IJmuider Courant Haarlems Dagblad Presidenten Veiligheidsraad vraagt staken van het vuren in Palestina Een Russisch boekje over Berlijn in de Veiligheidsraad verspreid Grote troepenconcentraties in het gebied der mijnstakingen Beleid van de Nederlandse gezant in Zwitserland tijdens de oorlog jj, Jaarg^g No. 19070 Kennemerlaan 154, Tel. Adm. 5437, factie 5389, na 5 uur: 8061 (K 2560), _0 47 Santp. - Haarlem Gr. Houtstr. 93 Iff 107& Directeur-Hoofdredacteur 15054. Kenncmer editie van Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom en <$prrrt)tt Iflaartcmotijc fourant Jmto 1656) Woensdag 20 October 1948 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feest- dagen. - Abonnementen per week 33 cent. per kwartaal f 4,25. Franco per post 4,75 - Giro rekening 273107 ten name v. Haarlems Dagblad (Jitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem -„NT tRUMAN heeft op een pers- |S"'fentie medegedeeld, dat hij opti- is ten aanzien van zijn 's4,fSëzmg. Een paar dagen te- f i h een Amerikaans bureau voor a» publieke Opinie, dat zich iiB m verworven heeft door welge- 3 .miMes getuigd dat zijn reeds verder waren gedaald. Wed- tegen hem noteren nu 15—1. ;«p tegenstander, Dewey, is --. favoriet dan ooit tevoren. En ste\! „tn critiek, vaak onwelwillende it in de hem slecht gezinde bla- het hoofd van Harry Truman uit- en toe ontstemt dit hem, maar f bpm niet te ontmoedigen. Met 'ifïrding en een brede glimlach J, rainpagne voeren en zijn talloze L'houden, ofschoon hij in menige illesbehalve hartelijke ontvangst 01 jr. en al dat reizen en redevoe rt vermoeiend moet zijn. Het VÏ méi. Hij zet door Als hij zelf •4"Staan de kans op herkiezing is Nardil," des te verdienstelijker. In '"ïnl doet hij verstandig met zich ■er:, want dat zal hem nog stemmen van weifelaars, die 'vomeer sympathie voor zijn persoon Dewey hebben, bf die vroeger al- zw;,Democratische candidaat hebben befflCen. Velen willen immers nij de "winnende kant staan. Ge- -s i niet dan krijgen zij het gevoel, ril"nederlaag geleden te hebben. Nu zo hardnekkig blijft verzekeren :'iï oolimistisch is zullen zij Dewey IL aandurven. Zelfs ondanks die lo !f' want als de President volhoudt wfien mooie kans blijft maken zou Kei iets in kunnen zitten, denken eft tenslotte al die staten bereisd, 'Se brieven ontvangen, en de rap- Jjan zijn verkiezings-organisatie ge- Rietland in dit land, ver van de Ame- verkiezingsstrijd, deze overwegm- raden? Heel eenvoudig: omdat zij velden bij een aantal kiezers in ÏSen, omdat zij een bekende uiting menselijke natuur weergeven. Stel 1 jat president Truman zei, dat bij ««een kans gaf. Duizenden zouden Jaar maken wij ons dan nog druk dan stem ik ook maar niet op hem. Kruitzicht is en blijft, dat de can- ij'dar Republikeinse Partij Dewey met ntaerderheid zal winnen. Aan Wal- ioda candidaat, staande buiten de «ijkte partijen, wordt niet de ge le kana aegeven, al zal men sterk ge werd blijven in de vraag, hoeveel Sa lij zal halen. Volgens de verwach- 5 ai bet aantal ver beneden dat van •.gin blijven. V: vtiaks Dewey gekozen wordt zal het -tot Maart duren eer hij het president ial kunnen aanvaarden. Dit wil het jgnkaanse gebruik. Eerst dan zal Tru- ta het Witte Huis in de stad Washington •iet te verwarren, met de staat Washing - die in het Westen aan het andere eind ra Amerika ligt kunnen verlaten en ta wellicht terugkeren naar zijn eigen ral, Missouri. In de eerste periode van presidentschap heeft hij meermalen rjilaard dat hij daar liever rechter zou nfa in Washington president der Ver- rJe Staten ,een begrijpelijke maar iaomnog niet beleidvolle verklaring, die rind als zijn voorganger