IJmuider Courant
m
J ïtfANGRIJK INITIATIEF inzake
Ik '^weping van een West-Euro-
iK^óenng als eerste stap op de weg
fe-'lrsle luie is van Franse zijde ge-
p'astèren bekend gemaakt. Het
rt* aan verklaringen van de (nu
1*3L\ Franse minister van Buiten-
lëfcien Georges Bidault tijdens de
van de Consultatieve Raad
Ff* mogendheden van het Brusselse
Het herinnert ook aan het stand-
\.k Paul Reynaud, nu minister van
IPl j„ het kabinet-André Marie,
Lnop het Europese Congres in Den
Gjfgar het is verder uitgewerkt en
Bffai voorstel lot actie op korte ter-
I''-"- m franse ministerraad, ver gade-
i
ïS
Alle vier de Grondwetsvoorstellen
royaal over de Kamer-eindstreep
S'SnZS/rm
aSSHSSl
Djokja acht „mogelijkheid tot
vreedzame regelinggeëlimineerd
Berlijnse politie uit Sovjet sector
schiet burgersop Brits gebied neer
In Washington en Parijs is men
hoopvol gestemd over Moskous succes
Weerbericht
tan?:
No.
19020
154, Tel. Adm. 5437,
5 uur: 8061 (K 25j0),
MHaarlemGr.HoutEtr.93
.Alerte311
i^f&f"uriSl
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
KENNEMER EDITIE VAN HAARLEMS DAGBLAD
Vrijdag 20 Augustus 1943
Verschijnt dagelijks, behaive op Zon- en Feest
dagen. - Abonnementen per week 31 cent, per
kwartaal 4,Franco per post 4,50 - Giro
rekening 273107 ten name v. Haarlems Dagblad
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
reader voorzitterschap van de Presi-
ISóN Republiek Vincent Auviol, heeft
r '-«ie besloten de plannen tot instelling
Eüo Europees parlement die uiteen-
Ji-saren in een memorandum van de
i a^Ltie-commissie der Europese Een-
5- Meeging actief te ondersteunen.
hieraan toe dat de voorzitter van
li' 'coördinatie-commissie het Britse
IP ntslid Duncan Sandys, Winston
^:!;!ld^!nUzoon, is. Sandys staat op
0rs1°dat het bijeenroepen van
Assemblee een hoogst
is, zoals hij pas
Ir.** aang^—-
1 ^aaro. ,eeft aan de vijf
=°5ran ®root-Brittannië, Frank-
.s België en Luxemburg
•*£2* voorgesteld van een con-
- fe-
pa
- «sie
-de opneming van een Euro
WkzJt zal voorbereiden en uit <5
P^Tltfan namelijk 25 voor de
Selux (11 Nederlanders, 11
L* f Luxemburgers), 25 voor
s t ti» en 25 voor Frankrijk.
;.Bnim"'e mu dus het stemmen-
HPftlL van wording verkerende
dat van Groot-
ia ijk_ Geen
'fflsTel waarbij de indruk
«dat Benelux door de twee
iXSltbrvoorbaatalsgeUjk-
regering0'heeft nu de rege-
ÏF* Groot-Brittannië, Nederland,
I immburg uitgenodigd tot het
J w i besprekingen te Brussel, met
3 ftS November, over de oprichting
Vlrooees parlement. De in eerste
t Cf Slide Assemblee zou nog geen
£27uitvoerende bevoegdheden
hnhhen zolang de vijf betrokken
5 fealTSi" tobben besloten, een
3 soevereine rechten over te
Ëfam een hoger Europees gezag.
