Het Hek van de Dam
Eerste televisiezender in Westelijk Nederland
staat achter de Haarlemse kazerne
Amsterdams raadslid
dringt aan op spoed
Zaterdag; 24 December 1949
Prachtige prestatie van amateur
Sinds korte tijd heeft Haarlem een
televisie-zender binnen zijn grenzen,
de eerste in het Westen van ons land.
Gistermiddag is het station voor het
eerst gedurende korte tijd met een
proefuitzending in de lucht geweest.
De uitgezonden beelden, enige film
stroken waaronder een opname van
het in de rotsen uitgehouwen beeld van
Lincoln en een klokje, zijn door een
televisie-amateur aan de Leidsevaart
met zeer bevredigende scherpte opge
vangen.
Het bijzondere van dit feit is vooral, dat
deze prestatie is geleverd door een ama
teur, ten minste als iemand dit klaar
speelt in twee jaar tijd op eigen ge
legenheid, zonder voorbeelden, vrijwel
zonder handleidingen en vaak ook zonder
dat de benodigde onderdelen in de handel
vei'krijgbaar zijn, een televisiezender te
bouwen, nog een amateur kan noemen.
De heer F. N. van Aggelen heeft in zijn
huis aan de Judith Le ij sterstraat 9 slechts
een benauwd hokje voor zijn liefhebberij
ter beschikking. Maar in dat kamertje is
de hele wereld al bij hem te gast geweest,
want voordat de heer Van Aggelen de
bouw van zijn televisie-zender ondernam,
pionierde hij al tien jaar op de korte golf.
Die zender, de in amateurskringen ver
maarde PAoFN, dient thans voor de over
brenging van de bij de beelden beho
rende geluiden. Hij zendt uit in de tien
meterband en is technisch bekeken maar
een dwerg vergeleken bij het nieuwe ap
paraat, waarin niet minder dan 180 lam
pen zijn verwerkt. Wie dat machtige
samenstel van voedingsapparaten, synchro-
nisator, stuwtrap, pulsvormer, controle
paneel, pulsmenger, modulator en eind-
trap aanschouwt, krijgt wel diep ontzag
voor deze marconist van de K.L.M., die
erin slaagde alle moeilijkheden waarvoor
hij zich geplaatst zag bij de verwezenlij
king van zijn ideaal te overwinnen.
Een deel van de apparatuur.
Moeilijkheden zowel van technische als
financiële aard. Want de grote radiofirma's
die zich op het ogenblik met de televisie
bezig houden, zijn zuinig met het ver
strekken van gegevens en de meeste onder
delen, die Philips vervaardigt, gaan naar
het'buitenland, vooral naar Amerika.
Made in Haarlem.
De heer Van Aggelen toonde ons een
knaap van een lamp, waarop met grote
letters stond: General Electric. Maar bij de
voet kon men het opschuift „Made in Hol
land" ontdekken. Deze lamp komt de tele
visie-amateur op 240 gulden te staan.
Op de meeste onderdelen zou evenwel
„Made in Haarlem" kunnen staan, bijvoor
beeld op die dikke kabel die camera en
zender verbindt en die niet minder dan 24
aders bevat.
De heer Van Aggelen werkt met een
systeem van 275 beeldlijnen. Dat is natuur
lijk belangrijk minder dan in het systeem
van de officiële televisie-stations, die
straks uniform met 625 lijnen zullen wer
ken, doch voor een amateur voorlopig het
hoogst bereikbare. Het aantal lijnen be
paalt de scherpte van het beeld, hoe fijner
raster, hoe betere ontvangst. Maar ook:
duurdere apparatuur. De camera waarmee
de heer Van Aggelen op het ogenblik werkt
bevat alleen al 26 lampen en een lens van
een bepaalde capaciteit. Versterking zou op
een uitgaf van duizenden guldens komen.
Bovendien zou de kwaliteit der uitzen
dingen verbeterd kunnen worden, indien
hij sterkere lampen in de „studio" zou
kunnen gebruiken voor de belichting van
deuit te zenden objecten. De capaciteit
Nederland verzoekt Engeland
erkenning der R.I.S.
Naar Reuter uit gezaghebbende bron ver
nam, heeft de Nederlandse ambassadeur in
Engeland, jhr. Michiels van Verduynen,
gisteren een bezoek gebracht aan de Engelse
minister van Buitenlandse Zaken, de heer
Bevin en daarbij de Britse erkenning ver
zocht van de R. S. Uit dezelfde bron ver
nam Reuter, dat de Nederlandse ambassa
deur de heer Bevin tevens formeel in ken
nis heeft gesteld van de overdracht der
souvereiniteit en van het tot stand komen
van de Nederlands-Indonesische Unie op
Dinsdag 27 December.
