Uitgaan in Haarlem
IN DE WERELDPOLITIEK
Het lot van een dictator
Agenda voor
Haarlem
Amsterdam krijgt
zijn sporthal
VenhcJk,
Vijftig jaar geleden
Bambang Utoyo uit Djakarta
in Palembang aangekomen
Positie van het kabinet onhoudbaar
Sovjet-Unie wil Diem
de les lezen
Nieuwe schouwburg
in Alkmaar
Luister 's even.....
Hongerstaking van
Hagenaar is
ten einde
rHoe is het ontstaan?^
3
Gezamenlijk protest aan Londen
voorgesteld tegen incident
„Joy-rider" veroordeeld
Prins Bernhard weer thuis
„Politieke tegenstellingen
zijn niet verminderd"
Adviescommissie benoemd
in de effectenhandel
Horst Reijnen naar
Duitsland terug
Graaf van Bylandt
naar Nederland
Minister van Oorlog koopt
J ongeriuscomplex
te Utrecht
Examens
Minister Algera bracht
bezoek aan Lelystad
Dit woord: KALKOEN
Uit Haarlems Dagblad
van 22 Juli 1905
VRIJDAG 22 JULI 1955
Van onze correspondent in Djakarta)
Generaal-majoor Bambang Utoyo, over
wiens benoeming tot stafchef van de Indo
nesische landmacht het conflict tussen de
regering en de landmacht is ontstaan, is
onverwacht per vliegtuig van Djakarta
naar Palembang vertrokken. Utoyo, die
nog gisteren de aandacht trok door zijn
verkaring dat hij zich sinds zijn verblijf
in Djakarta „opeet", heeft voor deze reis
verlof van de Indonesische regering ont
vangen.
Hij werd in Palembang, zijn vorige
standplaats als territoriale commandant,
ontvangen door talrijke militaire en bur
gerlijke autoriteiten. Utoyo inspecteerde
de erewacht, waarbij het muziekkorps mi
litaire marsen speelde. Het is niet bekend
hoe lang Utoyo in Palembang zal vertoe
ven.
(PIA) De oppositiepartijen in het In
donesische parlement hebben vandaag
voor de vijfde keer de behandeling van
het Haagse protocol tot opheffing van de
Nederlands-Indonesische Unie geboycot.
Bezoek
Minister-president Ali Sastroamidjojo
heeft gisteren een bezoek gebracht aan
vice-president Hatta, naar men aanneemt
om rapport uit te brengen over besprekin
gen tussen het kabinet en de regerings
fracties, en naar men in politieke krin
gen meent om het teruggeven van het
mandaat te bespreken. Een aantal leiders
van regeringspartijen, waaronder de PNI
en de samenwerkende partijen, menen dat
de val van het kabinet geen probleem
meer is. In het algemeen geven zij toe, dat
de pogingen om het kabinet te handhaven
vergeefs zijn gebleken. De kans, dat de re-
MOSKOU (Reuter/AFP) Het Russi
sche persbureau Tass heeft gemeld, dat de
Sovjet-Unie Groot-Brittannië zal voorstel
len van Frankrijk en Zuid-Vietnam te eisen,
dat de internationale commissie van toe
zicht in Vietnam in staat wordt gesteld
haar taak uit te voeren. In Russische krin
gen wordt de aanval op het hoofdkwartier
van de commissie te Saigon veroordeeld en
uitdagend genoemd. De Russen zullen de
Britse regering voorstellen de deelnemers
van de vorig jaar te Genève gehouden con
ferentie over Indochina attent te maken
op het incident. Volgens Tass was de aan
val van te voren beraamd en gericht op
schending van het accoord van Genève over
Indochina.
Premier Ngo Dinh Diem van Zuid-Viet
nam heeft tegenover de Amerikaanse am
bassadeur in Saigon zijn spijt betuigd over
de onlusten, waarbij eigendommen van 57
Amerikanen beschadigd werden en algehe
le schadevergoeding toegezegd. Premier
Diem heeft het volk gewaarschuwd tegen
„misplaatste gebaren, die de communisten
zouden kunnen helpen". Hij beweerde dat
slechts geringe schade „in de algemene op
winding" was aangericht. De regering had
besloten de schade onmiddellijk te herstel
len. De premier onthield zich van een offi
ciële spijtbetuiging, zo tekent Reuter hier-
bij aan.
Te Genève heeft de Franse premier Fau-
re de toestand in Indochina met premier
Eden en president Eisenhower besproken,
daar premier Diem zich niet gebonden acht
aan de overeenkomst van Genève van 1954
welke voorschrijft dat Noord- en Zuid-
Vietnam nu moeten gaan spreken over de
algemene verkiezingen in het gehele land
voor 1956.
