JD
Rooie ruggen
Cinematheek
te Parijs
Waarom gaan wij naar de bioscoop
Nationaal Archief
van filmkunst
AMERIKAANSE
JE UGDMISDAAD
Nieuwe uitgave van
Obrechts werken
Tien meest bezochte films nog niet
de tien meest geslaagde films
Het Franse Boek
Onze Puzzle
Opgravingen in Sicilië
Gouden kroon voor Aruba
Ook wij hebben ons filmarchief! En-
kele voorbeelden daaruit illustreren dit
artikel: hiernaast Fritz Lang, in de eerste
kolom de in de dertiger jaren vooral zo
populaire komiek Harold Lloyd (in de
lachspiegel) en helemaal onderaan Erich
von Stroheim in „Ultimatum".
(Van onze correspondent in Parijs)
De letters JD voor „juvenile delinquency" gen, 140 ontvreemdingen en 40 auto-dief-
of jeugdmisdaad zijn in Amerika een stallen plaats. Er werden 31 personen op
erkend begrip geworden voor een alar- straat met een revolver bedreigd en be-
merende en zich steeds verder uitbreidende roofd.
wantoestand. Velen houden nog vol, dat de De misdaad kost New York honderdveer-
jongeren onder de twintig in 1955 niet op- tigduizend dollar per dag. Per jaar kost de
vallend verschillen van de „verloren jon- misdaadbestrijding in geheel Amerika
gerengeneratie" na de eerste wereldoorlog, twintig milliard dollar zeven maal het
die zich niet kon ontplooien door de crisis, bedrag, dat aan de Amerikaanse kerken
of de jeugd van een tiental jaren later, die wordt geschonken. Op de begroting van de
opgroeide met het wilde, rijk met alcoho- stad New York wordt anderhalf millioen
lica bespoelde vermaak van de twintiger dollar uitgetrokken „voor algemene doel-
jaren, het tijdvak van het drankverbod, het einden ter bestrijding van de misdaad." Dit
gangsterdom en de hoogconjunctuur, of de jaar beschikt de stad over bijna vier mil-
„losgeslagen generatie" na de tweede licen dollar voor een programma van ont-
wereldoorlog, die naar een „geloof" zocht spanningsprojecten ter bestrijding van de
en zich uitleefde in een cynisch ontkennen misdaad onder de jeugd en vooral om de in
van de moraal. benden verenigde jongeren iets beters om
De JD verschilt hier echter van. Een deel handen te geven dan straatschenderijen en
der jeugd heeft
JV.V.6.V. uvU. iets gemeens gekregen, erger.
Jfpf r li6 Hamüi Tussen 1950 en 1955 is de jeugdmisdaad in Een trefzeker geneesmiddel tegen de
SEDERT ENIGE DAGEN heeft Parijs zijn Llovd in een van ziin eer^tefilms heeft de 7erenigde staten ™et vijfenveertig per- jeugdmisdaad bestaat er niet. Criminologen
museum van de film gekregen. Het is on- gedragen als een lasso van de befaamde cent. gestegen. Deskundigen zijn van hebben verklaard dat er „een versterking
dergebracht in de kelders van het Museum cowboy Tom Mix vinden. De japon die zf? te2en 1960 meer dan ver- nodig is van de structuur van het land en
voor Moderne Kunst aan de Quai de Asta Nielsen in 1923 in de film „Loulou" Qubbfld zal. zUn- i ten geestelljke renaissance. De steden, die
Tokyo, oorspronkelijk holle, akelige don- Van Leopold Jessnen vertoonde, staat er t Het met moeilijk illustratiemateriaal het zwaarst met het misdaadprobleem te
kere ruimten, die men thans tot een won- uitgestald naast een wonderlijk zelfportret: vinden voor wat JD inhoudt. In zeer kampen hebben, zochten het eerst hun heil
derlijke opeenvolging van kabinetten, nis- het gelaat is geschilderd en het haar heeft racante_ kranten kon men feiten als deze m een uitbreiding van de politiemacht en
sen, zalen en hoeken heeft verbouwd door zij van lapjes pluche in verschillende tin- vmden: gr°*er aan1;a1, ontspanningsmogelijk-
middel van triplex en wanden van plexi- ten rood gemaakt. Men kan er zien, dat Augusta, Georgië. Een 15-jarige jon- heden. New York heeft vijf politiemannen
