Vleesrantsoen wordt verhoogd
tot 200 gram per week
Het Christelijk Lyceum viert feest
lieuwe
Uit!
Gemeente Haarlem beschikt
over meer sportvelden
Oma
De Franse tuin
van vroeger
ympAC 24 SEPTEMBER 1948
JV/EEDEJ<AMER
Varkensstapel zal in 1949
,|jjk toenemen
aanzienl'
WlmeMi'e redacteur)
r van Landbouw. Visserii en
De minlSP7Ling. de heer S. L. Mansholt,
*tÊO£timWU i» Tweede Ka
il"'1 "Tuiende mededelingen sredaan
•"fSIpesWe- Alle factoren voor een
Ji.rfic zijn aanwezig, zo zeide
li^fvarïcnsstapel zal in 1949 aan-
t» l«»enien-
mfssen we nog bijna dagelijks
op ons bord; enige verbe
id I. toewijzing OP korte termijn zal
w"" welkom zijn. 's Ministers toe-
li1"1 ILunOimde was in zoverre be-
18IW dT ae lopende bon de laatste
.arop 400 grim vlees verstrekt
O1* een periode van drie weken.
hL zal weer elke week 200 gram
kunnen worden. Zelfs liggen
•i'**'. .wlizingen van 250 gram in het
als de productie in October
"BCÏ kan gedaebt worden aan de vast-
het rantsoen op 300 gram per
"'"«I Ml jat lang niet geregeld kunnen
«cbieden.
Mansholt deelde dit alles mede
"E-ói on mondelinge vragen van het
^IfdeheS J.G. Suurhoff (Ar-
i p naar de oorzaken van de hui-
noohaarste had geïnformeerd en
di?e. nfwilde weten, welke maatregelen
SS zullen worden om die schaarste
^t ip termijn op te heffen.
•Jftd de bewindsman blijkbaar goed,
Inliik uiteen te kunnen zetten,
«nS°Pn dè moeilijkheden van de laatste
waaraan a A1 oorzaken van de
SilfiffMI "Pi het gebrek aan
ÏÏÏranen, het weer op peil brengen
h m veestapel door de boeren, die ver-
SÏTaar wegens de grote droogte hun
lelien tn.u „op moesten verminderen en
S Algen van de boeren om in deze
«overvloed aan gras hun dieren nog
i vetter te laten worden. Ook de aan-
itijke melkprijs beweegt de boeren
eke hun vee voorlopig nog met op de
markt te brengen-
Van je regering uiteraard wel enige
„Men treflen om wat meer vlees be-
Smt te krijgen. De minister noemde
ff eerste plaats de wederinvoering van
J,® levering, doch niet alleen de anti-
iie van de boeren hiertegen en het ruwe
5pen van bovenaf m hun bedrijven
5«ditongewenst, maar ook de enorme
Enistratieve rompslomp, die deze ver-
B, levering met zich meebrengt. Ook
verhoging van de prijzen van het vee
«durende de zomermaanden en verlaging
Sd, periode, dat veel veel zal worden
ïaneevoerd, wilde de minister met beslui
te De Prijzen ziin namelijk voor het ge-
Si jaar gegarandeerd, zodat in het na-
jor ilet tot verlaging overgegaan kan
worden.
Hot derde middel tot vergroting van
mt vleesvoorraadj is de import. Reeds
tetft Nederland met Engeland en België
tezamen vlees tegen een redelijke prijs uit
Argentinië ingevoerd en heeft ons land,
nadat Engeland na Februari geen Argen
tijns vlees meer aan ons kon doorverko
pen, zelfstandig vlees in Argentinië ge
tocht, doch het kan daarmede niet door
gaan,'omdat ons daarvoor de deviezen ont
leken, Wanneer 100 gram vlees per week
meer beschikbaar gesteld zou worden, zou
M ons land 18 millioen dollar per jaar
tosten, Voor 1948—1949 is voorzien in de
aankoop van 45.000 ton vlees, waarvan in
middels reeds 40.000 ton gekocht is.
Nederland is voornamelijk op zich zelf
aangewezen. Onze eigen productie moet
cnhoog. Een gunstige omstandigheid hier
bij is, dat er thans voldoende voedings
aardappelen aanwezig is. De regering sub
sidieert de bouw van aardappelstomers en
loopt daardoor de uitbreiding van de var
kensstapel te stimuleren.
De heer Fokkema vraagt'.
Ook de heer J. Fokkema (A.-R.)
maakte gebruik van het recht om monde
linge vragen aan een minister te stellen.
Hij wenste te weten of de minister van
Meer en Waterstaat a.i., mr. J. R. H.
van Schaik bereid ïs te bevorderen, dat de
zittingen van de Commissie Vergunningen
Personenvervoer, die op 28 September in
Leeuwarden zullen beginnen, worden uit-
KitHd, totdat het wetsontwerp Herziening
van de Wet Autovervoer Personen door de
Siaten-Generaal is behandeld en het he
lend is op welke wijze de minister ge-
Iruik zal maken van zijn eventuele be
voegdheid om aan deze commissie richt
lijnen te geven over het uitvoeren' van
haar taak.
