(Marine „4" Top leiden. En als dan beiden, gejaagd P"'v!ZZLa van het leven, op het Bezwaren tegen de ontworpen publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie li Achtste internationale Fotosalon overtreft al zijn voorgangers Congres van Christelijk democraten voor Europese federatie DE MUIDERKRING Boekhandel DE WET SS ,4TERDAG 18 SEPTEMBER 1948 j VAN LINGEN: „Yussuf". M. REVIS ERIK UYLDERT: „Tussen drie bomen". N v. Amsterdamse Boek- en Courant-mij) -e VERSCHENEN drie nieuwe Tuinspiegel" reeks L%]ke novellen onder redac- oorsP"1^ rooien, Albert Helman en Vfïoov Men moet waardering T,elroo5. r Nederlandse „Valse Meesters". - (Tuinspiegelreeks. ij.»# deze P°2inE' het Nederlandse feeds al blijk heeit gegeven nip te gevoelen voor het '""".'ff boekvorm, dichjer te bren- 2«''"f Sr temeer'als dit geschiedt S»ia£CSk»e uilgaïe' Iels an' l „n zo aMti schreef er al eens eerder i»fs de compositie van de novelle in .-r"ot He Hollandse auteur. Het fjstti IS'.'ÏÏ, een „pointe", een hoogte- stj.verhaal® Van de eerste regel kl.»'jarf Het verlangt een „thema", ^iSécMiponeerd" zijn. Het vraagt »i:" sfstrenge beperking, een uiterst It"1' t „por evenwicht tussen wat de tverzwijgen, dus enkel ^jiver j :.>;éreren- moe.' e eigenschappen is Van "«'^CuPvmeweg het best ge- Üetis de êoschiedeais van ean :3= JuLmedaan uit Frans Noord- S',Frankrijk het land van be- jiinka. S» d der vrijheid, verblind i® 0 j„„r de schijn van een andere "i ',s slanken", waarmee de hoofd- vd'j L„t Ter wille van dat land, dit s'ÏLan terwffle van een droom van, „mt hij dienst hij een regiment Tirailleurs, dat hem eens in het ll«riinSe A llv. wvioU-ivirTzn- ^rijnse brengen. Alle mishande- «nSSngen trotseer. h«; hij eenmaal in Frankrijk zijnd; hu Is een moord om te kunnen ont- zó duur koopt hij de vrijheid. ïi!tae verworven heeft, verwordt »®««D vreugdeloos en gekweld Z«bestaan. In de vereenzaming daar- 0 j„ l in hem het heimwee naar zun i13.. sprkomst, zijn ras, de sfeer van A«hoortedorp. Moegestreden vindt hij fiTtSt bij zijn verliederlijkte zus- 1 Ilir een honger naar weelde zichzelf 7,1'om jn Frankrijk een leven van m ontvluchten doodgeschoten ia™. .1jn dit verhaal, het is niet ja=l waardeerbaar omdat het met zorg nncrphfMiwd is het onder- «u. zich het meest en het best, omdat I rekking ervan meer is dan „een ge il". Yussuf is de mens die, rijk genoeg Ln groot verlangen te kennen, de vrij- Sfzoekt, bereid is.terwille van dit ideaal Vp beproevingen te ondergaan en sterft in wj bewustzijn, dat de hoogste dromen nu il dromen moeten blijven, wil men „meiaan ten gronde gaan. Om die alge- menselijke strekking heeft dit zuiveï- Shreven verhaal recht op waardering, üvldert's „Tussen Drie Bomen" blijft, toe! zeker niet zonder talent geschreven, «er verhaal", dat na een uitstekende tot teleurstelt, al telt het bladzijden inkele tweegesprekken tussen de vrienden Bernard en Paul die geen twijfel laten de ernst, waarmee deze novelle ger «breven is. Het gegeven bood mogelijk heden genoeg: het zelfkwellend zondege voel van efiP jongeman,'die in zijn jeugd jaren door een speelse nalatigheid de ver- cilnking van een in zijn huis ingekwartierd iddaat, die een tweede vader voor hem is, meent veroorzaakt te hebben 'een schuld besef dat hem later alle levensvreugde vergalt en hem enkel gedurende een kort stondig ogenblik, bij het zien van een ijl berkenbosje, vervult met het warm ge luksgevoel, dat een mensenleven rijk en goed maakt. Op dat zeldzame moment be itelt hij de eenheid van alle dingen, voelt bij zich opgenomen in datgene, Wat boven til persoonlijke lot uitgaat. „Het was", sanjft Uyldert, „de aanwezigheid van God,/ die hij ervoer en zijn eigen nietigheid, die bij besefte". Dit besef van de eeuwigheid, is! het ruisende berkenbosje als een