IJmuider Courant
Haarlems Daablad
doorditver"
„Er zal in het Westen een unie
gevormd worden tegen aggressie"
Twaalf jaar geëist tegen „Keuvel"
„De Veiligheidsraad is onbevoegd
om in Indonesië te interveniëren"
„Russische diplomaten leidden
atoom-spionnage in de V.S."
IT;
*Ltn zaken versterkt.
No. 19051
jj
ötnemerlaan 154, Tel. Adm. 5437,
- na 5 uur: 8061 (K 2560),
- Sanip. - Haarlem Gr. Houtstr. 93
'pjBcteurrHooMredacteur 15054.
Kennemer editie van
Dinsdag 28 September 1948
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest
dagen. -.Abonnementen per week 31 cent, per
kwartaal 4,—. Franco per post 4,50 - Giro
rekening 273107 ten name v. Haarlems Dagblad
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
w
en Oprcctjtc l&iarlrmorfjc Courant (Xttno
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
1 oeeit ae wcs««™ een triest
Opnieuw hebben de Kussen
aen: F. J un^ati dnnr vnnr
de drie grote mogendheden
- ÏÏLten Moskou per nota mee-
i ran iiet Rerlijnse kwestie aan de
•LiJ»uu, Ijlen voorleggen. Want
van verdere directe onder-
MMkou geen heil meer.
totÉtfW .lieke stap die aanduidt,
Jj dJPi°rien verder worden toege-
iüKWSSb» tl001, mlddel van d®
dit u° a die d°°r hel ve'0"160^
is evenwel niet te verwach-
'.tj-stwordt, isof andere onver-
I<n!l|i?in de houding van Moskou
Jti»®"1"" ïr-ar wie zou die moeten
isteïnelijk niemand meer
',f-ken? „Qr,w00rdig de beslissende
Siik. wie teg itoefent. Is dat Stalin
S»*fL Amerikaanse Witboek
frf "'„O der ondorhande,inBen te
iltl 5dat hü w meer veraoenen-
«W^' San de andere Russen.
naiuk dat het niet de
7zelfs me' Westeiijke geallieerden
V* te werken. Maar later wer-
Ljerlijnwegte j^e afspraken zo-
S'ïoS aïï door maarschalk So-
<d»r M Je militaire gouverneur in de
van Duitsland - afgewezen
«K* volkomen ongedaan gemaakt
«i,stn «Vvacantle in de Krim ver-
Stalin me daaruit kunnen afleiden,
A-ïtnT, soSde. Maar wat viel
S* ïïLwal mee te bereiken? De in-
'EL14 Ihte tijd al meermalen ge-
meer de man is die het
Kr"
Sie Jïieuëstand gedaan, door vóór
„ïomen tijdstip een rapport
onderhandelingen te Mos-
51 Sren. Washington verklaart
i, pubteer t gekieurd is.
it0"® «antwoord met het reeds
waarin de teksten van de
™m<>raMja Zljn °P"
'5™ tebeuren zal is nog nietduide-
«linlnmatieke crisis in de U.N.
»Td® ™a' is Sommigen
"u„dat de Russische delegatie
t^Sien en al zal afmarcheren. Deze
u .herinnert aan het vroegere
4 ïnzaken in de Volkenbond. Wordt
e?'Theid dan betekent zij een ven
iW:, LTde toestand, die al ten zeer.
.hero staat", omdat de Russen nu
e-JfSle op het luchtvervoer naar
„letoiiLo volkomen onvrucht-
asen. E» Q West thans
gS5aiHfajtï
^1«dmigdf~hsTgeTvol"-
Sö hmS met kregen. Wat hiel-
41 Sllsnin, die de Russen met
Z weken? Er was ten eerste een
S'betreffende de bekende positie
"al buitenlanders gehuwde Dusalstdia
Lm In deze verklaring werd de Sovjet
o,beschuldigd van inbreuk op mensen-
SJT siet aangenaam, maar waarom
.ifirt lii dit te bespreken en haar stand-
i- -e verklaren? Er was een voorstel om
it vilt van veto in de Veiligheidsraad te
'vanol al te sehaffen. Een ante ran
5 tn zes andere landen tot de TJ.NX).
