IJmuider Courant | 1948 | 10 september 1948 | pagina 3

Vulpenhouders Luxe Post

\Vaarom er in Zandvoort

gen nieuwe watertoren moet komen

Hartelijk afscheid van Amsterdam
geestdriftig welkom in Baarn

Onze hoenderstapel werd in de bezetting
zeer drastisch gekortwiekt

Een afsluitdijk bij Gibraltar

|0 SEPTEMBER 194?

UMUI DER COUR ANT

|(je |<osfte f 65.000 van bouw

vou<
[77.000

van afbraak!

3"Mgt DeZe

nie n0 het verhoogde terrein

,t8ïn dSm) °ab« de K,°gfTf'

Kinderhuis stond dat de
laten afbreken. Het ont-
^•'hebben j Zietsma, het hoofd
Js"®" ióuw te Zandvoort.
fisHBl nieuwe watertoren is
S,w»,an -j ne eerste maatregelen
getroffen. Het
had daarvoor contact met
„oor Erinkwatervoorzie-
rM W vast, dat de nieuwe
S capaciteit.moest hebben
Ji,t» U-"
i»'1:,,,, verbonden aan het ge
il «fÏÏLni, heeft een schets' ge-
niciwe toren, die hij zich
sï"L fht had, staande op een ter-
g h i het begin van de boulevard.
S!teiS shrvff ziin plannen voor de
>f!ïvoortging ontwerpen,
Men een watertoren m
aha ^voor de hadplaats. Daarom

fef«^™irSMtre~Tda?

wolden' Zan(f"

y>Siertoren niet langer ont-
«t'Wffi, aan te nemen dat dit hotel
«rbouwd zal worden. Toen is
!S)J® ieliikhbid bekeken om de
...saiischn moge j boufcelli ver van
beböiwing. maar dit bleek
ihaar omdat de zware toevoer-
hdéngriike extra-uitgave zou
werd toen besloten
K' ,a to de bouw op het nu aan-

-iiï,in.' U»t schetsontwerp van de
w kt^' t Rijksbureau is bekeken,
fcSSwï van mening dat dit

Fin zun Plan voor Nieuw Zand-
111 in overleg met Ir. Fried-
K 'r WsSa de opdracht ge-
4ta!.dlfoïtwerp 'e maken.

Het ontwerp

watertoren wordt (wij deel-
a>In het kort niede) 40 meter
s kameier zal meter zijn. Het
I S enorm bouwwerk dat het
ILmv sterk beïnvloeden zal.
.««»i rond. Het binnenwerk
'it'Lli uitgevoerd, maar de buiten-
S3 tan baksteen opgetrokken: de
i nm zal gebroken worden door
- "fj ïan licht-doorlatende glazen
kan een restauratie komen,

het grote grondvlak 14 meter in
3 alle ruimte biedt, temeer als dit
aangevuld met terrassen. De opper-
ro ie uitzichttoren krijgt dezelfde
ig, zodat daar honderden tegelijk
tieten van het schone panorama.
H,«n twee waterreservoirs m een
!Sa een van 525 m3. De oude toren
u reservoir van slechts 275 m3. De
«lalt van de watertoren is berekend
m volledige uitvoering van de plannen
lil Nieuwe Zandvoort en een uitbrei-
a te vaste bevolking van Zandvoort
Si lot 15.000 inwoners.

Slide toren kostte destijds van bouw
iM de nieuwe zal een uitgaaf van
jj vorderen.- Dit komt niet alleen
■dat hij groter wordt, maar het bouwen
jq ook veel duurder.

B is voor de gemeente Zandvoort een
hiï schadepost, want de gemeente krijgt
ziét rijk voor de verwoesting van de
w teen vermoedelijk niet meer dan
jjio] terug. Voor rekening van Zand
ig komt dus 200.000.

Verhoging watertarief

staat ook nog voor- andere

Mdrakelijke Uitgaven voor de waterlei-
ïjOa. moeten in Bentveld verschillende

itelijke gasfen

vertrekken

Koningin en Prins aanwezig
op afscheidsbijeenkomst

.11! vorstelijke gasten, die naar ons land
om de viering van het re-
Pjsjuhileum van Koningiri'"Wilhelmina
tc? inhuldiging van Koningin Juliana bij
ïïonen,'verenigden zich Woensdagavond,
2rd galadiner ten paleize, waaraan ook
s sinisters, de leden van het Corps diplo-
Tioue en vele autoriteiten aanzaten, op
a ècheidsbijeenkomst in het Amstel-
ïïite Amsterdam. Geruime tijd vertoef-
Koningin Juliana en Prins Bernhard
ten midden.

