
"Voor een steeds groter percentage der
vermogens bleek dat niet meer een zo groot
aantal beheersdaden behoefde te geschie
den, dat het zin had, een afzonderlijke be
heerder te handhaven. Met name gold dit
ten aanzien van vijandelijke vermogens,
waarvan nog wel niet de bestemming vast
stond, maar die door gedeeltelijke vereffe
ning reeds tot een eenvoudiger en statischer
vorm waren teruggebracht. Voorts bleek
steeds duidelijker, dat vele beheerders
de talrijke goede niet te na gesproken
in min of meer ernstige mate te kort blij
ven schieten in het naleven van hun for
mele verplichtingen, waardoor het niet mo
gelijk was om op hun beleid een effectieve
contróle uit te oefenen. Vele beheerders
bezaten niet de deskundigheid, met de ont
wikkeling van de herstelwetgeving en de
uitvoeringsinstructies op de hoogte te blij
ven. De leiding van het beheersinstituut
kon op deze wijze haar destijds noodzake
lijkerwijze op deze manier gevormde ap
paraat niet voldoende in de hand houden.
De maatregelen van concentratie hebben
in de kringen van de beheerders tamelijk
veel weerstand veroorzaakt. Op.de ingesla
gen weg zal echter worden voortgegaan zo
vaak als zakelijke overwegingen dit nodig
maken.
Belgische arbeidsters
in Tilburg staken
Te Tilburg zijn ruim honderd Belgische
arbeidsters, werkzaam in het confectiebe
drijf der N.V. H. van Puyenbroek in sta
king gegaan. De staking brak uit, toen door
de directie een Belgische arbeidster, die
voor het bedrijf ongewenst werd geacht,
omdat zij volgens de bedrijfsleiding de
goede verhoudingen in de fabriek dreigde
te verstoren, werd ontslagen. Haar Belgi
sche collega's besloten uit protest in sta
king te gaan. Was dit ontslag de aanleiding
tot de staking, de oorzaak ligt dieper. De
Belgische arbeidsters zijn namelijk onte
vreden over de bestaande loonregelingen,
hoewel de directie zich houdt aan de voor
schriften van het College van Rijksbemid
delaars.
ADRES VAN DE K.N.A.C. TEGEN
WEELDEBELASTING OP AUTO'S.
De Koninklijke Nederlandse Automobiel
Club heeft in een adres aan de Tweede
Kamer verklaard, het niet juist en niet
billijk te achten is, dat voor personenauto's
weeldebelasting betaald zou moeten wor
den, aangezien zij geenszins luxe voor
werpen zijn, maar evenzeer als het rijwiel
een gebruiksobject. Zij worden uitsluitend
toegewezen aan degenen, die een auto
voor bedrijf of beroep nodig hebben.- Deze
weeldebelasting zou, aldus het adres, de
fiscale lasten bij aankoop van een auto
met ruim 60 pet. verhogen, hetgeen vooral
voor kleine bedrijven een te zware last is.
Autobezitters, die een vrij beroep uit
oefenen, kunnen de belasting practisch en
moreel niet meer op de consument verha
len. De K.N.A.C. verzoekt de Kamer dan
ook met aandrang het wetsontwerp op dit
punt niet te aanvaarden.
Weer in de vaart komen deze week de
Amsterdam IJm. 58 en de Catharina Duy-
vis IJm. 60. Beide trawlers hebben een
schoonmaakbeurt ondergaan.
Een kwast verf krijgen de Adelante
IJm. 19 en de Mary IJm. 61, die daarvoor
uit de vaart zijn genomen. Ook hier viert
de schoonmaak hoogtij.
In Engeland ter markt waren deze
week de IJmuider trawlers Utrecht en
Schoorl. Hun besommingen bedroegen res
pectievelijk 25.000 en 31.000.
Bot is aan bod, evenals andere plat
vissoorten. De prijs is uitstekend en het
prachtige weer van de laatste dagen geeft
de dagvissers goede besommingen.
Tsjechoslowaakse diplomaten
nemen ontslag
Het ontslag van president Benesj heeft
een stroom van nieuwe bedankjes uit de
Tsjechoslowaakse buitenlandse dienst tot
gevolg gehad.
