Mijn vriend
de schurk
Herbewapening van de IJmond
Gelukkige KZOD-collectie voor
expositie in grote bedrijven
.Clowntje Riek
Wijk aan Zee
Heemskerk
Castricum
De Plankeniers"
met een nieuw stuk
van Will v. d. Berg
SANOSTOL
Ernstig ongeluk bij
Haarlems station
Grond, kalk en mest
Uitvoering van „Nieuw
Leven" uitgesteld
Bestemmingsheffing zou
gelden fourneren
Landarbeidersbond huldigt
trouwe leden
B.B.-filmavond wierp
vruchten af
Eerste overwinning van
St. Thomas 2
PIGSKIN
HANDSCHOENEN
Voor de kinderem
FEUILLETON
door David Bolderdijk
3i>
Betonwerker door trein
meegesleurd
DONDERDAG 19 NOVEMBER 19 53
Voor een kort moment
zijn ze bijeengekomen in
het Beverwijksë Statenhuis,
de student uit Pakistan, de
jonge doctor uit Helsinki,
de kleine donkere Saami
Contractor uit Bombay en
de Wikavan de Her
vormde Kerk, die jaren
door Afrika reisde en het
begin van de Mau-Mau
troebelen meemaakte en
onder meer met de leider
Kenyatta sprak. Onder het
gedempte licht van een ver
der lege zaal is in het Staten
huis een gesprek ontstaan
over de Morele Herbewape
ning. het fascinerend ideaal,
dat geen grenzen kent noch
erkent, geen rassen ziet en
geen verschillen, maar
slechts de mens en zijn vrij
heid wil dienen aan de
hand van een paar simpele
„levensregels".
Anis Uddin, lid van de
Unie van Moslem-studen
ten in Pakistan twee
brandende ogen in een don
ker. smal gezicht. Een der
millioenen, die na de onaf
hankelijkheidsverklaring
van Pakistan in 1947 weg
trokken toen de situatie met
India zich toespitste, een
der velen, die geladen met
haat en oproer samendrom
den in een klein café om
met andere studenten een
serie onduidelijke aanslagen
voor te bereiden.
Daar heeft hij de Fin
Pauli Snellmann voor het
eerst gesproken en deze
jonge Fin bracht hem in
contact met de idealen der
Morele Herbewapening.
Anis zwichtte voor de ster
ke overtuiging van Pauli,
dat er geen haat tussen
mensen kan en mag be
staan, dat er vier waarden
in het leven zijn, die dooi
de mens gevonden moeten
worden: de ware eerlijk
heid, de goede reinheid, de
volle onzelfzuchtigheid en
de grote liefde.
Hij werd er door gegre
pen en het werd zijn reli
gie, die hij uit wenst te dra
gen aan iedereen, die er
naar horen wil.
Van ganser harte veront
schuldigde deze Pakistani
zich tegenover zijn vroegere
doodsvijanden, want had
niet een zijner leermeesters
in het kamp der Morele
Herbewapening hem ge
zegd, dat „een eerlijke
vraag om vergiffenis de
gouden sleutel tot een
nieuwe gedachtenwereld"
is?
Daar is Wika Windig,
Nederlander. Hij ging naar
Afrika, naar de verdeelde
150 millioen mensen, die
beneden de Sahara leven en
zich toespitsen op weder
zijdse moord. Hij legde er
de leider der Mau Mau de
idealen van de morele her
bewapening uit en kreeg
ten antwoord: „Dat is, wat
Afrika nodig heeft". Hij
wist zijn opvattingen ook
bij de tegenpartij door te
praten, met het resultaat,
dat er nu volgens de mense
lijke methodiek der Morele
Herbewapening wordt ge
werkt in een rehabilitatie
kamp voor gevangen geno
men Kikoejoes.
„Als we het communisme,
dat materieel is in hart en
nieren, willen keren, dan
zullen we de bron van dat
communisme moeten doen
opdrogen" zegt John Becker
uit Londen. Het is een oude
waarheid, die echter in dit
verband nieuwe glans gaat
krijgen, omdat de Morele
Herbewapening niet tegen
het communisme in gaat,
maar deszelfs aanhangers
probeert te doordringen van
de waarden, die boven de
politieke sfeer van de klas
senstrijd uitstijgen. Hij laat
foto's zien van het grote
congres in Caux (Zwitser
land), waar twee oud
rivalen op politiek terrein
elkaar de hand reiken, om
dat ze elkaar tenslotte als
mens zagen.
Het groepje komt Dins
dagavond in het vereni
gingsgebouw aan de Van
Diepenstraat in Velsen-
Noord, om van al deze sim
pele dingen te vertellen en
deze jonge mensen hopen,
dat hun ideaal ook hier
wortel schiet, zodat zij ver
der kunnen gaan door de
wereld met achterlating
van een nieuwe loot aan de
stam der Morele Herbewa
pening in de IJmond.
