IJmuider Courant
Haarlems Dagblad
(uiriult in Parijs
Gratie aan ter dood veroordeelden
kost België een regeringscrisis
Israël volgt UNO-bevel voor de
Negev slechts gedeeltelijk op
Beschuldigingen tegen Amersfoortse
kampcommandant stapelen zich op
L Jaargang No. 19096
Kennemerlaan 154, Tel. Adm. 5437,
i' Bedactie 5389, na 5 uur: 8061 (K 2560),
ïraswel 47. Santp - Haarlem Gr. Houtstr. 93
10724. Directeur-Hoofdredacteur 15054.
Kennemer edttte van
Directeur-Hoofdredacteur: Robert Peereboom
tn ©praflte Haatlrtnsite ömrttm (Jnno
Vrijdag 19 November 1948
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Veest-
dagen. - Abonnementen per week 33 cent, per
kwartaal 4,25. Franco per post 1 4,75 - Giro
rekening 273107 ten name v Haarlems Dagblad
Uitgave van de Stichting Voorlichting te Haarlem
L ONTHULLINGEN van de Franse
il)1 ver van Binnenlandse Zaken Jules
ly'mtrent het financieren van stakin-
sabotages in het land door de
rm hebben tenslotte toch tot tumult
Nationale Vergadering geleid. Het
;e c verbaasd, dat minister Moch Dins-
"n beschuldigende rede kon houden
Hoor een communistisch spektakel
'K te worden. Blijkbaar bestond een
1 -U Hat men hem rustig zou aanhoren,
nsdag de communistische afge-
Lecoeur op de beschuldigingen
'Antwoorden liep het evenwel spoedig
^Soeur zweeg over de Sovjet-bank die
.■p naam „Banque Commerciale pour
r'inêdu Nord" enorme bedragen uit de
•'ftfopese landen en de Sovjet-Unie
•e Franse communisten heeft uitge-
f'Maar de schim van Zdhanof, door
otferoepen, was oorzaak van het
i. Deze Zdhanof, die een der leidende
'~n in het machtige Politbureau te
was en in wie velen Stalin's op-
-za'en, trad ook als secretaris van de
'fotrn ^et van samenwer-
communistische partijen in Oost-
L en Rusland op. Hij overleed een
baanden geleden. Volgens minister
u hij indertijd de communistische
in West-Europa van schriftelijke
^.(jes voorzien hebben, die behelsden
'strijd tegen het Plan-Marshall in
Europa met alle mogelijke middelen
■-worden voortgezet en dat een diplo
me godsvrede als die mocht intre-
"'.slechts een episode zou zijn in de
.-'tegen het Westerse kapitalisme, dat
'Se knieën moest worden gebracht.
Strijd tegen het Plan-Marshall voeren
rtinirunisten openlijk genoeg. Maar de
filing dat een diplomatieke godsvrede
L een comedie zou zijn, waarbij de
Se oorlog" tegen het Westerse binnen-
'L jjgjeid onverminderd zou worden
Jrtgezet, konden zij natuurlijk niet aan-
f-oeiir (zelf een der aanvoerders van
vnimunistische staking in de mijnen)
j 'tin ook Woensdag van minister Moch
jij ye brief van Zdhanof zou overleg
je verviel daarop in een van de be-
je scheldpartijen tegen 9de regering.
- is heel wat gewend, maar toen de
-n'jnist de minister als een doortrapte
^=ar aanduidde hetgeen president
rr-ot meteen als een onparlementaire
iükking afkeurde dreigde de zitting
a vechtpartij tussen de communisten
■sotegenstanders te ontaarden. Waarop
«Jent Herriot haar schorste en de er-
-Vkamer-boden de afgevaardigden met
"-je zekerheid „deden vertrekken".