Minister Van Schaik bleek niet ber'eid
te doen uitstellen. Hij had
goede gronden. Hij wenste zich
ü'.Vau Mook werd in Batavia
fflhousiast ontvangen
ilk ben blij, weer terug te zijn", zeide
«•Van Wlook bij zijn aankomst op Kema-
Wn bij Batavia, waar hij door de auto-
Wen met applaus werd begroet,
to antwoord op vragen van aanwezige
«slaggevers, of in Den Haag een be-
2® 'is genomen ten aanzien van de
jatie m Indoniesië, zeide de Van Mook,
erin Den Haag „geen beslissingen zijn
Mi, behalve dat ik zou terugkeren".
Sur .an Mook zeide, dat hij de si-
l,|ie(nog niet kon overzien, aangezien hij
•walste dagen in het vliegtuig vertoefde,
^situatie zoiKernstig kunnen blijken te
Li'.^ok werd opgewacht door de
Beel> Neher, Abdoel Kadir, Pinke
■gojr, en op het terras van het K.L.M.-
j|Pj§sS waren tal van autoriteiten ter
ItaV I?'n" aanwezig. Nadat de heer v.
VsreenP ,terras met applaus was ont-
W 'i,^™ er een driewerf hoera op
«ItvtM twf' Aa" de l,itgan« vao het
enige honderden Indo
le »et j met vlaggen en spandoe-
rskom1' Woor^en „Slamet Datang
offi'cieel medegedeeld, dat
tebeshmr 6l; gedelegeerde van het
iter ui f., ,m Indonesië, dezer dagen
kikken nl u naar Nederland zal ver-
'•■stadse1r?6e^1gsen te voeren met de
namelijk niet te mengen in de werkzaam
heden van een lichaam, dat een zelfstan
dige werkingssfeer heeft; hij wilde niet
vooruitlopen op de behandeling van het
wetsontwerp tot herziening van de Wet
Autovervoer Personen in de beide Kamers
en bovendien, zo zeide hij, schrijft de be
staande wetgeving de zittingen van de
commissie voor. De heer Fokkema kreeg
zijn zin dus niet.
Bij het begin der vergadering gaf de
herbenoemde voorzitter, mr. L. G. Korten-
horst. bij de aanvaarding van zijn ambt
aan de Kamer enige nuttige wenken. Hij
houdt van wat levendigheid in de debatten
en daarom vroeg hij de leden, zich voort
aan te beperken bij het voorlezen van ge
schreven redevoeringen. Terecht! Zonder
te letten op wat hun voorgangers al ge
zegd hebben, lezen de afgevaardigden soms
ellenlange redevoeringen voor, waar bij
kans niemand meer naar luistert. Van het
eigenlijke debatteren komt daardoor wei
nig terecht. Ook beval hij het vragenuur
tje aan.
Hij oefende enige critiek op het afde-
lingsonderzoek en deelde mee dat het in
zijn bedoeling ligt de begrotingsdebatten
op 9 November te beginnen.
De Kamer benoemde in deze vergadering
een aantal commissies en stelde een nieuwe
commissie in, een vaste commissie voor de
Middenstand.
Dinsdag 28 September komt de Kamer
weer bijeen voor de behandeling van een
groot aantal wetsontwerpen, waaronder
dat tot verhoging van de toeslag op de
pensioenen, het vaststellen van Hoofdstuk
IIA van de begroting voor 1948, de herzie
ning van de Provinciale financiën en het
ontwerp Totalisatorwet.
Amsterdamse advocaat
tot 12 jaar veroordeeld
Conform de eis veroordeelde het Bijzon
dere Gerechtshof te Amsterdam de 50-
jarige Amsterdamse advocaat mr. E. Th.
A. H. tot een gevangenisstraf van 12 jaar
met aftrek van - voorarrest en ontzetting
uit de openbare rechten voor de duur van
het leven. H. heeft zich tijdens de bezetting
bezig gehouden met het liquideren van
vrijmetselaarsloges, werd „Verwalter" voor
een zestal Joodse zaken, kocht een grote
hoeveelheid Joodse goederen, die hij later
met grote' winst van de hand dééd en nam
later dienst als hulplandwachter. Boven
dien stelde hij een lijst op van personen,
werkzaam bij de rechterlijke macht, de
advocatuur, de handel, het geldwezen en
andere takken van het openbare leven,
voorzien van aantekeningen omtrent hun
politieke gezindheid en werkzaamheid.
Deze lijst belandde later bij de SD.
J I J* ien jongens bij regen een bijzondere attrac
Kiïnkqbde dollars. Het heeft in Duits
land grote beroering gewekt, dat het kerk
bestuur van de zwaar beschadigde Dom in
Lübeck besloten heeft om Lübeck's meest
bekende kunstwerk, het middeleeuws Mem-
lincaltaar, aan het buitenland te verkopen,
teneinde aldus geld te verkrijgen om de Dom
weer te herbouwen. Men betoogt, dat het
onvergeeflijk zou zijn om dit kerkelijk erf
deel prijs te geven, zelfs al kan het in klin
kende dollars worden omgezet.