ge- BSdeinhem wakker riep, had het bevrij dend hoogtepunt van deze novelle kunnen «orden. Maar het verfletst, verloopt. Het is,alsof Uyldert telkens een aanloop neemt,, maar vlak voor de sprong terugdeinst. Daardoor ontbreekt het dit verhaal aan organische eenheid, aan innerlijke verbon denheid der gebeurtenissen. Wreekt zich hier niet een teveel aan „bedenksel" en een 1 beroemde geneesmiddelen brengen verlichting. Bq hardnekkige zenuw- en hoofdpijnen, ml- Silnc, hevige kiespijn en andere pijnen geeft icfarine „4" onmiddellijk verlichting. In dit bbittzijn 4 geneesmiddelen samengebracht, lidir voor zich wereldberoemd. Een ervan •Chefarox-beschermt de maag. Als U andere middelen slecht -verdraagt, neem dan eens Chefarlne „4". RGïM PIJNEN EN GRIEP 20 TABLETTEN i I 073 (Adv.) Halve gulden, halve stuiver en halve cent verdwijnen Na 1 October ongeldig; ht 31 December inwisselbaar Op 1 October zullen de halve gulden, het en zinken twee-en-een-halve-cent- M de bronzen halve cent buiten om- W>W°J Na deze datum be- n deze munten niet meer in betaling borden aangenomen. iJn October tot 31 December kunnen V «n omgewisseld bij alle post- riicn H f en hulpkantoren der poste- LJ!» poststations en de halve guldens h* ?i. !J de Nederlandse Bank en JLh0eveelheid in te leveren munten 'onen"gekele cent'en afgerond bedrag Bijeenkomst d!er minSsters wam de zestien Marshall-landen f16' ,e!nde van deze maand zal te t!" !jeenkomst worden gehouden fe-iJ^rs.der 16 landen, die bij het reet zi-ln aangesloten. Zoals men It'Mon k de conferentie, welke kort- JhskvPM? Plaats §ehad, slechts door de föomen ansers van deze ministers deel- tekort aan innerlijke noodzaak? En toch zijn er bladzijden in dit boek, die mij over tuigen van Üyldert's kunnen. Als er één auteur is, wiens kwaliteiten zich niet lenen tot het schrijven van een novelle, dan is het Revis; dé reportage stijl, waarmee hijvbij de keuze van zake lijker gegevens opmerkelijk suggestieve ef fecten wist te bereiken en waaxwan deze schrijver zich niet kan losmaken, moest hier falen. „Valse Meestei's" de geschie denis van schilderijen-falsificaties is als verhaal rommelig, matig onderhoudend, als geheel zelfs onbeduidend. Wat er in te waarderen valt is de besChi'ijving van de schilderijen, die in de vertrekken van een kwasi-kunstzinnige snob hun eigen leven dromen, een in zichzelf gekeerd leven, waarin het beste van de maker verduur zaamd voortbes|:aat, afgekeei-d van de we reld: het beste van een Van Gogh, een Ma- net, een Degas. Een aaneenrijging van schil dertechnische bijzondei'heden, vervalsei's- practijken en hekeling van de snobistische zelfgenoegzaamheid vanwege een „kunst bezit" is niet voldoende voor het sclxi-ijven van een novelle. Revis deed beter, zich te houden bij die onderwerpen, welke zijn schrijfwijze tot haar recht doen komen: de reportage. Daai'in is hij een verdienstelijk en oorspronkelijk auteur een novellist zal hij nooit worden. En waarom zou men iets anders trachten te zijn dan men is? C. J. E. DINAUX. Overeenkomst. Heden is te Pai-ijs een nieuwe FransAmerikaanse filmovex-een- komst ondertekend. Krachtens de nieuwe overeenkomst woi'dt het aantal Amerikaanse films, dat in Frank rijk mag worden ingevoerd, beperkt tot 121 per jaar, en de periode waarin uitslui tend Franse films mogen worden vertoond woi-dt van 4 tot 5 weelcn per drie maanden verlengd. Vreemdeling. Naar „Het laatste nieuws" bericht beeft de Belgische regering aan de Nedei-landse dirigent rar, Johannes den Har- tog, die het komende seizoen de leiding zou hebben van het orkest van de Koninklijke Vlaamse opera te Antwerpen, een arbeids vergunning geweigerd. Als reden wordt op gegeven, dat het aantal Belgische dirigenten voldoende is en niet nodig is deze betrekking aan een vreemdeling