Listen, die er tot dusver door een Rus-
j,,to buiten gehouden zijn. Ik» ander
er. permanente „Kleine Assemblee in
rallen. Een rapport van de Balkan-
Usit waarin Griekenlands drie Noor-
j{buren beschuldigd worden van hulp-
Vaag aan de Griekse opstandelingen
sart waarop een beslissing genomen
Mlworden. Evenals over een rapport van
•iwnmissie voor Korea.
de beste wil ter wereld kan men in
ïnwil, om al deze zaken te bespreken
anders zien dan een streven om de
van de U.N.O. voor het doel, waar-
rij is opgericht en dat in haar Hand-
sis geformuleerd, te remmen en te be
geren. Sturen de Russen op oorlog aan.
houdt rekening met de mogelijkheid;
•ken versterken de Engelsen hun defen-
ofschoon zij zich dat op economische
EEden feitelijk niet veroorloven kunnen.
Amerikanen zijn er al veel langer mee
De mogendheden van het Pact van
|..k plegen overleg. Maar dit alles be
ril nog niet dat de Russen oorlog zouden
rik Het bewijst misschien alleen, dat zij
-.economische crisis in het Westen pro-
en Ie bewerken. In een oorlog zouden
een zeer slechte kans maken tegenover
vervaarlijke militaire kracht van Ame-
Als ie toch tenslotte kwam, zou
een atoom-oorlog worden? Ook dat
.azeker. Voor de Tweede Wereldoorlog
krak werd algemeen het gebruik van het
tamelijke gas-wapen verwacht- Men
Wide er zich zelfs in koortstempo op
W. Het was in zijn primitieve vorm in
iïiKte Wereldoorlog toegepast. Het werd
'"Tweede niet gebruikt. Het atoom-
I.,L is als slot van de Tweede Wereld-
Li; tegeft Japan gebezigd. Dat wil vol-
een Der(je weer
Hebben de Russen de
"«win in hun bezit? Men meent van
-Zeker is alleen dat de Amerikanen de
c h talrijke exemplaren bezitten. Mis-
ts hebben de Russen hun resultaat ge-
a kunnen houden. Maar ook dit is on-
Er is zoveel onzeker, dat ook nu
■kien, die oorlog voorspellen, slechts
feme uiten en geen enkel bewijs voor
'-'•ï beweringen hebben. R. P-
Wallace, pion van het
Kremlin?
z Amerikaanse vakverenigingsleider
-'Ji Green (voorzitter van de AFL)
®voor radio-Chicago bevestigd, dat de
^•-raat voor het presidentschap der Ver-
Staten, Wallace, gesteund wordt
z«n vijfde communistische colonne".
Green maakt de steun, die aan
door de communisten wordt
deel uit van een algemeen plan
het Amerikaanse verzet
«W te ondermijnen.
Schenk van Antwerpen
v koningin JULIANA.
JM Antwerpen zal aan
- een geschenk aanbieden bestaa
j aantal gravures van de fresco'
stadhuis en van schilde
ns en Van Dijck, uitgevoerd
H9Pse meesters.
Minister Bevin antwoordt Wisjinski
Als wereldsamenwerking faalt, dan moet op
regionale basis worden verder gewerkt
Ernest Bevin, de Engelse minister van Minister Marshall (V.S.) achtte de rede
,vafi
i AAN
Koningin
bestaande
^v. fresco's in
i schilderijen
door
Buitenlandse Zaken, heeft gisteren in de
Algemene Vergadering der UNO de waar
schuwing doen horen, dat, ingeval het on
mogelijk zou blijken de UNO op een „we
reldbasis" te handhaven, reorganisatie op
„regionale basis" nodig zou kunnen blijken.