2 tumult is op zichzelf geen wereld-
Kiiende gebeurtenis. Sinds er parlemen-
-'staan hebben zulke spektakels zich
rsdaan zij het dan niet in ons be
zie land en de eertijds befaamde
zie Landdag heeft ze in nog heel wat
sf uitingen vertoond. Van meer be-
j is de inhoud van de beschuldigingen
ïMoch. Hij heeft verzekerd dat uit de
riten van zijn geheime agenten in de
mnunistische cellen bleek, dat de com-
istische leiders opdracht hadden gekre-
:ce stakingen voort te zetten tot de
:ning ten val zou zijn gebracht. (Maan-
3.s, beginnen de communisten nu met
•havenstaking, waarbij 25.000 arbeiders
li Franse havens het werk zullen neer-
p.) Moch las tevens rapporten van
ïiselijke ambtenaren voor, waarin be-
-jven werd hoe door de communisten
sn onder bruggen en in wegen werden
ji Dat zijn inderdaad feiten, die
door het buitenland gefinancierd re-
junnair optreden aantonen. Er blijkt
hw uit dat een deel der Franse com-
dsten een menigte ontevreden mee
lt? kan men buiten beschouwing laten
ïie Frankrijk kent, zal aan hun „com-
êhsche overtuiging" geen waarde
■ia—zich onder buitenlandse bevelen
«i: gesteld. Hetgeen niet alleen merk
el is als kenmerk van de koude oor-
ie het Oosten voert. Ook in algemene
zhet verschijnsel belangrijk, als men
gelijkt met het optreden der binnen-
k groepen in het Westen, die ten tijde
rider's macht het nationaal-socialisme
aigen. En als men terugdenkt aan
ami's fascistische aanhangers in het
rdand. Het voortdurend optreden van
aujke verschijnselen van mensen die
lerker aan een politieke ideologie dan
urn vaderland gebonden achten
Ji onmiskenbaar op een crisis in het
zich op andere wijze en met
èffl motieven eveneens gelden in het
sven der federalisten, mensen die hun
•'eland wel trouw blijven en die vier-
tegenover elke vorm van totalitair
M Staan. Maar die inzien dat men de
a grenzen van het nationalisme der
iaüende eeuw doorbreken moet en een
it geheel met afstand van een deel
•'Oiivereiniteit door de afzonderlijke
Si - moet vormen om de democratie
•iet Westen nieuw leven in te blazen,
Rivaart te herstellen door gezond za-
beleid en zich tegelijk te kunnen
&ven in de stormen der tijden.
fete spelen de Russische leiders in het
ra., met name nu in Frankrijk, hoog
Zij zelf, heersers over een Russische
feng die bij de politieke ontwikkeling
Westen ver ten achter is, hand
set engste nationalisme in hun eigen
-Intussen pogen zij in te grijpen in
n-Suropa door mensen, die ontevreden
2or materiële nood en die niet be-
^wat op het spel staat, daar voor hun
te spannen. Maar hun optreden
^tegelijk een voortdurend aandrijven-
-twerking op West-Europa, om zich
te sluiten. Als het tijdig tenvolle
feongen raakt van het begrip van de
zal het resultaat der Sovjet-Rus-
rsEctie zijn, dat zij de grote stimulans
«eenheid en de zelfs meer dan her-
kracht van het Westen is geweest,
tijdig in het Westen handelt....
■^chijnselen worden steeds duidelij-
fejweg die gegaan móet worden tekent
feds scherper af.
V R. P.
«Êlizabeth en haar zoon
tan het goed
-sens een hedenmorgen uitgegeven
r®ique van Buckingham Palace
ön P8 Elizabeth het goed, als ook
e Prin5, die „een gezonde baby" is.
KABINET-SPAAK NEEMT ONTSLAG
Beleid van minister van Justitie
Struye gecritiseerd
De Belgische minister van Justitie, Paul
Henri Struye, heeft gisteravond zijn ont
slag ingediend na een lang debat in de
Kamer van Afgevaardigden over de wij
ziging van het vonnis van twee Belgen, die
wegens oorlogsmisdaden ter dood waren
veroordeeld. Onmiddellijk daarna heeft
premier Paul Henri Spaak de Kamer mee
gedeeld, dat hij overleg zou plegen met zijn
kabinet, „dat hoogstwaarschijnlijk ontslag
zou vragen". Vandaag bood het gehele
kabinet zijn ontslag aan, na een spoedzit
ting in de ochtenuren.
