Oost-Duitse regering maakt reuzenzwaai naar een milder, verdraagzamer politiek Bidaults hoofd viel onder parlementaire guillotine Weerbericht Rhee weigert een bestand Centrum-partijen gaan slag leveren om betwis Tot bevordering der Duitse eenheid Communistische partij geeft fouten toe en staakt propaganda voor de volksdemocratie Zapotocky geeft onlusten toe Adenauers program Het woord is aan... Stijgende verlieslijst in Worcester (V. S.) Godsdienstvrijheid hersteld Einde van de collectivering In telegram aan Eisenhower ITALIAANSE VERKIEZINGEN Eén stem tekort Onregeerbaar Frankrijk drijft af naar politieke en economische chaos Uitbreiding van Schiphol Eisenhower: „Wij kunnen niet alleen strijden" 67e JAAR GA N--G No 281 Bureaux: Kennemerlaan 186, Telef. Adm. 5437. Telef. Redactie 5389, na 5 uur: 5080 (K2550), Meervlietstraat 80 - Haarlem: Gr. Houtstr. 93, Directie, Hoofdredactie en alle afdelingen 15295 (6 lijnen). Adv.tarieven op aanvr. bij de Admin. Directeur Hoofdredacteur: Robert Peereboom DONDERDAG 14 JUNI 19 53 IJmuider Courant velser Haailems Dagblad editie OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT v 297e JAARGANG No 128 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh.opZon-enFeestdagen. Abonnement per week 4"' cent, per kwartaal 6.10. Franco per post 6.SO. - Girorekenin 273107 ten name van Haarlems Dagblac Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman BERLIJN, (Reuter, DPA, United Press). 11 Juni. Als bij toverslag is de politiek van de Oost-Duitse regering omgezwaaid van fanatiek communistisch naar ver bluffende mildheid. Blijkbaar zijn ingrijpende instructies uit Moskou er de oorzaak van. Volgens de bekendmakingen der regering en de S.E.D., de Oost-Duitse commu nistische partfj is de hele „socialistische opbouw" in Oost-Duitsland stilgelegd. De agrarische collectivering is stopgezet. De voorbereidingen tot een militaire organisatie zijn gestaakt. Verdedigingswerken zullen niet meer worden afgebouwd. Vluchtelingen mogen zonder risico voor lijf en goed terugkeren. Er zal een algehele amnestie voor politieke misdrüven in werking treden. De godsdienstvrüheid wordt hersteld er is reeds een overeenkomst tussen kerk en staat gesloten. Het verkeer tussen de zones zal worden geregeld met nieuwe passen. Het particuliere initiatief zal worden hersteld in de economie. En dit alles heeft ten doen: Bevordering der Duitse eenheid. „Alle hinderpalen moeten uit de weg", is thans de leuze van Oost-Duitsland. Het hoofd van de Evangelische kerk in Duitsland, bisschop Otto Dibelius, en de Oost-Duitse premier Grotewohl ziin het eens geworden over een program van ne gen punten ter beëindiging van het con flict tussen kerk en staat, meldt het Oost- Duitse nieuwsbureau ADN. De regering heeft beloofd de gearresteer de geestelijken in vrijheid te stellen. Het godsdienstonderwijs op de'scholen kan weer worden gegeven en de „jonge ge meente" een jeugdvereniging van de kerk, kan haar werk ongehinderd voortzetten overeenkomstig de door de grondwet ge waarborgde vrijheid van geweten. De kerk heeft harerzijds beloofd zich te onthouden van „critiek die strijdig is met de grondwet en zich niet te bemoeien met het economische en politieke leven van het land". Kerkelijke functionarissen hebben ver klaard dat zij geen j-eden zien om te twij felen aan de oprechtheid der Oost-Duitse onderhandelaars. Belangrijk achten zij de volgende zin snede in het officiële Oost-Duitse verslag van de vergadering: „Het feit dat de her eniging van ons vaderland en een vredes verdrag dringend noodzakelijk zijn, eist dat alle hinderpalen uit de weg worden geruimd". Andere punten van overeenstemming zijn: Het grootste deel van de eigendom men van de kerk wordt teruggegeven. De om godsdienstige reden ontslagen studen ten zullen weer tot de universiteiten wor den