Franklin Delano ■welt nooit zou hebben afgelegd en die a ongetwijfeld door een aantal mensen inid is aangerekend. Europese dagbladen ywim zich alle verbaasd, dat een staats ie zoiets zei, al nam men erbij in aan- song dat Truman in 1944 als vice-presi- e:—die een oneindig minder zware taak dan het staatshoofd gekozen was. na een reeds twaalfjarig pjotschap van Roosevelt. Niemand in November '44, voorzien dat de jsait nog maar enkele maanden te tehad. Truman werd in April 1945 plot te voor het feit gesteld. Het was een taak, een zo grote persoor.lijk- ïi sk Roosevelt te moeten opvolgen en Eivim het bijzónder voor een man, die president verkozen was, eigenlijk rixvj] daartoe onverhoeds werd bestemd geen bijzondere reputatie van be- föaeid genoot. president Truman's taak ten einde is i jij vermoedelijk nog een betere pers a,dan hem in de eerste jaren van zijn od ten deel viel. Toen scheen er wei- t?leiding van hem uit te gaan en leek hij tvctfnamelijk sterk in, Roosevelt's beste üiewerkers de een na de ander van zich bevreemden, zodat zij uit zijn kabinet Later bleek hij van beter hout ge- Ken te zijn, dan men verwacht had en eitel grote plannen gold, geen gebrek aan Hf Ie hebben. Zijn krachtige bevordering jïbetPlan-Marshall heeft daarvan in het i&der getuigd. Het eerste jaar der uit- 'ra? van dit plan heeft West-Europa, ^Nederland, zulke onmisbare en doel- «•ifie bijstand verleend dat wij alle f nebben, hem er dankbaar voor te ;0' zijn opvolger dezelfde ruime blik Uanen tonen de Republikeinse Par- Iffit altijd meer voorstanders van isola- geteld dan de Democratische ^■graoeten blijken, al hebben de Ame- inmiddels hun Eurooese koers zo- *Ko:gezet, dat die tamelijk verzekerd Toch zal in Europa het optreden •«nieuwe Amerikaanse president met bezorgdheid worden afgewacht. Ho- rl- e? de uitkomsten die logenstraf- L w?ien ze^s za' Dewey. aan wie f K'aafdheden worden toegeschreven V® Truman, meer voor de verwezen- van de vrede kunnen bereiken. R. P. wwoso-affaire afgedaan fiscaal trekt hoger beroep in Israëlische troepen boeken succes Gaza ingesloten Na hel debat over de Palestijnse kwestie heeft de Veiligheidsraad gisteren met al gemene stemmen een beroep gedaan op Arabieren en Joden om de gevechten in de Negev onmiddellijk te staken. Tevoren had de raad een resolutie aangenomen die te rugtrekken op de uitgangsstellingen, aan vaarding van de besluiten der wapenstil stands-commissie over de toelating van convooien tot de Joodse nederzettingen, onderhandelingen via de UNO over de hangende geschillen en permanente deta chering van UNO-waarnemers over het gehele gebied beveelt. Voordat de vergadering werd verdaagd nam de raad met algemene stemmen een geamendeerde Brits-Chinese resolutie aan, die Joden en Arabieren er aan herinnert, dat zij verplicht zijn de bestandsovereen komst te goeder trouw na te komen. Verder wordt in deze resolutie aan de regering van Israël" verzocht rapport uit te brengen over het onderzoek naar de moord op Bernadotte. Tijdens het debat verklaarde dr. Ralph Bunche dat Egypte had ingestemd met zijn verzoek om het vuren te staken op voorwaarde dat Israël zulks eveneens zou doen. Israël bood aan om te onderhandelen doch negeerde het verzoek om het vuren te staken. Bunche zei verder, dat wat de schuldvraag betreft er geen sprake is van „zwart of wit". De Joodse woordvoerder, Aubrey Eban, gewaagde van een kennelijk gebrek aan sympathie voor de Joodse staat bij som mige kringen in de UNO. Hij weet het aan deze kringen dat het openhouden van de vitale verbindingsroute tussen Israël en de Negev mislukt was. Faris el Choury (Syrië) beschuldigde de Joden er van dat