ïn alle Duitse kerken werd
voor hereniging gebeden
Panda en de Meester-Klokkenmaker
Mfte tanafen -Pr/ésre adem
ttrefde n/ewe Ch/gtotef
Parijs wenst een conferentie
over atoomgevaren
Wereldnieuws
VERHUIZEN?
Adenauer en Ollenhauer zijn het eens
Êj!
Jet riUftKio uefmymwj/!
De radio geeft Woensdag
Nederlands Architecten
Genootschap opgericht
Als officieel antwoord op de bange
vragen uit wetenschappelijke kring
^.och u> Uet zo
J
2
Richtlijnen voor aanstelling
vrijwillig brandweer
personeel
Eucharistisch congres te
Rio geopend
Belgisch Kamerlid stelt
vragen over KRO-reportage
Nederlands TBC-paviljoen
in aanbouw te Thalham
Weer brand te Lopik
in cellulosefabriek
Kerkelijk Nieuws
Examens
Nieuwe lage prij
Minister Suurhoff opende
nieuwe rijkswerkplaats
F. DAMIAANS ZN
Ook de Poolse primaat in
„beperkte vrijheid"?
INSECTEN
VALLEN
DINSDAG 19 JULI 1955
(Van onze correspondent in Bonn)
De West-Duitse Bondsdag heeft Zater
dag in derde lezing bij handopsteken de
militaire wet goedgekeurd waardoor zes
duizend vrijwilligers voor het meren
deel officieren en onderofficieren op de
been kunnen worden gebracht. Het ont
werp gaat thans naar de Bondsraad. De
Bondsdag is thans met vacantie gegaan
en de leden zullen elkaar pas over twee
maanden, op 22 September, weer op een
zitting in Bonn ontmoeten.
Zowel de bondskanselier Adenauer als
zijn grote politieke tegenstander Ollen
hauer, de aanvoerder van de socialistische
oppositie, heeft op de laatste Bondsdag
zitting bijval van links en rechts geoogst
met de verklaring dat een Europees veilig
heidssysteem, waardoor Duitsland ver
deeld zou blijven, voor het Duitse volk on
aanvaardbaar is.
Adenauer heeft in een vraaggesprek in
het veelgelezen blad „Die Welt am Sonn-
tag" gezegd dat hij de kansen op succes
in Genève gunstig beoordeelt omdat het
Westen sterker is dan bij de vorige confe
renties het geval was.
Zondag is in alle protestantse en rooms-
katholieke kerken, zowel in West- als in
Oost-Duitsland voor de hereniging van
Duitsland en vobr een gunstig resultaat
van de conferentie van Genève gebeden.
Ook op de universiteiten en hogescholen
werden betogingen voor de hereniging ge-
De minister van Binnenlandse Zaken
heeft aan de gemeentebesturen nieuwe
richtlijnen doen toekomen, welke de eisen
bevatten voor aanstelling en bevordering
van het vrijwillig brandweerpersoneel, dat
bij de gemeentelijke brandweren niet of
niet uitsluitend administratief werkzaam is.
Onder de aanstellingseisen is niet gesteld
dat de gegadigde het Nederlanderschap
moet bezitten. In dit opzicht merkt de mi
nister op, dat voor de benoembaarheid tot
ambtenaar bij de lagere publiekrechtelijke
organen de uitsluiting van niet-Nederlan-
ders niet bij de wet is vastgelegd. Over de
functie van bevelvoerder zegt de minister:
De normale gang van zaken is, dat de
bevelvoerder van een blusvoertuig gerecru-
teerd wordt uit het brandweerpersoneel in
de rang van hoofdbrandwacht en dan in
eerste aanleg wordt bevorderd tot de rang
van onderbrandmeester. Het geval kan zich
echter voordoen, dat er op moet worden
gerekend dat in de nabije toekomst een
vacature van bevelvoerder zal ontstaan en
dat bij de hoofdbrandwachts niemand ge
schiktheid bezit als bevelvoerder op te
treden. In dat geval zal het noodzakelijk
zijn zo spoedig mogelijk een geschikte
functionaris van buiten het - korps aan te
trekken teneinde deze te zijner tijd te be
lasten met de functie van bevelvoerder.