Voor de leden van de afdeling Velsen
en omstreken van de Hollandsche Maat
schappij van Landbouw heeft ir. L. C.
Struys uit Zwolle Woensdagavond gespro
ken over Grondonderzoek en kalkbemes-
ting.
Kalk is onmisbaar zowel voor bodem als
bracht. (Dit trio behaalde met dit nummer
de planten, of de bodem te veel of te
weinig kalk bevat.
De kalk werkt in de bodem ten nauwste
samen met de organische meststoffen; is
de bodem door kalkgebrek te zuur dan
verdwijnen de bacteriën uit de bodem, die
de meststoffen moeten helpen verteren.
Ir. Struys heeft voorts het een en ander
verteld over de juiste toediening van kalk
aan de bodem. Hij deed dit, toegelicht met
een fraaie serie lantaarnplaatjes. De voor
zitter, de heer A. Peys dankte na afloop
ir. Struys voor zijn leerzame causerie.
Schuchter lentebodetje
Woensdag zijn aan de bloemenveiling de
eerste blauwe druifjes aangevoerd.
Deze primeur was van de heer J. de
Boer uit Castricum; er werd 54 cent per
bosje betaald.
MARKTBERICHT BEVERWIJK
Andijvie 914! i; bloemkool 1837; bos-
peen 1726; waspeen 817L; sla 613;
spinazie 3750; witlof 2746; prei 813;
spruiten 2040; tomaten 2179; knollen
6—13; pronkbonen 42; boerenkool 7—13;
groene kool 612; rode kool 510; peen
36; uien 2—5.
't Karpertje vist voor St. Nicolaas
De leden van de Beverwijkse hengel
sportvereniging toonden zeer weinig be
langstelling voor de vergadering, welke in
café „De Viersprong" werd gehouden.
Door de Alkmaarse vereniging „Luctor
et Emergo" was het voorstel gedaan om
voor de hengelaarsverenigingen uit de kop
van Noordholland een contactcommissie
in het leven te roepen en de leden beslo
ten zich hierbij aan te sluiten.
In de vacature van redacteur van het
clubblad „Karperflitsen" kon mede dooi
de geringe opkomst niet worden voorzien
en men besloot de voorziening hierin op te
schorten tot de jaarvergadering.
Op Zondag 29 November zal de jaarlijk
se St. Nicolaaswedstrijd worden gehouden
en de prijzen hiervan zullen worden uitge
reikt tijdens een contactavond op Zater
dag 12 December.
De voorzitter de heer A. Hoeben deelde
mede dat men zal trachten wederom de
spoorsloten te pachten.
R.K. Kerk wordt gerestaureerd
Het interieur van de R.K. kerk van Wijk
aan Zee wordt gerestaureerd; hierdoor
kunnen op werkdagen hierin geen diensten
worden gehouden, deze vinden plaats in
hotel „Ryckaartz". De diensten op Zondag
gaan normaal door.
Klaverjassende Strandmeeuwen
De voornaamste uitslagen van de op de
wekelijkse clubavond van de Wijk aan
Zeese klaverjasclub „De Strandmeeuwen"
gespeelde wedstrijd'zijn:
1. C. Warmenhoven 5016 pnt. en 1 mars;
2. N. v. d. Mey 4826 pnt.; 3. C. Paap 4448
pnt. en 1 mars; 4. G. Bodewes 4432 pnt.;
5. P. de Boer 4107 pnt. en 1 mars.
De voor Donderdagavond 19 November
vastgestelde uitvoering van de Wijk a.-n
Zeeër toneelvereniging „Nieuw Leven" is
wegens ziekte tot een nader te bepalen
datum uitgesteld.
Premievrij Staatspensioen
De Nederlandse bond voor Staatspen-
sionnering ijvert voor een premievrij bo
dempensioen voor elke Nederlander boven
de vijfenzestig jaar. De gelden hiervoor
moeten worden gevonden in de vorm van
een bestemmingsheffing bij de belastingen,
aldus de heer F. J. Damen., die sprak op
de feestavond van de afdeling Heemskerk,
welke Woensdag in zaal Nijman werd ge
houden.
De heer Damen vertelde, dat de zorg
voor ouden van dagen al net zo oud is als
de geschiedenis; hij gaf een overzicht van
de toestanden van vroeger, waar zelfs in
de Gouden Eeuw, toen Nederland schat
rijk was, de grijsaards verkommerden van
armoede en gebrek.