te geven. Wegens deze weigering doet het gerucht dè ï'onde, dat de directeur van de Vlaamse opei-a, Karei Bogaers, hierin gesteund door het gemeentebestuur, besloten zou hebben de Opera gesloten te houden, indien het betrok ken ministerie niet op zijn beslissing tei'ug- komt. Huldigingsconcert mevrouw Noordewier— Reddingius. Ter gelegenheid van de 80ste verjaardag van mevrouw A. Noordewier Reddingius, die op 1 September werd gevierd, zal op Zaterdag 2 October door het Concert- gebouwoi'kest en het koor van de Neder landse Bachvereniging in tegenwooi-digheid van de jubilaresse een huldigingsconcert worden gegeven in het Concertgebouw te Amsterdam. Medewerking zullen vei'lenen Jo Vincent en Laurens Bogtman, alsmede een viertal leei'lingen van 'de kunstenaresse, Dora van DoornLindeman, Leni HeereHenning, Jan Schipper en Guus Hoekman. .4» De hoofdgroepen Handel, Verkeer, Ban ken en Verzekering hebben aan de leden van de Tweede Kamer een adres gericht naar aanleiding van het ingediende wets ontwerp op de publiekrechtelijke bedi-ijfs- organisatie. In dit adres wordt vastgesteld ,dat belangrijke bedrijfstakken, met name handel, verkeer, bank- en verzekerings- slachtigheid en zijn innerlijke tegenstrij digheid tot onvruchtbaai-heid is gedoemd, aangezien het geen zijner doelstellingen kan realisei-en". Het adi'es besluit: „Wij menen het ondei-- havige wetsontwerp te moeten afwijzen als in-eëel en geen oplossing biedend voor de problemen waai'voor overheid, onderne- wezen, aangezien zij niet in de Stichting i mers en werknemers zich in deze tijd ge- van de Arbeid vertegenwoordigd zijn, van I steld zien. Het is in feite een voorbeeld van directe deelneming aan de beraadslagingen i die „ondoelmatige ordening", die in het Over Muziek uitgesloten zijn gesteld. begin van de Memorie van Toelichting te- Het* karakter van de publiekrechtelijke recht als „een beletsel voor het bei'eiken bedrijfsorganisatie, zo als de ontwerpers I van een maximale volkswelvaart" wordt zich deze hebben gedacht, kan worden af- geschetst", geleid uit artikel 2 van het wetsontwerp, waarin de taak van de algemene bedrijfs organisatie wordt omschreven als „een het belang van het Nedei'landse volk dienende wei-kzaamheid van het bedrijfsleven te be vorderen, alsmede het belang van het be drijfsleven en de daartoe behorende per sonen te behartigen." De invloed van ondernemers en werk nemers beperkt zich volgens het adres tot de bevoegdheid, via hun, door de overheid aangewezen en volgens haar oordeel re presentatieve ox-ganisaties, bestuxxrsleden der publiekrechtelijke bedxujfsorg'anisaties voor een termijn van-twee jaar aan te wij zen. Deze bestuursleden dienen dan verder hun taak zonder ruggespraak te verrichten, waardoor ieder cojxtact tussen de publiek rechtelijke bedrijfsorganisaties en de or ganisaties van ondex'nemers en werknemers woi'dt uitgesloten. Volgens het adres is het evident dat de overheid zich op deze wijze rechtstreeks dan wel via de sociaal-econo mische raad in de publiekrechtelijke be drijfsorganisatie een zo overwegende in vloed voorbehoudt, dat de term „bedrijfs organisatie" met het begrip „bedrijfsorga- ïjisatie", als eigen organisatie van het in overwegende mate particuliere bedrijfs leven, niet meer te rijmen valt. De zwakke stee van de gehele opzet is, dat men meent drie in eerste aanleg ver schillende doelstellingen als taak aan één organisatie te kunnen opdragen. Dit moet leiden tot een organisme dat door zijn drie- Airhorne Herdenking 1948. - Vrijdag, aan de vooravond van de herdenking van de slag om, Arnhem, werd bij het monument te Oosterbeek door de Britse brigade-generaal F. H. W. Hicks een krans gelegd. - Een ov.erzicht van de plechtigheid. Meer belangstelling voor de mens; veel experimenten (Van