Bevin zeide onder meer: „Wisjinski heeft
gezegd, dat het door ons met Frankrijk en
de Benelux gesloten verdrag tegen" de
Sovjet-Unie is geriöht. Ik ontken dit, maar
ik kan u verzekeren, dat besloten is een
unie te vormen, die' op eigen benen kan
staan en haar eigen bevolking kan vereni
gen tegen elke tegen haar gerichte aggres-
sie van welke zijde ook".
„Misschien hebben wij te hoge verwach
tingen gehad ten aanzien der UNO. Indien
wij niet op een wereldbasis kunnen slagen,
hetgeen wij hoopten, moeten wij op regio
nale basis verder gaan. Wij moeten eens
gezind zijn met wie wij eensgezind kunnen
zijn en werken met wie wij kunnen werken.
Misschien kan juist uit deze regionale sa-
menstelsels die wereldregering groeien,
waar de mensheid naar verlangt en waar
zij reeds zo lang voor geijverd en gestre
den heeft".
Behalve zijn belangwekkende uitlatin
gen over de vorming van een sterke regio
nale unie in West-Europa deed Bevin in
zijn rede voor de Algemene Vergadering
Maandag een dringend beroep op de Sovjet
Unie, om „de vensters op het Westen"
open te gooien en „licht en kennis te laten
binnen komen". Hij hekelde de verouderde
doctrines waaraan de Sovjets vastzitten en
volgens welke zij werken, waardoor zij de
waarde van de Amerikaanse hulp voor
Europa niet kunnen zien. Hij waarschuwde
de Russen dat zij alleen de verantwoorde
lijkheid voor een eventuele oorlog zouden
te dragen krijgen en zeide van het Russi
sche ontwapeningsvoorstel, dat het blijk
baar bedoeld is om^ie rest van de wex-eld te
ontwapenen terwijl de Sovjet-Unie zelf haar
geheimen bewaart. Bevin tartte de Russen
om de cijfers van hun legersterkte te open
baren en veronderstelde dat er drie a vier
millioen Russische soldaten onder de wa
penen zijn.
Bevin liet alle problemen die op deze
UNO-vergadering ter tafel zullen komen
de revue passeren. Ten aanzien van Pa
lestina pleitte hij voor het accepteren van
Bernadottes plan. Aan het einde van zijn
rede kreeg Bevin een ovatie van de ver
gadering, terwijl de Russische en andere
Oost-Europese doelgaties strak voor zich
keken zonder te verroeren.
Het merendeel der vertegenwoordigers
van Arabische staten oordeelde zeer on
gunstig over Bevin's verklaring aangaande
de Palestijnse politiek.
De Chinese afgevaardigde, dr. Tsjang,
lid van de Veiligheidsraad, noemde het
een grote rede.
Een woordvoerder van het Franse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken gaf als
zijn mening, dat de rede van grote allure
en weldoordacht was.
Een lid van de Tsjechoslowaakse dele
gatie meende, dat de rede in die gedeelten,
die over de Sovjet-Unie handelden, „zo
slecht was als men verwachten mocht".
Vorderingen van
de republikeinse troepen
Een republikeins militair woordvoerder
heeft Maandag medegedeeld dat de repu
blikeinse troepen bij hun opmars van Solo
uit de buitenkant van Wonogiri, 30 k.m.
ten Zuiden van Solo, hebben bereikt. Vol
gens Antara „hebben de rebellen de plaats
reeds ontruimd".
De woordvoerder deelde voorts mede,
dat te Walikoekoen en Sarangan het gezag
der republikeinse regering is hersteld. De
zuiveringsoperaties duren hier voort. De
arrestaties der communistische leiders te
Bodjonegoro hebben, naar deze woordvoer
der zeide, haar beslag gekregen en thans
is ook begonnen met het opruimen van
deze leiders in het gebied van Blitar, on
geveer 100 k.m. Zuid-Oost van Madioen.
De woordvoerder bevestigde nog, dat er
Zondag onlusten zijn ontstaan te Parakan,
25 k.m. ten Noord-Oosten van Magelang.