Het is naar de mening van de minister
niet juist een dergelijke functionaris zonder
brandweerervaring onmiddellijk de rang
van onderbrandmeester toe te kennen.
Mede gelet op de verhoudingen zou het
eveneens onjuist zijn hem de rang van
hoofdbrandwacht te geven. Uitsluitend met
het oog op een dergelijk geval is in de
richtlijnen de nieuwe rang van adspirant-
onderbrandmeester opgenomen.
ADVERTENTIE
BARTELJORISSTR. HAARLEM -TEL. 13439
FERD. BOLSTR. 48 A DAM - TEL. 717162
PLASTIC REGENJASSEN 14,75
HILVERSUM I, 402 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Platen. 7.15 Gymnastiek.
7.33 Platen. 8.00 Nieuws. 8.18 Platen. 8.25
Vacantiekalender. 8.30 Platen. 8.50 Voor de
huisvrouw. 9.00 Gymnastiek voor de vrouw.
9.10 Voor de kinderen. 9.25 Platen. 10.00 Vijf
tig jaren letterkundig leven, causerie. 10.05
Morgenwijding. 10.20 Voor de vrouw. 11.00
Platen. 11.40 Voor de jeugd. 12.00 Orgel.
12.30 aLnd- en tuinbouwmededelingen. 12.33
Voor het platteland. 12.38 Strijktrio. 13.00
Nieuws. 13.15 Tentoonstellingsagenda. 13.18
Promenade orkest. 14.00 Medische kroniek.
14.15 Platen. 15.00 Pianorecital. 15.15 Voor de
jeugd. 16.45 Voor de zieken. 17.15 Platen.
17.30 Lichte muziek. 17.50 Regeringsuitzen
ding: Rijksdelen overzee: Jeugduitzending:
Corry van der Baan: Vacantietijd in Suri
name. 18.00 Nieuws en commentaar. 18.20
Tour de France. 18.30 R.V.U.: Prof. Dr. J. P.
Kruyt: Indrukken uit de Verenigde Staten:
Onderwijs, in het bijzonder Hoger Onder
wijs. 19.00 Orgel. 19.15 Studenten die een
dubbel leven leiden, causerie. 19.30 Voor de
jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05 Tour de France.
20.15 Rotterdam bij gaslicht. 22.30 Sport.
22.40 Viool en piano. 23.00 Nieuws en S.O.S.-
berichten. 23.15 Socialistisch nieuws in
Esperanto. 23.2024.00 Platen.
HILVERSUM II, 298 M.
7.00 Nieuws. 7.10 Gewijde muziek. 7.30
Platen. 7.45 'n Woord voor de dag. 8.00
Nieuws en weerbericht. 8.15 Platen. 9.00
Voor de zieken. 9.30 Voor de vrouw. 10.30
Morgendienst. 11.00 Holland Festival: Phil-
harmonisch orkest. 11.45 Platen. 12.05 Amuse
mentsmuziek. 12.30 Land- en tuinbouwmede
delingen. 12.33 Meisjeskoor. 12.53 Platen of
actualiteiten. 13.00 Nieuws. 13.15 Lichte mu
ziek. 13.45 La Cenerentola, opera. 15.40 In-
terschola ir Jeugdtournooi. 16.00 Voor de
jeugd. 17.15 Platen. 17.40 Koersen, 17.45
Orgel. 18.15 Salonorkest. 18.45 Spectrum van
het Christelijk Organisatie- en Verenigings
leven. 19.00 Nieuws en weerbericht. 19.10
Zigeunerkwintet. 19.30 Buitenlands overzicht.
19.50 Platen. 20 00 Radiokrant. 20.20 Holland
Festival: Philharmonisch orkest. 21.05 Mu
ziek op postzegels, causerie. 21.20 Amuse
mentsmuziek. 21.55 Wonderlijke wetenswaar
digheden. 22.10 Volksmuziek. 22.45 Avond
overdenking. 23.00 Nieuws en S.O.S.-berich-
ten. 23.15—24.00 Platen.
TELEVISIE (K.R.O., N.T.S.)
17.0017.30 Voor de jeugd. 21.0022.45
Filmprogramma.
BRUSSEL, 324 M.