05 ji in het bericht van gisteren
f"?endaual ieder begrijpen -Wel
IfSnbléeeen zeer belangrijke taak
^vervullen, waarvan verscheidene
teitenmhet bericht worden opge-
^Tdiemen ia het kort kan samenvat
te woorden: indiening van uitge-
l voorstellen voor het sluiten van de
-As uit mededelingen van onze parle-
redacteur blijkt heeft men m Den
'J&sjn standpunt ten aanzien van het
jQe voorstel nog niet bepaald. Het zal
•èwiifeld eerst in behandeling komen
k öe afdeling Politieke Zaken van het
■fakement van Buitenlandse Zaken en
Jskirlijk aan de orde worden gesteld in
«ministerraad. Dat dit met spoed zal ge-
•lA«ien lijkt in de internationale omstan-
*1 Weden waarin wij verkeren, alleszins
uliafichijnlijk. Men zal snel moeten han-
ook ten aanzien van de voorbereiden
de conferentie in Brussel en zelfs met het
s| m der Assemblée, als die eenmaal tot
raad is gebracht. Wij leven niet in een
waarin men jarenlang over zulke plan-
b kan gaan philosopheren, er boeken
schrijven, teen eindeloze gedachten-
beginnen over de vele moeilijk-
rjca cii bezwaren, die zij ongetwijfeld
j^iveren en dan over een jaar of tien eens
- hè volgende stap overgaan. Het zal van
gte groter belang zijn dat zij krachtige
See van de organen der openbare mening
Era Inderdaad staan de hoogste levens-
Sap der betrokken volken op het spel
ee'! de wijze van uitvoering der plannen
- rarbij velerlei mogelijkheden zich
ttèen dus scherp inzicht en de
rc'ite aan Jacht vergen.
in volken, zelfs een zo belangrijke
pep als het Brusselse vijftal, vormen niet
fapa en zelfs niet West-Europa. De
fessastandigheden beperken elke poging
r, vorming van een Unie tot West-Europa.
Is: men daarbij wel begrijpen dat het
teiter van elke Federale Unie inhoudt,
èl zij zich voor de toetreding van andere
?:!a openstelt hetgeen ook nu zeker
al geschieden en dat de houding der
Sao West-Europese staten zeker ten
ratste beïnvloed zal worden door een wel-
van het vijftal, dat ook voor die
fib grote nieuwe mogelijkheden zou
m r. p.
franse Raad van de Republiek
Urdt gereorganiseerd
De Franse Nationale Vergadering heeft
-en vergadering, welke de gehele nacht
frura heeft, met 410 tegen 183 stemmen
®wt aangenomen ter reorganisatie van
van de Republiek (Senaat). De
Emumsten stemden tegen deze wet.
«gens de nieuwe wet zal de raad van
.^Mliek 320 leden tellen, komende
bij indirecte verkiezing aan te
va De Nationale Vergadering zal elf
,.ïfei§en midden kiezen. Voorts
.eden gekozen worden door de
®enten van het moederland en van
/ans Guiana. Martinique en
e drie departementen van Al-
law«o 14 leden biezen, de andere
d.8," mandaatgebieden 43 leden.
vlVj,™ 21111611 de Franse burgers in
-crVertegenwoordigen, twee de
drie die in Marokko en
se burëers in het bui-
ve?el'r'g 'n de grondwet van
ale VerSadering vijftig
Ötó ?e Raad van de
I moederland tweehonderd,
51 en Algerije 14.
mbuu-".e de,egatie bij de
^hlj|digingsplechtigheid
■JzulTn .sp,0ndent uit Brussel
mi uit vnn delegatie, samen-
•^ïit ?lnstaande P°litici en an"
huldiging ill' BelS'schc Hof bij de
'8ttin vertPtroJ? meuwe Nederlandse
»or£ °,rd,gen- Het moet uitge-
Kif naar i dat Prins-Regent
haar Nederland zal komen.
Minister Sassen maakt een goede beurt
en professor Gerbrandy niet
(Van onze parlementaire redacteur
Het Kabinet-Drees mocht het ge
noegen smaken, de voorstellen tot
Grondwetsherziening met "vergrote
meerderheid aangenftmen te zien. ook
dat, waardoor schepping valt de nieuwe
rechtsorde met betrekking tot Indo
nesië, alsmede in verband met de West
liaar verder beslag zal kunnen krijgen.
Mr. Vonk (VVD) bleek over het van
liet tegenwoordige Ministerie te ver
wachten Indonesisch beleid best te
spreken l* z«n en daarom konden hu
en zijn vrienden hun stem aan het
ontwerp in kwestie geven.
Natuurlijk stelde het Kabinet het door
genoemde spreker alsook door anderen
de heer Tilanus bijvoorbeeld denbaar
gemaakte vertrouwen op zichzelf op prijs.