In Parijs hebben Vaclav Benesj, een
neef van de afgetreden president, en Karei
Hanus, een andere diplomaat van de am
bassade aldaar, hun ontslag aangeboden,
evenals de Tsjechoslowaakse gezant in
Zweden, Edward Taborsky, uit protest
„tegen de ontoelaatbare toestanden in
Tsj echoslowakij e."
PROF. ROMME IN ÏNDONESIë
AANGEKOMEN.
Woensdag is professer C. P. M. Rom-
me op het vliegveld Kemajoran aangeko
men. Hij werd o.m. verwelkomd door de
adjudant van dr. Van Mook, de heer L.
Neher, jhr. mr. de Villeneuve en de voor
zitter der Indische K.V.P., G. Pastor.
Prof. Romme zal morgen naar Bandoeng
reizen en tot eind Juni in Indonesië ver
toeven.
Naar United Press verneemt zal prof.
Romme ook de besprekingen van de Land
voogd met premier Hatta bijwonen wan
neer deze doorgaan.
,,Even afwachten, wie minister wordt
Van onze Romeinse correspondent)
Purperrood bloeien de amaryllisleliën
onder de mimosaboompjes van de „Vene-
to", Rome's pantoffelparade: een reeks
van weelderige café's De vrolijke getinte
tafeltjes maken het trottoir tot een zonnige
salon. Geen stoeltje is leeg. Rome geniet
van ijs twintig, dertig soorten, kleuren
als een lentewei vermouth en luchtige
conversatie. De dames zijn zonder uitzon
dering in „newlook" gekleed, smaakvoller
dan te Parijs. Het is een Franse collega, die
mij dit heeft verzekerd, en het is een be
kentenis die een Fransman wel hard moet
vallen.
Onafgebroken passeren in dubbele rij de
grote moderne auto's, meer Amerikaanse
dan Italiaanse merken, veel „Corps diplo
matique".
„Is dit nieuwe, nerveuze Rome niet op
windend als champagne?", vraagt mij een
Venetiaanse kennis, die haar twee koord-
poedels, zwart en decadent-mooi, drenkt
aan het speciale hondenfonteintje van
Hotel Ambasciatori. „Niemand denkt aan
morgen en het leven weent rondom ons,
maar melodisch als een saxophoon". Ik
weet haar een schrijfster van naam en
meer kreeft- dan zalmkleurig. In het gees
telijke wel te verstaan.
Waar het socialisme wordt gevoed.
Een uurtje later zit ik met de Venetiaan
se (en de poedels) in een „trattoria", dicht
bij de Spaanse trap. Vier vrij kleine zaal
tjes achter elkaar. Stampvol. Kellners in
havana-kleurige jasjes wringen zich met
moeite tussen de gaande en komende gas
ten door. Pittige geur van gebraden lams
vlees, sinaasappelen en in wijn gewassen
bosaardbeitjes. Langs de wanden een orgie
van kleuren: abstracte schilderijen, surrea
listische schilderijen, kubistische naakten
en realistische stillevens met veel wijn
flessen. We wijzen elkaar „grote mannen".
Het is de reden, waarom men dit lokaal
bezoekt, de plaats van samenkomst voor
dichters en filmsterren, senatoren en ope-
Letlands jeugd blijft hopen op het iconder
(Van een speciale medewerker)
In Bad Oeynhausen, centrum van het Britse
bezettingsleger, is onder beschermheer
schap van de opperbevelhebber, sir Char
les Keightley, een Lets Kunstfestival ge
opend. Groepjes Letten, bijna vergeten
levend temidden van de millioenen Duit
sers, zijn hier plotseling weer vereend. Zij
exposeren er hun schilderijen en grafische
kunst, beeldhouwwerk en kunstnijverheid,
zingen en concerteren, brengen balletten
en volksdansen ten tonele.
Dwalend over de werkelijk magnifieke
tentoonstelling in het Kurhaus wordt mijn
aandacht getrokken door een fraai, diep-
glanzend schaakbord. Daarin weerspiege
len zich de edelgevormde stukken, waarvan
er één mat staat. Een jonge Letlandse in
het heldere rood en wit van haar nationale
klederdracht, een met glazen kralen be
slikt mutsje op het hoofd, dat haar het
uiterlijk verleent van een vorstin, be
proeft in diep gepeins verzonken een zet.