toegelaten. De staatssubsidies aan de kerk zullen volgens de overeengekomen re gels worden betaald. De Oost-Duitse regering heeft 40.000 mark beschikbaar gesteld voor herstel werkzaamheden aan een door bommen beschadigde veertiende eeuwse kerk te Er furt in Thüringen. Deken Heinrich Grueber, de verbindings man tussen de evangelische kerk en de Oost-Duitse regering, verklaarde tegen over het West-Duitse persbureau DPA dat de overeenkomst naar zijn mening geen overwinning van de evangelische kérk was, maar een wonder van God. Hij zei dat niet alleen de vonnissen tegen geestelijken en leken van de kerk maar alle vonnissen in Oost-Duitsland zouden worden herzien. Bisschop Lilje van Hannover, voorzitter van de Lutherse Wereldraad, die op het ogenblik in Berlijn verblijft, juichte de overeenstemming toe als een teken, dat het gezonde verstand opnieuw de overhand zou krijgen bij regeling van alle kwesties tussen kerk en staat. De Oost-Duitse regering heeft in de nacht van Woensdag op Donderdag ingrijpende wijzingen ingevoerd. Zij heeft een nieuw program gepubliceerd, waarin wordt be paald dat gevangenen amnestie zullen krij gen, dat particuliere handelaren credieten zullen worden verschaft en dat vluchtelin gen, die naar het Westen zijn uitgeweken, naar Oost-Duitsland mogen terugkeren en hun oude posities innemen zonder dat zij zullen worden gestraft. Het politieke bureau van de Oost-Duitse communistische partij zeide in een verkla ring, dat een van de doelen van deze ver anderingen is de weg te bereiden voor de Duitse eenheid. WENEN (Reuter). De Tsjechoslo- waakse president, Antonin Zapotocky, heeft Woensdag voor radio-Praag mede gedeeld, dat er zich in Tsjechoslowakije op vele plaatsen ongeregeldheden en protest bewegingen tegen de herziening van het geldwezen, die onlangs werd uitgevoerd, hebben voorgedaan. Zapotocky deelde mede, dat deze acties tegen de herziening geen succes hebben gehad. Dit was, naar hij zeide. grotendeels te danken aan het verenigd front van de arbeiders. Volgens de president zijn er bij de uit voering van de herziening van het geld wezen talrijke tekortkomingen geconsta teerd. De leiding van een aantal fabrieken had onvoldoende voorbereidingen genomen en financiële autoriteiten hadden geen schikkingen getroffen om de inwisseling vlot te doen geschieden. De mensen hadden uren in de rij moeten staan. „Al deze tekortkomingen hebben," aldus betoogde Zapotocky, „vijanden van ons re giem gelegenheid gegeven voor het begin nen van een tegen de staat gerichte activi teit." In de verklaring van de partij, bekend gemaakt door het Oost-Duitse persbureau A.D.N., wordt gezegd, dat zowel de Oost- Duitse regering als de Oost-Duitse commu nistische partij zich realiseren dat in het verleden bij de economische politiek ern stige fouten zijn gemaakt. De vergissingen waren gemaakt bij het innen van de belastingen, het overnemen van boerderijen, zekere maatregelen op het gebied van de landbouw en het invoeren van een distributiestelsel waarbij zekere groepen van de bevolking van hun bon kaarten werden beroofd. De boeren, die naar het Westen waren uitgeweken, zouden hun boerderijen dienen terug te krijgen als zij naar Oost-Duitsland terugkeren. Waar dit niet mogelijk zou zijn, dienden zij volledige schadeloosstelling te ontvangen. Alle vonnissen wegens het niet leveren van landbouwproducten, het niet betalen van belastingen en achterstand bij het be talen van contributies voor sociale zeker heid moeten worden herzien, aldus de ver klaringen van de Oost-Duitse communis tische partij. In de verklaring wordt geopperd, dat allen die naar het Westen zijn uitgeweken, naar Oost-Duitsland kunnen terugkeren, waar zij geen nadeel mogen ondervinden van hun vlucht naar het Westen. Zij zou den volledige burgerrechten ^rijgen, aldus de verklaring. Verder kondigt