„Maar", zo gaf Minister Sassen te kennen
en wonderlijk genoeg bewaarde de
Premier bii dit ontwerp helemaal het stil
zwijgen - „men heeft de herziemngsvoor-
stel'len naar hun inhoud en geenszins in
verband met het Kabinetsbeleid te beoor
delen." Wat die inhoud betreft, ontkende
de jonge, uitstekend sprekende bewinds
man, dat er inderdaad gegronde reden zou
bestaan, de ontworpen artikelen als veel
te vaag of te onduidelijk te becritiseren
Wel degelijk hadden zij inhoud en lag er
een belangrijk beginsel aan ten grondslag,
te weten het beginsel, dat de Grondwet de
gelegenheid opent om, met in achtneming
van hetgeen de nieuwe artikelen aan posi
Ss bevatten, een werkelijk geordende'
rechtsstaat in het leven te roepen.
De positie van de Kroon
De heer Tilanus (c.h.) had o.a. nadere
inlichtingen gevraagd over hetgeen
Regering eigenlijk bedoelt met wat zij xn
de Memorie van Antwoord geschreven
heeft over de Kroon van de Unie. Hq kreeg
nu te horen, dat evenals er in het huidige
Koninkrijk een constitutioneel vorstis dat
ook het geval ten aanzien van de Umezal
7iin die dus allerminst een absoluut
monarch aan het hoofd zal krijgen. Intus
sen het Uniestatuut zal mede het consti
tutionele karakter van de Kroon nader heb
ben te bepalen en zulks in gemeen overleg
met ons. Overigens wees de Minister er nog
op, dat de Regering de Nede''la"ds~lD.S:
sische Unie ziet als een staatsrechtelijke
constructie, die haar preciese omlijning zal
hebben, wanneer er zich een Nederlands-
Indonesisch staatsrecht
ben. De bewindsman eindigde
waarin hij aan de oppositie verweet, dat zij
met niets anders van opbouwende aard^as
komen aandragen in de Plaats van het
óntwerp-Grondwetsherziemng, met de ver
klaring, dat er weer iets groots m Indie te
doen valt. Onze ware grootheid zal daarbij
Sn dat wij niet alleen, maar m vnje
samenwerking met de .volkeran.„0'"J|Ë
voorzien zullen in de nieuw op te tanm
rechtsorde. Daartoe biedt dit wetsontwerp
grondslag, waarborg en richtlijn.
Te voren had Prof. Schermerhom (ArW
een rede van hoog gehalte gehouden om
uiteen te zetten, dat voor zijn gever
wanten het voorstel bovenal aanvaardbaar
was aangezien het uitgaat van de opheffing
van de koloniale status en voorts van de
federale gedachte, die niet slechts een
uSkómst voor Indonesië, maar eveneens
plders in deze gemartelde weield kan bie
den Deze spreker moge wellicht gesproken
hebben in een trant, welke meer nog dan
in het parlement in een geestelijke bijeen-
komst zou aanslaan, hij had in elk geval
een zeer waardig geluid laten horen.
Professor op hol
Dit kan niet bepaald gezegd worden van
Prof Gerbrandy, die te midden van veel
holle klanken, opgeluisterd door een paar
weinig parlementaire grollen, zich op ge
duchte wijze blameerde, toen hij probeerde
de Koninklijke rede van 7 December 1042
te kleineren. Hil ontkende, dat daarin de
opvatting op de voorgrond zou hebben
gestaan, dat de mettertijd totstand te
aen hervorming van het Rijk op de grond
slag van vrijwillige aanvaarding zou
moeten berusten. Wat die rede in dat op-
zich had bevat was niets dan een waarheid
als een koe. De felle afstraffing «mh.eo,
toesediend door Prof. Romme (KVP), dat
in zulk een rede toch waarlijk geen_plaats
heeft kunnen bestaan voor waatheden als
koeien maar alleen voor in hoge ernst ge
sproken mannentaal, kwam taak aan,
evenals de bijkans nog striemender opmer
king van de heer Tilanus (c.h.),
uit eerbied voort de persoon «PisfGa-
brandy er de voorkeur aan gaf niet op
diens, rede in te gaan.
