Haarlemse geve |S Het Hek van die Dam. HARTENDORP Kanttekeningen Afcuda voor Haarlem SCHOOLBOEKEN „Orfeo'' (met Kathleen Ferrier) in een nieuwe montering RR Nieuwe uitgavee ilERPA cnu^üi de blaUWte Va" 1 Wi]0 Sfi®3 KesarcidFl08e3r"daal: Optreden Schilderij van Pieter de Hoogh werd voor 1800 geveild voor alle inrichtingen van onderwijs SCHOOLBOEKHANDEL H. DE VRIES OVER MUZIEK Holland Festival Misprijzen Spotprijzen In de hoofdstad uit BEDROG Taxichauffeurs spannen zich in voor gebrekkige kinderen bitter, zin^ !-fS Kenend,^ jan F WERUMEUS BUNING: Jacob en de Engel" (Son- uen liederen, balladen) (N.V. Em. Querido's Uitgevers- nti Amsterdam); „Het gebroken hart of de reis naar Bar- JJelona" (roman) (Elsevier, Amsterdam/Brussel) een dichter: óók als hij struikelt, óók als hij stamelt. En óók dit is Buning: de korte roman van een romantisch mens, van een zonder ling, op reis naar Mallorca aan boord van het vrachtschip Titania, op weg naar de dood. Buning is van de zee. Op zee hebben ontmoetingen vreemde gevolgen voor hem: het refrein van een Portugese fado zangeres en de zangerige naam van een schone uit Barcelona werden klinkklare poëzie in Maria Lécina, en de herinnering aan een man die groot en trouw genoeg was om aan een gebroken hart te sterven werd aanleiding tot „een ouderwetsche, omslachtige, en sentimenteele geschiede nis en bovendien vrijwel naar waarheid verteld". Wie nog een spookachtige dwaas scheen op de Maas, blijkt bij de Wie lingen Hölderlin te hebben verstaan en Shakespeare, tijdens de lange deinig in de Biskaya een trots en gekwetst man te zijn, in de mist voor Vigo een eenzaam mens, in Alicante een wijze die het goede der aarde in ere houdt en de dood, de oprechte liefde en de herinnering en die in Carta gena sterft aan het leven. Alleen. Hoe zei Goethe het?: „Ieder man is een Adam die vroeg of laat verdreven wordt uit het paradijs der warme gevoelens". Buning kan niet anders: hij keert er telkens toe terug, tot die warme gevoelens, bij de ge nade waarvan hij leeft en dichten kon: „Vraag niet meer naar de dieren en de bloem En hun geheimen, zie ze enkel aan En heb ze lief, en zegen hun bestaan C. J. E. DINAUX „c rFDiCHTEN ZIJN gegroeid TUNINGS GED knoestjg en D *!s i3kku ff liefelijk, weerbarstig en glanzend, wjj eemoedig, al naar het- buigzaam. fotk zijn leven het wilden, ontij en deluW hpt dichtst is, hangt tussen de diepgroenei wee jn dc kroon venjrt her^f' Se tederheid. Maar de storm- h*b!ad riïïacht vaart er nog niet door kreunt het en het dorre hout pfindV bii dageraad ligt er dan wat de breekt. En bij bloesem en tak, wnd braïhondene en het gehavende; de he: ongeschonne andcre die schade smetteiöz® strofen e„ of geteisterd leden. .>ted .V „eurt naar aarde, naar Het zili van de zee. Het spreekt s 611 bfhSddie'w menselijk is dat ar LlXe iel bestaat of ze kan hem ïpn stem als de natuur, verstaan. Eens Werumeus Buning ï'Slan Francois Villoh, Je vijf- meester van de ballade, de tiende-eeuwse ,g heren wegen "fófweg naar God. met een lege buidel ling °P met de menselijke zon- XS aan zijn voeten en de hemel f He schuldeloosheid boven zijn hoofd van ff fin ziin zinnen en „een prince" f,ded met op zijn laarzen het stof van en in zijn haren de dauw van om- Ïmï een vloek op zijn lippen er. gebed Een dichter was Villon en l een zanger en geen woordkun- Sarïn brok natuur; tastbaar en raad- verworpen en uitverkoren; in de Sid Top bet leven verliefd. ïnfens die zo waarachtig als een mens ïTan doen zijn vreugde uitzong en zijn Jen telkens als het gezongen was won- S/arlijkerwijs een gedicht had gemaakt, even natuurlijk als de takken aan een 1 groeien: grillig, harsig ruig en rank. So van nature. Zo is ook Buning Wie hem op die wijze heeft gelezen, heeft ont- 5 en verstaan, zal hem niet tegenspre ken als hij dicht: Va„ duizend woorden komt er eer. terecht Vellicht is het vers goed, en