WYBERT
Wettelijke regeling van
het kleuteronderwijs
MAN
Vorstelijk huwelijk in Cascais
PANDA EN DE MEESTERVANGERS
<€ocU ió Uet
zo
Zwitsaletten
Wereldnieuws
Het rijk zal alle kosten
voor zijn rekening nemen
De radio geeft Dinsdag
Voorbereiding van
Europese Conferentie
Vrouwentekort in Nieuw Zeeland en crediet-
verlening aan emigranten wordt bestudeerd
Bacteriën
Openbaar en bijzonder
onderwijs financieel
gelijkgesteld
Verkoudheid
heesheid en
rokerscatarrh
Drie Nederlandse matrozen
zaten op Brugs monument
Kerkelijk Nieuws
Prins Bernhard naar Amerika
Demonstratie tegen
de „atoomoorlog"
Heringa Wuthrich
MAANDAG 14 FEBRUARI 1955
De" minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, mr. Cals, heeft bij de
Tweede Kamer een nieuw ontwerp voor een wettelijke regeling van het kleuter
onderwijs ingediend, nadat een reeds in 1950 ingediend ontwerp was ingetrokken.
Tegen dat ontwerp bleken talrijke bezwaren te bestaan. Met name ontmoette de
wijze, waarop de gedachte van de financiële gelijkstelling in het ontwerp was uit
gewerkt, ernstige critiek. Nu het beschikbaarstellen van een groter bedrag voor het
kleuteronderwijs dan in 1950 mogelijk is, heeft de regering een geheel nieuw wets
ontwerp aanhangig gemaakt.
In dit nieuwe ontwerp is uitgegaan van de gedachte der volledige financiële gelijk
stelling, zoals die ook in de Lager Onderwijswet 1920 is verwezenlijkt. Het vertoont
dan ook in vele opzichten een grote overeenkomst met deze wet. Anders dan bij het
lager onderwijs zal volgens dit ohtwerp het rijk echter in principe alle kosten van
het kleuteronderwijs, dus niet alleen de kosten van de bezoldiging, maar ook die van
de gebouwen en de exploitatie, die in eerste aanleg voor een belangrijk deel ten
laste van de gemeenten komen, voor zijn rekening nemen.
In het ontwerp wordt op de gemeente
besturen de plicht gelegd voor de stich
ting van een voldoend aantal openbare
kleuterscholen zorg te dragen. Mocht de
plaatselijke overheid te dezen nalatig zijn,
dan kunnen de ouders van een voldoend
aantal kleuters (30, 60 of 90 kleuters, naar
gelang het een gemeente met minder dan
50.000, 50.000—-100.000 of meer dan 100.000
ingezetenen betreft) de stichting van zulk
een school vragen.
Op grond van het principe der financiële
gelijkstelling zal de overheid de kosten der
bijzondere kleuterscholen naar dezelfde
maatstaf als die der openbare scholen uit
de openbare kassen vergoeden. Een school
bestuur, dat de kosten van de bouw en de
inrichting van een nieuwe school door de
overheid vergoed wenst te zien, zal moe
ten aantonen, dat de school door een vol
doend aantal leerlingen zal worden be
zocht. Hiervoor gelden dezelfde getallen
als voor het openbaar onderwijs zijn ge
noemd. De vergoeding van deze kosten van
bouw en inrichting en evenzeer die der be
zoldiging van het onderwijzend persopeel
zijn op vrijwel dezelfde wijze geregeld als
voor het lager onderwijs. Ten aanzien van
de vergoeding der exploitatiekosten wordt
daarentegen een van de lager-onderwijs-
wet 1920 afwijkende regeling voorgesteld,
maar met behoud van het principe der fi
nanciële gelijkstelling.
De exploitatiekosten krijgen de bijzon
dere scholen jaarlijks van de gemeente
vergoed. Als in een bepaalde gemeente de
werkelijke uitgaven ten behoeve van de
openbare kleuterscholen hoger zijn dan de
van rijkswege toe te kennen vergoedingen
zullen de bijzondere kleuterscholen ter
plaatse een overeenkomstige hogere ver
goeding ontvangen.