Ook in latere jaren werd het niet veel
beter en hij haalde een hoofdstuk uit de
Camera Obscura aan, waar Hildebrand in
..Kees. het diakenhuismannetje vertelt zijn
historie' dit zo treffend heeft beschreven.
Pas in 1913 kwam de eerste wet tot
stand, maar aan dr. Drees komt de eer toe,
de ouden van dagen een redelijk bestaan
te hebben bezorgd, aldus de heer Damen.
De voorzitter, de heer T. Wentink deelde
in zijn openingswoord mede dat de afde
ling na een periode van vijftien jaar, waar
in weinig activiteit werd ontplooid, thans
weer van zich zal laten horen en de eerste
stap hiertoe was deze feestavond, welke
werd verzorgd door het gezelschap Dick
van Peursen, dat er in slaagde de volle
zaal aangenaam bezig te houden met enige
éénacters, die op zeer goede wijze over het
voetlicht werden gebracht. Vooral in „Vor
stenplicht". waarin Dick van Peursen en
Hélène Vink samen optraden, gaven zij
gaaf spel te zien.
De afdeling Heemskerk van de R.K.
Landarbeidersbond houdt Vrijdag 20 No
vember in zaal Nijman een vergadering,
waarop de leden die vijfentwintig jaar lid
van deze bond zijn, zullen worden gehul
digd.
„Ons Genoegen" speelt
„Welkom thuis"
De R.K. toneeelvereniging „Ons Genoe
gen" te Heemskerk geeft op Zondag 22 en
Maandag 23 November in zaal Dam een
opvoering van het blijspel „Welkom bin
nen" van Chr. Hoogerwerf.
Klaproosdag bracht 114,34 op
De in Heemskerk gehouden collecte op
Klaproosdag heeft 114,34 opgebracht.
„Castricum is een moeilijke gemeente
voor het werven van mensen voor de BB.
Dit vindt zijn oorzaak in het feit, dat on
geveer de helft van het totale aantal ge
zinshoofden en andere personen die voor
de BB geschikt zijn, hun werkzaamheden
buiten de gemeente hebben en deswege
niet voor de BB in aanmerking komen".
Aldus de heer J. A. Middelhoff, die in
Castricum met de organisatie van de Be
scherming Bevolking is belast. De heer
Middelhoff sprak deze woorden op de
filmavond van de organisatie welke
Woensdag in hotel De Rustende Jager
plaats vond, tijdens welke hij in een
korte, heldere uiteenzetting het werk van
de BB uit de doeken deed.
Tevoren had Castricumcums burge
meester, de heer C. F. Smeets, de bijeen
komst geopend en zijn spijt uitgedrukt
over de betrekkelijk geringe opkomst.
Niettemin heeft deze avond tot resultaat
gehad dat 14 personen schriftelijk verzoch
ten cm meer over cle BB. te mogen ver
nemen, hetgeen een stap in de goede rich
ting is.
De circa 50 aanwezigen kregen een in
teressant filmprogramma voorgezet, ver
toond door de organisator van de BB. in
de kring Bergen. Hiervan werd als eer
ste de film Popular Science gedraaid, een
Amerikaanse film met Hollandse tekst,
over luehtkartering, bloedplasma en het
uit de lucht per vliegtuig „oppikken" van
luchtpost.
De BB.-film over Londen in oorlogstijd
„De les van Londen" bleef niet achterwege
en in „Staakt het vuren" werd aange
toond, hoe door onachtzaamheid branden
ontstaan.
Een documentaire over de opbouw van
Walcheren na de oorlog en Houen Zo, de
meesterlijke film over de herrijzenis van
Rotterdam na de oorlog en de wederop
bouw van het verwoeste stadscentrum,
completeerden het geheel. Met de opwek
king aan de totstandkoming van een hech
te BB. in Castricum mede te werken, sloot
de burgemeester de avond.
Dinsdag 15 December zal men opnieuw
een filmavond houden.
Het tweede tiental van de Castricumse
R.K. Damclub St. Thomas heeft de bonds-
competitiewedstrijd teg6n Zaandam 3 in
een 146 overwinning omgezet. Dit is de
eerste zege van de Castricummers in het
Zaanse district en het heeft voor hen tot
gevolg, dat zij in hun afdeling de onderste
plaats hebben verlaten. Thans draagt Zaan
dam 3 de rode lantaarn.
De onderlinge wedstrijden van St. Thomas,
die evenals de ontmoeting St. Thomas 2
Zaandam 3 in hötel Sport - Duinzicht wer
den gespeeld, leverden de volgende uit
slagen op. Afdeling 1: B. Beentjes—J. Geuke
20: A. de ZeeuwG. Sprenkeling 20.
Afdeling 3: J. SteemanL. Valkering 11.
Afdeling 4: L. ZwartP. de Vries 02;
Th. Graas—W. Admiraal 2—0.