12.00 Platen. 12.30 Weerbericht. 12.34
Platen. 13.00 Nieuws. 13.15 Platen. 15.30 Om-
roep-orkest. 16.02 Platen. 17.00 Nieuws. 17.10
Strijkkwartet. 17.50 Boekbespreking. 18.00
Lichte muziek. 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Neuws. 19.40 Omroeporkest. 20.00 Hoorspel.
20.35 Symphonie-orkest. 21.00 Platen. 21.15
Lichte muziek. 22.00 Nieuws. 22.15 Jazzmu
ziek. 22.45 Platen. 22.55—23.00 Nieuws.
BBC
22.0022.30 Nieuws. Feiten van de dag.
Engelse les voor beginnelingen. (Op 224
en 76 m.).
houden. Vandaag op het middaguur heeft
in West-Duitsland en in West-Berlijn het
werk en het verkeer twee minuten stilge
staan.
Bisschop Dibelius, voorzitter van de
raad van Evangelische kerken in West
en Oost-Duitsland spreekt vandaag op een
biddienst in de Marienkirche in Oost-
Berlijn. Een verzoek om buiten de kerk
luidsprekers te mogen aanbrengen, is af
gewezen.
Intussen heeft premier Grotewohl ver
klaard dat hij voorstander is van een vei
ligheidssysteem waarbij voorlopig twee
afzonderlijke Duitse staten naast elkaar
blijven voortbestaan.
In Rio de Janeiro is Zondag het 368ste
jaarlijkse eucharistische congres van de
Rooms-katholieke Kerk begonnen. Ter ge
legenheid van de opening werden in alle
Rooms-Katholieke kerken in de stad spe
ciale diensten gehouden, welke werden bij
gewoond door pelgrims van verschillende
nationaliteiten.
Kardinaal Gerlier van Lyon opende in
Rio de Janeiro de nieuwe pauselijke univer
siteit. De gehele dag door arriveerden nog
nieuwe groepen pelgrims. Velen van hen
brengen de nachten door aan boord van de
schepen, waarmee ze zijn gekomen. Zeven
grote passagiersschepen blijven gedurende
een week in de haven liggen om als hotels
dienst te doen.
Voorts werd Zondag in Rio een groot
défilé gehouden., Op het congresplein werd
Zondag een drie-en-een-halve meter hoge
kaars ontstoken, die onafgebroken zestig
dagen en nachten zal branden. De kaars,
die 850 kg. weegt, is een geschenk van de
Roemeense Katholieken.
Het CVP-Kamerlid Loos heeft de mi
nister van Verkeer, Anseele, een aantal
vragen gesteld over het verbod van tech
nische hulpverlening voor een recht
streekse KRO-reportage van de Rooms-
Katholieke demonstratie, op 10 Juli te
Brussel gehouden.
Het Kamerlid vraagt wat de reden van
dit verbod is, en verder of de weigering
van hulpverlening wel in overeenstem
ming is met de diensten, die de KRO gere
geld aan de Belgische omroep bewijst en
met de hartelijke betrekkingen die sedert
jaren met de Nederlandse omroepvereni
gingen bestaan. Tenslotte informeert het
Kamerlid of de minister geen eventuele
Nederlandse tegenmaatregelen vreest en of
hij zijn besluit bevorderlijk acht voor de
Beneluxgedachte.
Te Thalham, een Oostenrijks dorpje vlak
bij de Attersee, is Zaterdag de eerste spade
in de grond gestoken, waar het Nederland
se sanatorium zal komen, te, staan voor
vluchtelingen, die aan TBC lijden. Het geld
voor deze bouw, vierhonderdvijftigduizend
gulden, is verkregen uit de actie „Een uur
voor een toekomst", die in totaal vier-en-
een-kwart millioen gulden opbracht.
Het Nederlandse paviljoen zal deel uit
maken van een complex, dat de huidige ba
rakken vervangen zal. Het Noorse pavil
joen is reeds klaar. In het Nederlandse pa
viljoen zullen ongeveer 75 patiënten ver
pleging kunnen genieten.
De plechtigheid in Thalham werd bijge
woond door de Oostenrijkse minister van
Binnenlandse Zaken, Oscar Helmer, de Ho
ge Commissaris voor de Vluchtelingen, mr.