De leerlingenschaal .wordt op 40 gesteld.
Verwacht wordt, dat de gemiddelde klas
sebezetting 35 zal zijn.
ADVERTENTIE
voorkomt en bestrijdt U door
een regelmatig gebruik van
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.30 Platen. 7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15
Platen. 9.30 Voor de vrouw. 9.40 Morgen
wijding. 10.00 Platen. 10.50 Voor de kleuters.
11.00 Balletmuziek. 11.15 Kookpraatje. 11.30
Bariton en piano. 12.00 Amusementsmuziek.
12.30 Land- en tuinbouwmededelingen. 12.33
Voor het platteland. 12.40 Twee piano's 13.00
Nieuws. 13.15 Mededelingen rf platen. 13.20
Metropoleorkest. 13.55 Koersen. 14.00 Platen.
14.40 Schoolradio. 15.00 Viool, cello en piano.
15.30 Voor de vrouw. 16.00 Platen. 16.30 Voor
de jeugd. 17.20 De Dierenwereld en wij, cau
serie 17.30 Jazz-competitie. 18.00 Nieuws.
18.15 Piano. 18.30 Meer productiviteit brengt
iedereen profijt, causerie. 18.40 Orgel. 19.00
Voor de kinderen. 19.05 Paris vous parle.
19.10 Harmonie-orkest. 19.45 Toneelbeschou
wing. 20.00 Nieuws. 20.05 Journaal. 20.15 Ge
varieerd programma. 22.20 De Antwoord
man. 22.35 Platen met commentaar. 22.55 Ik
geloof, datcauserie. 23.00 Nieuws. 23.15
New York Calling. 23.20—24.00 Film
programma.
HILVERSUM n, 298 M.
7.00 Nieuwks. 7.10 Platen. 7.45 Morgen
gebed en liturgische kalender. 8.00 Nieuws,
weerbericht en Katholiek - ie-ews. 8.20 Pla
ten. 9.00 Voor huisvrouw. 9.40 Lichtbaken.
:auserie. 10 00 Voor de kleuters. 10.15 Platen.
11.00 Voor de vrouw. 11.30 Schoolradio. 11.50
Als de ziele luistert, causerie. 12.00 Angelus.
12.03 Platen. 12.30 Land- en tuinbouwmede
delingen. 12.33 Platen. 12.55 Zonnewijzer.
13.00 Nieuws en Katholiek nieuws. 13.20 Pro
menade-orkest en soliste. 14.00 Gevarieerd
programma. 15.00 Schoolradio. 15.30 Ben je
zestig' 16.00 Voor de zieken. 16.30 Ziekenlof.
17.00 Voor de jeugd. 17.40 Beursberichten.
17.45 Regeringsuitzending: Nederland en de
wereld: Atoom-energie en de maatschappij.
18.00 Voor de jeugd. 18.20 Sportpraatje. 18.30
Lichte muziek. 19.00 Nieuws. 19.10 Lichte
muziek. 19.30 Avondgebed en liturgische
kalender. 19.45 Platen. 20.40 Actualiteiten.
20.55 De gewone man. 21.00 Uit het Boek der
Boeken. 21.15 Platen. 21.20 Het lied van de
luit, hoorspel. In de pauze: Platen. 23.:00
Nieuws 23.1524.00 Kamerorkest.
TELEVISIE: (N.C.R.V.)
20 15 Journaal en weerbericht. 20.35 Viool
recital 20.45 Wordt vervolgd, T.V.-spel.
22.05—22.15 Dagsluiting.
BRUSSEL, 324 M.
12 00 Platen. 12.30' Weerbericht. 12.34 Pla
ten. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 14.00 School-
-adio. 16.02 Orgel. 16.30 Balletmuziek. 16.40
kinderliederen. 17.00 Nieuws. 17.10 Platen.
7.40 Platen. 17.50 Boekbespreking. 18.00 Voor
1» jeugd. 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Nieruws 19.40 Koorzang. 19.50 Syndicale kro
niek. 20.00 Voor de vrouw. 21.00 Orkestcon
cert. 22.00 Nieuws. 22.15 Viool en cello.