Nederlands Rode Kruis
in Indonesië wordt geliquideerd
Met de Willem Ruys is in Nederland te
ruggekeerd de algemeen secretaris van het
Nederlandse Rode Kruis in Indonesië, G.
J. J. Fiolet. Hij verklaarde dat het gehele
Nederlandse Rode Kruis in Indonesië en
al 'zijn activiteit daar op korte termijn zal
worden geliquideerd, omdat de internatio
nale Rode Kruisconventie niet toestaat
werkzaam te zijn op het terrein van een
vreemde mogendheid.
Ook de voortzetting van het Nederlands-
Indonesische Rode Kruis wordt geliqui
deerd. Met ingang van 1 Januari komt
daarvoor in de plaats de Palang Merah In
donesia. Deze streeft er naar Europees
personeel over te nemen, maar de animo
onder deze mensen is zeer gering, aldus de
heer Fiolet. Van de vijftien teams, die Ne
derland heeft uitgezonden, zijn er nog
zeven intact, maar ook die zullen enkele
weken na de s«uvereiniteitsoverdracht
worden opgeheven.
van een gewone huisaansluiiing van het
G.E.B. is evénwel ook begrensd en de dub
bele zendapparatuur eist al kilowatts ge
noeg
Het beeld wordt op twee meter uitge
zonden (144,138 megacycles). De antenne
energie bedraagt voorlopig ongeveer 30
Watt, doch kan tot 100 Watt worden op
gevoerd.
Het ligt in het voornemen van de bou
wer om zijn installatie voorlopig vooral
ten dienste van de reeds talrijke amateurs
in Haarlem en omgeving te gebruiken. De
zender heeft een reikwijdte van ongeveer
25 tot 30 kilometer. Voor degenen in dit
arrondissement die een televisie-ontvanger
hebben gebouwd is het bijzonder belangrijk
dat zij nu de gelegenheid hebben hun toe
stel te controleren, vooral nu de Philips-
zender in Eindhoven tijdelijk buiten dienst
is. Wellicht dat de heer Van Aggelen in
de toekomst overgaat tot het uitzenden
van programma's met korte filmpjes en
dergelijke. Hij is niet de eerste amateur
in Nederland die erin slaagde een zender
te bouwen. In Eindhoven en in Groningen
hebben de in de Veron georganiseerde
amateurs samen een experimentele zen dei-
vervaardigd. De heer Van Aggelen heeft
aan zijn activiteit tot nu toe geen rucht
baarheid gegeven, omdat hij dikwijls
vreesde er nooit „uit te zullen komen".
Daarom was hij gisteren dubbel tevreden
toen de beeltenis van Lincoln duidelijk
zichtbaar op het „kijkglas" verscheen.
Tunnel in Velsen
Het lid van de Amsterdamse gemeente
raad de heer R. Th. J. le Cavelier heeft
schriftelijk vragen tot B. en W. van Am
sterdam gericht in verband met.de tunnel
bouw le Velsen.
De eerste vraag houdt in of B. en W.
kennis hebben genomen van een bericht,
volgens hetwelk besloten is het póntveer te
Velsen uit te breiden, nu de aanleg van een
tunnel onder het Noordzeekanaal bij Vel
sen voorlopig niet doorgaat.
Zo ja luidt de tweede vraag zijn
B. en W: niet van mening, dat dit bericht
tot de conclusie voert, dat de regering niet
van zins is de afbouw van dê voor de Am
sterdamse zeescheepvaart zo dringend no
dige tunnel bij Velsen, waarvan vóór de
oorlog reeds een sectie gereedgemaakt is,
spoedig uit te voeren?
Tenslotte vraagt de heer Le Cavelier:
Zijn B. cn W. niet van mening dat een uit
gebreid pontverkeer daar ter plaatse, naast
het nautisch obstakel van de verouderde
Velser spoorbi-ug, een ernstige belemmering
vormt voor de toegangsweg van de Amster
damse haven?
En zijn B. en W. bereid zich wat betreft
deze zaak onverwijld met het betrokken
departement in verbinding te stellen en alle
mogelijke stappen te ondernemen die kun
nen leiden tot een spoedige hervatting van
de werkzaamheden aan de tunnelbouw te
Velsen, opdat brug en pontverkeer ver
dwijnen?