Men acht het waarschijnlijk, dat de hui
dige crisis niet tot een ontbinding van het
parlement zal leiden. Dit zou namelijk
automatisch nieuwe verkiezingen mee
brengen, en aangezien deze op grond van
de wettelijk vastgestelde termijn pas na ten
minste veertig dagen zouden worden ge
houden, zou, het land gedurende deze
periode zonder regering zijn, een toestand,
die men bij de huidige politieke verwikke
lingen ongewenst acht.
Wel wordt het waarschijnlijk geacht, dat
Spaak van deze crisis gebruik zal maken
om de samenstelling van zijn kabinet te
herzien.
Het ontslagnemen van de minister van
Justitie was de consequentie van de critiek
op zijn beleid uitgebracht door het socialis
tische Kamerlid Collard; de critiek gold
de berechting van politieke delinquenten
en met name de wijziging van de tegen de
Rexistische verraders Boveroulle en Surin
uitgesproken doodstraf in levenslange ge
vangenisstraf.
Voor de hekken van het parlements
gebouw hadden vertegenwoordigers van
vrijwel alle Belgische verzetsbewegingen
met hun vaandels de wacht betrokken om
te protesteren tegen de gratieverlening.
Collard vertolkte tijdens zijn interpella
tie de verontwaardiging, die bij grote delen
der Belgische bevolking, en in het bijzonder
bij degenen, die deel hebben uitgemaakt
van de ondergrondse organisaties, is ge
wekt door het beleid van de katholieke
minister van Justitie inzake de berechting
der politieke delinquenten.
Wanneer misdadigers als Boveroulle en
Surin, die in de Borinage talrijke moorden
op hun geweten hebben, begenadigd wor
den, aldus spreker, staat de Weg open om
gratie te verlenen aan alle ter dood veroor
deelden, die nog op voltrekking van het
doodvonnis wachten.
Cijfers.
De minister van Justitie Struye verde
digde zich met cijfers. Hij wees er op dat
sedert de bevrijding aan 232 Belgische poli
tieke misdadigers het doodvonnis is vol
trokken. In Nederland zijn slechts 22 en
in Luxemburg 5 doodvonnissen ten uitvoer
gelegd, aldus Struye, die meende dat „de
dorst der goden" thans gelest is en de vol
trekking van meer doodvonnissen niet in
het belang van het land zou zijn. Hij be
loofde een wetsontwerp op grond waar
van de ter dood veroordeelden bij wijziging
van hun straf in levenslang niet langer
zullen profiteren van de wet-Le Jeune, die
er in voorziet, dat degenen, die na gratie
verlening tot levenslang worden veroor-
Drie doden bij luchtbrug
ongeluk
Drie inzittenden van de Britse Dakota,
die Woensdagavond in de Sovjet-zóne is
neergestort, zijn gedood, zo wordt in een
Brits communiqué medegedeeld. Een
overlevende werd in de Sovjet-zóne, in
tegenwoordigheid van een Britse arts van
de luchtbasis van Lübeck, geopereerd. Hij
verklaarde, dat de Dakota bij een landings
poging bomen had aangeraakt en midden
door brak.
PIERRE DE GAULLE HERKOZEN.
De broer van generaal Charles de Gaulle,
Pierre de Gaulle, is herkozen tot voorzitter
van de Parijse gemeenteraad.
ENGELAND BLIJFT ANTI-FRANCO.
Groot-Brittannië heeft de UNO doen
weten, dat het zijn houding ten opzichte
van het Spanje van Franco niet gewijzigd
heeft.
deeld, practïsch na tien jaar vrij zouden
komen.