Tenslotte zii nog aangestipt dat ook
Minister Sassen onderstreepte dat de vrij
willige aanvaarding beschouwd!moestw.or
den als een wezenlijk bestanddeel van de
rede van 7 December 1942, opvatting door
het ganse Kabinet gedeeld.
Het instituut der Staatssecretarissen
Het voorstel om aan de functie van
Staatssecretarissen een plaats in de Gr0"d
wet toe te kennen, ontmoette °P"ie™
striiding bij de heer Tilanus (c.h.), die er
mUen^tellen ^p™ontact"'rnet de *MiSsters,
en voorts bij de heer Hoogcarspel (comm.).
Geliik bii de eerste behandeling voerde spr.
hun invloed te doen gelden Zij heboen
d^nrdmGoefwNater7(Arb.) noemde
het voorstel nuttig. Het was eergva"
de overbelasting van de mannen aan ae
t0ne Minister-President wees er op, dat op
ge eerd, dat het zijn nut vermag te hebben
®m verdere splitsing van
departementen met-als gev sterraad
heeft over functionarissen welke tegenover
de Kamers echter (een soort onder-minis
ters) politieke verantwoordelijkheid dra
gen. Zeer praktisch kan het ook zijn met
de Minister een algemeen Kamerdebat
over een wetsontwerp te voeren, om hem
dan daarna over de bespreking van de ver
dere technische onderdelen door zijn Staats
secretaris te laten vervangen. Te meer is
djt instituut gewenst, nu de tijd en arbeids
kracht van verschillende Ministers steeds
meer in beslag wordt genomen. Intussen
bleek Minister Drees persoonlijk niet ge
neigd om in een zeer ruime mate van de
nieuwe mogelijkheid, die de Grondwet zal
geven, gebruik te maken.
De inwendige veiligheid
Tot besluit kwam het wetsontwerp in
zake de „burgerlijke staat van beleg'* aan
de orde. dat afkomstig was van het door
Prof. Romme c.s. genomen initiatief. In
navolging van het precedent van 1840
meende voorzitter Kortenhorst, dat het
ook thans juist ware het door initiatief ge
boren voorstel, sinds het dank zij de Rege
ring wettelijk bekrachtigd was geworden,
nu door de Regering te laten verdedigen,
een opvatting waarmee de Minister van
Binnenlandse Zaken het volkomen eens
bleek te zijn.
Het ontwerp zelf ontmoette, wat na het
gebeurde in eerste instantie, geen verras
sing was, tegenstand bij de communisten
als wier woordvoerder de heer Gortzak op
trad. Deze kwam met kracht tegen het
wetsontwerp op. Minister v. Maarseveen
gaf te kennen dat er voor deze stormloop
geen reden bestond, dat er geen sprake was
van een regeling welke neo-fascistisch zou
zijn. Trouwens, van communistische zijde
was juist beweerd, dat het voorstel eigen
lijk niets nieuws brengt, aangezien het
daarin bepaalde reeds onder het bestaande
art. 195 mogelijk zou zijn. De meerderheid
van het Parlement betwijfelde echter of
de Grondwet inderdaad op dit punt vol
doende duidelijk was. Vandaar dit wijzi-
gingsontwerp. Kortom, de heer Gortzak,
(welke een uitstekend spreker bleek te
zijn) had tegen spoken gestreden. Op zeer
geestige wijze verdedigde de Minister van
Binnenlandse Zaken het voorstel, dat zich
volgens hem geenszins tegen de commu
nisten richtte.
Na een korte repliek kon de Kamer
tot stemming over de vier herzienings-
ontwerpen overgaan. Het resultaat
hiervan was dat het voorstel in zake
de nieuwe rechtsorde van en ten op
zichte van het Koninkrijk er met
7622 stemmen doorging (alléén de
Anti-Revolutionairen, de Staatkundig-
Gereformeerden, de Communisten en
de heer Weiter tegen).
Alle 98 aanwezigen een schitte
rende opkomst verklaarden zich
voor de regeling inzake het inkomen
van de afstand gedaan hebbende
Koning. Het wetsontwerp inzake de
Staatssecretarissen kwam er door met
8315 stemmen (Christ.-Historischen
en Communisten tegen), terwijl het
voorstel inzake de burgerlijke staat van
beleg, alleen verzet bij de Communis
ten ontmoette, zodat het werd aange
nomen met 926 stemmen.