De republikeinse troepen hebben deze
plaats echter reeds bereikt, waai*na de
meeste opstandelingen in Noordelijke ricih-
ting de vlucht namen.
Naar Antara mededeelt, heeft de repu
blikeinse regering besloten, onder de be
palingen van de uitzonderingstoestand, de
electriciteits- en watervoorziening onder
militaire controle te brengen.
Militaire autoriteiten te Djokja hebben
aan Antara verklaard, dat de rebellen on
der leiding van de vroegere leger-officier
majoor Machmud thans terugtrekken van
Parakan, ten Noord-Westen van Mage
lang, naar Tambi, ten Zuiden van Wono-
sobo in Midden-Java. De rebellen worden
nog achtervolgd door republikeinse troe
pen. Antara meldt voorts, dat de politie
een aantal fanatiekelingen onder de platte
landsbevolking in de dorpen- ten Zuiden
van Magelang, die propaganda maakten
voor de communisten, verjaagd heeft.
„een schitterende uiteenzetting van de
feiten".
De „New York Times" schrijft over de
rede van Bevin het volgende:"
„De rede van minister Bevin in de Alge
mene Vergadering der UNO is verreweg
de tot nog toe felste aanklacht tegen de
Sovjet-Russische politiek en methodes.
Bevin sprak op dezelfde hoekige prole
tarische wijze met betrekking tot de Sov
jet-Russen als de Sovjet-Russen gewoon
lijk met betrekking tot de Westelijke
mogendheden. Ondanks deze afwezigheid
van plichtplegingen was Bevin's rede ech
ter het tegendeel van oorlogszuchtig. Hij
wees de beweerde Sovjet-Russische vrees
voor aanval door het Westen als onzin van
de hand en deed wederom een beroep op
de Sovjet-Unie, mede te werken bij het
herstel van de' vrede".
Tito verwacht compromis
met de Sovjet-Unie
Zilliacus, Labourlid van het Engelse par
lement, heeft een bezoek gebracht aan
maarschalk Tito. „Tito is vol vertrouwen,
dat zijn geschil met de Cominform zal wor
den bijgelegd," zo verklaarde Zilliacus, die
gedurende drie uur met Tito „open en eer
lijk gesproken heeft over zaken van lopend
belang".
Het dispuut met de Cominform had de
verbondenheid van Joegoslavië met de
Oostelijke groep niet verzwakt, zo zeide
Zilliacus nog. Hij, Zilliacus, beschouwde
het conflict wel als ernstig, doch Joego
slavië was van oordeel, dat de Sovjet-Unie
tot een compromis zou kunnen komen. Het
compromis zal komen, zo meende Zilliacus,
als de Sovjet-Unie zal beseffen, dat Joego
slavië. zonder toe te geven, van plan is in
het Oostelijke blok te blijven.
Joegoslavië meent zichzelf tè kunnen
bedruipen ondanks economische sancties,
die de Cominform zou kunnen toepassen.
Het conflict heeft aangetoond, „dat de com
munistische partijen hun orders niet altijd
van Moskou ontvangen". „Indien de Wes
telijke mogendheden een meer vriend
schappelijke en soepele politiek tegenover
de landen van Oost-Europa hadden gevolgd
zouden meer van de Oost-Europese landen
hun eigen koers gevolgd hebben," aldus
Zilliacus.
Huwenden krijgen
150 textielpunten
Naar wij vernemen zullen aan personen,
die van plan zijn in het huwelijk te treden
150 inplaats van 50 textielpunten verstrekt
worden.
Het woord is aan
Er zijn mensen, wie hun hoed beter
staat dan hun hoofd.