een eigen verslaggever) Fotograferen is de meest beoefende hobby ter wereld in Amerika wellicht overtrof fen door het verzamelen van handtekenin gen en reeds aan deze omstandigheid ontleent de jaarlijkse Internationale Foto salon, die door het fotoblad „Focus" wordt georganiseerd en waarvan vandaag de achtste in „Artx et Amicitiae" in Amster dam wordt geopend,, zijn betekenis. Want het doel, dat de organisatoren met deze tentoonstellingen van de toppunten in het fotografisch kunnen beogen, is: het grote publiek ervan te doordringen dat het hanteren van de camera niet alleen een kwestie van techniek is, maar dat het foto toestel in de handen van hem, die het tot medium van zijn ontroeringen weet te ma ken, wel degelijk de schoonheid van de mens en zijn omgeving op geheel eigen wijze kan weergeven. Zo kan men door middel van de fotografie komen tot grotere waardering van de beeldende kunst in het algemeen. Kennemerkend voor deze achtste foto kunstmanifestatie is, dat de algemene be langstelling zich meer en meer gaat i'ichten op de mens en daarnaast op de schoonheid van vorm en sfeer. De tijd van de nieuwe zakelijkheid schijnt ook in de fotografie voorbij. Typerend voor de belangstelling voor de mens is de gezamenlijke inzending van de Engelse Royal Photographic Society die ge heel uit portretten bestaat, waarbij als bij zonderheid op te merken valt. dat de Engel sen gaarne hun slachtoffers lichtelijk ver mommen teneinde markante karaktertrek ken scherper te doen uitkomen en ze soms ten overvloede van een motto voorzien. Kenmerkend voor deze methode is het por tret „I doubt it!" van dr. Julian Smith. Merkwaardig in psychologisch opzicht! is het portret van de veramerikaanste Nederlandse journalist Pierre van Paassen door Charles Aylett. Veel kinderfoto's ook dit keer: in de eer ste plaats het voortreffelijke Puzzled! van het erelid van de Focus-salon dr. H. Züs- ram, eveneens lid van de Royal Photogra phic Society. In dit portret zijn waarlijk alle grote en kleine rimpelingen op het stille vlak der kinderziel weergegeven, het is het juweeltje van de uit wel vierhonderd inzendingen bestaande expositie. Op ge lijke «hoogte staat trouwens het kind met zeepbal „Pleasure" van de Hongaar Rudolf Jarai, ook een ere-lid. De Hongaren werken graag met een massale herhaling van hun motieven, men vindt dat in „Play" van het ere-lid dr. Tibor de Csörgeö die volgens ons met zijn nogal opzettelijke „Allegory" (een in aan bouw «zijnde brug, 'waarbij onder de water spiegel twee gestrekte handen te zien zijn) niet gerg gelukkig was bij Adele Han- kiss' Trechtei-s, bij ïby Magyars Zwart en Wit. Van Kovacs Karoly troffen ons een paar buitengewoon poëtische visies op de techniek en de arbeid: „In de stoom" en de „Lichten in de nacht'" en een „Ladies of the lake" (waterlelies), waarvan de zin voor de decoi'atieve ox-na- mentiek het voornaamste kerxmerk is. Van de Amerikaanse inzending noteerden we voorts nog de beklemmende „Brandtrap" van Alfred Watsus en alweer uit expe- i-imenteel oogpunt merkwaardig de strotoscopische studies met een repeteren de flitslamp gemaakt door Gjon Mili, waar in eigenlijk niet meer dan een filmimitatie (verschillende stadia van een bepaalde actie) met behulp van een statische camera wordt gegeven. Artistiek van meer belang zijn volgens ons de „Fotogrammen" van Arthur Siegel. De foto's uit Portugal en dg Zuid-Ameri kaanse landen onderscheiden zich van de overige nationaliteiten alleen nog door hun exotische sfeer: de toegepaste middelen en denkbeelden der fotografie kennen geen grenzen. Speciale vermelding verdient de Chinese inzending, waarin het „Zilver knop je" van Chun-Sans de tradities van de ragfijne beeldende kunst van dit land voortzet. Rag fijn, maar tevens diepzinnig in zijn