Eenheid (naar verkiezen) in
spelling en taalgebruik
WiHe mdw
FriM
Dictatuur
Haagse Comedie: „Er komt
geen oorlog met Troje"
„Alma Musica" - hoogstaand
musiceren in Kunstmaand
«Lr
Fabrieksbrand in Delft:
Schade bedraagt 2 ton
Toepassing woordenlijst Nederlandse taal
Aanvaring bij lichtschip
South Goodwin
Achttien maanden tegen
persfotograaf geëist
3
HOLLAND
FESTIVAL
Nederlanders in Rusland
Egyptische lof voor
koningin Juliana
Draaiorgelconcours
in Utrecht
„Arcturus" aan de grond
RUDGE vanaf f 178.-
Buitenland stelt belang
in T.N.O.-project
„De Arabier" naar
Engeland
Diefstal van spaarbankboekjes
DONDERDAG 2 3 JUNI 1935
Van het aandeel der Nederlandse gezelschappen op het gebied van toneel in het
Holland Festival 1955 is mij de opvoering van ,,Er komt geen oorlog met Troje" van
Jean Giraudoux door de Haagse Comedie onder regie van Karl Guttmann verre-weg
het best bevallen. Dit stuk is twintig jaar geleden geschreven en het heeft mij altijd
verwonderd, dat het niet in de laatste vooroorlogse jaren op het beroepsrépertoire
verscheen. Het paste immers zo typisch in de toen veelal heersende mentaliteit van
vredesverwachting tegen beter weten in, van geloof in de goede wil die alles nog wel
in der minne schikken zou en tegelijk de vrees voor het als onvermijdelijk gevoelde,
die tot onverschilligheid, verblinding of struisvogelpolitiek leidde. De handeling van
dit spel voltrekt zich in de enkele uren, die aan het uitbreken van de Trojaanse
oorlog voorafgingen. De aanvoerder der legers, de verstandige Hector, met zijn troe
pen teruggekeerd van een zegenrijke expeditie, begeert eindelijk rust en huiselijk
geluk voor hem en de zijnen. Maar de Grieken komen de schone Helena opeisen, die
door Paris geschaakt werd. Na langdurige, moeizame onderhandelingen worden alle
betrokken partijen het eens, maar dan grijpt „het noodlot" in: een chauvinistisch
dichter, door Hector uit de weg geruimd, schreeuwt stervend door een Griekse
afgezant te zijn vermoord en wordt gewroken door een dronken matroos en daarop
opent zich toch de symbolische poort van de oorlog. Daarachter staat Helena, om
wie het bloed van duizenden mannen vergoten zal worden, in tedere omhelzing
met Troilus, want haar liefde voor Paris, zo die ooit bestaan heeft, is allang be
koeld.... Duidelijker illustratie van défaitisme, van de waar-is-het-goed-voor-
stemming, kon haast niet geleverd worden.
Men ziet: het gaat
over ernstige zaken,
maar Jean Giraudoux
heeft deze zo speels
behandeld, dat men
het stuk tegelijk een
appèl aan het we
reldgeweten en een
intellectueel diver
tissement noemde en
dat Colette Sprak van
een mengsel van sa
tire en operette. Met
dit sceptisch morali
seren in antieke ver
momming zette de
(in 1944 gestorven)
schrijver de grote
Franse traditie van
Voltaire en later Er-
nest Renan voort en
bereikte hij in zijn
gracieuze en soms
pikante stijl een on
gekende grandeur.
Voor het eerst,
schreef Pierre-Aimé
Touchard in een ver
maard geworden op
stel, heeft Giraudoux
zijn stem aan een
ander geleend: ,,de
dichter maakte zich
tolk van ons allen".