glas. Te zeggen dat Parijs nu zijn film- Valentino eigenlijk Rodolfo Guglielmi heet- £en schoot op en verwondde een 16-jarige op iedere tweeduizend inwoners. Er zijn
museum heeft gekregen, is wellicht niet te en dat hij zo tekende toen hij op 10 Juni buurjongen en doodde hem vervolgens met ®cbtar steden, die maar een politieman
helemaal juist, want in wezen bestaat de 1925 voor het eerst Amerika binnenkwam. een tweede schot „om hem uit zijn lijden te hebben per duizend inwoners en die hun
Cinematheek, zoals zij wordt genoemd, Een vitrine bevat het uniform, dat Erich helpen." Ze hadden gedronken. JD-vraagstuk hebben weten op te lossen,
al tientallen jaren. Na de bevrijding kreeg von Stroheim in zijn befaamde film „Wed- Manchester, New Hampshire. Een 17- Eon voorbeeld hiervan is lomona in
zij echter voor het eerst van de staat een ding March" heeft gedragen en er zijn te- jarige jongen werd gearresteerd om voor Ualifornie, waar drie jaar geleden jonge-
behuizing toegewezen aan de Avenue de keningen van hem, die hebben gediend als moord terecht te staan op een 4-jarig meis- re7 jreJ1 i1 oorlog woerden, daarmee be-
Messine, die bestond uit een des winters costuumontwerpen en regie-aanwijzingen, je, dat hij in een kelder had gelokt en met schikkend over een arsenaal van negentien
ijskoud bioscoopzaal- evenals foto's van de scènes, welke de een- een bijl doodgeslagen jachtgeweren, twaalf geweren, zestig staven
tie met een haltetje suur uit zijn (Una heeft geschrapt JeffersonvUIe, Indiana. - Een 17-jarige 'heT SS^Ïan
ervoor, waarin men Ook aan de zogeheten „absolute film en i0neen schoot onder de neen vin ziin mop- j j „terreurregime van de ben
een aantal oude fo- aan de tekenfilm is veel aandacht besteed. m°®£dd'vergaarde dat den werd een einde gemaakt door het beter
to's en filmtoestellen De eerste tekenfilm van E. Reynaud is als vader nilt tevreden wis gelest mlt taken ,aan de pohtie' d!e ten
had tentoongesteld transparant tentoongesteld: duizenden de Jan£r waarll hii ern bSrhad doel hadden da Je"gdlga energieen te kana-
en enige zalen die beeldjes, die stuk voor stuk direct op het S-JJ waarop nij een boot had ge hseren in sportwedstrijden en andere com-
als pakhuis dienst celluloid werden getekend en gekleurd. En petities. Thans beseffen zelfs de „teen-
deden Na tien jaar natuurlijk zijn er tekeningen uit de films Pasadena, Texas. Zes jongeren werden agers" wat de beste oplossing is. Ze geven
werd het gebouw van Walt Disney, van de tegenwoordige °P beterdaad betrapt bij het stelen van de schuld aan hun ouders als ze voor de
echter teruggeven fantastische grootheid MacLaren, maar benzine uit auto's en vrachtauto's. Ze kwa- rechtbank verschijnen. Ze geven de schuld
aan de oorspronke- men vindt er zelfs een paar uit twee films men allen ult behoorlijke gezinnen, hadden aan de stad of aan de maatschappij of aan
lijk eigenaars, van van Marten Toonder, beide Nederlandse ru™ zakgeld en zelf auto's. de scholen,
wie de Franse staat Producten met een Engelse titel: „The Gol- Nonon, Indiana. Twee jongens van
het bij de bevrijding den Fisb" en „Moonglow". zestien en veertien braken in een benzine
had afgenomen Zo Uitermate curieus is het ook de knipsels tankstation in, stalen een auto, werden
stond het museum op voor de silhouettenfilms te zien, waarmede achtervolgd door de politie tijdens een
straat Vijfendertig- *ussen 1920 en 1930 de Duitse cineaste Lotte wilde jacht en gaven zich pas over na een
duizend korte en Reiniger veel succes heeft gehad. revolvergevecht, waarbij de oudste jongen
lange films, meer gewond werd.