Vlaardinger logger door
Kota Inten overvaren
Alle opvarenden gered
Het troepentransportschip Kota Inten, dat
Vrijdagavond om 11 uur de Nieuwe Water
weg binnenvoer, is ongeveer een kwartier
na middernacht ter hoogte van de haven
van Maassluis in aanvaring gekomen met
de Vlaardinger visserslogger VL. 85.
De Kota Inten voer dwars op het
vaartuig in, dat zeer ernstige averij opliep
en spoedig begon te zinken. Alle opvaren
den van de logger op één na zijn door de
Kota Inten aan boord genomen. De ander,
werd door een vaartuig van een scheeps
agentuur gered. De logger is gezonken.
S.A.-man mist de tram
De staking van de 1500 man personeel
van de tramdienst te Recklinghausen, die
27 steden in het Ruhrgebied met elkaar
verbindt, heeft succes gehad.
De raad van beheer der trarnwegmaat-
schappij heeft besloten de voormalige SA-
kolonel Alois Greve niet als directeur aan
te stellen.
Het trampersoneel had verklaard te
zullen staken tot de benoeming van Greve
ongedaan zou zijn gemaakt. Het is nu weer
aan het werk gegaan.
Hatta spreekt over mogelijke
uitnodiging aan Koningin Juliana
Op doorreis naar Nederland heeft dr.
Mohammed Hatta, minister-president van
Indonesië, te Karatsji verklaard, dat het
mogelijk is, dat Koningin Juliana wordt
uitgenodigd „te eniger tijd" een bezoek
aan Indonesië te brengen. Hij voegde er
echter aan toe, niet een bepaalde uitnodi
ging bij zich te hebben.
Invloed der loonsverhoging op
sociale lasten van ondernemers
Ter aanvulling van hetgeen wij Vrijdag
mede deelden over de stijging der sociale
lasten voor ondernemers als gevolg van
de loonsverhoging vernemen wij nog van
deskundige zijde, dat deze stijging mede
wordt veroorzaakt door de verhoging van
de loongrens voor de verplichte verzekerin
gen tot 4500,waardoor een grotere
groep arbeiders onder deze verzekering
zal vallen.
De vereveningsbelasting zal precies met
5 procent stijgen.
De bedragen voor kinderbijslag en on
gevallenverzekering zullen voor de lonen
beneden 10,per dag eveneens met 5
procent stijgen, voor de hogere lonen blij
ven ze gelijk, tenzij ook hier het verze
kerde maximum verhoogd zou worden.
Het bedrag, dat de ondernemer moet
betalen voor de Ziektewet zal voor jaar
lonen beneden 3750,met 5 procent
stijgen; hier komt dan nog bij de volledige
premie voor de lonen tussen ƒ3750,en
4500,Aan de andere kant ontstaat
hier een verlaging van lasten omdat bij
ziekte nu het loon door de Raad -van Ar
beid of door de Bedrijfsvereniging voor
Ziekengeldverzekering wordt betaald in
plaats van door de werkgever. Ook bij de
ziekenfondspremie zal het bedrag, dat de
ondernemer moet betalen, stijgen met 5
procent voor de lonen tot 3750,en met
de volledige premie over de lonen tussen
3750,— en 4500,—.
Het bedrag voor rentezegels zak gelijk
blijven tenzij ook hier de verhoogde loon-
grens zou gelden.
Uil het bovenstaande blijkt, dat het per
centage van de stijging der sociale lasten
voor iedere ondernemer anders zal zijn.
Operatie-Hoffmantt
Wij zijn de eerste journalisten in
Nederland clie ooit een opera van ach
ter de koeliessen hebben gezien.
Mochten er mensen zijn, die menen
dat zulks niet juist is, dan moeten zij
ons dat maar eens vertellen en dan
zullen wij het onmiddellijk terugtrek
ken wanneer zij sterker of groter in
aantal zijn dan wij. Wij geloven dat
wij de bewuste permissie alleen maar
hebben gekregen omdat wij de tact
hadden de directie te beloven dat wij
tijdens de voorstelling geen kanonnen
zouden afvuren of anderszins, door het
gebruik van onwelvoeglijke termen bij
voorbeeld, de orde verstoren. „Er
wordt al zoveel op de opera geschoten",
zei de toegang-verschaffende functio
naris, „dus dat kan er best nog bij.
Maar ze zcuden u al uw benen breken".