Minister-president Spaak, die voor dit
debat speciaal uit Parijs was overgekomen,
brak een lans voor zijn minister. „De leden
der regering volgen een algemene politiek
betreffende toepassing der gratie-regeling
en minister Struye heeft deze vertolkt", al
dus Spaak. „Struye heeft een grote ver
antwoordelijkheid op zich durven nemen
bij het nemen van beslissingen over de
voltrekking van doodvonnissen en de rege
ring schaart zich achter hem. Tussen het
uitspreken van eeru doodvonnis en de be
slissing of het vonnis werkelijk zal worden
voltrokken, bestaat een groot verschil en
de minister van Justitie, die deze beslis
singen moet nemen, leeft onder een bijna
ondraaglijke spanning. Ik veroordeel per
soonlijk de doodstraf uit humanitaire over
wegingen en onderschrijf de politiek van
Struye volkomen".
Spaak verzocht de Kamer tenslotte haar
vertrouwen uit te spreken in het beleid van
de minister.
Na een inderhaast belegde vergadering
van de leiders der verschillende fracties
werden vier moties ingediend. De socialis
ten betreurden de gratieverlening, de
katholieken spraken hun vertrouwen in de
regering uit, de liberalen steunden de
socialistische motie en dienden bovendien
een motie van afkeuring in en de commu
nisten dienden enkel een motie van afkeu
ring in. Hierna nam minister Struye ont
slag.
DE TOESTAND IN PALESTINA
Op de autotentoonstelling die gisteren in Londen
werd geopendis dit personenwagentje te zien,
speciaal ontworpen voor invaliden. Het bezit
clectrische aandrijving en wordt bestuurd met
een handle, die tevens de controles over de
snelheid en de remmen in zich verenigt. De
constructie is zodanig, dat een minimum aan
krachtsinspanning wordt gevraagd van de
bestuurder.
Zware straffen voor Tsjechen
Te Praag is een aantal zware straffen
bekend gemaakt voor personen, die be
schuldigd worden van tegen de staat ge
richte activiteit en zwarte handel.
Een 21-jarige vrouwelijke beambte, Vera
Kotisova, werd beschuldigd van militair
verraad. Zij zou staatsgeheimen hebben
bekend gemaakt aan „leden van een buiten
lands leger". Zij werd veroordeeld tot 17
jaar gevangenisstraf en verlies van de
burgerrechten voor vijf jaar. De aanklager
tekende beroep aan en eiste een zwaardere
straf.
De leider van de groep, welke er van
beschuldigd werd onwettig te hebben ge
handeld in chocolade en ander snoep, werd
veroordeeld tot 18 jaar dwangarbeid de
andere leden van de groep tot gevangenis
straffen, variërend van negen maanden tot
15 jaar.
Twee andere personen werden tot zeven
en tien jaar gevangenisstraf veroordeeld,
op beschuldiging van militair verraad.
Voorts werden nog 82 personen wegens
zwarte handel tot boetes van in totaal
1.700.000 kronen en gevangenisstraffen ver
oordeeld.
Geen genade voor Duitse
generaals
Dr. Hans Laternser, verdediger in het
proces tegen leden van het oppercommando
van de Duitse Wehrmacht, dat in Febru
ari te Neurenberg werd gevoerd, heeft ver
klaard, dat zijn verzoek tot vernietiging
van de vonnissen door de voltallige zitting
van het Amerikaanse militaire gerechtshof
te Neurenberg is afgewezen.
Dr. Laternser had zijn verzoek ingediend
op grond van „tegenstrijdige getuigenis
sen". De vonnissen betroffen acht gene
raals, die bevel voerden over legers in
Zuid-Europa, welige zich tijdens de bezet
ting der Balkanstaten schuldig maakten
aan oorlogsmisdaden.
Veldmaarschalk "Wilhelm von List, voor
malig opperbevelhebber in Zuid-Oost-
Europa, en generaal Kuntze werden tot
levenslange gevangenisstraf veroordeeld.
Arabische staten wensen niet met
de Joden te onderhandelen
De Israëlische premier David Ben Goe-
rion, heeft Donderdagavond voor de Israë
lische staatsraad verklaard, dat de Joodse
troepen niet op nieuwe lijnen in'de Negev
zullen terugtrekken, zoals de Veiligheids
raad heeft bevolen.