zij de UNO voor een fait accompli wilden stellen. Gaza m het nauw Inmiddels wordt uit UNO-kringen in Haifa gemeld dat de zware gevechten in de Negev onverminderd doorgaan. Naar verluidt hebben de Joden twee aanvallen gedaan in het gebied van Jeruzalem. Uit Arabische bron wordt vernomen dat de stad Gaza na een luchtbombardement en een bestoking met artillerie-vuur door de Joden is omsingeld. De Egyptische troepen moesten onder deze druk terugtrekken. De regering van Israël heeft weer enige convooien met wintervoorraden door de Negev gezonden. Volgens een Egyptische woordvoerder heeft de Egyptische lucht macht meer dan twintig aanvallen op Schatting der zetelverdeling in de nieuwe Franse senaat Zoals gemeld hebben meer dan 500.000 gemeenteraadsleden in Frankrijk Zondag 100.011 kiesmannen gekozen, die op 7 No vember tezamen met de 545 kamerleden en 3032 leden van de departementale ra den de nieuwe leden van de Franse Raad van de Republiek zullen kiezen. Op grond van de verkiezingsuitslagen wordt de zetelverdeling in de nieuwe Senaat, vergeleken met de huidige zetel verdeling, door sommige politieke krin gen als volgt geschat: Communisten 20 zetels tegen 99, socia listen 50 tegen 61, M.R.P. 25 tegen 75, radicalen 80 tegen 30, Gaullisten en rechtse groeperingen tezamen 145 tegen 50. De nieuwe Senaat zal 320 leden tellen tegen 315 op het ogenblik. pantser-concentraties gedaan. Hij zei tevens dat Egyptische vliegtuigen aanval len hebben gedaan op Joodse nederzettin gen die als bases gebruikt worden. Verder wordt gemeld, dat de beste Jood se jacht vlieger, de ex-RAF-sergeant Mor- dechai Alon, die vier overwinningen op zijn naam heeft staan en commandant was van het Israëlische jachtvlieger-corps bij de operaties boven de Negev gesneuveld is. „Commissaris" Backer tot tien jaar veroordeeld Het Bijzondere Gerechtshof te Amster dam heeft gisteren de N. S. B.-commissa ris voor de provincie Noordholland, mr. A. J. Backer, veroordeeld tot tien jaar gevan genisstraf met aftrek. Als bijkomende straf werd vijftien jaar ontzetting uit de rechten opgelegd. De advocaat-fiscaal had achttien jaar gevangenisstraf en levenslange ont zetting geëist. Russen weg uil Korea Radio Moskou heeft in een uitzending in het Engels meegedeeld, dat dc Sovjet troepen zijn begonnen Noord-korea te ontruimen, zulks in overeenstemming met het onlangs door de Sovjet-regering ge nomen besluit. Deze vijf Amerikaanse tweelingen zi/n gisteren per vliegtuig uit de Verenigde Staten in Londen aangekomen. Hun opdracht is propaganda te maken voor een Amerikaanse firma die pakketjes in de handel brengt, waarmee iedere dame zichzelf thuis permanentenkan ZWIJGENDE WISJINSKI ANTWOORDT TOCH: De Veiligheidsraad heeft voor de tweede zou mogen passeren en toch beweren de maal de discussie heropend over de Ber- lijnse kwestie. De Britse afgevaardigde, sir Alexander Cadogan, antwoordde uit naam van de drie Westelijke mogendheden op het verzoek om inlichtingen over het ontstaan van de Berlijnse kwestie, gedaan op de vorige vergadering door de voorzitter, dr. Bramuglia. Sir Alexander Cadogan betoogde, dat slechts de door de Sovjet-autoriteiten vol gehouden „blokkade" de onderhandelingen over Duitse aangelegenheden tegenhield. Het belangrijkste punt is volgens spre ker: „De wijze, waarop de Sovjet-autori teiten deze beperkingen eenzijdig en met behulp van een reeks ultimata instelden." Cadogan voegde er aan toe, dat het nieuws van nieuwe maatregelen „om te verhinde ren, dat enig voedsel uit de Sovjet-zóne naar Berlijn zou worden gebracht" hem bereikt had. „Er zijn vrachtwagens tegengehouden en de plaatselijke Sovjet-commandant heeft