het politieke bureau aan dat de gehele kwestie van de passen tussen de zönes in Duitsland zal worden herzien. Ruime credieten op korte termijn dienen te worden verschaft aan handwerkslieden, groot, en kleinhandelaren, particuliere De West-Duitse bondskanselier, dr. Ade nauer, heeft Woensdag voor de Bondsdag in vijf punten de richtlijnen van zijn bui tenlandse politiek uiteengezet. Hij wil: vrije verkiezingen voor geheel Duitsland; vorming van een regering voor geheel Duitsland; het sluiten van een vredesver drag in vrij overleg; het regelen van alle territoriale vraagstukken in dit vredesver drag, en vrijheid van handelen voor een regering voor geheel Duitsland tot het aan knopen van betrekkingen met andere lan den, volgens de beginselen en bedoelingen van de Verenigde Naties. Adenauer verklaarde, dat de drie Weste lijke geallieerden geen toezegging hebben gedaan ten aanzien van een deel van Duits land, zoals in Korea het geval is. De ge allieerden zouden veeleer verzekerd heb ben, „tezamen met ons langs de weg ener vreedzame politiek te komen tot een her eniging van geheel Duitsland in vrede en vrijheid". aannemers en transportondernemers om de productie van consumptiegoederen door particuliere bedrijven te vergroten. Ook beval het politieke bureau amnestie aan voor alle gevangenen die korter dan drie jaar gevangenisstraf uitzitten en die veroordeeld zijn wegens misdaden jegens de eigendommen van de staat. Het politieke bureau beval verder aan de spoorwegtarieven voor arbeiders en enige andere groepen met vijftig procent te verlagen. Het Oost-Duitse persbureau A.D.N. heeft Woensdag gemeld, dat tot een aanzienlijke wijziging in de politiek van collectivering van de landbouw is besloten. Op een conferentie van de voorzitters en de leden van de Oost-Duitse productiege nootschappen te Oost-Berlijn werd bekend, gemaakt, dat er geen productiegenoot schappen meer zullen worden gevormd. „Ter verbetering van de arbeid in de bestaande productiegenootschappen" werd aanbevolen „geen nieuwe leden meer aan te nemen." De leden van de genootschappen moeten, aldus het bericht van A.D.N., „het recht hebben uit hët genootschap te treden zon der dat zij hierdoor in hun rechten schade ondervinden." SEOEL. (AFP.). Te Seoel is verno men, dat de Zuid-Koreaanse president, Syngman Rhee, Eisenhowers jongste schrüven aan hem heeft beantwoord. Pre sident Rhee zou hebben verklaard dat „re gering en volk van Zuid-Korea niet zul len instemmen met een wapenstilstand". De president zou opnieuw hebben mede gedeeld dat „elke wapenstilstand, waarbij Korea verdeeld blijft, door Zuid-Korea zal worden verworpen". Rhee's antwoord zou, via de Amerikaan se ambassadeur te Seoel, telegrafisch ter kennis van president Eisenhower zijn ge-- bracht. Voorts wordt nog vernomen dat presi dent Rhee een buitengewone zitting van het Zuid-Koreaanse kabinet heeft uitge schreven, ter bespreking van de wapen stilstandskwestie. Rhee heeft heden officieel te Seoel ver klaard het te betreuren, dat president Eisenhower de mening is toegedaan dat een wapenstilstand voor Zuid-Korea in vele opzichten voordelig zal zijn. „Wij nemen een ander standpunt in", al dus Rhee", en dit is onvermijdelijk, aan gezien een wapenstilstand volgens de door het Amerikaanse staatshoofd aanvaarde voorwaarden de doodsteek voor Zuid- Korea zou zijn". De Zuid-Koreaanse Nationale Vergade ring heeft, met 76 stemmen voor, géén tegen en 55 onthoudingen een motie aan vaard, waarin een beroep op de Zuid-Ko reaanse regering wordt gedaan een verdrag te sluiten met het Chinees-nationalistische bewind. Vijftigduizend Zuid-Koreaanse betogers trokken heden, in een demonstratie tegen de overeenkomst voor de uitwisseling van krijgsgevangenen, zingend door de straten van de grote Zuid-Koreaanse haven Poe- san. Alle winkels en kantoren waren