IJmuider Courant
Haarlems Dagblad
Jsschouwburg
„Op essentiële punten zullen wij
geen enkel compromis aangaan"
Engeland versterkt zijn defensie
Communisten veroveren Ngawi
Twee mannen wilden taxichauffeur
van zijn geld beroven
jSEïi
Mil
sSniK
No. 19048
„„..„erlaan 154, Tel. Adm. 5437.
5 uur: 8061 (K 2560),
*9** Lip. - Haart™ Gr. Houtstr.
jS,e<!,same
5#»
;fst.'i!,Bir'ctear'H00WreCiaCteUr 15°5i
YrïjÜag 24 September 1948
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest
dagen. - Abonnementen per week 31 cent, per
kwartaal 4,—. Franco per post 4.50 - Giro
rekening 273107 ten name v. Haarlems Dagblad
Kennemer editie van
/Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
at <Öprcrt)te TSaatlnnsrtic Courant (ïnno i6$6)
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
van
Stads-
«rFKONDlGDE VIERING
GEK de Haariemse Si
P>u ÏÏrich scharen in de rij der
IfiWêmL die Wij Sinds de bezet-
*n ontstaan. Dertig
V 5*7° e„ gebruikelijke spanne
J.""!®'»» aijn bet verlate
M uit de oorlogstijd, die als-
"'•sffl
v® stadsschouwburg ver-
"^"nndere aankondiging. Want
heeft in zijn eerste drie
waarSg vervuld. Ver-
aï! Men heeft het getrouwelijk
.tt» „nen geen liefhebbers van
P--SS muziek en danskunst in
M ar omgeving zijn, voor wie
ï!i™7 schoonste herinneringen
F't Smet dit gebouw. Zovelen
•W8® «de kunstenaars en kunste-
ibebïfnnen-"n buitenland hebben
Jb de grootste werken van
„J genie, doen horen en aan-
wekt een sfeer, en men zou
willen noemen, ware het dat
iienende
1 de 1
jKWij'ee. "Uahe en de zalennood
8X1i. T,Q«vF+ -RVHt
«ak van dit gebouw steeds
,a zïsp». Kunst had
ia ten
b'van
hose toppen cteiS ivunsc naa
d«l J® Sn. Dat hebben de materiële
I exploitatie en de zalennood
evenals Shakespeare heeft Fritz
rplte evenals Moliere de vrolijke
d evue van een sportclub, even-
;?S een aantal feestvierende school-
>wS, doen gelden.zij bet dan
uiteenlopende mate. Ik zal het niet
tt maar bij benadering een op-
"v:1 ft vaan geven van de veelkleu-
functies, in de Stadsschouwburg
vd lk hen evenmin geneigd, die te
integendeel: het gebouw heeft
lang beantwoord aan de talloze
«ii Haarlemmers eraan stelden
waardige omgeving voor de
„ven van Kunst gebleven. Wat
er meer van verlangen?
Sm zullen zich herinneren hoe het
wad uit een schoon gebaar van
id. De man, die in Mei 1914
Haarlem een kwart millioen
nschenke aanbood voor de
"nieuwe schouwburg en daar-
u.jenschapszin toonde, deed dat
"voorwaarden te stellen. Eén
Mn was, dat zijn naam geheim zou
"-„ De toenmalige burgemeester van
üjhr. mr. W. B. Sandberg, aan wie
vL, levenden lijve gemanifesteerd
Üi'kd daar gestrengelijk de hand aan.
?£l van de milde gever. Het is niet zo
P-oadi® de gemeenschap met gesehen-
te dienen, zeker niet als het een kwart
geldt dat iets nieuws tot stand
S brengen. En men tart een aantal
W-leden, als men er voorwaarden om-
plaats, keuze van bouwmeester en
Olijke aan gaat verbinden. Aanmerke-
gemeentelijk beleid bleek vereist om
Eerstel tot aanvaarding der schenking
'r de vroedschap te loodsen. Zij was
afhang voor de risico's van gemeente-
gs exploitatie. Het haalde slechts een
geheid van 8 stemmen (1-9 tegen 11).
k extra moeilijkheid werd nog veroor-
eii door bewoners van'het Wilsonsplein,
tun uitzicht vrij wilden houden en het
Keiijk grasveld voor hun huizen niet
Eten op te offeren aan een schouwburg.