Van Heuven Goedhart, diens vertegenwoor
diger in Oostenrijk, dr. Victor Beerman, de
secretaris van de Nederlandse legatie te
Wenen, baron Bentink, en een Nederlandse
delegatie, bestaande uit de voorzitter van
het Comité Vluchtelingenhulp 1954, de heer
M. A. Reinalda, mevrouw S. H. Goosens-
Steelink, drs. Brandes en de heer H. W. Pi-
rano, alsmede een aantal Oostenrijkse
autoriteiten.
Voor de tweede keer in één week heeft
brand gewoed in een der loodsen van de
cellulose verffabriek van de firma K.
A. Schroeder en Co., gemeente Lopik.
Een der omwonenden alarmeerde
de politie te Schoonhoven. De brandweer
van Schoonhoven bestreed met de op 9
Juli in gebruik genomen nieuwe motor
spuit met vijf stralen het vuur, dat in een
opslagplaats van grondstoffen woedde. In
middels verschenen ook de brandweren
van Willige Lagerak en Lopik, die de aan
grenzende panden nat hielden.
Hoe de brand in de loods is ontstaan is
nog niet bekend. Men vermoedt zelfont
branding. De schade is aanzienlijk.
Donderdagmorgen is op hetzelfde terrein
het laboratorium der fabriek uitgebrand.
Te Utrecht is opgericht het Nederlancis
Architecten Genootschap, dat zich ten doel
stelt de bouwkunst in al haar facetten tot
verdere ontwikkeling en tot nieuwe bloei
te brengen. Voorts wil men het saamhorig
heidsbesef en de gemeenschapszin onder de
Nederlandse architecten versterken en
wantoestanden in het architectenberoep
bestrijden. Het genootschap wil de oplei
ding en de vorming van de architect in
technisch-aesthetisch en maatschappelijk-
economisch opzicht, alsmede de verant
woorde uitoefening van het architecten-
beroep bevorderen en aan de eisen des tijds
aanpassen.
Bij de vervulling van zijn taak wil het
genootschap de individuele vrijheid en de
persoonlijke verantwoordelijkheid van de
kunstenaar eerbiedigen en bevorderen. Men
is tot de oprichting van dit genootschap ge
komen, omdat men van mening is, dat de
bestaande architectenvereniging (B.N.A.),
waarbij nog niet de helft van de ruim 3000
architecten is aangesloten, de indruk geeft
als zou zij het gehele beroepsleven ver
tegenwoordigen. De stem van het overwe
gend aantal der ongeorganiseerden, aldus
een verklaring van het voorlopig bestuur
van het N.A.G., dringt niet door tot over
heid en publiek.
Het ligt in de bedoeling van het genoot
schap een sterke weerstand te ontwikke
len tegenover wat het noemt de eenzijdige
en te ver doorgevoerde overheidsbemoeiin
gen, welke heden ten dage „meer en meer
een directe bedreiging vormen, niet alleen
voor het geestelijke maar ook voor het ma
teriële bestaan van de zelfstandig werken
de architect."
Daarnaast wil het genootschap zich toe
leggen op het stimuleren van het persoon
lijkheidsbesef, dat van zo grote waarde
wordt geacht voor het beroep van archi
tect. Het genootschap hoopt daarbij, dat
deze pogingen bekroond zullen mogen wor
den met een wettelijke vorm van brevet
tering, welke de opdrachtgever waarborgen
zal geven voor een in alle opzichten ver
antwoorde behartiging van het werk.
Er zal naar worden gestreefd het genoot
schap een evenredig aandeel te doen ver
werven in de arbeid van toeziende licha
men, welke waken over de karakteristieke
schoonheid van steden en dorpen, van oude
en nieuwe bouwwerken en over de instand
houding van het natuurschoon, dat volgens
het genootschap door industrialisatie, mili-
tarisatie en verstedelijking van ons land
geheel dreigt te worden uitgeroeid.
Voorts zal inperking bepleit worden van
het ambtelijk bouwen, dat volgens het ge
nootschap zowel uit aesthetisch als mate
rieel oogpunt dringend gewenst is.
Daarnaast wil het N.A.G. wat het noemt
„de kleurloze en massale opleiding van de
bouwkundige zoals deze door de huidige
gesubsidieerde en staatsinstellingen zou
worden bedreven" onder de loupe nemen.