Vincent Auriol, president van de Franse Republiek, onderhoudt zich met mevrouw Roosevelt
vóór een officieel diner, dat de president de leiders van de delegaties ter UNO-vergadering
v op het Elysée aanbood
Ex-hoorspelacteur assisteerde
als W.A.-man de S.D. bij razzia's
De „hopman" van het vendel Laren-
Blaricum der voormalige W.A. en een zijner
trawanten stonden Maandag voor het Am
sterdamse Bijzondere Hof terecht, üet wa
ren de 57-jarige vroegere vertegenwoordi
ger Albert N. en de 41-jarige Piet R., een
artist, die gedurende de bezetting optrad
in radio-hoorspelen. Dit tweetal trok er in
de zomer van 1943 vele malen op uit om
ondergedoken Joodse Nederlanders te ar
resteren. Een enkele maal traden zij op als
assistenten van de „Feldgendarmerie" en
ook assisteerden zij de „Sicherheitspolizei"
tijdens razzia's. In het Gooi was P. R. zeer
berucht, niet alleen omdat hij in vele al
daar in 1943 uitgevoerde ax-restaties zonder
enige noodzaak een actief aandeel had,
maar vooral, omdat hij de geestelijke vader
was van „Keuvel en Klessebes" uit het
„politieke cabaret" der N.S.B. Zijn vrouw,
C. S., vervulde gedurende lange tijd de rol
van „Klessebes", Hij zelf was de eerste
malen „Keuvel".
Beide verdachten erkenden te hebben
deelgenomen aan huiszoekingen naar on
dergedoken Joodse kinderen te Laren, o.a.
bij de Larense tuinman T. F., die een drie
jarig Joods kindje, wiens ouders naar
Amerika waren gevlucht, had opgenomen.
De met revolver-s gewapende W.A.-ploeg
nam de tuinman met het kind in een auto
mee. Als getuige vertelde F., dat hij onder
een voorwendsel de wagen had laten stop
pen, waarna hij in een wanhoopspoging
met het kind onder de arm het hazenpad
koos. Op de hielen gezeten door de vier in
burger geklede W.A.-mannen paste hij een
list toe, die succes had. Hij schoot een
Gehele bemanning van
de Scli. 275 was ziek
Aan boord van de logger SCH 275 heeft
zich voedselvergiftiging voorgedaan, waar
aan de gehele bemanning heeft geleden.
Bij aankomst in Scheveningen waren nog
vier leden van de bemanning ziek.
Een pan met vertinde bodem is vermoe
delijk de oorzaak van de vergiftigingsver
schijnselen.
Dr. Van Royen tot de UNO:
Krachtige herhaling van Nederlands standpunt
De plaatsvervangend leider der Neder
landse UNO-delegatie (minister Stikker is
nog niet in Parijs gearriveerd) dr. J. H.
van Royen, Nederlands ambassadeur in
Canada, heeft op de Algemene Vergade
ring van de UNO verklaard, dat Nederland
nooit heeft erkend en nog steeds niet kan
erkennen de bevoegdheid van de Veilig
heidsraad om in Indonesië tussenbeide te
komen, ofschoon het vorig jaar de diensten
van een Commissie van Goede Diensten
heeft aanvaard.
„Het is nodig voor ons", aldus dr. van
Royen, „dit standpunt des te krachtiger te
handhaven met het oog op duidelijke po
gingen van zekere zijde de UNO te ge
bruiken als een bijl om alle banden tussen
Nederjand en de republiek te verbreken en
de ontwikkeling van toestanden in de repu
bliek te begunstigen, die zouden kunnen
leiden tot de vestiging van een extremis
tisch regiem. Zulk een regiem in plaats van
de vrijheid en onafhankelijkheid die deze
volken vurig wensen, zou hen spoedig te
rugvoeren tot een staat van slavernij en
alle mogelijkheden tot het verkrijgen van
economische en sociale vrijheid te niet
doen".
„Uiterst verontx-ustende gebeurtenissen
hebben zich de laatste weken voorgedaan
binnen de republiek Indonesia. Een hoog
geplaatst man onder de leiders van de re
publiek (Sjarifoeddin, die zich als commu
nist heeft doen kennen, Red.) heeft open
lijk de handtekening geloochend die hij
heeft geplaatst onder de Renville-overeen-
komst onder de auspiciën van de commis
sie, die de UNO naar Indonesië heeft ge
zonden".