Btafèeteiiden hetgeen men in later tijden
jjeai „verzetsbeweging" zou aanduiden.
Ïem! hier wel bijvoegen dat Nederland
it.jaren van de Eerste Wereldoorlog,
svelerlei invloed afgesloten en op zieh-
-.«gespitst, niet al te ruim dacht. En
dlHearlem nog wel echt kléine stad was.
"j elk geval: de ruimere denkers wonnen
vleit, het aanbod werd gracelijk aan-
iari, de schouwburg werd in 19:18 vol-
met Van Eeden's treur-
eid „De Heks van Haar
den wü moeten maar hopen dat geen
riiiemillionnairs, die later wellicht even
xpje impulsen voelden ontwaken, ervan
Rsiouden zijn door de storm, die de gift
ie Haarlemmer ontketende. Mochten
•dien thans leven, laten zij zich dan
Kalen aan het voorbeeld van de Franse
die onlangs Oxford University zo
-fï begiftigde, Ook hij bleef anoniem,
k hij stelde geen voorwaarden.. Hij
ple slechts schuchtere voorstellen met
•kededeling „ik geef ze voor betere",
krnee ik de nagedachtenis van onze
dw'otirg-schenker niet in ongunstige
vergelijken wil. Maar hij waagde wel
n! veel.
üii jubileum van de schouwburg is, on-
i'is menigvuldig optreden van beoefe-
ss van andere kunsten in dit gebouw,
feest van het Toneel en het zijn dan
-i ie belangen dezer nobele Kunst, die de
'Eaemens tot verbetering van het ge-
is bepalen. In hoeverre het werk van
U.lG.van der Steur, de architect van
istiiouwburgj zich alsnog voor verbete-
-ï leent, is al eerder uiteengezet. De
öaide tentoonstelling op toneelgebied
üiii voor allen, die deze onsterfelijke
dt warm genegen zijn, veel. Het ver
zit ons dat J. B. Schuil, geestdriftig als
per, tot de leiders van de jubileum-vie-
-•zal behoren. In de persoon van de
«H. Deinum heeft de schouwburg een
jsta, wiens arbeid vertrouwen voor
a bekomst wekt een toekomst, rijk
imogelijkheden. Want de stemmen, die
meest^ veroverende jaren van op-
®i van bioscoop en radio voorspelden,
■^st ouderwetse toneel" tot verdwij-
sgedoemd was, zijn sinds lang tot zwij-
libracht. Niemand gelooft dat meer.
nieuwe generatie toneelminnaars
'gekomen en heeft zich niet
j® de nieuwe techniek laten weer
om Daarmee was dit dispuut
®s. In onze eigen omgeving heb-
•wj onlangs nog het bewijs gezien van
;fwe ondernemingsgeest, waartoe lief-
"et Toneel kan inspireren, in de
vnn het schone Openlucht-thea-
jv» het Toneel in Haarlem en omgeving
viering van dit Haarlemse jubileum
-K^ngnjke zaak zijn. Het zal zijn faam
T^tioen weerklinken en het zal er
s®liang door werven onder die
te allen tijde nodig heeft
1 Weer zutlen komen, om de
er dragen. Het Wilsonsplein
jjrfJaar ^anS een Nederlands toneel-
C,.., 7an erkende betekenis geweest.