Vele vorstelijke gasten vertrokken gis-
a

van Denemarken vloog met
Airlines naar Kopenhagen,
kroonprinselijk paar vertrok
SileScandinavië-express naar Stock-
••T Prinses Margaretha van Denemarken
^■trok, in tegenstelling tot haar echt
eniet de trein. Het Noorse kroon
dijk paar blijft nog enige dagen in
tt-ad, Prinses Margaret Rose vloog naar
terug. De graaf en gravin van Ath-
«Kgaven zich gisteren naar Den Haag.
k; mllen de overtocht naar Engeland met
Jfoot maken, Prins George van
genland zal zich per trein naJr Parijs
i. Erf-groothertog Jan van Luxem-
ml Waarschijnlijk per vliegtuig terug-
sa

Eerbetoon van liet verzet
Koningin Wilhelmina

»wïptfmber beeft een deputatie van
Tó y n van de stichting L.O. en
irïmr v pe'^een®cb3P van Oud-illegale
"^land aan Koningin Wilhel-
„De Troosten'de" aan-
vervaardigd door de kunstenaar

afnet„cs

ilfccht welke aan de achterzijde
öS. 5 '5 «ingebracht, luidt „In
n dankbaarheid opgedragen aan
de Moeder van
ïfipin ï00steres bij uitnemendheid,
5v ,^°.~LiK-P'-stichting en de G.O.
september 1948".

?2lWilhelmina heeft' de tekening
R ee,n citaat aan het werk toe-
Sï°JUCtles van »De Troostende"
Si]!» koninklijk woord, zullen
^V^ ers in bet verzet worden
Ltaat lu'dt: „Vervuld met

'it>l ™„?u8Wondering' brenS ik u

%7k„? ,Uw verzet' dat gti al die
Viti, dat tt en bebt volbracht, een
SJvolk fmensmeedde tot en een-
'■Melmina z^"n roePihg bewust

werken uitgevoerd worden. Daarmee is
,ook een uitgaaf van enige tonnen gemoeid.

Daartegenover staan geen nieuwe in
komsten. Het is daarom zeker aan te
nemen dat Zandvoort genoodzaakt zal zijn
in de naaste toekomst het waterleiding
tarief tè verhogen. Op dit ogenblik heeft
het gemeentelijk waterleidingbedrijf, een
laag tarief, gebaseerd op een vastrecht en
ƒ0,10 per m3.

Moeilijkheden in de raad?

In Zandvoort vernamen wij dat het aan
te nemen is dat er in de raad breedvoerig
gesproken zal worden over de voorstellen
om tot de bouw van de watertoren credie-
ten beschikbaar te stellen. Er zijn personen
die aan het ontwerp van de ingenieur van
het rijksbureau de voorkeur zouden willen
geven. Hierbij komt meer om de hoek
kijken, de oppositie die indertijd in de raad
gevoerd is tegen het Plan-Friedhoff. Zoals
men zich herinneren zal werd dat door de
raad tenslotte met 7 tegen 6 stemmen goed
gekeurd. In dat plan was evenwel niet dé
bouw van een watertoren opgenomen,
zodat de oppositie vermoedelijk wel met
het argument zal komen, dat de raad door
zijn indertijd genomen besluit niet gebon
den is aan de opdracht die B. en W. gege
ven hebben om in het kader van het plan
voor Nieuw-Zandvoort nu ook de water
toren op te nemen. Er zijn stemmen opge
gaan voor het uitschrijven' van een prijs
vraag voor de bouw van een watertoren.
Daartegenover staat evenwel het feit, ddt
nu de watertoren deel gaat uitmaken van
Nieuw-Zandvoort hij daarin geheel moet
passen, wat alleen bereikt kan worden als
de bouw van die complexen bezield wordt
door dezelfde ontwerpers.

Er is haast bij de torenbouw

Er is veel haast bij de bouw van de
watertoren. Enige jaren heeft Zandvoort
het weliswaar zonder toren gedaan, maar
het is onverantwoord dit nog langer te
laten voortduren. De bestrijding van bran
den komt in het gedrang. In de zomer-
maanden^ als Zandvoort door de vele bad
gasten veel water gebruikt, is er in de
leiding immers geen voldoende water aan
wezig om een brand van enige omvang te
bestrijden. Dit zou tot een catastrophe
kunnen leiden.

De bouw van de watertoren is op het
urgentieplan van de Wederopbouw gezet.
Verwacht wordt dat de bouw over enkele
maanden kan worden aanbesteed, zodat de
toren dan binnen een jaar in gebruik ge
nomen kan worden.

Maar dan wil dat 'toch betekenen dat
mén in het badseizoen 1949 nog niét gedekt
is voor de bestrijding bij brand. Is het
dam-om niet. dé overweging waard of het
mogelijk is voor het aanstaande badséizoen
voorzorgen te nemen voor een tijdelijke
voorziening, die het mogelijk zou maken
bij brand water uit de zee te halen. Op het
ogenblik; heeft Zandvoort daarvoor geen
voldoende hoeveelheid brandslangen.

De afbraak van Zandvoort

We hoorden tenslotte bijzonderheden
over .de afbraak van Zandvoort die.in. de
.oorlogsjaren onder-leiding:.der, Duitsers is
uitgevoerd.-De kosten daarvan werden via"
de gemeente-ontvanger betaald door Den
Haag. Zij kwamen ten laste van ons land.
Deze afbraak heeft veel, zeer veel gekost.
Het totale bedrag moet liggen tussen de
twee en drie millioen. De aannemers van
de sloop hadden geen recht op de mate
rialen, die werden door de Duitsers voor
een groot deel naar Duitsland vervoerd. De
afbraak van de watertoren, die indertijd
slechts ƒ65.000 aan bouw gekost had,
vergde een uitgaaf van 77.000!