Op het gebied van het algemene bouw
wezen richt het genootschap zich op een
vereenvoudiging van de „knellende bouw-
wetgeving". Men wil het streekeigene in de
bouwkunst weer op de voorgrond geplaatst
zien. Ook wil men aanmoediging van het
eigen woningbezit.
Tijdens de stichtingsvergadering werd
een bestuur van elf personen gekozen.
Voorzitter is de heer E. Reitsema te Deven
ter. Als secretaris treedt op dr. A. Brou
wers te Amsterdam en als penningmeester
de heer G. Aling te Utrecht.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Langerak C den Bóer, cand. te
Puttershoek.
Beroepen te Emmeloord (N.O.P.) A. A.
Koolhaas te Amersfoort.
Geref. Kerken ond. art. 31 K.O.
Aangenomen naar Haulerwijk J, Keuning,
laatstelijk predikant te Semarang (Ind.).
Chr. Geref. Kerken
Bedankt voor Haarlem-N. W. Heerma te
Groningen.
Geref. Gemeenten
Bedankt voor IJsselmonde A. F. Honkoop
te Goes.
Geref. Geemcnten in Nederland
Beroepen te Utrecht D. L. Aangeenbrug te
Terneuzen.
Den Haag. Voor het notarieel examen zijn
geslaagd mej. L. J. Vader, Haaiiem, le ge
deelte; P. D. Kramer, Delft, 2e gedeelte en
W. A. M. Jacobse te Alkmaar, le gedeelte.
ADVERTENTIE
Nieuwe heerlijke smaak!
De verrukkelijke peper
muntsmaak vinden ook
de kinderen erg lekker.
Nieuw actief schuim!
Het zuivere, werkzame
schuim houdt Uw mond
fris en gezond.
Nu kan iedereen zich Colgate veroorloven.
Colgate - de meest verkochte tandpasta ter wereld
Van onze correspondent in Parijs)
Wanneer Genève gunstige resultaten af
werpt, is er van Franse kant een voorstel
te verwachten voor een nieuwe interna
tionale conferentie, die zich zal moeten
bezig houden met de gevolgen van de
proefnemingen met de A en de H-bom, en,
in wijder verband, met de coördinatie der
atoom-industrieën in de verschillende lan
den. De conferentie zou in de eerste plaats
moeten onderzoeken in hoeverre de vrees
gewettigd is die verschillende geleerden
en andere deskundigen tot uiting hebben
gebracht dat de experimenten met de
atoombom een nadelige invloed zouden
hebben op de atmosferische en biologische
omstandigheden en op de toekomst van
het menselijke ras.
De minister van Sociale Zaken en Volks
gezondheid, de heer J. B. Suurhoff, heeft
in Enschedé de nieuwe rijkswerkplaats
voor vakontwikkeling geopend.
De minister zei ondermeer dat na de
oorlog cursussen voor scholing en her
scholing in het leven werden geroepen,
teneinde een achterstand in te lopen.
Het oorspronkelijke doel van deze werk
plaatsen is reeds lang een geheel andere
geworden. Deze werkplaatsen en andere
instellingen maken deel uit van de indu
strialisatie van ons land, met het doel de
bevolking aan het werk te houden.
De snelle groei van de bevolking blijft
doorgaan. Tal van problemen moeten wor
den opgelost op straffe van verlies van
onze welvaart.
Deze problemen dreigen schuil te
gaan achter de hoogconjunctuur. „Ik
geloof niet", zei de minister, „aan een
terugkeer van de grauwe crisisjaren
van de jaren 1930, maar we kunnen
evenmin verwachten dat de huidige
conjunctuur zal blijven doorgaan. Het
schijnt dat tegenwoordig alles maar
kan. Sommigen hebben het gevoel dat
het niet meer op kan. Maar onze po
sitie blijft uitermate kwetsbaar. Wij
hebben geen grondstoffen en ook geen
grote binnenlandse markt voor de afzet
van massa-artikelen. Wij moeten het
hebben van kwaliteitsproducten en dat
betekent dat we wetenschap, leider
schap en vakmanschap dienen te be
vorderen. De rijkswerkplaatsen leveren
daarin een aandeel".
Totaal zijn er 34 rijkswerkplaatsen. In
het afgelopen jaar zijn er 40.000 cursisten
opgeleid. Tachtig percent daarvan is na de
opleiding werkzaam gebleven in het vak
waarvoor zij een scholing kregen. De
rijkswerkplaatsen zijn steeds meer aange
past aan de behoeften.