Hierna kregen de Premier en verschil
lende zijner collega's gelukwens-ha.idjes te
drukken.
Franse arbeiders stellen
de regering ultimatum
1 September zullen zij beslissen
over hun steun aan Marie
De niet-communistische Franse vakbon
den, die ongeveer 2.500.000 arbeiders ver
tegenwoordigen, hebben Donderdagavond
besloten hun samenwerking met de rege
ring te beëindigen. In een gemeenschappe
lijk communiqué wordt gezegd, dat „deze
regering, evenals haar voorgangers, zich
onmachtig toont, een politiek te voeren die
rekening houdt met de belangen van het
land en de arbeiders een stabiele koop
kracht verzekert." De politiek der vakbon
den en hun actie in de toekomst zullen
bepaald worden door de afzonderlijke vak
bonden tijdens bijeenkomsten, die de vol
gende week gehouden worden. Het besluit
van de niet-communistische vakbonden is
genomen onder invloed van de groeiende
onrust onder de arbeiders. Van deze on
rust heeft de communistische C G T. die
de economische plannen van Reynaud de
„oorlog verklaarde", volledig gebruik ge
maakt.
In een brief aan premier Marie verkla
ren de niet-communistische vakbonden,
dat zij tot 1 September zullen wachten om
dan de resultaten van de economische
campagne der regering te bestuderen. Het
politieke bureau van de Franse communis
tische partij verklaart in een communiqué,
dat de reis van Reynaud naar Washington,
waar hij deel zal nemen aan de bijeen
komst van het internationale monétaire
fonds, „een nieuwe devaluatie van de
franc voorspelt". De partij spoort nogmaals
aan, zich met alle macht te verzetten tegen
Reynauds „exorbitante en ongrondwettige"
volmachten.
Afgewezen
Op de Russische ambassade te Washing
ton is een nota overhandigd, waarin de
Verenigde Staten alle Russische protesten
en eisen met betrekking tot de beide Sovjet
leerkrachten Samarin en Kosenkina van
de hand wijzen.
Kei woord is aan..
De Times over Indonesië
De Londense „Times" schreef Donder-
dag in een hoofdartikel over de Indonesi-
sche kwèStie, dat de vrees niet ongerecht
vaardigd is, dat de „republikeinse auto
riteiten in Djokja zelfs een verbreken van
het huidige bestand zullen toejuichen".
Het blad schreef verder nog: „Indien de
republikeinse autoriteiten de Nederlanders AllierikaailSe vertegeUWOOrCll-
van aggressie konden beschuldigen en
zichzelf wederom konden opwerpen als
Otto Weiss:
Vele geleerden houden zich
architecten, omdol zij een n
bouwmateriaal hijeen slepen.
de verdedigers van de Indonesische onaf
hankelijkheid, zouden zij misschien iets
van hun verloren gegaan prestige kunnen I
terugwinnen".
„De beste weg voor de Nederlanders is
thans geduldig en gestaag voort te gaan
met de vorming van een voorlopige fede
rale regering in Indonesië, zoals de niet-
republikeinse staten aanbevelen. Dan zal
de republiek zich geplaatst zien tegenover
de keuze: ofwel zich bij de Verenigde Sta
ten van Indonesië aan te sluiten of zich
zelf te veroordelen tot isolatie".
gers bij het regeringsjubileum
President Truman heeft Donderdag be
paald, wie de Verenigde Staten officiëel
zullen vertegenwoordigen bij de jubileum
feesten va*n Koningin Wilhelmina der
Nederlanden tussen 31 Augustus en 6
September. Het zijn de Amerikaanse am
bassadeur in Den Haag, Herman Baruch,
mevrouw Eleanor Wilson-Msadoo, een
dochter van de voormalige president der
Verenigde Staten, en Thomas J. Watson,
president van de „International Business
Machines Company".