Vierhonderd boeren met
hun gezinnen naarCanada

Volgend jaar zullen
nog tienduizend volgen

Dinsdagavond is het emigrantenschip
„Kota Inten" van de Koninklijke Rotter
damse Lloyd voor de zevende en laatste
maal van dit jaar naar Canada vertrokken.
Aan boord bevonden zich bijna 400 emi
grerende Nederlandse boeren met hun ge
zinnen, onder wie 180 kinderen beneden 10
jaar, verder ruim 100 Belgische, Zweedse,
Deense en andere buitenlandse emigranten
en tenslotte, behalve 13 Zwitserse studen
ten van het Interkerkelijk Bureau, 275
Amerikaanse studenten, die deze zomer
een bezoek aan West-Europa brachten. Als
geestelijk verzorger maakt de Dordtse pre
dikant dr. P. Prins de reis mee.

Hiermede is nu, althans voor dit jaar, een
einde gekomen aan de boeren-eAigratie
naar Canada onder auspiciën van de Stich
ting Landverhuizing Nederland, die in 1948
ongeveer 7000 Nederlandse boeren en hun
gezinnen naar Canada bracht.

De Nederlandse boeren zijn in Canada
bijzonder welkom. Daar zij in het algemeen
worden beschouwd als toekomstigegrond
eigenaren, staan zij in vergelijking met
émigranten uit andere landen in behande
ling onomstreden aan de top. Tot dusver is
er practisch niemand teleurgesteld of on-
verrichterzake teruggekeerd.

Op 13 September wordt een begin ge
maakt met de keuringen voor het volgend
jaar, hetgeen op de Canadese ambassade in'
Den Haag geschiedt. Men hoöpt in 1949
ruim 10.000 Nederlandse boeren met hun
gezinnen naar Canada te kunnen emigreren,
waarvan vóór Mei reeds 4500. De Cana
dese regering garandeert 20.000 plaatsen.
Voor het vervoer van een dergelijk aantal
zou Canada zelf voor schepen moeten zor
gen, want Nederland zal nauwelijks
scheepsruimte voor de beoogde 10.000 be
schikbaar kunnen stellen. De afvaart van
de „Kota Inten" op 3 Februari 1949 is zelfs
weer op losse schroeven komen te staan,
omdat het niet zeker is of de Nederlandse
regering het schip tot dit doel zal kunnen
afstaan. Wel zal de „Kota Inten" dit najaar
nog een reis met emigranten naar Zuid-
Afrika maken.

Tot dusver kwamen de emigranten voor
namelijk uit het hoge Noorden, Noord- en
Zuidholland, uit Gelderland en Overijssel,
maar thans is er ook toenemende animo in
Utrecht en Brabant, Zeeland en Drente.

In de organisatie voor het volgend jaar
zijn enige wijzigingen gekomen. Zo zal op
verzoek van de Canadese regering ten aan
zien van gezinnen met meer dan vijf kin
deren beneden 14 jaar niet tot keuring wor
den overgegaan, zolang in Canada voor de
betrokkenen geen plaats is gevonden. De
Canadese regering vreest namelijk voor
dergelijke gezinnen financiële moeilijk
heden-

Donderdagmorgen om 11 uur vertrok Koningin
Elisabeth, Koningin-moeder van België, uit
Santpoort, waar zij logeerde in hotel Duin en
Kruidberg, naar België terug. - Koningin
Elisabeth bedankt de wachtmeester der
Maréchaussée A. Tits voor zijn zorgen.

DE KONINGIN IS „THUIS"

Donderdagavond hebben Koningin Juliana
en Prins i Bernhard de hoofdstad verlaten
om zich naar paleis Soestdijk te begeven.
De Prinsesjes waren reeds eerder naar
Soestdijk vertrokken.

Om tien minuten voor negen vertrokken
de Koningin en de Prins per auto van het
paleis op de Pam. Daar was een grote me
nigte samengestroomd, die de vorstin en
haar gemaal geestdriftig toejuichte. Her
haaldelijk klonken nationale liederen en
het „Oranje boven, leve Juliaan", dat een
zeer populair lied is geworden in de afge
lopen dagen, was niet van de lucht.

Langs de gehele route, welke de konink
lijke auto's volgden, stonden de mensen
rijen dik om H.M. ten afscheid toe te
juichen.

In Diemen, op de grens van de gemeente,
nam de-burgemeester van Amsterdam, mr.
Arnold: J. d'Ailly, afscheid van de vorstin.
Koningin Juliana dankte de burgemeester
en de hoofdcommissaris, die eveneens aan
wezig was, hartelijk.

Groot deel van eierenproductie wordt geëxporteerd

Het ministerie van Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening deelt mede, dat, ver
geleken met de vóóroorlogse jaren onze
eierenpositie nog "steeds niet gunstig kan
'worden genoemd. Wegens de op grond-van
.verschillende «handelsovereenkomsten be
staande verplichtingen inzake de export
van eieren is ook voor het komende seizoen
de algemene inleveringsplichtvan eieren-
door pluimveehouders gehandhaafd.- Het
nieuwe „Inleveringsbesluit eieren 1948—
1949", dat met ingang van 26 September in
werking treedt-, verschilt in zoverre van het
vorige inleveringsbesluit, dat thans de op
een minimum-aanslag betrekking hebben
de bepalingen zijn komen te vervallen.