Ben Goerion zei: „Extra troepen, die naar
de Negev werden overgebracht om te hel
pen door te breken naar de geïsoleerde
nederzettingen, waren reeds teruggetrok
ken, maar de troepen, die vóór 14 October
in de Negev waren, zullen het gebied blij
ven bewaken tegen aggressie van Egypte
en ook Jeruzalem tegen een Egyptische
aanval blijven beschermen.
Israël is echter te allen tijde bereid met
de Arabieren te onderhandelen."
De UNO had bevolen tot terugtrekking
van de troepen naar posities, die vóór 14
October, het tijdstip, waarop de jongste
strijd in de Negev ontbrandde, werden in
genomen.
Enkele uren vóór de vastgestelde uiterste
termijn heeft de regering van Israël aan de
Veiligheidsraad doen weten, dat zij er in
toestemt de troepen terug te trekken, die na
14 October de Negev zijn ingetrokken, doch
zich het recht voorbehoudt de troepen te
handhaven, die vóór deze datum voor de
verdediging der nederzettingen aldaar zijn
gestationneerd.
Zestig waarnemers der UNO vertrekken
heden naar de woestijn Negev om de troe
penbewegingen te controleren. Volgens een
functionaris der UNO zullen deze waar
nemers, die uit Jeruzalem, Gaza en Tel
Aviv komen, verslag uitbrengen over de
bewegingen en de situatie van de troepen,
die de Joden na het ontbranden van een
nieuwe strijd op 14 October in het gebied
van de Negev vooruitgeschoven hebben.
De Syrische minister van Buitenlandse
Zaken,-Barazi, heeft te Damascus verklaard
dat Syrië en andere Arabische landen niet
wensen te onderhandelen met de Joden,
noch direct noch via de UNO.
Communisme en socialisme
De secretaris van de Britse Labour partij,
Morgan Phillips, heeft te Londen verklaard,
„dat de jongste gevangenisstraffen voor de
Bulgaarse en Poolse socialistische leiders
op verzonnen beschuldigingen een ver
schrikkelijke les zijn voor allen, die geloven
dat het communisme en socialisme iets ge
meen hebben."
In de verklaring zegt Phillips verder: „In
de laatste paar dagen hebben de commu
nistische regiems in Oost-Europa het socia
lisme twee bittere slagen toegebracht. De
werkelijke feiten zijn nooit duidelijker ge
weest. In de gehele wereld hebben de com
munisten zowel in woord als daad de demo
cratische socialisten als hun dodelijkste
vijanden aangemerkt. Want alleen het de
mocratische socialisme kan de ellende doen
Op Rusthofbij Amersfoort is een Russisch erekerkhof ingericht waar de lichamen zijn samen- verdwijnen, waarin het communisme zich
gebracht van een aantal krijgsgevangen militairen, die in het kamp Amersfoort werden ontwikkelt. Het martelaarschap van Cashir
vermoord en van de soldaten die in de winter van 1944-45 bij de bevrijding van ons land Fuzak (secretaris-generaal van de Poolse j
zijn gesneuveld. Gisteren is het kerkhof door de Minister van Oorlog mr. W. F. Schokking socialistische partij) en Kosta Loeltsjef I
officieel in gebruik gesteld. Een overzicht van de plechtigheid na de onthulling, door de Sovjet- (leider van de Bulgaarse sociaal-democra-
ambassadeur in Nederland, de heer A. Valkov, van het ere-monument op de dodenakker, tische partij) is een tijdige waarschuwing."
Ruilverkaveling Castricummer-
en Limmerpolder gaat niet door
In Castricum is Donderdag een vergade
ring van ingelanden van de Castricummer-
en Groot-Limmerpolder gehouden, waar
het plan tot ruilverkaveling van de gron
den in deze polders is besproken. Deze ver
gadering werd bijgewoond door twee leden
van Gedeputeerde Staten van Noordhol
land, de heren M. Harmsen en B. de Vries.