22.55—23.00 Nieuws.
BBC
22.00—22.30 Nieuws, feiten van de dag en:
Boeken en schrijvers. (Op 224 m.).
Voor de leidsters der openbare en bij
zonder kleuterscholen zal dezelfde sala
risregeling gelden. De bezoldiging in een
gemeente der eerste klasse zal ongeveer de
volgende minima en maxima te zien geven:
voor een leidster zonder de akte als hoofd
leidster: 190265 per maand: voor
een leidster met de akte als hoofdleidster:
235ƒ360 per maand en voor een hoofd
leidster: 275—400 of 295—425 per
maand, afhankelijk van het aantal leid
sters, dat aan de school is verbonden. Voor
hen, die niet in het bezit zijn van de ver
eiste bevoegdheden, zal een korting wor
den toegepast.
Voor de leidster's zal een soortgelijke
verlofregeling worden getroffen als voor
de onderwijzers bij het lager onderwijs.
Bovendien zal een wachtgeldregeling wor
den vastgesteld. De leidsters en de leraren
der opleidingsscholen voor kleuterleid
sters zullen pensioengerechtigd worden.
Voor toelating tot een kleuterschool
wordt een leeftijd van drie en een half jaar
het meest wenselijk geacht. Voorlopig zal
evenwel een leeftijd van vier jaar worden
aangehouden.
Schoolgeld
A's bijdrage in de kosten en om te
voorkomen, dat ouders hun niet-leer-
plichtige kleuters op de scholen laten in
schrijven, zonder dat zij voornemens zijn
deze regelmatig de school te doen bezoe
ken, wordt het heffen van een schoolgeld
nodig geoordeeld. Ouders, wier inkomen
beneden een bepaalde grens ligt, zullen
geen schoolgeld verschuldigd zijn. Reduc
tie zal worden gegeven voor ouders, van
wie twee of meer kleuters» de school be
zoeken.
Het rijk zal de volledige salariskosten
der opleidingsscholen vergoeden. De bij
drage in de overige kosten wordt tot
100 per leerling verhoogd.
De kosten van deze wettelijke voorzie
ningen zijn geraamd op 51.120.000. Hier
tegenover staat een geraamde opbrengst
der schoolgelden van 2.500.000. Boven
dien worden de kosten van deze wet ten
dele gecompenseerd door een herziening
van de uitkeringen aan de gemeenten uit
het Gemeentefonds tot een bedrag van
naar raming 28,4 millioen, zodat, met in
achtneming van de kosten der opleidings
scholen, welke op 600.000 moeten wor
den gesteld, uiteindelijk met deze voorzie
ningen een bedrag van 20.800.000 zal zijn
gemoeid.
Het bier zóas weer best
Drie matrozen van het Nederlandse schip
..Sient.ie Mensin^a", dat op het ogenblik in
de haven van Brugge ligt, hebben zich
schuldig gemaakt aan het beklimmen van
een monument en het toebrengen van
schade hieraan. H. van P., W. K. en
W. S. hadden Zaterdag in verscheiden
cafés de bloemetjes buiten gezet en be
klommen toen het standbeeld van de
Vlaamse helden Jan Breydel en Pieter Co-
ninck te Brugge, waarbij zij een fraai zij
torentje in wit steen van het monument af
rukten. De Brugse politie haalde het drie
tal met enige moeite van het gedenkteken
af en bracht het naar het bureau. Hier
werd procesverbaal opgemaakt en verna
men de Amsterdammers tegelijkertijd dat
de kosten van herstel meer dan duizend
gulden zouden bedragen. De monument-
beklimmers zoudenevenwel tegen een
borgsom in vrijheid gesteld kunnen wor
den, De kapitein van het schip deed de po
litie echter weten dat slechts een van de
drie fuifnummers aan boord terug mocht
keren en de andere twee maar ter be
schikking van de Brugse politie moesten
blijven
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Brandwijk A. Kool, cand. te
Gouderak.
Beroepen te Wijnjeterp-Duurswoude
(toez.) A. Meijering, vic. te Schonebeek.