Wanneer men nagaat, dat Nederland ge
middeld over de jaren 1934/'38 ongeveer 14
millioen legkippen bezat, wélk aantal bij
het uitbreken van de oorlog, dus in het
voorjaar 'van 1940, was gestegen tot bijna
20 millioen en dat onze hoenderstapel thans
ongeveer 8 millioen legkippen telt,, is het
te begrijpen, dat de voorziening.^met eieren
nog beperkt moet blijven.

Hoezeer onze hoenderstapel in de oor-,
logsjaren werd „gekortwiekt" moge blijken
uit het feit, dat deze in één jaar tijd terug
liep van 20 millioen kippen in 1940 tot
slechts 7 millioen stuks in 1941, om bij het
einde van de oorlog een dieptepunt te be
reiken van 2V2 millioen stuks. Na de oorlog
heeft de hoenderstapel zich geleidelijk uit
gebreid, zodat in 1947 weer 7 millioen kip
pen aanwezig waren, en dit jaar ongeveer
8 millioen.

De daling in de eierenproductie geduren
de de afgelopen jaren vertoont nagenoeg
eenzelfde beeld alsdat van de hoender-
•stapel, welk beeld in de oorlogsjaren nog
ongunstiger voor de eierenproductie uitviel
aïs gevolg van de slechte voédervóorziening
(zowel kwantitatief als kwalitatief) waar
door de gemiddelde productie per kip daal
de. Ook thans is het vóóroorlogse productie-
peil per dier nog niet bereikt.

Over de .jaren 1934/'3Ï5 bedroeg de Ne
derlandse eierenproductie gemiddeld glo
baal 2200 millioen' eieren per jaar, waar
van ongeveer 900 millioen stuks werden
geëxporteerd, zodat 1300 millioen eieren
voor de binnenlandse consumptie waren
bestemd. In 1939 was de export gestegen
tot 1300 millioen' eieren, die practisch alle
naar Engeland (900 millioen stuks) en
Duitsland (400 millioen stuks) w.erden uit
gevoerd.

In 1947 bedroeg onze eierenproductie glo
baal 1000 millioen stuks, waarvan ruim 200
millioen werden geëxporteerd. Engeland
was de voornaamste afnemer met bijna 80
millioen stuks, voorts België met 50 mil
lioen en l(alië met ruim 30 millioen. In dé
'eerste helft van dit jaar bedroeg de export
reeds 219 millioen stuks, waarvan 115 mil
lioen 'naar Engeland, bijna 40 millioén
naar Frankrijk, ongeveer 35 millioen naar
België en ruim 20 millioen haar de geal
lieerde bezettingslegers in Duitsland.

Voorts gaat een gedeelte van de eieren
productie naar de eierenverwerkende in

dustrie, waarbij de bereiders van advocaat
belangrijke afnemers 'zijn. Bij de export van
dit product kan men in zekére zin ook van
eierenexport spreken.

De productie van eendeneieren is slechts
een fractie van die der kippeneieren. Zij
bedroef in 1947 40 millioen stüks, waarvan
ongeveer 3.5 millioen werd geëxporteerd.

Uit deze cijfers blijkt, dat de eieren-
voorziening nog ver van het vóóroorlogse
peil is verwijderd. Door de verbetering in
de voedërpositie en de hiermede gepaard
gaande geleidelijke uitbreiding der hoen
derstapel is de verwachting gewettigd, dat
in een nabije toekomst de eierenvodrzie-
ning ruimer kan zijn. Uiteraard heeft djt
geen betrekking op de eierendistributie in
de herfst- en wintermaanden. In die pe-
"ribde 'kan de officiële eieraadistributie in
hoofdzaak sléchts beschikken over een in
de goede productie-maanden aangelegde
.bescheiden voorraad koelhuiseieren, zodat
de consument uiteraard voor deze maanden
geen hoge. verwachtingen inzake de voor
ziening met eieren moet koesteren.

Opruiïng te Zaandam

In Zaandam ontstonden des nachts na
twaalf uur nog al eens ongeregeldheden bij
een eethuis. Vooral op Zaterdagavond was
dat het geval. Dan kwamen er velen bijeen,
die cafés hadden bezocht en onder invloed
van drank verkeerden. In de nacht van 19
op 20 Juni heerste er ook in de omgeving
van het eethuis éen drukte. Twee Zaandam
mers kregen ruzie en daartegen traden
agenten van politie, die daar dienst had
den, op. De vechtersbazen werden geschei-
!,deh, doch één van hen kon zich hiermee
niét vérenigen en nam een dreigende, höu-r
ding aan tegenover de politie. Daarom
moest hij naar het bureau van politie wor
den overgebracht. De vader van de jonge
man, de 55-jarige fabrieksarbeider C. D. V.,
had zich, na het bezoeken van een café, ook
naar de omgeving van het eethuis begeven
en toen zag hij, dat agenten van politie £ijn
zoon wilden arresferen. JDe man ontstak in
woede en stormde op één van de agenten,
af. Deze gaf hij een klap in de hals, waar
door hij. bewusteloos raakte. Enige tijd heeft
de agent rust moeten houden. Later riep
V.: „Trap ze dood die S.S.-ploerten. Wacht
maar tot de communisten komen, dan slaan
wij ze allen achter prikkeldraad dood."