ADVERTENTIE
Neem toch
ZIJVEST 41 HAARLEM
Tel. 12456 - 14155 - 22279
73. Nadat Vader Tijd twaalf uur op hun
hoofden had geslagen, was de strijdlust
er hij de twee schurken uit. Iemand die
een hele torenklok tegen hen in het geweer
kon brengen, durfden zij niet langer tegen
te werken. Toen de klokkenmaker dan ook
vroeg, of hij nu eindelijk eens zijn geld
kon krijgen, haalde de gemeentesecretaris
met een nijdig gebaar twee zakken ducaten
te voorschijn en gaf die met tegenzin over.
„Daar", zei hij bits. „Tel maar na. Maar
nu wil ik wèg van hier, voordat die ellen
dige klok van je opnieuw begint te slaan!"
En zo snel ze konden, maakten beide boos
wichten zich uit de voeten. „Gefeliciteerd,
meneer de klokkenmaker", zei Panda, „dat
is fijn voor elkaar gekomen. Maar nu de
klok klaar is, valt er voor mij niets meer
te doen, dus zal ik ook maar vertrekken".
„Ach, vertrekt u henen? Dat verdriet mij
enigermate", zei de klokkenmaker. „U hebt
mij lievelijk geholpen, toen ik in der puree
zat, alzo verdient u ene belonink". En
met deze woorden maakte hij een van de
zakken open.
Onder meer door wijlen Albert Einstein
is herhaaldelijk op verbod van de proef
explosies met atoombommen aangedron
gen en de conferentie zou het officiële
antwoord kunnen leveren op deze stem
men uit wetenschappelijke kringen.
Indien de Grote Vier in Genève als eer
ste stap tot een algemene ontwapening be
sluiten deze experimenten te staken, dan
zou de nieuwe atoomconferentie, in aan
sluiting op de werkzaamheden van de
UNO-commissie uit Londen, nuttig werk
kunnen verrichten door een basis voor sa
menwerking te leggen met betrekking tot
de atoomindustrie voor vredelievende
doeleinden. Er bestaat allerminst zeker
heid dat door infectie van het water of de
lucht met radio-actieve stoffen, ook de
vredelievende atoomindustrie geen gevaar
voor de bevolking zou opleveren. De con
ferentie zou bovendien tot taak krijgen de
plaatsen in dun- of onbevolkte gebieden,
in Afrika bijvoorbeeld, aan te wijzen
waar, onder gemeenschappelijk beheer,
bepaalde atoomfabrieken kunnen worden
gevestigd.
Het plan voor deze conferentie is ont
worpen door Gaston Palewski, de minister
in het kabinet-Faure die in het bijzonder
met atoomkwesties is belast. De regering
heeft zijn voorstel overgenomen.
Men acht het ifi politieke kringen in
Parijs niet uitgesloten dat premier Faure
het voorstel in Genève ter sprake zal
brengen.
LONDEN (Reuter) De Britse Labour-
partij heeft de regering er van beschul
digd het Britse volk „opzettelijk de waar
heid te onthouden" betreffende de gevaren
van een oorlog met gebruik van kernwa
pens. In een speciaal rapport wordt ge
zegd dat de maatregelen voor burgerver
dediging „absoluut onvoldoende" zijn en
dat Groot-Brittannië „moet sterven, zich
ingraven of zich verspreiden" als het zal
worden aangevallen met waterstof- en
atoomwapens. In het rapport wordt er de
nadruk op gelegd dat verspreiding de eni
ge mogelijkheid biedt om zulk een aan
val te overleven en wordt geëist dat hier
toe onmiddellijk grootscheepse plannen
worden opgesteld.
MüNCHEN (Reuter). Poolse ballingen
te München hebben uit Polen vernomen,
dat de autoriteiten kardinaal Stefan Wy-
szinski, de Roooms Katholieke Poolse pri
maat van rechtstreeks toezicht der politie
hebben ontslagen en hem een verblijfplaats
hebben aangewezen in een kerkelijke in
stelling, vermoedelijk een klooster. Hij zou
ook toestemming hebben gekregen zijn
familie te schrijven.