gezegd, dat op deze wijze geen voedsel meer TROOSTELOZE SITUATIE IN FRANKRIJK Nog meer mijnen onder water gelopen J}\ de Zeekrijgsraad te Soera- ërife - j ^er beroep tegen drie be-, s" ,?.m "e Dondowoso-zaak ingetrok- 1?,™^ de correspondent van Wil;» t-1. stonden 14 mariniers I 'e*a«d met het overlijden van rs'fnen tijdens het transport van ,n.?ar Soerabaja in afgesloten '""s, in November 1947. De -de zeemacht sprak 13 der s en vrij en veroordeelde sergeant- fjj.' t een maand hechtenis, tegen de fiscaal beroep aantekende. Troepenformaties en afdelingen van de veiligheidsgarde hebben Dinsdag, ondanks de tegenstand van door communisten ge leide stakers, in het steenkoolgebied van Midden-Frankrijk verscheidene mijnen be zet, die reeds door overstroming bedreigd werden. In tal van mijnen kwam het tot verbitterde gevechten tussen regerings strijdkrachten en mijnwerkers, die zich van houwelen en stukken rotssteen als wa pens bedienden. Bij een botsing tussen mijnwerkers en een afdeling van de veilig heidsgarde te Roche-la-Molière bij Saint Etienne werden aan Weerszijden ongeveer twintig man gewond. In het gebied van Saint Etienne zijn op het ogenblik meer dan 10.000 man volledig oocxxaooconooooocnooocoooooocooooocooccooaooooocxx Rechts vermoord of links opgevoed? i Generaal Markos, de Griekse rebellenleider heeft gisteren voor de guerilla-radio ver- klaard, dat de regeringstroepen de Ameri- I kaanse radio-verslaggever George Polk hebben gedood en thans op het punt staan een tweede Westelijke verslaggever om het leven te brengen, te weten de BBC-man Kennêth Mathewsdie op 11 October in de Peloponnesus werd ontvoerd en van wie - sindsdien niets meer is gehoord. minister van justitie in het kabinet van Markos, Miltiades Porphy rogenis, heeft ech- j ter tegelijkertijd op een persconferentie j in Praag verklaard, dat de BBC-correspon- dent, Kenneth Mathews, die „onlangs door guerilla's werd ontvoerd, binnen een week zal worden vrijgelaten". Hij voegde er aan i toe dat de guerilla's bezig waren Mathews ,,op te voeden". j De uitlating van de „echte" Griekse minis ter van Justitie George Melas, dat Mathews' positie thans „uiterst gevaarlijk" is, zal nu nauwelijks meer verbazing wekken. bewapende manschappen van h.et leger ge- stationneerd. In totaal zijn zes mijnen in Zuid-Oost-Frankrijk onder water gelopen. In Canmaux in de buurt van Albi hebben 1500 - mijnwerkers zich meester gemaakt van de electrische centrale en de stroom afgesneden, waardoor de pompen in de mijnen werden stilgezet en de mijnen on middellijk onder water liepen. In het hart van de stad Saint Etienne hadden zich tweeduizend communistische mijnwerkers gebarricadeerd in de grote Couriotmijn, die in een soort miniatuurfort herschapen is. Totnutoe hebben de rege ringsformaties geen stappen ondernomen om hen hieruit te verwijderen, maar men vreest voor een ernstige botsing wanneer de order wordt gegeven om de mijn te be stormen. Troepenversterkingen zijn ook naar de steen koolgebieden in het Noorden gezon den, maar totnutoe hebben de strijdkrach ten geen pogingen ondernomen de mijnen alhier de grootste van geheel Frankrijk in bezit te nemen, hoewel ook hier de veiligheidsploegen hun posten in de steek hebben gelaten. De steden in dit gebied ondervinden ernstige gevolgen van de stakingssituatie. Lens, Bethuns en andere grote plaatsen zijn van gas, electriciteit en zelfs van water verstoken en er is boven dien gebrek aan brood, omdat de bakkers geen kolen of gas hebben om hun ovens te stoken. De lager gelegen gebieden van Lens worden door watersnood bedreigd, oVndat het met electriciteit gedreven pompsysteem buiten