Middenstanders kwamen bijeen
De afdeling Castricum van de Neder
landse Katholieke Middenstandsbond had
voor Dinsdag in hötel De Harmonie een
contactavond voor haar leden belegd. De
animo van de zijde der leden voor een der
gelijke bijeenkomst wordt steeds '.groter,
waarvan de voorzitter, de heer J. Kraak
man, in zijn openingswoord met vreugde
gewaagde. De geestelijke adviseur, kape
laan P. H. Heemskerk, hield een causerie
over „De opgroeiende jeugd". Tot slot
kwamen de kaarten op tafel voor de wel
haast traditionele klaverjaswedstrijd en
liefhebbers van biljarten konden eveneens
hun hart ophalen.
Het ligt in de bedoeling, dat de heer J.
van Hedel, uit Beverwijk, voor de mid
denstanders op Maandag 14 December zal
komen spreken over „Belastingaangelegen
heden".
VANGSTBERICHTEN UIT ZEE
Nacht van 18 op 19 Nov.
Volle vleet: KW 170,
KW 45, 34 k.; KW 175,
KW 20, 20 k.; KW 41,
IJM 75 17 k.
KW 2, 50 k.; KW 138,
KW 57, 8 k.; KW 144,
KW 151, 45 k.; KW 37.
Halve vleet: KW 123,
KW 19, 6 k.; KW 168,
KW 14. 17 k.; KW 22.
K 86, 17 k.; KW 32. 80
KW 43, 8 k.; KW 70,
KW 3, 30 k.; KW 9. 34
47, 70 k.; KW 48, 120 k
78, 23 k.
50 k.; KW 73,
10 k.; KW 38,
85 k.; KW 130,
17 k.; KW 127,
40 k.; KW 29,
30 k.; KW 5,
10 k.; KW 140,
k.; IJM 283. 17
12 k.; KW 129.
k.: KW 25, 10 k
KW 141, 25 k.
10 k.;
15 k.;
8 k.;
15 k.;
10 k.;
17 k.;
10 k.;
30 k.;
k.
50 k.;
KW
KW
Gedeelte van de vleet: KW 15. 40 k. nog
40 n.; KW 110, 50 k. nog 30 n.; KW 54, 90 k.
nog 45 n.; KW 49, 60 k. nog 15 n.; KW 167,
60 k. nog 10 n.; KW 95, 140 k. uit 45 n.
Geen vangst: KW 50. KW 42. K# 6. IJM 74.
Gemiddelde vangsten: vleet 30 kantjes.
De grote vangsten kwamen voor op de En
gelse wal. Daar de wind is gedraaid werd
vannacht in het Kanaal minder gevangen.
Een Vlaardingse loggers meldde slechts drie
kantjes te hebben scheep gehaald en de KW 40
had een buit van vijftien kantjes.
ADVERTENTIE
55
De titel van Will, van der Bergs nieuwe
toneelstuk „Ik geef u nog drie maanden"
is gebaseerd op de ontstellende mededeling,
die Jan Hoeks op zekere dag van zijn huis
arts vernemen moet; hij heeft nog slechts
een kwartaal te leven. En het lijkt mij niet
onmogelijk, dat vele toeschouwers in de
zaal zich op dit moment even hebben af
gevraagd: „Hoe zou ik zelf op deze bood
schap reageren!" Het antwoord op deze
netelige vraag is uiteraard geheel afhan
kelijk van de wijze, waarop elk mens indi
vidueel is ingesteld, zodat er voor een der
gelijk probleem verschillende oplossingen
mogelijk zijn. Tijdens het schrijven van
zijn stuk, heeft Will, van der Berg voor
de hoofdrol eveneens een gedragslijn moe
ten vaststellen en daarvan interesseert het
ons dan in de eerste plaats, of deze voor
het publiek logisch te aanvaax-den is. En
ADVERTENTIE
f AsT&MeU
ADVERTENTIE
ENMODE
Tricot gevoerd
ƒ12.90
BARTELJORISSTR 24
HAARLEM TEL. 20420
Het organisei-en van exposities van
schilderijen of tekeningen in de perso-
neelcantines van grote bedrijven, zoals dat
bij de Hoogovens te IJmuiden nu al enige
jai'en geschiedt, begint meer en meer na
volging te vinden. Verscheidene kunste
naarsverenigingen hebben meer dan be
langstelling, ja daadwerkelijke bijdragen
geleverd om deze wijze van kunstsprei
ding te bevoi'dex-en. De stichting Kunst en
Gezin houdt zich zeer intens met deze ma
terie bezig en is zelfs reeds zover, dat zij
ook voor de deelnemende kunstenaars
gunstige resultaten heeft bereikt, zoals on
langs bleek uit het bericht over het be
schikbaar stellen van belangrijke prijzen
voor beeldhouwkunst op de komende bloe
mententoonstelling op de Keukenhof.