Geref. Gemeenten
Bedankt voor St. Annaland H. Ligten-
berg te Rotterdam-W.
De aardigste man van dit jaar vind ik
tot nu toe dat jongetje uit Den Bosch,
zeven jaar pril, dat met de gejatte tas van
een conductrice een bezoek aan Den Haag
kwam brengen.
Het knaapje zal wel een pak op zijn
broek van vader en een bouquetje dikke
kusjes van moeder gekregen hebben toen
hij thuis kwam. In alle kranten heeft het
plezierige verhaaltje van zijn grote, arge
loze en heerlijke avontuur gestaan en nu
is het afgelopen. Uit. Vlug geraken zuike
verhaaltjes in het boek der vergetelheid.
Wij, iets dikkere, iets kalere, iets oudere
jongetjes, zijn fraai en kundig bijgevijld
door de moraal, maar binnenin ons leven
diezelfde zevenjarige jongetjes. Wij zouden
allemaal precies hetzelfde willen doen; laat
u niets wijs maken en vooral: maak u zelf
niets wijs.
Wij zouden allemaal een tas met mooie
centjes willen jatten en de hort op gaan.
U niet? Nou, ik wel.
Ik weet, dat het niet mag en dat ik door
h.h. rechercheurs in het nekvel gegrepen
en in de cel gezet zou worden; ik mag
niets wegnemen, ik mag niets wegnemen,
ik mag niets wegnemen.
Ik weet dat ik niet met andermans gul
dens naar de Rivièra kom: eerlijk duurt 't
langst.
Daarom leest u niets van het zoveel
oudere knaapjes H.H., dat met de kas van
de heren Mees en Zonen verkregen door
diefstal met braak dwalend in Cannes
weré aangetroffen, gearmd met twee
dames.
Maar als ik nu zeker wist dat de politie
er zich niet mee zou bemoeien en dat ik
geholpen en beschut door mijn fabel
achtige relaties aan alle princelijke en ge
rechtshoven in Europa gevrijwaard zou
blijven van politiële en juridische bemoei
ingen vrienden, dan stond dit stukje
niet waar u het nu leest, dan was ik al
weg, dan zat ik met alle andermanscentjes
al achter de Pernod in de zon.
Heerlijk, zo'n pril jongetje, zonder de
last van goed en kwaad op zijn kleine hart.
En bovendien nog een doortastend jon
getje ook. Een aanpakkertje. Een initiatief-
nemertje.
Ik ben benieuwd wat hij over een jaar
of dertig zal zijn.
Ik denk: heel wat.
Ik denk: meer dan alle andere jongetjes
van nu zeven jaar.
ADVERTENTIE
Tegen KOÜ, GRIEP, KOORTS:
Prins Bernhard is, vergezeld van zijn
particulier secretaris dr. F. A. de Graaff,
Zondagavond om kwart voor elf met een
lijnyliegtuig van de KLM van Schiphol
naar New York vertrokken. Tijdens een
persconferentie vertelde hij, dat hij bin
nen de volgende acht weken opnieuw een
conferentie hoopt te kunnen beleggen, zo
als er verleden jaar een is geweest in hotel
„De Bilderberg" bij Oosterbeek.
„Het doel van die conferentie zal zijn
de sociale en economische problemen te
bestuderen, die van belang zijn voor de
Westerse democratie," aldus de prins, die
thans met wat hij noemde „de Amerikaan
se participanten" de conferentie gaat be
spreken.
Er zullen minder congressisten zijn dan
het vorige jaar, deelde de Prins mede,
toen waven er circa 80, ditmaal waar
schijnlijk ongeveer 50."
Prins Bernhard zal niet langer dan drie
a vier dagen in Amerika blijven, alvorens
naar Nederland terug te keren. Hij ant
woordde ontkennend op de vraag of hij
mogelijk president Eisenhower nog zou
ontmoeten. De plaats, waar de conferentie
gehouden zal worden, is nog niet bepaald.