wellicht slecht Maar sterker of zwakker het blijft Bunings vers: blad, bloesem en tak;- nors geschud uit de boom van zijn leven. Het biiift hei gedicht van een Jacob die met de Engel vecht, de dood in zijn bestaan beleed en bevocht, het vuur meer telt dar, ae as. Met zeven witte paarden is hij de weg r3ar het paradijs gereden, zeven zwarte leniggeeerd tot het aardse, en hij betaalde zijn reis met een kruis. Dat is het diep ge loof, het „gevloekt en ongezegend is het lijden, als men niet leert onder het kruis te staan'1 van deze „dief Gods", die van de aarde steelt en van de hemel: „Ik steel", dicht hij, „ik steel altoos, van vrouwen 't hart, de geuren van de roos, van zijde glans, van maan en sterren licht, de laatste blik 'van 't stervend aangezicht". En hij speelt. Hij speelt met de uren van de dag: in de morgen met de gemeenzame weigebor genheid van de nacht; op de middag met hei eeuwig stadsbeeld van „het beminde Avignon"; in de avond met de helderheid der sterren en in de nachten, de eenzame, mei maanlicht en de geur van wijn en het onwilligste aller instrumenten: de pen, die woorden schrijft „waarmee men 's morgens niet meer is tevreden". Hij speelt met de wisselende ringen der herinneringen: de zilveren met het raads&lschrift, een andere met de beeltenis van een Gr'eksce godin. Nóg een andere met. de twaalf topazen 'n weet ten leste dat wie „veel ringen kent" oe naakte hand in 't end opheft naar re: firmament, onsterfelijke ring der ringen. Want daar is de liefde, dezelfde die in dankbaarheid de „Ballade van de Goede Vrouwen" wakkerriep, dezelfde ook die Buning destijds tot dat onvergetelijke sonnet bezielde: „Wat rest van 'i breede haar en bittere gouden oogen „Telkens" schrijft Binnendijk*), „wan neer ef een nieuwe bundel gedichten van Werumeus Buning verschijnt, dwingt mij de herinnering aan zijn vroeger werk tot het herlezen dier poëzie: In Memoriam, Dcod en Leven, Hemel en Aarde, Et in Terra. Zo wil ik dan ook de dichter Euning h-ijven gedenken Hier is het niet an ders. Maar als gezegd: takken buigen naar oe natuur het wil en Bunings strofen geien somtijds krom. Een dichter blijft ADVERTENTIE ^rfris u* njond enqenietvan de qeionde. verdikkende 10uu>9ont B«'tengoed A?RDAG 7 JULI !aud Kool, s'uufnff U'!!: BaHetavond ®endaal: Th? p uchtlheater> Bloe- burning Pestte, 1-j 2.30,7,915 u"^?bo,k> wilde olifant", dinsdag 2 30 in o 2' 4"30" 7 9-15 d«de L Ziïl„8 uur). Rembrandt: J^»chu£rDAG 8 JULI In de bundel ..Tekst en Uitleg bij twee en twintig gedichten". (P. N. v. Kampen en Zoon N.V. Amsterdam, 1950). Naar „The Times" meedeelt werden de zer dagen bij Sotheby schilderijen en te keningen verkocht die in totaal 8.726 pond sterling opbrachten. De hoogste prijs (1800 pond sterling) werd betaald door de „New- house Galleries" uit New York voor een schilderij van Pieter de Hoogh, voorstel lende een interieur met een. asperges ver kopende vrouw. 1-Iet doek bracht in 1910 een bedrag van 946 pond sterling op. Voor een Ruysdael werd 1700 pond sterling geboden. Dit schilderij stelt een vismarkt, gehouden op een bevroren rivier buiten de stadspoort voor. Het doek dateert uit 1659. ADVERTENTIE Jacobijnestraat 3 Geil. Oude Gracht 27-273 Wij besluiten onze serie over Haarlemse gevelstenen met een reproductie van het beeldhouwwerk dat geplaatst is in de voor gevel van de Brandweerkazerne aan de Ged. Oude Gracht. Ook een werk van deze tijd, dat aantoont dat de gewoonte der voorouders, om een gevel te verlevendigen door plaatsing van een steen, goed was. De De Brandweerkazerne. beeldhouwers zouden het ongetwijfeld toe juichen als meer architecten in deze weer de oude weg gingen betreden. Een geluk kige omstandigheid zou daarbij zijn dat de tijd zich weerspiegelt in de periode waarin de gevelstenen (of ander beeldhouwwerk) gemaakt worden. l-Iet Rijksprentenkabinet te Amsterdam heeft dezer dagen van de