2* ER IS IN HET Cinema- JS*"
H k 1 theek onmetelijk veel te zien, te veel eigen- w®^r'Ï.Snïn" nis een subsidie toegekend voor de uitgave
moKiiioltf 4 ]k om op te noemen- Hoe belangwekkend nmH,( 7 der complete werken van Jacob Obrecht.
hnpt litip (n r is het bijvoorbeeld niet om de constructie- ^Prklaard® J J P g zoals hlJ Jacob Obrecht, die in Bergen op Zoom
kf'tP litteratuur tekeningen te zien voor de draak uit „Die geboren werd en in de tweede helft van de
miette* H,Wc Nibelunêen" van Fritz Lang, die bemand J. Edgar Hoover het hoofd van het vijftiende eeuw leefde, behoort zonder
L 5W werd met een stuk of twaalf technici en die federale recherche-bureau het FBI (Fede- twijfel tot de groten onder de toondichters,
ri T a f»l in een speciaal gedolven loopgraaf werd ral Bureau of Investigation) heeft ge- niet alleen door zijn intrinsieke waarde als
Hi* Hit oii!fó k7h voortbewogen. Of de décorontwerpen van rapporteerd, dat de misdaad vier maal zo componist, maar ook door zijn invloed op
naa ver" Trauner, de man die de prachtige „Boule- snel toeneemt als de bevolking. Moord de ontwikkeling der Europese muziek in
/3ii Primo" T Af» tr. J.. r»« - -t U J*a ITlUZick
De Nederlandse Organisatie voor Zuiver-
Wetenschappelijk Onderzoek heeft de Ver-
7tm*lH Prffonc vian7V' 777. V 07 Ö1IC1 tucnccilll. ais Ue OeVOlKing. ïvioora, "V.»
iTp va5ddu Cnnle voor „Les Enfants du Pa- doodslag, aanranding, diefstal, overval met bet algemeen en der Nederlandse
onder te brengen en radis van Carné heeft gemaakt en de geweldpleging inbraak en auto-diefstal in bet bijzonder. Daar de uitgave van
hij heeft geluk ge- décors voor „Du Rififi chez les hommes" en S?voornaamste vergiifper
had dat de stad Pa- vele andere films. „Les Enfants du Paradis" J--- vooinaamste vergrijpen.
Minder dan een iaar eeledpn uitte He dr- Job- Wolf was opgedragen (en die tus-
helpen"1 willen is nog op andere wijze in het museum ver- New-Yorkse hoofdcommissaris van politie sen de |aren 1909 en. 1919 vfn de per?
1==========, j tegenwoordigd, namelijk met een groot de waarschuwing dat New York on het kwam) thans volledig is uitverkocht, werd
T~r~Z7Z Va"daa,r dat men aantal van de costuums, die in de film zijn punt staat een mïdaSmPenseh?n te hesloten een nieuwe editie te laten ver-
p hnplinV 7S0,im vo°r M'oderne Kunst gedragen, zoals het Pierrotpak van Jean worden In zes maanden in 1954 steeg het schiinen- Deze uitgave zal geen gewone
vinHen Al I h" j R,r"useum kan Louis Barrault, door grote foto's en door aantal in New York begane misdaden met herdruk zijn, maar een geheel nieuwe. Dit
r' k fr® goede historische ver- een vel geruit papier, waarop Prévert, van eif percent Op de dag dat hii ziin wam- blijkt wel uit het feit, dat er gebruik wordt
beimt met de voorlopers wie het oorspronkelijke scenario is geweest, schuwing uitsprak hadden er in New York 8emaakt van moderne sleutels en dat vele
van het onderwerp, waaraan het is ge- de intrige heeft getekend en geschreven. i mooïï 27 g?Ite overvaS*n Ih veranderingen worden aangebracht in
wijd. Hier dus met Chinese schimmen en Er is een overvloed in Hit mncenm nan grote ovei vallen, 3 aanrandin- tekstplaatsingen en accenten. Het belang
rijkste van de nieuwe uitgave is de invoe-
Chinese schimmen en Er is een overvloed in dit museum van
wajangpoppen om vervolgens, via aller- een kunst, die waarschijnlijk tegenwoordig
lei wonderlijke kiekkasten uit de acht- het grootste aantal mensen bereikt met de
tiende en negentiende eeuw bij de eigen
lijke kinderjaren van de cinema terecht
te komen: de thaumatrope uit 1820, het
chronofotografisch geweer van Marey
(waarmede Maybridge zijn prachtige
series van bewegingsstudies heeft „ge
schoten") uit 1885, de phenokistocope, het
alethorama, de kinetoscope en de folio
scope Lumière.