con trast-werking is ook het „Bloeiende gras" tegen een achtergrond van massieve alpen in ijle lucht van de Zwitser Wex-ner Lüthi. Ten besluite vermelden we dat in de Nederlandse inzending mooi gegroepeerd om het laatste portret van Koningin Wil- helmina van de Hoffotogx-aaf Meyboom de composities met allerhande wex'ktuigen door M. Woldzing de aandacht verdienen die hen overvloedig wordt geschonken. Al met al kan men het met de organi satoren eens zijn, dat deze Fotosalon alle voorgaande overtreft ondanks alle moei lijkheden, die de douane met haar pape rassen ook hier heeft opgeworpen en een stimulans is voor iedere amateur-fotograaf. B.B.C.-reportage over Arnhem Op 21 September zal de B.B.C. tussen 22 en 22.30 uur op golflengte 449 meter (Nor thern Service) een uitzending verzorgen, die getiteld is: „Arixhem, my home town". In deze uitzending geeft een inwoner van Ax-nhem een beeld van zijn stad vóór de verwoesting, tijdens de oorlogshande lingen en gedurende de wederopbouw. Ver der zullen Arnhemse burgers ooggetuige verslagen geven. Aan het einde der uitzen ding zal een journalist van de Yorkshire Post, Joe Illingworth, die in 1946 en in 1948 Arnhem bezocht, een vergelijking trekken tussen de stad van nu en van twee jaar geleden. Tijdens de uitzending zullen de luiste raars vooroorlogse gx-amofoonplaten horen, van het orgel en het carillon van de thans verwoeste Eusebiuskerk. Aantal werklozen steeg in Augustus In Augustus nam het aantal geregistreerde werkloze mannen iets toe. Deze stijging werd voornamelijk veroorzaakt door de inschrij ving van jongelieden die de school verlaten hebben. Voor de provincies afzonderlijk waren de cijfers: Groningen 1205; Friesland 894; Drenthe 394; Overijssel 1188; Gelderland 2462; Utrecht 1576; Noordholland 4400; Zuid holland 6451; Zeeland 644; Noord-Brabant 4311; Limburg 1638. Totaal 25163. De toeneming der werkloosheid deed zich het sterkst voor in het bouwbedrijf, de me taalnijverheid en bij het kantoorpersoneel. Het aantal werkloze vrouwen nam toe van 3065 tot 4229. Ook hiervan was de inschrij ving van meisjes die kortelings de school ^verlieten de voornaamste oorzaak. Voorbarige berichten oyer opheffing rantsoenering Naar aanleiding van berichten in andere bladen over de vermoedelijke aanstaande opheffing van enige .rantsoeneringsmaat regelen vestigt het ministerie van Econo mische Zaken, mede namens het ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoor ziening, de aandacht op de zinsnede uit de regeringsverklaring va.i 12 Augustus, welke luidt: „Naarmate de goederenvoor- 'ziening het toelaat zal het distributiestelsel worden geliquideerd". De bestaande rantsoeneringsmaatregelen worden op het ogenblik aan een onderzoek onderworpen, waarbij wordt nagegaan in hoeverre opheffing of verruiming mogelijk is. Berichten, welke louter op grond van dit onderzoek en vooruitlopend op het resultaat daarvan de opheffing of wijziging van rant soeneringsmaatregelen aankondigen, zijn voorbax-ig, aldus het ministerie. Ter ver mijding van misverstand wordt aangeraden de officiële berichten af te wachten. T>S ^MUIDfRKRINg In Mei 1942 liquideerde de bezet- 4ter DE MUIDERKR1NG. Hij deed het zeer grondig En tóch, de idee kon niet geliqui- deerd worden en zo herrijst thans DE MUIDERKRING in groter luister. D<f JdUITieRKRIKg In de 17e eeuw: voorrecht voor enkelen in de 20e eeuw: toegankelijk voor ieder l De Boekenclub „De Muiderkring" staat weer open voor ieder, die zijn boekenkast wenst te verrijken met een keur van werken van bekende hedendaagse schrijvers. Wat biedt De Muiderkring in het eerste club jaar? 5 voortreffelijke romans van be gaafde auteurs: Johan Fabricius: Eiland der Demonen Felix Timmermans: Adriaan Brouwer Jo Boer: Beeld en Spiegelbeeld Albert Flelman: o Afdaling in de Vulkaan Adr v. d. Werfhorst: De Eenzame Een waardebon van f4.90, waar voor een boekwerk naar eigen smaak aangeschaft kan worden. Een gratis boek als premie voor het aanbrengen van elk nieuw lid. Een driemaandelijks tijdschrift „De Muiderkring", tevens club orgaan. Dat alles voor slechts f23.50: een daadwerkelijke besparing van ruim 40°/0. Het bovenstaande vindt U uitvoerig ver meld in het geïllustreerde prospectus, dat Uw boekhandelaar Uop deze bon verstrekt. een prachtig gevonden voorgrond van een in een plas liggende steen, die in de' duis ternis heel even oplicht. Amerika heeft de grootste inzending en hier is de lust tot experimenteren het meest vertegenwoordigd. Niet alleen met kleuren foto's, waarin het technische element het artistieke vooralsnog overheerst de Mexicanen zijn wat dat betreft verder! maar ook met chloro-bromide procédés die een eigenaardige blauwe tint geven. Het erelid Jean Elwell zond een „Study in blue" In het Kurhaus te Scheveningen wordt thans het congres gehouden van de „Nou- velles Equipes internationales", de inter nationale organisatie van Christelijk-demo- cx-atische partijen, groeperingen en perso nen, die de voi'ming van een Europese fede ratie met een Europees parlement voor staan. De president, de heer Robert Bisquet heeft in een uiteenzetting over het doel en de betekenis van deze" organisaue verklaard, dat zij geen afzonderlijke of afgescheiden federalistische beweging is. Zij vormt een onderdeel van de federalistische beweging, die dit jaar in 's-Gravenhage het Europa congres hield. De „Nouvelles Equipes internationales" willen bijdragen tot de vorming van een Europese fedei'atie met een Europees pax-- lement. Het thans in Scheveningen te holl een locomotief rrtetden congres heeft tot onderwerp „L'orga- nisation de PEurope' De organisatie wil alle partijen, groepe ringen en personen met een Christeljjk- democratische opvatting uit alle Europese landen verzamelen. Zij zullen het federa listische probleem bestuderen en de plannen voor de vorming van een Europese federa tie uitwerken, teneinde daarmee bij te dra gen tot de gx-ote gedachte, die tijdens het Europa-congres werd uitgewerkt. De heer Bisquet achtte het nodig, (Jat er eerst een politieke autoriteit in Europa wordt gevormd. Wanneer de politieke orga nisatie er eerst is, dan zal er ook meer op economisch en cultureel terrein bereikt kunnen worden. De eerste stappen tot de vorming van de organisatie der „Nouvelles Equipes inter nationales" werden in Luzern gedaan. Vijf maanden later, in Jhni 1947, werd de or ganisatie in Luik definitief gevormd. Men hoopt op dit congres resultaten te bereiken, die een belangrijke bijdrage kun nen verlenen aan de vorming van een Eiiropese -federatie en een Europees par lement. Aan het congres ixx Scheveningen nemen afgevaardigden deel uit Nederland, Enge land, Frankrijk, België, Luxemburg, Italië, Zwitsexdand, Oostenrijk, Duitsland, Tsjecho Slowakije, Polen, Roemenië, Bulgarije, Hongarije,'Baskenland, Brazilië en Canada. De ox'ganisatie bepaalt zich niet tot katho lieken. In Franki-ijk zijn ook protestanten lid der organisatie en zelfs personen, die geen bepaalde godsdienst belijden, maar wel een Christelijk-democratische opvat ting hebben. In Nederland vormen alleen de katholie ken de bij de organisatie aangesloten groe pering. Dat wil niet zeggen, dat zij zich alleen tot de katholieken bepaalt. Allen met een Christelijk-democratische opvat ting en een Christelijke geest kunnen zich bij de groepering aansluiten. MAURICE RAVEL Men moet alleen de juiste noten schrij ven en geen andere. In alle tijden zijn de technische studies der Fx-anse componisten op dit onaantastbare, aristocratische prin cipe gebaseerd geweest. Deze strengheid is echter niet