Donderdagmorgen had V. zich voor de
Haarlemse rechtbank te verantwoorden,
verdacht van belemmering, mishandeling
en opruiing. De man zeide zich niet te kun
nen herinneren de woorden gebruikt te
hebben.

De officier van justitie deelde mede, dat
het eethuis gesloten is, zodat er zich geen

Het escorte van de gémeente-politie werd
overgenomen door de rijkspolitie en om 12
minuten over negen verliet de Landsvrouwe
Amsterdam.

Een half uur later arriveerde de auto aan
de grens van de gemeente Baarn, waar
Koningin Juliana en haar gemaal door een
enorme mensenmenigte werden verwel
komd. De Emmabrug was met oranje lamp
jes, vlaggetf en bloemen versierd en vorm
de het begin van de twee kilometer lange
weg tot het paleis waarlangs de Koningin
een ware zegetocht zou maken. Ook deze
weg was met oranjelampjes versierd en
omzoomd met duizenden en duizenden, die
in het half donker trachtten eey glimp op
te vangen van de passerende vorstin.

Bij de Emmabrug werden Koningin Ju
liana en prins Bernhard verwelkomd door
het voltallige gemeentebestuur. Ook de
Commissaris der Koningin in de provincie
Utrecht, de heer M. A. Reinalda, was hier
ter begroeting aanwezig.

Nadat H.M. en Prins Bernhard de auto
hadden verlaten sprak de burgemeester
van Baarn, mr. F. van Beeck Calkoen, de
vorstin toe. Hij zeide o.m.: „Van nu aan
worden in het paleis Soestdijk de zorgen
voor het welzijn van de staat in hun volle
omvang binnengedragen. Daar zullen dan
de beslissingen omtrent de belangen van
uw onderdanen worden genomen. Echter,
het zal in de eerste en voornaamste plaats
de woning zijn, waarin uwe Majesteit zich
als echtgenote en moeder aan uw gezin
kan geyen. Daar zullen de zorgen en vreug
den om het opgroeiende kinderleven uw
rijkdom zijn. Moge voor u, Majesteit en
voon»u, Koninklijke Hoogheid, met uw kin
deren een lang en gelukkig verblijf op
Soestdijk zijn weggelegd".

Bij de Oranjeboom reed de wa^en onder
een prachtig versierde en verlichte ere-
boog, waarop een grote J prijkte, door
naar het paleis, waar de toejuichingen een
climax? bereikten. Hier hadden duizenden
inwoners van Baarn en omstreken en een
groot aantal ouden van dagen een ere
plaats gekregen tegenover het in het licht
van schijnwerpers badende paleis. Ovatie
na ovatie weerklonk toen de Koningin en
de Prins het paleispark inreden.

Om drie minuten over tien betrad H.M.
tussen een haag van lakeien haar „huis".

De prinsesjes waren reeds in de middag
geheel onopvallend op het.paleis gearri
veerd.

De bestuurders van alle provinciën, van
tal van gemeenten, verenigingen, corpora
ties en instellingen op het gebied van on
derwijs, kunst, handel, industrie, financiën,
scheepvaart en sport, kortom van alle ge
bieden van het Nederlandse leVen, hebben
gistermiddag in het paleis op de Dam Ko
ningin Juliana en prins Bernhard hun ge
lukwensen aangeboden.

De Koningin zal waarschijnlijk over en
kele dagen in haar paleis in Den Haag nog
een groot aantal bezoekers uit Zuidholland
en Gelderland ontvangen om hun geluk
wensen in ontvangst te nemen.

James Roosevelt heeft een idee

James Roosevelt, de oudste zoon van wij
len president Roosevelt, heeft voorgesteld
.de-Sovjet-Unie met een grote hoeveelheid
propagand a-pamfletten te bombarderen)
„zelfs al zouden sommige der vliegers neer
geschoten worden."

De grootste taak van de volgende presi
dent der V. S. zou volgens hem zijn het
Sovjet-volk té bereiken. „Het is beter de
kans te lopen te sterven in het belang van
de vrede dan in het belang van de oorlog",
zo zeide James Roosevelt.

ongeregeldheden meer voordoen. Tegen V.
eiste hij een gevangenisstraf van.^ps maan
den, met aftrek van voorarrest.

De verdediger, mr. Groen, merkte op,
dat de zoon van verdachte, die de aanleiding
van de zaak is, zeer slecht hekend staat.
Ook de vader is niet over hem tevreden.
Toch is het te begrijpen, dat V. wilde op
komen voor zijn zoon. Pleiter verzocht
hiermede rekening te houden bij het be
palen dér straf.