De ambassades van Groot-Brittannië en
de Verenigde Staten in Saigon hebben bij
de Zuid-Vietnamese regering er tegen ge
molesteerd, dat zij de Amerikaanse en
Britse levens en eigendommei bij de de
monstraties niet beschermd neeft
De arrondissementsrechtbank te Dordrecht
heeft vanmorgen de 18-jarige M. G. uit Den
Haag, derde machinist op een kustvaar
der, veroordeeld tot acht maanden gevan
genisstraf met aftrek, waarvan vijf maan
den voorwaardelijk met drie jaar proeftijd
en ondertoezichtstelling. G. heeft in Mei
van zich doen spreken door in een nacht
drie auto's weg te nemen. Hij reed naar
België. Men was hem op het spoor geko
men, doordat hij in Den Haag zijn rijbe
wijs had verloren. Als de ene auto niet
meer reed, nam hij een andere weg. In
Dordrecht had hij ook nog even van een
benzinepomp gebruik gemaakt. De officier
van Justitie had een jaar gevangenisstraf
met aftrek geëist, waarvan acht maanden
voorwaardelijk, met drie jaar proeftijd en
ondertoezichtstelling.
VRIJDAG 22 JULI
Studio: „Meneer Hulot met vacantie", alle
leeft., 7 en 9.15 uur. Luxor: „Bedrogen echt
genoot", 18 jaar, 7 en 9.15 uur. Lido: „Ik ben
er kapot van", alle leeft., 7 en 9.15 uur. Frans
Hals: „Prince of Pirates", 14 jaar, 7 en 9.15
uur. Roxy: „Ruiters van de nacht". 14 jaar,
7 en 9.15 uur. Minerva: „Three coins in the
fountain", alle leeft., 8.15 uur. Cinema Palace:
„Young at heart", alle leeft., 7 en 9.15 uur.
Rembrandt: „The great adventure", alle
leeft., 7 en 9.15 uur. Vleeshal, Grote Markt:
Tentoonstelling „Madame" van 10 tot 17.30
uur. Concertgebouw: Tentoonstelling „In
Zuivel land" van 10 tot 12, van 14 tot 17 en
van 19 tot 22 uur.
ZATERDAG 23 JULI
Studio: Vacantieprogramma, 10.30 uur en
„Meneer Hulot met vacantie", alle leeft.,
2.15, 7 en 9.15 uur. Luxor: Montagne's jeugd-
variété, 10.30 uur en „Bedrogen echtgenoot"
18 jaar, 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Lido: „Ik ben
er kapot van", alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15
uur. Frans Hals: „Prince of Pirates". 14 jaar,
2.30, 7 en 9.15 uur. Roxy: „Ruiters van de
nacht", 14 j .ar, 2.30, 7 en 9.15 uur. Minerva:
„Three coins in the fountain", alle leeft.,
2.30, 7 en 9.15 uur. Cinema Palace: Vacantie
programma, 10.30 uur en „Young at heart",
alle leeft., 2, 4.15, 7 en 9.15 uur. Rembrandt:
„De zoon van Lassie", alle leeft., 11 uur en
„The great adventure", alle leeft., 2, 4.15, 7
en 9.15 uur. Vleeshal, Grote Markt: Ten
toonstelling „Madame" van 10 tot 17.30 uur
en van 19.30 tot 22 uur. Concertgebouw:
Tentoonstelling „In Zuivelland" van 10 tot
12, van 14 tot 17 en van 19 tot 22 uur. Open
luchttheater, Bloemendaal, 14 en 20 uur,
Baskisch Ballet Etorki".
gering zichzelf voor het parlement ten val
brengt, wordt niet groot geacht. Zelfs al
zou het kabinet het vertrouwen van het
parlement krijgen, dan nog zou de kwestie
van het leger niet opgelost zijn en zou al
leen het conflict zijn uitgebreid tot in het
parlement. Hierdoor zou de situatie nog
verwarder worden. De mogelijkheid van
een vertrouwensvotum wordt overigens be
twijfeld.
(AFP) President Sukarno heeft in Caïro
aan premier Nasser een diner aangeboden.
Nasser onderstreepte tijdens dit diner de
nauwe banden, die Egypte en Indonesië
verbinden. Sukarno herinnerde er in een
lange tafelrede in het Engels er aan, dat
Egypte het eerst de Indonesische repu
bliek erkende, „toen deze bevrijd werd van
de Nederlandse overheersing".
Na een debat van vier uur, waarvan an
derhalf uur in besloten zitting, heeft de ge
meenteraad van Alkmaar zonder hoofde
lijke stemming besloten aan architect W.
M. Dudok opdracht te geven tot het maken
van een voorlopig schetsplan voor een cul
tureel centrum, bevattende een schouw
burg, tevens concertzaal, plaats biedend
aan achthonderd personen, annex een gro
te vergaderzaal en een café-restaurant
voor gezelschappen van ongeveer vijfhon
derd personen, een museum en een kegel
centrum in het gebouw met ten minste
acht kegelbanen. Het gebouw zal verrijzen
op het Canadaplein, dat een onderdeel van
het zogenaamde Stadsplan Dudok vormt.