De Grafische Inrichting Joh. Enschedé
en Zn heeft eind vorige week haar eerste
cantinetentoonstelling geopend met werk
van Haarlemse kunstenaars. De vereni
ging Kunst zij ons Doel had hier de pri
meur. Een zeer gunstige conditie was het,
dat K.Z.O.D. juist enige tijd geleden uit
Tante Liezebert.ha zag wel dat Bunkie niet jokte. En al begreep ze dan ook niet, hoe
die sporen van de jam aan zijn mond kwamen, toch geloofde ze hem.
„Ik kon me ook al niet indenken, dat jij zomaar van de jam gesnoept zou hebben,
Bunkie!", zei ze.
En ze dacht na over dat vervelende geval; ze begon eigenlijk al te begrijpen,
wie de schuldige was. Maar toen ze Seppo vroeg, of hij van de jam had gesnoept, zei
die heel verontwaardigd, dat hij het niet had gedaan.
Ja, dat was een lelijke streek van Seppo. Alleen ivas zijn plannetje niet gelukt, omdat
tante Liezebertha wel wist, dat ze Bunkie vertrouwen kon. Eigenlijk had Seppo het
wel leuker gevonden als Bunkie was gestraft.
Maar daar bleef het niet bij. Telkens verzon hij weer andere ondeugende streken;
die jongen scheen niet anders te kunnen dan plagen en vervelende dingen uithalen.
Hij snuffelde en rommelde in de kastjes van de jongens en gooide alles door elkaar.
Ook in Bunkie's kastje had. hij een hele tijd zitten rommelen; hij keek in de mooie boe
ken, waar Bunkie altijd zo zuinig en netjes op was, en gooide ze dan zo maar op de
grond.
En later vond Bunkie zijn boeken en speelgoed, door elkaar gegooid, en op de vloer
gesmeten, zoals Seppo ze had achtergelaten. Wat was hij kwaad!
haar leden een commissie gekozen had,
die zich zou belasten met de samen
stelling van een reisportefeuille van
gi-afiek en tekeningen. Het woord porte
feuille kan men inmiddels wegschrappen,
want de commissie heeft al spoedig erva
ren, dat de verzorging der kunstwerken
door het aanbrengen van een passe-par-
tout en een eenvoudige omlijsting een eer
ste vereiste is om het werk goed te pre
senteren. De aldus uitstekend „aangekle
de" werken waren al eerder getoond in
het Coornhcrt Lyceum en gaan na afloop
van de hier besprokeix expositie verder op
tournée door stad en land.'Er is een de
gelijk plan uitgestippeld en deze collectie
zal gedurende een jaar rondreizen.
Aardige collectie
Op gevaar af eentonig te worden zou ik
naar aanleiding van deze expositie nog eens
kunnen opmerken hoeveel beter de kwali
teit van zulk bescheiden en kleiner werk
toch doorgaans is dan hetgeen men op
de officiële museumtentoonstellingen van
deze vereniging te zien krijgt. Hiermee is
geen verwijt bedoeld en het verschijnsel
laat zich ook wel veiddaren. De werken, die
door de kunstenaars het zwaarst met be
doelingen beladen werden, zijn lang niet
altijd de best geslaagden.
Een vluchtig neer-geschreven studie, dooi
de schilder veronachtzaamd en vergeten in
een oude portefeuille blijkt daarentegen
soms grote waarde te bezitten als hij aan
het licht komt. Natuurlijk is dit geen regel
die men steeds en op alles mag toepassen.
Schrijvende over kunst loopt men gevaar
te generaliseren.
Hoe dan ook, uit de portefeuilles van de
K.Z.O.D. leden is ditmaal een bijzonder
aardige en smaakrijke collectie tekeningen
en grafiek voor de dag gekomen. Sommige
leden hebben klaarblijkelijk de meest ver
scholen hoekjes van hun atelier afgesti-oopt,
zoals H. F. Boot, die met twee sublieme
etsen menigeen zal verrassen.
De kwaliteit van al het werk staat op
een goed niveau, hetgeen mij er huiverig
voor maakt namen te noemen, daar men
daar maar al te snel een volstrekte kwali
ficatie uit afleidt. Als onderwerp heeft het
landschap een grote voorsprong op figuur
of stilleven. De keuze vei-raadt een vex'stan-
dig overleg en is juist voor een eerste be-
drijfstentoonstelling gunstig gedaan. Pro
blematiek is er niet bij, daai-cntegen vindt
men veel positieve waarden van gekund
vakmanschap en een ongecompliceerde,
zuivei-e visie op natuur en leven.