Republikeinse documenten blijken nog
niet te zijn teruggegeven
Betreffende het teruggeven van de docu
menten der republikeinse veiligheidscom
missie, welke zich bevonden in het gebouw
aan Pegangsaan Oost te Batavia en die ir.
beslag werden genomen bij de huiszoeking
die volgde op het incident waarbij een
politie-agent werd doodgeschoten verneemt
Aneta, dat Donderdag enig misverstand is
ontstaan bij de uitvoering van de opdracht
van de procureur-generaal, luidende dat de
documenten onverwijld aan de republi
keinse delegatie ter beschikking moesten
West-Berlijnse politie in alarmtoesfand
Toen de Duitse politie in de Berlijnse
Sovjet-zóne Donderdagavond een razzia op
zwarte handelaren ondernam in de buurt
van het Potzdammerplein, waar de grens
van de Sovjet-zóne loopt vluchtte een
aantal Duitse burgers naar de Britse sector.
Enigen hunner zijn door de achtervolgende
politie doodgeschoten toen zij zich blijkbaar
aldus Reuter, reeds op grondgebied bevon
den, dat door de Engelsen bezet is.
Vier burgers werden gedood en ten min
ste acht gewond door het eerste vuur van
de politiebeambten uit de Russische sector
Ooggetuigen ontkenden dat „Westelijke"
politiemannen het vuur zouden hebben be
antwoord. Na het vallen van de schoten
stroomde een menigte van zeker 4000 men
sen het plein op dat op de grens van de
vier zónes ligt en begon de politie van de
Westelijke zowel als de Oostelijke zónes te
bekogelen met stenen en andere voor het
grijpen liggende projectielen.
Vlaggen verbrand.
Vervolgens drong de menigte op naar de
Russische zóne en deed daar een aanval op
het hoofdbureau van de 'communistische
Twee optimistische geluiden:
De vertegenwoordigers van de drie
Westelijke mogendheden bereiden zich
voor op een nieuwe ontmoeting met
de Sovjetleiders, die mogelijk vandaag
zou plaats hebben.
In Amerikaanse kringen bleek men vol
gens United Press hoopvol gestemd, en een
woordvoerder verklaarde: „Ik ben optimis
tisch, maar bij dit soort besprekingen kan
men er voor het laatste ogenblik eigenlijk
niets definitiefs over zeggen. De eerste
ontmoetingen droegen een betrekkelijk
gemakkelijk karakter, maar nu men tot de
kern van de zaak is geraakt, wordt het
moeilijker voorspellingen te doen."
Reuters correspondent seint, dat men te
Parijs een bevredigend resultaat van de
diplomatieke besprekingen te Moskou
waarschijnlijk acht.
Volgens Parijse kringen zou te Moskou
reeds een aanzienlijke mate van overeen
stemming bereikt zijn. De Russen zouden
zich reeds bereid hebben verklaard de
blokkade van Berlijn op te heffen. Van hun
kant zouden de Westelijke vertegenwoor
digers er in hebben toegestemd, dat de
Oostmark als munt voor geheel Berlijn
geldt. De Russen zouden echter nog wen
sen, dat de besluiten van de Londense con
ferentie worden opgeschort tot na de con
ferentie der ministers. Op dit punt zou men
nog niet tot overeenstemming zijn ge
komen.
In den beginne stonden de Russen er op,
zo gaat Reuters correspondent voort, dat
de Westelijke mogendheden zich bij voor
baat accoord verklaarden met qen beheer
van het Ruhrgebied door de vier bezettende
mogendheden. De Westelijke vertegen
woordigers zouden er evenwel op gewezen
hebben, dat deze kwestie juist door een
nieuwe ministersconferentie zou moeten
Zwitserse jodelaar overleden
Eén van de leden van het gezelschap
Zwitserse j odelaars en zangetfs, dat een
tournée maakt door ons land, is in Kam
pen door een hartaanval plotseling over
leden. De tournée, die plaats heeft onder
auspiciën van de Stichting Nederland-
Zwitserland wordt onderbroken. De Zwit
sers keren naar huis terug.
worden besproken en dat de huidige be
sprekingen slechts ten doel hadden vast te
stellen of zo'n conferentie nogmaals diende
te worden gehouden of niet.