een voorzichtïgheids-lxandlei- ding voor studenten, maar een levensbe ginsel voor de volledige gestalte van ieder kunstwerk. Ook de volwassen meester blijft altijd een leerling van de schoonheid. Het principe schijnt precieus; in wei'ke- lijkheid ontsluiert het cle vrije levensweg voor de geboren kunstenaar. Het is alleen benauwend voor twijfelachtige talenten, voor zelfzoekers of zogenaamde gelukzoe kers. Het is geen intellectueel principe en het is geen idealistisch principe; het is een levenswet, die door niemand is uitgevon den of voorgeschreven, die telkens wordt ontdekt en die men in meesterwerken be antwoord vindt. Het is een liefderijk be- gixxsel, dat de bewondering voor de schoon heid veronderstelt. Het is geen bepaling voor decorum, maar wel de basis voor de goede smaak. Dit beginsel stelt geen stijl vormen vast, maar is de levende grondslag voor alle stijlen. Men kan dus de beantwoording aan dit natuurlijke principe in zeer vei\schillend- geaarde werken vinden en bewonderen. Men weet welke grote stijlverschillen er zijn tussen de werken van Debussy, Fi'anck en Ravel, om slechts deze drie meestex-s te noemen; in hun stijl heerst de ex-kenning der schoonheid. Dit wil practisch zeggen dat de componisten niet in opgewonden heid of bedwelming hebben gecomponeerd, dat zij niet een tranenrijkdom hebben ver kwist, dat zij niet de muziek hebben vol geladen met gevoelsomstandi'gheden, maar uit de waax-achtigste aandoening de muzi kale waai'heid hebbeh gepuurd en deze met de innigste zorg hebben gemodelleerd. De duurzaamheid van een compositie wordt uitsluitend gewaai-boi-gd door de muzikale voortreffelijkheid. Dit geldt even zeer voor een opera als voor een piano stuk, hoezeer ook de artistieke eisen bij de verschillende kunstvonnen mogen ver schillen. In vroegere tijden, vóór de 19e eeuw, heerste de muzikale aristocratie veel algemener in Europa dan later. Dit betekent niet dat ik het wezen van het zogenaamde romantische tijdperk zou vex-antwoordelijk willen stellen voor de minder-strenge ar tisticiteit bij vele componisten in de 19e eeuw; alle echte kunst is romantisch in wezen. Men kan echter vaststellen dat de Franse componisten in alle tijden het even wicht kenden bij de gestalte-vorming der muzikale schoonheid en dat zij in de 19e en 20ste eeuw met de beheersing van clit evenwicht over Eui'opa hebben getriom- pheerd. Vandaag moge ik in het bijzonder de muziek van Ravel eren om haax- muzikale voortreffelijkheid. Men behoeft geen le vensstrijd, geen idealisme, geen litteratuur op te roepen om te getuigen van de on weerstaanbare schoonheid van Ravel's werken. Zij leven uit het mysterie der muziek, zoals dit opgevangen en beant woord werd door de muzikaliteit van de componist. Was hij dan een natuurkuh- dige, die voor ons slechts te getuigen en te betogen had? Neen, hij was een mens, in wie de aandoeningen en de fantasie* door een levendige muzikaliteit konden spreken met de wereld van het geluid, en die de macht had deze gesprekken te formex-en ixx een gestalte. Niemand kan de wisselwer king van invallen en sentiment doorgx'on- den; wij weten dat deze werking bestaat. Op dit ogenblik bewonderen wij voox-al de krachtige, zij het dan altijd geheimzinnige beheersing van de factoren, die aan het kunstwerk ten grondslag liggen. Ik denk nu aan het strijkkwartet van Ravel; ge kunt er niets andex-s in prijzen dan een volledige muzikaliteit, welke u verrukkelijk vervult. Ge behoeft niet herinnerd te wor den aan wat buiten deze muziek zou moe ten bestaan als aanleiding tot deze melo dieën, deze samenklanken en hun vex-bin- dingen. Geen weei-spiegelingen van ver driet of vreugde zijn aan te wijzen; zozeer is allerlei aard van sentiment en geest kracht met de muzikaliteit verenigd. Om deze hoge en heerlijke waarde zal dit quartet klassiek' zijn, zoals de kwartetten van Haydn en Mozart klassiek zijn. Het impressionisme heeft weinig invloed gehad op Ravel. Zijn kracht ligt in de zui vere muzikaliteit; ook in zijn „Rhapsodie espagnole" en het ballet „Daphixis et Chloë" is de zeggingskracht der muzikaliteit zelf standig. Door deze zelfstandigheid zal zijn muziek blijven leven. HENDRIK ANDRIESSEN. Abonnementen op kunt U opgeven bij Bloemend.weg 123, telef. 