De heer Harmsen zette uiteen, dat de voor
gestelde ruilverkaveling betere bedrijfs-
uitkomsten mogelijk maakt. Ir A. Maandag
van de Cultuurtechnische Dienst betoogde,
dat de waterstaatkundige toestand van de
polders zal verbeteren en dat de mogelijk
heid tot mechanisatie van de landbouw
wordt uitgebreid.
Bij de stemming brachten 404 ingelan
den met 1900 ha hun stem tegen het plan
uit; 121 ingelanden met 354 ha verklaarden
zich er voor, zodat het plan van de baan is.
Hoog Frans bezoek
aan IJmuiden
Vanmorgen heeft de Franse admiraal R.
Jaujard een bezoek gebracht aan de Noor-
dersluis te IJmuiden, zulks in het raam van
een tweedaags verblijf in Nederland.
De admiraal was in gezelschap van enige
hoge marine-autoriteiten en heeft geduren
de het half uur dat jiij hij de grote sluis
doorbracht, meermalen zijn bewondering
uitgesproken over het imposante bouw
werk, dat thans weer in zo goed als voor
oorlogse staat verkeert.
VOOGDIJKIND WERD GESCHAAKT.
Een voogdijkind, afkomstig uit Amster
dam, was bij een familie in de Reguliers
dwarsstraat te Beverwijk ondergebracht.
Gisteren is de moeder echter komen opda
gen, die het kind, dat op straat speelde, in
een taxi heeft weten te krijgen en het
daarin meenam.
De politie te Beverwijk heeft opsporing
van het kind verzocht. De Voogdijraad in
Amsterdam zal zich verder met deze zaak
bezig houden.
Hei woord is aan
Napoleon:
De verbeelding beheerst de wereld.
Frans plan voor beheer
der Ruhr-bedrijven
Een woordvoerder van het Britse minis
terie van Buitenlandse Zaken heeft: be
vestigd dat de Fraftse afgevaardigde op de
„Ruhr-conferentie te Londen Hervé
Alphand, aan de Britse en Amerikaanse
afgevaardigden een Frans plan voor in
ternationaal beheer van de Ruhr-in-
dustrieën heeft voorgelegd. Het document
is echter nog niet officieel ter tafel ge
bracht.
De conferentie heeft gisteren de eerste
fase van haar werk, bespreking van de drie
ontwerpen van statuten voor het gezags
orgaan voltooid. Een welingelichte waar
nemer noemde de tot dusver gemaakte
vorderingen „goed en snel". De conferentie
heeft een aantal essentiële punten, waar
over nog geen overeenstemming is bereikt,
terugverwezen naar een commissie van
ontwerp, die de komende drie dagen zal
trachten de geschilpunten in een enkel ont
werp samen te vatten. Dit ontwerp dient
voor Maandag gereed te zijn, wanneer de
conferentie in voltallige vergadering bijeen
komt.
De vitale kwestie van het beheer van
de mijnen en industrieën van het Ruhrge-
bied is nog niet besproken.
De commissie voor Buitenlandse Zaken
van de Franse Nationale Vergadering heeft
heden het Engels-Amerikaanse besluit tot
overdracht van de eigendom der bedrijven
in het Ruhr-gebied aan Duitsers veroor
deeld en om een uiteenzetting door de mi
nister van Buitenlandse Zaken, Schuman,
verzocht.
De Commissie verzocht tevens om een
spoedig debat over het ontwerp in de Na
tionale Vergadering.
Karl Berg: ,.Ik weet dat alles niet zo precies meer'
„Het is wel mogelijk, ik weet het
niet meer zo precies", zegt Karl Berg,
die in Maart 1943 commandant werd
van het concentratiekamp Amersfoort,
als getuigen voor het Bijzondere Ge
rechtshof te Amsterdam verklaringen
afleggen over de toestanden in het
kamp. De publieke belangstelling voor
deze zaak is wederom zeer groot. De
tribune is geheel bezet en tientallen
belangstellenden moeten teruggestuurd
worden omdat er voor hën geen plaats
meer is.