Naar ik verneem, aldus de correspondent,
heeft Molotof tgen een verzoenende hou
ding aangenomen en verklaard, dat hij
tevreden zou zijn wanneer de Westelijke
mogendheden een tijdelijke opschorting
van de Londense besluiten ten aanzien van
West-Duitsiand zouden beschouwen als een
noodzakelijk deel van het herstel van de
status quo van vóór de laatste ministers-
cónferentie.
De grootste vliegmachine die aan de lucht-
aanvoer naar Berlijn deelneemt is de
Amerikaanse C 47 „Globemaster", een
enorme transportmachine, die 23 ton meel
vervoerde op haar eerste vlucht. Zij kan
alleen op het vliegveld Gatow landen en
dan nog alleen op de nieuwe startbaan, die
juist lang genoeg is voor haar ultldbp.
eenheidspartij. De Russische vlag met sik
kel en hamer en verscheidene communis
tische banieren werden naar beneden ge
haald en mee naar de Westelijke zóne ge
nomen waar zij onder luid gejoel werden
verbrand.
Engelse en Amerikaanse militaire politie
was spoedig ter plaatse en herstelde in een
ommezien de orde. Ook werd de politie van
Oost- en West-Berlijn spoedig versterkt.
Een half uur na het vallen van de nood
lottige schoten lagen nog doden en gewon
den op straat op de plek waar zij waren
neergevallen.
Nadat de menigte weer was gekalmeerd,
begonnen ambulances de slachtoffers weg
te voeren. De Duitsers weigerden aanvan
kelijk het plein te verlaten en velen bleven
nog een uur lang rondhangen. Plotseling
kwam een auto met agenten uit de Russi
sche sector de Stresemannstraat inrijden
die de grtens vormt tussen Oost- en West-
Berlijn. Er waren toen nog zel^r 3000 men
sen op de Potzdammer Platz. Het regende
stenen en straatvuil op de politieauto. Een
der projectielen verbrijzelde een portier
raam van de auto en ooggetuigen zagen dat
een der inzittende agenten werd getroffen.
De auto reed, zonder maatregelen tegen de
woedende menigte te treffen, door. Russi
sche militaire politie was op dat ogenblik
nergens te bekennen.
Duitse ooggetuigen meldden dat op het
moment van de schietpartij de door de Rus
sen Aangestelde politiepresident Markgraf
op de Potzdammer Platz aanwezig was. Hij
en zijn adjudant Seidel waren echter zodra
de ongeregeldheden begonnen, ijlings ver
trokken.
De chef van de Berlijnse politie in de
Amerikaanse sector, schatte het aantal ge
troffen personen op zeker twintig. Hij zei
dat door de Amerikaanse militaire politie
verscheidene hulzen van het kaliber 38
waren opgeraapt. Aangezien dat kaliber
niet wordt gebruikt door de politie van
West-Berlijn, moet volgens hem worden
aangenomen dat alle schoten zijn gelost
door de politie van Oost-Berlijn.
Toen eindelijk de Russische militaire
politie arriveerde, vond deze de Engelse en
Amerikaanse tegenover zich. De Russische
soldaten gelastten de Rerlijners het plein
te ontruimen. Zij beperkten hun activiteit
echter tot het „Russische" deel van het
plein. Zij duwden de onwillige Duitsers
achteruit en werden daarbij geholpen door
politie uit de Russische sector.
Voor de politie in West-Berlijn is de
alarmtoestand afgekondigd.
Alle politie in de Westelijke sectoren is
gemobiliseerd.
V/giSp' »:Sv
worden gesteld. Hedenmorgen zijn echter
de autoriteiten tezamen met vertegenwoor
digers van de republikeinse delegatie bezig
geweest met het vaststellen, welke docu
menten aan de delegatie behoren en welke
niet. In de loop van Vrijdag zullen alle
papieren weer in het bezit zijn van de be
trokkenen»
Inmiddels verklaarde dr. Leimena, i?tïor-
zitter van de republikeinse veiligheidscom
missie, tegenover Aneta, dat vanuit Djokja
een officiële reactie was gekomen op zijn
besluit om de onderhandelingen betreffen
de de uitvoering van het bestand uit te
stellen totdat de documenten weer in het
bezit van de delegatie zouden zijn. Hij wil
de zich echter niet uitlaten over de inhoud
van deze reactie, die tevens een commen
taar bevatte over het gebeurde aan Pe
gangsaan Oost. Dr. Leimena achtte echter
de sfeer tussen de beide delegaties ernstig
vertroebeld door dit incident in "het repu
blikeinse hoofdkwartier. Op de vraag of de
bestandsbesprekingen onmiddellijk zouden
kunnen worden voortgezet, zodra de docu
menten ter beschikking zijn, antwoordde
dr. Leimena: „Dit hangt van de vraag af
of alle documenten zullen worden terug
gegeven, bovendien heeft Djokja hierover
te beslissen."