5V ?ners' ^ans voor h-un uitzicht,
Sjikv moeten erkennen. Het uif-
^zichïrUirn^' een sc^oon v©rschiet
R. P.
Marshall tot de VIS O-vergadering
„De wereld slaat ons gade, wij
mogen haar niet teleurstellen"
De minister van Buitenlandse Zaken
der Verenigde Staten, George Marshall
heeft Donderdag op de vergadering der
UNO te Parijs een indrukwekkende
rede gehouden, waarin hij niet met
omlijnde voorstellen kwam, doch die
geheel gewijd was aan de spanning
tussen Oost en West. Hij deed een
dringend beroep op het geweten der
staatslieden om hun opdracht te ver
vullen in dienst van hun volken, die
zonder uitzondering in vrede en wel
vaart willen leven. „De volken der
wereld slaan ons gade," aldus Marshall,
„wij mogen hen niet teleurstellen1."
Zijn rede kenmerkte zich door een ver
zoenende toon tegenover Rusland,
doch ook door de uitdrukking van on
verzettelijkheid ten aanzien van essen
tiële punten in het geschil tussen Oost
en West. „Wij zullen geen enkel com
promis op essèntiële principes aangaan,
wij zullen onder geen omstandigheden
de rechten en vrijheden van andere
volken versjacheren."
Marshall weet de meeste moeilijkheden
in de wereld aan de „systematische en wel
bewuste ontkenning van de fundamentele
menselijke rechten". Nogmaals, zonder
Rusland te noemen, betreurde hij het als
„fundamenteel foutief", dat „millioenen
mannen en vrouwen thans in een dagelijkse
terreur van geheime politie, bedreiging met
arrestatie, gevangenneming of dwang
arbeid leven."
Marshall zeide van mening te zijn, dat
de pogingen die de UNO in het afgelopen
jaar ondernomen heeft, resultaten beginnen
af te werpen, doch voegde daaraan toe:
„Ondanks de samenwerking tussen de
meeste landen om nieuwe vormen te geven
aan de vrede en het welzijn der mensen,
is de spanning in het afgelopen jaar toe
genomen. De leiders van de andere volken
graven een diepe kloof tussen hun landen
en de rest van de wereldgemeenschap. Wij
mogen niet toestaan dat die kloof zich nog
verder verbreedt." Mai'shall ontkende, dat
het vraagstuk van het bereiken van de
vrede een zaak is die slechts enkele grote
landen aangaat. Vele regeringen en vele
landen zijn hierbij betrokken. „De grote
zowel als de kleine mogendheden moeten
hun politiek onderwerpen aan het oordeel
van de wereldgemeenschap". Het zwaarte
punt van Marshall's rede lag op de behoef
te aan de handhaving van de rechten en de
vrijheden van het individu en hij deed een
hartstochtelijk beroep op de Assemblee om
de ontworpen verklaring over de rechten
van de mens met overweldigende meerder
heid aan te nemen.
Hij stelde Rusland en de Oost-Europese
landen aansprakelijk voor „een ernstige
belemmering" van de arbeid van de UNO.
Doeleinden.
Marshall somde de volgende punten op,
die de Assemblée zich naar zijn mening in
de huidige zitting ten doel moet stellen:
Palestina: Vrij maken van binnenlandse
onrust en het eèn vreedzame ontwikkeling
geven, welke zowel de joden als de Arabie
ren gegarandeerd, moet zijn. Toelating van
Israël en Transjordanië tot de UNO.
Korea: Eén verenigd en onafhankelijk
gebied, toegelaten als lid van de UNO, met
Tito ontsnapt aan de dood
Het nieuwsagentschap van Triëst, Astra,
maakte gisteravond laat bekend, dat maar
schalk Tito aan een moordaanslag ontsnapt
was toen hij een tocht per auto maakte.
Het bericht van Astra, dat werd aange
haald door radio Milaan zei, dat „partisa-
nen een brug ondermijnd hadden waarover
Tito en zijn gevolg tijdens een recente
tocht naar Dalmatië zouden passeren".
Het bericht zei, dat het moordplan tijdig
ontdekt was, doch zei niets over de tijd
van de moordaanslag en de plaats waar
de bedoelde brug gelegen was.