De Gtfsbert Japicxprqs. De „Gijsbert
Japicxprijs" zal dit jaar door de Provinciale
Staten van Friesland posthuum worden toe
gekend aan de Friese auteur Nycle J. Haisma.
Deze proiai'st, die in 1907 werd geboren won
indertijd een prijs voor het beste Friese
jeugdverhaal met zijn manuscript „De kar"
en maakte vooral naam. door zijn romans en
schetsen die het probleem van de Friese In-
diëgangers behandelden, later in een deel
verschenen onder de naam „Peke de kolo
niaal". Zijn proza-schetsen werden later ge
bundeld in „Suderkrus", waarvan ook een
Hollandse uitgave verscheen. Tijdens de
Japanse bezetting werd Haisma die te
Medan woonde geïnterneerd. De novelle
„Simmer", die geschreven werd in de inter
neringskampen Bandoeng en Tjilatjap, in
welk laatste kamp de schrijver is overleden,
werd teruggevonden en in 1945 gepubliceerd
in het litteraire tijdschrift „De Tsjerne".
Deze novelle kwam in aanmerking voor de
door de Staten van Friesland ingestelde
Gijsbert Japicxprijs.
Dr. Joast Halbertsma-prijs. De dr. Joast
Halbertsmaprijs voor het werk verschenen
op het gebied van „geakunde" (Friese heem
kunde en folklore) is dit jaar toegekend aan
Gerrit Knop te Amsterdam voor zijn in 1946
gepubliceerde geakundige studie „Schyl-
geralan", een beschrijving van land en vólk
van het eiland Terschelling.
School beslaat dertig jaar
Ood het Christelijk Lyceum te Haarlem
behoort tot de instellingen die dit jaar hun
dertigjarig bestaan feestelijk vieren, om
dat daartoe bij het zilveren jubileum geen
mogelijkheid bestond.
In Augustus 1918 richtte een groep
ouders uit Haarlem en omgeving de
„Vereniging tot bevordering en instand
houding van inrichtingen voor Christelijk
middelbaar en voorbereidend hoger onder
wijs in Haarlem en omgeving" op een
nogal omslachtige aanduiding, die dan ook
in 1947 gewijzigd werd in „Vereniging Het
Christelijk Lyceum te Haarlem" en
reeds in de herfst van hetzelfde jaar werd
de school geopend.
De school: dat waren toen twee kamers
en een hokje boven een melkinrichting
aan de Zijlweg, waar zeven leerkrachten
onder leiding van de rector dr. W. van
Dorp aan veertig kinderen kennis bij
brachten. Het jaar daarop was het aantal
leerlingen verdubbeld en men verhuisde
naar de buitenplaats van de familie Van
de Pol aan de Zijlweg, waar thans het
complex van de woningbouwvereniging
„Rosehaghe" staat. Het oude gebouw staat
er nog steeds en huisvest verscheidene
openbare diensten en instellingen,
Temidden van het gedreun der hei
machines voor de aanbouw van een nieu
we stadswijk werd daar les gegeven, maar
veel schade heeft het aan het onderwijs
niet gedaan, te rekenen naar het gedurig
toenemende aantal leerlingen, dat eerst
de overneming van een houten hulpkerk
noodzakelijk maakte. Deze loods als
leslokaal ingericht had voor de meisjes
Tijdens de Woensdagavond in het Stockhohnse stadion gehouden athleliëkwedstrijden werden
de nummers 100 meter hardlopen en 80 meter horden gewonnen door onze landgenote Fanmj
Blankers-Koen. Fanny (tweede van rechts) tijdens de start voor de honderd meter hardlopen.
Plannen voor nieuwe terreinen
in Oost en Noord liggen gereed
De werkzaamheden bij de aanleg van
nieuwe sportvelden nabij de Schalkwijker
weg'zijn zodanig gevorderd, dat de vierde kas-
club DCO Zondag a.s. het nieuwe veld in
gebruik kan nemen. Dat betekent een verhui
zing voor de club, welke van kort na de
oprichting af een veld in de onmiddellijke
nabijheid heeft gehad. Bij de bouw van het
kleedhuis zijn de leden behulpzaam geweest.
In de loop der jaren heeft het bestuur trou
wens veal medewerking van de leden onder
vonden. Het oude veld was drassig en het
was noodzakelijk verbeteringen aan te bren
gen. Dat is in de zomer van 1937 geschied.
In de oorlogsjaren moest de club het veld
verlaten en later hebben de Duitsers het
onder water gezet. Het kleedhuis verdween
in de noodkachels en na de bevrijding was
het niet mogelijk aan de Schalkwijkerweg te
spelen. Langzamerhand werd het veld weer
droog en het was weer bespeelbaar.
Vreugde zal er Zondag heersen bij de
leden van DCO, als de heer A. van der Aart,
voorzitter van de afdeling Haarlem van de
KNVB, het terrein officiëel voor geopend zal
verklaren en de eerste wedstrijd op het nieu
we veld tussen DCO en DSS gespeeld kan
worden.
Andere terreinen in de omgeving.