Nu kan men hier
achteraf om glimla
chen. Bij de filosofi
sche ironie van de
schrijver is nu die
van de toeschouwer
gekomen. Giraudoux
kon gemakkelijk de
monstreren, dat de voorzichtige diplomatie
van de regeerders, de edelmoedigheid van
de tegenstander en de wens van het volk
de oorlog niet konden voorkomen, omdat
de mens reddeloos is overgeleverd aan het
duistere noodlot, dat zich van een redeloos
toeval bedient, want hij wist nu eenmaal
zo goed als iedereen dat er om Troje ge
vochten werd. En wij hebben door erva
ring intussen wel geleerd, dat er heel an
dere machten „in het spel" zijn zoals
ook destijds trouwens, toen economische
factoren een grote rol uitoefenden. Men
beziet het stuk dus met andere ogen, dan
men bijvoorbeeld in 1938 of 1939 gedaan
zou hebben. Maar men blijft bewondering
voelen voor de bijna klassieke helderheid,
vreugde om de spitse humor en respect
voor de pleidooien (in de toespraken van
Hector tot de doden en tot Odysseus voor
al) voor de rechten van de mens.
Men heeft Giraudoux op grond van dit
stuk wel eens de Franse Bernard Shaw**
genoemd en daar is inderdaad veel voor te
zeggen. „Er komt geen oorlog met Troje"
is een praatstuk vol lichte, menigmaal
brillante rhetoriek en ingénieus jongleren
met denkbeelden en soms alleen maar
woorden, zij het meestal fraaie, verras
sende of gevoelige. Van karaktertekening
is nauwelijks iets
bespeurbaar en
veel van de spits
vondige gezegden
zou zonder schade
aan het geheel on
derling tussen de
personen verwisselbaar zijn. Enkele mo
dieuze versierselen daargelaten blijft men
echter dankbaar kennis nemen van deze
gracieuze voorstelling van de keerzijde
van een tragedie. Over het algemeen is de
vertaler J. W. F. Werumeus Buning er
zeer goed in geslaagd zowel de charme als
de scherpte van het origineel te behouden,
al viel een enkele zinswending wel eens
iets zwaarwichtiger uit dan de bedoeling
was. Maar hoe dan ook, het tintelende van
de Franse geest bleef doorklinken en dat
is mede te danken aan regisseur Gutt
mann, die het ensemble voortreffelijk
heeft afgestemd en die zich verder een
zeer bekwame metteur-en-scène toonde.
Meer bewegelijkheid zou, geloof ik, heel
gevaarlijk zijn geweest. Mogelijk hadden
de décors van Wim Vesseur iets massiever
kunnen zijn, ze waren in ieder geval lu
mineus. Met uitzondering van die van He
lena, Priamus en Demokos waren zijn
costuums prima.
Paul Steenbergen was een naar mijn
mening volmaakte Hector en als ik zijn
optreden vergelijk met de foto's van Jou
vet in deze rol dan geloof ik, dat hij qua
plastiek (krachtig en met beheerste vurig
heid) verre de meerdere van zijn Franse
voorganger is. Zuiver en met subliem ge
nuanceerde emotionaliteit vertolkte. Elisa
beth Andersen zijn vrouw Andromache
wat een verlies voor de Haagse Comedie
(Reuter) Uit de Sovjet-Unie terug
gekeerde voormalige Oostenrijkse krijgs
gevangenen hebben verklaard, dat zich
ook nog Nederlanders in de Sovjet-Unie
bevinden. Zij noemden de namen van jhr
Wilhelm August Georg van Panhuys en
Hendrik Boose. Van eerstgenoemde is door
een woordvoerder van het Nederlandse
consulaat-generaal te Berlijn gezegd, dat
hij in Eberswalde (Oost-Duitsland, 30 km
ten Noorden van Berlijn) een winkel in
radio-artikelen had en op 4 December 1949
op beschuldiging van spionnage door Sov
jet-Russische officieren werd gearresteerd
In Maart j.l. was voor het eerst na zijn ar
restatie een briefkaart van hem uit de
Sovjet-Unie ontvangen. In Nederlandse
ambtelijke kringen te Berlijn wist men
niet, of hij al dan niet terechtgestaan had.
Hendrik Boose, aldus vertelden de terug
gekeerde krijgsgevangenen, was verdwe
nen uit Linz in Oostenrijk, waar hij met
een Oostenrijkse in het huwelijk was ge
treden,
Paul Steenbergen en Elisabeth Andersen
als Hector en Andromache in „Er komt
geen oorlog met Troje".
deze actrice een jaar te moe-ten missen!