(United Press)
De vijf Berlijners
„begenadigd"
Het Sovjet-Russisch militair tribunaal te
Berlijn heeft de vonnissen van 25 jaar
dwangarbeid, uitgesproken tegen de vijf
Duitsers, die schuldig verklaard werden
aan anti-Sovjet-Russisch optreden tijdens
de grote anti-communistische demonstra
ties op 9 September, veranderd in straffen
van 1 tot 8 jaar dwangarbeid. Een jonge
man werd voorwaardelijk vrijgelaten.
een regering en grondwet door de Korea-
nen zelf bij vrije verkiezingen gekozen.
Griekenland: Vrijgemaakt van aggressie
en onwettelijke inmenging van buiten af.
Indonesië: Een door onderhandelingen
bereikte regeling, waardoor aan verder
bloedvergieten een einde komt.
India en Pakistan: Verdere bemiddeling
en onderhandeling tussen India en Pa
kistan met betrekking tot Kasjmir.
Atoom-energie: Spoedige aanvaarding
van een internationaal systeem van toezicht
op de atoomenergie.
Ontwapening: Passende waarborg tegen
overtredingen, geleidelijke vermindering
van bewapening zo spoedig als het herstel
van het- politieke vertrouwen dit toelaat.
(United Pre^s.)
Sportvliegfuig landde
op drijfzand
Donderdagmiddag heeft het sportvlieg-
tuig PH-NDB, een noodlanding gemaakt op
het eiland Rottum. Het toestel geraakte
daarbij in drijfzand en sloeg over de kop,
waarbij het beschadigd werd.
De 'piloot, H. de H., en twee passagiers,
de journalist H. N. uit Amsterdam en de
persfotograaf J. A. S. uit Haarlem, kregen
geen letsel.
Het toestel was 's morgens van het vlieg
veld bij Hilversum opgestegen en had op
Eelde bij Groningen een tussenlanding ge
maakt.
Griekse rebellen zijn nog
allerminst verslagen
Griekse guerilla-benden van generaal
Markos hebben volgens United Press een
doorbraak geforceerd door de linies van
het Griekse leger.
Volgens berichten uit Griekse militaire
bron zijn vier guerilla-brigades in de
Vitsi-driehoek door de Griekse linies heen
gebroken. Zelfs heeft een ogenblik het
gevaar gedreigd dat Kastoria, hoofdkwar
tier van het regeringsleger in deze sector,
in handen van de rebellen zou vallen.
(United Press)
Conferentie op de Krim?
Oost-Europese staatshoofden
zouden met Stalin vergaderen
„Berichten, die het Britse .ministerie van
Buitenlandse Zaken bereiken, doen ver
moeden," aldus een officiële woordvoerder
van het ministerie, „dat een conferentie
van staatshoofden van Oost-Europese lan
den op het ogenblik op de Krim wordt ge
houden onder voorzitterschap van Josef
Stalin".
De woordvoerder zeide verder, dat hoe
wel aan dergelijke berichten niet voor
100 procent geloof kan worden gehecht,
er toch een aantal aanwijzingen is, dat
Roemenië, Tsjechoslowakije en Bulgarije
op de conferentie vertegenwoordigd zijn.
Volgens de berichten, die het Engelse
ministerie had ontvangen, zijn de Roe
meense minister van Buitenlandse Zaken,
Anna Pauker, de Bulgaarse premier Dimi-
trof en de president van Tsjechoslowakije
Gottwald, allen naar het buitenland ge
gaan en zouden zij zich vermoedelijk op de
Krim bevinden. Naar men meent te weten,
zou premier Stalin enige dagen vacantie
op de Krim doorbrengen en dit zou de
reden zijn geweest, dat de drie Westelijke
afgezanten in Moskou verleden week Za
terdag hun laatste bespreking in Moskou
met Molotof in plaats van met Stalin moes
ten houden.
In Londen weet men niet, waarom de
besprekingen, die op het ogenblik op de
Krim zouden worden gevoerd, plaats heb
ben. Men weet evenmin of Polen en Hon
garije aan de besprekingen deelnemen.