In totaal legt de gemeente op dit ogenblik
drie velden langs de Schalkwijkerweg aan,
waarvan er één gereed is. De andere zijn be
stemd voor „Ripperda" en de Haarlemse
Politie Sportvereniging, maar het zal nog
enige weken duren, alvorens de velden be
speelbaar zijn. Het verst gevorderd is dat van
de politie. De graszoden liggen er reeds maar
op dat van Ripperda nog niet. Zondag a.s.
kan „Ripperda" nog de competitiewedstrijd
tegen Pancratius op het vroegere véld aan de
Schalkwijkerweg spelen, maar na 1 October
is het terrein verhuurd aan „Spaarnestad".
Voor de verdere wedstrijden moet nog een
regeling getroffen worden, zolang het nieuwe
veld niet beschikbaar is.
Langs het Zuider Buiten Spaarne komt een
groot sportcentrum. De kanohaven is reeds in
gebruik genomen en binnenkort zal dat met
de drie velden geschieden. Met de uitwerking
van de verdere plannen zal men nog enige
jaren moeten wachten. Als de verkeerswegen
aangelegd zijn, zal het vlotter gaan. Dan zal
daar een sportveld gereed komen met een
goede accomodatie voor een groot aantal toe
schouwers. Ook worden tennisbanen gemaakt
en een veld voor ruitersport met manége is
op het uitbreidingsplan geprojecteerd.
In de toestand van de gemeentelijke sport
terreinen is dus enige verbetering gekomen,
maar daar tegenover staat, dat het aantal ver
enigingen, dat de beschikking wil hebben
over een terrein steeds groter wordt. Be
drijfsverenigingen b.v. welke over het alge
meen vriendschappelijk spelen, hebben zich
tot de gemeente gewend, Door een terrein om
de veertien dagen beschikbaar te stellen,'zijn
vele clubs geholpen.
De voetbalclub „Schoten" heeft voorlopig
de beschikking over de twee velden op Zater
dag en Zondag achter de Kleverparkweg.
Volgens de bepalingen van de KNVB moest
een der velden omrasterd worden. Voor de
gemeente is dat een nadeel, omdat het dan
niet mogelijk is een deel er van beschikbaar
te stellen aan de scholen, welke op de werk
dagen gebruik maken van de gemeentelijke
sportterreinen.
In de toekomst hoopt „Schoten" te verhui
zen naar de Vergierdeweg, niet ver van de
Noorder Begraafplaats, als daar over enige
jaren sportterreinen worden aangelegd. De
plannen hiervoor zijn in voorbereiding.
Een verbetering is voorts ontstaan door het
ingebruik nemen van het veld aan de Van
Oosten de Bruynstraat. Het vorig-seizoen was
dat niet mogelijk, omdat er nog zwakke plek
ken waren, maar thans is het zover, dat
TYBB daar de beschikking zal krijgen over
een veld voor voetballende adspiranten (Za
terdag) en voor de handbalsters (Zondag).
„Geel Wit", uitkomende in de eerste klasse
van de Haarlemse Voetbalbond zal het voet
balveld mogen gebruiken. De leden, die over
het algemeen in het westelijk deel der stad
wonen, beschikken dus vlak bij over een tér-
rein. Verder komen daar korf bailers (sters)
hun competitiewedstrijden spelen. De ge
meentelijke terreinen zijn verhuurd aan de
Haarlemse Korbalbond, welke een regeling
met de clubs heeft getroffen. Hetzelfde ge
schiedt bij het Nederlands Handbalverbond,
dat zes maal een speelveld op Zondag ge
bruikt. Bij het vaststellen van de program
ma's wordt rekening gehouden met het be
schikbaar zijn van een terrein.
Het is bekend, dat de gemeentelijke sport
terreinen bijzonder veel gebruikt worden.
Op werkdagen komen leerlingen van scholen
op de velden en op Zaterdagmiddag en Zon
dag de sportverenigingen. De terreinen wor
den dus intensief bespeeld. De uitbreiding
van het aantal velden heeft echter tot gevolg,
dat 'de terreinen met ingang van dit seizoen
op Zondag tussen twaalf en twee uur geslo
ten zijn. Het veld wordt dan minder gebruikt.
De prachtige velden van „Haarlem" aan de
Jan Gijzenvaart hebben wij buiten beschou
wing gelaten, omdat de club daarvan de
eigenaresse is. Het. ir^ebruik nemen betekent
overigens een belangrijke verlichting voor de
competitieleider bij het samenstellen van het
voetbalprogramma, omdat vier velden be
schikbaar zijn.
PERSONEEL VAN DE GEVANGENIS
GAAT VOETBALLEN. Opgericht is een
voetbalclub, bestaande uit leden van het per
soneel van de Strafgevangenis te Haarlem.
De naam van de club is „Sportvereniging
Gevangenis Haarlem" (S.G.H.)
Sport in 't kort
VAN DER MEER LEIDT DENEMARKEN
—ENGELAND. In.de voetbalwedstrijd
DeneraarkenEngeland, welke Zondag a.s. in
Kopenhagen wordt gespeeld, zal onze land
genoot Van der Meer als scheidsrechter
optreden.