Brand. Bij een grote brand in een mijn te
Niederschlema in Saksen (Oost-Duits
land) zijn 24 mijnwerkers cwn het leven
gekomen en 96 gewond, aldus meldt het
officiële Oost-Duitse persbureau ADN.
Het reddingswerk staat onder leiding
van een commissie onder aanvoering
van minister Fritz Selbman.
Geramd. In de Noorse haven van Trom-
soe is de Britse onderzeeboot „tiptoe"
door het Noorse kustvaartuig „Nordlys"
geramd en licht beschadigd. De kust
vaarder naderde de kade, waaraan de
onderzeeboot lag gemeerd, toen het
schip door een sterke stroming werd
gegrepen. De „Nordlys" raakte eerst de
Britse torpedobootjager „Chevron" cn
ramde vervolgens de „tiptoe". De on
derzeeboot schoof gedeeltelijk onder de
houten kade.
Misbaar. Tussen Januari en Juli van dit
jaar zijn 25 Nederlanders, die werk
zaam waren in Noord-Sumatra, uitge-
zen. Het zijn allen oud-militairen, die
een verder verblijf in Indonesië is ont
zegd op grond van het verlopen van
hun vestigingsvergunning, het schuldig
zijn aan wangedrag of op de overwe
ging, dat zij niet langer worden be
schouwd als onmisbare la-achten. Velen
van hen wenkten op ondernemingen.
Gemaskerd. Bij Xylophagou op Cyprus,
hebben negen gemaskerde mannen het
luxejacht van een Brits onderdaan op
geblazen. De bewaker van de boot had
den zij overweldigd en van boord ge
haald. De aanvallers staken ook nog
tenten en beddegoed van een vacantie-
kamp in brand. De vakbonden op Cy
prus overwegen een algehele staking af
te kondigen om de eisen voor zelfbe
schikking kracht bij te zetten.
Rouw. De Zuid-Afrikaanse vrouwenliga
heeft vrouwelijke „schildwachten" op
gesteld voor het regeringsgebouw te
Pretoria. Iedere dag behalve Zaterdags
en Zondags van acht uur 's morgens tot
vier uur 's middags zullen vier vrou
wen met gebogen hoofd de wacht hou
den. Zij dragen zwarte sjerpen. Een en
ander is ten teken van protest tegen de
uitbreiding van de Senaat, waardoor
het de regering mogelijk zal zijn kleur
lingen van gemengd bloed van de kie
zerslijsten der blanken af te voeren. De
actie van de vrouwenliga zal tot
Januari voortgezet worden.
Vloek. De Pakistaanse regering heeft het
kabinet van de provincie van de
Noord-Westelijke grens ontslagen, om
dat het tegen samensmelting van de
West-Pakistaanse provincies was. De
Pakistaanse eerste-minister, Moham
med Ali, heeft in November van vorig
jaar bekend gemaakt, dat zijn regering
van plan is alle bestaande provincies
op te heffen om het land tot een fede
ratie van twee delen te maken, Oost
en West-Pakistan. De hoofdredenen
van dit besluit waren een einde te ma
ken aan de „vloek van het provincia
lisme" en het volk tot een eenheid te
maken.
Tunnel. Zevenentwintig mannen, die on
langs in Griekenland werden gear
resteerd op beschuldiging van deelne
ming aan communistische spionnage,
zijn uit de gevangenis van Piraeus ont
snapt door een tunnel van ongeveer
dertig meter te graven. Twee duizend
politiemannen zijn gemobiliseerd om te
gaan zoeken naar de ontsnaptén.
Benauwd. De Italiaanse Kamer van Afge
vaardigden heeft met 293 tegen 265
stemmen bij twaalf onthoudingen haar
vertrouwen in de nieuwe centrum-re
gering van prof. Antonio Segni linkse
christen-democraat) uitgesproken. De
communisten, linkse socialisten, mo
narchisten en neo-fascisten stemden te
gen. Een monarchistische splintergroep
onthield zich van stemming.
Durf. Voor het eerst in vele jaren heeft
de Argentijnse oppositie weer eens iets
durven te ondernemen in het open
baar. Maandagmorgen heeft een groot
aantal radicalen onder aanvoering van
de partijleider dr. Frondizzi een mars
gemaakt door Buenos Aires en kransen
gelegd aan de voet van vier nationale
monumenten.