ge durende de demonstratie gesloten. In Seoel werd voor de derde, achtereen volgende dag tegen de overeenkomst ge demonstreerd. Scholieren verzamelden zich weer buiten de gebouwen, waarin buiten landse journalisten zijn ondergebracht. Later trokken ongeveer vijfhonderd leden van de Zuid-Koreaanse artistenbond, met muziek voorop, door de straten van Seoel. Groepen toneelspelers gaven korte voor stellingen van een „Veldtocht naar de Jaloe". De Zuid-Koreaanse Nationale Vergade ring heeft president Syngman Rhee buiten gewone bevoegdheden verleend. Nji' Een tornado, die de stad Worcester in de Amerikaanse staat Massachusetts heeft getroffen. richtte daar grote verwoestingen aanen maakte vele slachtoffers. Ettelijke woningen werden door de hevige rukwinden, die met zware hagel gepaard gingen vernield. ROME, (AFP) De Italiaanse eerste minister, De Gasperi, heeft Woensdagavond verklaard, dat de verkiezingsstrijd de een heid en samenhang van de Christen-demo cratische partij en de Italiaanse katholieken heeft hernieuwd. Hij achtte het „zeer moei lijk te voorzien, of de nieuwe kieswet (die de partij met vijftig procent van het aan tal stemmen plus een stem een premie geeft) zonder gevolg zou blijven". Het scheelde maar weinig, zo zei hij, of deze meerderheid was behaald. Zoals men weet worden er 1.300.000 stemmen betwist. Een regeringswoordvoerder verklaarde, dat de communistische afgevaardigden op de 49.000 stembureaux opdracht hadden gekregen de geldigheid van zoveel moge lijk stembiljetten te betwisten, bijvoorbeeld als deze wat waren bezoedeld door vuile handen of lippenstift. Hij achtte het heel wel mogelijk, dat het nieuwe Huis van Af gevaardigden de meeste der betwiste stem men geldig zal verklaren. Woordvoerders van linkse en rechtse partijen gaven Woensdag te kennen, dat hun partijen alles in het werk zullen stel len om te voorkomen, dat de aangekondig de zetelverdeling drastisch wordt gewijzigd. Zetelverdeling Hieronder volgt een overzicht van de ze tels, die de verschillende partijen bij de verkiezing voor het Huis van Afgevaar digden hebben gekregen, een en ander in vergelijking met de in 1948 verkregen re sultaten. Centrum-coalitie: Christen-democraten Sociaal-democraten Liberalen Republikeinen Andere partijen Totaal Linkse oppositie: Communisten Linkse socialisten Linkse onafhankelijken Totaal (In 1948 vormden de linksgeöriënteerden 1953 1948 262 zetels 305 19 zetels 33 14 zetels 19 5 zetels 9 3 zetels 5 303 zetels 371 143 zetels 75 zetels zetels 218 zetels het z.g. Volksfront. Rechtse oppositie: Koningsgezinden Nieuwe fascisten Totaal Dit kreeg 183 zetels.) 1953 1948 40 zetels l i 29 zetels 6 69 zetels 20 By de Sociaal-Economische Raad zijn op het ogenblik twee belangrijke zaken in behandeling, waarover advies moet worden uitgebracht. De eerste betreft de ouderdoms voorziening. De behandeling hiervan zal nog geruime tijd in beslag nemen. De tweede zaak heeft betrekking op de kinderbijslag kleine zelfstandigen, waarover het ontwerp advies waarschijnlijk in September ge reed is. And ré Maurois: De stem waarmee een man voor leest onthult niet wie- hij is, maar wie hij wil zijn. Het is de stem van de persoon, die hij zich voor stelt als hij aan zichzelf denkt. Drie piepjonge reigers, strompelend en klapperend met hun kleine vlerken, poseerden in Artis voor de fotograaf. Het resultaat werd deze foto. WORCESTER (Reuter). Het aantal slachtoffers van de wervelstorm, die Dins dag het gebied rond Worcester in de Ame rikaanse staat Massachusetts teisterde, is nog steeds stijgende. In de ruines van on geveer 200 huizen kunnen zich nog slacht offers bevinden. Volgens de jongste niet-officiële gege vens kwamen 85 personen om het leven en werden 800 personen gewond. 