Myra Ward kon met haar verschijning niet
waar maken, dat om deze Helena, het sym
bool van de schoonheid, de wereld in vlam
men geraakte. Maar voor het overige be
antwoorde zij aan alle eisen: koud en toch
aantrekkelijk, fragiel en uitdagend. Licht
maar suggestief speelde zij bovendien met
haar tekst. De profetische Cassandra had
men zich wellicht anders gedacht dan met
de toneelfiguur van Ida Wasserman in
overeenstemming te brengen is, maar haar
talent was overtuigend bij machte ieder
vooroordeel weg te nemen. Want eigenlijk
is die huiselijkheid geen bezwaar, als men
bedenkt wat Giraudoux haar in de eerste
acte laat zeggen: „Ik zie niets vooruit, ik
houd alleen rekening met twee domme
krachten die van de mensen en die van
de elementen". Fie Carelsen was een wijze
Hecuba en Do van Stek mocht stralend als
Iriis uit de wolken dalen, zich innemend
kwijtend van haar overbodige taak.
Van de vele andere medewerkenden moet
in de eerste plaats Coen Flink wonden ge
noemd, een minnaar met bravour, maar
soms iets te olijk misschien. De dankbaar
ste taak hadden Jan Relèl en Pim Dikkers
als de Griekse afgevaardigden, die wat af
wisseling mochten brengen, juist op het
moment dat al het geredekavel dreigde te
gaan vervelen. Vooral eerstgenoemde wist
zich als de luidruchtige opschepper te on
derscheiden. Goede bijdragen zag men
voorts van Cees Laseur als Priamus, die
deze rol om beurten met Albert van Dalsum
zal vervullen, van Gijsbert Tersteeg. van
Johan Valk, van Dick van Veen, van Frans
Vorstman en eigenlijk van iedereen.
DAVID KONING.
AJn rede in Pieterskerk
CAIRO (United Press) De Egyptische
minister van Voorlichting, majoor Saleh
Salem, heeft zich prijzend uitgelaten over
de redevoering die koningin Juliana Zater
dag in de Pieterskerk in Leiden gehouden
heeft over de „welvaart der wereld als
gemeenschappelijke verantwoordelijkheid".
Hij zeide: „De redevoering van de Koningin
valt volkomen samen met het beleid van
Egypte".
De Nederlandse gezant in Egypte, mr,
W. Cnoop, had een bezoek aan de minister
gebracht om hem officieel op de hoogte te
sÜellen van de redevoering.
Woensdag heeft een felle uitslaande
brand gewoed in de raamlijsten-makerij
van de ^raamlijsten- en kistenfabriek van
de Gehr.vHuisman aan de Rotterdamse Weg
te Delft. De loods, waarin de raamlijsten-
fabriek is gevestigd, werd met de zich
daarin bevindende machines volkomen ver
woest.
De vlak er bij gelegen kistenfabriek en
de timmerwihkel konden dank zij het snelle
ingrijpen van de brandweer behouden blij
ven. De schade wordt op twee ton geschat.
Het bedrijf is verzekerd.
De brand werd 's morgens om kwart
over zes ontdekt door een melkrijder, die
de directeur, de heer J. Hordijk, waar
schuwde. Deze alarmeerde de brandweer,
welke spoedig met twee autospuiten ver
scheen en het vuur aanvankelijk met zes,
en later met negen stralen bestreed. Assis
tentie verleende nog de bedrijfsbrandweer
van de Lijm- en Gelatinefabriek Delft.
De stichting „Stadsontspanning Utrecht"
organiseert als onderdeel van haar zomer-
programma een nationaal draaier gelcon
cours op het Janskerkhof te Utrecht op
31 Augustus.
Uitgenodigd zijn draaiorgelbezitters, die
dit oud-Hollandse muziekinstrument nog
met de hand bedienen. Nederland is thans
nog een veertigtal van deze draaiorgels
rijk en Utrecht zal van deze veertig uit
alle delen van het land afkomstige orgels
zestien binnen haar muren krijgen.