Op 23 September zal de rechtbank uit
spraak doen.

LORIé's KANTOORBOEKHANDEL

GROTE HOUTSTRAAT 101

(Adv.)

STOUTMOEDIG PLAN

Electrische energie en voedsel voor millioenen

Het klinkt als een droom, zegt een artikel
in „UN-World". Het is ook een droom.
Maar ingenieurs zeggen, dat het uitvoer
baar is. De droom is een afsluitdijk te bou
wen bij Gibraltar, die Europa en Afrika
aaneen moet voegen; duizenden vierkante
kilometers vruchtbaar land droog te leg
gen; de electrische energie voor twee vaste-
laiiden.op te wekkeji, de Sahara te be
vloeien en van Noord-Afrika een graan
schuur voor millioenen te maken.

Een dergelijk grodts plan is nog nooit
gelanceerd, hoewel ér vroeger al wel eens
plannen zijn gemaakt om de Middellandse
Zee af te sluiten. Het huidige plan, waarbij
het wa'ter als energiebron gebruikt moet
worden, is werkelijk gigantisch.

Het zal ook ongelofelijk kostbaar zijn.
De Straat van Gibraltar heeft een breedte
van 12 tot 20 km; in het midden is zij 400
m diep. Aangezien de Middellandse zee
veel meer water kwijt raakt door verdam
ping dan er door de erii\ uitmondende
rivieren wordt aangevoerd, moet het bek
ken voortdurend door de Atlantische
Oceaan worden gevuld. Dit betekent, dat
er een sterke stroom staat in de Straat van
Gibraltar, die bovendien door de wind en
het getij wordt beïnvloed. Het bouwen van
een dijk in zulk een zeeëngte een dijk,
die eeuwenlang stormen en getijen zou
moeten weerstaan zou millioenen dol
lars kosten; er zouden ontelbare arbeids
krachten voor beschikbaar moeten zijn en
de bouw zou vermoedelijk meer dan.50
jaar eisen.

Zou zulk een dijk er komen, dan 2ou dit
in de eerste plaats betekenen, dat £én van
Engelands „levenslijnen", de weg haar het
Nabije en Verre Oosten, werd afgesneden,
Dit zou gebeurep, om het even, of er slui
zen in dé dijk kwamen of niet.

Tegen dit nadeel-zouden de voordelen!

echter ruimschoots opwegen. Het peil van
de Middellandse Zee zou dalen; hele ge
bieden langs de kusten zouden droog val
len; dé Zuidelijke kustlijn van Europa zou
er heel anders uit gaan zien. Dit zou be
tekenen dat ettelijke havens, spoorlijnen,
steden en dorpen zouden moeten worden
verlegd. Maar de veranderingen zouden
zich slechts langzaam voltrekken 'en het
nieuwe land zou levensmogelijkheden ver
schaffen aan millioenen mensen, die nu
samenhokken in de steden en de overbe
volkte kustgebieden van Italië en andere
Zuideuropese landen.

Tegelijkertijd zouden de enorme electri
sche centrales te Gibraltar en in andere
grote rivierdalen, zoals dat van de Rhone
van de dan onder controle staande wa-
terverplaatsïng gebruik kunnen maken.
Evenals het gehele uiterlijk van het ge
bied, dat bediend wordt door de kracht-
stations van de TVA in Amerika, ten ge
volge vari de in overvloed beschikbare
electrische stroom veranderd is, zo zou de
welvaart in Zuidwest-Europa en Noord
west Afrika' sterk stijgen. In deze streken
zouden zich grote industrieën kunnen ves
tigen. Men zou kunnen beginnen met de
exploitatie van Noord-Afrika's minerale
rijkdommen. Er zouden nieuwe steden en
nieuwe landbouwstreken worden geboren.
De levensstandaard, de koopkracht, de wel
vaart èh het zielental van gehele naties
zouden verveelvoudigd kunnen worden.

Een volgende étappe zou zijn de bouw
van.reusachtige electriscne gemalen én het
graven van kanalen, waardoor men de
laag-gelegèn gedeelten van de Sahara' zou
kunnen, bevloeien. Ontzoutingsfilters zou
den het water bruikbaar maken voor be-
vloeiïng. Men zou enorme gebieden vrucht
bare. maar nu braak liggende gronden in
expi 3atie kunnen nemen en voedsel

kunnen verbouwen voor millioènen Noord-
Afrikanen en Europeanen.

Dit alles zou een politieke heroriëntatie
ten gevolge hebben. De nieuwe rol, welke
landen als Marokko en Algiers, steden als
Tanger en Tunis zouden gaan spelen, zou
de betrekkingen tussen Europeanen en
Afrikaanse Arabieren grondig wijzigen. In
Europa zelf zou er natuurlijk gevochten
worden om de nieuwe electrische stroom.
Mag geheel Europa profiteren van de
stroom, 'geleverd dank zij de dijk bij Gi
braltar of mag die stroom alleen ten goede
komen aan de landen rond de Middellandse
zee? Wié zou stroom, licht en irrigatie ver
delen? Wie zou uitmaken, op welke hoogte
het peil van de Middellandse Zee gehand
haafd moet worden; in welk tempo de Sa
hara ontgonnen wordt? Wie zou de
belangrijkste vraag eigenaar van de dijk
worden? Wie zou voor het onderhoud zor
gen? Wie zou dat betalen?