Dit plan houdt voorschriften in voor de
bouw van het stadscentrum rond de grote
kerk. De raad verleende voor deze opdracht
een crediet van tienduizend gulden. Met de
heer W. Mooy directeur van de bestaan
de schouwburg „Het Gulden Vlies" zul
len onderhandelingen worden gevoerd, die
ten doel hebben hem met de dagelijkse lei
ding van schouwburg en concertzaal te be
lasten. In beginsel heeft hij zich daartoe
reeds bereid verklaard.
Prins Bernhard is Donderdag uit Londen
op Soestdijk teruggekeerd. De oudste twee
prinsessen blijven nog enige dagen in En
geland om daar de „horse show" bij te
wonen.
Zomer conferentie C.H.U.
In het conferentie-oord van de Neder
landse Zendingsraad in Driebergen is de
jaarlijkse zomerconferentie van de Chris
telijk Historische Unie door de heer H. W.
Tilanus geopend. Hij gaf een overzicht van
de politieke gebeurtenissen van de laatste
maanden. Hij zei onder meer dat het man
dement van de R.K. bisschoppen scherp de
tegenstellingen tussen de Parij van de Ar
beid en de Katholieke Volkspartij in het
licht heeft gesteld. De ontwikkelingen bij de
jongste voorstellen tot belastingverlaging
en huurverhoging hebben duidelijk aange
toond dat die tegenstellingen nog steeds
niet zijn verminderd, aldus de heer Tila
nus. Hij zag de komende verkiezingen met
spanning tegemoet omdat deze zijns inziens
het tastbare resultaat zullen geven van de
bemoeiingen der R.K. bisschoppen met de
politiek. Overigens was de heer Tilanus
niet geneigd om het mandement noch het
herderlijk schrijven van de Generale Sy
node der Ned. Hervormde Kerk direct in
het politieke vlak te trekken. Wel noemde
hij het mandement veel directer en duide
lijker voor de gemiddelde lezer dan het
nieuwe herderlijk schrijven. Dit laatste is
te veel ingesteld op de theologisch ontwik
kelde lezer.
Over de onlangs ingediende ontwerpen
tot verhoging van het aantal leden der
Tweede Kamer tot 150 en van de Eerste
Kamer tot 75 zei hij dat zijns inziens een
verhoging van het aantal leden niet meer
was tegen te houden. Het internationale
werk voor de NAVO en de Kolen- en
Staalgemeenschap vraagt steeds meer
krachten en het normale parlementaire
werk moet ook doorgaan. Het is daarom
nodig dat een aantal parlementariërs vrij
komt. Alleen vreesde de heer Tilanus dat
het parlementaire leven nog meer door
specialisten zal worden beïnvloed. Deze
tendenz komt de opkomst van de Kamer
leden nu al niet ten goede en juist de ver
standige opmerkingen van leken kunnen
soms de deskundigen tot nadenken prikke
len.
Met algemene stemmen heeft de Amster
damse gemeenteraad Donderdagavond zijn
goedkeuring gehecht aan het voorstel van
B. en W. om ter financiering van de bouw
van een sporthal bij het Olympisch stadion
aan een voor de exploitatie van deze sport
hal op te richten naamloze vennootschap
een geldlening te verstrekken van
f 1.800.000 of zoveel meer of minder als
voor de bouw en inrichting nodig zal zijn.
Amsterdam krijgt dus een sporthal.
Ds sporthal krijgt een ijsbaan en accom
modatie voor 6000 toeschouwers. Door het
aanbrengen van een verstelbare vloer, die
in korte tijd gelegd en weer weggenomen
kan worden, zal het ook mogelijk zijn di
verse zaalsporten als gymnastiek, boksen,
basketbal, volleybal en zelfs een klein con
cours hippique in de nieuwe hal te houden.
De hal wordt gedeeltelijk gebouwd op
het terrein van het Olympisch stadion en
gedeeltelijk op het terrein buiten de hekken
van het stadion ten Noorden van de Mara
thonpoort. Aan de straatzijde wordt een
restaurant ingebouwd. Men hoopt de hal
voor het winterseizoen 19561957 gereed
te hebben
De heer Van Heusden (Arb.l sprak de
vrees uit, dat door deze wedstrijdhal de be
langstelling voor de zaalsporten nog meer
zal toenemen, terwijl er reeds een tekort
aan zalen is.
Mr. De Roos, wethouder van onderwijs
en kunstzaken, antwoordde, dat eerst een
voordracht voor de bouw van een kleinere
sporthal in Oost zal verschijnen en daarna
een plan om in de nieuwe wijken kleine hal
len te bouwen. Hij deelde voorts mede, dat
het de bedoeling van B. en W. is geweest
een sporthal te bouwen waarin grote sport
manifestaties mogelijk zijn.
Voor u met vacantie gaat, wilde ik u,
mede namens 6.318.733 uwer Rijksgenoten
mededelen, dat u, wat ons betreft, geen
moeite behoeft te doen voor die mooie din
getjes vóór op uw auto, waarvan wij dan
mogen aflezen, waar u helemaal geweest
bent.