„Isn't she lovely" fluistert een Engels
vrouwtje haar krijgsman in het oor. Ach,
zoiets kan men ook zeggen bij het luiste
ren haar een Pathétique. Het houdt zowel
waardering in als een ongewilde beledi
ging. Albion, het trotse, wil de D. P.'s naar
vermogen bijstaan, maar hoe zou het zich
hun geestesgesteldheid kunnen indenken?
Is Engeland niet vrij geweest sinds Wil
lem de Veroveraar? Om deze Letten te be
grijpen moet men, geloof ik, zelf behoren
tot een kleine natie, die vijf jaren onder
de druk van een bezetting leefde.
Partü onbeslist.
Denkt dit meisje aan het grote schaak
spel waarin Russen, Polen en Tsjechen,
An rikanen, Engelsen en Fransen een
uiterst verwarrende partij geven? Rode
stukken tegen dollars. Sinds Duitsland
opende, is menig klein volk als een over
bodig stuk eenvoudig terzijde geworpen.
„Nog altijd onbeslist", zeg ik zacht en
het meisje kijkt op. Ik geloof, dat wij el
kaar zeer scherp begrepen hebben. Zij
stelt zich voor: uit Riga, studeert wijsbe
geerte in een oude kazerne onder de rook
van Hamburg, werkt daarnaast als fa
brieksarbeidster onder de Duitsers. In haar
studentenkamp vecht een klein dapper
groepje met de rug tegen de muur. Sommi
gen, waaronder ook enige hoogleraren, be
zwijken voor de verleiding en gaan naar
het buitenland, naar Amerika, Canada,
Australië. Dat betekent prijsgeven van de
studie, het betekent treden uit een cultuur
gemeenschap, het betekent assimileren,
afbraak dus van de eigen natie. Met elkaar
behoeden de studenten een kostbare erfe
nis en daarom houden de meesten vol. On
danks hun rantsoenen, die voor hen, de
vrienden, niet groter zijn dan voor de
Duitsers. Ondanks het feit, dat de Weste
lijke geallieerden hen niet begrijpen en de
Duitsers hen „Slaven" noemen. En dit volk
Door de met regengordijnen behangen
straat holt een bedrijvig mannetje achter
een tweedehands rijwiel aan. Niet omdat
hij bestolen is door een fietsendief, of
dat hardlopen in de regen tot zijn prettig
ste bezigheden behoort, maar louter en
alleen tengevolge van het feit, dat op het
vrij troosteloze rijwiel een klein meisje zit
te schuiven, dat zich de edele f ietskunst
meester probeert te maken. En daar moet
vader bij helpen, want de eerste schreden,
nee „trappen" op dat onbekende terrein
zijn wankel en niet van gevaar ontbloot en
de straat heeft zich reeds meermalen als
een weinig meegevende substantie doen
kennen. Vandaar ook, dat het meisje om
haar beide knieën grote witte lappen
draagt.
Ondanks alle tegenslagen zijn vader en
dochter elke avond weer bezig met vrije
oefeningen op twee onzekere wielen en
maakt de kleine opzienbarende vorderin
gen in het bochtenwerk en de sprint. Zelfs
zo, dat vader meermalen ademloos terzijde
slaat en zusje maar laat knoeien, om
dat hij het niet bij kan benen, wat niet te
verwonderen is na een achturige dagtaak.
Alle zeven avonden van de week ver
schijnt het tweetal op straat. Als zusje op
de fiets is getakeld en zich meester heeft
gemaakt van het onnoemelijk wijde stuur,
met haar korte pootjes de witte blokken
van de trappers te pakken heeft gekregen,
begint het spannend spel. Zusje heeft het
afstappen nog niet onder de knie, dus als
haar vaart vermindert laat zij zich lijde
lijk van haar vervoermiddel afstuiteren,
om dan met bevuilde knielappen de strijd
opnieuw aan te binden. Zusje is van Ne
derlandsen bloede, dus viyj vasthoudend.
De buurt leeft mee met dit onaanzienlijk
vertoon van elke avond en bewondert in
de eerste plaats het vadertje, dat zo man
haftig draaft terwille van zijn fietsende
dochter, in de tweede plaats het kind, dat
niet versaagt en welks windsels elke avond
uitgestrekter worden.