werking is. Dinsdag confereerde de minister van Binnenlandse Zaken, Jules Moch, langdurig met verschillende prefecten om maatrege len te beramen ingeval de interne situatie in Frankrijk verder verergert. Behalve de stakingen in de mijnen zijn 20,000 textiel- en metaalarbeiders in Oost- Frankrijk in hun derde stakingsweek. In het textiel-centrum bij Nantes hebben enige duizenden wevers de fabriek verla ten en zijn in sympafchiestaking gegaan. Sovjet-autoriteiten, dat er geen blokkade van Berlijn bestaat." Terwijl Cadogan aan het woord was, za ten Wisjinski (Sovjet-Unie) en Manoeilsky (Oekraine) te lezen. Boekje bevatte geen nieuws. De persattaché van de Sovjet-afgevaar digde Wisjinski verscheen gisteren in het Palais Chaillot, beladen met boekjes in zak formaat, getiteld „De Sovjet-Unie en de Berlijnse kwestie", gedateerd „Moskou 1948". Hij deelde deze boekjes uit onder de afgevaardigden van de Veiligheidsraad en de pers. Het boekje bevat een herdruk van ver schillende nota's der Sovjet-Russische en Westelijke autoriteiten sinds Februari, waaronder correspondentie tussen Soko- lofski en de militaire bevelhebbers der Westelijke zones van Duitsland. Indirect zou dit document als een ant woord beschouwd kunnen worden op de twee door Bramuglia namens de zes „neu trale" leden gestelde vragen, aldus meldt Reuter. Naar dit document te oordelen zou de kern van dit antwoord dan zijn: 1. De werkelijke schuld van de moei lijkheden te Berlijn komt ten laste van de Westelijke mogendhedert. 2. De onmiddellijke oorzaak van de Ber lijnse crisis is de 18 Juni ingevoerde aparte munthervorming. De Sovjet-autoriteiten waren daardoor gedwongen beperkende bepalingen in te voeren op het verkeer met de Westelijke zones, aldus dit boekje. In het boekje wordt eveneens herhaald, dat. men geen misbaar over een Berlijnse blokkade behoeft te ma ken, omdat een dergelijke blokkade niet bestaat noch een bedreiging voor de inter nationale vrede, noch dientengevolge de noodzakelijkheid van een actie van de Vei ligheidsraad. Na de rede van de Engelse afgevaardig de kwamen de Amerikaan Jessup en de Franse afgevaardigde Parodi de woorden van hun Britse collega ondersteunen. „Het is onze grootste wens de technische moei lijkheden te regelen, en wij blijven de me ning toegedaan, dat zonder veel bezwaar een regeling zou zijn gevonden als wij bij de Russische autoriteiten evenveel 'goede wil hadden aangetroffen als bij ons", aldus besloot Parodi. Na de rede van Parodi verdaagde de voorzitter de vergadering tot Vrijdagmid dag. De volgende bijeenkomst, zo verklaar de de voorzitter, zal gewijd zijn aan het onderzoek van de beslissingen die de Veilig heidsraad wil nemen. Marshall bii de paus De Amerikaanse minister van Buiten landse Zaken Marshall heeft met zijn echtgenote en James Dunn, ambassadeur der Verenigde Staten in Italië, een bezoek gebracht aan de paus, dat ongeveer een half uur heeft geduurd. Naar in Vaticaan se kringen wordt verklaard, heeft de paus met Marshal] kwesties besproken, die „de vrede en de mensheid aanbelangen". Na het verlaten van de pauselijke residentie is Marshall naar Anzio gegaan, naar de graven van zijn zoon en zijn schoonzoon, die tijdens de operaties na de geallieerde ontscheping in Januari 1944 sneuvelden. Benoemingen aan 7de faculteit door de Kroon bekrachtigd Bij Koninklijk Besluit is bekrachtigd het besluit van de gemeenteraad van Amster dam van 28 Juli 1948 betreffende de be noeming van dr. S. Kleerekoper tot gewoon hoogleraar in de faculteit der politieke en sociale wetenschappen en van mr. dr. J. Barents tot hoogleraar in de wetenschap der politiek, aan de Gemeentelijke Univer- eiteit te Amsterdam. Anderhalf millioen Amerikanen onder de wapenen Volgens door het Amerikaanse departe ment van Defensie gepubliceerde cijfers was de totale sterkte van leger, marine en luchtmacht op 1 October 1.531.881 man. Dit is 37.000 meer dan op 1 September. Het woord is aan..