In de zaal zijn nu microfoons opgesteld.
Het gesprokene wordt vastgelegd op een
geluidsband, welke ter beschikking zal
worden gesteld van het Rijksbureau voor
Oorlogsdocumentatie.
De eerste getuige, de heer J. Broertjes,
werd als lid van de Paroqlgroep gearres
teerd en in Mei 1942 naar kamp Amersfoort
gebracht. Enkele dagen na zijn aankomst
sloeg Berg hem met een ijzeren staaf een
gat in het hoofd. Hij was er getuige van
dat Berg een gevangene, die naar zijn zin
niet hard genoeg werkte, stenigde. Het
slachtoffer viel tensllotte neer en werd
nadien miet meer gezien. Berg dreigde de
gevangenen steeds met de kalkput, een
kuil met ongebluste kalk, waarin lijken
geworpen werden.
„Ik weet het niet meer zo precies" ze^t
Berg. Hij zegt ook niet te weten, om welke
reden de Russische gevangenen in het kamp
vertoefden. Maar de procureur-fiscaal, mr.
B. J. Besier, heeft van het Rijksbureau
.voor Oorlogsdocumentatie een rapporten-
boek van het kamp ontvangen, waarin de
Russen als krijgsgevangenen ingeschreven
staan.
Getuige Van der Steen verklaart, dat
Berg eens zijn honden op een gevangene
losliet. Op 16 December 1944 werd op een
gevangene een gesmokkeld briefje gevon
den en over de inhoud wond Berg zich zo
op, dat hij gedurende 4 a 5 weken de ge
vangenen de Rode Kruispakketten en het
Kerstpakket onthield. Alle extra voedsel
was voor dat tijdperk verboden.
Op 1 Januari 1945 stonden alle gevan
genen aangetreden op de appèlplaats.
Kotalla kwam en schreeuwde: „Stehen
bleiben bis zum verrecken". Op die dag
gingen de bewakers zich aan een algemene
mishandeling te buiten, waarbij honderd
gevangenen zodanig gewond werden, dat
zij in de ziekenbarak verzorgd moesten
worden.
De „bunker"
De rechercheur Kleinveld geeft een uit
eenzetting van de toestand, die in „de
bunker" bestond. Getuige heeft in de bun-
ker gezeten van 17 December 1942 tot 1
j Maart 1943. De gevangenen lagen daar aan
j handen en voeten geketend in volkomen
I duisternis. De boeien sneden diep in het
vlees. Vaak gebeurde het, dat de bewakers
„vergaten" eten uit te delen. Soms ook
werd het eten op enige afstand van de ge
vangenen gezet, die het door hun boeien
niet konden bereiken. Ook werden de ge
vangenen door de „Arbeitsdienstleiter"
Max Ritter en door Brahm op gruwelijke
wijze mishandeld. Getuige kan bij de her
innering aan de verschrikkelijke tonelen,
die hij meemaakte, nog maar moeilijk uit
zijn woorden komen.
Berg geeft ook toe in 1942 tweemaal in
de bunker te zijn geweest, maar beweert,
dat de meeste feiten hem onkundig waren.
Getuige Bastiaanse, oud-gevangene, ver
telt hoe Berg bevel gaf aan de gevangenen
door de modder en sneeuw over de appèl
plaats te rollen. De mensen waren slecht
gekleed en leden ontzettend. Ging het
rollen niet snel genoeg, dan gaf Berg bevel
aan de bewakers er met hun knuppels op
los te slaan.
Een Joodse Qud-gevangene, de heer
Melkman, vertelt van de verschrikkelijke
martelingen, die de Joodse gevangenen
moesten doorstaan. Grijsaards werden aan
hun baarden over de appèlplaats gesleept.