Alras bleek ons, dat er geen reden
bestond om de stilte der muizen te be
trachten, want er heerste zo'n gedaver
van rollehd materiaal dat zelfs de
Tweka-fanfare het niet had kunnen
ovex-spelen. Allerwege renden mensen
bedrijvig heen en weer en lieten krach
tige mannen grote schotten met zoveel
geweld op de vloer vallen, dat men
zelfs het hoesten in de zaal niet meer
kon horen. Langzamerhand werd het
toneel gevuld met allerlei heren in rare
pakken met geblokte spanbroeken,
zwiepjassen en vadermassamoordenaars
Juist toen wij van onze verbazing
over deze eeuwwisseling in achter
waartse richting waren bekomen en
weer verder dwaalden door de onmete
lijke ruimte, waarin leden van de vak
bond van toneelknechten in blauwe
overalls stonden te twisten met deze
toeback-schuyvendé diligence-reizigers
over de stimulerende invloed van de
kinderbijslagregeling, schrokken wij
wel een beetje toen uit een donkere
spelonk plotseloos een luguber vaal
blauw-aangelopen vleermuis geschoten
kwam,' die nog spreken kon ook. De
magere vogelborst kweelde: „Ik zou
best een broodje rauw lusten". Nu
voelen wij er weinig voor om als brood
belegging te fungeren, maar toen wij
derhalve „Ksst, ksssf' riepen, zei zij
„Kennu me ook zegge, waar Piet van
Gent is?" „Neen", zeiden wij, „wel Sas".
Op dat ogenblik begonnen naast ons
zowel de ouderwetse als de nieuwer
wetse heren in koor te zingen: „Klok-
klok-klok! Ik ben het bier. Klok-klok-
klok, ik ben de wijn". Aleer wij hen op
het tegenstrijdige karakter van deze
beweringen attent konden maken, zon
gen zij alweer: „Klok-klolc-klok. Wij
komen met een stroom van dromen" en
daaruit bleek ons dat de voorstelling
van „Hoffmanns Vertellingen" in de ver
taling van Jan Engelman was begon
nen. Dat het van Jan Engelman was
hoorden wij aan de tekst en dat de
voorstelling' begonnen was, merkten wij
aan de toneelknechten die al klokkend
aan een touw trokken, als waren zij
kosters. Ondanks het geklok ging er
geen gelui op, maar wèl het doek.
Nadat*het toneel door de biergeesten
was ontruimd, kroop een dame uit een
ter plaatse opgesteld vat, die de be
kende aria „Koekoek, koekoek, een
vrouw in een mannebroek" belichaam
de. Het bleek de muze van de dichter
Hoffmann te wezen, ciie zich om achter
klap te voorkomen had vermomd als de
student Niklaus.
Gij moet ons wel ten goede houden
wanneer wij van de hak op de tak
springen, want aan het
eind van de voorstel
ling hadden wij van 't
fijne van de handeling
nog net zoveel begre
pen, als toen wij op de
heenweg de tram be-
stegen. Wij keken
\i_. maar zo hier en daar
onze ogen uit. Zo werd
Dokter Mirakel onze aandacht alras
getrokken door de ba
riton Baylé, die voor de voorstelling
reeds had aangekondigd: „Ben je klaar
Jan, dan gaan we um eve opzetten" en
zich nu als staatsraad Lindorf onder
scheidde door de bewering:
„Wie let op het physieke
ziet dra mijn specifieke
aspect van satanieke
dat zenuwen ontwricht:
effect van
een duivels electrieke."
En dat voorzong zonder te spieke. Nou,
die Hoffmann kan ons nog meer ver
tellen.
Hopfalderiere
De heer Baylé had het overigens zo
druk als een klein baasje zonder knecht
want hij bekleedde vier verschillende
functies. Hij was namelijk verder de
wonderdokter Coppelius in het eerste,
zijn concurrent Mirakel in het tweede
en de even satanische Dapertutto in
het laatste bedrijf. Mede door deze dui
velse trekjes raakten wij enigszins ver
schrikt toen wij de inspiciënt tussen
de coulissen bezig zagen met het brou
wen van een dampende heksendrank op
een electrisch comfoor. De Hoffmann-
druppels parelden hem daarbij op het
voorhoofd en het abracadabra dat hij
mompelde, maakte ons nog ongeruster.
Net vroegen wij ons af waarvoor het
diende, toen het studenten-koor op het
toneel eensgezind brulde: „Waar blijft
dan de punch, waar blijft de punch?"
Waarop de stokebrand bromde: „Stil
maar zatladders, hij komt al".