2500 perso nen zijn dakloos geworden. De schade wordt geraamd op 50 millioen dollar. Door de wervelstorm, die Worcester Country teisterde, is het aantal slachtoffers van zeer recente wervelstormen in de Ver enigde Staten gestegen tot 423. De gemeenteraad van Amsterdam heeft enige voorstellen van B. en W. aangeno men inzake te verlenen en reeds verleende credieten voor de wederopbouw en de uit breiding van de luchthaven Schiphol. De vcor dit doel reeds verleende credieten, tot een .totaal bedrag van f 66.758.550, werden verminderd met f 1.926.300, een bedrag dat na uitvoering der werken zal overblijven. Voor bet uitvoeren van verschillende nieuwe uitbreidingswerken werd een nieuw crediet van f 6.800.000 toegestaan. (Van onze correspondent in Parijs) George Bidault is al niet gelukkiger dan zijn voorgangers geweest, die probeerden de investituur als kabinetsformateur te krijgen, al kreeg hij dan ook wat meer stemmen. 313 wist hij er op zijn program ma te verenigen, en dat was precies 1 te weinig. Zodat de crisis nu haar vierde week in gaat. Zijn executie geschiedde om goed 2 uur in de nacht. Ais volgend nummer, subsi diair slachtoffer voor de parlementaire guillotine wordt nu de radicaal Edgar Faure genoemd, een leeftijdsgenoot van Mendès-France, die evenais hij het cen trum van zijn verhoopte meerderheid een paar plaatsen naar links zou willen ver schuiven. Maar voor tot definitieve aanwijzing van de zevende formateur over te gaan, heeft president Aurio! voor vanmiddag eens nog maar eerst de fractieleiders op het Elysée ontboden om zo de schuldvraag nauwkeu riger te kunnen onderzoeken. Wat Bidault's falen betreft ligt de hoofd schuld zeker wel bij de radicalen. Die heb ben de jongste formateur, die vorige week Mendès-France niet bij wilde staan, met gelijke munt betaald en slechts 28 van hun 75 stemmen geleverd. Als politieke oorzaken van dit échec, af gezien dus van de zo belangrijke persoon lijke ressentimenten, mag men wel Bi dault's programmapunten aanwijzen, waar bij hij practisch volmachten voor een jaar heeft geëist voor het doorvoeren van eert dirigistische economische politiek. Bidault heeft gistermorgen een regerings verklaring voorgelezen, die zich over het algemeen onderscheidde door klaarheid en preciesheid, en waarin de gevoeligheden van de partijen, welker medewerking hij behoefde, zo veel mogelijk werden ontzien. Zo explosief en sarcastisch als Mendès- France zich had uitgedrukt, zo omzichtig en diplomatiek was over het algemeen Bi dault. Bidault, de derde formateur, die al thans een poging tot een oplossing waagde, stond niettemin in feite voor hetzelfde probleem als zijn beide voorgangers, de gematigde conservatief Reynaud en de linkse radicaal Mendès-France. Het wordt algemeen nu wel als een on weerlegbare waarheid erkend, dat op basis van de heersende grondwet met een al machtig, doch verdeeld en wispelturig par lement Frankrijk niet meer te reageren is. Het parlement zal dus eerst een deel van zijn bevoegdheden aan de thans machteloze regering over moeten dragen. Ziedaar het centrale probleem waarvoor de huidige crisis voor het eerst met deze dwingende kracht alle formateurs gesteld heeft en zal blijven stellen. De pil, die Bidault gisteren de Kamer te slikken gaf, was zeker niet minder bitter dan die van Reynaud en Mendès-France, al had hij die dan ook op een even andere wijze verguld. Eigenlijk vroeg Bidault zelfs nog meer dan zijn voorgangers. Dat hij niettemin een dozijn stemmen meer dan Mendès-France verwierf, zal wel kunnen worden toegeschreven aan de om standigheid, dat hij wat later kwam en dat de crisis, gelijk dat hier heet, iets verder kon rijpen. Van Mendès-France had de formateur intussen wel de voornaamste financiële en economische clausules overgenomen. Ook Bidault wees op de absolute urgentie van de sanering van het economische leven en de handel en op de noodzaak de wederop bouw nu eens