Dan is men ook aan de practische toepas
sing van de celluloid-film toegekomen, wel
ke Louis Lumière 22 Maart 1895 voor
het eerst te Parijs (in een zaal op St.
Germain des Prés, toen nog een rustige
wijk, waar voornamelijk de adel, de letter
kundigen en de kunstnijveraars hun woon
plaats hadden) den volke vertoonde. Aan
zijn uitvinding is natuurlijk in het film
museum een grote vitrine gewijd. Zo begon
de geboorte va nde film, zoals wij die thans
eigen nog kennen, zij het uitgebreid in de
diepte, de breedte en in het geluid: een
periode van zestig jaar, van welke eigen
lijk wel alle zijden in de Cinematheek wor
den belicht.
Aanwinst. Het Rijksmuseum Kam te
Nijmegen is met een bronzen kop in
médaillevorm van Keizer Trajanus ver
rijkt. Of de médaille in de omgeving van
Nijmegen is opgegraven, kon nog niet wor
den bevestigd. Reeds enige dagen wordt de
bronzen kop van Keizer Trajanus tentoon
gesteld. Van rijkswege is deze thans aan
het museum geschonken.
ging van de talrijke na 1919 ontdekte com
posities, onder meer in het voor Obrecht
zo belangrijke manuscript Segovia.
Door deze later gevonden werken zal de
nieuwe Obrecht-uitgave niet, zoals de eer
ste, in dertig afleveringen compleet zijn,
maar vermoedelijk veertig afleveringen
omvatten. Reeds zijn drie afleveringen ver
schenen. Men hoopt per jaar tot vier af
leveringen te kunnen komen. Zij hebben
een fraai titelblad, dat ontworpen is door
de grafische kunstenaar Helmut Salden.
De leiding der nieuwe uitgave berust bij
prof. dr. A. A. Snijers, hoogleraar in de
muziekwetenschap aan de Rijksuniversiteit
te Leiden, die verwacht, dat de nieuwe
Oplossing vfin de puzzle van 30 Juli:
Horizontaal: 1. plas, 4. ipse, 7. stier, 9.
Appeltem, 10 ons, 11. den, 15. Gravesend,
18. Laban, 19. melk, 20 stom.
Verticaal: 1. paar, 2. Aspinwall, 3. sté,
4. iet, 5. preferent, 6. eend, 8. Ilm, 12.
Agam, 13. neb, 14. Adam, 16. vak, 17. sas.
De prijzen werden na loting als volgt
toegekend: de heer A. v. d. Hoff, Pegasus-
straat 2, Haarlem-Noord 7.50); mej. C.
Visser, Velserduinweg 16, IJmuiden-Oost
5.en de heer H. Scholten, Graaf
schapstraat 79, Haarlem-Noord.
Zoals wij Zaterdag reeds mededeelden,
wacht onze volgende puzzle tot de eerste
week van September.
WAT DOET MEN met een snipperdag?
Toen ik verleden week in de binnenstad
dit probleem liep te bestuderen, werd mijn
aandacht door een op straat staand school
bord getrokken, waarop met zwierige
krulletters in feestelijke kleuren, net als
vroeger wanneer juf jarig was, prettige
vooruitzichten in een autobus werden aan
geboden. „Maak eens een Gooitoer!" stond
er in paars (treffende heidesymboliek) en
oranje te lezen. Ik had echter meer zin in
een smijtklucht en nam daarom de blauwe
tram naar Zandvoort aan dé zee.