Men is van mening, dat de bijeenkomst een
Het woord is aan
Shakespeare:
Het geluk is een ■parfum,: wij kunnen
het niet over een ander uitstorten,
zonder dat enige druppels op onszelf
vallen.
Enige tijd geleden plaatsten wieen luchtfoto van „Haarlems slagader": het Spaarne. Toen werd
van de siaa uit in Zuidelijke richting een blik geworpen. Dit keer is het beeld van het Oosten uit
genomen, waardoor het Spaafne ais scheiding van het oude centrale stadsgedeelte en de aan
gebouwde Oostelijke industriewijken tot zijn recht komt. - Rechts ziet men de „Koepel" een
zwarte plek in het stadsbeeld op de voorgrond de Amsterdamse Poort en in de
bovenhoek de Bakenesserkerk.
geheel ander karakter draagt dan een for
mele zitting van de Cominform.
De woordvoerder van het Engelse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken bevestigde
dat Frank Roberts, Bevins persoonlijke
afgezant bij de onlangs gevoerde bespre
kingen op het Kremlin, niet naar Moskou
zal terugkeren.
Nieuwe auto-fabriek
in Eindhoven
Gisteren is in Eindhoven de acte gepas
seerd van oprichting van Van Doorne's
Automobielfabriek, die aldaar gevestigd
zal worden. Zo gauw de fabriek klaar is,
zal begonnen worden met de productie van
vrachtauto's. Waarschijnlijk zal de produc
tie begin 1950 starten. De prototypen van
de 3- en 5-tons vrachtwagens zijn reeds
door de fabriek ontwikkeld en beproefd.
Reeds vele werktuig-machines, waaronder
enige grpte persen, zijn in bestelling. Het
is in de eerste plaats de bedoeling in de
Nederlandse behoefte aan vrachtauto's te
voorzien, maar er zal zeker ook geëxpor
teerd worden. De regering heeft dan ook
haar volle medewerking aan de plannen
gegeven. De totale investering zal 6,5 mil
lioen bedragen.
„Collectieve veiligheid is nog niet bereikt"
De Britse minister van Defensie, Albert
Alexander, heeft in het Lagerhuis plannen
bekend gemaakt over het in gereedheid
brengen van Engeland in geval van nood.
„De mobilisatiemachinerie is nagekeken en
als het ongelukkigerwijs nodig mocht blij
ken deze te gebruiken, dan zal men mer
ken, dat zij naar bevrediging werkt", aldus
Alexander. „Het is duidelijk", zo vervolgde
hij, dat collectieve veiligheid nog niet is
bereikt. Plannen voor het wederoproepen
van het leger zijn in gereedheid gebracht
als een maatregel van gezond verstand."
Minister Alexander zeide tijdens zijn
rede in het Lagerhuis verder nog, dat En
geland zijn doel misschien zou kunnen be
reiken door te trachten, collectieve veilig
heid te verkrijgen door plaatselijke veilig
heid. „Wij moeten van het standpunt uit
gaan dat onze defensie samenhangt met die
van anderen. Terwijl wij ons met alle
kracht plaatsen aether de ontwikkeling van
een Westelijke unie, vergeten wij niet, dat
Engeland een grote rol moet spelen in" het
Joegoslavië erkent Balkan
commissie niet
Joegoslavië heeft de UNO doen weten,
dat het de speciale Balkancommissie, die in
October 1947 is gevormd, niet erkent en
haar voorstellen niet in overweging zal
nemen.
De speciale Balkancommissie heeft heden
te Athene per communiqué bekend ge
maakt, dat Joegoslavië dit besluit op 9 Sep
tember heeft kenbaar gemaakt in een brief
aan Trygve Lie. Daarin werd verklaard,
dat de speciale commissie „een instrument
van de Amerikaanse en'Britse politiek" is
en dat Joegoslavië weigert te antwoorden
op de resolutie van de commissie van 12
Augustus, waarin wordt aanbevolen dat
Albanië, Bulgarije en Joegoslavië gewapen
de partisanen, die hun gebied binnen kwa
men, onmiddellijk dienden te ontwapenen
en te interneren.