VAN DER HAM MAAKTE HET DOEL
PUNT. In de voetbalwedstrijd DFCEDO
heeft niet, zoals gemeld is, Steendam het
doelpunt voor EDO gemaakt, maar Van der
Ham. Deze nam de plaats van Steendam in,
die ziek was.
CLUBKAMPIOENSCHAP SCHAKEN.
Voor het clubkampioenschap van Haarlem
schaken speelde „Het Oude Slot" uit Heem
stede tegen Spaarndam en won met 8Vi6Vz.
Oma gaf de mensen geen waar voor hun
geld. Oma rolde maar neen en weer over de
grond en de dokters hadden druk werk. Een
troost voor Oma was dat Oma 40.000 gul
den voor deze demonstratie kreeg. De
menigte werd zo boos op Omadat zij rie
pen: „Ga maar zitten Oma". Eerst gaf Oma
weliswaar een paar harde slagen en bleef
nog wel een tijdje dreigjn, maar toch kon
Oma geen schade toebrengen. Toen ver
anderden de zaken. Oma kreeg een paar
harde klappen tegen het hoofd. Oma wag
gelde terug. Oma's verdediging mocht geen
naam hebben. Toch hield Oma dapper vol
en trachtte nog er een echt gevecht van te
maken. Oma veranderde van stijl en pro
beerde het eens met de linkerhand, maar
kreeg niettemin een geweldige klap op de
kinDe mensen begonnen Oma uit te
fluiten, want zij vonden tiet maar-aanstellerig
van Oma om zo op de grond te gaan liggen
rollen.
Toen telde de scheidsrechter tot tien en de
Engelse kampioen Bruce Woodcock had op
zijn tegenstander, de Amerikaan Lee Oma,
een knock-out-overwinning behaald.
en jongens bij regen een bijzondere attrac
tie: men moest er dan een paraplu opste
ken. Bovendien werd in een huis op de
hoek van de Zijlweg en de Duvenvoorde-
straat nog een „filiaal" gesticht, waar enige
vaklokalen en de gymnasium-afdeling
werden ondergebracht.
In 1925 kon de school het prachtige ge
bouw aan de Emmakade betrekken, dat na
tien jaar ook al weer te klein zou blijken.
In 1930 werd dr. W. van Dorp een
pionier op het gebied van de onderwijs
vernieuwing, wiens ideeën eerst nu weer
klank gaan vinden, maar die ze toen reeds
poogde toe te passen benoemd tot chef
van de onderwijsafdeling der Philipsfa-
brieken en werd zijn plaats ingenomen
door dr. J. van der Eist, een man wiens
grote gaven van hoofd en hart in de loop
der jaren steeds weer tot hun recht zouden
komen.
Onder zijn soepele maar nimmer slappe
leiding begon de grote bloei van de school
eerst recht, zodat de zeven leraren en de
ene beambte van 1918 thans uitgegroeid
zijn tot een staf van 52 leraren, die in
totaal voor 36 klassen met 850 leerlingen
staan, terwijl zeven beambten het lyceum
„draaiende" houden.
Het Christelijk Lyceum is de oorlogs
jaren niet zonder kleerscheuren doorgeko
men. Niet alleen werd het geruime tijd
van zijn gebouw beroofd, maar bovendien
ging de kostbare inventaris door toedoen
van de opeenvolgende militaire formaties
geheel verloren.
Dr. van der Eist werd in 1944 door de
Duitsers gevangen genomen, omdat hij
weigerde hun de jongens, die voor het
spitten in aanmerking kwamen, uit te le
veren. Het daarbij door het bestuur ge
volgde beleid was na de bevrijding oor
zaak van moeilijkheden, die zelfs tot een
staking door de leerlingen leidden. Met het
optreden van een nieuw bestuur keerde de
rust weer.
Drie leraren en een beambte zijn nu van
de oprichting af met het wel en wee van
de vereniging verbonden: de heren G. C.
Jongh Visscher, J. W. vanMelle, A. Thijs
en de amanuensis J. Lodder. Vijf-en-twin-
tig jaar en langer lopen de dames J. S. J.
Klap, J. R. Morard en de administratrice
H. E. van Looy en de heren ir. P. C. van
Steenwijk, tevens conrector, D. C. van Ale-
wijk, H. J. Dirltsen, drs. B. B. van den
Hoorn, J. Santing en de concierge W. Ver-
wer mee.
Bijzondere sfeer
Wat buitenstaanders in het Christelijk
Lyceum opvalt is de bijzondere sfeer, die
in het schoolleven tot uiting komt. Muziek,
toneel en beeldende kunsten worden door
leerlingen geestdriftig beoefend, het
schoolorkest onder leiding van de heer
Dirksen geniet een grote reputatie.
Als eerste school in Nederland werd
door de leerlingen een „Handvest der klas
segemeenschappen" aanvaard, waardoor
zij mede-verantwoordelijk zijn voor de
goede geest in de school.