Een jury bestaande uit honderd leden,
zal deze orgels toetsen op het aanzicht, de
voort te brengen orgelmuziek en de kwali
teit van de „bemanning".
Daarnaast zullen de orgelmannen op
hun beurt te oordelen hebben over twintig
Utrechtse notabelen, die op die dag ge
stoken in orgelmankledij aan het grote
rad zullen draaien.
Overigens heeft de stichting ..Stadsont
spanning" nog meer pijlen op haar boog.
Zo zal op 2 Juli een nationale mars
wedstrijd worden gehouden, waaraan ver
scheidene Nederlandse harmonie- en fan
farecorpsen deelnemen. Er staat verder
een nationaal volksdansfeest op het pro
gramma waaraan een 1200 volksdansers
en -danseressen zullen medewerken.
Het kustvaartuig „Arcturus" van de N.V.
Virgo, varende onder de vlag van C. Hol-
seher's Kustvaartbedrijf N.V. te Rotterdam
en onderweg van Montevideo naar Londen,
is in de nacht van Zondag op Maandag
naar nu eerst wordt gemeld bij Ponta
Caretto (Kaap Verdische Eilanden) aan de
grond gelopen. Het schip maakt geen wa
ter, aldus de rederij en de bemanning is
aan boord gebleven. AHes is wel aan boord.
Een vertegenwoordiger van de rederij is
uit Rotterdam vertrokken om ter plaatse
een onderzoek in te stellen.
ADVERTENTIE
Op het programma van het Kunstmaand-
concert, dat dezer dagen door het ensemble
„Alma Musica" in de Bachzaal van het
Amsterdamse Conservatorium werd gege
ven, waren vóór de pauze werken van
Johann Sebastian Bach en van zijn zoon
Johann Christian Bach, de zogenaamde
„Engel-se" Bach, geplaatst. Van Johann
Christian kwam het Kwintet in D tot uit
voering, gevolgd door zeven fuga's .en een
canon uit de wonderbaarlijke compositie
van zijn geniale vader, die een afsluiting
van zijn levenswerk zou worden: „Die
Kun-st der Fuge". Door deze opeenvolging
kon moeilijk duidelijker het muzikale con
trast tussen beide kunstenaars worden aan
getoond. De vader als de voleinder van een
contrapunctische evolutie van eeuwen naa.st
de zoon als een achttienae-eeuwse nieuw
lichter, die de homophonie als ideaal had
gevonden. Wel viel deze appel ver van de
atam! Maar het was toch een geniale telg,
die zich op het gebied van de toenmalige
„moderne" muziek voortreffelijk thuis ge
voelde en er een rijke voedingsbodem en
de stimulans vond voor zijn fantasie. Daar
over liet het prachtige kwintet geen twijfel
bestaan. Johan Christian Bach's kunst
werd een groot voorbeeld voor de jonge
Mozart, van essentiële betekenis voor zijn
artistieke vorming. En het wekt zelfs geen
bevreemding te ontdekken, dat een thema
uit het eerste deel van het kwintet vrijwel
identiek is met dat van Mozart's Rondo in
D voor piano.
Johann Christian was een kind van de
nieuwe tijd van verlichting, van rationa
lisme, van de galante stijl. Met de abstracte
kunst van zijn vereenzaamde vader, die
daarvoor met „Die Kunst der Fuge" een
onvergankelijk monument oprichtte, had
hij geen contact. Heeft de oude Bach zijn
contrapunctisch meesterwerk voor instru-
ADVERTENT1E
menten gedacht? Het lijkt onwaarschijn
lijk. Het is meer de absolute klank, die
zijn geest bedoelde. Maar voor de verwer
kelijking er van heeft men als vaker een
instrument (orgel bijvoorbeeld) of een
groep instrumenten ingeschakeld. Voor de
bezetting van „Alma Musica" werd een in
strumentatie gemaakt door de componist
Bertus van Lier, die hierbij te werk ging
op grond van de stemmen-opvolgingsregel
voor de fuga-compositie. Dit bepaalde zijn
keus van de instrumenten: viool, altviool,
violoncel, fluit en hobo d'amore. Het
medewerkende clavecimbel werd met een
canon bedacht. De instrumentatie voldeed
uitstekend, wat mede te danken was aan
de voortreffelijke instrumentalisten van het
ensemble: de ciaveciniste Gusta van Royen,
oe hoboïst Haakon Stotijn, de violist Paul
Godwin, de altviolist Johan van Helden en
de violoncellist Carel van Leeuwen Boom
kamp.