kunstschilder Wim Steyn uit Bentveld drie etsen aan gekocht en van diens Haarlemse collega Poppe Damave een tekening en twee etsen. Eén daarvan reproduceren wij hierbij: de op linnen gedrukte ets „Landschap met twee bomen" door laatstgenoemde. Een van de artistieke doelstellingen van het Holland Festival, aldus voorzitter mr. H. J. Reinink, is om ieder jaar een opera van Christoph Willibald (von) Gluck op het programma te nemen. In 1949 legde men de grondslag voor deze traditie met een opvoering van diens eerste hervor mingswerk „Orfeo" en de vorige zomer gaf men daar een aantal reprises van. Thans heeft men de keuze wederom op „Orfeo" laten vallen, waarschijnlijk omdat de Nederlandse Opera al enige premières had voor te bereiden en ook omdat de pu blieke belangstelling nog lang niet verza digd is. De ware liefhebbers raken immers niet uitgeluisterd naar het warme, prach tige stemgeluid van Kathleen Ferrier, die wederom in travestie de titelrol vertolkte. Nel Duval is Louise de Vries opgevolgd als cle reddingbrer.gencte Amor en Greet Koe mans trad als vanouds als Euridice op. Zowel in vocaal als in dramatisch opzicht een voortreffelijke bezetting. Men kreeg deze door de tekstdichter Raniero de Calzabigi geheel uit de sfeer van het tragische bevrijde geschiedenis over de legendarische liefde aan weers zijden van het graf ditkeer in een nieuwe enscènering te zien. Inderdaad mochten wij enkele niet geringe verbeteringen nole ren hetgeen niemand zal verwonderen die één der vorige vertoningen heeft bijge woond. Maar door de één of andere moei lijk te verklaren reden schijnen metteur- en-scène Van der Vies en décorontwerper Wijnberg er niet in te kunnen slagen de zich voordoende problemen tot een geheel bevredigende oplossing te brengen. Men vraagt zich af waarom het niet nog veel eenvoudiger kan, of de stemming niet zou winnen bij een strakkere achtergrond, bij iets meer traditioneel Classicisme. Het tafe reel in de Elysese velden was in dit opzicht voortreffelijk. Het aandeel van het ballet kwam nu veel beter tot zijn recht, hoe men hier verder ook over denken moge. Men mag trouwens niet vergeten dat het bijster moeilijk moet zijn om „de verheven kalmte der gelukzaligheid" door middel van bewe gingen tot uitdrukking te brengen en dat het dansen van een zéér langzaam adagio een bij de huidige verhouding onmogelijk de verwachten summum van technische beheersing vergt. De sobere choreografie van Max Dooyes bood veel stof tot waar dering, al kan men van mening zijn dat er wat veel in wordt getild. De openingsscène bij het graf van Euridice was bepaald veel beter dan voorheen, hoewel men de kleu ren van de zonderlinge boom en de geluk kig (maar nog niet genoeg) getemperde rode gloed gevoegelijk zou kunnen missen. Waarom echter het trekgordijn met dc lomaatkleurige zon aan het slot wederom werd gebruikt mag een raadsel heten. Het werkt, averechts aan de bedoeling, volko men ontluisterend. Er waren na afloop wij waren aanwezig bij een voorstelling in Den Haag, maar het succes was in Amsterdam niet minder) ovationele toejuichingen voor de solisten, in het bijzonder voor Kathleen Ferrier, die niet alleen als zangeres een grootse indruk maakte, doch ook door haar subliem be heerste verschijning. Men verwondert er zich alleen over dat zij het niet kan laten zo hoorbaar op de namaaksnaren van haar lier te tokkelen. De uitvoering stond onder muzikale leiding van dc Franse dirigent Charles Bruck. DAVID KONING. ADVERTENTIE DE STOFZUIGER SPECIAALZAAK Gen. Cronjéstraat 43 - Kruidbergerweg 51 Telefoon 16990 - 17696 Spaarne 3 Vanaf 2.50 per week. Ook voor reparatie en onderdelen van alle merken. ADVERTENTIE SSTR KHAKI PANTALONS Dr. J. Waterink, Onze Prins, in hei publiek en binnenskamers Zomer en Keuning, Wageningen. Professor Waterink heeft een poging on dernomen om Prins Bernhard wat ver trouwder te maken