Die goede geest heeft een practisch re
sultaat in een intensief betoon van prac-
tische naastenliefde. Zo hebben sommige
klassegemeenschappen op zich genomen
gebrekkigen materieel en geestelijk te ver
zorgen, er bestaat een hecht contact met
het geadopteerde stoomschip Jupiter",
met Sint Nicolaas wordt een Haarlemse
lagere school, waarvan de leerlingen uit
sociaal-zwakke gezinnen komen, een feest
bereid en deze cursus werd een gevluchte
Hongaarse jongen geadopteerd, waarvoor
de meisjes en jongens spontaan 750.
en 250 textielpunten bijeenbrachten
die nu ook het onderwijs op de school kan
volgen.
Evenzeer heeft de schoolleiding een open
oog voor de wijzigingen die het huidige
onderwijsstelsel behoeft, al worden deze
niet geforceerd.
Speciale meisjes-afdeling
Zo is thans een vierde afdeling geopend,
een Middelbare Meisjesschool, waarvan
het programma meer in overeenstemming
is met de vrouwelijke aard en dat voor
bereidt op het gezins- en maatschappelijk
leven. Plet einddiploma van deze sectie
geeft gelijke rechten als dat van meisjes-
H.B.S.'en.
Dat de. uitbreiding van het Christelijk
Lyceum ten koste is gegaan van het open
baar onderwijs, wordt door dr. Van der
Eist ontkend: bij een enquête bleek dat
meer dan 80 pet der leerlingen afkomstig
was van christelijke lagere scholen. „Con
currentiezucht is ons trouwens vreemd;
wij werken op een eigen terrein", zei hij.
Tweede Lyceum in Haarlem-Noord
Intussen is uitbreiding dringend noodza
kelijk geworden. Binnenkort komt een
voorlopige oplossing tot stand doordat men
de beschikking krijgt over een gebouw in
de nabijheid.
Maar de ruimteproblemen zullen eerst
definitief van de baan zijn wanneer over
gegaan kan worden tot de bouw van een
tweede Christelijk Lyceum in Haarlem-
Noord. Er is door de gemeente voor dit
doel reeds grond gereserveerd aan het Pla-
netenplein.
Het jubileum wordt in de Herfstvacantie
met een receptie en een door de leraren
geschreven jubileumrevue feestelijk ge
vierd.
Dr. W. M. Kruseman, Het denkende
en handelende dier. Uitgeverij
Born, Assen.
Wanneer men op een omslag tot slot van
een boek-beschrijving leest dat de schrijver
ons voert „tot de conclusie, dat de psycho
logie van mens en dier geen los naast elkaar
Liggende gebieden zijn, maar elkaar op vele
punten ten nauwste raken", verwacht men.
geen ongelofelijke openbaringen. De inhoud
van Dr. Kruseman's boek verrast niet. Wel
blijkt dat hij veel van zijn onderwerp weet;
hij noemt vele namen van onderzoekers en
beschrijft tal van proefjes, met dieren geno
men. Zulke proefjes trekken de lekenlezer
altijd aan; die ziet het met hetzelfde vermaak
\vaarmee hij een baby volgt, die een tuin
gaat ontdekken.
En voor niemand dan de leek is dit boek
geschreven. Het is onrustbarend populair.
„Heeft, u deze aardige kokerjuffers wel eens
in een gewoon boerenslootje bewonderd?"
wil Dr. Kruseman weten. „Het is opvallend,
zoveel prachtige dingen als men in zo'n
slootje bespieden kan!" En elders, wanneer
verteld is dat een hond een voetspoor volgt-
ook wanneer dat door andere, zelfs door
kunst-voeten, wordt voortgezet: „Of Sher
lock Holmes zulk een fopperij bemerkt zou
hebben?!"
Zulk leuk babbelen op het peil van de ver
onderstelde lezer, dat grote kind, maakt een
betoog moeilijk leesbaar. Tenzij men bijzon
der op heeft met snakerijen als die over
Sherlock Holmes, natuurlijk. S. M.
Hoe dc auto in ons land kwam;
door M. W. Aertnijs, uitgave C.
Hofkamp, Amsterdam.
De schrijver, die de eerste automobiel-
importeur in ons land was, heeft in een
kleine honderd bladzijden de bewogen ge
schiedenis geschreven van de automobiel in
zijn zuigelingenperiode en iedere automobi
list van tegenwoordig, die met één druk op
de starter klaar is, zal er zeker behagen in
scheppen te vernemen welke vreemdsoortige
manipulaties zijn voorgangers moesten ver
richten aleer een krakend geluid verkondde
dat het „rijtuig-zonder-paard" liep. Welis
waar doet de stijl van het boekje ook een
beetje aan die periode denken, maar dat
geeft er een ongewilde „couleur locale" aan,
die de leesbaarheid zeker niet vermindert.