In de Koopmansbeurs te Amsterdam is
Zondagmiddag een door de Nederlandse
Vredesraad georganiseerde demonstratieve
bijeenkomst gehouden tegen de „atoomoor
log", die volgens schattingen van de politie
door ongeveer 8000 mensen werd bijge
woond. De deelnemers waren vooraf van
het Museumplein naar het Damrak getrok
ken in een lange stoet.
In de Koopmansbeurs spraken de heer
Matthys Vermeulen, kunstcriticus en com
ponist, de heer H. P. Langendijk, havenar
beider te Zaandam, en dr. W. H. van Dob-
ben, leraar te Wageningen. Een slotwoord
sprak de heer N. Luirink, lid van het werk
comité van de Nederlandse Vredesraad. Er
werden telegrammen met sympathiebetui
gingen voorgelezen van de vlieger A. Viru-
lv, de burgemeester van Hirosjima, het vre-
descomité in Indonesië, het vredescomité
van de Sovjet-Unie, de Franse vredesbewe
ging, het presidium van de Duitse Vredes
raad, en de Wereld-Vredesraad.
CASCAIS, 12 Febr. (AFP-RTR). In de
kerk van de kleine Portugese vissersplaats
Cascais is Zaterdag het huwelijk ingeze
gend van de 30-jarige prins Alexander
Karageorgewitsj, zoon van de voormalige
regent Paul van Joegoslavië en prinses
Olga van Griekenland, met de 20-jarige
prinses Maria Pia van Savoye, de oudste
dochter van ex-koning Umberto van Italië
en ex-koningin Marie Jose.
De 20-jarige bruid droeg een eenvoudige
japon van wit satijn, versierd met bor
duurwerk en een tulen sluier van vijftien
meter. Voorts droeg zij een parelsnoer en
uit parels bestaande oorbellen, die hebben
behoord aan de moeder van ex-koning
Umberto, koningin Helena. Op het hoofd
droeg zij een diadeem, dat een geschenk
van haar ouders was. Haar kapsel was
geïnspireerd door het beeld „David" van
Michel Angelo.
Slechts ongeveer 400 van de 2.500 uit
genodigden konden de plechtigheid in de
kleine kerk bijwonen.
Aan het begin van de plechtigheid las
de geestelijke een Pauselijk decreet voor,
waarin het verbod voor huwelijken tussen
personen van verschillend geloof voor dit
geval werd opgeheven. Dit was nodig, om
dat de bruid Rooms-Katholiek is en de
bruidegom lid van de Grieks orthodoxe
kerk.
In Madrid-zijn Zaterdag drie Spaanse
monarchisten veroordeeld tot boetes van
duizend gulden wegens het organiseren
van een monarchistisch welkom voor prin
ses Maria Christina van Bourbon, zuster
van de Spaanse kroonpretendent, die op
weg naar Cascais, Madrid aandeed..
„Er moeten Nederlandse meisjes naar
Nieuw Zeeland, want tot dusverre kunnen
de Nederlandse vrijgezellen, die naar dit
land geëmigreerd zijn, voor het overgrote
deel geen levensgezellin vinden. Het vrou
wentekort is er een dringend probleem."
Zo vertelde Zondagochtend minister J. G.
Suurhoff, die na een reis door Australië en
Nieuw-Zeeland met vertraging van ruim
14 uur tegen vijf uur met het KLM-lijn-
toestel uit Australië op Schiphol terug
keerde. De emigratie naar Nieuw-Zeeland
is het vorig jaar teruggelopen tot 1100 en
naar bekend accepteert dit land slechts bij
uitzondering gezinnen. Het grootste deel
van de emigranten bestaat dan ook uit
ongehuwden. De minister, die op Schiphol
werf! begroet door de commissaris voor de
emigratie, ir. B. W. Haveman, vertelde
voorts, dat op iedere 3 mannelijke emigran
ten slechts 1 vrouwelijke naar Nieuw-Zee
land is gegaan en ir. Haveman, die de
minister af en toe bij zijn inlichtingen aan
vulde, voegde er aan toe, dat de Neder
landse meisjes wel voor emigratie naar dit
verre eiland gevoelen, doch dat men
telkens opnieuw op gerechtvaardigd en
begrijpelijk wantrouwen van de Neder
landse moeders stuit. Dankzij besprekingen,
die minister Suurhoff nu met de Nieuw-
Zeelandse regering heeft gevoerd, zullen
de organisaties daar thans proberen deze
moeilijkheden en bezwaren op te lossen
door contact op te nemen met de vrouwen
organisaties in Nederland.