aan het vaderlandse publiek. Een inspanning die, geleid door inzicht en tact, een belangwekkend resultaat had kunnen opleveren; alles uitpluizen en zeggen kan men toch niet. dat geldt bij be handelingen van alle levende personen, en in het onderhavige geval alleen nog sterker. De sympathie die het overgrote deel van de be volking voelt voor de Prins als lid van het Koninklijk Huis een krachtiger, rationeler inhoud te geven door duidelijk te maken welke de functie is, die hij in het nationale leven vervult, dat zou een goed werk zijn; maar in oppervlakkige trant proberen een uitbeelding van een persoonlijkheid te geven met zijn activiteiten er bij wijze van deco raties opgespeld, dat kan weinig tot beter begrip leiden. Tenminste, de enige manier om het er af te brengen is de onbevredigen de die professor Waterink dan ook heeft ge bruikt: het voortdurend handhaven van een feestelijk-zoetelijke toon, die het bij huise lijke jubilea nog wel eens wil doen. maar waarin de betekenis van een mens van enig belang nooit tot haar recht zal komen. Het werk zal zeker groot genoegen bereiden aan hen, wie deze toon de enig-voegzame tegen over het Koninklijk Huis voorkomt; zij zul len er bovendien een aantal anecdoten en foto's in vinden, die zij wellicht nog niet kenden zelfs een aantal speciaal genomen kleurenfoto's, waarin ter sterking van het vaderlands sentiment de kleur oranje ver blindend overheerst. Het lijkt echter mogelijk een boek te schrijven over de Prins dat zakelijker is, en waaruit voor allen blijkt dat een riian in een zo uitzonderlijke positie meer verdient dan vage, doezelige en tenslotte onpersoon lijke sympathie. S. M. Wij hebben ons dezer dagen even in het heetst van de prijzenslag begeven, die in de hoofdstad op de Nieuwendijk het felst woedt. Weliswaar begon zij in de Reguliersbreestraat, waar een firma er ineens een echte prijzenslagzin in kreeg en een prijzensïachting aanving van hebben wij u daar. Dit lieten de Nieuwendijkse textiel-mannen niet op zich zitten. Sommigen smeten de prij zen eenvoudig naar beneden, zij het dan, dat zij ze eerst nog even naar bo ven hadden laten gaan, teneinde de val wat indrukwekkender te maken. Zo zagen wij dat een replica van ons vis- graatje, door ons ten tijde der Kore aanse inkoopwoede voor 100 aange schaft, een prijsdaling had ondergaan van 200 tot f 98. Meer dan 50 naar beneden, zei het kaartje trots. Het was me overigens een drukte van belang daar op die Nieuwendijk. Allerwegen zag men nijvere werkers aan het slepen met de gouden bergen, die bij aankoop van kledingsstukken werden uitgereikt. En evenals overal zag men mensen met Zondagse pakken, die keken alsof ze er iedere dag zo uit zagen en al§of de doos onder hun arm leerboeken, delicatessen of serviesgoed bevatte. Hun opvallend onopvallende blikken in de winkelruiten leerden ech ter wel anders. Nochtans leverden de étalages een vrolijke aanblik op met al die afgesla gen prijzen, zij het dan dat zij door de winkeliers zelve misprijzend werden bekeken. Met wilde slagzinnen werd de sedert de oorlog ongewone nederwaart- se prijsbeweging aangeduid door de één als „vacantie-prijzen" door de ander als „sensatie" en een schoenenmagazijn bleek zonder meer de „revolutie" te hebben uitgeroepen. De prijzenslagzin van de week was echter ongetwijfeld die van de man, die annonceerde „Prij zenoorlog - Vredesprijzen". Uitblazend van het strijdrumoer von den wij in het café „Hier is Piet" in derdaad een grote Piet uit de textiel branche. Hij was niet minder dan chef verkoper in een groot kleding-maga- zijn en bleek bereid de ganse geschie denis, uit de inmiddels eveneens sterk in prijs gedaalde doeken te doen. Hij begon met de mistroostige verklaring af te leggen, dat vrijwel de ganse prijzenslag „grote nep" was, be doeld om inferieure qualiteiten de deur uit te drukken. Hij voegde hieraan toe: „Maar dat