Toen de kleine een dezer dagen onder een
milde regenbui zich voorbereidde op het
eindexamen tweehandig en -benig wielrij-
den heeft de vader mij verklaard, dat zijn
dochtertje het rijwiel op haar derde ver
jaardag ten geschenke had gekregen.
Vol bewondering over vaders en doch
ters die de prilheid der jaren aangrijpen,
om het snelverkeer te leren kenner., volg
ik thans de labiele verrichtingen van zusje.
Zij komt er wel, al is zij er nog niet.
razangeressen, schilders en ministers.
„Daar zit Ignazio"! inderdaad zie ik het
grote, enigszins paardekop-achtige hoofd
van Ignazio Silone, de schrijver van „Fon-
tamara".
„Die ouwe heer die limonade drinkt, is
de opvolger van Einaudi, als minister van
het Staatsbudget", vertelde ik op mijn
beurt. „Waarom houdt hij zijn hoed op?",
vraagt mijn gezellin, die niet gesteld is op
christelijk-democratische ministei-s.
„Waarom draagt die meneer, die aan de
telefoon staat, een olijfgroen fluwelen jas
je, een zwart fluwelen broek en bijna on
zichtbare touwtjessandalen?", antwoord
ik. „Maar dat ik Carlo Levi"! Ja, dat is
Carlo Levi, de schilder, die dank zij Mus
solini's gril om hem naar Lucanië te ver
bannen, wereldberoemd werd als schrijver
met zijn: „Christus kwam niet verder dan
Eboli". Carlo Levi draagt fluweel en san
dalen en Pella behoort tot een vorige gene
ratie en vindt het „flink" en „origineel" om
in een restaurant zijn hoed op te houden.
„Gek, dat hij hier is: dit lokaal is sinis-
trorto", welk onvertaalbaar, maar grappig
woord, zoiets als „linkserig" betekent.
Juist op dit ogenblik komt Saragat binnen
met Ivan Matteo Lombardi en de hele
groep sociaal-democratische leiders. Door
allen nagekeken gaan zij door de vier zaal
tjes naar de allerlaatste, maar ook grootste
tafel, de „historische" tafel, waar het
socialisme van Italië dagelijks wordt ge
voed. De eigenaar van het lokaal, vijftig
jaar, kort en gezet, in een stro-kleurig cos-
tuum, een zwartzijden zakdoekje heel even
uit de borstzak glurend, rent naar het
vierde zaaltje om de democratie te dienen..
„Ja, hij wil de uitvoervergunning wel
geven, maar we moeten even afwachten,
wie nu eigenlijk minister wordt", hoor ik
een zwaar-gebouwde man aan de telefoon
zeggen. Kennelijk een fabrikant uit Noord-
Italië; even later strijkt hij neer aan zijn
tafeltje, waar een slanke vrouw, 25 jaar
jonger dan hij, haar koffie drinkt. Zij
draagt een zwartzijden avondkleed, heel
lang, een gouden koord om het middel, een
gouden vlinder op de linkerborst; haar,
lange, zeer blanke armen zijn bloot en be
hangen met zware gouden armbanden en
ketenen.
Het leven weent
heeft, in tegenstelling met de Duitsers,
teveel trots om zich bij de bezetters te
gaan beklagen.
Het grote heimwee.
Wat het meisje uit Riga en haar mede-
ballingen hier op dit festival te zien geven,
is eigenlijk veel meer natuur dan kunst.
Letland was van ouds het land van de bal
lade, van de sage, van de volksdans. Geen
kind bij ons, "dat piano leert spelen of het
vindt in zijn eerste muziekboek eenvoudige
volkswijsjes, ontstaan langs de Baltische
kustlijn. Waarin een vreemde, meditatieve
ernst doorklinkt, alleen verklaarbaar uit
de geschiedenis. Eeuwenlang heeft dit volk
heimwee gekend naar zelfstandigheid.
-Sinds 1300 werd het verdrukt door een
heersende kaste van Duitse adel. Eindelijk
in 1918 vochten de Letten zich vrij. 1940
de rode springvloed. Nog lees ik iets in de
ogen van het meisje van de ontzettende
angst, die haar kleine volk toen aangreep.
Een jaar later weerklonken commando's
in een rauw Duits, dat het volk aanvanke
lijk als een bevrijding in de oren klonk.