22874, Bloeinendaal (Adv.) Duitse solidariteit over de zóne-grenzen lieen Het hoofdbureau van de Duitse politie in West-Berlijn deelt mede, dat leden van de Duitse politie in. de Sovjet-sector van Berlijn de hoofdcommissaris in West- Berlijn, dr. Stumm, om „bescherming" heb ben vei'zocht. In een brief, die door „ver scheidene" officieren, wier namen niet werden bekend gemaakt, was getekend, stond: „Wij geven uiting aan onze solidari teit met u en uw politiecorps en betreux*en het, dat wij niet in staat zijn het openlijk te steunen. Wij wonen in de Oostelijke sector van de stad en zijn bang dat onze huizen in beslag zullen worden genomen en onze gezinnen geterroriseerd, als wij blijven weigeren lid te worden van de so cialistische eenheidspartij. Zoals u onge twijfeld zult weten, zijn de toestanden hier onmogelijk. Ons is verboden met Westelijke licentie verschijnende kranten te lezen of te luisteren naar de onder toezioht van de Amerikanen staande uitzendingen van radio Berlijn. Wij wensen daarom uw raad en bescherming." Een woordvoerder van het hoofdbureau van de Westelijke politie te Berlijn ver klaarde, dat Stumm de brief zou beant woorden „langs een van te voren afgespro ken weg". Hij zou de briefschrijvers zijn sympathie betuigen en hen verzoeken hun moeilijke taak „voor het welzijn van de bevolking van de Oostelijke sector" voort te zetten. Ook in Engeland is het woningprobleem groot De Engelse minister van Wederopbouw, mr. Lewis Silkin, brengt op uitnodiging van het ministerie van Wederopbouw en Volks huisvesting enige dageivin Nederland door. Hij heeft verklaard, dat de problemen waarmee men in Engeland op het gebied van wederopbouw heeft te kampen eigen lijk dezelfde zijn als in Nedei'land. Ook in Engeland heeft men een tekort aan arbei ders en matei-iaal en een verminderde ar beidsprestatie. Ook het financiële probleem is zeer groot. Vier millioext huizen werden er vernield, 44 steden zwaar beschadigd door de „Blitz". De wedex-opbouw is inge wikkelder wegens het in de meeste geval len ontbreken van een oude stadsaanleg volgens een goed plan. Voorts kent men ook in grote mate het probleem van de inwoning. Ook zijn er vele woningen, die niet voldoen aan de moderne eisen van hygiëne en die eigenlijk vervangen moes ten worden. REST. HONGKONG CHIN. IND. HAARLEM, Smedestraat 21 - Telefoon 21375 (Adv.) voor Haarlem ZATERDAG 18 SEPTEMBER Stadsschouwburg: „Vorstelijke emigran ten", 8 uur. Palace: Reportage feestelijkheden van 10 tot 1.30 uur. „Zonsondergang", 14 j., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: „Het sprookje van de gouden koets", 10 tot 1 uur. „Saludos Amigos", a. 1„ 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. City: Reportage der feestelijkheden, 10, II en 12 uur. „Casanova's avonturen", 18 j., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Spaarne: „Down Mexico Way", 14 j., 2.30, 7 en 9.15 uur. Frans Hals: „De weg naar Saci-amento", 14 j., 2.30, 7 en 9.15 uux*. Rembrandt: „Adieu chérie", 18 j., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. ZONDAG 19 SEPTEMBER Stadsschouwburg: „Vorstelijke emigran ten", 8 uur. Bioscopen: Middag- en avond voorstellingen. MAANDAG 20 SEPTEMBER Bioscopen: Middag- en avondvoorstellingen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1948 | | pagina 5