Het maakt namelijk niet de geringste in
druk op ons, hoe dan ook, door een plaatje
op uw auto of door een etiket op uw koffer,
te ervaren dat u in Italië of in Spanje
waart, zelfs niet in Joegoslavië of Noorwe
gen. Het feit doet zich namelijk voor, dat
vóór u anderen daar eveneens zijn geweest.
Zelfs in Nice en op Majorca zijn meer Ne
derlanders geweest. Het klinkt hard maar
de vlucht die het toerisme genomen heeft,
maakt uw bezoek aan Rome niet interes
santer dan een tochtje naar Gouda.
Bovendien wil ik, voor u met vacantie
gaat, mede namens 6.318.733 uwer en mij
ner mede-Nederlanders, u reeds bij voor
baat vragen ons, na uw terugkeer niet te
willen vergasten op uw reisverhalen. Wij
zijn over alle bezienswaardigheden, prij
zen, hötels en eigenaardigheden van landen
en steden, die u bezocht heeft, reeds ruim
schoots ingelicht, en zolang u niet enige,
maar dan ook intieme détails mede te de
len hebt, over een avondje bij de befaamd-
ste grande Cocotte van Mysore, moest u
maar gewoon verder praten over het onder
werp, waar wij zijn blijven steken op de
dag vóór u naar Athene ging. Over de
Acropolie en het hötel de l'Angleterre en de
Griekse keuken zijn wij sinds jaar en dag
volledig op de hoogte.
En om 's hemelswil niet met foto's
aankomen. Het Louvre, de Tower en de to
ren van Pisa en het meer van Como zijn
ons uit eigen aanschouwing bekend en al
ware dit niet zo: de prentbriefkaarten die
wij uit die plaatsen gedurende een half
mensenleven hebben ontvangen, zijn mooier
dan uw kiekjes.
Al zou ik het u juist wegens die prent
briefkaarten willen afraden (waarom al die
moeite als u voor een paar centen die foto's
kant en klaar in iedere winkel kunt kopen)
ik wil u echter niet verhinderen de gehele
dag kiekjes te knippen maar wilt het ver
tonen daarvan beperken tot uw naaste fa
miliekring en er m ij niet mee lastig vallen.
Ga gerust op reis. Ik gun het u van har
te. Doch kom muisjesstil terug. Bevestig
die nonsensdingen niet op uw auto. En doe
net of u in Boekelo geweest bent.
Trouwens: waarom géL&t u eigenlijk niet
naar Boekelo ELIAS
Het bestuur van de Vereeniging voor den
Effectenhandel heeft besloten tot het in
stellen van een commissie die een advies
zal samenstellen omtrent het vraagstuk
van de beperking van de medezeggenschap
van aandeelhouders in de Naamloze Ven
nootschap, meer speciaal door constructies
als het niet-royeerbare certificaat, het na
tionaal bezit van aandelen, en dergelijke.
Het bestuur heeft prof. mr. H. J. Helle-
ma te Amsterdam bereid gevonden het
voorzitterschap van bedoelde commissie
op zich te nemen; voorts zullen van de
commissie deel uitmaken de heren mr. F.
J. Brevet te Rotterdam, F. Goppel en mr.
U. J. N. de Graaff te Amsterdam, prof. mr.
W. C. L. van der Grinten te Tilburg, prof.
mr. P. W. Kamphuisen te Velp, mr. Th.
P. J. Masthoff, C. J. baron Sohimmelpen-
ninck van der Oije, W. Vrolijk en A. P.
Zwager, allen te Amsterdam,
De 15-jarige Duitse jongen Horst Dieter
Reynen, die vorige week zwervend te Vel
den wérd aangetroffen en aan de rijks
politie verklaarde op zoek te zijn naar
zijn grootvader, die ergens in Nederland
moest wonen, is over de Duitse grens te
ruggeleid en door de Duitse politie onder
haar hoede genomen. De jongen had. ver
klaard zijn ouders bij een bombarde
ment verloren te hebben, en op zoek te
zijn naar familie in Nederland. Van vele
zijden kwamen er bij de politie te Velden
informaties of verzoeken om inlichtingen
binnen. Een inwoner van Haarlem ver-
klaarde de ouders van Horst Reynen te
hebben gekend. Aanwijzingen over de ge
zochte grootvader zijn niet verkregen.
In de afgelopen nacht heeft de Hage
naar P. H. Tuinenburg zijn hongerstaking
beëindigd. Om twaalf uur was het precies
drie weken geleden dat hij voor het laatst
voedsel tot zich nam. Hij is aanzienlijk
vermagerd en verzwakt, maar het hoofd
van de psychiatrische afdeling van de ge
meentelijke geneeskundige- en gezond
heidsdienst van Den Haag, dr. Speyer, is
er van overtuigd, dat de staking geen blij
vend of langdurig nadeel aan de lichame
lijke toestand van de heer Tuinenburg zal
berokkenen. „De eerste drie of vier dagen
waren het ergst", zei de heer Tuinenburg.