„Hij handelde onder leiding van mensen,
die eerst kort geleden naar Indonesië zijn
teruggekeerd, na een verblijf van'vele ja-
ren in een zeker vreemd land, en die ge-
inspireerd waren door andere motieven
dan de wens vrede en onafhankelijkheid in
hun land te brengen. De Nedexdandse rege
ring heeft het zeer duidelijk gemaakt, dal
zij prompt en doeltreffend zal handelen
om buitenlandse infiltratie, die leidt tot
nieuwe terreur en slachting, te voox'ko-
men".
„Niettegenstaande de verontnxstende
Ontwikkeling van de laatste weken stelt de
Nedexdandse regering vertrouwen in de ge
matigde en constructieve elementen in de
republiek en doet zij een laatste poging
om, zowel binnen als buiten de republiek
al degenen te verenigen, die bereid zijn
mede te werken om die vrijheden te be-
schex'men in het kader van een werkelijk
democratische federatie."
Dr. van Royen besloot zijn rede, waarin
hij nog pleitte voor beperkter gebruik van
het vetorecht, met te zeggen: „Mijn land is
bereid en besloten alles wat in zijn ver
mogen ligt bij te dragen tot het herstel van
een grotere mate van harmonie tussen de
tegenover elkaar staande groepen en tot
een grotere vrijheid van vrees in de we
reld. Nederland staat er echter op, dat twee
fundamentele principes, waarop ons natio
naal bestaan is gegrondvest, worden ge
respecteerd. Het eerste principe is dat het
een land moet zijn toegestaan zichzelf vrij
te besturen en het tweede dat de regering
er voor het volk is en niet het volk voor
de regering".
„Mijn land houdt aan deze principes
vast, in Europa, in Azië en in Amerika. Het
zal nimmer in gebreke worden bevonden
bij de bevordering van deze zaak".
Commissie voor on-Amerikaanse
activiteit doet onthullingen.
De commissie voor on-Amerikaanse ac
tiviteit van het Huis van Afgevaardigden
heeft officieel de beschuldiging uitgespro
ken, dat Russische diplomaten spionnage-
groepen van Amerikaanse communisten
hebben georganiseerd en geleid, die tijdens
de oorlog geheime gegevens over de atoom
bom hebben verkregen en aan de Sovjet
regering doorgezonden.
De beschuldiging is vervat in een rapport
dat een overzicht geeft van de resultaten
van geheime zittingen van de commissie,
die drie weken hebben geduurd. In het rap
port staat ook nog, dat de spionnagegroepen
er in slaagden enkele van haar leden op
hoge strategische posten fe plaatsen bij
atoombom-inrichtingen, waar zij kennis
konden nemen van de meest geheime en
vertrouwelijke gegevens.
De commissie kan geen nauwkeurige
schatting maken van het belang of de om
vang van de uitgeleverde gegevens. Er is
echter vastgesteld, aldus het rapport, dat
zekere vitale gegevens aan de Sovjet-rege
ring zijn gezonden en dat deze gegevens de
Russen hebben geholpen en nog zullen hel
pen bij hun ontwikkeling van de atoombom.
3 Nederl. gebied
I I Republiek
w//m Gebied v. Comm. opsteriïl
Rep. offensief fegen Comm.
Richting infiltratie
Haarden v. verzet Czwervende benden)
O Grot» concentraties v Rep. benden
rET NEVENSTAAND
- KAARTJE geeft een
beeld van de huidige
toestand op Java. De
communisten beheersen
slechts een betrekkelijk
klein gebied rond de
stad Madioen; de Repu
blikeinse strijdkrachten
vallen uit drie richtingen
de opstandelingen aan.
Het kaartje is gebaseerd
op de laatste officiële
gegevens.