VERWARDE SITUATIE OP JAVA
Sjarifoeddin: „Wij zijn niet bang"
Antara meldt uit Djokja, dat de gevech
ten rond Mfldioen worden voortgezet, te
Blitar is de republikeinse politie er in ge
slaagd, plaatselijke opstanden in de omge
ving dezer plaats te vooi-komen. Zowel in
de omgeving van Djombang als ten Zuiden
van Malang hebben de communisten zich
zonder tegenstand overgegeven.
Ngawi, 30 k.m. Noordwest van Madioen,
is, volgens te Djokja ontvangen berichten,
in handen der communisten gevallen. Ten
aanzien van Solo meldt Antara, dat de si
tuatie aldaar normaal is, nadat de opstan-
In de nacht van Woensdag op Donderdag
hebben twee mannen getracht, de taxi
chauffeur B. uit Zwanenburg bij Halfweg,
die hen met zijn wagen van Amsterdam
naar Zaandam had gebracht, van zijn geld
te beroven. Hoewel de chauffeur tot twee
maal toe met een hamer op het hoofd werd
geslagen, wist hij een der aanvallers te
grijpen, zodat deze aan de politie overgele
verd kon worden.
De chauffeur stond met zijn taxi voor
het Centraal-Station te Amsterdam, toen
twee mannen hem vroegen of hij hen naar
- BRWÜsW!
Met het troepenschip „Zuiderkruis" kwamen gisteren de vrijioilligers van 1-1 R.I., het Drentse
Bataljon, in de Schiehaven te Rotterdam aan, waar zij door de minister van Oorlog, mr. W. F.
SchöZking werden verwelkomd. Het korps trompetters van de huzaren van Boreel luisterdei
de ontvangst op.
de Parkstraat in Zaandam kon rijden. Een
ongeveer 45-jarige man nam achter in de
wagen plaats en zijn naar schatting 25-
jarige metgezel ging naast de chauffeur
zitten
Di wist wel ongeveer waar hij moest
zijn, maar kende de weg in Zaandam niet,
zodat hij verkeerd reed. Toen hij dit be
merkte en de wagen wilde keren, kreeg
hij van de achter hemf zittende persoon
met eén hamer een klap op zijn hoofd. De
chauffeur bleef bij zijn positieven, stapte
uit de wagen en zette de achtervolging in
van de twee personen, die zich uit de voe
ten trachtten te maken. Op de provinciale
weg kreeg de chauffeur de man te pakken,
die hem had geslagen. Deze gaf hem op
nieuw een klap met de hamer op het hoofd
en wel met zoveel kracht dat de steel brak.
Ook hiertegen bleek de schedel van de
chauffeur echter bestand! Hij riep luidkeels
„moord, moord!" en weldra kwamen enige
omwonenden te hulp die de aanvaller in
bedwang hielden. De inmiddels gewaar
schuwde politie nam de man over en sloot
hem in het politiebureau op. Hij bleek te
zijn een 45-jarige behanger uit Eindhoven,
die 21 jaar in een rijksopvoedingsgesticht
had doorgebracht. Hij verklaarde, dat het
de bedoeling was geweest, de chauffeur
van zijn geld te beroven.
Zijn metgezel had kans gezien te ont
vluchten.
De chauffeur, die een hoofdwonde van
zes centimeter lengte had opgelopen, is in
het gemeentelijk ziekenhuis verbonden.