Stroom. Het electriciteitsnet van „Niagara-
Mohawk Power Corporation" heeft
voor het eerst in de Verenigde Staten
stroom ontvangen, die door middel van
atoomenergie was opgewekt en bestemd
was voor algemeen gebruik. Bij de
plechtigheid, waarmee de stroom „over
gedragen" werd, zeide admiraal Lewis
Strauss, voorzitter van de Amerikaanse
commissie voor atoomenergie, dat „over
twee jaar of minder" de eerste volle
dige electrische centrale gereed zal zijn,
die aan het gebied van Pittsburgh
60.00Q. kilowatt zal leverea.
TOEN EEN ARTS uit Bremen in de 16de
eeuw verkondigde, dat een nietig heide-
plantje insecten eet, werd hij natuurlijk
uitgelachen. In de eerste plaats was de
man geen plantkundige en moest hij zich
maar tot zijn eigen terrein bepalen, en in
de tweede plaats was zijn opvatting zó vol
slagen in strijd met alles wat men omtrent
de planten wist, dat iedereen wel op z'n
vingers kon natellen dat onze
goede dokter een sprookje ver
kondigde.
Het was niet de eerste keer,
dat „de wetenschap" zich kos
telijk vermaakte over een nieu
we ontdekking, en het was
evenmin de laatste keer dat
zij ongelijk moest bekennen.
Tot overmaat van ramp bleek dit heide-
plantje zonnedauwniet eens de enige
vleesetende plant te zijn, maar moest deze
eigenschap bij verscheidene planten, beho
rende tot vier verschillende families, wor
den vastgesteld. Er is zelfs één plantje dat
naar zijn prooi hapt! Dit is het zgn. vlie-
genvangertje uit het Zuiden van de V.S.
Dit plantje heeft een wortelrozet van bla
den, waarvan de bladschijf bestaat uit twee
helften, die draaibaar zijn om de midden
nerf. Op elke bladhelft zitten drie borstels,
die we als zintuigcellen zouden kunnen, op
vatten. Want wanneer een insect een van
die borstels aanraakt, slaat het blad om de
middennerf heen dicht, en het insect is
opgehapt. Stekelige ribben aan de randen
van het blad beletten dat de prooi wordt
fijngedrukt, en de in elkaar grijpende wim
perharen langs de bladranden zorgen er
voor, dat het insect niet kan ontsnappen.
Op het blad zijn voorts rood gekleurde
klieren aanwezig die, nadat de prooi ge
vangen is, een eiwitsplitsende stof afschei-
den, waardoor de buit wordt verteerd. Dit
proces duurt ongeveer een week en wan
neer het dier geheel is verwerkt en dus
geen stikstof meer oplevert, openen de
bladhelften zich weer om zich voor een
nieuwe „hap" gereed te maken. Het openen
der bladhelften blijft echter achterwege
wanneer kunstmatig stikstof wordt toege
voerd, waaruit blijkt dat hier sprake is van
w een chemische prikkel die de
val gesloten houdt.
Het verschijnsel dat de blad
helften van het vliegenvanger-
tje snel dichtklappen na aan
raking van de borstelharen, be
rust op plotselinge spannings
verandering in het celvocht van
de middennerf, op soortgelijke
wijze als we gezien hebben bij het kruidje-
roer-me-niet. Het eigenaardige bij het vlie-
genvangertje is echter, dat dit niet reageert
op één enkele aanrakingsprikkel, maar dat
hier twee aanrakingsprikkels noodzakelijk
zijn, welke binnen enkele seconden op el
kaar moeten volgen. Het voordeel van dit
systeem is ongetwijfeld dat de bladen niet
steeds voor niets behoeven dicht te klap
pen wanneer de borstels worden beroerd
door allerlei ongerechtigheden die de wind
op de bladen doet neerdwarrelen, maar dat
zij kunnen toehappen wanneer zij zeker
zijn van hun zaak, dus wanneer zij in korte
tijd twee aanrakingsprikkels ontvangen
van het op hun blad rondkruipend insect.
Hebben we nu in verschillende gevallen
gezien hoe de planten zich de insecten ten
nutte maken, dan moeten we ook eens een
oog slaan op insecten die de planten voor
zich laten werken.
Daarover morgen.
(Nadruk verboden)
H. PéTILLON.