Daar men met dergelijke tentoonstel
lingen groepen mensen bereikt, waarvan
velen slechts zelden met schilderkunst in
aanraking komen, zal een zekei'e geleide
lijkheid bij de kennismaking gewenst zijn.
Ook in dit opzicht kan men de samenstel
ling der collectie gelukkig achten.
OTTO B. DE KAT
99
„Wacht maar. Dat kan ik meteen doen.
We hebben alle gegevens," zei de inspec
teur gewichtig. „Dan kunnen we meteen
de zaak rond maken."
Wat was dat nu weer: Rond maken? De
politie scheen een eigen terminologie te
hebben om de dingen onduidelijk te maken.
„Met mejuffrouw Beatrix Franeker?",
hoorde ik de inspecteur zeggen door de
telefoon. „O nee? Hoezo? O juist. Nee, ik
weet het ook niet. Maar ze heeft geïnfor
meerd naar twee heren, juist ja, nou, die
zijn terecht. Wilt u haar als ze thuis
komtWat zegt u? Welnee, die komt
wel weer boven water. Geen zorgen voor
morgen. Morgen? Ja natuurlijk, dat is maar
bij wijze van spreken. We zullen inlichtin
gen inwinnen. Dag mevrouw Franeker."
Hij legde de hoorn neer en verzonk in
gepeins.
„Dat is raar," zei hij nadenkend. „Nu is
die juffrouw zelf vennist. Wat zei ze ook
v/eer toen ze hier was? O ja, ze wist onge
veer waar de twee vermisten zouden kun
nen zijn en ze zou eens gaan infoi-meren.
Wat gek. Ze is niet teruggekomen."
Beetje vermist! Wat zou het meisje heb
ben aangevangen? Ik begreep nog steeds
niet waarom zij zoveel belangstelling voor
me had. Ze zou toch niet. Allemensen!
Stel dat ze naar Tellige was gegaan! Ze
wist immers dat wij de onderaardse gang-
zouden gaan onderzoeken die onder zij.n
tuin liep.
„Inspecteur," zei ik dringend, „we moe
ten geen tijd verliezen. Ik maak me onge
rust over dat meisje. Er zit een stelletje
schurken onder de grond dat tot alles in
staat is."
„Onder de gi-ond?" vroeg de inspecteur
verbaasd.
Ik vertelde hem daarop alles. Hij onder
brak me geen enkele keer, maar zijn ge
zicht werd steeds ernstiger naarmate mijn
verhaal vordei-de. En toen ik eindigde met
een beschrijving van onze vrijlating en
onze ontdekking dat we uit het tuinhekje
van Tellige waren gekomen voor wij in de
Kringel wei-den besmeten, zei hij:
„Dat is een zeer ernstige zaak, als u
tenminste niet hebt staan fantaseren. En
dat zullen we meteen onderzoeken. Van
avond nog. Of vannacht, liever gezegd.
Want het is al over twaalven."
Hij greep de telefoon en gaf ordei-s.
Binnen tien minuten waren we op weg
naar de geheimzinnige opening aan de
oever van de Kringel, waar we bij het be
gin van ons avontuur doorheen waren ge
kropen. We hadden vier stevige agenten
onder leiding van een vierkante brigadier
bij ons.
j,
„Hier moet het zijn," zei Vroegindeweij
met gedempte stem. De brigadier verza
melde zijn mannen om zich heen en gaf
zijn bevelen. Twee van de agenten trokken
waterlaarzen aan en stapten voorzichtig
in het water langs de oever. Zij bogen de
takjes van de struiken opzij en lieten het
licht van hun looplampen langs de walle-
kant schijnen.
„Niks te zien,' zei er een.
„Maar hier is het," hield Vroegindeweij
vol. „Er moet een opening zijn. We zijn er
doorheen gekropen. Ik weet zeker dat het
hier was."
De agenten zochten en speurden, maar ze
vonden niets. Niets dan zand en struiken,
verrotte walpalen en ratten.
„Er is geen gat," concludeerde de briga
dier tenslotte met een duidelijk misnoegen
in zijn stem. „U moet zich vergist hebben."
Vroegindeweij trok toen zelf een paar
waterlaarzen aan van een der agenten en
stapte in het water. Iiij vond evenmin iets
dat op een opening leek.
„Die smeerlappen hebben het zaakje
dichtgemaakt," gromde hij. „Ze hebben
vei-wacht dat we tei-ug zouden komen. Wat
een sloebers."
We gingen onverrichterzake terug naar
het bui-eau, Vroegindeweij en ik moedig
de spottende opmerkingen van de agenten
slikkend. De inspecteur hoorde het verhaal
wantrouwend aan.