„Daarna heb ik weinig eetlust meer ge
had". Gedurende de laatste week van zijn
actie heeft de heer Tuinenburg wat gele
zen of naar de radio geluisterd. Ook ver
zond hij nog een brief aan president Soe-
karno, waarin hij deze nogmaals dringend
verzocht zijn medewerking te willen ver
lenen om voor de gearresteerde Nederlan
ders in Indonesië een rechtvaardige
rechtspleging te verkrijgen.
De Nederlandse Hoge Commissaris te
Djakarta, graaf van Bylandt, is hedenmor
gen per KLM-toestel van Djakarta naar
Schiphol vertrokken ter bijwoning van de
conferentie van ambassadeurs in Neder
land, welke ditmaal eerder in het jaar
dan gewoonlijk wordt gehouden.
De gebouwen van de n.v. Jongerius te
Utrecht, die aangekocht waren door de
heren D. H. Pasman te Aerdenhout en W.
J. J. Tak te Amsterdam, zijn thans door
verkocht aan het ministerie van Oorlog.
Het complex zal als centrale opslagplaats
voor militaire goederen, anderdeels voor
andere, eveneens militaire doeleinden wor
den gebruikt.
Over een klein gedeelte van de inven
taris wordt nog onderhandeld, zodat de
prijs nog niet geheel vaststaat, doch deze
ligt tussen de 3 en 4 millioen gulden. De
machines, inventaris en resterende voor
raden zullen volgende week worden ge
veild.
Haarlem. Bij de hoofdakte-examens zijn
geslaagd voor de gehele akte: mej. M. van
Well te Amsterdam; mej. J. de Jong te Am
sterdam; A. van der Hulst te Den Burg; K.
Heinis te Amsterdam. G. Heikamp te Zeven
hoven; M. de Regt te Winkel, mej. M. Wil
denberg te Uithoorn; S. Wijnker te Oude
Niedorp; A. C. Bakker te Winkel. Voor ge
deelte A: mej. C. Grupping te Amsterdam;
mej. C. Duringshoff te Amsterdam. Voor ge
deelte B: G. Sipkes te Haarlem; A. C. M. Th.
Kunst te Den Haag; Chr. H. A. Kroon te
Alphen a. d. Rijn; S. C. N. de Jong te Enk
huizen; J. J. Bosman te Wilnis; Fr. de Vries
te Lamgedijk; C. Verwer, te Amsterdam; W.
de Bruin te Haarlem; J. v. Katwijk te Lei
den; P. J. de Jong te Koog a. d. Zaan; P. A.
M. van den Hoven te Amsterdam; D. Westra
te Alkmaar; G. van Doorn te Wilnis; mej. E.
Wiegand te Amsterdam.
Haarlem. Geslaagd voor het examen han
denarbeid de heren: B. S. Nurdin, P. Bijlsma,
J. J. A. Wennink, R. Bruggeman, G. de Bruin,
F. Bol, W. C. Nielsen, R. Zaal, C. P. de
Jonge. J. B. Wiertsema, A. M. B. Gerrits, W.
J. J. Gallee, H. P. Franse, B. Folkertsma.
Afgewezen: 11.
Haarlem. Voor het Mulo-examen, diploma
A. slaagden op 21 Juli N. Stamer, A. S. Kal-
verla, J. Schraders. R. A. Jetses, J. Connet,
F. N. v. d. Boogaard, G. W. Sillevis, G. J. W.
Boer, A. E. Beekman, Th. J. Jordan, H. Joos-
ten, D. A. Martin, P. H. Schouten en C. v. d.
Stad uit Haarlem, C. G. Schuiten, M. C.
Vonk, R. A. van Hamersveld uit Zandvoort,
B. H. N. Blokdijk uit Overveen, P. E. Wijs
man en M. D. Kenbeek uit Bloemendaal. H.
Oldenburg, C. J. Gouda, H. S. Klut en E. L.
van Santen uit Velsen, E. van 't Hul, J. F.
Koning. T. A. de Jager. A. A. Hoedemaker
uit Heemstede. E. Vellekoop uit Santpoort,
T. Busheuvel uit Hoofddorp, H. A. W. Kreule,
C. J. Kuiter en J. A. Melieste uit IJmuiden,
M. J. Engel en M. M. van Burg uit Hillegom,
J. Tegel en A. C. van Jelgerhuis uit Bever
wijk. Vijf candidaten werden afgewezen.
Donderdag heeft de minister van Ver
keer en Waterstaat, mr. J. Algera, een
werkbezoek gebracht aan Lelystad. De mi
nister werd vergezeld door de hoofd
ingenieur-directeur van de Zuiderzeewer
ken en enkele andere hoofdingenieurs. Om
half elf arriveerde het gezelschap in hotel
„De Eerste Aanleg". Na bezichtiging van
de bouwput van het gemaal Wortman met
bijbehorende sluis ging men scheep op de
politieboot R. P. 75, waarmee men langs
perceel U en perceel X voer. De lunch
werd gebruikt aan boord van de politie
boot.