De emigratiemogelijkheden naar Australië
noemde hij nog steeds talloos. Hij was in
een hoogovenbedrijf geweest, waar een
nieuw uitbreidingsplan op stapel staat.
Nodig waren niet minder dan 8.000 arbei
ders en „die zijn er eenvoudig niet." Daar
om heeft de Australische regering veel
tegemoetkomendheid vertoond bij de be
vordering der kostbare immigratie. Uitge
rekend was, dat iedere immigrant dit land
circa 1500 pond sterling kost. De kansen
voor Nieuw-Zeeland, waar men meer in
isolement woont, zijn geringer. De ontwik-
keling is er niet op dezelfde stormachtige
wijze geschied als in Australië. Toch leeft er
ook de wens om de Nederlandse emigratie,
die sinds 1952 sterk is teruggelopen, weer
op gang te brengen. De minister heeft
thans met de regering een afspraak ge
maakt deze weer te stimuleren.
De grootste moeilijkheid is het verkrijgen
van een huis, maar de meeste emigranten
zijn na enkele jaren hard werken in staat
een eigen woning te bouwen of te kopen,
zei de minister.
De minister heeft zeker 1000 Nederlandse
emigranten gesproken, waarvan sommigen
het „heel moeilijk hadden."
De mogelijkheden worden bestudeerd
van credietverlening door Nederlandse
banken in Australië aan emigranten, met
garantie van de Nederlandse regering.
Ds. A. PRIESTER OVERLEDEN
Te Apeldoorn is in de ouderdom van 68
jaar overleden ds. A. Priester, emeritus
predikant der Ned. Herv. Kerk. De over
ledene werd 5 Augustus 1868 te Andel
(N.Br.) geboren.
Ds. Priester heeft in vrijzinnig gods
dienstige bewegingen in ons land een voor
aanstaande plaats ingenomen. In Zuid-Hol
land was hij secretaris en later voorzitter
van de provinciale afdeling van de Ver
eniging van Vrijzinnig Hervormden.
Hij maakte ook deel uit van het hoofd
bestuur en was lid van de raad van bijstand
voor de „Rijzende Kerk" en had zitting in
de besturen van de Vrijzinnig Chr. Jonge-
renbond, in „Kerk en Vrede" en „Het
Groene Kruis".
Vrijlating:. Een functionaris van het Ja
panse ministerie van Justitie, Jokomizo,
is uit Tokio vertrokken voor een reis
van een maand naar de Verenigde
Staten, Groot-Brittannië, Nederland en
Frankrijk, waar hij wil trachten ver
vroegde vrijlating van 650 Japanse oor
logsmisdadigers te verkrijgen.
Heldendaden. Bij opgravingen in Niniveh,
het centrum van het voormalige Assy-
rische rijk, heeft een Iraakse expeditie
een prismavormig stuk gevonden, dat in
spijkerschrift, naar men vermoedt, een
verslag bevat van de heldendaden van.
koning Esarhaddon, die ongeveer 2600
jaar geleden leefde. Esarhaddon was de
machtige vorst van Assyrië, die talrijke
overwinningen behaalde, onder meer
op de Israëlieten, en die tussen 675 en
669 voor Christus een veldtocht tegen
Egypte leidde. Men neemt aan, dat de
vondst een verslag bevat van de veld
tochten naar Egypte en Phoenicië en
voorts bijzonderheden omtrent de tal
rijke tempels en paleizen, welke de
vorst in zijn rijk heeft laten bouwen.
Ongeregeldheden. Te Freetown, de hoofd
stad van de Britse kolonie Sierra Leone
(West-Afrika) zijn bij botsingen tussen
stakers en politie zes inheemsen gedood,
terwijl aan de zijde der politie een
blanke officier het leven liet. Gouver
neur Sir Robert Hall heeft de politie
uitgebreide bevoegdheden gegeven om
de orde te herstellen. Na de ongeregeld
heden is een uitgaansverbod van zons
ondergang tot zonsopgang afgekondigd.