hoeft u niet in de krant te zetten". Hoewel wij hem erkentelijk zijn voor zijn brede geste om ons niet tot publi catie te dwingen, willen wij hem toch graag het genoegen doen, zijn woorden hier te vermelden. Speciaal tegenover de winkeliers, die bij aankoop van het één het ander cadeau doen, toonde hij zich wantrou wend. Het karakter van de gratis- MD AA»®? M39 H ®(£)0®(l)gSgiK53@®(p vm, de, iwtdU f goederen wenste hij als „triefel" ge boekstaafd te zien. Zijn eigen zaak, zo kon hij ons mededelen, deed aan der gelijke prijzen dan ook niet mee. Die had door de bank genomen gewoon de prijzen met een procent of tachtig ver laagd en verkocht uitsluitend kwali teit. Onze volgende informant bleek een lijnrecht tegenovergestelde mening te zijn toegedaan. Het gratis verstrekken van drie overhemden, drie dassen en drie paar sokken bij aankoop van een pak scheen hém de meest efficiënte wijze om de concurrentie het étalage- licht uit te blazen. Het verlagen van prijskaartjes kwam hem voor als „matsen". Teneinde zijn referaat in het juiste licht der onpartijdigheid te stel len, dient hier echter aan te worden toegevoegd, dfft hij een winkel exploi teerde, die de klanten haar genegenheid gewees door het aanbieden van gratis artikelen. Aangezien deze twee verklaringen niet leidden tot een uniforme waarde ring van het netelig probleem, hebben wij onszelve gezet tot een nauwkeurig onderzoek, dat zich over een aantal zaken op de Nieuwedijk uitstrekte. In het algemeen vertoonde het publiek zich verheugd over het ganse geval, al maakten sommigen de reserve, dat weliswaar de prijzen die van kort vóór de oorlog benaderen, maar dat de qua- liteit in gelijke mate die van kort 11a de oorlog nabij komt. Dit laatste nu zouden wij willen bestrijden. Wij za gen althans in een étalage ons favoriete merk overhemd voor de helft van de prijs. Toen wij naar binnen stapten om dat koopje te halen, zei de verkoper echter: „Dat hebben wij niet in uw maat. Maar we hebben wel een ander heel goed overhemd voor u. Welke maat heeft u?" Dit alles neemt niet weg, dat er na tuurlijk wel degelijk koopjes zijn te halen. Want er gaat van alles voor een zacht prijsje, ja zelfs voor een half zacht prijsje weg. En niet alleen in de textiel, ook in andere sectoren van de duurzame consumptiemiddelen. Wan neer u weet wat een sector van de duurzame consumptiemiddelen is, dan kunnen wij u mededelen, dat hieronder bijvoorbeeld opklapbedden worden verstaan. Of Perzische tapijten. Om maar niet te spreken van Persische tapijten. Wij zagen althans een aan plakbiljet dat „Imitatie-Persische ta pijten" voor slechts elf gulden aan den volke beloofde. Origineel imitatie- Perzisch zal natuurlijk wel iets duur der uitvallen. Wij willen u natuurlijk geen raad geveh, maar wel mededelen, dat wij persoonlijk nog even zullen wachten totdat ons aankoop-programma met geheel gesloten beurs zal kunnen ge schieden. Tot de tijd dus, dat geadver teerd zal worden: „Wanneer u zo be reidwillig" zoudt zijn een dressoir bij ons weg te komen halen, krijgt ge er een .bijpassend kasteel bij cadeau". Inmiddels volgen wij met de grootste belangstelling de prijzen, die nog maar steeds dalen, voor zowat alle artikelen. Alleen het prijzen van de dag moet nog plaats hebben, maar dat zal wel niet geschieden eer het avond is. BOEDA Het programma van het Holland Fes tival vermeldt voor hedenavond het optreden van de Hindoedansercs Hirna. Kesarcodi in de Stadsschouw burg, waar Dinsdagavond de Neder landse Opera een reprise van „Orfeo" van Gluck geeft, met Kathleen Fer rier als gast in de titelrol. In Carré hebben vandaag en morgen de laat ste voorstellingen van het blijspel der gerechtigheid „Leer om leer" van William Shakespeare door de Neder landse Comedie plaats. Het Residentie Orkest voert Dinsdag avond in het Concertgebouw een programma van 10erken van Maurice Ravel uit, te