Mijnwerkers omgekomen
De Oost-Duitse raddo heeft medegedeeld,
dat dertig mijnwerkers bij de brand in een
uraniummijn in Oost-Duitsland om het le
ven zijn gekomen. 96 arbeiders moesten in
ziekenhuizen worden opgenomen.
Kalkoen is verkort uit kalkoense
haan (hen), dus een vogel, afkomstig
van wat men vroeger noemde: Kaal-
koet, Kalekoet of Kalikoet, een plaats
in Voor-Indië. De naam is onjuist, want
de kalkoenen komen uit Midden-Ame-
rika. Maar in vroeger tijd maakte men
tussen Indië en Amerika nog geen scherp
onderscheid. In het Frans heet het dier:
dinde (dindon), ontstaan uit coq d'In-
de, in het Engels: turkey uit turkey
cock: Turkse haan.
Kalkoens werd vroeger gebruikt in
de zin waarin wij van koeterwaals
spreken: een onbegrijpelijke brabbel
taal. De nooit gehoorde, voor onze oren
zonderlinge spraakklanken van vreemde
volken maakten op de ontdekkingsreizi
gers dikwijls de indruk van het gekal
van kalkoenen.
Een beeld uit het programma van de groep Baskische zangers en dansers „Etorki'
die van Zaterdag 23 Juli tot en met Dinsdag 26 Juli in het openluchttheater te
Bloemendaal zullen optreden.
MUZIEK
Maandag 25 Juli, Grote Markt, 15.30 uur
Gedurende een uur bespeling van het
carillon door de stadsbeiaardier Arie
Peters.
Dinsdag 26 Juli, Grote Kerk, 20 uur: De
organist Cor Kee speelt werken van Swee-
linok, Beinken, Oevering, Hendriks en
eigen werken.
Donderdag 28 Juli, Grote Markt, 20 uur:
Gedurende een uur bespeling van het
carillon door de stadsbeiaardier Arie
Peters.
Donderdag 28 Juli. Grote Kerk, 15.00 uur:
De organist Albert de Groot speelt wer
ken van Johann Sebastiaan Bach.
Donderdag 28 Juli, Concertgebouw, 20 uur:
Het „Windsbacher Knabenchor" onder
leiding van Hans Thamm zingt werken
van Bach, Schütz, Pepping en Distier.
Donderdag 28 Juli, Zandvoort, Patronaats
gebouw, 20.15 uur: Herman Krebbers
(viool) en Marinus Flipse (piano) voeren
werken uit "van Mozart, Beethoven, De
bussy, Saint-Saëns en Ravel, voor de cul
turele kring ,,'t Helm".
Vrijdag 29 Juli, Grote Markt, 11.20 uur: Ge
durende een uur carillonbespeling door
de stadsbeiaardier Arie Peters.
Vrijdag 29 Juli. Concertgebouw, 20 uur:
Theo van der Pas, piano, geeft een Chopin-
recital.
Vrijdag 29 Juli, Grote Markt. Het Engelse
militaire orkest „The Kings ovn hussars"
geeft des avonds een concert ter inluiding
van Haarlems Zomerfeestweek.
TONEEL EN DANS
Zaterdag ^3 Juli, Openluchttheater, Bloe
mendaal, 14 en 20 uur: Baskisch Ballet
„Etorki". Muizkale leiding en choreogra
fie: PhilipDe Oyhamburu, regie: Valentin
Errasti. Het programma vermeldt vele,
gevarieerde dansen uit verscheidene
Spaanse streken, de balletten „Andomië"
en ,Orhi Pan" en een muzikaal inter
mezzo.
Zondag 24 Juli, Openluchttheater, Bloemen-
Ofschoon in de Argentijnse grondwet de bepaling is opgenomen, dat de president
de katholieke godsdienst moet aanhangen, is dit geen garantie gebleken voor een
durende vrede tussen deze functionaris en de bedienaren der kerk. Integendeel, pre
sident Perón heeft deze bedienaren tegen zich in het harnas gejaagd en hun invloed
is dusdanig gebleken, dat er een formele opstand volgde op de maatregelen, die
Perón tegen de kerk meende te moeten nemen. Deze opstand, waarbij de Argentijnse
marine een hoofdrol speelde, is smeulende gebleven en heeft thans geleid tot een
spectaculaire verandering in de staatsleiding, waarbij Perón zijn invloed heeft moe
ten opgeven. Of hij reeds formeel afgetreden dan wel afgezet is, kan op dit moment
niet met zekerheid worden gezegd, doch dat zijn spel uit is en hü, in welke functie
hij ook aan de leidinggevende organen verbonden blijft, dictator-af is, mag met stel
ligheid worden aangenomen.