Getuige was uit het kamp gevlucht doch
spoedig weer gegrepen. Na een zware mis
handeling door Kotalla, waar Berg bij
stond, werd hij in de bunker geworpen,
waar hij, zwaar gewond, vijf dagen in de
boeien moest blijven zonder eten. Zijn
kwetsuren waren zo ernstig, dat de kamp
leiding maar vast een doodsbericht naar
zijn echtgenote had gezonden
De martelingen geschiedden met mede
weten van Berg, die twee weken tevoren
verklaard had. dat hij commandant gewor
den was en geen mishandelingen meer zou
dulden.
0Vrijdagavond na het appèl verscheen
Berg meestal op de appèlplaats en liet de
Joodse gevangenen strafexerceren. Zij
kregen geen eten „omdat de Sabbath be
gonnen was".
Na iedere getuigeverklarïng staat Berg
op om te zeggen „dasz es nicht ganz
stimmt".
Getuige Van West werd 25 maal achter
een in een beerput geschopt, kreeg 50 stok
slagen met een stok met spijkers, werd
twee maal levend begraven en op andere
„gewone" manieren mishandeld. Toen ge
tuige bij Berg over deze mishandeling
klaagde, was hij zo uitgeput, dat hij ineen
zakte. Berg gaf toen het commando „hin-
legen" waarna getuige op de rug ging lig
gen. Een van de satellieten van Berg gaf
hem daarna een slag met een hamer in
het gezicht.
Getuige Spitsbaard verklaart:
„De Joodse gevangenen hadden het
slecht, maar de Russen hadden het nog on
eindig veel slechter. Meermalen gebeurde
het dat zij dagenlang geen eten kregen. Wij
stonden dan van ons rantsoen een stukje
brood af. Op de laatste dag dat de Russen
in het kamp waren, werd dit ontdekt. Het
gehele kamp kreeg een dag lang geen
eten en drinken. Berg liet eens enige Rus
sen, die op de appèlplaats in elkaar waren
gezakt, onder sneeuw begraven. Neder
landse gevangenen hebben hen later be
vrijd".
Getuige Da men werd in September 1941
met zijn neef naar het kamp vervoerd. Zij
waren het „persoonlijk eigendom" van
Berg. De neef is overleden nadat Berg
hem een slag met de steel van een schop
tegen de rug had gegeven. Getuige kreeg
officieel geen voedsel in het kamp en
moest leven van de goedertierenheid van
zijn medegevangenen. Hij is negen maan
den in het kamp geweest. Gedurende de
laatste drie maanden kreeg hij iedere
morgen een pak ransel van Berg. Hij had
Berg tenslotte gevraagd „Schiet mij maar
liever dood". „Dat zou zonde van de kogel
zijn" had Berg geantwoord.
Berg geeft wel toe dat hij Damen vaak
geslagen heeft. „Maar zeker niet iedere
dag" zegt hij.
Damen woog 78 kg toen hij in het kamp
kwam, maar na negen maanden kampver
blijf nog slechts 35 kg.
Berg geeft echter niet toe, dat de ge
vangenen in het kamp veel te weinig voed
sel kregen. Hij beweert opnieuw, dat hij
niet wist dat de Russen krijgsgevangenen
waren.
Medische hulp mocht niet aan de Russen
verstrekt worden. Destijds beweerden de
Duitsers, dat de Russen besmettelijke
ziekten hadden, die een bijzonder gevaar
opleverden. Dit wordt door verschillende
getuigen, waaronder doktoren, tegenge
sproken.
In de volgende zittingen zullen de hel
pers van Berg en Kotalla zich te verant
woorden hebben.
WEINIG VERANDERING
Verwachting, medegedeeld door het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Vrij
dagavond tot Zaterdagavond:
Zwaar bewolkt met nu en dan lichte
regen of motregen en in het Zuid-
Oosten van het land vannacht plaatse
lijk nevel of mist. Matige en aan de
kust tijdelijk krachtige wind tussen
Zuid en Zuid-West. Aanhoudend zacht
weer.
21) November:
Zon op 8.08 uur. onder 16.43 uur
Magn op 19.19 uur, onder 12.32 uur