Moord op twee Nederlandse
soldaten
De dienst legercontacteh heeft Donder
dag bekend gemaakt, dat op 18 September
in West-Java de lichamen zijn gevonden
van twee Nederlandse soldaten, die deer
lijk waren mishandeld. Een der soldaten
leefde nog toen hij werd gevonden, doch
overleed spoedig daarna. Zij hadden deel
uitgemaakt van een patrouille,' die op 14
September in een hinderlaag viel, waarna
zij waren gevangen genomen.
delingen de stad in Zuidelijke richting had
den verlaten. Volgens een militaire woord
voerder zijn deze opstandelingen terugge
slagen uit hun sterkten te Soekoardjo, 15
k.m. bezuiden Solo, terwijl de republikein
se troepen de opmars voortzetten in meer
Zuidelijke richting. Op hun terugtocht be
zetten de opstandelingen Wonogiri, dat
weer 15 k.m. Zuidelijker is gelegen. De
troepen der opstandelingen bestaan uit het
voormalige x-epublikeinse bataljon van
„Gadja Mada", de Alri (de republikeinse
marinetroepen) en de Pesindo. Alvorens
terug te trekken® hebben deze troepen een
spoor- en een verkeersbrug opgeblazen om
de opmars der republikeinse troepen te
bemoeilijken.
De militaire autoriteiten te Solo hebben,
volgens Antara, onthuld, dat de republi
keinse regeringstroepen gisteren Walikoe-
koen en de bergplaats Sarangan hebben
heroverd. Beide plaatsen zijn gelegen aan
de westelijke grens van het door de com
munisten bezette gebied.
Volgens Antara is te Solo het bericht
ontvangen, dat de uit Solo terugtrekkende
opstandelingen die Wonogiri hebben bezet
aldaar een „leger- en volksregering" heb
ben uitgeroepen. Iemand, die van Wonogiri
uit Solo bereikte, vertelde, dat de republi
keinse civiele en militaire politie aldaar
door de opstandelingen werd ontwapend.
Volgens deze ooggetuige drongen vervol
gens met bamboe-speren gpwapenden de
regeringsgebouwen binnen en schreeuwden
„lang leve de leger- en volksregering". De
republikeinse ambtenaren werden gedwon
gen te verklaren, dat het republikeinse
regiem had opgehouden te bestaan.
Rede van Sjarifoeddin
Sjarifoeddin, die, zoals bekend, belast is
met het secretariaat van de Defensie in het
communistische politbureau in de repu
bliek, heeft voor de communistische radio
te Madioen een radiorede gehouden, waar
in hij zeide, dat hij de uitdaging van de
republikeinse regering, die aankondigde,
dat „rebellen" zullen worden vernietigd,
aanneemt. „Wij zijn niet bang voor deze
uitdaging", aldus Sjarifoeddin. „De repu-
kleinse grondwet blijft onze grondwet, de
roodwitte vlag blijft onze vlag, het Indo
nesia Raja blijft ons volkslied".
Het republikeins militair gerechtshof
heeft een aantal hoofdofficieren onder wie
Djokosoejono (kolonel, belast met het mi
litair commando te Madioen), wegens „re
bellie", in staat van beschuldiging gesteld,
aldus een mededeling van het republikeinse
ministerie van Defensie. De betrokkenen
bevinden zich allen in door de communis
ten gecontroleerd gebied. Zij zullen zodra
dit mogelijk is, voor het gerechtshof ge
daagd worden.
Pools attaché te Washington
weigert terug te keren
De Poolse militaire attaché te Washing
ton, luit.-generaal Izydor Modelski, maakte
Donderdag bekend dat hij geweigerd heeft
op bevel van de Poolse regering naar zijn
land terug te keren en verzocht heeft aan
de regering van de Verenigde Staten om
hem en zijn familie asyl te verlen#fi.
hart en het centrum van het Britse gemene
best", aldus Alexander.