Deze kunstenaars maakten ook met de
prachtige uitvoering van het kwintet een
onvergetelijke indruk. Met de Entrata e
Fuga van Henri Zagwijn (18781954)
bracht „Alma Musica" ook hedendaagse
muziek, maar opvallend romantisch van
inslag. De ciavecimbelklank kon hiermede
niet gunstig samengaan. Te veel herinne
ringen aan de piano werden trouwens door
de aard van de muziek wakker gemaakt.
Beter passende muziek was het Kwartet in
F (K.V. 370) van W. A. Mozart, dat om de
belangrijkheid van de hobo-partij veel weg
heeft van een hobo-concert. Het was prach
tige muziek van een onaantastbare vol
maaktheid, die een meesterlijke uitvoering
verkreeg.
Het slot van de avond kwam met de
voordracht van de „Don Quichotte-suit.e"
van G. Ph. Telemann, Bach's beroemde
tijdgenoot. Het is een der vroege voor
beelden van programmamuziek, maar het
programmatisch gegeven overwoekerde bij
de uitvoering geen enkele keer de pure
muzikale schoonheid, zelfs niet bij het
geestige fragment „Der geprellte Sancho
Pansa" of bij het wanhopige gevecht met
de windmolens. Deze suite was een aan
trekkelijk besluit van een avond van mu
siceren op verheugend hoog niveau door
een zeldzaam kunstzinnig ensemble. Het
succes was groot.
Voor alle betoonde overvloedige waar
dering dankte „Alma Musica" met een
toegift: een gedeelte uit een concert van
Vivaldi.
P. ZWAANSWIJK.
Verrukkelijke pepermuntsmaak
COLGATE - DE MEEST VERKOCHTE TANDPASTA TER WERELD
De Nederlands-Belgische woordenlijst
commissie heeft een voorstel gedaan tot
een mededeling aan de scholen inzake de
toepassing van de woordenlijst van de Ne
derlandse taal. Dit voorstel is als volgt ge
formuleerd.
„In de woordenlijst is gestreefd naar een
zo groot mogelijke eenheid van de geschre
ven taal in Nederland en in België. Er is
evenwel rekening gehouden met bestaande
verschillen.
1. Het eerste is een verschil van taal
gebruik ten aanzien van de voornaam
woordelijke aanduiding. In België en in
een deel van Nederland is de onder
scheiding tussen mannelijk en vrouwelijk
woordgeslacht in het levende taalgevoel
geworteld, hetgeen tot uiting komt in het
gebruik van de voornaamwoorden HIJ,
HEM, ZIJN met betrekking op de manne
lijke, en ZIJ, HAAR met betrekking op de
vrouwelijke zelfstandige naamwoorden: de
eerste zijn „HIJ-woorden", de laatste „ZIJ-
woorden". In het overgrote deel van Ne
derland daarentegen kent de levende taal
die onderscheiding niet meer: de niet-on-
zijdige zelfstandige naamwoorden zijn
daar, op een kleine groep na, „HIJ-woor
den". Een groot aantal nu van de in
België vrouwelijke woorden is voor Ne
derland en België beide tot verplichte
„ZIJ-woorden" gemaakt. Deze zijn in de
lijst met het teken V aangeduid. Voor deze
omvangrijke rubriek van zelfstandige
naamwoorden is dus de eenheid in het ge
hele Nederlandse taalgebied bewaard.
Daarentegen is de nuancering erkend ten
aanzien van de woorden die met het teken
V (M) zijn aangeduid. Woorden die in
België eveneens „ZTJ-woorden'" ziin, rmai
in het grootste deel van Nederland „HIJ-
woorden".