„ Wie niet voorwaarts streeft het niet ernstig met zichzelf. Tweede rapport van de Commissie-Cleveringa De minister vair Buitenlandse Zaken heeft machtiging verleend tot openbaar making van het tweede verslag, uitgebracht door de Commissie-Cleveringa, welke in Augustus 1946 is ingesteld met het doel een onderzoek in te stellen naar de houding van Nederlandse diplomaten en consulaire ambtenaren tegenover personen, die tijdens de bezetting uit Nederland naar het on zijdige en geallieerde buitenland zijn uit geweken. Het eerste rapport der commissie, dat in December van het vorig jaar verscheen, betrof de huidige ambassadeur te Brussel, baron Van Harinxma thoe Slooten. Het tweede verslag heeft betrekking op de Nederlandse gezant in Zwitserland. De commissie begint haar verslag met de opmerking, dat het gedrag van verschil lende uitgewekenen te wensen heeft over gelaten en soms schade heeft toegebracht aan de Nederlandse naam in Zwitserland, waardoor het niet onverklaarbaar is, dat de bejegening van Zwitserse zijde er soms ten ongunste door is beïnvloed. Een getuige, zelf uitgewekene, was ge ïnterneerd te Nyon, waar hij veel Neder landers aantrof. „Allemaal jongelui", naar hij zegt. Zij waren „over het algemeen veeleisend, voor het geringste liepen ze naar het gezantschap." „Ze maakten schulden, leefden ver boven hun stand. Ze feestten veel, gingen naar nachtclubs en stuurden de rekeningen naar het consulaat. Velen waren uit de band gesprongen." Naast de verklaringen uit de kringen der ambtenaren en vluchtelingen staat min of meer afzonderlijk die van de getuige dr. W. A. Visser 't Hooft, sinds 1938 secretaris generaal van de Wereldraad der Kerken te Genève. Hij was noch op enigerlei wijze verbonden aan het gezantschap, noch ook zelf uitgewekene, dodh hij heeft zich veel aan de yluchtelingen gelegen laten liggen. De commissie beschouwt dr. Visser 't Hooft als iemand, van wie men geen ver klaringen behoeft te verwachten die door kwade antipathieën of al te sterke sym pathieën onwillekeurig gekleurd zijn. De commissie komt dan eerst even terug op de bejegening van uit Duitsland of het door Duitsland bezette buitenland naar Zwitserland overgebrachte vrijgelatenen. Ten aanzien van de aankomst van een groep gevangenen uit het concentratiekamp te Bergen-Belsen in de tweede helft van Januari 1945 constateert de commissie, dat de gezant het weinige, dat er in de gegeven omstandigheden kon worden gedaan, in derdaad heeft verricht. Minder goed zou het wat de gezant be treft gesteld zijn met de bejegening van een op 7 Februari 1945 onverwacht aan gekomen transport van ongeveer 1200 uit Theresiënstadt vrijgelaten gevangenen, waaronder omstreeks 400 Nederlanders. 'Getuigen hebben de gezant gebrek aan belangstelling en onhartelijkheid verweten. Het is de commissie gebleken, dat de pas uit Theresiënstadt aangekomenen kans lie- nen. doorgezonden te worden naar Philip- peville. De gezant heeft terstond pogingen tedaan om te bewerken, dat zij in Zwitser land konden blijven. Loskopen van gevangenen. De commissie ontving een klacht vol gens welke de gezant geweigerd had mede te werken aan het „loskopen" van Neder landse gevangenen uit Duitse kampen. De commissie acht deze klacht ongegrond. Op 10 Februari 1945 verzocht de gezant aan de Nederlandse regering te Londen, voor een garantie van een millioen Zwitserse