satie oproepen en .wanneer zij gebrekkig of prijzend over de romantiek der Engelsen
ongeïnspireerd is,'ons ten hoogste een in- die kronkelpaadjes aanleggen over golven-
zicht geven in de methoden en db techniek de grasvelden. Hoewel de romantiek in een
van hen die zo'n tuin aanlegden. Hetgeen andere zin van het woord wel degelijk in
mogelijk, belangwekkend is voor vaklieden, deze tuinen bedreven wordt, getuige de
Sinds een week wordt in het Rijksmu- maar niet voor ons. luchtige kleedij die sommige gasten op een
seum de tentoonstelling „De Franse tuin Wil men van deze expositie profijt trek- tuinpartijtje nauwelijks omhult,
van de Middeleeuwen tot op onze dagen" ken, dan zal men zich mee moeten laten Gij fantaseert verder en ziet hoe het
gehouden. Meen niet dat men er een dikke voeren door zijn fantasie. En die zal u in- décor, dat zo'n tuin in sterke mate was,
laag aarde op de grond heeft gestrooid, ten- derdaad leiden naar gebieden, waar Jiet zjjn functie gaat vervullen als achtergrond
einde de zalen te herscheppen tot een lust- goed is te toeven. Omdat die tuinen de ex- .voor een karos met vier schimmels er voor,
hof in natura? want de tentoonstelling be- ponenten zijn van een stijl, die voor het die de kaarsrechte oprijlaan oprolt. Op de
perkt zich tot prenten, foto's en gobelins karakter van een tijdperk tekenend was. bok de koetsier met zijn driekante steek,
waarmee men zich een indruk moet ver- Door die tuinen gingen indertijd de heren zijn pruik en zijn witte kuitkousen. De
schaffen van de Franse tuinarchitectuur en en meesters van Frankrijk;.immers slechts rijke goud-bestikte uniform van de adel
de enige „couleur locale" wordt geleverd zij waren in staat zo'n tuin te bekostigen, lijke equipage. Gij waagt een blik naar
door een paar tuinbeelden' en gesnoeide Maar goed, in die niet zeer democratische binnen en ontwaart „la belle". Een exquis
boompjes, die sterk de indruk maken zich tijd, waren zij het per slot die de gang van gewaad, brilliante juwelen als omlijsting
in de ietwat muffe museum-atmosfeer wei- zaken leidden. voor een fijn-besneden, zij het dan een wat
nig thuis te voelen. Zo gaat gij door uw verbeelding geleid hooghartig gezichtje. Gij geraakt zo in ver-
De bezoeker rest dus niets anders dan door zo'n tuin van le Nótre, die de natuur voering, dat gij een sierlijke buiging maakt
zich via de afbeeldingen op de hoogte te zette naar zijn hand. Gij wandelt, neen gij om haar in hoffelijke bewoordingen wei
stellen van de schoonheid der Franse tui- schrijdt langs de kanalen, de bassins waar- kom te heten.
nen. Zijn neus om bloemgeuren mee op te in de hemel zich spiegelt. Langs de water- In die buiging echter valt uw oog op uw
snuiven en zijn oren om het gekwinkeleer werken waar stenen monsters waterstra- bruine sportschoenen, uw ietwat slordige
der vogels mee t^ vangen zou hij gevoeg- len uit hun gedrochtelijke gezichten spui- grijze flanellen broek en uw sportcolbertje.
lijk thuis kunnen laten, wanneer zij niet ten, langs de beelden van Griekse goden, Zulks beduidt een ruwe deceptie, want gij
zo onverbrekelijk-aan zijn gelaat verbon- de volières, dezuilen, de bomen die gesnoeid beseft dat gij onherroepelijk een kind van
den waren en ook zijn waardering voor zijn tot vormen die het oog behaagden, of een andere tijd zijt Gij begeeft u dan maar
beeldende kunst blijft buiten dienst, omdat samengevoegd tot machtige décors om de naar huis en in uw eigen hof van zes bij
de geëxposeerde afbeeldingen zich en- blik te leiden naar de oneindigheid of naar tien peinst gij nog wat na over de grootse
kele gunstige uitzonderingen daargelaten een wit paleis in de verte. tuin van de rede, die gij zaagt. Gij vraagt
niet boven het peil van „prentjes" ver- Zeker, dit is de tuin van de rede in de u zelf zeer persoonlijk af wat gij van uw
heffen. tijd van de rede. De tuin van le Nötre die tuin verlangt. Die indrukwekkende groots-
Waarmee we maar willen zeggen, dat zijn grote en magistrale visie richt langs heid of dat beetje levende en onredelijke
deze expositie in hoofdzaak een didactisch wiskundige lijnen. Een forse hoofdas en geluk. Gij kijkt naar de zachte kleurenzee
karakter heeft. Immers, men ondergaat de daarop geprojecteerd de symmetrische van de petunia's, het pastel van de floxen,
schoonheid van een tuin slechts ten volle elementen die het werk volmaakten. Daar de warme gloed van de dahlia's. Een beetje
in die tuin zelf met behulp van alle zin- gebeurt niets in die tuin wat le Nötre niet kris en kras door elkaar, zoals de natuur
tuigelijke waarnemingen, die ten dienste wil. Hij boetseert, hij dwingt de Natuur te dat verordonneert. Gij zijt als kind van uw
staan. Een picturale weergave kan op z'n gehoorzamen aan de brilliantie van zijn eigen tijd dan niet eens zo ontevreden,
gunstigst een gedeeltelijke schoonheidssen- rationele inspiratie. Men spreekt daar mis- W. L. B.