„Dus toch gefantaseerd," mompelde hij.
„Weten jullie wel dat het strafbaar is, de
politie om de tuin te leiden?"
„Inspecteui-," zei Vroegindeweij thea
traal, „al wat mij lief is moge mij worden
ontnomen wanneer ik niet de waai-heid en
niets dan de waarheid heb gesproken. Er
was een gat. Er zijn twee getuigen, die er
beide doorgekropen zijn. De schurken
hebben het dichtgemaakt, omdat zij bang
waren dat we de politie zouden halen.
Laat ons nu niet in de steek. Doe een huis
zoeking bij Tellige. Probeer van zijn kel
der in de onderaardse gang te komen. Wie
weet wat u er vinden zult."
De inspecteur dacht na. Beurtelings keek
hij naar Vroegindeweij en mij. Eindelijk
doofde hij zijn sigai-et in de asbak, stond
op en zei:
„Best. Ik zal het erop riskeren dat ik een
flater sla. Maar ik beloof je dat je er spijt
van zult hebben, als je me voor het lapje
houdt."
t
Een uur later verlieten Vroegindeweij
en ik het politiebureau in de zekerheid,
dat Tellige ons te slim was afgeweest. De
inspecteur had niets gevonden dat leek op
enig ongeoorloofd bedrijf in het huis van
Vroegindeweijs buurman. De kelder was
een normale kelder, zonder verbindingen
met welke onderaardse gang ook. De in
specteur luchtte zijn woede tegen ons,
toen hij op het bureau terug kwam, waar
wij in spanning hadden zitten wachten.
„Die man lag in bed," grauwde hij, „en
schold me de huid vol, waar hij groot ge
lijk in had. Morgen krijg ik van mijn supe
rieuren de volle laag. Hij zal zijn beklag
komen doen zei hij. Dat heb je ervan als
je te goedgelovig bent. Maak dat je weg
komt en laat ik je nooit meer hier zien. Je
mag blij zijn dat ik je niet in een cel laat
stoppen."
„En hoe zit dat dan met juffrouw Fra
neker?" waagde ik. ,Ze moet toch gevon
den worden!"
„Kan me niks schelen," tierde de in
specteur. „Dat meisje zal ook wel aan te
gi-ote fantasie lijden. Maak dat je weg
komt. Ik ben het zat!"
Wc maakten dat we wegkwamen en lie
pen zwijgend, in gedrukte stemming, naar
huis.
„Wat nou?" zei ik.
„De moed niet opgeven," mompelde
Vi-oegindeweij. „De politie dwaalt. Wij
zullen onszelf recht verschaffen."
Ik stond met een ruk stil.
„Vroegindeweij," zei ik plechtig, „als je
maar niet denkt dat ik nog ooit rnet jou
onder de grond kruip. Ik doe het niet
meer, versta je? Je kan me nog meer ver
tellen."
„Je hoeft niet meer onder de grond,"
verzekerde hij. „Maar ik zou zo verdui
veld graag weten wat er aan de hand is.
En bovendien, dat meisje is er ook nog.
Stel je eens voor dat ze in handen van die
schurken is gevallen, om ontzentwil?"
Ik schrok. Beetje in handen van die
bruten! Dat fragiele, zwakke meisje....
Ja, kon ik eigenlijk wel rustig gaan sla
pen voordat ik wist wat er van haar ge
worden was?
te ooi-delen naar de gespannen aandacht,
waarmee de handeling in de zaal gevolgd
werd, zouden wij kunnen concluderen dat
de auteur volledig in zijn opzet is geslaagd.
Toch zijn er ook tegen dit stuk wel weer
enige bedenkingen aan te voeren. Zo wordt
de haat van vader Iioeks tegenover Thea
al bijzonder zwak gemotiveerd. De voort
durend in en uit lopende buurvrouw kan
evenmin een gelukkige vondst worden ge
noemd. En ook het laatste tafereel, waar
de handeling van de vooi-afgaande bedi-ij-
ven abrupt wordt afgebroken om in een
geheel nieuw motief te worden omgezet
de strijd tussen Thea en de oude Hoeks
om haar kind deed zelfs tamelijk gefor-
ceerd aan. Kennelijk zag de schrijver geen
andere mogelijkheid om een enigszins be-
vi-edigend slot te bereiken.
Maar afgezien van enige theatrale effec
ten kunnen ditmaal met genoegen ook
diverse boeiende scènes worden vermeld,
die van een kernachtige dialoog werden
voorzien, zodat een oordeel over het werk
van Will, van der Eei-g gelukkig niet altijd
negatief behoeft te zijn. Ik denk hierbij
aan de scènes tussen Thea en Bram, waar
bij de situatie van deze twee mensen met
zuiver begi-ip was aangevoeld. En met Lia
Stoops heeft de auteur eveneens een gees
tige omschrijving van een enigszins fx-ivool
natuurtje geleverd.