Aardige mensen wonen daar. In een
sigarenwinkel bleek men zelfs een tolk in
dienst genomen te hebben voor het spora
dische geval, dat iemand een bestelling in
het Nederlands zou willen doen. Er ver
toeven ook enkele Engelsen, die blijkbaar
de zee eens van de andere kant wilden be
kijken. Verder hoort men er weinig vreem
de talen boven de branding uitstijgen als
men het Amsterdams buiten beschouwing
laat. Blond bier is de vloeistof, die hier
even welig stroomt als het zoute water.
De mannen gaan in Zandvoort uit om
te zwemmen en te zwammen, de vrouwen
daarentegen van een misverstand, name
lijk dat zij aan schoonheid zouden winnen
door zich bruin te laten bakken. Zij onder
gaan daartoe, van top tot teen ingesmeerd
met olie en vet, een behandeling als vis
sen op het droge. Uit aesthetische over
wegingen valt het te betreuren, dat ze niet
allemaal even mager op de graat zijn. Wat
de strandkleding betreft: deze toont over
het algemeen zeer veel, behalve goede
smaak. Voor oudere heren is de smalle
strook grond tegen de helling van de
boulevard echter één grote winkel van
verboden snoepgoed. Zij vergapen zich
aan de meestal tweedelige verpakkings
artikelen.
Slenterend langs de kust kwam ik on
verwacht temidden van een kolonie in
heemsen terecht. Met mijn anthropo-
logische speurzin stelde ik vast, dat de
vrouwen doorgaans in rose onderjurken
zijn gekleed en de mannen overwegend in
gestreepte bretels. Deze volksstam is zeer
rijk, in het bijzonder aan kinderen. Zij
staan blijkbaar onder een zeer strenge
tucht, want er klinken voortdurend sner
pende bevelen, waaraan zij niet gehoor
zamen. De conversatie wordt gekenmerkt
door een eigenaardig verschijnsel: ieder
een slaakt tegelijk ongeveer dezelfde woor
den op een zeer luide, hoge toon. De voor
naamste voedingsmiddelen zijn sausies en
snoepies.
Het cultureel besef is zeer ontwikkeld,
want er worden talrijke treurspelen op
gevoerd. Het huilen is niet van de lucht.
Het Oedipuscomplex tiert overal in de
tragedies, die door kleine jongetjes worden
gespeeld: zij begraven hun vaders zonder
hen eerst te doden. Als zij hiermee klaar
zijn, beginnen zij kanalen met onduidelijke
bestemming aan te leggen of forten te
bouwen om hun wankele posities in het
leven te verdedigen. De meisjes zijn anders:
die willen altijd in de gaten lopen en
doen dat ook, waarmee zij menigmaal iets
verstuiken of verzwikken, dat toch al niet
in de te nauw geworden schoenen wil
passen.
Precies zeventien minuten heb ik het er
uitgehouden. Met ontzetting dacht ik aan
de terugtocht, beginnend met de opstand
van deze horden uit het kleffe zand. Wie
zich zogenaamd mooi heeft laten verbran
den kan in tram of trein op de blaren
zitten, dacht ik niet zonder leedvermaak.
Maar de meesten zullen moeten staan,
want er kunnen vele makke schapen hok
ken in de riante wagens van onze vervoer
maatschappijen. Bezweet en met schrij
nend schelpengruis in de poriën van hun
opengesperde roodhuid zullen zij na een
urenlange martelgang hun woonsteden be
reiken, waar zij opnieuw beginnen te dro
men van de vredige verlokking van een
vacantie aan de zee, die zij nog horen
klotsen in de eindeloze deining van hun
ledikanten, als zij niet kunnen slapen van
de jeuk.
En met spijt bedenken zij, dat de meeste
rooie ruggen tenslotte zijn verdiend door
de mensen, die misschien niet de wijsheid,
maar wel de stoelen en de consumptie
tenten in pacht hebben.
MEN KAN ZICH in Zandvoort over veel
verbazen. Bijvoorbeeld over de vele ma
nieren, die er bestaan, om de woorden
patates frites verkeerd te schrijven. Maar
het merkwaardigste is toch, dat des avonds
de primitiefste instincten ontwaken: tus
sen acht en negen uur begint hier de oer
tijd en gaan de badgasten in speelholen
leven. Dat zijn instellingen, waarin men
op de duurst denkbare wijze een doos
kostelijke bonbons niet kan verdienen. Men
moet daartoe eerst enige munten kopen,
waarmee men niet de gasmeter doch een
electrisch schakelbord in werking stelt.