Onze ongerustheid steeg echter weer,
toen wij Nathanaël, Herman en het
koor van studenten (ja hoor eens, wij
kunnen niet iedereen aan u gaan voor
stellen) hoorden zingen terwijl zij met
de bekers op tafel sloegen:
Je wijnsatijn hangt aan de glazen,
wijnsatijn verdrijft het flerecijn.
Vrouwlief is bij de vromen,
Hopfalderiei-e-hopfaldera.
Dit vers van de dichterling Jan Engel
man, was voor ons reden om weer eens
op wat anders te letten. Cherubijnmans
moet ons maar niet kwalijk nemen dat
wij zijn functie zo aanduiden, want wij
hoorden de zangerling Schlemihl dit
v/oord op zijn voorschrift zelve gebrui
ken. De naarling.
Raakpunten
In de pauze
Tot goed begrip van deze „fantasti
sche opera" met voorspel en nasleep
moge dienen dat het hart van de heer
Hoffmann even gebroken is als de taal
waarin hij uitroept:
„Laat rusten die oude blessure!"
hetgeen overigens niet zozeer gericht is
tot de trainer van zijn voetbalclub als
wel tot „Allen" wanneer hij gaat ver
halen over de wijze waarop hij zich
heeft verslingerd aan een „driemaal
aardse vrouw". Wij konden hem daar
bij echter niet op de voet volgen, want
dan zou de zaal wel
raar hebben opgekeken.
Gelukkig bleken er an
dere raakpunten met
het gezelschap te zijn.
Een allerliefst meisje
van het ballet kwam
namelijk opgewonden
terug van een feest in
het natuurkundig kabi
net van de alchimist
Spalanzani, onze armen
binnengewalst en zei
amechtig: „Ik ben als
een dweil over het to
neel geslingerd". Zij maakte ons nog
deelgenoot van andere intieme erva
ringen, aleer zij ontdekte, dat wij hèm
niqt waren.
Deze Spalanzani wn* overigens een
vindingrijk heer, want hij had een
levensgrote pop geconstrueerd, een
technicoloratuursopraan, die met bib-
berpasjes over de planken schuifelde
en die de poëet Hoffmann wel geerne
tot zijn Hof f dame wilde maken. Spa
lanzani doopte haar Olympia en no
digde de minzieke dichter uit met de
woorden:
Wilt gij physica verrichten,
gij versiert mijn faculteit!
Hoffmann, die ook niet van gisteren
was (maar van 1776) bespeurde echter
al spoedig dat deze opgeschroefde
mamsel een mechanisch karakter bezat
en zo eindigde het verhaal, dat begon
met de veelbelovende regels:
In een uur, naar ik hoop
zijn de heren quia.
De naam van de eerste vrouw
die was Olympia,
met een allerhevigst partijtje onge
regeld van mensen, die zich om het
priëel geleid voelden. Het eigenaardige
was echter dat een heer, die zijn rivaal
zojuist nog een watjekou op het oog
had geleverd, begeleid door de kreet
„Ik ben ontdaan. O wee, er gaat er
eentje aan", tussen de coulissen aller
vriendelijkst aan zijn slachtoffer vroeg:
„Gaan we Zondag nog naar Ajax?" De
ruzies werden over het algemeen trou
wens hoffelijk beslecht, want twee figu
ren die elkander zojuist voor Lucifer
hadden uitgekreten, werden het drie
strofen later tweestemmig eens over
deze helse benoemi: -.
De amoureuze avonturen van de
titelheld warr- nogal verward zodat
men er geen been in had gezien om
technische redenen hét tweede en derde
bedrijf om te wisselen. Gelukkig had
men nrit vergeten de orkestbak tijdig
van deze mutatie in kennis te stellen,
want anders was het zingen der artis-
ten even moeilijke geweest, als tegen
de wind in behangen. Overigens werd
hier en daar knapjes tussen de regels
door gezongen, hetgeen ons weer leven
dig herinnerde aan Jan Kiepura, die
altoos hoog in de notenboom placht te
klimmen onder het motto „aan een
boom zo volgeladen mist men vijf, zes
nootjes niet". Zeker iemand zei: „Het
is afschuwelijk zov~ri noten als hij ver
geet, maar eigenlijk moeten we nog
dankbaar zijn, want de noten die hij
onthouden heeft, zijn nog veel erger".
In het tweede bedrijf kwam Hoff
mann terecht bij de stervensbleke An-
tonia, wier vader hem niet zeer welge
zind was en dan ook prompt naar de
duivel wenste. Nog minder welkom
bleek dokter Mirakel:
„Zet hem buiten dat knekelhuis
want hij loert op mijn kind
als op haar moeder".