De opvoering, die de Oud-Katholieke
toneelvereniging „De Plankeniex-s" Dins
dag en Woensdag van dit stuk in hef Thalia
Theater te IJmuiden gegeven" heeft, gaf
eveneens meer aanleiding tot prijzen dan
voor afkeuring. Wanneer wij drie spelers
uitzonderen; W. Bunte, die als vader Hoeks
te weinig max-kant optx-ad, H. Veldman, die
te monotoon de dokter speelde en mejuf
frouw A. Tol wegens haar gewild komi
sche allure, dan rest nog een uit vijf per
sonen bestaand ensemble, dat niet minder
dan voortreffelijk een prachtig geheel
vormde. Hun articulatie was duidelijk en
de tekst werd perfect over het voetlicht
gebracht, waarbij een spelopvatting wex-d
gedemonsteerd, die vooral trof door de
natuurlijkheid. Het zou onbillijk zijn voor
een dezer vijf spelers een bepaalde voor
keur aan de dag te leggen, omdat zij ge
zamenlijk een homogeniteit vormden, die
de verschillende situaties van dit stuk tot
een voortdurend boeiend geheel samen
voegde. Doch hun namen mogen met ere
wordeij vex-meld. Het zijn Ko van der Wel
als Jan Hoeks (die zich als gast volkomen
in dit milieu bleek thuis te voelen), me
vrouw A. Wijkcr-Pel als Thea, mevx-ouw
A. van Kleef-Visser als Mies, J. Wijker als
Bram en mej. A. Pluk als Lia Stoops.
Regisseur Hunsehe kan trots zijn op het
geen hij met dit ensemble heeft bereikt.
Ook het publiek bleek deze voorstelling
in hoge mate te waarderen, waarvan men
getuigde door een intense stilte tijdens.en
langdurig applaus na de opvoering.
JAN VAN DAM.
Dinsdagmiddag tegen twee uur is er op
het emplacement van de Nederlandse
Spoorwegen tussen het station Haarlem en
de spoorbrug over het Spaax-ne een ernstig
ongeluk gebeurd. Op dat tijdstip vertrok
een personentrein van het station in de
richting van Amsterdam, terwijl een aan
tal arbeiders langs de spoorbaan met een
betonmolen werkzaam was. Een van deze
arbeiders, de 43-jarige betonwerker T. de
J. uit Amsterdam, wilde op dat ogenblik
juist de spoorbaan oversteken. De bestuur
der van de naderende trein heeft deze man
nog met alarmsignalen gewaarschuwd,
waarna deze trachtte, zich ijlings uit de
voeten te maken. Hij werd bij deze poging
belemmerd door een van staaldx-aad ver
vaardigde strop, die hij in zijn handen
droeg en die vermoedelijk bleef haken
achter een treeplank van het eerste trein
stel. Hierdoor is de man tegen de rijdende
trein aan getrokken. Met een kaakfractuur,
een gebroken linkerbeen en een hersen
schudding is het slachtoffer per zieken-
axito naar het St. Joannes de Deo zieken
huis vervoex-d.
We waren bij het huis van Vx-oeginde-
weij. Alles was donker, de verbaasde fa
milie had zich ter ruste begeven om van
de sensaties te bekomen. Ook in het huis
ernaast, bewoond door Tellige, was licht
noch leven te bespeuren. Buurman scheen
zich na het politiële bezoek weer naar zijn
legerstede te hebben begeven.
Vroegindeweij trok zijn schouders recht
en liep naar de voordeur van Tellige. Zijn
gezicht stond verbeten.
„Er is nog één ding dat we doen kun
nen," siste hij. „Kom mee, als je geen laf-
aai-d bent!"
Ofschoon ik een lafaard was, ging ik
mee, als in een droom.
Vroegindeweij dook"in de kraag van zijn
jas en belde. Na enkele ogenblikken ging
er boven een raam open en een figuur in
het wit boog zich naar buiten.
„Wie is daar?" vroeg Tellige.
„Politie, maak open", gx-omde Vroegin
deweij.
„Wat nou weer? Kunnen jullie me niet
met rust laten?" Mopperde Tellige, terwijl
hij het raam sloot. We hoorden gestommel
en er ging een licht op ergens in huis,
waax-van de zwakke schijn de gang in
stx-aalde.
Toen hoorden we hoe de knip van de
deur werd gedaan en een sleutel omge
draaid.
„Nu...." fluisterde Vroegindeweij.
Als één man wiex-pen we ons tegen de
deur, die met grote vaart openzwiepte.
(Wordt vervolgd).