Met behulp van een glimmende trekstang
kan men een glimmende kogel wegschie
ten, die tegen allerlei kunstige veertjes
- botst om vervolgens terecht te komen in
een gaatje, waarvan het nummer net niet
IN 1946 IS IN ENGELAND een enquête gehouden over het
bioscoopbezoek. Tijdens de filmweek te Arnhem heeft de
heer H. Wielek in een referaat over de sociale betekenis van
de bioscoop de uitslag dier enquête aangehaald om te demon
streren wat nu tuel de beweegredenen zijn van het publiek
om „naar de film" te gaan. Ik moge hier deze passage uit
zijn betoog citeren, als inleiding op een korte beschouwing
over de plaats van de film in ons dagelijks leven.
Wat bleek? Van de bezoekers gaat 43% naar de bioscoop en
vraagt zich dan pas af welke film gedraaid wordt. Verder
gaat 23% steeds naar hetzelfde theater, ongeacht welke film
men er vertoont en 19% naar een bepaalde film, maar alleen
als die wordt gedraaid in een bioscoop die vlak in de buurt
ligt, bezoekt 10°fo steeds dezelfde bioscoop alleen voor een
VELE VAN DE hier genoemde films zul
len de huidige bioscoopbezoeker onbekend
zijn. Fietsendieven, City Lights, Brief En-
counter en Dreigroschenoper maken en
de categorie der door de regisseurs ge
kozen films het meest kans op algemene
bekendheid. Van de grote kasstukken
komt slechts „Dit is het leger" niet voor
algemene bekendheid in aanmerking. Wat
de lezer onmiddellijk zal opvallen is, dat
geen der films uit de eerste categorie
wordt genoemd in de tweede, waaruit men
dus zou mogen afleiden, dat het grote pu
bliek er een heel andere voorkeur op na
houdt dan de regisseurs. Np gaat deze
conclusie niet helemaal op, want onder
de films, die de regisseurs kózen, zijn er,
die nooit aan een zo grote verspreiding
toe kwamen als de films, welke tot de
financieel succesvolste aller tijden behoren.
Opmerkelijk is ook dat deze laatste alle
Amerikaanse en nog vrij kort geleden ge
produceerde films zijn. Ik vermoed dan
ook, dat hun succes slechts betrekking
heeft op verhoudingen in de Verenigde
Staten. Een feit is ook dat „Fietsendieven"
wel degelijk een enorm onthaal vond in
Amerika (in tegenstelling tot het land
van herkomst, Italië, waar de film er zo
uit was tot schande van het Italiaanse
publiek). Men moet haast wel hieruit
concluderen, dat de tien succesvolste films
aller tijden slechts de tien succesvolste
Amerikaanse films betreffen. Maar dan
nog, rekening houdend met deze omstan
digheden, blijft het een feit, dat de groot
ste belangstelling toch niet is uitgegaan
naar de door de regisseurs genoemde
films.
Nu blijft dus de vraag: wie zijn meer
gerechtigd tot een oordeel: de makers van
films of de kijkers naar de film? Over
smaak valt niet te twisten. Niettemin zijn
er criteria, welke men kan stellen aan het
kunstgenot. Dat de regisseurs hun eisen
hoger stellen dan de grote massa is, gezien
de waardering in het algemeen voor de
kunst, wel duidelijk. Dat het grote pu
bliek nog lang niet aan de juiste waar
dering toe is evenzeer. Het zal wel altijd
een onbereikbaar ideaal blijven die waar
dering op het peil te brengen, dat men
iedereen zou toewensen. De bioscoop
exploitanten stellen nog steeds vast, dat
een ongunstige filmbespreking in de krant
de loop naar hun theater niet tegenhoudt.