Het falen en vallen van de dictator is
ook in dit geval, zoals in de meeste andere,
ingeleid door de wandaden van zijn partij
genoten. De partij der Peronisten heeft zich
onderscheiden door dezelfde methoden als
die, welke andere eenheidspartijen in an
dere landen tot terroristische activisten
stempelde en de noodzaak om deze partij
ter wille te zijn, heeft Perón meermalen
gebracht tot maatregelen, die men zonder
voorbehoud in het kader der onderdruk
king kan schikken.
Men denke slechts aan de terreur, die hij
tegen de persvrijheid ondernam en die ein
digde met de verdwijning van de vrije pers
en aan de wijze waarop hij de oppositie
in het parlement knevelde, nadat hij de
vrije verkiezingen geschandvlekt had door
arrestatie van oppositie-candidaten.
Het is wel merkwaardig dat de dictator,
in welke gestalte hij op het wereldpolitieke
toneel ook optreedt, altijd begint als avant-
garde van een kleine groep hervormers en
daarna de willoze gevangene van een
steeds uitdijende partij wordt. Hij leidt zijn
partij naar de „zege", daarna leidt zijn par
tij hem naar de ondergang. Zo gaat het
meestal, en zeker wanneer de dictator niet
het genie bezit om de gevaarlijke vangar
men van het monster „partij" bijtijds af te
kappen en zelf het initiatief te behouden.
Dat afkappen gaat dan gepaard met regel
matige bloedbaden en het genie moet een
koud, fanatiek en welhaast bezeten genie
zijn, om onverdroten te kunnen kappen als
het nodig is.
Wat ook merkwaardig is: de dictator
loopt meestal op een bepaald moment storm
tegen de religie. De religie op zich is niet
zijn vijand, doch de bedienaren, de organi
satoren v.an de wereldse structuur dei-
kerkgemeenschap. Zij worden onvermijde
lijk zijn tegenstanders, ook al is hij zoals
Perón 2elf belijder van die religie.
Het is wel te verklaren.
De partij, als instrument van de dicta
tuur, is een begerig onderkomen voor ele
menten, die de neiging en de geest tot
bruut geweld en machtsmisbruik in zich
hebben. Als de dictator omhoogrijst uit de
kleine groep avani-gardisten, wordt hij
meestal gedragen door idealisten, mensen
met een roeping, die zich verplicht voelen
tot uitzaaiing van de revolutie en er veel
voor over hebben. Naarmate de omwente
ling slaagt, trekt de partij velen naar zich
toe, die de kat uit de boom hebben ge
keken en nu de kans schoon zien om zich
in te schepen voor de reis naar de top.
Naarmate de partij uitdijt, telt zij indi
viduen dje geen andere methode kennen
om iets in het leven te betekenen dan de
methode der gewelddadige ontrechting, de
onderdrukking, de brute terreur, het roof
ridderschap. Uit de onderste lagen der
maatschappij drijven de ratten naar boven,
die in de duisternis der gelijkgeschakelde
partijrangen niet meer als ratten herken
baar zijn. De gore misdadiger krijgt het
kleurige partij-uniform en wordt steun
pilaar der natie. Duizenden dragen het uni
form als een masker voor hun boosheid.
Zonder uniform waren zij niets, nauwelijks
mens. Met uniform zijn zij de meesters der
straat en de meesters der openbare orde.
Zij houden van orde. Van hun orde. Van
de ox-de der Hunnen. Zij ranselen die orde
erin, zetten hun laarzen op de nekken en
zeggen dat zij de toestand beheersen.
De religie behoort de toevlucht der zwak
ken, der wanhopigen, der ontrechten te
zijn. De religie moet de natuurlijke vijand
zijn van het menselijke het onmense
lijke! kwaad, zoals het door gewetenloze
knuppelaars bedreven wordt. De dictator
steunt op zijn partij, die hij niet missen
kan. Hij wordt de beschermer van het
kwaad, hoe goed hij het misschien oor
spronkelijk heeft bedoeld.
Daai-mee is elk stelsel, dat de dictatuur
predikt, veroordeeld. Niet omdat het als
stelsel volkomen slecht is, doch omdat net
de kleine, geniepige, laffe eenmans-dicta-
toren de kans geeft, zich te doen gelden.
Aan deze kleine, geniepige, laffe een-
mans-dictatoren is ook Perón ten onder
gegaan. De gruwelijke px-aktijken van Hit
ler's ranselknechten hebben nagenoeg de
ganse wereld tegen hem in het geweer ge
roepen, zodat ook hij ten onder is gegaan.
Stalin heeft het genie gehad van de her
vormer zonder geweten, die zijn eigen kin
deren zou hebben kunnen onthalzen als zij
zijn dictatuur hadden bedreigd.
José Ortega y Gasset heeft in zijn „Be
spiegelingen over Leven en Liefde" gezegd:
„een grote dwaling is altijd een grote waar
heid, die men geweld heeft aangedaan".