De nieuwe overweldiger immers wist glacé
handschoenen te dragen, culturele belang
stelling te veinzen. Maar hij kon zijn ware
gedaante toch niet lang camoufleren. Over
al langs de Baltische zee doofden de Cha-
noekalichtjes, overal voelden de nationalis
ten van Letland, Estland en Lithauen, dat
de klauw van de Gestapo niet minder
scherp was dan die van de Russische staats
politie.
1944. „Die Russen kommen!" schi'eeu-
wen de Duitsers. Zij schilderen de op
wraak beluste horden in de schrilste kleu
ren. Gevolg: voor de vluchtende nazi's uit
trekt een deel van de studerende jeugd,
van de Baltische intellectuelen. Zij werken
in Duitse fabrieken, worden „Polakken"
genoemd, ofschoon zij geen enkele Slavi
sche verwantschap erkennen. Wat deert
het? Zij steken geestelijk met hoofd en
schouders boven hun omgeving uit en uit
het Westen nadert immers de bevrijding.
Vrij zullen zij zijn en terugkeren naar hun
land.
De Letten moeten wachten
En ja, overal waar de eerste Shermans
en de jeeps zijn doorgedrongen, wordt het
px'ikkeldraad rond de kampen neergehaald.
Overlevenden keren terug in een wereld,
die herademt. De Letten echter moeten
wachten. Nu al drie jaren-sinds de bevrij
ding. Waaróp wachten zij eigenlijk? Zij kij
ken naar'het grote schaakspel tussen Oost
en West. Zij kijken op de klok en gissen. De
klok tikt onverstoorbaar verder. Kalender-
bloes worden dunner en dunner, worden
vervangen door nieuwe.Zij weten, dat
zij op een wonder hopen. Intussen is er
enig contact met Zweden en Zwitserland.
Er zijn wat boeken gekomen uit Amerika.
Met stralende en verlangende ogen ver
telt het meisje van haar vriendin, die een
jaar lang mocht werken in het Wilhelmina-
gasthuis in Amsterdam. Een jaar lang uit
het isolement, een jaar lang vrijheid, een
jaar lang musea en concerten.
Dan moet ik verder. Ik laat het wel uit
mijn hoofd om deze fiere verschijning, zon
der rouge en lipstick en nagellak, de ge
bruikelijke sigaret te presenteren. De be-
x-ichten, die sporadisch uit Letland komen
zijn weinig moedgevend. Ouders gestor
ven, een broer in Siberië. En dan begrijp
je, waarom de schilderijen op deze tentoon
stelling zijn als gevernist met een waas van
droefenis. Waarom hun ballet zweemt
naar het tragische. Waarom zelfs hun pop
pen, uitgedost in de feestelijke kledij van
het land, zulk een treurig-starre uitdruk
king hebben op de gezichten van celluloid
en gips.
Oss gaat weer over de tong
De politie in Oss heeft de familie V.,
man, vrouw en twee dochters, gearres
teerd, alsmede twee broers van de echtge
note van V.
De leden van deze familie worden er van
verdacht, enige welgestelde inwoners van
Oss van vrij belangrijke bedragen beroofd
te hebben. De gedupeerden hadden echter
geen aangifte bij de politie gedaan.
Na verhoor is de oudste dochter van V.
vrijgelaten, omdat kwam vast te staan.dat
zij niet medeplichtig is.
Laat in de avond ga ik door de binnen
stad naar huis. Helverlichte winkels, waar
schoenen, stoffen, levensmiddelen liggen
uitgestald, zo veel en zo mooi als in geen
ander land in Europa, zelfs in België niet.
En de prijzen? Ook als in geen ander land
in Europa, zelfs in België nietJonge
arbeiders lachen en schertsen met de ge
wone Romeinse gemoedelijkheid. Hun kle
ding is goed, kleurig, vaak smaakvol en
voor ons begrip wat opzichtig. Ze zijn zor
geloos en arm als steeds. Anderen zijn
bleek, ondexwoed, in lompen gekleed. Het
zijn de werklozen, wier onderstand onvol
doende is. Thuis wacht het avondblad: Een
vrouw, moeder van zeven kinderen, heeft
de hand aan zich zelf geslagen omdat ze
geen brood meer voor haar kinderen had.