francs. Hij bepleitte deze zaak aldus: „De som lijkt te klein om invloed op de oorlogs voering te kunnen uitoefenen, terwijl grote aantallen Nederlanders zouden kunnen wor den gered." De gezant heeft de regering echter niet kunnen vermurwen. Öp 13 Februari komt er een telegram, waarin verklaard wordt: „De Nederlandse regering kan en wil zich met chantage niet inlaten hoe groot haar sympathie voor betrokken Nederlanders ook is. Handel met de vijand, kan zij, die zulks aan ieder verboden heeft, zelf niet bedrijven." Ten aanzien van eén klacht „dat de ge zant wel kans zag, twee van zijn eigen kin deren naar Zwitserland te laten komen" is gebleken, dat deze overkomst niet door de gezant maar door een Zwitserse politie autoriteit is bewerkstelligd. Een andere klacht betrof het feit, dat de gezant bij een -bezoek aan een kamp te Adliswil „niet in staat bleek te zijn een welkomstwoord uit te spreken." Gebleken is, dat hem dit door een ernstige keelaan doening inderdaad niet mogeliik is geweest. Het is de commissie opgevallen, dat de klacht over „niet spreken" niet op zich zelf staat. Zij haalt aan hetgeen dr. Visser 't Hooft in zijn allerminst onwelwillende karakter schets van de gezant heeft gezegd: „De gezant heeft niet altijd de juiste psychologische aanpak ten opzichte van de vluchtelingen gehad. Hij was er wel in ge ïnteresseerd en hij heeft er ook wel tijd aan gegeven, maar hij heeft er weinig van zijn persoon aan gegeven." Dat hing volgens getuige, die hiermee een persoonlijke in druk weergaf, „hiermee samen, dat de heer Bosch van Rosenthal iemand is, die het verschrikkelijk vindt in het openbaar te moeten optreden en die het in het bijzon der afschuwelijk vindt een speech te moe ten houden. Wanneer je als gezant naar een kamp gaat, behoor je daar een behoorlijk woord te spreken, en dat vond hij afschu welijk." De getuige vermoedde, dat dit een van de hoofdredenen was, waarom hij zo weinis naar de kamoen is eeweest." Maar het was niet. omdat hii zich niet voor de mensen interesseerde." Iets verder nog" gaat de getuige generaal Van Tricht. Deze zegt: „Hij had wel grote belangstelling voor de zaak, maar niet voor de mensen persoonlijk. Hij is weinig hulp vaardig, zijn hart is er niet bij." Diensten van derden. &5t is enige keren voorgekomen, dat uit gewekenen in Zwitserland zich hebben be ijverd werkzaamheden te ondernemen ten behoeve van gevangen landgenoten in den vreemde of in Zwitserland aanwezige ver drevenen. De gezant is begonnen met enige terughoudendheid aan de dag te leggen. De commissie kan zich die wel verklaren. Dat de betrokkenen een zekere teleur stelling hebben geboekt, toen de gezant niet onmiddellijk op hun plannen inging, is ver klaarbaar, doch dit op zichzelf kan geen reden zijn om da gezant te laken. Hiertoe zou pas aanleiding bestaan, wanneer de gezant op onredelijke wijze zijn medewer king was blijven onthouden ten gevolge van een louter negatieve en ook na de ver krijging van behoorlijke gegevens afwijzen de of al te lijdelijke houding. Volgens dr. Visser 't Hooft verkeerde de gezant in een moeilijke situatie. „Hij kreeg weinig leiding van Londen uit." Brief bleef liggen. De getuige Polak Daniels heeft verklaard de 8e November 1942 van Nederland uit een brief te hebben geschreven aan de ge zant, waarin deze werd medegedeeld, dat enige leden van het Nederlandse Rode Kruis hem opdracht hadden gegeven voorbereid selen te treffen voor een hulpexpeditie tot het terugbrengen na de oorlog van Neder landse gevangenen uit Oost-Europa. Toen de getuige in Januari 1944 in Zwitserland aankwam, bleek dat deze brief nog steeds onbehandeld bij de gezant