Alle winkels in Freetown zijn gesloten
en de winkeliers hebben blinden voor
de ramen gedaan. Er is sabotage ge
pleegd aan de waterleiding. De meeste
busdiensten zijn gestaakt.
Diergaarde. President Tito van Joegoslavië
heeft van zijn reis naar Azië drie
olifanten, twee luipaarden, apen, beren,
papegaaien, een python, verscheidene
cobras en een Indische eekhoorn ten
geschenke gekregen. De dieren zijn
bestemd voor de dierentuin van Bel
grado, die tijdens de oorlog zware ver
liezen heeft geleden.
Mis. Paus Pius XII heeft Zondag voor het
eerst sedert zijn ernstige ziekte in het
begin van December, zelf de mis opge
dragen in de kapel van zijn particuliere
appartementen. Van nu af zal hij
audiënties verlenen aan de kardinalen
van de Romeinse curie, de centrale
regering van de R.K. kerk. De Paus zal
iedere dag een kardinaal ontvangen ter
bespreking van kerkelijke aangelegen
heden.
Poging. Een Nieuw-Zeelandse bergbe-
klimmingsexpeditie, georganiseerd door
Sir Edmund Hillary, de overwinnaar
van de Mount Everest, zal onder leiding
van Stan Conway, eind Maart in Paki
stan arriveren om de berg Masjerbrun,
die ook wel de K-l wordt genoemd te
beklimmen. Deze is 25.660 voet hoog. In
1938 heeft een Britse expeditie een
poging ondernomen de K-l te be
dwingen.
Miliioenen. Een lid van de internationale
commissie tegen concentratiekamp-prak
tijken, David Rousset, heeft in Hong
kong verklaard dat zich in communis
tisch China „miliioenen" slavenarbeiders
bevinden. Hij zei deze cijfers te baseren
op officiële publicaties van de commu
nistisch Chinese regering en op gegevens
verkregen van personen, die onlangs uit
communistisch China zijn gekomen.
Rousset is de stichter van de commissie,
die is samengesteld uit vertegenwoor
digers van Frankrijk, België, Polen,
Spanje en West-Duitsland.
Overleden. Op 78-jarige leeftijd is te
Miami Beach in Florida overleden
Joseph Weinberg, pionier van de socia
listische beweging in de Verenigde
Staten. Weinberg is ook president ge
weest van de „arbeiderskring", een
organisatie van Joodse arbeiders.
Ontginners. Het officiële Sovjet-persbureau
„Tass" meldt, dat ongeveer 100.000
jonge Russen zich, na een bijeenkomst
te Moskou der communistische jeugd
organisatie, hebben opgegeven voor
ontginningswerkzaamheden in Siberië,
Altai en Kazakhstan. Te Moskou gaven
zich 20.000 „jonge patriotten" op, ter
wijl nog duizenden zich aanmeldden in
Letland, Estland en Litauen.
Rustig. De Aga Khan, die lijdt aan acute
bronchitis en zenuwpijn in de linker
schouder, heeft een rustige nacht gehad,
hoewel hij nog steeds koorts heeft, al
dus heeft zijn vrouw, de Begum Aga
Khan te Cairo meegedeeld.
ADVERTENTIE
HAARLEM
ELECTRISCHE INSTALLATIES
LUIDSPREKENDE
TELEFOON-INSTALLATIES
5. „Was uw voorvader werkelijk zo'n ge
duchte zeerover?", vroeg Panda, toen En
rico zijn donderend gezang had gestaakt.
„Gewis, knaap", antwoordde de zanger.