Nadat Hoffmann en Antonia met
noodlottige gevolgen hun „twee stem
men in liederen hadden laten beven"
begon de pauze, waarna de dichterling
zijn escapades voortzette in Venetië,
waar hij zijn spiegelbeeld verloor
tijdens het schrijden op de golven van
een fraaie melodie.
Op rolletjes
De technische kant van het bedrijf
liet niet na ons iet bewondering te
vervullen. Sperinni wat de ballerina's
betreft, was alles prima in vorm, al
valt dat uiteraard niet gehéél op rc.' ?-
ning van de regisseur te boeken. De
wijze wharop hij deze jongedames in
een soort Jan Plezier uit de grond liet
rijzen, wekte ieders afgunst, vooral die
van de oudere heren, die door hun per
manente aanwezigheid het jaarlijks
tekort van de opera tot één millioen
gulden beperken. Even later gingen de
meisjes naar de kelder, maar dat had
minder met de oude heren van doen,
dan wel met de toneelmeester die mét
één druk op de knop dit fenomeen tot
stand bracht.
Ook de bariton Baylé werd door
middel van dit „zinkluik met uitgeba
lanceerd contra-gewicht" naar de on
derwereld vervoerd en zulks enige ma
len achtereen. De bewering als zou er
zinkzalf door de schmink zijn gemengd
om zijn val te verhaasten, berust op
een misverstand.
Nadat hij in de kelder de inspiciënt
had gesproken, die telkenmale zei:
„Daar gaat'ie weer. Ik ga hem even
goeiedag zeggen", besteeg hij vervol
gens met prijzenswaardige snelheid de
toonladder om de mensen op het toneel
aan het schrikken te maken. Ook an
dere vervoermiddelen wekten, onze
admiratie. Zo was er in het laatste be
drijf een gondola op rails die een ge
regelde dienst onderhield naar het
paleis op de planken en werd voortge
duwd door toneelknechten, die met
krachtig gepruim het gekabbel van de
Adriatische Zee nabootsten. De bijbe
horende barcarole werd zo vaak door
de AVRO gespeeld, dat de Franse con
ducteur Charles Bruck haar met de
handen in de zakken kon dirigeren.
Wat hadden die toneelmensen het
anders druk. Ineens schreeuwde er één:
„Ga weg met je laboratorium-poten".
Wij keken al of onze scheikunde-leraar
in de buurt was, maar hij bleek een
décor-scherm op het oog te hebben, dat
in de wandeling „poot" heet. Ook als
het stilstaat trouwens. Verder hing het
er vol met friezen aan de zoldering. Om
voorbarige vreugde bij Groningers te
onderdrukken, delen wij mede dat dit
beschilderde gordijnen zijn.
Helemaal achter op het toneel be
vindt zich een cabine, waar blijkens
het opschrift de „hoofdbelichter" woont.
Waar echter de beenbelichter gehuis
vest is, vermochten wij niet te ontdek
ken, hoewel deze gedurende het gehele
schouwspel liefkozende voetzoekers af
vuurde bij de vleet. Dat het wildbraad
voor bij het drinkgelag in de openings
scène bestond uit bordkarton, overgo
ten met saus van waterverf, konden wij
begrijpen en billijken, doch waarom
men aan een harpje zonder snaren een
volledig ingevuld muziekblad had be
vestigd, bleef voor ons lekenvex-stand
volkomen ondoorgrondelijk.
Over technische voorzieningen ge
sproken: ons oog viel op een courti
sane, die indachtig de zegswijze van de
bekende Noorse sopx'ano, Kirsten Slag
skip: „Of een opera klassiek wordt,
hangt af van de diepte van mijn
decolletté", zich tussen de -coulissen
gemoedelijker voor trachtte te doen,
dan zij van nature was. Daarna stox-m-
de zij het toneel op en zong stralend:
Uw wil doorgloeit mij gans
als met een vurig wiel.
Wat is het toch heerlijk dat men
tegenwoordig de opera's vertaald voor
oren krijgt, want nu weet men tenmin
ste wat er bedoeld wordt. Meent gij ook
niet? Ons leek de oorspronkelijke tekst
van Barbier anders geknipt voor Frans
Vroons.
Het gaat met de enscènering echter
niet overal op rolletjes. In de Hofstad
wordt namelijk alles electi'isch geregeld
hetgeen de operateurs hoofdbrekens en
ander ongemak bezorgt. „We hebben
onderlaatst "in de Haag onze tanden
derbij opgevreten", zei een toneelknecht
mummelend.