2. Het tweede verschil tussen Nederland
en België ligt op het gebied van de SPEL
LING, namelijk de spelling van de bas
taardwoorden. In België gaat men in de
„Vernederlandsing" daarvan veel verder
dan in Nederland. Deze nuancering nu is
in de woordenlijst erkend door het opne-
ADVERTENT1E
MODERNE
BINNENHUISKUNST
Modelwoning
in een Bouwkas-huis -
Fr. Zwaanstraat 24
Zandvoort - tel. 3431
Halte Kostverloren
Vrij te bezichtigen
van 14-17 en 19-2.1 uur
Zondags gesloten
WONINGINRICHTING
BEVERWIJK
250 HODELKAMERS
TEL. K 2510-3641
Er is dezer dagen in de krant
een lelijk woord gevallen over
het groeiende probleem van
het motorisch verkeer het
wordt dictatuur, dat onbeha
gelijke beelden oproept en
omhuld is door een sfeer van
angst en rechteloosheid. „De
dictatuur van de knalpot",
schreef iemand aan de redac
tie. „is al erg genoeg".
Wanneer men bij het on
verhoedse lezen van dergelijke
scherpe woorden geneigd is, de
schouders op te halen en met
sen spottende glimlach te den
ken aan de conservatieve
nurksen die protesteren tegen
alles wat met moderne tech
niek te maken heeft, dan zak
ken de schouders snel en ver
dwijnt de spot bij toverslag als
men zich realiseert, dat inder
daad, zo letterlijk als het maar
kan, een dictatoriaal gevaar
de mensheid bedreigt vanuit
de gapende muilen der auto-
en motorenfabrieken.
De dictator behoeft niet al
tijd té wortelen en te groeien
in politieke bodem. Het geweld
en de macht sluiten een ver
bond waar zij elkander vin
den kunnen en trekken tesa-
men op tegen recht en bescha
ving over de paden waar zij
onraakbaar zijn. Machtsmid
delen behoeven niet altijd ge
heime politie of kanonnen te
wezen zij kunnen evenzeer
bestaan in machines en instru
menten van vrediger makelij,
doch waarvan het misbruik de
willekeur bepaalt.
Wanneer een automobilist
zonder innerlijke beschaving,
en met de kern van een
machtswellusteling in zich, zijn
voertuig laat optrekken tegen
de mensen, is hij in de ogen
blikken van zijn wrede triomf
evenzeer een dictator al£ de
grootste politieke alleenheer
ser. En evenzeer als op het
politieke terrein de machts-
strevers zich formeel en ogen
schijnlijk aan de wetten hou
den, evenzeer kunnen binnen
het onvolkomen kader der ver
keersregels grove onrechtma
tigheden worden bedreven, die
enkel door innerlijke adeldom
hadden kunnen worden voor
komen.
Het jaar 1953 zag tachtig
millioen motorvoertuigen op
de wegen der wereld het
jaar 1954 telde er reeds vijfen
tachtig millioen. De productie
van motorvoertuigen stijgt
jaarlijks met ongeveer 15
procent. Dienovereenkomstig
breidt het wegennet zich uit,
want ieder voertuig moet een
plaats hebben om te rijden. T>e
wegen doorsnijden de natuur,
delen de ongerepte vlakten in
stukken en steeds kleinere
stukken, vreten gaten in oude
steden en stoten hoe-ken van
historische bebouwingen af.
De lawine van het ronkend
leger breekt zich een doortocht
zonder tegenstand te ondervin
den want de mens, die zich
en bloc zou moeten verdedigen
tegen deze aggressie, zit zelf
achter het stuur.
Het woord dictatuur viel uit
de mond van iemand, die een
drukke verkeersweg dwars
door een charmant en vrien
delijk bos een aanslag op de
persoonlijke vrijheid vindt.
Men kan dat met hem eens
zijn, doch men kan ook aan de
zijde van het zich verdringen
de motor-verkeer staan en be
weren dat de moderne mens
nu eenmaal het recht heeft,
zich op wielen voort te bewe
gen waar hij wil.