De Beier Hermann Soergel, uit wiens
brein het gehele plan afkomstig is, heeft dit
alles rijpelijk overdacht. Soergel stamt uit
een liberaal Münchens gezin; hij zag, hoe
Europa door twee oorlogen geruïneerd
wérd en hoe stuntelig internationale sa
menwerking, die zich stelt op een theore
tische basis, het er af brengt. Daarom heeft
hij dit plan uitgewerkt op een practische
basis en probeert hij het nu aan de wereld
te „verkopen". Soergel heeft zijn plan
voorgelegd aan enkele van de grootste
ingenieurs; zij achten het uitvoerbaar.

In het kort gezegd wenst Soergel te ko
men tot een soort internationale TVA voor
de dijk bij Gibraltar. Hij noemt dit lichaam
Atlantropa. Atlantropa zou ^moeten wor
den gesteld onder de supervisie van de
UNO. Het zou moeten vaststaan, dat geen
der deelnemende lartden de andere door
militair geweld kan uitschakelen. Zou één
der deelnemers zich toch tegen een ander
keren, dan zouden er heel gemakkelijk
sancties kunnen worden getroffen: men
zqu slechts een' knop behoeven om te
draaien om het land geheel (of gedeelte
lijk) van de stroomlevering uit te schake
len. Op die wijze zou het welzijn van* alle
leden afhankelijk zijn van ieders welbegre
pen eigenbelang.

Inspecteur van politie
voor kantonrechter

Hij was korte tijd N.S.B.'er

Donderdagmorgen werd door de kanton
rechter, belast met de afwikkeling van de
Tribunaal-rechtspraak in het arrondisse
ment Haarlem, mr'. A. G. H. H. Roeffen,
de zaak tegen de 34-jarige Haarlemse oud
inspecteur van politie C. v. M. opnieuw
behandeld.

Het was de derde keer, dat de aan de
beschuldigde ten laste gelegde feiten de
revue passeerden: de eerste keer, in 1946,-
had de Tweede Kamer van, het Tribunaal
de zaak voor een nader onderzoek aan
gehouden, de tweede keer, in Mei van dit
jaar, was de beschuldigde door zijn mili
taire dienst in Indonesië verhinderd te
verschijnen.

Wij herinneren eraan, dat de beschul
digde indertijd door de procureur-fiscaal
buiten vervolging was gesteld, onder meer
op voorwaarde,dat hij geen betrekking
bij de politie mocht bekleden. Hiertegen
was Van M. in verzet gekomen.

De dagvaarding vermeldt niet meer het
verlenen van hulp en steun aan de vijand
door medewexdcing te vexdenen aan de ar
restatie in de Waarderpolder van twee
Engelse piloten in de zomer van 1940.

Hem wordt nog de aansluiting bij de
N.S.B. en de aanmelding voor het Rechts
front in het najaar van 1940 -en hulp en
steun aan de handlangers van de vijand
verweten, dit laatste door het uiteenran
selen van het publiek bij een W.A.-parade
en van de arrestatie'van twee jongens, die
trachtten een ,W.A.-mars te verstoren.

De kantonrechter vroeg zich af hoe Van
M. het N.S.B.-erschap kon rijmen met de
eed, die hij als officier'had afgelegd, waar
op de beschuldigde de aansluiting
aan „een onbewaakt ogenblik" en een mo
reel déraillement, na de Meidagen van 1940
toeschreef. Mr. Roeffen vond deze argu-.
mentatie nogal pover, maar Van M. preci
seerde,'dat hij van het nalionaal-socialisme
economische verbeteringen en een her
leving van het militarisme verwachtte.
Bovendien verklaarde hij tóen te menen,
dat Nederland de strijd had opgegeven en
de regering door naar Engeland uit te
wijken de grondwet had geschonden. Van
dit alles was hij evenwel spoedig terug
gekomen; volgens Van M. had hij reeds
voor Kerstmis 1940 voor de .N.S.B. be
dankt.

Dat hy eens het publiek bij een parade
van de W.A, uiteen geknuppeld had, waar
bij eeix bejaarde man in het gezicht en een
vrouw op de rug zou zijn geslagen, ont
kende hij pertinent. „Dan zou ik een lafaard
zijn en dat ben ik niet!" Pe getuige die
dit beweei-de, kende hij niet, hoewel deze
op zijn beurt had verklaard Van M. zeer
goed te kennen. Mr. Roeffen betreurde
het, dat de beschuldigde met deze getuige
nooit was geconfronteerd.

Het laatste punt, de arrestatie van twee
jongens, die tijdens een mars van de W.A.
een W.A.-er in het I^leverpark met een
boksbeugel hadden bewerkt, gaf Van M.
toe. Er was geen' ontkomen aan, want de
N.S.B.-leiding maakte een hele rel van het
geval. Bovendien meende hij, dat het met
een pisser zou aflopen, omdat het bezit van
boksbeugel nergens strafbaar was ge
steld.