Laeli niet zo dom
En nu denkt U misschien dat wij
aanhangers zijn van het recitatief (in
C grote scherts)
„En lefe de aupera (bis)
Daar ken je lache fan
je tralalalala"
maar dan vergist u zich deerlijk. Want
wij hebben er weliswaar net zoveel
plezier om gehad als de voortreffelijke
artisten, die telkenmale grinnikend van
het toneel kwamen, na zojuist te zijn
overleden, maar wij hebben er ook net
zoveel plezier in gehad als de mensen
in de zaal, die in deze wereld altijd vol
wassen moeten zijn, maar hier als kin
deren mogen wezen, die nog in illusies
geloven. En het redeloze van de opera
is, dat men om al de falderalderiere
zich zo hard tot lachen kan laten ver
leiden als men wil, maar dat men des
ondanks ineens tot zijn valse schaamte
merkt dat men een hele tijd geboeid
heeft geluisterd en dat men op de me
lodieuze stroom van de.emotie is mee
gevoerd naar. laat het dan niet de
zevende, dan toch de zesde hemel zijn.
En zelfs wij die in de keuken moes
ten staan, waar wij de uien konden
ruiken, proefden de smaak van de
haché. BOEDA.
Europese deskundigen op
studiereis naar Amerika
Voorstel van raad van eco
nomische samenwerking
De raad van de Eui'opese economische
samenwerking heeft, besloten aan de
Marshall-administratie voor te stellen nog
drie missies, bestaande uit deskundigen,
naar Amerika te zenden voor het bestxtde-
ren van de Amerikaanse arbeidsvoorwaar
den en werkwijzen. De dollaruitgaven van
deze missies zullen worden gedekt door het
speciale programma voor technische bij
stand van de Marshall-administratie,
Het eei'ste besluit van de raad behan
delt het tourisme. In het algemeen is men
er zich van bewust, dat, indien men het
Amerikaanse touristenverkeer in Europa
wil bevox-deren, het verbeteren van de be
staande accomodatie tot het Amerikaanse
peil een eerste vereiste is. De raad van
economische samenwerking stelt derhalve
voor om groepen van deskundigen te zen
den teneinde de inrichting van Ameri
kaanse hotels en vei'scheidene attracties
van toeristen te bestuderen. De eerste
groep zal waarschijnlijk half Januari ver
trekken en zal later worden gevolgd dooi*
andere groepen.
Het tweede besluit betreft het zenden
van groepen deskundigen welke de Ame
rikaanse werkwijzen bij het opstellen van
arbeidsstatistieken en het meten van de
productiviteit zullen bestuderen.
Amerika is Europa vooruit in de tech
niek van het vervaardigen van arbeidssta
tistieken, zoals het verzamelen van gege
vens over de kosten van levensonderhoud
en gezinsuitgaven. Voorgesteld werd dat
een Engels sprekende groep uit de deel
nemende landen in de loop van Januari
Amei'ika zal bezoeken, later gevolgd door
Fi'ans en Duits sprekende groepen.
In 1948 werd in de Verenigde Staten
meer dan zes maal zoveel papier en karton
per hoofd gebx-uikt dan in de deelnemende
landen als geheel. Terwijl het verbruik van
papier in Eui-opa in vei-gelijking met het
yoox-oorlogse vex-briuk is afgenomen, is dat
in de U.S.A. bijna verdubbeld; moderne
technische werkwijzen in de U.SA., hebben
de productiviteit zo doen toenemen dat de
pulp- en de papier-industxïe een zeer be
langrijke plaats onder de Amerikaanse in
dustrieën inneemt.
De raad stelt dex-halve voox*, dat een
groep deskundigen begin 1950 de U.S.A.
zal bezoeken voor het bestuderen van deze
px-oblemen. Hun rondreis zal omvatten: be
zoeken aan pulp-, papier- en cartonfabrie-
ken, gespecialiseerde machinefabrieken en
laboratoria van technisch onderzoek. Con
tact zal worden opgenomen met handels-
en technische instellingen en tenslotte zul
len de bezoekende deskundigen deelnemen
aan de „Paper Week" te New York.
Een dergelijke missie, bestaande uit des
kundigen uit alle deelnemende landen ging
gedurende de zomer naar de U.S.A. met het
doel problemen op het gebied van electri-
citeitsvoorziening te bestudei'en.
Souvereiniteitsoverdracht
in Batavia
BATAVIA, 24 December. (Aneta).