Wanneer men deze twee
standpunten tegenover elkan
der stelt, valt het op dat we
nu langzamerhand inderdaad
o»naderd ziin tot een waarlijke
koude oorlog. Er zijn mensen
die verontrust en bevreesd
naar dat jaarlijks groeiende
heir van voertuigen zien. om
dat zij nergens de constructie
van maatregelen ter beveili
ging van hun rust bespeuren.
Zij lezen met grote zorg de
lijsten der verkeersdoden, die
ondanks alle vermaningen tot
oplettendheid en discipline da
gelijks stijgende aantallen
tonen.
Tegenover hen staan de
vijanden.
Dat zijn niet allen, die in
motorvoertuigen rijden
neen, de scheidslijn loopt niet
zo eenvoudig en zichtbaar. Zij
loopt tussen de partijen van
bedreigden en bedreigers door,
zoals in iedere dictatuur.
Die vijanden zijn zij, die het
auto- of motorstuur misbrui
ken om zich te doen gelden,
die het gaspedaal als wapen
voeren tegen de orde en de
veiligheid van anderen. Wie
vandaag als een machteloos
mens vol barbaarse co-mplexen
en onbeschaafde neigingen tus
sen de massa ioopt, kan mor
gen als een machthebber op
een brullende motor zijn meer-
deren-in-geest naar de kant
d-er wegen doen vluchten. Wie
geen verlangen heeft om door
eigen capaciteiten een belang
rijke rol in het leven te ver
overen, kan met een handom
draai de besten en belangrijk
sten terroriseren door zijn
knalpot.
Zoals iedere dictatuur, kan
ook die van de knalpot slechts
bestaan door een verbond tus
sen machtswellust en barba
risme. Wanneer die twee el
kander vinden in de politiek
of op de verkeersweg is de
vrees voor ïeehteloosheid niet
ongegrond meer, doch zeer
reëel.
Terecht kan men niet ver
wachten dal een dictator ge
temd wordt, doordat hem de
democratische regels worden
geleerd. Hij kent ze wel, doch
veracht ze, omdat zij niet voor
hem werken. Het aanprijzen
der verkeersregels kan even
min de woestelingen van de
weg tot gedisciplineerde ver-
keerslieden maken. Zoals een
democratie zichzelf beveiligen
moet door de dictatuur over
bodig te maken, zo zal het ver
keer zichzelf moeten ontdoen
van het stijgend gevaar der
bandeloze menigten-op-wielen.
In feite is het een vraagstuk
van democratie een vraag
stuk van recht en vrijheid, van
persoonlijke rust en onbe
dreigde vrede. Er moet een
oplossing verborgen liggen in
de catastrofe.
Want dat de catastrofe zich
bij deze snelle toeneming van
het motorisch gevaar niet zal
laten wachten, is gemakkelijk
te voorspellen. Voor degenen
die hun kind, spelend op de
veilige tegels voor het huis,
hebben zien wegrukken uit
het leven door een krankzin
nige bumper aan een razende
auto, is het reeds een catastrofe
geworden. Voor hen, die als
rechtelozen zijn weggemaaid
van de wegen en tot cijfers in
onheilspellende statistieken ge
worden zijn, evenzeer.
Maar voor de levenden, die
beschaving en recht voorstaan
en wier ogen geopend worden
voor de levensgrote dreiging
die het leven zelf in al zijn
geledingen wil aantasten, heeft
de toekomst ongetwijfeld een
verrassend geschenk in petto:
een oplossing, geconstrueerd
door een van die verlichte
geesten, wier arbeid door de
hele mensengeschiedenis heen
altijd tot vruchten kwam als
de nood het hoogst was.
Een oplossing welke?
Het zal een vreugde zijn, er
kennis van te nemen.