Een in loffelijke termen gestoken recensie
maakt het publiek zelfs achterdochtig en
de mening: „de krant schrijft slecht over
die film, dus zal hij wel goed zijn", doet
aantrekkelijk gedachte film. In hetzelfde referaat noemde de
heer Wielek tien films, die financieel het meest rendabel zijn
geweest, hetgeen wil zeggen, dat zij dus het meeste publiek
hebben getrokken. Het zijn: 1. Gejaagd door de wind, 2. Het
grootste circus ter wereld, 3. Quo VadisP, 4. De beste jaren
van ons leven, 5. Duel in de zon, 6. Samson en Delila, 7. Dat
is het leger, 8. De klokken van St. Mary, 9. The Jolson Story,
10. Sneeuwwitje en de zeven dwergen. In dit verband noem
de hij ook films, die '7 befaamde regissevs
uit verschillende landen als hoogtepunten van de cinema
tografie werden genoemd. Daartoe rekenden zij: 1. Pantser
kruiser Potemkin, 2. Goldrush, 3. Fietsendieven, 4. City
Lights, 5. Le milhon, 6. Greed, 7. Halleluja, 8. Brief Encoun
ter, 9. Dreigroschenoper, 10 Men of Aran, 11. Intolerance.
nog altijd veel meer opgang dan de film
recensent lief is. Terwijl het publiek
graag afgaat op de toneelrecensie neemt
het de filmrecensie niet ernstig. Waaraan
dat toe te schrijven?
Wij raken hier aan het sociale aspect
van de bioscoop en de film. De bioscoop
is goedkoper. Ze ligt veel meer binnen
het bereik van de minder draagkrachti-
gen. Ze ligt ook geestelijk meer binnen het
bereik, omdat de films, die zij vertoont,
vaak geen enkele zelfwerkzaamheid van
het publiek vragen. Men gaat maar zitten,
laat het gebeuren en zegt na afloop in het
ongunstigste geval: „Die film is me tegen
gevallen". Te zelden nog redeneert het
publiek als de cineast Ludwig Berger:
„Een slechte film begint in de bioscoop.
Een goede film begint op weg naar huis".
Blijkens de enquête, in de aanhef vermeld,
is het publiek ten aanzien van de film
helemaal niet kieskeurig. Als de film
helemaal niet kieskeurig. Als de film te
genvalt is het jammer. Maar ze valt mis
schien wel mee.
Deze waardering ligt op hetzelfde vlak
als ik wel waarneem bij amateurvoorstel
lingen. Het is zo gemakkelijk als donateur
naar de schouwburg te gaan en zelf niet te
hoeven kiezen wat men wil zien. En het
lijkt veel goedkoper dan een bezoek aan
een voorstelling van het beroepstoneel, dat
trouwens altijd zulke „zware stukken"
speelt. De „zware stukken" van de film
liggen nochtans veel meer binnen het be-
De Vereniging tot bevordering der stu
die van het Frans heeft in haar dezer da
gen te Utrecht gehouden jaarlijkse leden
vergadering besloten om ter gelegenheid
van het afsluiten van de vijfentwintigste
jaargang van het orgaan „Het Franse
Boek" een jubileumnummer uit te geven.
Er zal een nieuwe catalogus van de boe
kerij der vereniging worden gedrukt, het
geen mogelijk is gemaakt door een be
langrijke subsidie van de Franse regering.
De boekerij omvat meer dan drieduizend
delen op het gebied der moderne Franse
litteratuur.
correspondeert met het aangegevene.
Nog meer opwinding is er te koop in
die spelonken bij de atoomwapens, waar
mee men langs electronische weg of zoiets
kan deelnemen aan tropische jachtpartijen,
het heelal voor een kwartje veroveren of
deelnemen aan een vernietigingsoorlog. De
bezoekers springen rond onder de gewel
ven, alsof zij inderdaad oermensen uit het
jaar 1984 waren. KO BRUGBIER
Rode diamant. De tentoonstelling
„Diamant in kunst en industrie" in het ge
bouw Sarphatikade 12 te Amsterdam wordt
verlengd tot einde Augustus en zal weke
lijks geopend zijn van Maandag tot en met
Vrijdag van 14 tot 17 uur. De collectie
moderne glasgravures is met werken van
Bantzinger en Isa van der Zee uitgebreid.