De huidige stand van zaken is dus als
volgt: Op 23 Juli brak de republikeinse
delegatie de politieke onderhandelingen af,
omdat na acht maanden onderhandelen
geen resultaten bereikt waren. Op l£
Augustus richtte dr. Leimena via de C.V.
G.G. een brief tot de Nederlandse delegatie,
dat de besprekingen over de uitvoering van
het bestand waren uitgesteld.
Volgens Antara ztfn hoge republikeinse
regeringskringen in Djokja van mening,
dat de schietpartij rond het republikeinse
hoofdkwartier te Batavia de toestand heeft
verslechterd en de mogelijkheid van een
vreedzame regeling tussen Nederland en de
republiek practisch heeft geëlimineerd.
Grote dingen in Bandoeng?
De heer L. Neher, gedelegeerde van het
opperbestuur in Indonesië, is hedenmorgen
te Batavia gearriveerd. Hij werd verwel
komd door Raden Abdoelkadir, lt.-generaal
Spoor en vele andere autoriteiten. De heer
Neher zal spoedig naar Bandoeng vertrek
ken. Op de vraag of hij nieuwe instructies
betreffende onderhandelingen met de re
publiek bij zich had, antwoordde hij ont
kennend.
Met hetzelfde vliegtuig arriveerde Sultan
Hamid II van Pontianak, die reeds heden
middag doorreist naar Djokja. De sultan
verklaarde, dat hij verwachtte dat in Ban
doeng op korte termijn belangrijke dingen
zouden gebeuren. Sultan Hamid zal Dins
dag aanstaande weer naar Nederland te
rugkeren voor het bijwonen van de jubi
leumfeesten.
Gelukwens van mrs. Roosevelt
Mrs. Roosevelt heeft de Nederlandse rege
ring het volgende schrijven doen toekomen:
„My first meeting with Her Majesty
Queen Wilhelmina was during the occupa
tion when she was in the United States, an
exile from her own country I had the
pleasure of meeting her again when I was in
The Netherlands in April of this year under
happier circumstances.
I am delighted to have this opportunity of
sending my warm and affectionate greetings
and my congratulations and best wishes for
the future.
If my husband were here, I know he would
join with me."
Eleanor Roosevelt
(Mrs. Franklin D. Roosevelt)
(Mijn eerste ontmoeting met H.M. Koningin
Wilhelmina vond plaats gedurende de bezet
tingsjaren, toen zij de Verenigde Staten be
zocht als balling uit haar eigen land. Tot
mijn genoegen ontmoette ik haar in April
van dit jaar gedurende mijn verblijf in Ne
derland onder gelukkiger omstandigheden.
Het doet mij bijzonder genoegen dat mij
deze gelegenheid wordt geboden, mijn warme
en hartelijke groeten, en mijn gelukwensen
en beste wensen voor de toekomst over te
brengen.
Mijn echtgenoot zou, indien hij in leven
was, daarin zeker met mij instemmen).
ocxx>0000000eoo00ci0(»30000000000000000000000vy)00000000
WEINIG VERANDERING.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Vrijdag
avond tot Zaterdagavond:
Hier en daar ochtendmist. Overigens
half tot zwaar bewolkt met enkele
plaatselijke buien en later in het Zuid-
Westen van het land opklaringen.
Zwakke tot matige wind overwegend
uit Zuidelijke richtingen, morgen over
dag in het Zuid-Westen van het land
draaiend naar Westelijke richtingen.
Weinig verandering van temperatuur.
21 Augustus:
Zon op
Maan op
5.33 uur, ondier 19.52 uur
20.50 uur, onder 7.02 uur
■»OOCCOOOO&XCOOCCOOO<»OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCO(ttu