welen L'Enfant et les Sortilèges" en de beide suites „Daph- nis et Chloë". Medewerking verlenen het Nederlands Kamerkoor en .de vocale solisten Elisabeth Glastra van LoonNoëmi Perugia, Erna Spoo- renbergLaurens Bogtman, John van Kestercn en Davicl Hollestellc. Het geheel staal onder leiding van Wil lem van Otterloo. Op een Maandag te geven ochtend- concert in de kleine zaal van het Concertgebouw voeren Géza Frid en Luctor Ponse de Sonate voor twee piano's en slagwerk van Béla Bartök uit. Zondag speelt het koperkwartet van het Concertgebouw (met mede werking van de trombonist E. Haag man) op het zogenaamde schiereiland tegenover het I.C.C. in het Vondel park iverken van Josquin des Prés, Pezel. Susato en Jan Koetsier. „Tot u zal spreken...." is de titel van cle deze iveek in City draaiende, in het programma van het Holland Festival opgenomen film van Wil liam Wellman met James Whitmore en Na»c.y Davis. In Tuschinski wordt vertoond „De weg der hoopvan Pietro Gcrmi, in Kriterion „Zij gaven hem macht" (All the king's men) van Robert Rossen, die met drie Oscars bekroond werd. Liefhebbers van zomertoneel kunnen nog steeds in drie theaters terecht: in de Kleine Comedie wordt „Potasch en Perlemoer" met Kaart en Bos kamp opgevoerd, in het Centraal Theater Pruim en Perzik" met Her man Bouber en Hans Kaartin het Leidseplein Theater „M'n man heeft complexen" door het Ruys-ensemble zonder Cor Ruys. Ter gelegenheid van het Congres van kunstcritici is er in de Galerie le Canard in de Spuistraat een expo sitie van werken van Nederlandse schilders-recensenten, ongeveer der tig in getal. Bij Van Lier aan het Rokin wordt een tentoonstelling ge houden van werken van de schilder Demonte Taborda uit Uruguay. In oorlogstijd, het zal in 1942 geweest zijn, ontving een organist die in zijn kerk op een stil uur aan zijn instrument stu deerde, bezoek van een Duits officier. Hij had niemand verwacht, was reeds geruime tijd alleen in de kerk, toen onverwacht de deur boven aan de torentrap geopend werd en de zware knaap naar het orgel stapte. De verrassing was niet aangenaam. De Duitser grijnsde zelfbewust en gevoelvol, terwijl hij met de hakken klapte. Hij zeide zeer muzikaal te zijn, op het horen der orgelmuziek naar boven te zijn gekomen en dat hij even wilde luisteren. Hij merkte op dat het hem bekend was dat de grote Duitse meesters Bach en Handel ook orgel werken hadden geschreven, dat het orgel een „famoos" apparaat was en dat in ieder geval „das Judenzeug" er niets mee te ma ken had. Deze opmerking klopte niet met de werkelijkheid van het ogenblik, want de organist studeerde juist een van de orgel stukken van Mendelssohn. Een onschuldige boosaardigheid kwam in het hoofd van de speler op :hij stemde toe dat de ongenode gast even zou blijven, ried hem aan bene den in de kerk te gaan luisteren, omdat het orgel daar beter klinkt en zeide hem dat hij een werk van een Duitse componist zou voorspelen. „Schön". Stramme buiging, klap van de hakken, brede rug, zware stappen, deur dicht. De organist sloeg het eerste Preludium en fuga van Mendelssohn op en begon het stuk te spelen toen hij hoorde dat de offi cier op de stenen van het middenschip was gearriveerd. Het kloeke Preludium kreeg zijn kans in „het volle werk" van het in strument. Na afloop legde de organist zijn muziek in de kast en haastte zich naar beneden om niet weer de machtige gast bij zijn klavieren te moeten zien. Beneden aan de trap dankte de officier hem voor de „prachtige heldhaftige muziek", welke hij „bestimmt von Handel" noemde. De Duitser had stil en met bewondering ge luisterd naar de muziek van een Joods componist die hij verfoeide. Dit bedrog was de luisteraar bezorgd door de speler. Er zijn meer van dergelijke grapjes; men vraagt zich af hoeveel zelf bedrog inzake waardering er dagelijks zou zijn als het publiek niet gewend was bij aile