Ock de in Holland geslepen rode diamant
wordt deze maand geëxposeerd.
reik van het grote publiek, dat door veel
naar de bioscoop te gaan ongemerkt zijn
criteria op een hoger plan kan brengen
en onbewust veel gevoeliger kan worden
voor de filmtaal. En filmtaal is niets an
ders dan de sterkste expressie in beelden.
Dat is: met de ogen verslinden wat men
ziet en geroerd worden of bewonderen of
meeleven in zijn verhevenste vorm.
De enige dooddoener voor de filmwaar
dering is het euvel, dat nog te veel films
speculeren op de sensatie, de droomwereld
van de onbereikbare welgesteldheid, de
glamour van de knappe zeg zeker niet:
mooie meisjes en het sadisme, zoals dat
in de goedkope thrillers tot uiting komt.
PAS WANNEER het grote publiek tot de
erkenning komt, dat de film meer is dan
een oppervlakkige verwerkelijking-in-
schaduw van de droom, de glamour, döT
sensatie, pas wanneer het zich realiseert
dat het wil zien met open ogen wat het
met gesloten ogen voorbijgaat, wanneer
het zich wil verrijken en met een illusie
armer, ontevreden met het lot, weerspan
nig of geprikkeld door ongezonde senti
menten uit de bioscoop wil komen, wan
neer het, als het naar huis gaat, stil is
om wat het heeft aanschouwd en die stilte
het bijblijft en het doet zeggen, dat het
een waarlijk mooie film heeft gezien
dan pas is de ideale toestand bereikt,
waarnaar allen streven, die de film een
warm hart toedragen.
Maar dat ogenblik ik realiseer het
mij is nog ver. Misschien hoeft het ook
niet bereikt te worden. Misschien gaat het
niet om de kwantiteit en telt slechts de
kwaliteit van de minderheid. Toch is het
jammer, dat bijvoorbeeld een film als „Het
grote avontuur" omdat zij minder sen
sationeel is dan „De woestijn leeft" in
ons land zo weinig aftrek vindt. In Haar
lem bleef ze slechts één week. Wie de
film zag en zei: „ze viel me tegen" geve
zich eens rekenschap van de motieven, die
hij ervoor aanvoerde. Hij vrage zich eens
af of hij niet teveel op verbazingwekkende
onthullingen had gerekend en in hoeverre
hij de liefderijke aandacht voor de natuur
opbracht, die hem, juist als Arne Sucks-
dorff, zelfs deed genieten van de détails.
Wij willen tegenwoordig te veel zien. Moe
ten wij soms eerst leren zien? Men kan
ook de film te veel verwijten. En wat ver
wijten wij ons zelf....? P. W. FRANSE
Zweedse, Amerikaanse en Italiaanse ar
cheologen zullen binnenkort beginnen met
opgravingen in Oost-Sicilië, waar men een
Griekse stad, die tussen de zevende en de
derde eeuw voor Christus haar bloeitijd
beleefd moet hebben, aan het licht hoopt
te brengen. Deze stad zou ten Westen van
Catania hebben gelegen. De eerste sporen
ervan werden in 1912 door een Italiaan,
Paolo Orsi, ontdekt. De werkzaamheden
zullen geleid word'en door de Zweedse
professor Erik Sjoqvist en zijn op een tijd
van vier jaren berekend. Volgens Sjoqvist
werd de stad door oorspronkelijke Sici-
lianen bewoond, voordat zij door de Grie
ken tot een sterkte werd gemaakt.
In opdracht van de Vrouwenliga op
Aruba heeft de Blaricumse edelsmid Bob
Ansink een gouden kroon vervaardigd, be
zet met veertig briljanten, parels, robij
nen en saffieren. Deze is bestemd voor het
beeld van Maria di Alto Bista aldaar. Vorig
jaar vervaardigde Ansink een andere gou
den kroon, die het hoofd van de Maria-
figuur moest sieren. De onderhavige kroon
is bestemd voor het hoofd van het Kind.
De kroon is gesmeed uit 14-karaats
goud. Op een band van gesmeed goud zijn
tien beugels geplaatst, die met elkaar een
bal torsen, waarop een kruis staat. Dit
kruis is versierd met drie briljanten en een
robijn. De gehele kroon is uit elkaar te ne
men. De maker heeft er driehonderd uren
aan gewerkt.