Een gepensionneerd ambtenaar sprong
uit het raam van de vierde verdieping uit
geldnood. Een Zuidslavische statenloze
heeft zich in de Tiber verdronken.
„Weinig nieuws vanavond".
Schel zijn de lichten van Rome. Nerveus
het leven, dat weent als een saxophoon.
De A.N.W.B. bestaat
1 Juli 65 jaar
Op 1 Juli van dit jaar bestaat de Konink
lijke Nederlandse Toeristenbond A.N.W.B.
65 jaar.
Een ontmoeting tussen de Haagse veloci-
pedistenclub „De Ooievaar" en de Haar
lemse velocipedistenclub in de omgeving
van Bennebroek is de aanleiding geworden
tot de oprichtingsvergadering te Utrecht op
1 Juli 1883.
Nadat de velocipede als eerste middel van
snelvex-keer op de weg door de auto was
gevolgd, sloten degenen, die dit nieuwe ver
voermiddel gebruikten zich in steeds tal
rijker mate aan bij de A.N.W.B., die toen
reeds een wegwijzersysteem voor Neder
land had ingesteld.
Thans heeft de A.N.W.B. zich ontwik
keld tot een organisatie voor toerisme en
verkeer, waarin behalve de automobilist,
de wielrijder, de wandelaar, de ruiter, de
watertoerist en zelfs de privé-luchttoerist
ook de kampeerders zijn opgenomen.
Ruim 220.000 Nederlanders zijn momen
teel in de A.N.W.B. verenigd, waarvan on
geveer de helft automobilisten.
Een der bekendste initiatieven uit de
laatste tijd is de instelling van de Wegen
wacht op 15 April 1946. Het 50.000ste we
genwachtlid werd onlangs ingeschreven.
Verkeer op de rijkswegen
is toegenomen
Volgens gegevens van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek is het verkeer op
de rijkswegen gedurende de eerste maan
den van dit jaar 25 pet. drukker geweest
dan het vorig jaar. Op de weg Utrecht
De Bilt werden de meeste vrachtauto's
motorx-ij wielen geteld. Voor personenauto's
en rijwielen kwam" deze weg op de tweede
plaats. De meeste bussen en rijwielen re
den op de weg ArnhemVelp. Deze weg
was nummer twee voor de motorrijwielen.
De weg Den HaagRotterdam verwerkte
de meeste personenauto's (meer dan 5000
per dag) en kwam wat vrachtauto's betreft
op de derde plaats. Amsterdam-Bussum
was derde voor personenauto's, Rotterdam-
Zwijndrecht kwam op de tweede plaats
voor vrachtauto's. LinneMaastricht was
tweede voor bussen en rijwièlen. Het aan
tal vervoerde reizigers per publieke bus
was in 1946 reeds anderhalf maal zo groot
als voor de oorlog, in 1947 was het het
twee-en-een-halfvoudige. Daarentegen was
het internationaal goederenvervoer per
auto in 1947 nog slechts twee derde van
dat in 1938.
NOORSE TORPEDOBOOTJAGER
NAAR ROTTERDAM
Vrijdag zal de Noorse torpedobootjager
„Arendal" aan de Parkkade te Rotterdam
meren voor een operationeel bezoek. De
Arendal" behoort tot de escorteschepen
van het „Atherstone"-type, waarvan ook
eenheden dienst doen in de Britse, Griekse
en Franse marine. Het schip heeft een be
manning van 208 koppen, onder wie op het
moment 80 adelborsten. De „Arendal"
heeft deelgenomen aan een gevecht tegen
Duitse torpedomotorboten voor de Neder
landse kust od 26 Maart 1945.
Inbraken in Beverwijk
Zowel in de nacht van Dinsdag op
Woensdag als in de daaropvolgende nacht
hebben leden van het langvingerigc gilde
Beverwijk onveilig gemaakt. De eerste
keer moest de fotograaf Bouman in de
Groenelaan het ontgelden, waar een aan
tal fototoestellen en een filmcamex-a wor
den gemist: bij een van de bewoners van
de Populierenlaan werden een hoeveelheid
tafelzilver, distributiebescheiden, een foto
toestel en een bedrag aan geld ontvreemd.