„Maar u wist toch", wierp de kanton
rechter tegen, „dat de S.D. in de zaak ge
moeid was. Het proces-verbaal moest in
het Duits »vertaald •gorden".

Van M. antv/oordde hierop; dat dit altijd
gebeurde, daar de S.D. van al dit soort
zaken kennis nam, hetgeen volgens hem
niet wilde zeggen, dat de Duitsers ze ook
ter behandeling overhamen.

Mr. Roeffen geloofde eerder, dat het
niet met de militaire geest van de be
schuldigde in overeenstemming was ge
weest de jongens te laten lopen en de
boksbeugels bij de huiszoeking niet te vin
den, waarop Van M. zich beklaagde: „U
legt alles in mijn nadeel uit. Ik ben al
vernietigd. Ik kan bier net zo goed weg
gaan.

De verdediger, mr. J. van der Hoeven,
had vier getuigen a décharge rrjeegebracht,
leden van de Haarlemse politie, die allen
verklaarden, dat zij Van M. sedex-t 1943
volkomen hadden vertrouwd en in de ille
galiteit hadden opgenomen, hoewel zij
wisten, dat hij een korte tijd N.S.P.-er was
geweest In het ondergrondse -frerk had
Van M. meermalen buitengewoon goed
werd verricht.

De verdediger, mr. J. van der Hoeven,
herhaalde zijn pleidooi van 27 Mei. Het
karakter van zijn cliënt is emotioneel, im
pulsief, pathetisch. Daaruit zijn zijn fou
ten te verklaren. IVfaar diezelfde karakter
trekken hebben hem sedert 1943, en eigen
lijk al eerder ziph met verbetenheid op het
verzetswerk doen werpen, dat hij als een
boetedoening voor zijn fouten van 1940 zag.
Het politiecorps zal deze man, die zich
door zijn voortvarendheid en plichtsbesef
bij het vervullen van zijn taak in Indonesië
volledig heeft gerehabiliteerd, gaarne weer
in zijn midden opnemen, aldus pleiter.

Advies over veertien dagen.

Haarlems politie-elftal
won tournooi in Bussum

In Bussum is Donderdag een voetbaltóur-
nooi voor politie-elftallen gehouden, waaraan
acht ploegen deelnamen. In de eerste ronde
versloeg Haarlem Hilversiïm met 10. in de
halve eindstrijd werd Velsen na verlenging
een nederlaag van 2—1 toegebracht. De eind
strijd ging tussen Haarlem en Zeist. Met 3—0
wonnen de Haarlejnmers en kwamen daar
door in het bezit van de Beftsdorpbeker.

SCHEEPVAART

MIJ. NEDERLAND. Singkep, 6 Sept. van
Suez naar Djeddah. Sumatra. 5 Sept. te Til
bury van Antwerpen. Groote Beer, 6 Sept. v.
Suez naar Batavia. Bali 4 Sept. van Colombo
naar Penang. Madoera, 6 Sept. te Tjilatjap~
naar Banjoewangi. Poelau Laut, 5 Sept. te
Batavia. Raki, 5 Sept. te Batavia. Rotti, 1
Sept. te Basrah naar Bahrein. Rempang, 4
Sept. v. Aden naar Belawan. Oranje, 4 Sept.
van Suez naar Singapore.

HOLL. AFRIKA LIJN. Loenerkerk, 7
Sept. van Bei ra naar Lourenco Max'quez.

HOLL, WEST AFRIKA LIJN.. Zwijn-
drecht, 3 Sept. van Dakar naar Konakx-i.
Stad Schiedam,. 4 Sept. van Freetown naar
Dakar. Muiderkerk, 3 Sept. van Dakar naar
Le Havre. Maaskerk, 6 Sept. van Plymouth
naar Le Havre. Amstelkerk, 3 Sept. van
Lagos naar Port Harcourt. Danholm, 4 Sept.
van Bordeaux naar Dakax-. Jaarstroom, 30
Aug. van. Dakar naar Amsterdam.

Grote vaart.

Aaldijk, 8 Sept. van Antwerperi te Rotter
dam, Arkeldijk, 7 Sept. van- Antwerpen te
Rotterdam. Averdijk vertrekt 8 Sept. 17 uur.
van Rotterdam naar New York. Beverwijk,
HuilMalta pass. 7 Sept. Finisterre. Boedoek,
RotterdamBorneo pass. 7 Sept. Kaap Bon.
Cronenburgh, 7 Sept. van Rotterdam te Am
sterdam. Delft, 7 Sept, van San Antonio naar
Antofagasta. Eemdijk, vertrekt 9 Sept. van
Rotterdam naar Antwerpen. Houtlaan,.7 Sept.
n.m. van Sornaes te Kotka. Katwijk, Herno-
sandNedex-land pass. 7 Sept. Holtenau.
Keilehaven, HuelvaAmsterdam pass. 7
Sept. Ouessant, Notos, 5 Sept. van New York
te Port au Prince. Prins Frederik Hendrik,
MontrealChicago pass. 2 Sept. Galopslan
ding. Prins Johan Willem Friso, Rotterdam
Montreal passeerde 3 Sept. Bele Isle.