J. L.
men van meer dan één spelling
Ter wille van de eenheid in het onder
wijs wordt op deze punten de volgende
gedragslijn aanbevolen:
a. Voor Nederland: de woorden die in
de lijst het teken V (M) hebben, kunnen
als HIJ-woorden of als ZIJ-woorden be
handeld worden, met uitzondering van de
op blz 29 van de inleiding tot de woorden
lijst vermelde woorden (deugd, drift, eer
enz.), die uitsluitend ZIJ-woorden zijn. In
gevallen waar de woordenlijst meer dan
één-spelling toelaat, wordt de speling on
derwezen waarvoor de lijst voorkeur uit
drukt. Dit houdt niet in, dat het gelijk
matig gebruik van de andere spelling als
fout zou mogen worden aangerekend.
b. Voor België: De woorden die in de
lijst het teken V (M) hebben, worden als
ZIJ-woorden behandeld. In gevallen waar
de woordenlijst meer dan één spelling toe
laat, wordt, de meest „vernederlandste"
spelling onderwezen, met dien verstande,
dat de andere spelling eveneens als juist
wordt aanvaard.
Het 18.661 ton metende Britse tankschip
„Velletia" heeft Woensdagmorgen vroeg
ongeveer twee mijlen ten Zuiden van het
lichtschip South Goodwin een aanvaring
"chad met het Deense schip „Robert
Maersk". De aanvaring had plaats in een
dichte mist. Beide schepen werden bescha
digd. doch konden later op eigen kracht de
reis voortzetten. De „Velletia" is op weg
naar Pernis.
Waterontzouting door middel
van electrodialyse
Het T.N.O.-onderzoek met betrekking tot
het ontzouten van water door middel van
electrodialyse zal binnenkort in interna
tionaal verband op groter schaal worden
voortgezet, aldus deelt ons de organisatie
voor toegepast natuurwetenschappelijk on
derzoek (T.N.O.) te Den Haag mee. Onder
nemers van dit plan ziin Nederland. Enge
land. Australië en Zuid-Afrika; ook de
Verenigde Staten zullen waarschijnlijk
deelnemen. Als belangstellend land doet
Frankrijk mee. met verschillende andere
landen zijn nog besprekingen gaande. Er is
een bestuur gevormd, waarvan het voor
zitterschap en het secretariaat worden
waargenomen door dr. Hamaker en dr.
Wegelin van het centraal technisch insti
tuut T.N.O. te Den Haag.
Volgens het internationale plan, waar
mede in eerste aanleg gedurende twee jaar
een bedrag van f200.000 per jaar is ge
moeid, denkt men de hoeveelheid zee
water, die per dag kan worden ontzout, te
kunnen opvoeren tot het zevenvoudige van
die, welke met de huidige proef-appara-
tuur kan worden behandeld. Voor brak
water is de capaciteit van de apparatuur
aanmerkelijk groter dan voor zeewater.
Het draaiorgel „De Arabier"" uit Gro
ningen zal op 5 Juli in Amsterdam scheep
gaan naar Engeland om gebruikt te wor
den in Londen tijdens volksfeesten in de
wijk Sho en tijdens het King-Lynn festi
val. Het vertrek van dit draaiorgel is thans
definitief geregeld. Het vervoer is vanuit
Londen geregeld door de culturele attaché
bij de Nederlandse ambassade te Londen,
dr. Jane de Iongh.
Met het orgel reizen mee naar Enge
land de vergunninghouder, de heer Elder-
man uit Groningen, de heer G. Perlee uit
Amsterdam, de eigenaar, en de heer D. J.
de Waard uit Groningen. Voor draaiorgel-
muziek in Groningen zorgt, gedurende de
afwezigheid van „De Arabier" het orgel
„Drie pruiken". Het orgel „De Arabier"
zal in zijn oorspronkelijke staat op tournée
door Engeland gaan.
ADVERTENTIE
Loop niet door
met die hoofdpijn!
Wegens diefstal van twee spaarbank
boekjes en het vals invullen en onderteke
nen van machtigingsformulieren is door de
Haagse rechtbank een jaar en zes maanden
gevangenisstraf met aftrek geëist tegen de
31-jarige persfotograaf W. T. uit Den Haag.
Verdachte had de spaarbankboekjes van
zijn pensionhoudster en haar dochter be
machtigd. Hij nam met behulp van vaise
machtigingen nagenoeg het gehele tegoed
3700 op en verbraste dit geld gro
tendeels met een zangeres.
De uitspraak in deze zaak volgt op 5 Juli.