Een grote waarheid, zich demonstrerend in
een nieuwe ideologie en zich verwezenlij
kend in een nieuw politiek stelsel, wordt
geweld aangedaan door degenen die zich
meester maken van het idee ten eigen bate,
en die eigenbaat bevordex-en door onder
drukking en onrechtmatige praktijken. Als
Perón eenmaal voor Argentinië een waar
heid heeft ontdekt en in praktijk gebracht,
is ze hem ontnomen door zijn eigen zucht
naar macht en gebrek aan beschaving en
wijsheid of door de vex-dorvenheid zijner
handlangers. In ieder geval is zij verloren
gegaan en het zal aan zijn opvolgers zijn,
haar weer te ontdekken en beter te be
waren. J. L.
daal. 14 en 20 uur: Baskisch Ballet
„Etoi-ki".
Maandag 25 Juli, Openluchttheater, Bloe
mendaal, 20 uur: Baskisch Ballet „Etorki".
Dinsdag 26 Juli, Openluchttheater, Bloemen
daal, 20 uur: Baskisch Ballet „Etorki".
DIVERSEN
Kathedrale Basiliek St. Bavo: Rondlei
dingen door de basiliek van 24 Juli tot 27
Augustus. Op werkdagen om 11 uur en 15
uur en des Zondagsmiddags om 15 uur.
Zaterdag 23 Juli, Godfried van Bouillon
straat, 15 uur: Tuinfeest en fancy-fair
door de speeltuinvereniging „Kinder
vreugd". Ook op Zondag 24 Juli van 14
tot 17 en van 19.30 tot 23.30 uur. De boe-
renkapel „De Hooischelf" en de Tiroler-
kapel „De Alpenjagers" zullen dan tevens
optreden.
TENTOONSTELLINGEN
Frans Halsmuseum: Nieuwe opstelling van
de regentenstukken van Frans Hals, Ex
positie van poppenhuis anno 1750 met
inventaris. Het museum is geopend op
werkdagen van 1017 uur, des Zondags
van 1317 uur.
Bovenzaal, architectuur, tentoonstelling
„Haarlem en Omstreken".
Teyler's museum. Schilderijen uit de negen
tiende en twintigste eeuw. Tekeningen
onder meer van Rembrandt, Michel Ange-
lo, Claude Lorrain; Fossielen en minexalen,
historische natuurkunde-instrumenten. Ge
opend op iedere werkdag behalve Maan
dag van 11—17 uur en de eerste Zondag
van iedere maand van 1317 uur.
Bisschoppelijk Museum, Jansstraat 79: Mid
deleeuwse en latere schilderijen, sculp
turen, paramenten, kantwerk, handschrif
ten en munten. Geopend op werkdagen
van 10-17 uur, des Zondags van 13-16 uur.
Schotersingel 17 a: Palestina-diorama's (Bij
belse voorstellingen). Geopend van 9.30
12.30 en van 1417 uur.
Cruquiusmuseum, Heemstede: Historische
stoommachines en grote maquette van
Nederland met watei-standen en overzicht
overstromingsramp Februari 1953.
Vleeshal: „Madame" tentoonstelling van cos-
tuums. waaiers, preciosa uit de achttiende
en negentiende eeuw. Dagelijks, ook
's Zondags, geopend van 1017.30 uur,
op Zaterdag en Woensdag van 1022 uur.
Kunsthandel Leffelaar: Reproducties naar
oude en moderne meesters. Geopend van
10 tot 17 uur. Zondags gesloten,
De Waag, Spaarne-Damstraat: Historisch ge
bouw-schildersmilieu. Toegankelijk elke
Zaterdagavond en iedere ochtend van 11
tot 13 uur.
Concertgebouw: Tentoonstelling „In Zui
velland". Tot en met 27 Juli. Dagelijks
geopend va- 10 tot 12 uur, 14 tot 17 en van
19 tot 22 uur. Zondag- en Maandagochtend
gesloten.
Museum Het Huis Van Looy. Van 29 Juli af,
tentoonstelling van werken van de Haar
lemse schilder Kees Verwey, „30x1". Op
werkdagen geopend van 10 tot 12.30 en
van 13.30 tot 17 uur. Zondags van 14 tot
17 uur.
ADVERTENTIE
CHOCOLADE...
PASTILLES
HOOFDDORP. Over de feesten die
ter viering van het vijftigjarig bestaan
van de gemeente Haarlemmermeer is een
schaduw geworpen door een onverlaat,
die de inwonex-s heeft bestolen. Vele
menschen gaan feestvieren, zoodat er dan
in menige woning niemand aanwezig is.
Hiervan heeft een pei-soon misbruik
gemaakt door de huizen binnen te drin
gen en weg te nemen hetgeen van zijn
gading is. Vei-schillende inwoners mis
ten na hun terugkeer van de feesten
gouden en zilveren voorwerpen, horloges,
ooi-bellen en geld. De burgemeester heeft
opsporing van den dief en van het ge-
stolene verzocht