De derde gedupeerde woont eveneens in
de Populierenlaan; hier werden slechts
distributiepapieren en wat klein geld buit
gemaakt.
Export van vroege aardappelen
niet geheel vrij
De minister van Landbouw heeft be
sloten, een onlangs namens de gehele ge
organiseerde tuinbouw in Nederland tot
hem gericht verzoek om volledige vrijheid
voor de afzet van vroege aardappelen uit
de oogst 1948, niet ten volle in te willigen.
Hoewel de overwegingen, welke tot het
verzoek hebben geleid, juist zijn en inder
daad de vooruitzichten ten aanzien van de
voorziening met vroege aardappelen gun
stig mogen worden genoemd, is de minister
van mening, dat de beheersing van het
loon- en prijspeil niet gedoogt de handel
in vroege aardappelen geheel vrij te laten.
De minister is bereid, geexx prijs- en
afzetregelxngen vast te stellen voor de
vroege aardappelen, voorzover zij zijn be
stemd voor consumptie in het binnenland.
Met de gevraagde vrijheid ten aanzien
van de export dezer aardappelen kan de
minister zich evenwel niet accoord ver
klaren.
Voor de grote maten (boven 50 mm)
wordt de expox-t, al naar gelang van de
vraag in het buitenland, toegestaan, geheel
onafhankelijk van de veilingprijs.
Voor de kleinex'e maten wox*dt de export
slechts toegestaan, indien de veilingpx-ijs is
gedaald tot onderstaand niveau in de daar
bij vermelde perioden: tot 4 Juli f 12 per
100 kg; van 4—11 Juli 11 per 100 kg; van
1118 Juli 10 per 100 kg; van 1825
Juli 9 per 100 kg; van 25 Juli8 Augus
tus 8 per 100 kg; en na 8 Augustus 7.40
per 100 kg.
Huiscommissie der V.S. accoord
met militaire hulp
De commissie voor buitenlandse zaken
van het Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden heeft het wetsontwerp, dat de V.S.
bindt aan het principe van militaire hulp
verlening aan bondgenootschappen tussen
vrije naties gesloten, unaniem goedge
keurd.
SCHEEPVAART
K N S M. Bree Helle 8 Juni van Hamburg
naar Bremen. Danae 8 Juni te Barcelona van
Gibx'altar naar Genua. Helder 8 Juni van Ma
deira naar Antwerpen. Ilos 8 Juni van Tar
ragona naar Valencia. Trajanus 8 Juni te Fa-
magusta van Beiroet naar Limasol. Van Os-
tade 8 Juni van Curacao naar Punta Cardon.
Oost Afrika lyn. Bloemfontein 9 Juni van
Teneriffe naar Southampnton. Boschfontein
8 Juni te Durban van'Lorenzo Marques naar
East Londen. Langlee Scott 8 Juni te Beira
van Mozambique naar Durban. Nordkap 7
Juni te Marseille van Port Said naar Genua.
West Afrika lijn. Amstelkerk 8 Juni van
Lagos naar Lome. Congostroom 8 Juni van
Amsterdam naar Hamburg. Hilversum 8 Juni
te Port Gentil van Duala naar Angola.
Nederland. Bali 9 Juni van Port Said naar
Hallifax. Celebes 8 Juni van Port Said haar
Londen. Johan de Witt 8 Juni Perim gepass.
van Batavia naar Holland. Lombok 8 Juni
van Colombo naar Bombay. Radja 8 Juni
van Kaapstad naar Nort Elisabeth. Rem-
pang 8 Juni te Semarang van Makassar naar
Batavia. Rondo -8 Juni te Port Swettenham
van Penang naar Singapore.
Kon. Holl. Lloyd. Westland 8 Juni van Rio
de Janeiro (uitreis).
Grote vaart
Alphacca, Japan-Rotterdam. 7 Juni van
Port Swettenham. Esso Amsterdam 8 Juni
van Baltimore te Aruba verwacht. Helicon
8 Juni van Porte Cabello naar Laguaira. Hu-
go de Groot 8 Juni van Soerabaya naar Ba
tavia. Leuvekerk, Basra-Rotterdam, pass. 8
Juni St. Vincent. Stad Maastricht, Rotter-
dam-Savona, pass. 7 Juni Ouessant.