Minder vestiging dan
vertrek in Haarlem
Het woningtekort draagt
de schuld daarvan
Haarlem had voorheen een groot vesti
gingsoverschot, dat wil zeggen; er vestig
den zich meer mensen dan er vertrokken.
Dat feit verklaart de sterke groei van het
zielenaantal in het verleden. In 1939, het
jaar voor de oorlog, bedx-oeg het vestigings
overschot zelfs een kleine 2000!
Nu is daaraan een einde gekomen. In
het eerste halfjaar van 1948 zijn er zelfs
meer vertrokken dan er in kwamen. De
oorzaak daarvan ligt gelukkig niet in het
feit dat Haarlem zijn aantrekkelijkheden
verloren heeft, maar is zuiver een gevolg
van het tekort aan woningen. Zolang er
veel huizen te weinig zijn, ziet het Huis
vestingsbureau liever mensen vertrekken
dan komen. Heel verklaarbaar.
In het eerste half jaar van 1948 kwamen
3881 mensen in Haarlem wonen en 3925
kwamen hun verhuisbiljet opvragen. Een
achteruitgang van 44 dus.
Thans mogen zich alleen in Haarlem
vestigen mensen die hier hun werk hebben.
Interessant is de wisselwerking te zien
tussen Haarlem en de omliggende ge
meenten.
Uit Bloemendaal kwamen 273 .mensen,
en 212 vertrokken naar Bloemendaal.
Voor. de woningvoorraad in onze stad
was Bloemendaal dus schadepost.
Velsen was ook een schadepost: 123
Velsenaren gingen naar Haarlem en slechts
105 Haarlemmers naar Velsen.
Hetzelfde geldt niet voor Heemstede,
want 146 Heemstedenaars vertrokken naar
Haarlem, maar 150 Haarlemmers kozen
Heemstede tot woonplaats.
Voor Bennebroek zijn de cijfers: 9 Ben-
nebr'oekers naar Haarlem, 13 Haarlemmers
naar Bennebroek.
Haarlemmerliede c.a.: 20 Haarlemmer-
lieders naar Haarlem, 31 Haarlemmers
naar Haarlemmerliede.
Amsterdam leverde 462 aan Haarlem af,
slechts 442 Haarlemmers trokken naar
Amsterdam.
Naar elders (dus buiten de hierboven
genoemde gemeenten) vertrokken 2972
Haarlemmers, en er kwamen slechts 2848
van elders naar Haarlem.
Beperking van de post
aan militairen overzee
Kamerlid stelt vragen aan
minister van Oorlog
Het Eerste Kamer-lid de heer Algra
(A.-R.) heeft aan de minister van Oorlog
vragen gesteld naar aanleiding van het feit,
dat met ingang van 1 October de mogelijk
heid, brieven voor de militairen in Indo
nesië te verzenden tegen verlaagd tarief,
zodanig zal worden beperkt, dat practisch
slechts de gelegenheid overblijft om tegen
dat tarief postbladen te verzenden.
Is het de minister bekend, vraagt de heer
Algra, dat deze beperking, die blijkbaar
beoogt een groot deel der zwaardere brief-
zendingen van de luchtpost over te bren
gen naar de zeepost, bij de ouders en an
dere familieleden, bij jeugdorganisaties en
andere verenigingen, die elke week brie
ven, drukwerken en verenigingsorganen
per luchtpost vei'zenden, grote ongerust
heid en ontstemming heeft gewekt?
Is de minister bereid deze maatregel
alsnog op te schorten om nader te kunnen
onderzoeken, welke de gevolgen van deze
beperking voor het moreel van de troep
kunnen zijn, waarbij dient te worden be
dacht, dat verzending per zeepost een dus
danige vertraging betekent, dat de corres
pondentie alle actualiteit verliest? Wan
neer dit onderzoek leidt tot de overtuiging,
dat door de beperkende maatregel inder
daad in belangrijke mate het contact met
de militairen wordt geschaad, wil de mi
nister dan bevorderen, dat de bestaande
regelipg alsnog wordt gehandhaafd?
Het hoofdbestuur van de N.I.W.I.N-, ge
alarmeerd door de berichten inzake invoe
ring van de postbladen, respectievelijk de
verhoging van de tarieven van de normale
correspondentie met militairen in Indone
sië, heeft over deze aangelegenheid contact
opgenomen met de betrokken autoriteiten.
Agenda voor Haarlem
Gem. Concertgebouw: Zomereoncert HOV,
8 uur. Luxor: „Anna Karenina", 18 j., 2, 4.15,
7 en 9.15 uur. City: „Ik doodde mijn kind",
18 j., 2, 4-15. 7 en 9.15 uur. Spaarne: „De rode
duivel", 14 j., 2, 4.15,7 en 9.15 uur. Frans Hals:
„Op het scherp van de snede", 11Lj., 2.30, 7 en
9.15 uur. Rembrandt: „De klolacen van St.
Mary", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9,15 uur. Palace:
„Humoresque", 18 j., 1,45, 4, 6.45 en 9.15 uur.
ZATERDAG 25 SEPTEMBER
Stadsschouwburg: „Aan d' oever van een
snelle vliet", 8 uur. Bioscopen: Middag- en
avondvoorstellingen.