berustte. De gezant heeft de ontvangst van de brief toegegeven en ook, dat hij hem zon der er iets aan te doen heeft bewaard, in afwachting van de komst van de steUer er van, die hem volkomen onbekend was en van wiens bestaan en gezindheid hij te enen male onkundig was. Deze lijdelijke houding heeft hij verdedigd met een beroep op de bezwaren der briefwisseling met Engeland en voorts daarmee, dat, indien hij de rege ring op de hoogte had gesteld van de vage plannen van een onbekende, deze zich er toch niet zonder meer mee ingelaten zou hebben. Dat de eerste beweegreden zwaar heeft gewogen, acht de commissie weinig aan nemelijk. Zij blijft zich afvragen, waarom de gezant geen pogingen heeft ondernomen nadere gegevens uit Nederland te verkrij gen. Doch zelfs ais men wil aannemen, dat de gezant hier een nalatigheid heeft be gaan, is- dit nog niet meer dan een inciden tele te midden van een wereld van andere gebeurtenissen, waarvan het begrijpelijk is, dat zij toen veel meer zijn aandacht heb ben getrokken. De commissie verklaart voorts, dat de bezwaren tegen dr. J. M. R. A. Kijzer, hoofd van de afdeling vluchtelingenzorg op het gezantschap, veel groter zijn dan die tegen de gezant. De commissie kan zich niet aan de indruk onttrekken, dat de heer Kijzer in zijn bejegening der uitgewekenen niet steeds even gelukkig is geweest. Conclusie Zij komt tenslotte tot de conclusie, „dat zijn geaardheid de gezant bij zijn onver wachte en abnormale taak waarschijnlijk wel eens dwars heeft gezeten. In de zaken van de heer Kijzer had hij, wetende van een tekortkoming, zich waarschijnlijk meer moeten laten gelden: en met betrekking tot het consulaat te Genève had hij wellicht wat ondernemender kunnen zijn. Doch hier staat tegenover dat men de indruk krijgt, dat over het geheel de omstandigheden der Uitgewekenen, hun toestand in aanmerking genomen en de moeilijkheden waarmee men voortdurend te kampen had, alleszins bevredigend mogen worden genoemd. Ge lijk hij hiervoor de opperste verantwoor delijkheid droeg, zo komt de gezant hier voor ook in de eerste plaats waardering toe, te meer waar hij hard gewerkt heeft aan een ongewone taak, waarvoor hij noch van nature noch door zijn opleiding en loopbaan bijzonder geschikt was en waar voor hij zich onverwacht geplaatst zag. Men behoeft slechts weinig te lezen in de dossiers om te begrijpen wat dit heeft wil len zeggen en hierdoor te beseffen, dat de critiek hier aanzienlijk gemakkelijker moet worden geacht dan de kunst". De minister van Buitenlandse Zaken kan zich geheel met de conclusie van het rap port verenigen. Hij is van oordeel, dat het door mr. J. J. B. Bosch Ridder van Rosen thal gedurende de oorlog gevoerde beleid tegenover Nederlandse uitgewekenen in algemene zin waardering verdient. Duitse ontmanteling zal vertraagd worden Het Franse antwoord op het Amerikaan se voorstel tot vertraging van de ontman teling van Duitse fabrieken is op de Ame rikaanse ambassade te Parijs overhandigd. Frankrijk gaat met het voorstel accoord, doch doet ten aanzien van bepaalde fabrie ken enkele voorstellen van ondergeschikt belang. De Britse goedkeuring van het voorstel is dezer dagen te Washington ontvangen. ZACHTER DES NACHTS. Verwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt. geldig v^i Woens dagavond tot Donderdagavond: Zwaar bewolkt met tijdelijk enige regen. Iets zachter vooral des nachts in het binnenland Matige tot krachtige, in de kuststreken tijdelijk harde wind fussen Zuid-Wes' en West. 21 October: Zon op 7.15 uur. onder 17.34 uur Maan op 18.48 uur. onder 11.17 uur

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1948 | | pagina 1