Aardijk 8 Juni van Rotterdam te Antwer
pen. Algenib, Rotterdam-Rio de Janeiro. 9
Juni te Antwerpen. Hedel 8 Juni van Rot
terdam te Montreal. Prins Johan Willem Fri-
so, Quebee-Avonmouth, pass. 8 Juni Fasnet.
Prins Willem van Oranje. Chicago-Rotter
dam, pass. 8 Juni Bell Island.
Baltic (coaster), Batavia-Rotterdam 9 Juni
te Gibraltar verwacht. Colyto 8 Jüni van
Saffi te Rotterdam. Gaasterkerk 8 Juni van
Rotterdam naar Hamburg. Henk (coaster)
Batavia-Rotterdam 8 Juni te Gibraltar. Ma
rie Skou (VNS), Rotterdam-Perz. Golf, 3
Juni van Genua. Molenkerk, Rotterdam-Java
7 Juni van Suez. Rondo 8 Juni van Penang
te Port Swettenham. Rijnland, Amsterdam-
Las Palmas, pass. 8 Juni Finisterre.
Kleine vaart
Brem 9 Juni van Oporto te Antwerpen.
Elisabeth (R K C) 8 Juni van Manstcd naar
Horsen. Haskerland 6 Juni van Rotterdam
te Kingslynn. Heemskei'k 8 Juni van Londen
naar Boom. Maymer (R K C) 8 Juni van
Aberdeen te Hamburg. Seaham 9 Juni van
de Tyne naar Delfzijl. Wim (Vermaas) 8 Juni
van Teignmouth naar Helsinki. Zeeland (S
S M) 9 Juni van Amsterdam naar Huil.
Bardal 8 Juni van Bremen naar Peterhead.
Franka 8 Juni van Hayle naar Swansea.
June 8 Juni van Goole naar Jersey. Leuve-
haven 8 Juni van Antwerpen te Gothenburg
Macbeth 8 Juni van Grimsby te Newcastle.
Mira 8 Juni van Goole te Fremington. Nas-
sauhaven 9 Juni van Malmo te IJstad. Rika
8 Juni van Kopenhagen naar Kiel.
Sleepbedrijf
Slbt „Hudson" 9 Juni van Bangka te Soe
rabaya. Slbt. „Maas" 9 Juni in zee naar Em-
den. Slbt „Schelde" 9 Juni van Rotterdam te
Vlissingen. Slbt „Ebro" 8 Juni van Takoradi
naar Rotterdam. Slbt „Ganges" met bagger
molen en bak, 8 Juni van Wicklow naar Rot-
tex-dam. Slbt „Zwarte Zee" met Zuiderdam,
8 Juni van Rotterdam naar Antwerpen. Slbt
„Borneo" 8 Juni van Vlissingen te Hoek van
Holland. Slbt „Thames" met tanker „Tex
Afrika" 8 Juni van Lagos naar Middelland
se Zee-haven. Slbt „Blankenburg" met 2 bak
ken 8 Juni van Algiers te, Sfax.
BINNENGEKOMEN EN VERTROKKEN
VISSERSSCHEPEN
9 Juni binnengekomen:
IJH 25, Flamingo, rederij Marezaten, met
vis. vertr. 2 Juni.
9 Juni naar zee:
IJM 87, Neptunus, 94 Zwarte Zee, IJM. 117,
Prinses Beatrix; IJM. 58, Amsterdam.
Agenda voor Haarlem
DONDERDAG 10 JUNI
Frans Hals Theater: Haarlems Studenten
Gildt filmavond ten bate van Stichting Ned.
Studenten sanatorium, 9.30 uur. Palace:
„Mijn eigen rechter", 18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15
uur. Luxor: „De Lafaard", 2, 4.15, 7 en 9.15
uur. City: „De klokkenluider van de Notx-e-
dame", 14 jaar, 2.15, 4.30, 7 en 9.15 uur. Spaar-
ne theater: „De schrik van Parijs", 18 jaar
2.30, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „De vrouw,
die de moed had", 18 jaar, 2. 4.30. 7 en 9.15
uur. Rembrandt: „La Bohème", 14 jaar, 2,
4.15, 7 en 9.15 uur.
VRIJDAG 11 JUNI
Gem. Concertgebouw: Volksconcert H O V
8 uur. Bioscopen: middag- en avondvoor^
stellingen.