De voorzitter van de commissie, Parnell
Thomas zei dat „om veiligheidsx-edenen
slechts een zeer klein gedeelte van de helé
zaak kon worden gepubliceerd" en dat hij
met zijn verhoren zou voortgaan „ondanks
de pogingen van de regering van Truman
om het onderzoek te belepxmeren."
De commissie noemt verscheidene namen
van mensen, die bij de spionnage betrokken
zouden zijn.
De commissie haalt in het rapport een
verklaring aan van generaal Leslie B. Gro
ves, het voormalige hoofd van het „Man
hattan Engineering District", waar de
atoombom werd ontwikkeld. Generaal Gro
ves zegt, dat terzake aan president Roose
velt in 1944 een rapport is ter hand gesteld,
dat met hem is besproken juist voordat hij
naar Jalta vertrok. Het was ook ter kennis
van Truman gebracht.
De grote man.
Volgens de commissie was de leidende
spionnage-agent voor atoomgeheimen Ar
thur Alexandrovitsj Adams, die van Zweed
se of Russische afkomst zou zijn en in 1938
uit Canada de V. S. illegaal binnenkwam.
Zijn kamer en bezittingen te New York
werden in 1944 heimelijk onderzocht door
agenten van de Amerikaanse regering.
Volgens de commissie had hij in zijn be
zit „zeer geheime gegevens betreffende de
inrichting voor atoombommen te Oak Ridge
en andere vitale gegevens over de ontwik
keling van de atoomenergie in andere lan
den". Men had gezien dat Adams in con
tact was met Pavel Mikhalof, de Russische
vice-consul te New York.
Volgens de gegevens van de commissie is
Adams thans in de Sovjet-Unie.
Voorts wordt de naam van Steve Nelson
genoemd, ef-n in Joegoslavië geboren Ame
rikaan, die gegevens zou hebben verstrekt
aan de Russische vice-consul te San Fran
cisco. Enkele dagen daarna zou hij van de
Sovjet-ambassade te Washington een geld
bedrag hebben ontvangen.
steegje in en zag met opluchting enkele
seconden later drie zijner achtervol
gers de steeg voorbij rennen. Hij zette het
kind op de grond en sprong de vierde en
laatste achtex-volger op de rug, toen deze
voorbij kwam. In een ommezien had hij
hem de revolver ontfutseld, waarna het de
beurt van deze W.A.-man was om de benen
te nemen. „Eén schot was voldoende om ze
schrik in te jagen", zo besloot de tuinman
zijn relaas. Na dat ene schot had hij de
W.A.-mannen niet meer teruggezien. Het
kind is thans bij zijn ouders in Amerika.
De moord op A. M. de Jong.
Er werd tijdens deze zitting slechts wei
nig gezegd over de moord op de bekende
schrijver A. M. de Jong, die op 18 October
1943 door een tweetal S.S.'ers in opdracht
van de Amsterdamse Sicherheitspolizei in
zijn woning te Laren werd neergeschoten.
Nochtans waren er vele aanwijzingen, dat
deze moord in nauw verband stond met de
wandaden van dit groepje W.A.-lieden. Een
der tegen N. gehoorde getuigen was J. A.
B., de ex-leider van de „Bezem"-groep, die
in 1934 werd opgeheven. B. wist tijdens de
bezetting volgens zijn eigen verklaring, het
vertrouwen te winnen van verdachte N.,
die tenslotte zo ver ging, dat hij B. ,zijn
correspondentie üet behandelen. Zonder
uitzondering liet deze echter de te arreste
ren Gooibewonex-s te voren waarschuwen,
alvorens hij in opdracht van N. de Feld-
gendax-merie, de S.D. of andere instanties
inlichtte.
N. werd op de avond van 16 October 1943
door de illegaliteit neergeschoten, maar hij
bracht er het leven af. Twee dagen na deze
aanslag volgde de moord op A. M. de Jong,
die werd niet gepleegd door N. of diens
naaste medewerkei-s, doch naar thans
bekend is door de S.S.'ers Van Gogh en
Bernard. Niettemin pochte P. R. in de Hil-
versumse studio tegenover andere hoor-
spelartisten dermate over deze „helden
daad", dat men in die tijd algemeen dacht,
dat hij er direct bij betrokken was geweest.