schilderijen, beelden, concerten en opera-programrna's op de eerste plaats de namen te lezen. Zelden ontmoet men onbe vangen kunstliefhebbers. Een beroemde naam, een naam-a-la-mode is een paspoort voor de schoonheid, een soort verheven diploma, eigenlijk een geruststelling voor de kleinmoedige die geen risico durft te nemen. Stel je voor iets zéér te bewonde ren wat niet gegarandeerd is; stel je voor niet getroffen te zijn door iels waarover iedereen opgewonden spreekt! In een mu seum buigt men zich voor een schilderij om eerst het vergulde naambordje te lezen, Rembrandt, ha, prachtig! Een onbekende naam en meteen hangt er een mist voor de geest. Er zijn talloze Nederlanders die niet in de Nederlandse Opera geloven, om dat de instelling niet zo beroemd is als het Teatro alia Scala in Milaan. En wat moest men met een concert beginnen als de na men der componisten niet gepubliceerd stonden, de solist niet bekend gemaakt was en deze onzichtbaar was opgesteld? Na- praterij en wantrouwen nemen een zeer grote plaats in. Dit wijst er dus op hoe weinig vrijheid de mensen hebben. Naast deze algemene, vulgaire hebbe lijkheid bestaat ook de drukkende belem mering van onbevangenheid in de heers zucht der principes. Gehele tijdperken waarin de schoonheid bloeide, worden ont kend omdat de aard dier schoonheid niet overeenkomt met een eigendunkelijk prin cipe. Nog onlangs speelde een jonge cellist mij enkele werken voor; hij deed het vir tuoos en in zekere zin onberispelijk. Toen hij mijn oordeel vroeg moest ik wel op merken dat al zijn voordrachten mij onaan gedaan hadden gelaten. Hij zeide mij dat hij in principe niet romantisch speelde. Dit is bepaald weerzinwekkend. Een dergelijk „inzicht" bewijst au fond een gemis aan muzikaliteit, want als de jonge man een werkelijk muzikaal artist was, zou het dwaze principe geen kans bij hem hebben. Sommige kunstliefhebbers verstrikken zich dei-mate in moderniteit dat het zoge naamde verleden voor hen verduisterd wordt, alsof de schoonheid niet onafhan kelijk van de tijd een levend element is; anderen houden het er voor dat er een goede oude tijd was, waas?sa de kunstenaars als fatsoenlijke mensen fatsoenlijke stuk ken maakten. Zij willen zich „inleven" in de oude stijl en beperken zich eveneens onder de dwang van principes. Bij allen leeft de vrees voor vergissing ten opzichte van het een of het ander. Men verknoeit het kunstgenot zoals men de natuur ver knoeit door van alle tuinen potsierlijke rotstuintjes te maken naar de geldende methode. Niet wat de natuur biedt maar wat het principe, de mening wil, erkent men. De Festivals, welke ik overigens geens zins veroordelen wil. geven natuurlijk rijkelijk voedsel. Er zijn mensen die van het Holland Festival, het Festival of Bri tain, het Festival in Salzburg, alles wil len meemaken, omdat ze er dan over kun nen praten. Want stelt u zich voor dat u geen oordeel hebt. Maar oordeel en zelf bedrog liggen vlak bij elkaar, evenzeer als voorzichtigheid en benauwdheid. Leve de vrijheid. HENDRIK ANDRIESSEN. ADVERTENTIE De Amsterdamse blokbandchauffeurs hebben de kinderen van de Mythyl school, die in het Wilhslmlnagasthuis te Amster dam is gevestigd, enige genoeglijke uren bezorgd. Donderdagmorgen vertrokken een twaalf taxies met kinderen, doktoren en verpleegsters van de school naar. het Gooi, waar de jeugd in een uitspanning op lek kernijen werden onthaald. Op 24 Juli wordt de kinderen een feest avond aangeboden. De blokbandchauffeurs hebben het plan om nog driehonderd andere gebrekkige en behoeftige kinderen uit Amsterdam en het. Gooi een genoeglijke dag aan te bieden. Van 30 September tot 3 October wordt in Scheveningen de tweede bestuursvergade ring van de Wereldliga tot Bescherming van Dieren gehouden. Op 3 October wordt de vergadering in Leiden voortgezet.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1951 | | pagina 5