„Hij maakte de kaapvaart tot een bloeiend
bedrijf. Eens won hij een hele zilvervloot
en toen hij met zijn buit in de haven kwam
zong men „Bespaar ons nieuw vocalis-
tisch geweld!", riep Jolliepop haastig. „U
breekt alle glazen!" „Ik heb een krachtig
geluid", gaf Enrico trots toe, „dat zit in
de familie. Mijn voorvader had zo'n grote
stem, dat deze reeds was te horen, voordat
de toppen van zijn mast boven de horizon
■verschenen. Zijn strijdzang deed de sche
pen trillen. Luister, wat hij zong:En
voor Jolliepop het kon verhinderen, barst
te hij opnieuw in een daverend gezang los.
Het was een woest strijdlied, waarbij hij
zulke wilde bewegingen met zijn sabel
maakte, dat Panda en Jolliepop nog maar
ternauwernood voor het zoevende staal
konden wegduiken. Toen het strijdlied ein
delijk beëindigd was, waren er weer en
kele ruiten stukgetrild en zat Jolliepop
verdoofd op de grond met zijn hoofd door
hei portret van voorvader Mulder de Bul
der. „Mijnheer Panda", zei hij met tril
lende stem, „dit is de laatste drop. Of deze
vocalistische bruut gaat heen, of ik!"
BACTERIëN bezitten vaak heel bijzon
dere mogelijkheden om de slechte tijden
door te komen. Sommige zijn toegerust
met een slijmerig omhulsel dat hel bacte
rielichaam geheel omgeeft, of hebben als
beschutting een wasachtige bedekking, zo
als bijvoorbeeld de tuberkelbacillen. Deze
beschermende lagen kunnen het organisme
lange tijd voor afsterven behoeden, wan
neer ongunstige omstandig-
heden groei en voortplanting
onmogelijk maken.
Vele andere bacteriën heb
ben echter een nog veel beter
systeem ontwikkeld om de
moeilijke tijden door te komen.
Onder bepaalde omstandighe
den, die het leven van derge
lijke bacteriën bedreigen of bemoeilijken,
zijn deze bacillen in staat het grootste deel
van hun cel-lichaam te verliezen en de
levende inhoud te concentreren in één of
twee bolvormige blaasjes, die zich met een
vaste en harde huid omgeven, waardoor
het organisme een buitengewoon weer
standsvermogen tegen invloeden van bui
ten bezit. We hebben hier dus met een
ander stadium van het levende wezen te
maken, want de eigenlijke bacterie is ver
dwenen en hiervoor in de plaats is de spore
gekomen, een bolvormig organisme dat in
een stadium van schijndood op betere tij
den wacht. i
Deze gehele inrichting is uiterst doel
matig, want het in rusttoestand gebrachte
levende ■wezen is hierdoor practisch onaf
hankelijk van de buitenwereld en is bo
vendien bestand tegen krachten van bui-
"N
ten. Het weerstandsvermogen van sommi
ge sporen tegen hitte en koude is dan ook
welhaast ongelofelijk. Sommige sporen
kunnen hitte van 150 gr. C. doorstaan, de
sporen van de klembacil kunnen urenlang
in salpeterzuur worden gekookt, maar aan
de andere kant kunnen bacteriënsporen
soms ook intense kou van —235 gr. C. ver
dragen. Dergelijke sporen kunnen jaren
lang levensvatbaar blijven en
zodra de omstandigheden wat
gunstiger zijn, ontwikkelen
zij zich weer tot een vol
waardige bacterie. We zou
den de spore düs eigenlijk
kunnen beschouwen als het
zaadkorreltje dat het goede
moment tot ontkiemen af
wacht. Het zou dan ook verkeerd zijn in
de spore uitsluitend een stukje uitgedroog
de materie te zien. Want de samenstelling
van dit „uitgedroogde leven" is uiteraard
weer bijzonder ingewikkeld, en bestaat in
beginsel uit soortgelijke stoffen als elk
ander organisme. Het gepantserde bolletje
van de spore is gelijktijdig een soort pro
visiekeldertje, waarin eiwitten, fermenten,
hormorten, vitaminen, genen, e.d. zijn
samengepakt, die tezamen het hele inge
wikkelde stelsel van de levende stof in
werking moeten brengen (en houden) wan
neer de omstandigheden gunstiger zijn.
Dit weerstandsvermogen van de sporen
heeft overigens aanleiding gegeven tot een
interessante theorie.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.
v