A. M. de Jong was neergeschoten, zo be
weerde hij, als vergelding voor de aanslag
op hopman N.
Veertien dagen vóór de moord, zo ver
klaarde getuige B., stelde verdachte N. een
rapport op, bestemd voor de Sicherheits
polizei te Amsterdam, waarin A. M. de Jong
beschuldigd werd leider te zijn van de z.g.
Bloedraad der illegaliteit. Deze „bloedraad"
had tot taak gevaarlijke voox-aanstaande
N.S.B.'ers uit de weg te ruimen. Getuige B.
zorgde er voor, dat A. M. de Jong onmid
dellijk werd gewaarschuwd. De schrijver
zou deze'waarschuwing echter in de wind
hebben geslagen.
R.'s activiteit bereikt ogenschijnlijk zijn
hoogtepunt in de zomer van 1943, toen hij
zonder noodzaak op jacht ging naar Joodse
Nederlanders. 'Er waren geen aanwijzin
gen, dat hij na de winter van 1944 deze
activiteit had voortgezet. Dit gaf de presi
dent reden te vragen, wat daarvan de oor
zaak was.
R. antwoox-dde: „Omdat ik er van walg
de. Het was een boze droom. Ik geloof, dat
het avontuur aantrekking op me heeft ge
had. Het is nu of ik een man ben, die na
lange tijd zijn geheugen heeft teruggekre
gen."
R. had zich in 1942 gemeld bij het „Vrij
willigerslegioen", maar kon, zoals de presi
dent zeide, aan het Oostfront geen helden
rol spelen, omdat hij daar werd afgekeurd.
Hij keerde terug naar Nederland en sprak
vele onvaderlandslievende teksten uit voor
de microfoon. Na de bevrijding dook hij
met vrouw en drie kinderen onder bij
familie in Den Haag, maar werd op 15
November 1945 gearresteerd.
De advocaat-fiscaal eiste 12 jaar met
aftrek.
De uitspraak tegen R. volgt op 11 Octo
ber. De zaak tegen verdachte N. werd voor
onbepaalde tijd aangehouden.
Tabaksbon op de
algemene kaart?
Zoals destijds is medegedeeld, streeft de
regering naar opheffing van de suiker
distributie vóór 1 November. Door deze
opheffing zouden de Versnaperingenkaart
en de bon voor versnaperingen op de z.g.
gemengde kaart komen te vervallen.
Naar wij vernemen, bestaat het voor
nemen de tabaksbon over te hevelen naar
de algemene bonkaart. Dit zou tot gevolg
hebben, dat het tabaksrantsoen voor vrou
wen wordt verhoogd, aangezien thans geen
verschil bestaat tussen de algemene bon
kaarten voor mannen en vrouwen. Indien
het dus niet de bedoeling is, het tabaks-
rantsoen voor vrouwen te verhogen, zullen
er twee,soorten algemene bonkaarten moe
ten komen.
De K. N. A. C. wekt alle categorieën
weggebruikers op, bijzonder voorzichtig te
zijn, daar vele wegen reeds verraderlijk glad
zijn door gevallen bladeren. De fietsers moe
ten extra oppassen voor het slipgevaar op
tramrails.
OVERDAG KOELER.
Verwachting, medegedeeld door het
K.N-M.I. in De Bilt, geldig van Dins
dagavond tot Woensdagavond:
Aanvankelijk half tot zwaar bewolkt
met plaatselijik enige regen. Later .op
klaringen. Matige en in het Noorden
van het land tijdelijk krachtige wind
lussen Zuid en Zuidwest. Morgen over
dag koeler.
29 September:
Zon op 6.37 uur. onder 18.24 uur
Maan op 1.13 uur, onder 17.35 uur