eindelijk ernstig ter hand te nemen. Stok achter de deur Bidault zette nog een stok achter de deur. Omdat René Mayer met een absolute mere- derheid ten val is gebracht,is nu een grond wetsartikel van toepassing geworden, dat een volgende minister-president het recht geeft de Kamer te ontbinden, indien ook hij binnen een tijdsverloop van 18 maanden, tenminste 314 stemmen tegenover zich zou vinden. Dit was het zwaard van Damocles, dat Bidault gisteren, al was het dan ook nog zo behoedzaam, boven de hoofden der gedeputeerden hing. Het is wel zeker dat deze omstandigheid nu een extra factor vormt die de oplossing van deze crisis, die een duidelijke crisis van het regiem is ge worden, in hoge mate bemoeilijkt. Het parlement weet, dat een volgende premier over deze bevoegdheid zal beschik ken. Hij zal het lot en het bestaan van deze 627 gedeputeerden en beroepspolitici prac tisch in handen hebben. Aan de andere kant kan een formateur moeilijk minder vragen dan zijn voorgan ger, omdat het elke dag wel duidelijker wordt hoezeer dit parlement in ernst, en verantwoordelijkheid tekort schiet. Er wordt de wijsheid van een politieke Salo mo vereist om dit probleem tot een oplos sing te brengen. Geen eenheid zonder compromis MINNEAPOLIS (Reuter). President Eisen hower heeft Woensdag: in een redevoering te Minneapolis gehamerd op het thema, dat eenheid van de geallieerden over de gehele wereld noodzakelijk is. Hij zei, dat de Ver enigde Staten, hoewel zij de krachtigste na tie ter wereld zijn, niet hun eigen besluiten kunnen nemen om te staan en te strijden, waar zij dat zelf verkiezen. Tegen het communisme is een „totale verdediging" nodig, en, evenals er geen wa pen te klein is of een strijdtoneel te afge legen, zo is er geen vrij land te nederig om vergeten te worden", zo verklaarde de pre sident. „Wij hebben allen geleerd - eerst uit de aanvallen van de nazi's en later uit die van de communisten dat alle vrije landen te zamen weerstand moeten bieden om niet afzonderlijk te vallen. Deze essentiële, on ontbeerlijke eenheid betekent compromis sen, zo luidde Eisenhowers conclusie. De president stelde zijn opvatting van „totale eenheid" tegenover, wat hij noem de, een verdediging gebaseerd op de „for tentheorie." „Hoe kunnen wij ons losmaken van deze totale eenheid?" zo vroeg hij. ..Azië opgeven zou betekenen, dat een groot deel van de wereldbevolking gemobili seerd kan worden door de communistische aanvalsmachten". Het opgeven van Europa kwam volgens hem neer op verdubbeling van de industriële kracht van dezelfde machten. President Eisenhower kon heel wat van het gemopper over de UNO begrijpen, aan gezien niemand verheven is boven geprik keldheid over de schijnbaar nutteloze en langdradige politieke besprekingen in tij den van een grote crisis. Volgens de presi dent is misschien de grootste waarde van de organisatie, dat zij een spiegel ophoudt, waarin de wereld zichzelf kan zien zoals zij werkelijk is. ^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCOOOOOOOOOOCOOOOOCOOOOC^ STIJGING VAN TEMPERATUUR Verwachting, medegedeeld door het K.N.M.I. in De Bilt, geldig van Don derdagavond tot Vrijdagavond, opge maakt om 10 uur: Zwaar bewolkt met verspreide opkla ringen en in dc nacht en ochtend plaatselijk mist. Hier en daar enkele buien, mogelijk met onweer. Zwakke tot matige wind uit uiteenlopende richtingen. Over het algemeen hogere temperaturen. 12 Juni Zon op 4.20 uur, onder 21.00 uur. Maan op 4.31 uur, onder 22.18 uur. Hoog en laag water in IJmuiden Donderdag 11 Juni Hoog water: 3.06 en 15.37 uur. Laag water: 11.10 en 23.34 uur. Vrijdag 12 Juni Hoog water: 3.54 en 16.24 uur. x Laag water: 11.57 en uur'. «^OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOCOCCCCOOO(X*XDOOOCOO<»OOCC»-»-.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1953 | | pagina 1