Blijkens een mededeling van het nationale
voox-bereidingscomité zullen de plechtighe
den van de souvereiniteitsoverdx-acht in
Batavia plaats vinden in het paleis aan het
Koningsplein. Het px'ogramma is als volgt:
Dinsdag 27 December vertrekt om 16
uur een delegatie van de x-egering van de
R.I.S. van het gebouw Pegangsaan Oost
naai- het paleis, waar de radiox'ede van
Koningin Juliana wordt aangehoord. Ver
volgens vindt de overdracht plaats van het
bewind aan de delegatie van de R.I.S.. ge
volgd door de ondertekening van de be
vestigingsoorkonde. Op het voorex'f wordt
dan het rood-wit-blauw ceremonieel neer
gelaten, gevolgd door het Wilhelmus en het
rood-wit gehesen, gevolgd door het Indo
nesia Raya.
Woensdag zal om circa 11 uur Soekarno
met zijn gezin op het vliegveld van Ba
tavia arriveren, waar hij begi-oet. wordt
door de sultan van Djokja en de militaire
gouverneur. Van Kemajoran vertrekt hij
dan rechtstreeks naar het Koningsplein,
waar hij wordt ontvangen door een com
missie, die onder leiding staat van de mi
nister van Binnenlandse Zaken. Anak
Agoeng. Na aankomst aldaar zal Soekarno
een boodschap uitspreken.
Te 's Hertogenbosch is plotseling over
leden mr. H. F. Doppler uit Heerlen, be
drijfsjurist van de mijnen Laura en Vereni
ging Eijgelshoven. Mr. Doppler was lid van
het algemeen bestuur van het Mijnwerkers
fonds.
Schaken
Gelijk spel van Haarlem
werd een nederlaag
De wedstrijd ASC II—Haarlem heeft een
hele nasleep gehad. Aanvankelijk werd het
ö'.i4Vi voor de Amsterdammers. Een ver
zoek van Haarlem om een reeds remise ge
geven pai'tij alsnog te doen ax-bitreren, werd
door A.S.C. II ingewilligd. Bij deze ai'bitrage
werd de partij voor Haarlem gewonnen ver
klaard ende stand was gelijk, Nu was
echter de beurt aan A.S.C., want deze club
nam met deze ax-bitrage geen genoegen. De
partij werd opnieuw geax'bitx'eei'd en nu is
de definitieve uitslag: 5'j4!i voor A.S.C. II!
De uitslag Haarlem I—VAS II was voor de
Haarlemmers gunstiger: 6—4.
In de eerste klasse A werd de uitslag
Bloemendaal—Rolland definitief: 2'L—7'j.
Ook HSG IIHaarlem II werd beslist in
5—5.
In de tweede klasse B werd de uitslag
Haarlem III—Rolland II 8—2. In de derde
klasse C zag HSG IV zijn voox'lopige voor
sprong definitief veranderd in een gelijk
spel.
In de vierde klasse B trok Het Oude Slot
III zich uit de competitie lex-ug, zodat deze
afdeling wel erg klein geworden is. Haven
kwartier III versloeg in de vierde klasse C
Rolland III met 6—4.
SCHAAKKAMPIOENSCHAP VOOR
SCHOLIEREN
Sinds enkele dagen is het adi'es voor aan
melding tot deelname aan het tournooi voor
scholieren om het kampioenschap-schaken
van Haai-lem en Omstreken gewijzigd. Men
dient zich thans op te geven bij de voorzit
ter van de HSSB: J. Boeré, Veenbergplein
29, Haarlem. Het toxirnooi wordt gehouden
op 2, 3 en 4 Januari in Brinkmann, Grote
Markt.
WERELDKAMPIOENSCHAP VOOR DA
MES. Vrijdag werden de afgebroken par
tijen uit de eerste en tweede ronde van het
wereldkampioenschap voor dames in Moskou
gespeeld. De uitslagen luiden: Eerste ronde:
Rosa Maria Germ an ovaNin Grushkeva
Belska '/aV>; Chaudet de SilanOlga
Rubtsova V.Vy, Gizella Gresser—Liudmila
Rudenko 10; Fenny HeemskerkMay
Karff VjVi; Elizaveta BykovaAilyn Tran-
mer 10. Tweede ronde: Fenny Heemskerk
Valentia Belova 1—0: Olga Rubtsova—Gi
zella Gresse 10: Ailyn AranmerEdith
Keller 01; May Karff—Ingrid Larsen 10;
Liudmilo RudenkoElizaveta Bykova 1—0;
Iozha Langosh—Maria Teresia Mora afgebr.