Verder kondigde de minister nog de vol
gende maatregelen aan op het gebied van
de defensie:
Nieuwe wapentypes voor «je geleidelijke
heruitrusting der strijdkrachten; bijna ver
dubbeling der productie van het laatste
type jachtstraalvliegtuigen; extra productie
van vliegtuigen in de bestaande fabrieken
door overwerk en nieuwe ploegen; verho
ging der productie van de nieuwe pantser
gevechtswagens; verdubbeling der produc
tie van ammunitie voor de kleinere wa
pens; tempoverhoging der productie van
ammunitie voor luchtdoelgeschut en van
oorlogsschepen. 1
In Januari zal de gewapende macht on
geveer 825.000 man tellen. De hulplucht
strijdkrachten en de vrijwilligersi'eserve
der luchtmacht kunnen nog 60.000 vrijwil
ligers gebruiken. De-'bedoeling is, dat men
ovex-zicht heeft, wie vóór een eventuele
algemene oproep in dienst zou willen en
kunnen komen.
Anthony Eden. plaatsvervangend leider
der oppositie, verklaarde in het Lagerhuis,
dat Engeland zijn betrekkingen met Oost-
Europa alleen een duurzame en bevredi
gende basis kan geven, indien het in staat
is „kracht als uitgangspunt der onderhan
delingen te gebruiken."
„Ik geloof ernstig, dat, indien de regering
de wereld kan overtuigen, dat het gemene
best en de^ Westelijke Unie samen levens
kracht bezitten politieke en economische
levenskracht, gesteund door militaire plan
nen zü naar veVmogen de grootste bij
drage tot de vrede zal hebben geleverd."
Eden sprak de hoop uit, dat er een afge
rond plan bestaat tussen Engeland, het
gemenebest en de Westelijke geallieerden
inzake bevoorrading, uitrusting cn organi
satie der eenheden.
Reuter meldt nader, dat men met de
plannen inzake vorming van nieuwe reserve
strijdkrachten vooral wil bereiken door
vrijwillige inschrijving een kern te vor
men van mensen, die, alleen in geval van
nood, onmiddellijk beschikbaar zijn. Tot
hun taak zal behoren het bedienen van stil
staand luchtdoelgeschut en dergelijke ver
dedigingsmiddelen, de bescherming van
havens, het vroegtijdig waarschuwen voor
luchtaanvallen en het verrichten van her
stellingswerkzaamheden. Het werk zal
gratis moeten geschieden. De vrijwilligers
zullen niet worden onttrokken aan belang-
i'ijk civiel werk. Men wil op het ogenblik
geen herleving van de burgerwacht, die aan
het einde van de oorlog enige millioenen
leden telde.
Tijdens een in Wales gehouden redevoe
ring in het kader van de actie tot het wer
ven van 100.000 i'ecruten voor het resexrve-
leger van Engeland heeft veldmaarschalk
Montgomery, chef van de generale staf van
het. Britse rijk, verklaard: „Terwijl ik niet
de nadruk wil leggen op het oorlogsgevaar,
wil ik het ook niet verdoezelen. Ik wil al
leen maar zeggen, laat ons de zekere weg
nemen, wat er ook gebeurt. Er hangt op het
ogenblik een onbehaaglijk soort vrede over
de wereld en daarom is het noodzakelijk
geworden op militair gebied zekerheid te
hebben."
Oefening.
De Britse thuisvloot is gisteren begonnen
met de grote najaarsoefeningen, die in het
Noordelijk deel van de Atlantische Oceaan
worden gehouden. Het aantal schepen, dat
van de grote marinebasis Portland zee koos,
is sinds het uitbreken van de oorlog niet
zo groot geweest.
Na deze oefeningen in de Atlantische
Oceaan zullen het vlaggeschip „Duke of
York" en drie kruisers een bezoek brengen
aan West-Indië. Twee vliegdekschepen en
vier torpedobootjagers zullen Zuid-Afrika
bezoeken.
BIJNA OVERAL DROOG
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Vrijdag
avond tot Zaterdagavond:
Vrij veel overdrijvende wolkenvelden,
maar op de meeate plaatsen droog
weer. Matige en langs de Waddenkust
tijdelijk krachtige wind tussen Zuid
west en West. Weinig verandering in
temperatuur.
25 September:
Zon op 6.30 uur, onder 18.32 uur
Maan op 21.28 uur, onder 14.42 uur
